brochure 'Starten met een deeltuin'

Starten met een DEELTUIN 1

www.kvlv.be/deeltuin

Starten met een

2 Starten met een DEELTUIN

INHOUD

INHOUD ............................................................................................................. 2

INLEIDING........................................................................................................... 5 ONZE RELATIE MET VOEDSEL ................................................................................................. 5 SAMEN TUINIEREN, EEN NIEUWE TREND .................................................................................... 5

DEEL I: STARTEN MET EEN DEELTUIN ........................................................................... 6 KVLV ZET VAART ACHTER DEELTUINEN ..................................................................................... 6 WAT IS EEN DEELTUIN? ....................................................................................................... 7 DEELTUIN OP MAAT VAN DE DEELTUINIERS ................................................................................. 7 DEELTUINIER VERANDERT BUURT EN DORP ................................................................................. 8

DEEL II: MAAK DUIDELIJKE AFSPRAKEN ........................................................................ 9 DEELTUINIERS .................................................................................................................. 9

De tuinaanbieder ................................................................................................................... 9 Zoek de juiste match ............................................................................................................ 11

DE TUIN....................................................................................................................... 13 Gedeelde tuinoppervlakte en de ligging van de deeltuin ............................................................ 13 Afbakening van de verschillende tuindelen .............................................................................. 14 Een grondanalyse ................................................................................................................ 15 Teeltmethoden .................................................................................................................... 15 Zoek het niet té ver ............................................................................................................. 16 Water ................................................................................................................................. 17 Afval wordt grondstof ........................................................................................................... 17

MATERIAAL ................................................................................................................... 18 Werkmateriaal beheren ........................................................................................................ 18 gebruik van Tuinhuis ............................................................................................................ 19 Persoonlijk comfort .............................................................................................................. 19 Plant- en zaaigoed ............................................................................................................... 20

VEILIGHEID ................................................................................................................ 20 Verzekering ......................................................................................................................... 20 Een EHBO-kistje .................................................................................................................. 20 Lijst met telefoon- en noodnummers ...................................................................................... 21 Betreden op eigen risico ....................................................................................................... 21

OVEREENKOMST ......................................................................................................... 21 Duur van de samenwerking ................................................................................................... 21 Deeltuintoegang .................................................................................................................. 22 Afspraken over privacy ......................................................................................................... 22 Financiële afspraken ............................................................................................................. 22 Afspraken op papier ............................................................................................................. 22


DEEL III: AAN DE SLAG ........................................................................................ 23 DIGITALE DEELTUINKAART .................................................................................................. 23 JE EERSTE KANDIDAAT-DEELTUINIER IS AANGEMELD! ................................................................... 23

Voorbeeld ........................................................................................................................... 23 DE DEELTUIN GAAT VAN START!............................................................................................ 24 BLIJF OP DE HOOGTE ........................................................................................................ 24 KVLV-CONTACTPERSOON................................................................................................... 24

DEEL IV: SAMENWERKEN OM TE VERSTERKEN! ............................................................. 25 INTERESSANTE SAMENWERKINGSPARTNERS ROND DEELTUINIEREN ................................................... 25 ZICHTBAAR IN SAMENWERKING ............................................................................................ 25

DEEL V: MAAK JE ZICHTBAAR .................................................................................. 26 PR-MATERIAAL ............................................................................................................... 26 ZORG VOOR EEN GOEDE COMMUNICATIE MET EN IN JE BUURT ......................................................... 26 VERSPREID AFFICHES EN FLYERS ........................................................................................... 26 PERSONALISEER JE PROMOTIEMATERIAAL ................................................................................. 27

DEEL VI: REGELS EN REGLEMENTERING ..................................................................... 28 OOGSTOVERSCHOTTEN ...................................................................................................... 28

Verkoop van oogstoverschotten ............................................................................................. 28 Mag ik mijn overschot verkopen in een kraampje langs de weg of aan een school? ...................... 28

DE FISCUS .................................................................................................................... 28 VERGUNNINGEN .............................................................................................................. 29

DEEL VII: BEGRIPPEN .......................................................................................... 30 MIJN NAAM IS… TUIN ....................................................................................................... 30

Deeltuin .............................................................................................................................. 30 Buurtmoestuin ..................................................................................................................... 30 Doetuin .............................................................................................................................. 30 Generatietuin ...................................................................................................................... 30 Herbruikbare tuin ................................................................................................................. 30 Samentuin .......................................................................................................................... 30 Zorgtuin ............................................................................................................................. 31 Ambertuin ........................................................................................................................... 31 Stadslandbouw .................................................................................................................... 31 Volkstuin ............................................................................................................................ 31 Warme tuin ......................................................................................................................... 31 Zelfoogsttuin ....................................................................................................................... 31

TUINTAAL ..................................................................................................................... 32 Kennis: beste bestrijdingsmiddel voor beginnend moestuinier ................................................... 32 Gezond uit eigen Grond ........................................................................................................ 32 Hulpbronnen ....................................................................................................................... 33


DEEL VIII: NUTTIGE ADRESSEN VOOR DEELTUINIERS ..................................................... 35 TUINIEREN .................................................................................................................... 35

Landelijke Gilden ................................................................................................................. 35 MijnTuin.org ........................................................................................................................ 35 TUINHIER ........................................................................................................................... 35

ECOLOGISCH TUINIEREN .................................................................................................... 35 Velt .................................................................................................................................... 35

KRINGLOOPTUINIEREN EN THUISCOMPOSTEREN ......................................................................... 36 Publicaties Vlaco .................................................................................................................. 36 Gemeentelijke kringloopwerking ............................................................................................ 36

ZADEN RUILEN ............................................................................................................... 37 Zo ontleen je zaden ............................................................................................................. 37

DUURZAME MATERIALEN EN TECHNIEKEN VOOR HUIS EN TUIN ......................................................... 37 ANDERE INITIATIEVEN VAN SAMEN TUINIEREN ........................................................................... 37

Samentuinen ....................................................................................................................... 37 Tuindelen ............................................................................................................................ 37 Community Supported Agriculture.......................................................................................... 37

VERWERKING EN VERKOOP VAN GROENTEN EN FRUIT ................................................................... 38 Steunpunt Hoeveproducten ................................................................................................... 38

BIJLAGEN .......................................................................................................... 39 MODEL CONTACTLIJST DEELTUIN 201. ................................................................................... 40 MODEL DEELTUINKOSTEN 201. ........................................................................................... 41 MODEL HUUROVEREENKOMST DEELTUIN .................................................................................. 44 FLYER: EEN DEELTUIN ...................................................................................................... 47 FLYER: DEEL JIJ MIJN TUIN?................................................................................................ 48


INLEIDING

Als kind in de vijftiger jaren was ik uren zoet met het helpen zaaien en planten, onderhouden en oogsten

in onze moestuin. We leerden al spelend hoe groenten en fruit werden geteeld, bewaard en verwerkt.

Toen ik zelf een gezin kreeg, restte me nog weinig tijd om te tuinieren. Toch werden we regelmatig

verrast met een korf groenten en fruit of een boeket bloemen uit vaders tuin. “Van eigen kweek, uit onze

moestuin”, klonk het fier! Toen mijn vader niet meer kon tuinieren, evolueerde de moestuin al snel naar

een onderhoudsvriendelijke siertuin.

Meer en meer tuinoppervlakte wordt vandaag ingenomen door gazon, houtschilfers of stenen. Zeker

oudere bewoners kiezen vaak voor deze oplossing omdat het onderhoud van hun tuin voor hen te

arbeidsintensief wordt. En ondertussen slinkt de beteelde oppervlakte voor groenten, fruit en bloemen.

Jenny Hocks

Stafmedewerker

KVLV, Vrouwen met vaart

ONZE RELATIE MET VOEDSEL

De samenleving is de laatste vijftig jaar sterk veranderd. De toenemende verstedelijking heeft een grote

invloed gehad op de voedselproductie en op onze voedingsgewoonten. Vandaag vinden we voeding uit

alle hoeken van de wereld in de supeallormarkt. Onze voedselvoetafdruk werd in de loop der jaren

alsmaar groter met de gekende gevolgen voor het klimaat.

Ook de vervreemding van de voedselproductie is groot. Terwijl we stilaan vergeten groenten herontdek-

ken, leren kinderen dat aardappelen niet aan bomen groeien maar in de grond. Uit bezorgdheid over

gezonde voeding en de klimaatverandering kiezen mensen vandaag steeds meer voor streekproducten,

producten recht van bij de boer en ook vaker voor eigen kweek.

MONDIALE VOETAFDRUK

Willen we alle beschikbare ruimte op aarde eerlijk verdelen over alle mensen zonder dat de aarde

uitgeput raakt, dan is er 1,8 hectare (3 voetbalvelden) per persoon beschikbaar. Dit stukje hebben de

wetenschappers de mondiale voetafdruk genoemd. De mondiale voetafdruk van de gemiddelde Belg is

vandaag 5,6 hectare. Bron: EU-forum

SAMEN TUINIEREN, EEN NIEUWE TREND

In de Westerse landen gaat de verstedelijking ook terug

gepaard met vergroening. Zo zijn er sinds 2013 met de

steun van de Vlaamse overheid ‘samentuinen’ ontstaan waar

buurtbewoners een stuk braakliggende, openbare grond

gebruiken om samen ecologisch te tuinieren: een ideale plek

om mensen uit je buurt te leren kennen. Verder zijn er ook

volkstuinen, warme tuinen, schooltuinen, ambertuinen, …

Een uitgebreid overzicht vind je op p. 31 en toont aan hoe

tuinieren kan vertrekken vanuit verschillende doelstellingen.


DEEL I: STARTEN MET EEN DEELTUIN

KVLV ZET VAART ACHTER DEELTUINEN

KVLV, Vrouwen met vaart trekt resoluut de kaart van duurzaamheid. Met

projecten rond thuis composteren en kippen als keukenafvalverwerkers, startte

KVLV ruim tien jaar geleden al met bewustmakingscampagnes rond

duurzaamheid.

Steeds meer mensen vinden met tuinieren aansluiting op hun behoeften zoals

gezond eten, ontspanning en rust, creatief bezig zijn en sociaal contact. Ze zijn

op zoek naar een plaatsje waar ze zelf groenten kunnen kweken of in hun vrije

tijd kunnen ontspannen zonder de permanente zorg voor een grote tuin.

Daartegenover staat een groeiende groep tuinaanbieders die een oplossing zoeken om hun

tuinonderhoud minder arbeidsintensief te maken. Jonge tuinaanbieders hebben door hun overvolle

agenda’s vaak weinig tijd voor tuinonderhoud of moestuinieren of missen de kennis om ermee te starten.

Steeds meer oudere tuinaanbieders kunnen wegens fysieke beperkingen hun tuin niet meer zelf

onderhouden.

Met het project ‘Starten met een deeltuin’ wil KVLV deze tuinaanbieders een alternatief bieden. In

plaats van te kiezen voor het verharden van hun tuin, willen we hen ‘koppelen’ aan enthousiaste mensen

op zoek naar een stukje grond om te bewerken of in te ontspannen.

Met deze brochure wil KVLV geïnteresseerden in deeltuinieren alvast op weg zetten. Aan de hand van

praktische tips en advies bij het maken van onderlinge afspraken willen we tuinaanbieders en tuinzoekers

aanmoedigen en inspireren om te starten met een deeltuin op maat van de eigen verwachtingen en

ambities.

Verder worden KVLV-groepen aangespoord om samen met deeltuiniers leuke initiatieven uit te werken,

zoals ‘Adopteer een deeltuin’, ‘Steun de zadenbib’, ‘Gardengym’, … Bovendien stellen KVLV-tuinfans het

project ‘Starten met een deeltuin’ voor op ShareFair-evenementen in heel Vlaanderen. Op die manier

zetten we ook op lange termijn in op de verdere uitbouw van het deeltuinennetwerk.

Als plattelandsbeweging wil KVLV het samen tuinieren op ecologische basis aanmoedigen. Dit

betekent zorgzaam omgaan met bodem, water, oogst en natuur, planten preventief beschermen in plaats

van chemische bestrijding, zorg dragen voor bestaande landschapselementen en waken over de

biodiversiteit.

Meer weten over het KVLV-aanbod rond deeltuinen? Kom zeker naar één van de inspiratiemomenten

voor deeltuiniers. Het is dé plaats om andere deeltuiniers te ontmoeten en ervaringen te delen. Kijk op

www.kvlv.be/deeltuin voor meer info. Vergeet je niet te registeren als deeltuinier.

DE PRIVÉTUIN ALS ECOSYSTEEM

Een tuin is meer dan een gazon, speelveld voor de kinderen, plantenborder of moestuin. Hij

ondersteunt ook belangrijke ecosysteemdiensten zoals voedselproductie, bestuiving en beleving van de

natuur. Met een aantal simpele ingrepen kan elke Vlaamse tuin zijn steentje bijdragen in de strijd

tegen klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit. Aandacht voor die collectieve functies van

onze privétuinen kan ervoor zorgen dat ze meer kunnen betekenen voor onze samenleving.

Doctoraatstudie Valerie Dewaelheyns, ‘Verander de wereld, begin in uw tuin’

in: Knack, Vol. 45, Nr. 5, 28.01.2015, blz. 78.

http://www.kvlv.be/deeltuin/Inspiratiedagen


WAT IS EEN DEELTUIN?

Wie zijn/haar privétuin ter beschikking stelt van een of meerdere geïnteresseerden om er te

(moes)tuinieren tegen onderling afgesproken voorwaarden, heeft een ‘deeltuin’.

Ben jij tuinaanbieder en je deelt je tuin met tuinzoeker Jan, dan zijn jullie beiden ‘deeltuinier’. Jullie zijn

dan partners van hetzelfde deeltuinproject, ‘deeltuinpartners’!

Gaat een KVLV-groep tuinieren in de tuin van een asielcentrum, dan spreken we ook van een deeltuin.

De betrokken KVLV-vrouwen, de mensen van het asielcentrum en de tuinier van het centrum noemen we

allen deeltuiniers.

Ook als je je privétuin deelt met iemand die ruimte zoekt om te ontspannen, om te spelen met de

kinderen of als picknickhoekje ben je een deeltuinier.

Samen deeltuinieren is een mooie manier om kennis te maken met buren, met tuinieren en om meer

verbonden te leven met mens en natuur.

DEELTUIN OP MAAT VAN DE DEELTUINIERS

Naast het delen van de tuin, delen deeltuiniers ook andere zaken die

we vaak ervaren als individueel goed:

RUIMTE

De tuinaanbieder deelt een stuk van zijn privétuin met de tuinzoeker.

Ook het tuinhuis, een serre, een kippenhok, de compostbak,… zijn

plekken die je kunt delen.

KENNIS

Kennis van tuinieren is noodzakelijk om een deeltuinproject te laten

slagen. Die kennis is niet noodzakelijk aanwezig bij de tuinaanbieder.

Je kunt samen een cursus ‘ecologisch tuinieren’ volgen, advies

inwinnen bij een professionele tuinbouwer uit de buurt of een

gepensioneerde hobbytuinier, …

TIJD

Tijd deel je pas echt als je voor elkaar inspringt. Dit kan bij voorbeeld wanneer een van de

deeltuinpartners het bijzonder druk heeft, tijdens een vakantie, bij ziekte, bij een overvloedige oogst in

het tuingedeelte van de andere, ... Of zomaar, op een onverwacht moment een noodzakelijke klus bij je

deeltuinpartner vaststellen en uitvoeren.

BELEVING

Tuinieren is altijd een stukje avontuur: zaaien, planten, gieten en wieden. Dan volgt het wachten op groei

en bloei, onverwachte beestjes de baas kunnen, overmatige regen en droogte overwinnen, … Dit proces

bewonderen en de vreugde na een succesvolle oogst, maken van tuinieren een echte belevenis. Na het

oogsten, volgt het koken en genieten. Waarom niet met een kookworkshop met vruchten uit je deeltuin

of je eerste aardbeien proeven met de andere deeltuiniers in de avondzon?

Kies zelf hoe je ruimte, kennis, tijd en beleving met de andere deeltuinier(s) deelt. Op die manier creëer

je een deeltuin op jullie maat.

Velt


DEELTUIN OP MAAT

Karin heeft groene vingers, maar geen tijd en ruimte voor een tuin. Ze beperkt zich tot enkele

terrasplanten. Zondagochtend springt ze wel eens bij in de tuin van haar buurvrouw. Met een busseltje

tuinkruiden en een fris hoofd kan ze er weer een weekje tegenaan.

Jan heeft lang getuinierd, maar kan nu niet meer uit de voeten. Hij besloot zijn tuin ter beschikking te

stellen als deeltuin en deelt zijn jarenlange ervaring met moestuinieren graag met anderen.

Margo kocht een huis met grote tuin, ideale speelruimte voor haar kinderen. Helaas had ze het

tuinonderhoud onderschat. Ze lanceert een oproep naar de mama’s in haar dorp om samen een

moestuin te starten in een deel van haar tuin.

Rita is al acht jaar weduwe. Tuinieren, daarvoor had ze nog maar weinig energie. Maar nu

rusthuisbewoner Marie haar op een bankje aan de zijlijn een handje komt toesteken, kikkert ze op. En

af en toe helpt Marie erwten peulen en zaden plukken om te drogen.

Een vierkante metertuin op een afgebakende plaats in haar grote tuin? Kristien moest er even over

nadenken toen de kinderbegeleidster van de buitenschoolse kinderopvang haar hierover aansprak.

Maar samen met kinderen groenten oogsten, bessen en kerstomaatjes plukken in de snoephaag en

lekkere tussendoortjes maken lijkt haar toch wel erg leuk.

DEELTUINIER VERANDERT BUURT EN DORP

Een deeltuin brengt mensen samen rond een gemeenschappelijke interesse of behoefte. Hierdoor vallen

barrières als taal, cultuur-, leeftijden studieverschillen weg. Door samenwerking met verenigingen en

door in te spelen op dorps- en tuinevenementen, kan een deeltuin zelfs uitgroeien tot een biotoop voor

ontmoeting en verbondenheid met elkaar.

GROENE VINGERS ZOEKEN TUIN

Volgens de Engelse krant The Guardian verbouwt een kwart van de Britten zijn eigen groenten.

Aangezien iedereen zijn eigen groenten wilt verbouwen, ontstaan er lange wachtlijsten op de

tuincomplexen. ‘Garden dating’ was de oplossing.

Met liefde heeft garden dating niet zoveel te maken. Heb je een grote tuin, maar geen tijd om te

wieden, zaaien en spitten? Dan kun je een zoekertje plaatsen op een groene datingsite. In Engeland

vinden tuinzoekers en tuinaanbieders elkaar via de websites landshare.com, yardshare.com en

urbangardenshare.org.

De grond die wordt aangeboden varieert van een klein achtertuintje tot een groot veld bij een

boerderij. Oppervlakte maakt niet uit, als er maar groenten op gekweekt kunnen worden. De afspraak

is vaak dat de tuinzoeker de oogst deelt met de tuinaanbieder.

Uit Trouw: BABETTE RIJKHOFF − 09/06/12


Velt

DEEL II: MAAK DUIDELIJKE AFSPRAKEN

Bij de formule ‘samentuinen’ die populair is in steden en

verstedelijkte gebieden, legt het bestuur van de organiserende

vzw of dienst van de overheid de spelregels voor de

samenwerking vast.

Wanneer je start met een deeltuin bepalen tuinaanbieder en

tuinzoeker zelf de spelregels en de verdeling van

verantwoordelijkheden. Hierdoor zullen de onderlinge

afspraken steeds verschillen van deeltuin tot deeltuin. Starten

met een deeltuin is een leerproces: al doende kom je tot de

ideale afsprakennota.

In dit hoofdstuk vind je een overzicht van onderwerpen waarover je samen best onderling afspraken

maakt. Sommige thema’s komen pas ter sprake wanneer een vraag of probleem zich opdringt. Dat is

normaal en vraagt op dat moment voor een oplossing op maat van jullie samenwerking.

We brachten onze inspiratie over afspraken samen in de volgende thema’s:

Deeltuiniers

Tuin

Werkmateriaal

Veiligheid

Overeenkomst

DEELTUINIERS

DE TUINAANBIEDER

Wat wil je bereiken met het delen van je privétuin?

Minder tuinonderhoud

Zelf meer kennis over tuinieren vergaren

Eigen kennis en ervaring over tuinieren delen

Mensen uit je buurt leren kennen

Gezelschap bij het tuinieren

Mensen van andere leeftijden ontmoeten

Sociaal contact

De oogst of overschotten ervan delen of ruilen

Samenwerken met enthousiaste mensen, verenigingen of scholen

Je inzetten voor mensen in nood (armoede, zorgpersonen,…)

Leven brengen in je buurt, een plaats voor ontmoeting creëren

…

Afhankelijk van je antwoord zal je voorkeur gaan naar een ander soort tuinzoeker(s): een buurtbewoner,

een oudere, een jong gezin, kansarmen, een groep(je) zoals een schoolklas of kinderen uit de buiten-

schoolse kinderopvang, …

TIP

Toets je verwachtingen af met tuinaanbieders die al ervaring hebben met deeltuinieren.


KEN JEZELF

Ben jij een pietje-precies of eerder een sloddervos? Wat zou je niet kunnen verdragen van een deeltuinier

en waar heb je minder moeite mee? Het kan helpen te vragen aan een familielid hoe die jou typeert.

Een aantal stellingen ter inspiratie:

Ik heb graag dat de deeltuinpartner steeds op een afgesproken tijdstip komt.

Ik vind het leuk als mensen mijn advies en raad vragen.

Ik werk graag met andere mensen samen.

Ik werk liever alleen wanneer andere deeltuiniers er niet zijn.

…

JE GEZINSLEDEN ALS SUPPORTERS

Een privétuin delen heeft ook een effect op de partner en kinderen. Informeer hoe zij staan tegenover

contact met deeltuiniers en mogelijke deelactiviteiten in en rond je tuin. Spreek goed door welke

oppervlakte je gezinsleden graag voor zichzelf houden.

PRIVACY

Wanneer je start met een deeltuin stel je een

stukje van je persoonlijke leefomgeving open

voor anderen. Dit geldt zowel voor het gezin

van de tuinaanbieder als van de tuinzoeker.

Privacy voor de tuinaanbieder:

Wanneer krijgen deeltuiniers toegang tot de

tuin? Geven ze op voorhand een seintje?

Mogen er foto’s genomen worden in de

deeltuin?

Mogen deze foto’s gedeeld worden op so-

ciale media zoals Facebook?

Hoe sta je tegenover een opendeurdag,

promobord, affiche, …

…

Privacy voor de tuinzoeker:

Nood aan een tuinhoekje waarin niemand hun activiteiten kan zien en horen?

Werken ze graag alleen en in stilte?

Of willen ze net samen met jou of met nog anderen tuinieren?

…

ONTDEK DE MOTIEVEN VAN DE TUINZOEKER

Ook de tuinzoeker heeft zijn redenen om deeltuinier te worden. Het meest voor de hand liggende motief

is het zelf voorzien van groenten, fruit of wat bloemen kweken. Bijkomend is de geïnteresseerde

misschien ook op zoek naar een rustige plek om te genieten van de natuur, te ontspannen met een boek

of na schooltijd met de kinderen te picknicken.


ZOEK DE JUISTE MATCH

Afhankelijk van wat je als tuinaanbieder zoekt, kies je voor een of meerdere deeltuiniers.

START KLEINSCHALIG

Twijfel je over de grootte en de afbakening van de deeltuin? Start dan met een kleine deeltuin,

bijvoorbeeld met één deeltuinzoeker en een kleine tuinoppervlakte. Ook tuinieren in een of enkele

vierkante metertuintjes is in dat geval een goede optie. Oordeel na een proefperiode of er ruimte is voor

meerdere personen of voor vergroting van de tuinoppervlakte.

LEER ELKAAR KENNEN

Een ontmoetingsmoment geeft tuinzoekers een kijk op je tuin en je tuinplannen. De vragen en

gesprekken helpen je bij het vormgeven van een definitief deeltuinplan en leveren nieuwe originele

ideeën op. Laat tuinzoekers dus mee dromen en plannen. Het geeft je ook een eerste aanwijzing of de

samenwerking vlot zal verlopen.

KIES VOOR EEN PROEFPERIODE

Een deeltuinier in het vizier? Spreek een proefperiode af waarin de deeltuinzoeker een stukje van je tuin

overneemt waarna jullie de samenwerking kunnen evalueren.

IK IS MEER DAN IKZELF

Maak concrete afspraken over het meebrengen van familie, vrienden,

kinderen, honden, … naar de deeltuin.

Zijn honden of andere dieren toegelaten? Indien ja, waar en wanneer?

Mogen vrienden, familie of kinderen een kijkje komen nemen? Welke

toegang gebruiken zij het best? Mogen zij het tuinhuis betreden?

Wanneer heb je liever geen tuinbezoek? B.v. tijdens het middagdutje,

voor of na een bepaald tijdstip?

Sta je open voor andere activiteiten dan tuinieren in de deeltuin: tuinde-

mo’s, deelinitiatieven, kookworkshops, rondleiding,…? Wanneer wel, op

welke momenten liever niet?

Hoe beter je elkaar leert kennen, hoe beter je het een en ander op elkaar

kunt afstemmen en hoe vlotter de samenwerking verloopt. Maak regelmatig

de balans op: is het een echte win-winsituatie?

WIN-WINSITUATIE

Agnes deelt haar tuin al tweeënhalf jaar met mensen uit de stad. Zij laten hun geiten Jetje en Beertje

bij haar grazen. Het koppel is vaak in de tuin van Agnes te vinden. Ze snoeiden al bomen, knapten het

duivenhok op en spitten de tuin om. "Dat deden ze omdat ze het leuk vonden", zegt Agnes. "Ze

hoeven het niet te doen, want doordat de geiten bij ons in de tuin staan, hoeven we het gras niet meer

te maaien. Het is een win-winsituatie.”

“Mijn partner en ik zijn heel blij met de hulp. Aangezien we een drukke baan hebben, schiet het

tuinonderhoud er soms bij in.” Agnes deelt haar tuin graag, vooral als beide partijen er iets aan

hebben. "Van de week klopte er een man aan die vroeg of hij de magnolia mocht snoeien. Hij wilde de

takken meenemen zodat hij daar stekjes van kon trekken. Wel honderd keer zei hij: op die manier

hebben we er allebei wat aan. En inderdaad.”

Uit: Trouw


DIVERSITEIT MAAKT RIJK!

Diversiteit in de natuur is een rijkdom. Ook in de samenleving en in een deeltuinproject is diversiteit een

rijkdom. Jongeren en ouderen, mensen met een beperking of van een andere etnisch-culturele

achtergrond,…

Heel wat personen met een andere etnisch-culturele achtergrond hebben ervaring met groenten kweken.

In een deeltuinproject wisselen mensen al doende informatie uit over hun tradities en gebruiken rond

moestuinieren en voeding. Op die manier draagt de deeltuin bij tot een spontaner sociaal contact met

andere bevolkingsgroepen in je buurt.

Inspiratie om diversiteit kansen te geven:

Meld op het OCMW, op de integratiedienst van je gemeente,… dat je je tuin wilt delen. Zij kunnen je

bijstaan of tips geven bij eventuele taalhandicaps.

Informeer organisaties zoals Groene Zorg, Woonzorgcentra, gehandicapteninstellingen, Welzijnsscha-

kels,… Zij zoeken zinvolle activiteiten voor hun cliënten/bewoners.

Denk na over de toegankelijkheid van je tuin: brede paadjes voor een rolstoel, een trapje wegwer-

ken, …

Overweeg een vierkante metertuin op hoogte. Ook ouderen of rusthuisresidenten hebben misschien

interesse voor zo’n klein en aangepast stukje tuin, willen helpen bij het bouwen van een bijenhotel,...

DEELTUIN MET EEN HART

Mia, een gescheiden moeder uit Alken, bewerkt al jaren de tuin van de 87-jarige Zuster Helena.

”Hiermee houd ik Zuster Helena gezelschap en houd ik haar hof proper. Ik kweek onder meer prei,

kolen, sla, boontjes, spruitjes, patatten,… Ik kook voor de zuster en daarna eten we samen. Als de

oogst teveel wordt, verwerken we die voor de diepvries. Zuster Helena is blij dat de tuin niet

verwildert. Ik mag haar tuingereedschap gebruiken. Voor ons beiden heeft het delen van de tuin alleen

maar voordelen. Ik geniet er erg van.”


DE TUIN

GEDEELDE TUINOPPERVLAKTE EN DE LIGGING VAN DE DEELTUIN

Maak een schets van het grondplan en duid de volgende zaken aan:

TUINOPPERVLAKTE

De totale tuinoppervlakte

De privéoppervlakte van de tuinaanbieder

De gedeelde oppervlakte met de tuinzoeker

De samen te benutten oppervlakte

ORIËNTERING

Waar komt de zon op?

Waar staat de middagzon?

Welke plekken liggen voornamelijk in de schaduw?

INFRASTRUCTUUR

Schuurtje of tuinhuis

Doorgang of aangelegd pad

Serre

Composthoop

Zitplaats of plekje om even uit te blazen

…

BOMEN EN GROTERE HEESTERS

Aanwezige bomen en grotere heesters kunnen zowel nuttig

zijn als een bron van overlast. Denk aan mogelijke schaduw, aan het onttrekken van voeding aan de om-

liggende bodem en aan bladerafval.

Afhankelijk van de grootte en de dichtheid kan dit groen een aantrekkelijke plek zijn voor nesten van

kleinere of grotere vogels. Kan je deeltuinpartner hiermee leven? Bedenk hoe eventuele overlast kan

vermeden worden.

DE DWARSTUIN VAN RIA

Ria woont in een rijwoning. Achter elke woonst ligt een langgerekte tuin tot tegen de achterliggende

weide. Op een dag besloten Ria en haar buren hun privétuinen halverwege dwars door te snijden en

achteraan een gemeenschappelijke tuin te maken.

Het paadje langs de scheidingslijn met de weide zorgt voor een vlotte toegang. Zo kon buurman Jef op

een groter stuk groenten kweken. Buurman Gust is ook tevreden want door zijn drukke privépraktijk

en een echtgenote met reuma, verwilderde zijn tuin geleidelijk tot ergernis van de buren. De andere

buren met groene vingers springen nu samen bij. En Ria, die ontfermt zich over de bloementuin. Gaat

er een deeltuinier op vakantie, dan neemt iemand anders het gieten, oogsten,... tijdelijk van hen over.

Myriam Verhaegen


Velt

AFBAKENING VAN DE VERSCHILLENDE TUINDELEN

Bij het afbakenen van de verschillende tuindelen moet je ruimer

denken dan de moestuin en bloementuin alleen. Ook de com-

postplek, het tuinhuis, het grasveld, een hekwerk en groenafba-

keningen, een serre en zelfs een speelhoek en kippenren horen

erbij.

VOEDSELVEILIGHEID

De website www.gezondineigengrond.be adviseert om minstens

50 centimeter tussen moestuin en tuinhuis te laten. Het regen-

water dat over de buitenmuren en geverfde ramen naar bene-

den stroomt, kan de grond immers vervuilen. Laat ook minstens

50 centimeter afstand tussen je moestuin en alle soorten che-

misch behandeld hout zoals treinbielzen en chemisch behandel-

de palen. Deze kunnen eveneens vervuilende stoffen afgeven in

de bodem.

SCHEIDEN OF VERBINDEN?

Groeiend groen als afbakening heeft voor- en nadelen. Het be-

zorgt je werk tussendoor, maar oogt mooi als het goed onder-

houden wordt. Welke afbakening je ook verkiest, maak vooraf

afspraken over de verdeling van kosten.

Er zijn verschillende methoden om delen af te bakenen:

Een simpele koord

Gevlochten haagjes van snoeihout

Paadjes

Een wilde, gemengde heg. Deze vraagt minder onderhoud

dan een strak geschoren haag en levert bovendien minder

snoeiafval op.

Een scheiding met bessenstruiken. Deze gewassen hebben

lange wortels, dus plant ze ver genoeg van je moestuin.

SPEELRUIMTE VOOR KINDEREN

Een eigen moestuintje voor kinderen is heerlijk. Maar ook ruim-

te om te ravotten, toegang tot de kippenren, een snoephaag

met bessenstruiken, groen om zich in te verstoppen, lage bo-

men waarin kinderen kunnen klimmen, een picknickhoek, …

Houd rekening met de ligging van de speelruimte ten opzichte

van de deeltuin en voorkom op die manier conflicten met bij-

voorbeeld overvliegende ballen.

Afhankelijk van ieders streefdoel kom je tot een originele deeltuin op maat van de deeltuinpartners,

b.v. een formule waarbij deeltuiniers samen tuinieren op een gezamenlijk stuk en daarnaast ook elk

een eigen stuk bewerken.

Velt


EEN GRONDANALYSE

Een grondanalyse geeft tuinaanbieders en tuinzoekers

een idee over de gezondheid van de tuinaarde.

INFO & AANVRAAGFORMULIER

In haar campagne ‘Gezond uit eigen grond’ stelt de

overheid dat gezonde voeding begint bij een gezonde

bodem. Ontdek hoe je een bodemstaal moet nemen op

www.gezonduiteigengrond.be. Je kunt er ook een

aanvraagformulier voor bodemanalyse downloaden.

Ook op de website van de Bodemkundige dienst van

België, www.bdb.be, vind je meer info. Leden van Velt

en van Test-aankoop krijgen korting op een

grondanalyse.

KOSTEN

Een grondanalyse is niet gratis. Een staal in een labo laten onderzoeken kost € 40 tot 75, maar je

kunt ook zelf een analyse doen met behulp van een grondanalysekit te koop in tuincentra. De zuurte-

graad van de bodem kun je meten met een pH-meter.

Eventuele bodemverbeteraars zoals compost, mulch, bemesting, kalk,… kosten ook geld.

Werk samen om kosten te delen. Bijvoorbeeld met tuiniers uit volkstuinen, samentuinen en buurt-

moestuinen. Vraag aan de groendienst of de milieuambtenaar van je gemeente om het initiatief te

nemen.

VRAAG ADVIES

Praat met een ervaren tuinier of een deskundige in een tuincentrum.

Is de grondsoort geschikt om te (moes)tuinieren? Elke plant en bloemensoort heeft zijn eigen noden.

Grond die voor de ene ideaal is, kan minder geschikt zijn voor de andere.

Zijn alle plekken in je tuin even geschikt en vruchtbaar? Is er twijfel over bodemverontreiniging, bij

voorbeeld op een vroegere stookplaats?

TEELTMETHODEN

Deeltuinieren is een unieke kans om elkaars kijk op de dingen te ontdekken en om van elkaar te leren.

De slaagkansen van je project zijn sterk afhankelijk van de aanwezige kennis over tuinieren.

Zo zullen wisselteelt en combinatieteelt niet alleen de inrichting van de tuin, maar ook je kansen op

succes beïnvloeden.

LEREN ECOLOGISCH TUINIEREN

KVLV komt op voor een duurzamere samenleving en roept deeltuiniers

op om ecologisch te tuinieren. Op www.velt.be ontdek je praktische

informatie en tips over hoe je dit aanpakt en vind je een

activiteitenkalender met interessante VELT-vormingen en workshops.

Je kunt ook contact opnemen met de VELT-afdeling in je buurt voor

advies.

VELT lanceerde onlangs ook het handboek ‘Ecologisch tuinieren’. Het

is een naslagwerk waarin je alle principes en technieken die momenteel

in de ecologische teelt bekend zijn, kunt terugvinden. Daarnaast is het

een praktische en overzichtelijke handleiding voor de amateurtuinier

met wetenschappelijke inzichten over bodemleven, bodemzorg,

bemesting en gewasbescherming.

http://www.gezonduiteigengrond.be/

http://www.velt.be/


KEUZES MAKEN

Een gesprek over teeltmethoden is noodzakelijk aangezien ze verbonden zijn met de visie op duurzame

ontwikkeling. Weet je hier zelf te weinig over? De boer of tuinder in je buurt is vast bereid zijn kennis

hierover met jou te delen. Bezoek samen een tuin in je buurt, kom meer te weten over teeltmethoden

en profiteer van het tuininzicht van een ervaringsdeskundige. Ook Landelijke Gilden heeft een uitgebreide

tuinwerking en geeft interessante tips op hun website www.landelijkegilden.be.

Weet dat je het meeste leert door te doen en dat is en blijft een werk van vallen en opstaan, ook voor

de tuinman of -vrouw met ervaring!

ZOEK HET NIET TÉ VER

Grenst jouw tuin aan die van de buren? Denk erover na om de haag of schutting tussen jullie tuinen

geheel of gedeeltelijk weg te halen om er een deeltuin van te maken.

Ben je een starter? Kies in het begin slechts voor enkele teelten. Als blijkt dat je die eerste teelten

onder de knie hebt, kun je andere teelten uitproberen.

Een deeltuinpartner met kennis over tuinieren vergroot de slaagkansen van je deeltuin. Denk niet al-

leen aan actieve tuiniers. Ook een bewoner uit het nabije rusthuis met jarenlange ervaring kan een

waardevolle tuingezel worden!

ZO GROEIDE HUN DEELTUIN

Oorspronkelijk hadden de bewoners van deze rijhuizen elk een aparte tuin vol gras, onbewerkt, met

achteraan een kippenhok. Smalle stroken tot honderd meter lang. Een paadje, haag of afspanning in

draad, scheidde de vijf tuinen.

Na het intrekken van nieuwe buren in pand C vijftien jaar geleden, onderging de tuin een

metamorfose. De scheidingen werden verwijderd en het oude kippenhok van A werd afgebroken terwijl

in tuin C er een nieuwe bijkwam. De grond van eigenaar A werd van dan af bewerkt door eigenaar B.

Toen in 2013 woning E van eigenaar veranderde en een kantoorfunctie kreeg, verdween ook de haag

tussen D en E. Eigenaar D kreeg toestemming om de tuin van E te gebruiken.

Nu beplant iedere tuinaanbieder zijn tuin naar eigen keuze waardoor de grote grasvlakte verdween en

de tuin een miniparkje werd. Vandaag spelen de kinderen samen in de tuinen ABCD, maait iedere

eigenaar zijn eigen gras, en gaan de keukenresten naar de twee kippenrennen. Tuinmateriaal zoals

hakselaar, hegschaar en kruiwagens worden gedeeld. Bij nieuwe aankopen worden afspraken gemaakt

over de verdeling van de kosten.

A B C

D

E

http://www.landelijkegilden.be/


Regenwatertonnen

Vlaco, snipperpad met vlechtboord

Vlaco, demo composteren

WATER

WATERBRON

Een vlot bereikbare waterbron is noodzakelijk.

Mogelijkheden:

Een regenwaterput of regenwaterton(nen)

Een grondwaterput

Leidingwater, als het niet anders kan

Tuinslang: aankopen, lenen, delen?

VERBRUIK

Is het waterverbruik groot, tref dan een regeling over

een vergoeding of een tegenprestatie zoals hulp bij

andermans tuinwerk, een deel van de tuinoogst, de

tuin verzorgen tijdens afwezigheid, … Kaart dit thema

zeker aan bij het opmaken van een afsprakennota.

AFVAL WORDT GRONDSTOF

Tuinieren brengt heel wat afval mee.

HERGEBRUIK

Hergebruik zoveel mogelijk groenafval.

Met snoeihout maak je een vlechtwerk of takkenril

als afscheiding of als windschutting.

Op een hoop gestapeld maak je een prima schuil-

plaats voor kleine vogels zoals de heggenmus en

het winterkoninkje en een plaats waar egels kun-

nen overwinteren.

Een takkenmuur geeft steun aan allerlei klimplanten.

Gehakseld snoeihout gebruik je als bodembedekker en bekleding van tuinpaden.

WAT MET ANDER AFVAL?

Een gemeenschappelijk kippenhok voor jou en je

buur is een goede oplossing voor etensresten en

sommige groenresten. Het is ook een test in

‘tuindelen’.

Vlaco vzw zet zich in voor de kwaliteitsvolle bio-

logische verwerking van organisch-biologisch af-

val. Voor Vlaco-brochures over composteren en

andere: zie hoofdstuk ‘Nuttige adressen voor

deeltuiniers’ p. 36.


MATERIAAL

Als beginnende tuinier kijk je misschien op tegen het vele tuingereedschap dat je zult nodig hebben,

maar aankopen hoeft vaak niet. Zoals je een tuin deelt, kun je ook materiaal delen. Zeker duurder en/of

niet vaak gebruikt gereedschap komt hiervoor in aanmerking. Overleg met de tuinaanbieder wat je zeker

zelf moet aanschaffen (snoeischaar, riek, spade,…), en welk materiaal je van hem mag lenen.

DUURZAME OPLOSSING VOOR TUINGEREEDSCHAP

Sarah Lazarovic ontwierp een piramide die de hiërarchie in duurzame consumptie illustreert. Gebruiken

wat we al hebben, is de meest duurzame reflex. De top, nieuwe aankoop, is de minst duurzame

manier van consumeren.

WERKMATERIAAL BEHEREN

Probeer werkmateriaal dat je maar af en toe nodig hebt, te de-

len: een elektrische hegschaar, graskantmaaier, grasmaaima-

chine,...

Ook vaker gebruikt materiaal zoals een tuinslang, waterton,

kruiwagen, tuinwerktafel, rekken, tuintunnel,… zou je kunnen

delen.

Bekijk of je kosten voor aankoop en onderhoud kunt delen en

maak een kostenverdeling op. Een gezamenlijke schrift waarin

wordt genoteerd wie wat betaalde, kan helpen bij het zoeken

naar een billijke verdeling.

Noteer bij gezamenlijke aankopen ook wie de rekening, de

handleiding en eventueel garantiebewijs, bewaart of bewaar

ze op een plek die toegankelijk is voor elke deeltuinier, bij-

voorbeeld in het tuinhuis.

Met een proeftermijn voor het delen van werkmateriaal kun je

uittesten welke formule voor jullie het beste werkt. Evalueer na

deze termijn met alle deeltuiniers samen of het nodig is om

materiaal apart of gezamenlijk aan te kopen.

Kom duidelijk overeen hoe en wie het materiaal beheert, hoe

het moet onderhouden en opgeborgen worden. Noteer des-

noods ook in de kostenverdeling welke onderhoudskosten ge-

beurden.

Het document ‘DeeltuinKOSTEN’ p. 42 is een handig hulpmiddel om deze gegevens bij te houden.


GEBRUIK VAN TUINHUIS

DEEL WERKMATERIAAL

Wie in andermans tuin wil tuinieren, staat telkens weer voor een kleine verhuis: je kruiwagen, spade,

hark, snoeigerief, laarzen, overall, ... Je kunt er zo tegenop kijken dat je enthousiasme al snel verdwijnt.

Een kant– en klare oplossing vanaf de eerste dag is geen must, maar het is wel fijn om je werkmateriaal

ter plaatse veilig te kunnen opbergen. Bedenk al doende samen creatieve ideeën. Maak afspraken over

de verdeling van de beschikbare ruimte, over de toegang tot het tuinhuis (sleutel, wanneer,...) en over

ieders verantwoordelijkheid voor orde en opruimen.

Laat je inspireren door originele opbergsystemen in de tuin, bij voorbeeld vervaardigd met

recyclagemateriaal die je kunt vinden op www.pinterest.com (eerst een eigen account aanmaken).

INFO DELEN IN TUINHUIS

Een zaaikalender, het teeltplan van je deeltuin, een schema van

combinatieteelten, de afvalkalender met interessante data en

adressen van je gemeente, … Ze komen van pas als je aan het

werk bent! Meer info: zie p. 34.

Een krijtbord werkt praktisch om boodschappen en vragen aan

andere deeltuiniers te noteren. Denk bijvoorbeeld aan de vraag

om je sla te gieten bij je afwezigheid, of om te melden dat je op

perceel X wortelen hebt ingezaaid, of dat je morgen van plan

bent een stukje te sproeien tegen… Natuurlijk is zo’n bord ook

een praktische geheugensteun.

Een ‘deeltuinschrift’ (of agenda of ringkaft) om deeltuinkosten

een taakverdeling, de namen van je zaadgoed, de zaaidatum

van je erwtjes, … te noteren. Het is een hulp om afspraken ach-

teraf te evalueren, om kosten te verdelen en om planten- en

zaadvariëteiten voor een volgend tuinjaar te kiezen.

Zorg dat een (geplastificeerde) lijst met telefoonnummers voor

noodgevallen goed zichtbaar ophangt. Je vindt een model hiervan

in deze brochure op p. 22.

PERSOONLIJK COMFORT

WC-gebruik, een plekje om je handen te wassen, een hoekje waar je je tuinplunje kunt uittrekken en je

laarzen kunt achterlaten, een plek om je auto te parkeren, … Het is geen must, maar het gaat om het

gebruikscomfort voor de deeltuiniers. De privétuin die dit comfort kan aanreiken, wordt een stukje

aantrekkelijker voor samenwerking.

Zaaikalender Velt

Krijtbord


PLANT- EN ZAAIGOED

Al eens gedacht aan het samen aankopen van zaden?

Een ruilen/of weggeefbeurs van zaadgoed en plantjes brengt niet alleen

goedkoop planten zaadgoed in je bereik maar ook veel kennis en tuiniersen-

thousiasme. Organiseer deze beurs bij voorbeeld in je deeltuin, samen met

KVLV en andere verenigingen.

Sommige bibliotheken zijn ook ‘zadenbibliotheek’. Hier kun je zaden afleve-

ren die je zelf hebt geoogst en gesorteerd. De plaatselijke verantwoordelijke

zorgt dat deze zaden worden verpakt in kleine zakjes en voorzien van nuttige

informatie over de betreffende bloemen en planten. Bezoekers kunnen zaden-

zakjes gratis of tegen een kleine vergoeding meenemen. Op de website Mijn-

Tuin.org vind je alle bibliotheken in Vlaanderen en Nederland die meewerken

aan het project.

Werk samen met de KVLV-groep je dorp om zaden te verzamelen en om sa-

men te ijveren voor een zadenbib in jullie bibliotheek. Richt je tot jullie milieu-

dienst om dit initiatief te verruimen tot de hele gemeente.

VEILIGHEID

VERZEKERING

Een steekwonde in je voet door een riek op de grond of struikelen over een

rondslingerend voorwerp, … Een ongeluk is vlug gebeurd. Je gezinspolis dekt

wellicht lichamelijke schade.

Maar wat als je de elektrische hegschaar van je buurman om zeep helpt, met

je kruiwagen een kras maakt op de auto van een andere deeltuinpartner, je

hond een spelend kind bijt, de geitjes van de tuinaanbieder het resultaat

vertrappelen van een half jaar tuinieren van de deeltuinier, je onwetend een

giftig onkruidverdelgingsmiddel sproeide op je glunderende kolen? Praat

daarom met je verzekeraar over de dekking van dit soort ongevallen.

Speel open kaart onder deeltuiniers over jullie verzekeringen.

EEN EHBO-KISTJE

Zorg voor een goed herkenbare EHBO-kist. Vraag desnoods advies aan je apotheker over de inhoud van

deze verbanddoos. Controleer regelmatig de inhoud en vul zo nodig aan.

Zet dit kistje op een geschikte en bereikbare plek voor iedere deeltuinier en informeer hen hierover.

Vraag aan alle deeltuiniers of er iemand allergisch reageert op bepaalde planten, kruiden, insectenbeten

en spreek af hoe ingrijpen ingeval van nood.

Velt


LIJST MET TELEFOON- EN NOODNUMMERS

Stel deze lijst samen met alle deeltuiniers en hang ze uit op een voor

iedere tuinier zichtbare plaats. Telefoonnummers van:

Alle deeltuiniers

Partner of gezinsleden

Huisarts

Brandweer en ambulancedienst: 112

Politie: 101

Antigifcentrum: 070/245 245

Een model ‘contactenlijst’ vind je op p 41.

BETREDEN OP EIGEN RISICO

Een bordje met vermelding ‘De tuinaanbieder is niet verantwoordelijk voor gebeurlijke ongevallen’ wordt

vaak gebruikt om zich geheel of gedeeltelijk te bevrijden van zijn verantwoordelijkheid. Maar lukt dat zo?

We lieten het uitzoeken door een jurist:

Juridisch is dit inhoudelijk correct. Essentieel is echter of de ‘derde partij’ tot wie het beding gericht is, er-

toe gebonden is. Hiervoor moet worden nagegaan of deze derde het beding ook aanvaard heeft. Met an-

dere woorden, heeft deze derde hiervan kennis genomen of kunnen nemen? Dit kan wanneer het bericht

werd aangebracht op een duidelijke plaats en opgesteld is in bewoordingen die voor de betrokkene be-

grijpelijk en leesbaar zijn.

De aanvaarding van het beding kan uitdrukkelijk of stilzwijgend. Dit wil zeggen dat gelet op de concrete

omstandigheden, het stilzwijgen niet anders dan als de toestemming kan uitgelegd worden. Het meren-

deel van de rechtspraak acht het louter betreden van een terrein als onvoldoende om van een aanvaar-

ding te kunnen spreken. Enkel na het meerdere keren betreden van een terrein met dergelijk bord tijdens

een bepaalde periode kan een stilzwijgende toestemming afgeleid worden.

Kortom, bovenstaande waarschuwing is niet sluitend voor de tuinaanbieder. Een tuinaanbieder en

deeltuiniers die zich echt willen indekken, sluiten vooraf een contract met daarin een regeling omtrent de

aansprakelijkheid.

OVEREENKOMST

Een model van overeenkomst vind je op p. 45.

DUUR VAN DE SAMENWERKING

Werk met tuinjaren

Een tuinjaar start met het opmaken van een teeltplan in + januari en loopt af na het winterklaar

maken van de tuin in oktober/november.

Spreek een proefperiode af

Het is nuttig een proefperiode, bijvoorbeeld een jaar, in te lassen. Je geeft jezelf uitdrukkelijk de

kans om in deze samenwerking te experimenteren. De betrokken deeltuinpartners zullen zo bewuster

zoeken naar verbeterpunten. Bovendien laat een proefperiode toe op een vooraf overeengekomen

moment een streep te trekken onder de samenwerking als deze niet lukt. Spreek af wanneer de

proefperiode ingaat en wanneer ze afloopt. Een werkzame afspraak is een periode van een tuinjaar.

http://www.google.be/imgres?imgurl=http://www.risico-info.be/sites/default/files/content/28324_lme.jpg&imgrefurl=http://www.risico-info.be/nl/sla-alarm&h=272&w=329&tbnid=uGJhS66FRIAyLM:&zoom=1&docid=fwX0BvZtbUcRKM&ei=q12UVZfZLcbSU-mKgKgP&tbm=isch&ved=0CFsQMygzMDM


DEELTUINTOEGANG

Maak de regeling over de deeltuintoegang niet node-

loos complex. Hiervoor is vertrouwen in elkaars goe-

de bedoelingen essentieel. Na een maand deeltuin-

proefdraaien kun je al vaststellen of je afspraken

over de toegang moet bijsturen.

AFSPRAKEN OVER PRIVACY

Laat je inspireren door de aandachtspunten in deel 2, Marijke Helsen

‘Duidelijke afspraken maken’.

FINANCIËLE AFSPRAKEN

Als tuinaanbieder toon je groot vertrouwen door je privétuin te delen met anderen. Een waarborg vragen

kan je een veiliger gevoel geven en een stimulans zijn om de tuin te delen. Je kunt zelfs gebruik maken

van een geblokkeerde rekening zoals bij een huurwaarborg.

WAARBORG

Neem de waarborg op in je afsprakennota of contract:

Hoeveel bedraagt de waarborg?

Op welke rekening wordt de waarborg gestort: een rekening

op naam van de tuinaanbieder of op een gezamenlijke reke-

ning van de deeltuin?

Wanneer wordt deze terugbetaald?

Kan de waarborg ook in een andere vorm dan geld? Bijvoor-

beeld door aangekocht tuingereedschap af te staan aan de

tuinaanbieder?

Tref een regeling over hoe deeltuiniers bijdragen in onkos-

ten voor waterverbruik, afvalverwerking, gebruik tuinhuis, …

Marijke Helsen

Is de balans van geven en krijgen in evenwicht? Wie verwacht een tegenprestatie? Welke vorm kan

die aannemen? Bij voorbeeld door groenten te verwerken tot soep of confituur te maken of tuinon-

derhoud over te nemen voor de tuinaanbieder.

AFSPRAKEN OP PAPIER

Gemaakte afspraken op papier zetten of een contract opstellen is geen verplichting, maar het is zeker

nuttig als geheugensteun. Bovendien ontdek je bij het verwoorden en neerschrijven van de afspraken

vlugger onduidelijkheden die nog vragen om opheldering. Voor een regeling over aansprakelijkheid is een

onderling contract wel noodzakelijk.

Dateer en onderteken de afsprakennota met alle deeltuiniers. Ze krijgt dan een officiëler karakter.

Elke deeltuinier krijgt een exemplaar van dit document. Deze overeenkomst kun je na een jaarlijks eva-

luatiemoment aanpassen indien gewenst.

Bij ‘samentuinen’ stelde Velt voorbeelden op van beheersovereenkomsten. Je kunt ze inkijken op

www.samentuinen.org/downloads.

http://www.samentuinen.org/downloads


DEEL III: AAN DE SLAG

Je hebt beslist dat je gaat deeltuinieren als tuinaanbieder of tuinzoeker. KVLV heet je alvast welkom in de

club van deeltuiniers en nodigt je uit om je te registreren als deeltuinier op www.kvlv.be/deeltuin.

DIGITALE DEELTUINKAART

KVLV zal een digitale deeltuinkaart van Vlaanderen aanmaken op www.kvlv.be/deeltuin met de gegevens

van de deeltuinaanbieders. Tuinzoekers kunnen hier een deeltuin in hun buurt vinden. Ben je een

geregistreerde tuinaanbieder? Denk eraan eventuele wijzigingen (adres, telefoon, emailadres, …) snel

door te geven zodat we ze op de deeltuinkaart kunnen aanpassen. Mail de correcties naar Sofie

Verbeeck: [email protected] .

JE EERSTE KANDIDAAT-DEELTUINIER IS AANGEMELD!

Spannend! Wacht niet te lang om een tuinrondleiding te geven.

Wijs elkaar op de hulp van deze brochure. Je kunt ze gratis downloaden op www.kvlv.be/deeltuin of be-

stellen via e-mail naar [email protected] . Je betaalt hiervoor enkel de verzendingskosten.

Spreek bijvoorbeeld af dat jullie de brochure eerst doornemen en daarna opnieuw samenkomen.

Een verslagje van jullie gesprek helpt je om de juiste inhoud van de volgende ontmoeting te bepalen.

VOORBEELD

1ste

Deeltuin-ontmoeting: ……………………………………………………….…………..(datum) met:

P1: naam: ……………………………………………………Tel: ………………………..…...........Email: …………………………………….………………………

P2: naam: ……………………………………………………Tel: …………………..……….…….….Email: …………………………………….…………………..…

P3: naam: ……………………………………………………Tel: …………………………..…….…..Email……………………………………….………………….…

Verwachtingen P1 Verwachtingen P2 Verwachtingen P3 Mijn inbreng

Punten van overeenkomst: …

Vragen: …

Volgende keer te bespreken: …

http://www.kvlv.be/deeltuin

mailto:[email protected]




DE DEELTUIN GAAT VAN START!

Geef KVLV zeker een seintje als je echt van start gaat. Bijvoorbeeld als jullie tuinplan klaar is of als jullie

samen de eerste spaden steken, de eerste aardappelen planten, de eerste wortelen zaaien, …

Het idee om een privétuin te delen is nieuw. We hopen dat dit experiment bijdraagt tot een duurzamere

samenleving. Daarom wil KVLV graag leren van jouw aanpak en bevindingen bij het starten met een

deeltuin. Zo inspireer je ook andere deeltuiniers.

Stuur ons zeker jouw suggesties en vragen. Ook foto’s (max. 3, met hoge resolutie) van deeltuiniers

samen in actie, mag je ons doorsturen. Laat je suggesties achter op www.kvlv.be/deeltuin of stuur ze

door naar Jenny Hocks, [email protected].

BLIJF OP DE HOOGTE

KVLV zal ook regelmatige leuke tips en originele activiteiten rond deeltuinieren lanceren die deeltuiniers

prikkelen tot delen en durven, experimenteren en leren van elkaar. Volg onze nieuwe ideeën rond het

delen van een privétuin via het magazine Vrouwen met vaart of via www.kvlv.ons.be/deeltuin.

KVLV-CONTACTPERSOON

Voor specifieke vragen of voorstellen betreffende dit experiment kun je

terecht bij:

Jenny Hocks

stafmedewerker en coördinator van het project deeltuin

[email protected]

016/24 20 11

www.kvlv.be/deeltuin



http://www.kvlv.ons.be/deeltuin



DEEL IV: SAMENWERKEN OM TE VERSTERKEN!

Samenwerking is een middel om het idee ‘deeltuin’ te verspreiden en om jouw deeltuin bekend te maken.

Je privétuin delen is ruimte delen, kennis en ervaring uitwisselen, anderen motiveren om

milieuvriendelijke teelttechnieken te gebruiken en een stukje van je tijd besteden aan anderen. Dit is

ecologisch, economisch en sociaal duurzaam.

INTERESSANTE SAMENWERKINGSPARTNERS ROND DEELTUINIEREN

LOKALE KVLV-GROEP(EN)

Zij bereiken veel vrouwen en kunnen je beste supporters zijn. Jouw deeltuin kan voor hen een verras-

sende plek zijn om samen iets te ondernemen. B.v. voedselresten leren verwerken, zaden- en/of planten-

ruilbeurs, gardengym om je rug te ontlasten, demo’s of lessen over moestuinieren, ...

LANDELIJKE GILDEN EN VELT

Zij hebben expertise in tuinieren en tuinwerking.

GEMEENTELIJKE GROENINITIATIEVEN

Zoals een samentuin, een buurtmoestuin, een volkstuin, kringloopinitiatieven, ...

Je bereikt zeker tuinliefhebbers. Misschien kun je er een standje zetten met info over je deeltuin.

Ook nuttig voor samenaankoop, b.v. compost en tuingrond, vierkante metertuinen, planten zaad-

goed,...

SCHOLEN EN KINDEROPVANGINITIATIEVEN

Scholen zijn soms op zoek naar een schooltuin. Educatieve natuurprojecten brengen leven in je deeltuin.

B.v. samen een insectenhotel bouwen, kinderen leren tuinieren, …

EEN WOONZORGCENTRUM IN JE BUURT

Een plek met een bankje in je deeltuin waar residenten uit het rusthuis op bepaalde uren terecht kunnen

voor een groenpraatje of om tuiniersverhalen te vertellen aan schoolkinderen. Sommige rusthuisbewo-

ners zullen bereid zijn een handje kunnen toe te steken bij b.v. het peulen van erwtjes, boontjes kuisen,

zaden sorteren voor de zadenbib en zakjes vullen, …

EEN VLUCHTELINGENOPVANGCENTRUM

Recent ging KVLV samenwerken met verschillende asielcentra. Tuinieren bezorgt sommige asielbewoners

een welkome afleiding. De asielbewoner kan op een rustige manier kennismaken met onze leefwijze.

Meer info over lopende projecten en nieuwe mogelijkheden: Inge Rom, [email protected].

ZICHTBAAR IN SAMENWERKING

Weet voor jezelf waarom jij wilt samenwerken en wees hierover open en eerlijk. Spreek met elke

deeltuinpartner af hoe deze samenwerking zichtbaar wordt gemaakt. Bijvoorbeeld door naamvermelding,

gebruik van logo, een foto of getuigenis opnemen, door een zichtbare taak op de opendeurdag,…


DEEL V: MAAK JE ZICHTBAAR

PR-MATERIAAL

KVLV stelt volgend materiaal ter beschikking als promotie voor deeltuinen:

Een logo voor alle publicaties over de deeltuin.

De flyer ‘Een deeltuin’ legt uit wat een deeltuin is. Wie interesse heeft om zijn privétuin te delen, kan

de achterzijde invullen.

De flyer ‘Deel jij mijn tuin’ om deeltuinzoekers te vinden.

Een mooi ontwerp voor een uithangbord ‘Deeltuin’ om je deeltuin zichtbaar te maken.

Een affiche ‘ik deeltuin (h)ier!’ om je deeltuin zichtbaar te maken op plekken waar potentiële deeltui-

niers voorbij komen.

Een brochure ‘Starten met een deeltuin’ voor wie aan de slag wil met/in een deeltuin.

Je kunt al dit materiaal gratis downloaden op www.kvlv.be/deeltuin of bestellen bij KVLV,

[email protected], 016/24 39 31.

ZORG VOOR EEN GOEDE COMMUNICATIE MET EN IN JE BUURT

Overleg met het bestuur van lokale KVLV-groepen over de mogelijkheid om je deeltuinproject toe te

lichten op een KVLV-activiteit of bespreek de mogelijkheid om een infostandje over je deeltuin te zet-

ten op hun volgende deelevenement ‘ShareFair’ (mei 2016).

Informeer je buren over je deeltuin.

Verspreid een flyer over je deeltuin in je buurt of nodig buurtbewoners uit voor een rondleiding in je

deeltuin. Zo kunnen zij kennismaken met je project en met de deeltuiniers.

Maak een infostandje over je deeltuin dat je op tuinactiviteiten of op deelevenementen in je dorp of

gemeente kunt opzetten.

KVLV maakt een digitale kaart aan waarop deeltuiniers zich kunnen registreren. Zo kunnen geïnteres-

seerden in het delen van een privétuin gemakkelijk tuinaanbieders opsporen. Je vindt ze op

www.kvlv.be/deeltuin. Verwijs ernaar in je flyer.

Zoek je nog deeltuiniers voor je tuin, verspreid dan de flyer ‘Deel jij mijn tuin’.

Het gemeentelijk infoblad is vast geïnteresseerd in een praatje over je plannen en je aanpak. Onze

tuinen kunnen het klimaat redden, want 8% van de oppervlakte van Vlaanderen bestaat uit privétui-

nen (tegenover 11 % bos).

Activiteiten in/van je deeltuin bekend maken? Ook al heeft jouw deeltuin er geen nood (meer) aan,

reclame kan er wel voor zorgen dat andere tuinaanbieders het idee van een deeltuin leren kennen en

misschien ook overwegen ermee van start te gaan.

VERSPREID AFFICHES EN FLYERS

Op de website van je KVLV-groep

Op ShareFair-activiteiten

Op de groendienst van je gemeente en in het

composteerpark

In tuincentrum, op de bloemenmarkt, op Open

Tuinendagen,…

In de zadenbibliotheek

Aan de receptie van het rusthuis

Op het onthaal van de buitenschoolse kinderopvang

In de basisscholen in de buurt.





PERSONALISEER JE PROMOTIEMATERIAAL

Vermeld zeker je contactgegevens op je promotiemateriaal zodat geïnteresseerden je kunnen bereiken.

Vergeet de logo’s van partners waarmee je samenwerkt niet op te nemen.

Neem regelmatig foto’s van je tuin en de tuinomgeving, in verschillende seizoenen, zowel met als

zonder mensen. Ze komen van pas als je promo- en persmateriaal moet maken.

Deze affiche kun je gratis downloaden op www.kvlv.be/pers.

Je kunt de affiche personaliseren met informatie over je

eigen deeltuininitiatief.


DEEL VI: REGELS EN REGLEMENTERING

Actuele nieuwigheden in de wetgeving die voor de deeltuin van toepassing zijn, kun je lezen op

www.kvlv.be/deeltuin.

OOGSTOVERSCHOTTEN

VERKOOP VAN OOGSTOVERSCHOTTEN

Wie moestuiniert, krijgt soms te maken met overschot als gevolg van een overvloedige oogst. Het is dan

leuk om wat van je overschot weg te geven of te verwerken op een workshop met geïnteresseerden.

Sommigen zien er een kans in om overschotten, al dan niet verwerkt, te vermarkten. Een kistje langs de

weg met wat potjes confituur, bokalen zoetzure augurkjes, enkele doosjes frambozen, pompoenen,… In

sommige regio’s is het een sport! Het leidt tot gezellige contacten want voorbijgangers kunnen er niet

aan weerstaan en laten zich verleiden door de gezond ogende vruchten, de ambachtelijke bereiding en de

lage prijs.

MAG IK MIJN OVERSCHOT VERKOPEN IN EEN KRAAMPJE LANGS DE WEG OF AAN EEN SCHOOL?

Professionele voedselproducenten zijn onderworpen aan zeer specifieke regelgeving rond

voedselveiligheid.

Antwoord van Sofia Van Gerven, juridisch adviseur SBB:

Aangezien voedselveiligheid en de verkoop van producten onderhevig zijn aan een zeer specifieke

regelgeving, raden wij aan om hiervoor contact op te nemen met het FAVV. Belangrijk is in elk geval dat

er vooraf met de contractspartij (school, instelling,…) goede afspraken worden gemaakt (bijvoorbeeld

voor de kostenvergoeding enz.). Neem eventueel contact met het Steunpunt Hoeveproducten:

[email protected] of www.steunpunthoeveproducten.be.

DE FISCUS

Deeltuinieren om je inkomen wat op te krikken? Dat kan.

Deeltuinieren valt onder de noemer ‘deeleconomie’. De grens tussen occasionele en regelmatige activiteit

is flinterdun. Bovendien is producten verkopen in principe een commerciële activiteit. De verkoper moet

zich inschrijven in de ‘Kruispuntbank voor ondernemingen’ en een statuut kiezen. Dergelijke betaalde

activiteit is onderworpen aan belastingen en sociale zekerheidsbijdragen als je er meer dan € 1.423,90

bruto per jaar mee verdient.

Minder dan 15.000 euro omzet per jaar? Dan ben je niet Btw-plichtig. De overheid kijkt erop toe dat alle

inkomsten, ook deze uit occasionele of bescheiden activiteiten worden aangegeven. In het verwerven van

inkomsten buiten je professionele activiteiten maakt de overheid onderscheid tussen diensten tegen

verloning en het verhuren van je tuin en tuinmateriaal.

Voor wie starten met deeltuinieren kan deze wetgeving een drempel lijken. Voor wie succes heeft met

deeltuinieren komen al vlug vragen hierover naar boven. Vermits wetgeving kan veranderen, neem je

best contact op met een boekhouder of fiscalist.



http://www.steunpunthoeveproducten.be/


Advies van Sofia Van Gerven, juridisch adviseur SBB:

Deeltuinieren is een activiteit die je een inkomen kan opleveren. Hoe dit inkomen fiscaal of

sociaalrechtelijk wordt behandeld, is afhankelijk van de situatie waarin jij je bevindt. Op de website

www.kvlv.be/deeltuin worden de meest voorkomende situaties opgesomd en worden de fiscale en

sociaalrechtelijke principes kort toegelicht. In de toelichting kunnen natuurlijk onmogelijk alle situaties

besproken worden. Ze kan dus evenmin beschouwd worden als een persoonlijk fiscaal advies. Om die

redenen blijft het steeds aangewezen om je persoonlijke situatie te laten evalueren door een

boekhouder-fiscaal adviseur.

VERGUNNINGEN

Zolang je gewoon een moestuintje en/of siertuin bewerkt is er geen probleem. Maar door het succes van

je deeltuin en nieuwe aanvragen om bij jou te deeltuinieren, duiken er nieuwe vragen op. Bij voorbeeld:

Bij gebrek aan een tuinhuis waar je bij regenweer even kunt schuilen of een tasje koffie drinken,

overweeg je een tweedehandscaravan in een hoek te plaatsen.

Een grotere bergruimte voor tuingerief en materiaal is nodig. Het moment om een nieuw tuinhuis te

zetten. Een klein lokaaltje met toilet zou ook handig zijn,… misschien een klein containerlokaal?

Is een wiglo in je tuin toegelaten? Dit is een hut gemaakt met wilgentenen, in de vorm van een iglo.

Een mooi groen kunststukje in je tuin.

Een kleine serre voor de mama die met haar kindjes een vaste stek heeft gevonden in jouw deeltuin.

Een terrasje met klinkers zou toch wat properder zijn in de picknickhoek. En een afdakje (schuilhoek)

voor als het plots regent!

Speeltoestellen, bomen aanplanten,…

Een groot uithangbord van je deeltuin langs de straat.

Denk in deze gevallen niet alleen aan de financiële beslommeringen maar neem contact met de dienst

ruimtelijke ordening of de stedenbouwkundige ambtenaar van jouw gemeente. Deze informeert je over

alle wettelijke verplichtingen waaraan je moet voldoen.

http://www.kvlv.be/deeltuin/deeltuinierenendefiscus


DEEL VII: BEGRIPPEN

MIJN NAAM IS… TUIN

DEELTUIN

Wie zijn/haar privétuin ter beschikking stelt aan een of meerdere geïnteresseerden om er tegen onderling

afgesproken voorwaarden in te tuinieren, heeft een deeltuin. Zij/hij is deeltuinier en deeltuiniert samen

met zijn deeltuinpartners. Ook een groep of instelling kan deeltuinier zijn.

Wanneer iemand zijn/haar tuin deelt ten behoeve van buitenspeelruimte voor kinderen of voor een eigen

rustplekje, spreken we ook van een deeltuin.

BUURTMOESTUIN

Een tuin die op initiatief van een groep mensen van dezelfde buurt, op een hiervoor geschikt stuk

braakliggende grond, sportterrein, park,… wordt ingericht met als doel ‘eigen voedselproductie’.

Gemeenten bepalen criteria voor de toestemming om een buurtmoestuin in hun gemeente te

organiseren. Onder meer ecologische criteria, sociale criteria en criteria met betrekking tot de omgeving.

DOETUIN

Doetuinen vind je terug in Nederland en zijn moestuinen voor kinderen in de achtertuinen van oudere

buurtbewoners voor wie een tuin onderhouden te veel werk is. In hun tuinen verbouwen kinderen een

seizoen lang groenten en bloemen. Zo komen zij op een speelse manier in contact met de natuur, met

ouderen in hun buurt én worden de tuinen bijgehouden! Doetuinen zijn dus goed voor de buurt! Er

ontstaan nieuwe sociale verbindingen in de buurt die voortkomen uit het samen opdoen van ervaringen.

GENERATIETUIN

Een generatietuin is een tuin waarin ouderen samen met kinderen uit de buurt tuinieren. Denk aan

kinderen van scholen of van de buitenschoolse opvang. Samen telen zij groenten en fruit, zaaien kruiden

en bloemen, oogsten en eten uit de tuin. Bij de generatietuin staat de beleving centraal: doen in plaats

van luisteren. De ouderen kun je bereiken via de oudere leden van een KVLV-groep of een

seniorenvereniging, maar ook samenwerking met een rust- en/of verzorgingstehuis heeft een

meerwaarde, zowel voor de kinderen als voor de ouderen.

HERBRUIKBARE TUIN

Elke tuin produceert jaarlijks ook een pak afval: gras, bladeren, snoeiafval, takken, niet bruikbare

vruchten,… Met wat hulp van een tuinier kun je dit stuk natuur recycleren. Denk aan een bladkorf,

gehakseld snoeiafval voor grondbescherming en –verbeteraar, takkenvlechtwerk voor het afbakenen van

tuincompartimenten, een takkenwand. En ook kippen kunnen je tuinafvalberg doen slinken.

SAMENTUIN

Definitie van VELT: In een samentuin tuinier je op een ecologische manier. ‘Samen’ staat voor samen

doen, maar ook voor diversiteit: iedereen is welkom in een samentuin.

Het gaat om tuinen die door een vereniging of de buurt zijn georganiseerd op een plek of ruimte die

publieke eigendom is. In de meeste tuinen krijgt elke tuinier een eigen perceel en beheert hij samen met

de groep enkele gemeenschappelijke plekken zoals paden, een tuinhuis en de beplanting rond de

samentuin. Op andere plaatsen werkt iedereen samen op de volledige oppervlakte van de tuin. In een

samentuin beslist en overlegt de groep tuiniers samen over het beheer van de tuin.


ZORGTUIN

Een tuin gericht op een specifieke doelgroep, nl. zorgbehoevenden. Bij voorbeeld mensen met autisme,

mensen met een beperking, … De zorgtuin biedt mogelijkheden tot tijdsbesteding met aandacht voor

kansen tot ontwikkeling of tot ontdekking van eigen mogelijkheden, aan mensen met psychische, sociale

en/of overgevoelige problematiek die een grotere behoefte kunnen hebben aan een prikkelarme locatie

waar veiligheid en duidelijkheid geboden wordt.

AMBERTUIN

In een ambertuin draait alles om minder afval, minder werk en meer natuur. De natuur doet er het zware

werk. Vogels en nuttige insecten houden plaagsoorten onder de duim. Bovendien levert een Ambertuin

een minimum aan groenafval op. Wat overblijft, wordt verwerkt tot compost, houtsnippers, een

takkenwal of een mooie vlechtconstructie.

STADSLANDBOUW

Dat groenten en fruit kweken ‘in’ is, ook in de stad, bewijzen de vele soorten tuintjes die overal

opduiken: parktuinen, daktuinen, vensterbanktuin, schooltuinen, geveltuintjes, ... De nieuwe naam voor

het fenomeen in steden is ‘stadslandbouw’.

De term ‘stadsnabije landbouw’ wordt toegekend aan boeren die specifiek voor de stad produceren. Je

kunt deze vergelijken met de zelfplukboerderijen in Vlaanderen of boerderijen met thuisverkoop.

VOLKSTUIN

Volkstuintjes zijn lapjes grond, doorgaans aan de rand van de stad, die van bij het ontstaan ter

beschikking gesteld werden door de overheid aan mensen zonder eigen tuin. De eerste volkstuin in

Vlaanderen dateert reeds van 1861 in Gistel. Van bij de oorsprong was het voorzien in eigen gezond en

goedkoop voedsel het eerste doel. Tot in de jaren '50 bleven de meeste volkstuinen echte moestuinen.

Daarna kregen ook bloemen en sierheesters een plek in deze tuinen. Vandaag zorgen de groene

lappendekentjes die vaak evolueerden tot echte volkstuinparken, niet alleen voor seizoensgebonden

groenten, maar ook voor een praatje met de buurman tegen de achtergrond van de oprukkende stad.

WARME TUIN

Naar analogie met hun schooltuintjes voor kinderen uit de lagere school, lanceerde Landelijke Gilden nu

ook de ‘warme tuin’, voor buurtbewoners en bewoners van een zorgvoorziening. Buurtbewoners kunnen

hier tuinieren samen met of in het gezelschap van de bewoners van de zorgvoorziening. Het sociale

contact in een warme tuin is belangrijker dan de grootte van de oogst. Het is dus geen klassieke

volkstuin.

ZELFOOGSTTUIN

Een zelfplukboerderij of zelfoogsttuin is een tuinbouwbedrijf dat zijn productie geheel of gedeeltelijk

afstemt op de vraag van de klant. Die klant kan er zelf mee de handen uit de mouwen steken en/of

oogsten voor eigen gebruik. Hierover worden in het begin van het seizoen afspraken gemaakt.


TUINTAAL

Tuiniers hebben een eigen vakjargon. Ben je op zoek naar meer kennis? Hieronder vind je alvast een

aantal tips.

KENNIS: BESTE BESTRIJDINGSMIDDEL VOOR BEGINNEND MOESTUINIER

Om ziektes en plagen te voorkomen of ze in te perken, hebben tuiniers verschillende wapens. Leer ze

kennen. Ook bestrijdingsmiddelen werken meestal goed, maar ze zijn schadelijk voor het milieu en je

gezondheid. Ga op zoek naar een cursus moestuinieren of spreek een tuinier met ervaring aan die wil

meewerken in je deeltuin.

GEZOND UIT EIGEN GROND

‘Gezond uit eigen grond’ is een campagne van de Vlaamse overheid. Hierin geeft zij ideeën voor gezonde

groenten en eieren uit eigen tuin. In dit kader stelt zij heel wat informatie en documentatie ter

beschikking waaronder een Praktijkgids ‘Gezond uit eigen grond’. Meer info vind je op

www.gezonduiteigengrond.be.

ENKELE TIPS UIT ‘GEZOND UIT EIGEN GROND’

Breng afwisseling in je moestuin

Groenten van eenzelfde plantenfamilie zijn vatbaar voor dezelfde ziektes en plagen. Als je elk jaar op

hetzelfde stukje grond dezelfde groenten plant, krijgen bodemschimmels vrij spel. Plant dus

verschillende groentesoorten en wissel elk jaar af.

Plant of zaai goede combinaties

Sommige planten hebben een positieve invloed op elkaar. Denk maar aan uien en wortelen: de uien

houden de wortelvlieg op een afstand. Verschillende soorten planten trekken verschillende insecten

aan of jagen ze net weg. Daardoor verkleint de kans op schade door één soort. Kropsla en wortelen

gaan goed samen. Ook prei, aardbeien en radijsjes passen ernaast. Tomaat kan perfect naast prei,

wortelen, aardbeien en veldsla, maar past minder goed bij kropsla. Aardappelen combineer je best

met erwten, maïs, broccoli of spinazie. Plant ze zeker niet naast wortelen, tomaten, uien, prei of

kolen. In een klein tuintje laat je aardappelen beter weg.

Gebruik sterke rassen

Sommige plantenrassen zijn sterker dan andere. Denk maar aan aardappelen: gele bintjes zijn heel ge-

voelig voor schimmels, terwijl sarpo mira goed bestand is tegen de aardappelplaag. Bij aardbeien zijn

onder meer Florence en Korona sterke rassen. Plaats een fysieke barrière tussen je groenten en hun be-

lagers. Een insectengaas over je groenten kan veel onheil voorkomen.

Gebruik liefst alternatieve bestrijdingsmethoden als je met slakken of bladluizen zit

Aaltjes pakken een slakkenplaag efficiënt aan en zijn niet ongezond voor je moestuin. Op

www.zonderisgezonder.be vind je nog meer gezonde alternatieven. Kies je toch voor pesticiden, denk er

dan aan dat je enkele dagen tot weken moet wachten voor je je groenten weer mag eten. Ook na die

pauze moet je de groenten nog goed wassen en schillen.

http://www.gezonduiteigengrond.be/sites/default/files/atoms/files/Praktijkgids%20Gezond%20uit%20eigen%20grond_0.pdf

http://www.gezonduiteigengrond.be/

http://www.zonderisgezonder.be/


HULPBRONNEN

Volgende instrumenten horen thuis in elk tuinhuis of op de keukentafel van elke tuinier. Plastificeer ze,

want je neemt ze in je beginperiode dagelijks in de hand! Houd een kopie achter de hand om

aantekeningen of wijzigingen op aan te brengen.

EEN ZAAIKALENDER

Voor elke groente is er een ideale periode van zaaien en planten, zowel in volle grond als in een kweek-

kas. Wie buiten die periode aan het werk gaat, loopt een groot risico dat de zaadjes of plantjes wegkwij-

nen omdat de grond en/of de omgeving te nat, te koud, te warm of te droog is. Een zaaikalender ver-

meldt de meest geschikte periode voor elke plant om te zaaien of te planten. Ook de periode van bloeien

en van oogsten kun je erop aflezen. Je vindt zaaikalenders in boeken over moestuinieren, op het internet

en uiteraard in tuincentra. De Velt-kalender voor moestuin, serre en fruittuin kun je downloaden op

www.kvlv.be/deeltuin of op de website van Velt.

LIJST VAN COMBINATIETEELTEN

Combinatieteelt wil zeggen dat je in je keuze van de plek waar je gaat zaaien of planten, rekening houdt

met de versterkende eigenschappen die sommige groenten en planten op elkaar uitoefenen. Tegelijk

zorgt de tuinier dat er geen plantencombinaties dicht bij elkaar worden geplant die elkaar schade kunnen

toebrengen. De lijst combinatieteelten geeft je zicht op welke planten goede buren zijn en welke slechte

buren. Je vindt deze lijst in tuinboeken, tuinsites op internet en op www.kvlv.be/deeltuin.

TEELTPLAN MET WISSELTEELT

De tuinier die afwisseling in zijn tuin brengt doet dit meestal zeer gericht. Om te vermijden dat ziektes

telkens weer bij dezelfde teelt optreden en de grond besmetten of uitputten, worden bij wisselteelt

groenten uit een bepaalde groep opgevolgd door groenten uit een andere groep.

Bij voorbeeld: tomaten zijn goede buren voor bieslook, uien, peterselie en asperges. Maar tomaten plan-

ten naast venkel, aardappelen of erwten, is om problemen vragen.

Volgende groepen worden gehanteerd:

Nachtschade-achtigen (o.a. aardappelen, paprika’s, tomaten,...)

Vlinderbloemigen (o.a. erwten, bonen,...)

Kruisbloemigen (o.a. allerlei kolen, ook meiraapjes en radijsjes)

Overige zoals schermbloemigen (wortel, pastinaak) en kom-

kommerachtigen (pompoenen en courgettes)

Bladgroenten kunnen overal tussen geplant worden

Liefst vierjarige teeltafwisseling of meer. Dit betekent dat je in je

plaatskeuze roteert tussen vier velden. Sommige tuiniers werken

zelfs met negenjarige vruchtafwisseling, maar dat betekent dat je

veel verschillende teelten hebt.

Teeltwisseling vraagt natuurlijk dat je in een schriftje of op een pos-

ter in je tuinhuis notities bijhoudt. (zie illustratie )

Een tuinplan waarop je de verschillende percelen een nummer

geeft.

De invulling van het plan in een welbepaalde periode, noemen we

teeltplan. Hierop kun je aflezen op welk moment welke teelt op

welk perceel staat. Bijvoorbeeld: 2014: perceel 1: wortelen / per-

ceel 2: sla/perceel 3: aardappelen

Toepassing van zaaien plantschema vol-

gens de zaaikalender van Velt.

B.v. Bed D. Eerst in het seizoen radijsjes en rucola. Na de oogst hiervan, zet je op

dat bed raap en rammenas en nog later op

het seizoen veldsla en winterpostelein.

Veel aandacht voor diversiteit, lokale en

vergeten groenten.



ECOLOGISCH TUINIEREN

Meer info vind je op www.velt.be.

IK WERK MET EEN…

Verdiep je in het vakjargon van tuinieren via de website www.houtwal.be/vakjargon.

Op www.tuin-gereedschap.nl vind je een online-catalogus van tuingereedschap die van elk gereedschap

een foto met functiebeschrijving toont. Handig om je weg te vinden.

http://www.velt.be/

http://www.houtwal.be/vakjargon

http://www.tuin-gereedschap.nl/


DEEL VIII: NUTTIGE ADRESSEN VOOR DEELTUINIERS

TUINIEREN

LANDELIJKE GILDEN

Landelijke Gilden heeft een boontje voor mensen met een passie voor tuinieren. Hun programma heeft

een aanbod rond tuinieren. Landelijke Gilden heeft jaren ervaring met schooltuintjes en organiseert

jaarlijks tijdens het laatste weekend van juni het evenement ‘Open tuinen’. Ze houden ook voordrachten

over de tuin en tuinreizen.

Meer info: www.landelijkegilden.be

MIJNTUIN.ORG

MijnTuin.org is een sociaal netwerk voor tuinliefhebbers in Vlaanderen en Nederland. Op deze website

kun je planten, tuiniers, en foto’s uit tuinen terugvinden. Je vindt er ook een kalender met een overzicht

van tuinevenementen en leesvoer over tuinieren.

Meer info: www.MijnTuin.org

TUINHIER

De vzw Tuinhier, voorheen ‘De Volkstuin’ genoemd, is een vrijwilligersvereniging die het amateur-

tuinieren in Vlaanderen organiseert. Wie een cursus wenst te organiseren of te volgen omtrent tuinieren,

kan bij hen terecht. De vereniging staat in voor het beheer van volkstuinparken en stimuleert ook de

aanleg van nieuwe volkstuinparken. In totaal bestaan er zo'n 100-tal volkstuinparken in Vlaanderen.

Meer info: www.tuinhier.be

ECOLOGISCH TUINIEREN

VELT

Velt is een vereniging die zich actief inzet voor een ecologische leefomgeving binnen het brede kader van

duurzame ontwikkeling. Om dat doel te bereiken komt Velt op voor biodiversiteit en voor een energie- en

grondstoffenzuinig productie- en consumptiegedrag door individuen, bedrijven en overheden. Leden van

Velt dragen daaraan bij door in hun eigen omgeving betekenis te geven aan ecologisch leven en

tuinieren, en door samen te werken in publieke activiteiten.

Velt is ook de promotor van de samentuin. Ter ondersteuning schreef Velt de brochure ‘Samentuinen.

Sociaal en ecologisch tuinieren’. Deze is verkrijgbaar bij Velt.

Het Velt-handboek ‘Ecologisch tuinieren’ telt 700 pagina’s en geeft je inzicht in het leven dat zich in je

moestuin afspeelt. In de eerste acht hoofdstukken van dit boek leer je alles over de basisprincipes van

ecologisch tuinieren. Talloze teelten, rassen en variëteiten komen ter sprake. Bestellen kun je via

www.velt.be/publicaties of via de boekhandel.

http://www.landelijkegilden.be/

http://www.mijntuin.org/

http://goo.gl/VOrcZc


KRINGLOOPTUINIEREN EN THUISCOMPOSTEREN

Groenafval en gft-afval zijn waardevolle grondstoffen. Al dan niet gecombineerd met mest en

energiegewassen worden deze grondstoffen biologisch behandeld via composteren of vergisten. Zo

produceren zij compost, digestaat en dus bodemverbeteraars en organische meststoffen. Tuinresten en

gft-afval zijn bouwstenen in de kringlooptuin.

Vlaco vzw begeleidt gemeentes en intergemeentelijke afvalverenigingen bij de promotie van kringloop-

technieken, o.a. thuiscomposteren en voedselverlies bij hun burgers. Vlaco leidt kringloopcoaches op

(voorheen ‘compostmeesters’ genoemd) die samen met hun kringloopteam mensen wil sensibiliseren.

PUBLICATIES VLACO

Gratis te downloaden of te bestellen: www.vlaco.be/vlaco-vzw/publicaties

Eén exemplaar van elke folder of brochure is gratis. Vanaf twee exemplaren

per soort betaal je € 0,10 voor de folder en € 0,95 voor de brochure.

Brochure ‘Thuiscomposteren in de kringlooptuin’

In deze brochure maak je kennis met composteerprincipes en welk systeem je het best gebruikt.

Brochure ‘Vlaco-compost brengt leven in uw tuin’

Deze brochure gaat over compostgebruik in de tuin van elke hobbytuinier. Het gebruik van compost

past volledig in de trend naar meer milieuvriendelijke producten in de tuin. Je vindt er algemene

informatie over compost in terug en het gebruik van compost wordt uitgelegd per tuinonderdeel, met

concrete aanwijzingen. Achteraan vind je een overzichtelijke tabel met de gebruikshoeveelheden.

Folder ‘Thuiscomposteren in het compostvat’

Het compostvat is een systeem voor de kleine tuin. In enkele stappen, geïllustreerd met foto’s, kom

je te weten hoe je een vat opstart, het composteringsproces opvolgt en compost oogst. Je krijgt ook

een opsomming van wat je wel en niet kunt composteren (voor een deeltuin zal dit systeem al gauw

te klein zijn).

Folder ‘Thuiscomposteren in compostbakken’

Een geschikt systeem voor de bezitter van een grote tuin. Kom in enkele stappen, geïllustreerd met

foto’s, te weten hoe je een bak opstart, de bakken omzet en compost oogst. Je krijgt ook een

opsomming van wat je wel en niet kunt composteren.

Folder ‘Compost brengt leven in uw kringlooptuin’

De drieluik folder toont je wat compost doet met de bodem, waarvoor je compost gebruikt en hoeveel

je moet inzetten.

Meer info over Vlaco vzw: www.vlaco.be

GEMEENTELIJKE KRINGLOOPWERKING

De deelnemers aan deeltuinen kunnen altijd bij de gemeentelijke kringloopwerking terecht voor advies

over composteren en compostgebruik. De coördinator is meestal de milieu- of duurzaamheidsambtenaar

van de gemeente. Indien er samenwerking is met een intercommunale/gemeente kan Vlaco een lesgever

ter beschikking stellen voor een infosessie rond ‘Kringlooptechnieken toepassen in de tuin’.

http://www.vlaco.be/vlaco-vzw/publicaties

http://www.vlaco.be/


ZADEN RUILEN

Wie zelf zaden oogst en er over heeft, kan deze naar de zadenbib brengen. Hiermee help je de diversiteit

aan planten in de tuin van de ontlener vergroten. Je vindt er zaden van eetbare planten, medicinale

planten, sierplanten, bloemen...

In de zadenbib is er geen uitleentermijn en er zijn geen boetes: de bib is voor 100% gebaseerd op

onderling vertrouwen! Als tegenprestatie voor gratis zaden vraagt de zaadbibliotheek om zelf zaden te

oogsten van enkele planten in jouw tuin en deze te schenken aan de bib. De zadenbib wordt mogelijk

gemaakt door een groep vrijwilligers. Zij bekijken de zaden, verpakken deze, maken een etiket voor de

zaadzakjes en beheren de catalogus.

ZO ONTLEEN JE ZADEN

Op MijnTuin.org vind je een overzicht van alle deelnemende ZadenBibs. Hiervoor maak je een eigen

account aan . Bezoek een ZadenBib in je buurt en breng je eigen tuin geoogste zaden naar de ZadenBib.

Ook bij www.velt.be/zadenwerkgroep vind je veel zaden (waaronder meer dan 100 tomatenrassen) én

kennis over zelf zaad winnen.

DUURZAME MATERIALEN EN TECHNIEKEN VOOR HUIS EN TUIN

In de rubriek ‘Huis en tuin’ van de website ‘Bewust verbruiken’ vind je een overzicht van alle artikels rond

huis en tuin. Hoe leg je een duurzame moestuin aan? Wat betekent samentuinen? Duurzame

nieuwigheden zoals groendaken, groene gevels, duurzaam hekwerk voor tuinen,... Welke initiatieven

bestaan er in binnen- en buitenland? Je kunt ook zelf een bijdrage schrijven in deze rubriek.

Meer info: www.bewustverbruiken.be

ANDERE INITIATIEVEN VAN SAMEN TUINIEREN

In elk van deze formules van samen tuinieren worden ruimte, kennis, contacten en begeestering gedeeld.

SAMENTUINEN

Een Samentuin is een tuin waarin mensen samen ecologisch tuinieren. Velt biedt advies en ondersteuning

aan personen of besturen die een Samentuin willen oprichten of zich bij een bestaande tuin willen

aansluiten. De website geeft ook een overzicht van alle samentuinen.

Meer info: www.samentuinen.org

TUINDELEN

Tuindelen brengt mensen die een passie hebben voor het telen van voedsel bij elkaar. Het verbindt

degenen die een tuin hebben om te delen met diegenen die graag tuinieren. Je hebt tuindelers die hun

tuin openstellen, tuiniers die in iemands tuin aan de slag willen gaan en helpers.

Meer info: www.tuindelen.be

COMMUNITY SUPPORTED AGRICULTURE

CSA staat voor Community Supported Agriculture. Landbouw gedragen door een gemeenschap. Als

deelnemer neem je zelf verantwoordelijkheden op. Je kiest voor ecologische landbouw. Je betaalt niet

zozeer voor landbouwproducten, maar draagt bij om de werkingskosten van het bedrijf en de loonkosten

van de boer voor te schieten. Je deelt dus ook mee in het landbouwrisico. In ruil ontvang je doorheen het

teeltseizoen een aandeel van de vruchten en heb je inspraak in het reilen en zeilen van het bedrijf.

Bovendien is er ook de voldoening verbonden te zijn met je voeding, met de landbouw en met de boer

zelf. Meer info: www.csa-netwerk.be

http://www.mijntuin.org/seed-libraries/all

http://www.velt.be/zadenwerkgroep

http://www.velt.be/

http://www.samentuinen.org/

http://www.tuindelen.be/

http://www.csa-netwerk.be/


VERWERKING EN VERKOOP VAN GROENTEN EN FRUIT

STEUNPUNT HOEVEPRODUCTEN

Het Steunpunt begeleidt stap voor stap landen tuinbouwers in

Vlaanderen bij de start of de uitbouw van hoeveverwerking en

thuisverkoop op basis van hun expertise in voedselveiligheid.

Het Steunpunt is een online kenniscentrum, geeft vormingen en

werkt aan de belangenverdediging van alle Vlaamse thuisverkopers. Voor hulp bij het begrijpen van de

huidige wetgeving inzake voedselveiligheid en voor informatie over de etiketten op je producten, kun je

bij hen terecht.

Meer info: [email protected]



BIJLAGEN

Model Contactlijst deeltuin

Model Deeltuinkosten

Model Huurovereenkomst Deeltuin

Flyer: Een Deeltuin

Flyer: Deel jij mijn tuin?


MODEL CONTACTLIJST DEELTUIN 201.

Eigenaar: ...........................................................................................................................................................

Adres: .................................................................................................................................................................

Tel: . ............................................ Gsm: ..................................... E-mail: ............................................................

Deeltuinier: ........................................................................................................................................................

Adres: .................................................................................................................................................................

Tel: .............................................. Gsm: ...................................... E-mail: ............................................................

Deeltuinier: ........................................................................................................................................................

Adres: .................................................................................................................................................................

Tel: ............................................... Gsm: ....................................... E-mail: ............................................................

Deeltuinier:

Adres: ..................................................................................................................................................................

Tel: .............................................. Gsm: ....................................... E-mail: ...........................................................

NOODOPROEPEN

Huisarts: ........................................ Tel: ........................................ Gsm: ...........................................................

Apotheker: .................................... Tel: ......................................... Gsm: ............................................................

Antigifcentrum: 070/24 52 45

Brandweer en ambulance: 112

Politie: 101

ANDERE:


MODEL DEELTUINKOSTEN 201.

AANKOPEN 201.

Wat Datum Prijs Wie betaalde: Naam / bedrag en/of Elk / bedrag

Verantwoordelijk voor onderhoud


HERSTELLINGEN 201.



Opmerkingen


HUUR 201.




MODEL HUUROVEREENKOMST DEELTUIN

Aangezien iedere situatie anders is, vinden juristen het niet aangewezen om met een modelcontract te

werken. Ieder contract zal, afhankelijk van de situatie, ‘op maat’ moeten gemaakt worden.

SBB deed toch een poging om een soort algemeen document op te maken dat als eerste aanzet kan

dienen, maar waarvan de inhoud aangepast zal moeten worden afhankelijk van de concrete situatie.

Het model is dan ook juridisch niet sluitend en SBB kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld

voor eventuele schade die uit het gebruik van de overeenkomst zou voortvloeien.

Tussen enerzijds (tuinaanbieder): hierna de ‘verhuurder’ genoemd;

....................................................................................................................................................

En anderzijds (deeltuinier niet-eigenaar), hierna de ‘huurder’ genoemd;

....................................................................................................................................................

Is overeengekomen wat volgt:

Artikel 1: De verhuurder stelt de huurder, die hiermee instemt, een perceel grond ter beschikking die

voor …………………………… bestemd is en die gelegen is te ……………………………………, met een oppervlakte van

…….. a ………. ca zoals aangeduid op bijgevoegd plan.

De verhuurder stelt de huurder, die hiermee instemt, tevens serres/tuinhuis/(…) ter beschikking op de

hierboven beschreven gronden.

De huurder verklaart het goed te kennen en te aanvaarden in de staat waarin het zich bevindt met

inbegrip van alle heersende en lijdende erfdienstbaarheden, zichtbare en onzichtbare, voortdurende en

niet voortdurende, die er kunnen aan verbonden zijn, zonder waarborg van de uitgedrukte oppervlakte.

Artikel 2: Het huurcontract wordt afgesloten voor een periode van ……………………… die aanvangt op

……………………… en eindigt op ………………………………

Of

Het huurcontract wordt aangegaan voor onbepaalde duur en is door partijen ten alle tijden opzegbaar

met een aangetekende brief mits het in acht nemen van een opzeggingstermijn van 1 week.

Artikel 3: Met de huur wordt ingestemd op basis van een maandelijkse huursom van € ………… die

uiterlijk de vijfde van iedere maand aan de verhuurder betaald wordt door storting op rekeningnummer

………………………………………………… met vermelding “huur grond (moestuin) ……………………………………………”

Niet betaling van de huur kan door de verhuurder daarenboven aangezien worden als een verbreking van

de overeenkomst.


Artikel 4: Alle belastingen en taksen met inbegrip van de BTW, ten bate van de staat, de provincie, de

gemeente of elke andere overheid die nu of later de verhuurde goederen bezwaren, met uitzondering

echter van de onroerende voorheffing, zijn voor rekening van de huurder/verhuurder.

Tijdens de ganse duur van de huur moet de huurder de in artikel 1 vermelde bestemming handhaven.

Het gehuurde goed mag in geen geval gebruikt worden voor professionele, industriële of commerciële

doeleinden van welke aard ook. Er wordt tevens uitdrukkelijk overeengekomen dat de grond niet zal

aangewend worden voor landbouwactiviteiten in de zin van de wet van 4 november 1969 en 7 november

1988 betreffende de landpacht.

Artikel 5: De huurder moet het gehuurde goed gebruiken als een goede huisvader zonder de

bestemming ervan te veranderen en het zuiver houden van onkruid en schadelijke insecten, distels

uitroeien en alle politieverordeningen dienaangaande naleven. Bodemverontreiniging moet vermeden

worden. Eventueel daaraan verbonden kosten zijn ten laste van de huurder.

De huurder mag aan het gehuurde goed geen veranderingen aanbrengen zonder de voorafgaande

schriftelijke toestemming van het bestuur. Bij overtreding van deze bepaling kan de verhuurder de

huurder via aangetekend schrijven verzoeken alle wijzigingen geheel of gedeeltelijk te verwijderen en het

gehuurde goed geheel of gedeeltelijk in de oorspronkelijke staat te herstellen, zonder dat hieruit kosten

voortvloeien voor de verhuurder.

De verhuurder mag te allen tijden het verhuurde goed bezichtigen om de staat van onderhoud en

instandhouding vast te stellen.

Artikel 6: De huurder is gehouden de verhuurder onmiddellijk te verwittigen van alle geweld en

rechtsaanmatigingen die een derde zich op het gehuurde goed mocht veroorloven. Zo niet zal hij

persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor de ontstane schade.

Artikel 7: De huurder mag het gehuurde goed noch geheel of gedeeltelijk onderverhuren, noch zijn

huurdersrechten geheel of gedeeltelijk overdragen zonder schriftelijke en voorafgaande toestemming van

de verhuurder.

Artikel 8: De huurder moet een waarborg van € ……………… betalen, waarvoor hij de sleutel van de

toegangspoort in ontvangst krijgt.

Deze waarborg wordt terugbetaald bij het beëindigen van de overeenkomst en teruggave van de sleutels.

De waarborg kan door de verhuurder aangewend worden voor het uitvoeren van noodwendige

onderhoudswerken op het perceel, indien de huurder zelf deze taak niet uitvoerde na schriftelijke

aanmaning.

Bij aanwending van de waarborg zal de huurder hiervan schriftelijk op de hoogte worden gebracht en

gevraagd om het saldo aan te zuiveren, anders kan dit leiden tot een verbreking van het contract.

Artikel 9: Voor alles wat niet uitdrukkelijk geregeld is in deze overeenkomst, gelden de bepalingen van

het burgerlijk wetboek betreffende de gemeenrechtelijke verhuring, meer bepaald de artikelen 1714 tot

en met 1751.


Artikel 10: Bij niet naleving van de voorwaarden van deze overeenkomst is deze na schriftelijk

ingebrekestelling van rechtswege ontbonden, onverminderd schadeloosstelling, indien daartoe aanleiding

is.

Artikel 11: De verplichting tot en de kosten van registratie van deze huurovereenkomst en eventuele

boetes en dubbele rechten zijn ten laste van de huurder.

Opgemaakt te ………………………………………… op ………………………………………………………………………

in drie exemplaren waarvan iedere partij erkent er één ontvangen te hebben.

De verhuurder (tuinaanbieder):

De huurder (deeltuinier niet-eigenaar):

Eventueel in bijlage opnemen:

Reglement voor gebruik van de tuin en het materiaal


FLYER: EEN DEELTUIN

Download gratis op www.kvlv.be/deeltuin of vraag flyers aan via [email protected] – 016 /24 39 31.




FLYER: DEEL JIJ MIJN TUIN?

Download gratis op www.kvlv.be/deeltuin of vraag flyers aan via [email protected] – 016 /24 39 31.




Deze inspiratiebundel werd gerealiseerd dankzij

|| de medewerking van Jackie De Nys, Hilde Francis, Sofie Van Reusel, Sofia Van Gerven juridisch

adviseur SBB

|| de foto’s van KVLV, MijnTuin.org, Velt, Marijke Helsen

|| de illustraties van Anna Raspopova

|| de eindredactie en coördinatie van Jenny Hocks

|| Bronnen:

- Dewaelheyns, Bomans, Gulinck (eds), 2011, The Powerfull Garden, uitgeverij Garant

- Dewelheyns Valerie, Verander de wereld, begin in uw tuin. In Knack, Vol. 45, Nr. 5, 28.01.2015,

blz. 78.

- EU-forum

- www.gezonduiteigengrond.be, officiële website van de Vlaamse overheid uitgegeven door het

departement Leefmilieu, Natuur en Energie.

- Lazarovic’s Sarah, The Buyerarchy of needs.

- MijnTuin.org

- Rijkhoff Babette, Groene vingers zoeken tuin, in Trouw, 9.06.2012.

- Velt, vzw, Samentuinen, sociaal en ecologisch tuinieren.

- Vlaco, Vlaamse compostorganisatie vzw.

|| Tekeningen: Studio

|| Werkjaar 2015

Verantwoordelijke uitgever:

Chris Van Hoof, directeur KVLV vzw en LPA vzw, Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal

brochure 'Starten met een deeltuin'

Documents

Transcript of brochure 'Starten met een deeltuin'