aangereikt die de gedragsbeïnvloeding of -correctie die de leerkracht onderneemt, kunnen ondersteunen ofverrijken. Daarnaast staan natuurlijk mogelijkheden voor reflectie of intervisie met collega’s open. Dit leidt vaak tot een verdieping van de diagnose en de probleemstelling. Met het kiezen van een bepaaldebenadering is eigenlijk al de eerste stap gezet voor het opzetten van een handelingsplan dat naast de signaleringen diagnose, een aanpak en evaluatie kent.

Het handelingplan is niet alleen vooreen individueel, maar ook voor eengroepsaanpak te gebruiken. Deresultaten van de groepsrapportagestellen de leerkracht namelijk in staateen overzicht te krijgen van de al danniet aanwezige competenties, daarbijuitgaande van het gegeven dat alleleerlingen in de klas door de leer-kracht gescreend worden. Ook hiergeldt weer dat dit zowel vanuit eencompetentie- als vanuit een items-tandpunt uitgewerkt kan worden. Alsbijvoorbeeld meerdere leerlingenuitvallen op sociale competentie ofop een bepaald item (‘pest leer-lingen’) dan kan overwogen wordenom een klassikale benadering voordit probleem te kiezen.

Onderdeel vanEen onderzoek, hoe intensief ook, mag nooit als enige bron van advisering gebruikt worden. Dat geldt ook voorde CBTVO. Zeker als het om verwijzingsadvies gaat, zijn altijd ook gegevens met betrekking tot verstandelijkebegaafdheid of vermogen, schoolvorderingen en de mogelijkheden van de opnemende school van belang.

AanschafBelangstellende scholen krijgen een offerte voor het gebruik van de CBTVO. Voor een vast bedrag per jaar kan hetinstrument voor alle leerlingen van de school meermalen ingezet worden.

Meer informatieWilt u meer weten over dit product of hebt u belangstelling voor een demonstratie? Neem dan contact op met:

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg,Informatiepunt CBTVOPostadres:Postbus 909035000 GD Tilburg

telefoon: 0877 873315telefax: 0877 875 900email: oso@fontys.nl

Of kijk op:www.cbtvo.nl

CB Ot

samenwerkingsverband vo-vso zuid kennemerland

13.M

.140

3.1.

07

CB Ot

CBTVOCompetentievragenlijst Begeleidingen Toelating Voortgezet onderwijs-

Brengt leer-, emotionele en sociale competenties in beeld

36960-VvB-13M1403107 Flyer 18-01-2007 09:35 Page 4

Signaleren èn verwijzenDe CBTVO is dus zowel een signalerings- als een verwijzingsinstrument.

De signaleringsfunctie van het instrument komt goed tot uiting als de leerkracht van groep 7 de CBTVO bijvoorbeeldin het 1e trimester (oktober-november) van een schooljaar afneemt. Met de resultaten die hij dan krijgt zijn, metbehulp van de handelingswijzers die aan het instrument gekoppeld zijn, daar waar nodig interventies te plegen dieeen mogelijk tekort aan leer-, emotionele of sociale competentie kunnen compenseren. Dit alles gedurende derest van het schooljaar en eventueel volgende schooljaren. Om na te gaan of de interventie(s) geholpen hebben,kan de afname van de CBTVO na een bepaalde tijd (bijvoorbeeld in groep 8 of klas 1 en 2 VO) herhaald worden.

De verwijzingsfunctie van het instrumentis in te zetten als het wettelijk verplichteonderwijskundig rapport (OR) samen-gesteld moet worden: in het 2etrimester (januari-april) van groep 8. De resultaten kunnen ook een rol kanspelen bij een ‘warme overdracht’tussen leerkrachten van het BaO groep8 en de docenten/mentoren van deV(MB)O onderbouw. De leerkrachtenkunnen hun advies voor plaatsing danvergezeld laten gaan van suggestiesvoor aanpak (handelingsplan) voornog te ontwikkelen competenties.

Met en zonder zorgIn de verwijzingsfunctie wordt expliciet onderscheid gemaakt tussen verwijzing en toelating op het voortgezetonderwijs ‘zonder’ en ‘met zorg’. Dat heeft te maken met het gegeven dat verschillende vormen van verwijzingen toelating mogelijk zijn. De verwijzing ‘zonder zorg’ heeft betrekking op alle leerlingen die op grond van in ditgeval persoonskenmerken, zonder bezwaren in het regulier voortgezet onderwijs wordenopgenomen of hun opleiding kunnen vervolgen (‘over gaan’).De verwijzing ‘met zorg’ heeft betrekking op leerlingen waarvoor op grond van de resultaten van het verwijzings-c.q. toelatingsonderzoek een passende onderwijsvorm gezocht moet worden.

HandelingsadviezenDe handelingswijzer in de CBTVO biedtde leerkracht een format waarmee hijop het spoor gezet wordt voor zichzelfnog eens na te gaan wat demogelijke oorzaak van het afwijkendegedrag van de leerling kan zijn. In diezin kan het instrument ook aanleidingzijn tot zelfreflectie. De vragenlijst stelt de leerkracht ookin staat in één oogopslag te zien of een individuele leerling op meerderecompetenties of items uitvalt zodat eenindividuele aanpak gerealiseerd kanworden. Men kan dus bijvoorbeeld desociale competentie als geheel, als ookhet daartoe behorende item ‘Heeftconflicten met leeftijdgenoten’ alsuitgangspunt van overwegen enhandelen nemen. In de handelingswijzer worden hiervoortips, bronnen, instrumenten of instanties

De CBVTO is...De Competentievragenlijst voor Begeleiding en Toelating Voortgezet Onderwijs (CBTVO) van FontysOpleidingscentrum Speciale Onderwijszorg is hèt instrument voor…• het snel, gemakkelijk en betrouwbaar in beeld brengen van de leer-, emotionele en sociale competenties

van uw leerlingen in de overgangsperiode van basisschool naar voortgezet onderwijs;• tijdige signalering van eventuele problemen met betrekking tot deze competenties;• het verzamelen van persoonlijkheidsgegevens voor het wettelijke Onderwijskundig Rapport voor de doorverwijzing

van uw leerlingen naar het voortgezet onderwijs en• het verzamelen van gegevens voor de ‘warme overdracht’ van uw leerlingen naar het voortgezet onderwijs.

Het instrument is uniek in Nederland.• CBTVO werkt op basis van een digitale vragenlijst die u kunt invullen op elke computer met een internetaansluiting,

op basis van een persoonlijke inlogcode met wachtwoord.• CBTVO genereert niet alleen informatie voor signalering en doorverwijzing, maar biedt op basis van de

ingevulde gegevens praktische handelingsadviezen, zowel op groeps- als op individueel niveau.• CBTVO is gebaseerd op onderzoek. Op basis van vele ingevulde vragenlijsten is het instrument gevalideerd.

Ook gegevens van nieuwe gebruikers worden meegenomen voor een nog krachtiger validatie. Dat maakthet instrument maximaal objectief.

• Gebruikers van CBTVO zijn unaniem enthousiast over het gebruiksgemak van het instrument.

Drie competentiesMet CBTVO onderzoekt u de volgende drie competenties:- Leercompetentie: geeft aan in welke mate (de leerkracht van mening is dat) de leerling in staat is leerkennis,

leervaardigheden en leerattituden succesvol in te zetten bij het leren op school.- Emotionele competentie: geeft aan in welke mate (de leerkracht van mening is dat) de leerling in staat is om

emotionele kennis, emotionele vaardigheden en emotionele attituden op stabiele wijze toe te passen in deklas en in de omgang met medeleerlingen en leerkrachten.

- Sociale competentie: geeft aan in welke mate (de leerkracht van mening is dat) de leerling in staat is socialekennis, sociale vaardigheden en sociale attituden succesvol in te zetten bij het leren op school en tijdens inter-acties met medeleerlingen en leerkrachten.

WerkwijzeLeerkrachten/docenten vullen het instrument in per leerling door aan te geven of het gedrag soms, vaak of nooitvoorkomt bij elke vraag. Voorbeelden van de vragen zijn:Neemt (de leerling) moeilijk informatie op?Heeft … moeite met het veranderen van leerstijlen?Heeft … moeite met automatismen?Heeft … een hekel aan leren?Heeft … met leren een traag tempo?

De uiteindelijke scores worden zowel via een grafiek als door middel van een scorematrix zichtbaar gemaakt.Door middel van een klik op de bij een competentie corresponderende vraag kunnen de handelingsadviezenopgeroepen worden.

Naast de handelingsadviezen bestaan er ook een verwijzingsprofielen die de keuze voor een bepaalde vormvan voortgezet onderwijs kunnen ondersteunen. Voorbeelden hiervan zijn:

Profiel 5: L ≤ 35% + E > 35% + S > 35% VMBO/LWOO/praktijkonderwijsProfiel 6: L ≤ 35% + E > 35% + S ≤ 35% VMBO/LWOOspec1/praktijkonderwijs/REC42

Profiel 7: L ≤ 35% + E ≤ 35% + S > 35% VMBO/LWOO/praktijkonderwijsProfiel 8: L ≤ 35% + E ≤ 35% + S ≤ 35% Praktijkonderwijs/REC42/anders

1 LWOO speciaal: VMBO met speciale (vaak voorheen VSO-LOM) afdeling die op het autistisch spectrum of ADHD gespecialiseerd is. 2 REC cluster 4: Regionaal Expertise Centrum voorheen ZMOK (Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen) onderwijs.

36960-VvB-13M1403107 Flyer 18-01-2007 09:35 Page 2