1

Pagina 8

Pagina 4

Inhoud

Pagina 12

Pagina 16

4Jan HeeresInterview

Jan Heeres is een veelzijdige man. Hij groeide op in Friesland bij een melkveebedrijf. Na de middelbare school gingen zijn vrienden veeteelt studeren, maar Jan ging zijn eigen weg. Hij studeerde landbouwtechniek en ging aan het werk als akkerbouwvoorlichter. Daarna werkte hij bij de Wageningen Pers, waar hij het tot hoofdredacteur schopte. Hedendaags werkt hij bij kenniscentrum Bta Techniek, en is hij een belangrijk persoon in Rivierenland.

5Mijn eerste vraag aan Jan is wat hij denkt dat de reden is voor de problemen in Rivierenland. Meteen

komt een stroom van antwoorden binnen en wordt het

duidelijk dat hij er veel van weet: De oorzaak zit in

iets wat in heel Nederland gaande is het wegtrekken

van mensen naar de grote stad. Ook vergrijzing

speelt een rol en door automatisering worden

handberoepen steeds minder. Jan vergelijkt alle

problemen met een grote golf: Je kan er twee dingen

tegen doen: een zwemdiploma halen of een bootje

kopen. De mensen in Rivierenland zijn doeners, dus

zij halen hun zwemdiploma.

Toen Jan voor het eerst over het project hoorde,

was hij meteen enthousiast. Jan wil meer mensen

zien in de technieksector, zowel in het onderwijs als

in het beroep. Dit is dan ook zijn doel in dit project,

dat is de opdracht, en Jan is hierin contactpersoon.

Dit betekent dus dat hij zorgt voor verbinding en

communicatie in het Rivierenland. Dit is echter niet

de enige reden waarom hij meedoet aan dit project.

Ik ben een technisch mannetje, maar meer van de

journalistiek, organiseren en communiceren. Techniek

en groen is mijn wereld, en mijn passie ligt erin om

mensen te verbinden. Ik zou die passie ook kunnen

uiten in de medische wereld of bankenwereld, maar

daar heb ik niet zoveel mee. Ik ben boer, geen

bankier.

Wat Jan betreft is het toekomstbeeld van Rivierenland

erg positief: Dit project is zo uniek de leerling staat

centraal, jongeren zijn leidend. Dit gebeurt nergens

anders, ook al wordt het overal genoemd. Het staat

in beleidsplannen, maar het gebeurt in de praktijk

niet. In Rivierenland zijn wij bezig om jongeren echt

leidend te maken. Met dat gaat Rivierenland een

voorbeeldfunctie hebben. Anderen kijken er nu al

met interesse naar. Ze vragen wat we aan het doen

zijn en of ze een keer mogen komen kijken. Ik houd

er rekening mee dat dit redelijk vlot naar andere

regios gekopierd gaat worden. Dit is een winnende

wedstrijd.

Omdat Jan een van de organisatoren van de co-

creatiedagen was, ben ik natuurlijk erg benieuwd naar

zijn mening over deze dagen. Ik vraag me af wat hij

ervan vond en wat hij ervan geleerd heeft. Meteen

begint hij zijn antwoord: Ik vond het een hele mooie

dag. Ik had van tevoren geen beeld over hoe het

precies zou zijn. De enige twee dingen die ik in mijn

hoofd had, waren dat er gesprekken kwamen en dat

iedereen genteresseerd ideen uit zou wisselen. Jan

heeft vooral veel geleerd van de leerlingen. Voorheen

regelde hij van alles voor deze leerlingen, maar dat

is nu veranderd: Het is aan mij de opdracht om hen

de kans te geven om het op te pakken. Ze willen en

kunnen alles zelf doen, en dat gaat ze lukken ook.

6Frans van BrandenburgInterview

Frans van Brandenburg is sinds 1980 fruitteler akkerbouw in Heteren en voorzitter van de Landwinkelcorperatie, een nationaal verbond van agrarisch ondernemers die een professionele winkel naast hun boerderij hebben. Als zelfstandig ondernemer is hij zeer begaan met de huidige situatie en de toekomst van zijn sector. Wervelstroom sprak met hem over zijn belevingen, perspectief en mogelijke oplossingen voor het probleem: Studenten voelen zich niet aangetrokken tot de groensector.

Toen Frans voor het eerst aan de slag ging waren er enorme perspectieven binnen de groensector, zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe plantsystemen en rassen Denk hierbij aan de befaamde Jonagold appel. De grootste verandering sinds die tijd is een gebrek aan nieuwe ondernemers. De perspectieven zijn nog steeds aanwezig, er worden nog steeds nieuwe fruitrassen ontwikkeld, maar het vertrouwen is verminderd door de vergrote kritische blik op de sector. Waar het aan ontbreekt is kennis om te kijken

7wat er in het aanbod te realiseren is.De ervaring van Frans met studenten in de omgeving, zoals de hogeschool Larenstein, is dat zij vrijwel geen beeld hebben van de sector. Het onderwijs is dan ook niet actief bezig met voorlichting geven. Bovendien komt landbouw vaker negatief in het nieuws dan positief. Dit terwijl er ook veel positieve ontwikkelingen gaande zijn binnen de sector, en evenementen die veel bekijks trekken, zoals de landelijke appelplukdag, die in n zaterdag 100.000 mensen kan trekken.De studenten zelf zijn ook niet actief op zoek. Ondanks dat er een hogeschool dicht in de buurt ligt krijgt Frans weinig stagiaires uit de omgeving. Waar het volgens Frans vooral aan ontbreekt is basiskennis. Groen is namelijk veel meer dan alleen maar in de boomgaarden werken en met de hand fruit plukken.Maar wat is Frans zelf bereid om bij te dragen aan het creren van een positieve beeldvorming? Hij staat bijvoorbeeld open voor het organiseren van een meeloopdag, mits deze goed voorbereid is en een duidelijk doel heeft. Uit zijn ervaring blijkt namelijk dat

onvoorbereide en verplichte excursies leiden tot gedesinteresseerde studenten, die meer bezig zijn met het spelen met hun telefoon dan hun aandacht bij zijn verhaal te houden.De fruitteeltsector heeft veel te bieden en is constant in beweging. Omdat bijna alles in het vak seizoensgebonden is zijn er het hele jaar door verschillende dingen te doen. De actieve pieken en rustige perioden zorgen voor veel variatie en dus afwisselend en veelzijdig werk.Deze variatie is ook deel van wat Frans zelf nu zo leuk vindt aan zijn vak. Toen hij voor het eerst begon was zijn beeldvorming compleet anders dan het nu is. Na het behalen van zijn initile doel ging hij op zoek naar wat hij echt leuk vond, en zijn vak gaf hem hier ook de mogelijkheden voor.Hoe zou Frans zijn werk kort omschrijven? Het is gevarieerd: Iedere dag is er wel iets anders te beleven. Hij krijgt veel mogelijkheden om doelen voor zichzelf vast te stellen en die dan ook te realiseren. Bovendien zijn de financile eindresultaten positief: Oftewel, het is perfect mogelijk om op een comfortabele manier je brood te verdienen in de groensector.

Frans van Brandenburg

Frans van Brandenburg kijkt uit over zijn landgoed te Heteren. In de groeiperioden staat dit vol met verschilende fruitplanten.

8Het verhaal achter Rivierenland

Op de co-creatie dag werd hier

de live blog bijgehouden en fotos

verzameld.

Het land van water, kastelen en mooie fietsroutes. Het Rivierenland, bestaande uit de Betuwe, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal, bestaat al eeuwen. Het heeft zelfs een eigen website (www.rivierenland.nl) en magazine (RVRNLND). Er valt veel te doen in Rivierenland. Je kunt er overnachten in hotels of op campings, en er zijn veel activiteiten. Zo zijn er speciale wandel- en fietsroutes, bezienswaardigheden, galeries en zelfs rondvaarten. Meer dan genoeg toerisme om van te leven, zou je denken. Toch gaat het slecht met Rivierenland. Waarom? Dat wilde wij uitzoeken.

Het eerste wat qua onderzoek gedaan werd, was het regelen van een interview met Eleonora Swart. Een paar dagen na het regelen hiervan, vond deze al plaats. Alles kon gevraagd worden. Het is natuurlijk wel bekend dat er problemen zijn in Rivierenland, maar hoe komt dit nu eigenlijk? Wat is er echt aan de hand? Wie is er begonnen met dit project, en vooral: wat is de oplossing?

Wat is er nou allemaal aan de hand?Rivierenland heeft vooral ondernemers in de maak- en agro-industrie. In deze industrien is een tekort ontstaan aan zowel MBO-ers (niveau 2, 3 en 4) als HBO-ers. Werkgevers zijn op zoek naar werknemers, maar die zijn er niet. Dit heeft natuurlijk gevolgen. Zo was er een project waarbij jongeren met afvalwaterzuivering konden werken. Alles leek goed te gaan en het project was bijna rond maar er kwam gewoon niemand

op af. Ondernemers weten niet meer wat we ze moeten doen en lopen gewoonweg vast.Ook in de agro-industrie gaat het fout. Ondernemers telen al van oudsher producten als appels, aubergines, kersen, aardbeien, noem maar op. Door de opkomst van supermarkten komt dit

9Wervelstroom zit onder genot van een drankje te wachten op

de deelnemers.

onder druk te staan: alles moet goedkoper, anders verkopen ze niets meer. Hierdoor moeten ondernemers kostenefficint gaan produceren. Dit houdt dus in dat ze meer produceren voor een lagere prijs. Dit gaat door en door tot het moment dat het niet meer efficinter kan. Dit kun je vergelijken met eten: je kan proberen steeds minder te eten, maar op een gegeven moment kan dat gewoon niet meer.

Dit is echter niet alles. Eleonora dacht dat de problemen bij de opleidingen lagen: deze zouden niet interessant genoeg zijn. Ze ging naar het Helicon en ROC Rivor om te onderzoeken of ze gelijk had. Hier kreeg ze echter niet het antwoord waar ze op gehoopt had. Het werd duidelijk dat de scholen hun best deden om jongeren te werven, maar dat zij gewoon niet komen. Natuurlijk kunnen ze deze jongeren dan ook niet opleiden. Uiteindelijk sluiten deze opleidingen dan ook.

De zoektocht naar oplossingenAch, laten we niet bij de pakken neerzitten. Er zijn genoeg oplossingen, die moeten alleen nog gevonden worden. Acht