Campagne 2013Armoede (op den) buiten

De geur van vers gemaaid gras en pas geoogst koren. Genieten van mooie landschappen en

vergezichten. Een toevluchtsoord van rust uit het drukke stadsleven. Gemoedelijkheid en persoonlijke contacten. Het platteland als een idyllische plaats. Onzichtbaar en verborgen in dit plaatje is de harde

dagelijkse realiteit van een leven in armoede.

Campagne 2013Armoede (op den) buiten

• Armoede heeft een ander gezicht op het platteland: de armoedepercentages liggen er lager dan in de grote steden, maar sommige groepen - zoals ouderen, alleenstaande ouders … - lopen extra risico.

• Ook is armoede op het platteland minder zichtbaar. – De uitgestrektheid zorgt voor een grotere verspreiding van de

problematiek. – Veel mensen durven niet met hun problemen naar buiten komen

uit schaamte. In een kleiner dorpsgemeenschap is er minder anonimiteit waardoor de stap naar formele hulpverlening niet snel gezet wordt.

Armoede op het platteland is vaak vergeten…

Waar is ‘den buiten’?

Typologie van landelijk gebiedBron: Stedelijke en Plattelandsarmoede (2013). Steunpunt Armoedebestrijding en Federaal Wetenschapsbeleid

Is er armoede op ‘den buiten’?

De armoede in België op basis van gebiedBron: Stedelijke en Plattelandsarmoede (2013). Steunpunt Armoedebestrijding en Federaal Wetenschapsbeleid

Terugtredende diensten en voorzieningen

Terugtredende diensten en voorzieningen op het platteland zorgen voor een verlaagde toegankelijkheid en onderbescherming.

• Overheidsdiensten:– OCWM: in elke gemeente– Bibliotheek: een van de meest verspreide diensten– Werkwinkel: tot 7 gemeenten voor 1 werkwinkel– Kinderopvang: regionale verschillen, vaak gebrek aan flexibele en

occasionele opvang– CAW: beperkt aantal contactpunten– Onderwijs: afstand tot secundair onderwijs vaak groot– Gezondheidszorg: verschillende drempels

Terugtredende diensten en voorzieningen

• Middenstand:– Lokaal erg verschillend– Mensen die afhankelijk zijn van personen buiten het gezin lijden

sterkst onder gebrek aan nabijheid– Mensen missen basisproducten (brood, vlees, algemene voeding)

en banken het meest– Indien wel in de buurt: vaak duurder

• Bedrijfsleven:– Minder bedrijven, minder arbeidsplaatsen– Afstand tot werk– Slechte bereikbaarheid of verbindingen

“Het hangt allemaal samen. Vanaf hier is het niet mogelijk om met het openbaar vervoer naar de Aldi te gaan. De supermarkt in de buurt is te duur met mijn weekbudget.” (Getuigenis Welzijnsschakels)

Terugtredende diensten en voorzieningen

• Landbouw:– Boeren op een kruispunt

• Vrije tijd:– Minder participatie van mensen in armoede: 26,5% t.o.v.

38,2%– Extra drempels op het platteland– Wel grotere aanwezigheid verenigingsleven

• Nood aan nieuwe ontmoetingsplaatsen

“De Welzijnsschakel is een godsgeschenk (…) Ik kan voor mezelf en de kinderen nieuwe kleren kopen in de winkel, de uitstappen doe ik mee als ik kan. Je kan ook gewoon binnenspringen voor een tas koffie.” (Getuigenis Welzijnsschakels)

Mobiliteit

Waarvoor ben je beperkt in de mobiliteit?Bron: Mobikansen. Mobiel21 vzw en Netwerk tegen armoede

Mobiliteit

Welke vervoersmiddelen worden gebruikt?Bron: Mobikansen. Mobiel21 vzw en Netwerk tegen armoede

Lokaal armoedebeleid

Lokale besturen hebben een grote verantwoordelijkheid in het sociale- en armoedebestrijdingsbeleid. Het lokale niveau staat het

dichtst bij de mensen. Maar hoe groot is hun draagkracht?

• Van Openbare Onderstand naar OCMW:– Uitbreiding opdrachten– Van aalmoezen naar maatschappelijke integratie

• Lokaal sociaal beleid: – Voortdurende wijzigingen, met vooral aandacht voor steden– Gebrek aan kader voor lokaal armoedebestrijdingsbeleid, geen

rechtstreeks armoedebestrijdende doelstellingen– Participatie mensen in armoede en middenveld niet optimaal, maar

wel uiterst belangrijk

Lokaal armoedebeleid

• Groot belang van lokaal bestuur:– Financiële steun– Energiearmoede– Schuldhulpverlening– …

“Mijn gezondheid is niet goed. Enkele winters geleden zat ik zonder gas en elektriciteit. Ook het OCMW kon niks geven, zij hadden ook geen geld.” (Getuigenis Welzijnsschakels)

Lokaal armoedebeleid

• Beperkte draagkracht landelijke gemeenten– Klein fiscaal draagvlak– Grote noden– Kleine personeelsgroep– Beperkte diensten– Meest kwetsbaren de dupe?– Kansen op nabijheid

Lokaal armoedebeleid

• Meer draagkracht en beter armoedebeleid mogelijk:– Samenwerking tussen gemeenten en OCMW’s– Participatie van mensen in armoede– Samenwerking met middenveld– Extra middelen via plattelandsfonds

“Er is hier een betere mentaliteit dan in de stad. Mensen geven om je, zijn in je geïnteresseerd, zeggen goeiedag. Dat is de landelijke charme.” (Getuigenis Welzijnsschakels)

Sleutels voor het beleid

OPEN DEUREN NAAR EEN LEVEN ZONDER ARMOEDE.

Daarom vragen wij:

1. Toegankelijke diensten in elke gemeente2. Basismobiliteit voor mensen in armoede3. Extra middelen in het plattelandsfonds specifiek voor

kwetsbare doelgroepen4. Uitbreiding van het kwalitatief en betaalbaar

woonaanbod

contactwww.welzijnszorg.beWelzijnszorg, Samen tegen armoedeHuidevetterstraat 1651000 Brussel02/502 55 75

Bert.dhondt@welzijnszorg.beFacebook: welzijnszorg, samen tegen armoedeTwitter: @welzijnszorg @bertdhondt