Burgemeester en wethouders

Raadsvoorstel voor behandeling in oordeelvormende/besluitvormende vergadering

Datum vergadering : 15 september 2016 Zaaknummer:

52418

Onderwerp : Toekomst huishoudelijke ondersteuningAgendapunt : OVPortefeuillehouder : G. LigtelijnBehandelend ambtenaar : E. MlderAfdeling : Samenleving & beleidTelefoonnummer : 0318 - 680 938E-mailadres : els.molder@ede.nlVastgesteld door het college

: 30 augustus 2016

Beslispunten1. Kennis te nemen van de voorgestelde beleidswijzigingen van huishoudelijke ondersteuning en

daarbij de volgende uitgangspunten vast te stellen:i. verbreden van de huishoudelijke ondersteuning naar thuisondersteuning door:

het aanbieden van een basistakenpakket thuisondersteuning, inclusief signalering; het verbinden van thuisondersteuning met het welzijnsveld; het aanbieden van nieuwe vormen van lichte begeleiding en integrale arrangementen;

ii. realiseren van een algemene voorziening thuisondersteuning, met maximaal 3 uur ondersteuning;

iii. behouden van de maatwerkvoorziening thuisondersteuning voor kwetsbare inwoners, waarvoor een algemene voorziening niet passend is;

2. kennis te nemen van het besluit van burgemeester en wethouders om de huidige regeling huishoudelijke ondersteuning/thuisondersteuning voor zwaarbelaste mantelzorgers met 2 jaar te continueren.

Toelichting1. Inleiding/aanleidingIn juli 2014 heeft uw raad besloten dat de gemeente in 2016 in overleg met de aanbieders een nieuwe duurzame regeling voor de huishoudelijke ondersteuning vanaf 2017 ontwikkelt. Daarbij stelde uw raad onder meer de volgende uitgangspunten vast:

Schoonmaakondersteuning HH1 op basisniveau blijft beschikbaar voor kwetsbare burgers die echt niet zonder deze hulp kunnen;

De gemeente komt zoveel mogelijk tegemoet aan de specifieke ondersteuningsvraag van clinten met een indicatie voor HH2;

Bij het bepalen van de ontwikkelrichting wordt de positie van de huidige werknemers in de sector zoveel mogelijk meegenomen.

Ook is in het raadsvoorstel van 2014 aangegeven dat een algemene voorziening een passende oplossing kan zijn voor een deel van de huidige gebruikers van HH1.

In het voorliggende voorstel zijn de uitgangspunten van 2014 in acht genomen. Daarnaast stelt het voorstel mensen in staat langer zelfstandig thuis te wonen. We komen daarmee, binnen de financile ruimte, adequaat tegemoet aan de maatschappelijke vraag naar ondersteuning thuis. Ook vergroot het de keuzemogelijkheden voor clinten. Het onderscheid tussen de diverse vormen van huishoudelijke ondersteuning (HH1 en HH2) verdwijnt in de nieuwe situatie. Tot slot draagt dit voorstel bij aan perspectief voor werkgelegenheid in de thuiszorgsector. In bijlage 1 hebben we de belangrijkste verschillen tussen de huidige en de voorgestelde nieuwe situatie samengevat.

blz. 2 Behoort bij zaaknummer 52418

2. Achtergrond

Argumenten

1.1. Verbreden van de huishoudelijke ondersteuning naar thuisondersteuning vergroot welzijn clint, vraaggericht werken en draagt bij aan langer thuis wonen en stimuleert werkgelegenheid

In 2016 heeft de Transitiecommissie Sociaal Domein in opdracht van de staatssecretaris VWS de Toekomstvisie Thuisondersteuning opgesteld. In dit rapport worden gemeenten o.a. opgeroepen huishoudelijke ondersteuning te verbreden naar thuisondersteuning. Met als doel om inwoners te faciliteren langer thuis te blijven wonen. Ook wordt van de gemeenten gevraagd om perspectief voor werknemers en werkzoekenden te ontwikkelen in de markt van thuisondersteuning.

De transitiecommissie sociaal domein definieert thuisondersteuning als volgt:Thuisondersteuning is allerhande praktische hulp in de thuissituatie in het dagelijks leven. Het kan gaan om huishoudelijk werk, begeleiding, gezelschap, verlichting aan mantelzorgers etc. Het is gericht op preventie, het hervinden van welzijn en welbevinden en het langer thuis kunnen wonen.

Het huidige takenpakket huishoudelijke ondersteuning is gericht op het schoon en leefbaar houden van ruimtes die dagelijks worden gebruikt. Een groot aantal huishoudelijke taken valt hier niet onder. Daardoor ervaren clinten beperkingen in het dagelijks leven. Als een clint deze taken niet zelf kan uitvoeren, heeft hij nu de mogelijkheid deze in te kopen via de particuliere markt of deze te laten uitvoeren via zijn sociale netwerk.

In de praktijk worden deze werkzaamheden lang niet altijd uitgevoerd: een inwoner heeft geen financile middelen voor een commercile voorziening, wil deze niet inkopen via een voor hem onbekend bedrijf, of vindt het vervelend zijn sociale netwerk te belasten. Dit kan ertoe leiden dat de clint minder welbevinden ervaart. Op termijn kan dit leiden tot maatschappelijke problematiek (zoals vermindering van zelfredzaamheid of eenzaamheid).

We stellen daarom voor het huidige takenpakket huishoudelijke ondersteuning te verbreden tot een basispakket thuisondersteuning. In dit pakket zitten huishoudelijke taken gericht op het schoon en leefbaar houden van ruimtes die dagelijks worden gebruikt, aangevuld met een optioneel pakket waaruit de clint kan kiezen, passend bij zijn hulpvraag.

Door de verbreding van het takenpakket heeft de clint ook meer keuzevrijheid. Dit biedt hem meer mogelijkheden om langer thuis te blijven wonen. Bovendien sluiten we beter aan bij de leefwereld van de clint. Verbreding van het pakket hoeft niet noodzakelijkerwijs te betekenen dat dit gepaard gaat met extra uren. In bijlage 2 vindt u, ter informatie, een kader voor een basispakket thuisondersteuning.

1.2 Signalering door thuiszorgmedewerker heeft preventieve functieHet tijdig signaleren van bijvoorbeeld eenzaamheid, ondervoeding of depressie is belangrijk. In een vroeg stadium is een probleem immers beter te behandelen dan wanneer het zich in een vergevorderd stadium bevindt. De signaleringsfunctie door de thuiszorgmedewerker zien we daarom als een basistaak binnen de thuisondersteuning. Deze functie gaan we uitbouwen, waarbij de thuiszorgmedewerker een belangrijke functie in de ketenzorg gaat vervullen. Onder andere willen we dat thuiszorgmedewerkers bij de gemeente melden wanneer de zelfredzaamheid van een clint afneemt waardoor wellicht een ander type ondersteuning ingezet moet worden. Ook dienen thuiszorgmedewerkers getraind te zijn in het (vroegtijdig) signaleren van dementie, verslaving of depressie. We gaan samen met de aanbieders, een handelingsrichtlijn signalering opstellen, waarin we afspraken hierover vastleggen.

1.3 Vanuit de kantelingsgedachte verbinden we huishoudelijke ondersteuning met welzijn voor praktische thuisondersteuning en gezelschapVeel clinten hebben behoefte aan praktische ondersteuning, zoals hulp bij kleinschalig tuinonderhoud of het ophangen van een schilderijtje. Andere clinten willen graag meer gezelschap. Het uitvoeren van deze praktische en sociale thuisondersteuning zien we echter niet als een taak van de thuiszorgmedewerker. We gaan dit vooral vanuit welzijn ontwikkelen. De thuiszorgmedewerker zien we wel als een belangrijke schakel om de clint actief te wijzen op de mogelijkheden die het brede welzijnsveld biedt voor ontmoeting, gezelschap en praktische klussen. Eventueel kan de thuiszorgmedewerker de clint actief ondersteunen bij het leggen van het eerste contact. Zoals

blz. 3 Behoort bij zaaknummer 52418

bijvoorbeeld met Service voor de wijk (of diens opvolger vanaf 1 januari 2017) voor kleinschalige klussen of met het welzijnswerk voor laagdrempelige ontmoetingsplekken. Een noodzakelijke voorwaarde hiertoe is dat de thuiszorgmedewerker de sociale kaart van Ede goed kent. Dit nemen we op in de handelingsrichtlijn signalering.

1.4. Door het aanbieden van nieuwe vormen van begeleiding en integrale arrangementen is het ook mogelijk voor kwetsbare clinten om langer thuis te blijven wonen Om kwetsbare clinten te ondersteunen bij het langer zelfstandig thuis blijven wonen, stellen we voor om integrale arrangementen te ontwikkelen op het snijvlak van thuisondersteuning en begeleiding. We denken bijvoorbeeld aan woonbegeleiding of jobcoaching. Qua doelgroep denken we aan clinten met een licht-verstandelijke beperking of met psychiatrische problematiek. Het kunnen welllicht ook clinten zijn die zorg ontvangen via de Wet Langdurige Zorg en de Zorgverzekeringswet.

We willen met dit nieuwe type begeleiding beter aansluiten bij de leefwereld van de clint. Als eerste starten we dit jaar een aantal pilots naar (a) de behoefte aan nieuwe vormen van lichte begeleiding en (b) de wijze waarop we deze nieuwe vormen van ondersteuning op praktische wijze vraaggericht en integraal kunnen vormgeven. Drie thuiszorgaanbieders hebben aangegeven belangstelling te hebben om deze pilots samen met de gemeente te ontwikkelen.

2.1. De Wmo 2015 maakt het mogelijk een algemene voorziening te realiserenDe verbreding van huishoudelijke ondersteuning naar thuisondersteuning staat los van de vorm waarin thuisondersteuning wordt aangeboden: dat kan via een maatwerkvoorziening en/of via een algemene voorziening. De Centrale Raad van Beroep heeft dit in zijn uitspraak van mei 2016 nogmaals bevestigd. De gemeente dient wel aan voorwaarden te voldoen bij de realisatie van een algemene voorziening: zo moet de gemeente afspraken maken met aanbieders. Ook moet een algemene voorziening financieel toegankelijk (= betaalbaar) zijn.

Inhoudelijk is er geen verschil of thuisondersteuning via een algemene voorziening of via een maatwerkvoorziening wordt geleverd.

2.2. Een algemene voorziening thuisondersteuning heeft meerwaarde en past binnen het gemeentelijk beleid

Een algemene voorziening past binnen de uitgangspunten van de door de raad vastgestelde visie op het sociale domein Het is mensenwerk:

o Eigen regie en verantwoordelijkheid; vraaggericht werken; denken