Er bestaan alleenpatintenpsychiater dirk de wachter over zijn boek borderline times [3]

Ik ben geen toeristoudste student jan warnink (80) wil zich nog bek wamen in hartchirurgie [5]

Meer dan huisjes tekenenarchitect bob van reeth over zijn vak en over project op site dossink a zerne [8]

Van albinisme tot zweepslagtrefpunt zelfhulp ondersteunt al dertig ja ar lotgenotengroepen [9]

Veel gebrost, vl gelezenleven na leuven: jos delbeke, economist en directeur-genera al klima at van de europese commissie [14]

Eerste woordjes en peuterpuberteitop bezoek in crche t grootpark [19]

t ijdschrif t va n de k u l eu v en 24 ok t ober 2 012 | nr 2 | 24 s t e ja a rg a ng | w w w.k ul eu v en.be /ck /

verschijnt maandelijks, uitgez. juli en aug.

afgiftekantoor2099 antwerpen X

erkenning: p303221

tijdschrift - toelating gesloten verpakking

2099 antwerpen X n bc 6379

pb-nr. b-4883

luchthartige middagde voorspelde aangename herfsttemperaturen n een gevarieerd programma brachten 5.200 mensen op de been voor het personeelsfeest van de ku leuven, op zondag 21 oktober. slotact op het hoofdpodium in het stadspark was gabriel rios, maar deze jeugdige deelnemers waren toch vooral gekomen voor het chemische spektakel dat technopolis in de namiddag op het podium bracht.

Misdaad op tv maakt kijker angstigerDat is toch niet echt? Je zit toch dat dat fictie is? Blijkbaar ligt het niet zo eenvoudig. Communicatiewetenschapster Kathleen Custers toont wel degelijk een verband tussen tv-fictie en onze angstgevoelens. Wie veel criminaliteit voorgeschoteld krijgt in het journaal, maar ook in pakweg Witse of Code 37 gaat met een banger hart de straat op.

Wouter verbeylen

Dt er een link bestaat tussen televisiekijken en angst voor ge-weld en misdaad is niet nieuw. Maar wat is het precieze mecha-nisme erachter? En welke beel-den en programmas voeden onze angst? Communicatiewe-tenschapster Kathleen Custers: Soms roepen televisiebeelden een onmiddellijke en instinctieve angst op je kijkt naar Titanic en je durft geen boot meer op. Over dat soort angst ging mijn docto-raatsonderzoek niet, ik keek naar de angstgevoelens die geleidelijk gecultiveerd worden doordat je vaak naar misdaadverslaggeving en krimireeksen kijkt.

Drie factoren bepalen de sterkte van je angstgevoelens, en elk van die factoren kan in goede of slechte zin benvloed worden door televisiebeelden. En: hoe ernstig vind je de misdaad? Sek-sueel geweld bijvoorbeeld is voor lle vrouwen een heel brutale vorm van geweld, maar niet alle

mannen vinden een fysieke con-frontatie op straat even erg. Twee: hoe schat je je zelfredzaamheid in? Denk je dat je jezelf ertegen kan beschermen? En drie: hoe hoog schat je het risico in dat het jezelf of je naasten overkomt?

echt of nietDe televisiebeelden die daarop inspelen, kunnen net zo goed volledig fictief zijn. Kathleen Custers deed zelf een aantal case studies: er is een positief verband tussen kijken naar televisiefictie en onze risicoperceptie. Vrouwen die verslingerd zijn aan series als Zone Stad of Code 37, schatten het risico slachtoffer van seksu-eel geweld te worden, veel hoger in dan wie er niet naar kijkt. Hoe verklaar je die blindheid voor het fictieve karakter?

Kathleen Custers: Daarvoor moet je een vaststelling van Da-niel Kahneman, Nobelprijs Eco-nomie in 2002, kennen. Die luidt: hoe makkelijker we ons iets kun-nen inbeelden, hoe hoger we

het risico ervan inschatten. Dan is het plots niet moeilijk meer om de band met tv-fictie te zien: misdaadseries leveren ons die beelden aan, of ze nu echt zijn of niet. In het echte leven maken we niet zo vaak inbraken mee, dus moeten we wel terugvallen op beelden uit series als CSI. Wie daar vaker naar kijkt, heeft die beelden dus paraat zitten. Ze schatten hun risico hoger in en hun angstgevoel stijgt.

Uit diezelfde studie bleek ook dat wie vaak naar reality-crime zoals Cops kijkt (een reeks die pa-trouillerende agenten volgt red.), zijn zelfredzaamheid dan weer hoger inschat. Die beelden leunen dichter bij de werkelijk-heid aan, je hebt meer het ge-voel dat het wel goed zal komen. De problemen zijn alledaagser en worden op het einde van de aflevering netjes opgelost. Ze verschillen sterk van fictie, waar geweld omwille van de spanning veel brutaler wordt voorgesteld.

pagina 4

verschijningsdata campuskrant jaargang 24 nr. 3 21 nov 2012 nr. 4 19 dec 2012 nr. 5 30 jan 2013 nr. 6 27 feb 2013 nr. 7 27 maa 2013

( ku leuven | rob stevens)

2 Nieuws campuskrant

colofon Campuskrantmaandelijks tijdschrift van de ku Leuven

hoofdredaCtiesigrid somersreiner Van hove

redaCtietine danschutter, ilse frederickx, Ludo meyvis, Julia nienaber, rob stevens, katrien steyaert, Jos stroobants, ine Van houdenhove, Wouter Verbeylen, inge Verbruggen

redaCtieadresoude markt 13 bus 50053000 Leuvent 016 32 40 13 campuskrant@kuleuven.be

adresWiJzigingen alumni Lovaniensesnaamsestraat 63 bus 56013000 Leuvenerik.gobin@alum.kuleuven.be

medeWerkerJaak poot grafisCh ontWerpCatapult, antwerpen

Lay-out en zetWerkWouter Verbeylen

fotografierob stevens

CartoonsJoris snaet

reCLameregieinge Verbruggen t 016 32 40 15inge.Verbruggen@dcom.kuleuven.be

opLage34.300 ex.

drukWerkeco print Center, Lokeren

Campuskrant wordt gedrukt met milieuvriendelijke waterloze druktechnologie.

VerantWoordeLiJkeuitgeVerpieter knapenoude markt 13 bus 50053000 Leuven

Copyright artikeLsartikels kunnen overgenomen worden mits toestemming.

Joris steekt de draak

obama of romney: wie wint de nek-aan-nekrace? drie experts over de amerikaanse presidentsverkiezingen op pagina 13.

ilse frederickx

Het scheikundig element stron-tium zit overal in de bodem en komt via de voeding ook in dieren en mensen terecht. Het mense-lijk lichaam slaat strontium op

zoals calcium: via de bloedstroom wordt het in ons skelet opgeno-men.

Elke geologische ondergrond heeft zijn ouderdom en chemi-

sche samenstelling en daarmee ook zijn eigen signatuur voor strontium, zegt professor Patrick Degryse van de Afdeling Geolo-gie. Door die strontiumvingeraf-drukken te vergelijken met wat er in botten is opgeslagen, kunnen

we de herkomst van iemand be-palen. Op grote schaal weliswaar: we kunnen gebieden met een be-paalde ondergrond aanduiden, geen landen.

Archeologen gebruikten de me-thode al langer om volksverhuizin-gen in kaart te brengen. Ons on-derzoeksteam paste de methode voor de eerste keer toe op recente menselijke resten: vier gevallen waar de politie weinig of geen aan-knopingspunten had om de lijken of skeletten te identificeren. Met de strontiumanalyse konden we niet exact identificeren zoals met DNA-analyse, maar de politie kon pistes uitsluiten en in de juiste richting zoeken. En met succes.

tanden, ribben en haarDe strontiumanalyse geeft een tijdsbeeld van de herkomst van de voeding, n dus van de plaat-sen waar iemand verbleef. De delen van het lichaam worden op verschillende tijdstippen ge-vormd. Het email van de tanden tijdens de eerste levensjaren, bij-voorbeeld. Als we die analyseren, hebben we een idee van de ge-boorteplaats. Grote botten, zoals ribben, worden om de vijf tien jaar vervangen. Het haar geeft de laatste maanden weer.

Patrick Degryse benadrukt dat de methode op forensisch gebied

nog experimenteel is: Er zijn ook beperkingen, zoals het feit dat de voeding van de hedendaagse mens een mix is van producten uit alle windstreken. De methode werkt wel, al begrijpen we nog niet exact hoe. Dat moeten we nog verder onderzoeken.

Wij pasten de methode voor het eerst toe op recente menselijke resten:

vier gevallen waar de politie weinigaanknopingspunten had.

Strontium in botten verraadt herkomst menselijke restenEen onderzoeksteam van de KU Leuven heeft voor het eerst strontiumanalyse gebruikt als middel om recente menselijke resten te identifi-ceren. Het strontium in het skelet vertelt op wel-ke ondergrond iemand geleefd heeft.

lees campuskrant op uw ipadinstalleer de app via www.kuleuven.be/ck/ipad

Wilt u meteen uw papieren abonnement opzeggen?www.kuleuven.be/ck/opzeggen

het menselijk lichaam slaat strontium op zoals calcium: via de bloedstroom wordt het in ons skelet opgenomen.

( shutterstock)

ine Van HoudenHoVe

Ken je dat citaat van Arnon Grunberg? Er bestaan alleen patinten. Sommige patinten weten zich staande te houden ten koste van andere patinten en die noemen we daarom geen patinten. Die noemen we ge-slaagd. Dat vond ik een mooi motto voor mijn boek Borderline times.

Daarin laat professor De Wach-ter zien hoe de negen sympto-men van de persoonlijkheids-stoornis borderline aanwezig zijn bij ons allemaal. Als ik van-daag als psychiater naar onze maatschappij kijk, dan is dat met een onwaarschijnlijk gevoel van herkenning. De symptomen die ik dagelijks vaststel bij mijn patinten met het borderlinesyn-droom, zie ik ook bij zogenaamd gezonde en geslaagde mensen. Achter het masker van succes vind je ook bij hen eenzaamheid en de angst om alleen te zijn,

relationele instabiliteit, impul-siviteit, gevoelens van leegte en zinloosheid De lijn tussen ziek en niet ziek is flinterdun. Verlies van job, partner of gezondheid kan de slinger helemaal naar de andere kant doen overslaan. Ik krijg in mijn praktijk talloze suc-cesvolle en ogenschijnlijk geluk-kige mensen over de vloer die een paar minuten later in tranen uitbarsten.

In zijn boek vinkt hij de symp-tomen van borderline n voor n aan. Neem nu verlatings-angst. In onze hele maatschappij is eenzaamheid een gigantisch en groeiend probleem, onder meer als gevolg van het wegval-len van sociale netwerken. En van de toenemende relationele instabiliteit, nog een kenmerk

van borderline trouwens. Uiter-aard moeten mensen die elkaar niet graag meer zien, niet tot el-kaar veroordeeld blijven. Maar we zijn consumenten geworden in de liefde. Voldoet een relatie niet meer op alle vlakken, dan gaan we op zoek naar een andere part-ner. We verdragen niet langer de verveling die eigen is aan het le-ven en aan elke relatie.

hysterieNog provocerender is de parallel die hij trekt tussen de sucidenei-gingen van de borderlinepatint en euthanasie ofwel sociaal aan-vaarde zelfmoord: Ik ben voor-stander van euthanasie bij on-draaglijk psychisch lijden, maar ik zie dat euthanasie heel snel steeds normaler is geworden. Zal onze generatie er op hoge leeftijd massaal bewust uitstap-pen, niet vanwege ondraaglijk lij-den, maar om verval en dementie te vermijden en om niemand tot last te zijn?

Automutilatie is nog zon symptoom van borderline dat ik herken in de wereld rondom ons. Patinten die in hun armen kerven, lijken een realiteit die ver staat van het normale leven. Maar wat is ongebreidelde plas-tische chirurgie anders dan een sociaal geaccepteerde vorm van zelfverminking?

De conclusie van Dirk De Wach-ter is duidelijk: We leven in borderline times. Psychiatrische aandoeningen weerspiegelen de tijdsgeest. Begin twintigste eeuw uitte de onderdrukking van de vrouw en van haar seksualiteit zich in de zogenaamde hysterie - noem het maar Freudian times.

Vijftig jaar geleden had nie-mand van borderline gehoord; vandaag is het verreweg de vaakst

gestelde diagnose in de psychi-atrie. Op die tijd kunnen onze hersenen moeilijk drastisch ver-anderd zijn. Volgens mij gaat het om een symptoom van een maatschappij waarin de ratrace regeert en waarin vrijheid, genot, succes en kicks het hoogst na te streven goed zijn.

tirannie van gelukEen maatschappij ook, waarin niet toevallig het aantal mensen met een psychiatrische diagnose hallucinante proporties aan-neemt. En op de vier Belgen krijgt ooit te maken met een de-pressie. We slikken meer antide-pressiva, slaap- en kalmeermid-delen en andere psychofarmaca dan ooit. Misschien moeten we ons afvragen wat er aan de hand is met een samenleving die zon explosie aan psychische proble-men kent? Gewone levensver-schijnselen worden steeds vaker gepsychiatriseerd. Tekenend: wie langer dan zes maanden rouwt, komt tegenwoordig in aanmer-king voor behandeling. Onze maatschappij kent wat ik de ti-rannie van het geluk noem. Alles moet altijd fantastisch zijn, zo-maar goed is niet genoeg. En we lijken er niet meer tegen bestand als dat niet zo is. We moeten onze kinderen leren dat af en toe een beetje ongelukkig zijn bij het le-ven hoort. En dat je daarvoor niet naar de psychiater hoeft.

Ik denk dat dit boek een spie-gel voorhoudt die bij haast ie-dereen hard moet aankomen, psychotici en psychopaten uitge-zonderd. Het is een analyse van de wereld die niet vrolijk stemt. Niet voor niets heb ik bij wijze van illustratie tussen elk hoofd-stuk een zwarte bladzijde laten opnemen.

Toch wil hij de lezer niet in volledige wanhoop achterlaten.

Als psychiater heb je de morele plicht om optimistisch te zijn, om Popper even te parafraseren. Op het einde van mijn boek ga ik dan ook in op la petite bont van mijn favoriete filosoof Levinas. Licht in de duisternis zal moeten komen van die vele kleine initi-atieven en van hechting, enga-gement, solidariteit en gemeen-schapszin. We moeten proberen om weerwerk te bieden aan de dreigende verbrokkeling, impul-siviteit en zinloosheid. There is a crack in everything, thats how the light gets in.

Dirk De Wachter, Borderline times. Het einde van de norma-liteit, Leuven, LannooCampus, 2012

24 oktober 2012 Nieuws 3

GeciteerdRecorddonorHet laatste nieuws, 29.9.2012

de nederlander ed houben (43) biedt zijn sperma aan via het internet, om vrouwen en koppels aan een kind te helpen. Vijfentachtig nakomelingen heeft hij al. () in Belgi is spermado-norschap strikter gereglementeerd. diane de neubourg, gynaecologe bij het Leuvens universitair fertiliteits-centrum: ik denk dat het in Belgi wel bestaat, het alternatieve circuit van spermadonoren. maar niet op die schaal, met een website erbij. trouwens, de kaderwet medisch be-geleide bevruchting uit 2007 is heel duidelijk: n donor mag maximaal zes vrouwen bevruchten. zo willen we het risico beperken dat halfbroers en -zussen zonder dat ze het weten met elkaar in contact komen.nog een verschil: in nederland mag een donor niet anoniem blijven. en in Belgi wl. het is onmogelijk na te trekken wie je kinderen zijn of wie je biologische vader is. zo kan een bio-logische vader geen rechten doen gelden op zijn kind, en omgekeerd.

GroepswerkHet nieuwsblad, 10.10.2012

zes studentes vroedkunde zijn tijdens de les flauwgevallen. een duidelijke oorzaak was er niet. alles wijst op een massapsychose. kan kloppen, meent professor Ben nemery. al spreken we liever over mass psychogenic illness. een echte psychose is het namelijk niet. Bij een voorval als dit vertonen mensen uit eenzelfde groep, van een klasge-meenschap tot een hele bevolkings-groep, plots vergelijkbare sympto-men. Vooral jonge meisjes zijn er vatbaar voor.en de oorzaak? meestal begint het bij een bedreigend gevoel. al kan het al voldoende zijn zich in een ongewone situatie te bevinden. Lang rechtstaan in een warm lokaal bijvoorbeeld. en meisje raakt bevangen door de warm-te of hyperventileert en de anderen volgen. onbewust en onopzettelijk. de trigger is vaak een onaangename geur zoals die van een riool of de geur van ontsmettingsmiddel.

Roze bril of blind?knack, 17.10.2012

onderzoek leert dat tussen 60 en 80 procent van ons onrealistisch op-timistisch is. Vooral bij gebeurte-nissen waarvan we denken dat we ze in de hand hebben, zegt sociaal psycholoog Vera hoorens. We zijn perfect in staat de risicos in te schat-ten die anderen lopen als ze te snel of onder invloed rijden, of onveilig vrij-en, maar niet voor onszelf en voor de mensen die we liefhebben. als ons of onze geliefden iets slechts overkomt, reageren we uitermate geschokt: onze toekomst hoort mooi te zijn. dat we getroffen kunnen worden door een gril van de natuur, zoals een aard-beving, die kans schatten we even hoog in voor onszelf als voor onze medemens. maar dat doen we niet als het gaat om kanker of een verkeers-ongeval.overdreven optimisme leidt niet al-leen tot roekeloos gedrag, optimisten zitten beter in hun vel. optimisten passen zich beter aan de problemen die ze tegenkomen aan, ze geloven in een rooskleurige toekomst. ze durven risicos te nemen. ze hebben meer zelfwaardering. ze zijn gelukkiger en blijer.

We moeten weer leren een beetje ongelukkig te zijn

Als hij naar onze maatschappij kijkt, is zijn diagnose: borderline. Psychiater Dirk De Wachter: Ik denk dat dit boek een spiegel voorhoudt die bij haast ie-dereen hard aankomt, psychotici en psychopaten uitgezonderd.

Wat is ongebreideldeplastische chirurgie anders dan een sociaal geaccepteerde vorm

van zelfverminking?wie is dirk de wacHter?

geboren op 3 maart 1960

psychiater- psychotherapeut

diensthoofd systeem- en gezinstherapie aan het universitair psychiatrisch Centrum van de ku Leuven, campus kortenberg

opleider en supervisor in de gezinstherapie in verschillende centra in binnen- en buitenland

veelgevraagd spreker over borderline

dirk de Wachter: ik krijg in mijn praktijk talloze succesvolle en ogenschijnlijk gelukkige mensen over de vloer die een paar minuten later in tranen uitbar-sten. ( ku Leuven | rob stevens)