Brochure Loverboys

Loverboys, geen lieverdjes

I n t e g r a a l J e u g d b e l e i d

P R O V I N C I A A L I N S T I T U U T V O O R M A A T S C H A P P E L I J K E O N T W I K K E L I N G

Brochure Loverboys 11-04-2006 14:46 Pagina 1

Bad Choice Loverboys!!!

Het gebeurt vaak uit het niets...

Dan wordt je zomaar verliefd.

Zonder dat je het beseft geef jij je over,

aan gevoelens die gaan het menselijk verstand te boven.

Je ziet je geliefde zo perfect zo volmaakt

en alles wat hij zegt, dat jou diep in jou ziel raakt.

Mensen om jou heen die van je houden,

zeggen dat je hem niet zomaar blindelings moet vertrouwen.

Hij krijgt steeds meer grip op jou leven en zegt dat jij je

zogenaamde vrienden moet vergeten.

Uit het niets verandert hij in een tiran en doet hij stoer.

Hij noemt jou zonder schaamte zijn hoer.

Hij wil dat jij geld voor hem verdient,

door naar bed te gaan met zijn beste vriend.

Dames... bezin voor je begint en wordt nooit een Toy,

vermijd ten alle tijden een loverboy!!!

DOOR: SHEILA GOEREE - GO UPTOWN


Deel 1

Wat zijn loverboys en wie zijn de slachtoffersLoverboys, geen lieverdjes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Hoe verloopt de werkwijze van een loverboy . . . . . . . . . . . 7De dader en daderaanpak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Interview:“Als je verliefd bent doe je veel voor je vriend” . . . . . 11

Deel 2

Voorlichting en hulpverleningZes succesvolle methoden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Voorlichting aan allochtone jongeren en ouders in Noord-Holland. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Deel 3

Aanpak en beleid Ketenaanpak Noord-Kennemerland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Preventie in Noord-Holland; stand van zaken . . . . . . . . . 25Samenwerkingsverbanden gericht op ketenaanpak loverboys . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Wat te doen bij vermoeden van loverboyproblematiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Algemene tips en aandachtspunten bij aanpak loverboyproblematiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Bijlage

Informatie voor voortgezet onderwijs, jeugdwerk en zelforganisaties

Overzicht van organisaties, adressen, literatuur en websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Inhoud


Loverboys, geen lieverdjes. Dat zijn ze zeker niet. Loverboycrimina-

liteit neemt grote en ernstige vormen aan in Nederland. Wij vinden

het daarom belangrijk dat de aanpak van loverboys in Noord-Holland

hoog op de agenda komt. Deze publicatie wil daaraan bijdragen.

Professionals die met jeugd werken kunnen veel doen door voor-

lichting en met hulpverlening. Hoe gaat een loverboy te werk?

Wie zijn de slachtoffers? Hoe vang je ze op en wat weten ouders?

Deze publicatie geeft inzicht in methoden die in de praktijk succes-

vol blijken en ook voor Noord-Holland beschikbaar zijn. Ze werken

goed op scholen, in jeugdcentra, bij zelforganisaties in buurten,

kerken en moskeeën. “Voorlichting werkt echt…” leest u dan ook

in het interview met een medewerker van Pretty Woman.

De dader moet aangepakt worden. Natuurlijk, maar hoe? Meisjes

doen uit angst en schaamte vaak geen aangifte en de politie heeft

weinig aanknopingspunten. Kijkt u waar de haken en ogen zitten.

Een gericht beleid is belangrijk. Een sluitende ketenaanpak helpt

de loverboycriminaliteit te lijf te gaan. In Noord-Kennemerland staat

die in de steigers, u leest waar de aanpak uit bestaat. De andere

samenwerkingsverbanden geven ook inzicht in mogelijke aanpak

van loverboyproblemen.

Voor slachtoffers van loverboys is het van groot belang dat ze niet

uit het zicht verdwijnen. Iedereen die met jeugd werkt moet aan-

sluiting hebben bij een netwerk dat deze slachtoffers in het vizier

heeft en houdt. Dat is belangrijk voor de grote steden maar ook

voor het landelijke gebied. U ziet welke stappen u kunt nemen

bij een vermoeden van loverboyproblematiek.

Tot slot vindt u in de bijlage praktische informatie die u direct

verder helpt, afhankelijk van de doelgroep, de omgeving en de

fase van de problematiek.

Loverboys, geen lieverdjes. Dat moet duidelijk zijn.

PRIMO-nh / April 2006

Voorwoord

01


2


D E E L 1

Wat zijnloverboys en

wie zijnde slachtoffers


Kennismaken met prostitutieDe bedoeling van de loverboy is geld verdienen met het meisje.

Via de prostitutie. Als hij haar een tijdje in de watten heeft gelegd

en zij eigenlijk niemand anders meer heeft, verleidt hij haar seks

met andere mannen te hebben. Soms is dat eerst nog 'een vriend':

“als zij daar nou een beetje lief voor is, dan is hij van zijn schulden

af en kunnen ze samen een toekomst bouwen.” Soms is dat ook

rechtstreeks de prostitutie in. Hij laat haar bijvoorbeeld kennismaken

met een paar 'leuke vriendinnen' achter het raam, haalt haar over

geld te verdienen en blijft zeggen dat het voor hun tweeën is,

voor hun toekomst.

Er is altijd een meisje te vinden met een extreemlaag zelfbeeldLoverboys hebben een 'neus' voor meisjes met weinig zelfver-

trouwen die gevoelig zijn voor aandacht. Dat kunnen alle meisjes

zijn die in hun puberteit of adolescentieperiode zitten en het maakt

weinig uit of ze Nederlands of niet-Nederlands zijn. Sommige

meiden lopen een groter risico. Dat zijn meisjes die problemen

thuis hebben of uit een onstabiel gezin komen en al vaker van

huis zijn weggelopen. Of meisjes die streng religieus of extreem

beschermd worden opgevoed. En er zijn ook meiden die 'kicken'

op sensatie, zij zijn gevoelig voor de charmes en 'het gevaar' van

de loverboy. Tenslotte blijken zwakbegaafde meisjes meer risico

te lopen.

4D E E L 1 . W AT Z I J N LO V E R B OY S E N W I E Z I J N D E S L AC H TO F F E R S

Charmante jongens versieren een meisje, niet uit liefde maar uit hebzucht. Het doel van de loverboy is seksuele exploitatie;het meisje moet zich gaan prostitueren zodat hij daaraan kan verdienen. Om het zover te laten komen heeft hij een geraffineerde tactiek.

Loverboys, geen lieverdjes

Het meisje verleiden en afhankelijk makenEen loverboy ontmoet ergens 'spontaan' een meisje. Hij charmeert

haar, vleit haar en geeft haar volop aandacht, cadeaus en spannende

uitjes. Hij is er altijd, soms zelfs met een romantisch gedicht of een

rode roos. Hij laat er geen gras over groeien, hij geeft haar het fijne

gevoel dat zij zijn grote liefde is. Het meisje weet niet dat hij dan

al bezig is haar langzaam maar weloverwogen te isoleren van haar

omgeving. Hij wil dat ze zo veel mogelijk van hem afhankelijk wordt.

Als 'vriendje' zorgt hij er voor dat de spanning bij haar thuis oploopt,

hij brengt haar bijvoorbeeld steevast te laat terug. Het weet dat het

meisje dan ruzie krijgt. Zij voelt zich steeds meer onbegrepen door

haar ouders en denkt dat ze alleen bij hem gelukkig kan zijn.

Ondertussen vervreemdt ze van haar vriendinnen, hij neemt immers

al haar tijd in beslag en haar levensstijl past ook niet meer bij hen.

Ze kleedt zich anders, vaak duurder en gaat uit in chique gelegen-

heden. De loverboy heeft het lontje aangestoken en het werkt altijd.

Zijn bedoeling is dat het meisje van huis wegloopt. Het meisje heeft

inmiddels niet veel andere contacten meer, ze is er van overtuigd

dat hij de 'ware' is.

“Hij zei dat ik zo mooi was en dat hij wilde dat ik het voor hem

deed. Wat dat precies inhield, bleef vaag. Eerst was het dat ik

een beetje met mannen moest praten. Daarna zei hij dat ik

misschien ook seks moest hebben voor geld. In ieder geval

bracht hij me weer terug naar dat huisje en verdween. Ik kreeg

daar een chauffeur die me naar klanten zou brengen….”

Jennifer in: Publiek Geheim: jeugdprostitutie. Negen portretten. L. Terpstra en A. van Dijke

“ Als mijn ouders er met mij over probeerden te praten liep ik

altijd boos weg. Ferdi vertelde me dat ik niet naar mijn ouders

moest luisteren. Deed ik dat wel dan lachte hij me uit en zei:

'doe toch normaal, je laat je toch niet door je ouders vertellen

wat je moet doen?' Mijn ouders begonnen zich pas echt zorgen

te maken toen ze van de politie te horen kregen wat voor jongen

Ferdi was……Ferdi bleek bij de politie bekend te staan als

pooier, verkrachter en nog veel meer.”



05

De jongens leggen hun contacten dus weloverwogen en vind-

plaatsgericht. Ze lopen rond bij de crisisopvang, asielzoekerscentra

of VMBO scholen. Maar ze arrangeren ook ontmoetingen; vragen

aan vrienden of kennissen of ze meisjes kennen met weinig zelf-

vertrouwen die makkelijk te verleiden zijn.

Angst en geweldAls het meisje eenmaal in de prostitutie werkt wordt de verhouding

steeds grimmiger. De loverboy houdt haar sterk in de gaten en

er is sprake van dwang en vaak geweld. Het meisje wordt angstig

en heeft niemand meer. Ze schaamt zich.

“Mustafa was niet zoals de jongens die ik kende. Hij keek

heel anders tegen de dingen aan; als een volwassene zeg

maar. Het is moeilijk uit te leggen wat ik zo bijzonder aan

hem vond. In ieder geval was ik tot over mijn oren verliefd.

Ik was zeventien jaar oud toen ik hem ontmoette, hij was 22.

In het totaal zijn we acht maanden met elkaar omgegaan.

In het begin ging het allemaal goed. Hij was heel lief voor

me. We deden leuke dingen samen: een strandwandeling

maken, naar de bioscoop gaan, een terrasje pakken en noem

maar op. Keer op keer vertelde hij me dat het beste nog niet

goed genoeg voor me was.”

Felice in: Publiek Geheim: jeugdprostitutie. Negen portretten. L. Terpstra en A. van Dijke

“Hij zette een mes op mijn keel, sloeg me met een knuppel,

een riem en alles wat hij maar in handen kreeg. Ik durfde me

niet tegen hem te verzetten. Ik kon ook niets doen want ik

had niemand meer. Ik mocht nog wel eens in de week kort

telefonisch contact hebben met mijn ouders, maar die dachten

dat het eigenlijk wel goed met me ging. Ik had ze wijs gemaakt

dat het uit was en dat ik bij een vriendin zat…. Overigens weet

ik niet of het wat zou hebben uitgemaakt als ze geweten

hadden wat er aan de hand was. Ik denk niet dat ik hun hulp

geaccepteerd zou hebben. Ik was bang, durfde niet bij hem weg

te gaan en wilde ondanks alles nog steeds bij hem blijven.”



07

Hoe verloopt de werkwijze van een loverboy

Werkwijze loverboys verloopt meestal in duidelijke fasen

1. Ontmoeting

Loverboy gaat op zoek naar meisjes. Bijvoorbeeld in de buurt van scholen, opvangcentra of winkelcentra. Zowel in de stad als buiten

de stad. Hij heeft een 'neus' voor meisjes met een laag zelfbeeld die extra gevoelig zijn voor zijn aandacht. De laatste tijd komt het

voor dat een loverboy meisjes rekruteert via kennissen. De loverboy vraagt rond of kennissen onzekere meisjes kennen. Tegen betaling

wordt een 'spontane' ontmoeting geregeld.

2. Indruk maken

De loverboy imponeert het meisje door bijvoorbeeld met een mooie auto voor de school te rijden. Hij legt contact met het meisje en

is erg aardig voor haar. Het meisje krijgt cadeaus en lieve woorden, ze raakt gecharmeerd van hem. De slimme loverboy van nu weet

dat cadeaus en mooie auto's horen bij het stereotype beeld van een loverboy dus zet hij steeds vaker een andere strategie in.

Hij schenkt aandacht met een mooi gedicht of een rode roos.

3. Relaties aangaan

Het meisje vindt de aandacht fijn, ze bloeit helemaal op. Ze wordt verliefd op de jongen en gaat een relatie met hem aan.

4. Seksueel contact

De loverboy heeft snel seksueel contact met het meisje. Soms wordt een allochtoon meisje zelfs verkracht om haar daarmee te

chanteren en haar zo van haar familie te isoleren.

5. Grenzen verleggen

De loverboy verlaagt de drempel naar de prostitutie door het meisje eerst te vragen seks met zijn vrienden te hebben. Hierdoor helpt

zij hem zogenaamd uit schuld- of andere problemen. Het komt ook vaak voor dat hij haar soft- en/of harddrugs aanbiedt. Soms vraagt

of eist de loverboy dat het meisje een lening afsluit.

6. Aanzet tot prostitutie

Het keerpunt komt als de loverboy het meisje met een emotioneel verhaal of onder dwang aanzet tot prostitutie. Zij is verliefd op

hem en hij heeft haar langzaam maar zeker geïsoleerd van haar familie en vrienden, doordat hij al haar tijd opeist. Ze is hierdoor

emotioneel sterk aan hem gebonden.

7. Exploitatie

Als het meisje eenmaal in de prostitutie werkt, houdt de loverboy haar scherp in de gaten. Als ze werk weigert betekent dit in vele

gevallen (dreigen met) mishandeling.



Slachtoffers van seksueel misbruik kun je herkennen

1. Signalen

Schoolverzuim, vermoeidheid, dure kleding, gedragsverandering, toename van driftbuien, te veel geld op zak, ontbreken

stabiel vangnet.

2. Gedrag en houding naar anderen

Het meisje heeft plotseling afwijkende normen, veel belangstelling voor bepaalde (oudere) jongens en seks, weinig binding

met thuis en veel nieuwe contacten. Dit kan zich uiten in het vertonen van uitdagend gedrag of juist extra inschikkelijk reageren

om geen wantrouwen te wekken.

3. Gedrag en houding ten opzichte van omstandigheden

Het meisje heeft sterk wisselende emoties en is weinig flexibel. Ze heeft het idee dat alles haar overkomt en ze ziet niet dat

zij de situatie zelf kan veranderen.

4. Uiterlijk en fysieke toestand

Het meisje kleedt zich uitdagend of juist heel timide. Ze ziet er moe en mager uit, heeft psychosomatische klachten of

verwondt zichzelf.

5. Houding ten opzichte van zichzelf

Het meisje heeft weinig zelfvertrouwen en is depressief. Ze is snel te beïnvloeden en durft of kan geen grenzen stellen.

Ze voelt zich machteloos, een slachtoffer van de situatie.


De dader

Onzichtbare praktijkenAchter de loverboy gaat een wereld van criminaliteit, illegaliteit,

drugs of alcohol schuil. Vaak maken loverboys deel uit van een

groter netwerk met handlangers. De seksuele exploitatie speelt

zich onzichtbaar af; via internet, in hotels, privé huizen of escort.

Contacten lopen via internet of SMS.

Jongens waar meiden op vallenLoverboys zijn jong, vaak onder de 30 jaar. Meer dan de helft van

de aangehouden jongens is zelfs jonger dan 24 jaar. Ze hebben

een laag opleidingsniveau of zijn al op jonge leeftijd afgehaakt van

school. Zonder uitzondering hebben loverboys een criminele

carrière en zijn ze al eerder veroordeeld voor delicten of in aan-

raking geweest met de politie. Maar het zijn jongens waar meiden

op vallen, ze zien er goed uit, zijn attent en hebben een vlotte

babbel.

9

“Je moet er als loverboy wel wat voor doen om indruk op

zo'n meisje te maken. Je moet er voor zorgen dat ze verliefd

op je wordt, dat betekent dat je goed gekleed moet zijn.

Veel jongens die ik ken, hebben een bontkraag en merkkleding.

Versace bijvoorbeeld en schoenen van Botticelli of zo.

Ook je houding is belangrijk, je moet een serieuze maar ook

stoere indruk maken. Om dat laatste te benadrukken, zie je

veel dat jongens hun nek naar voren steken. Dat is echte

pooierstijl. Verder moet je een mooie auto hebben. Je neemt

dat meisje mee uit, laat zien dat je geld hebt en dat andere

jongens respect voor je hebben. Dat is natuurlijk allemaal

nep, maar weet dat meisje veel. Uit ervaring weet ik dat als

je het goede meisje eruit pikt, ze er bijna altijd intrapt.”

Hamid B. in: Loverboys, een publieke zaak. Tien portretten. L. Terpstra, A. van Dijke en M. van San


Dader aanpak

A. WetgevingEen dader kan schuldig worden bevonden als hij een minderjarige

er toe brengt zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van

seksuele handelingen met een derde tegen betaling. Een slacht-

offer is iemand waarbij seksuele handelingen worden verricht,

of die seksuele handelingen moet verrichten, wat vaak gepaard

gaat met (dreiging van) geweld, misbruik van overwicht of mislei-

ding. De maximale gevangenisstraf is 20 jaar. Loverboys vallen

juridisch gezien meestal niet onder jeugdprostitutie maar onder

mensenhandel omdat ze dan veroordeeld kunnen worden.

B. Politie en justitiePolitie en justitie hebben opsporing, bescherming en vervolging

als taak.

Knelpunten

Er is een kleine oppakkans van loverboys. Het ontbreken van

vrijwilligheid is lastig bewijsbaar en slachtoffers tonen een lage

aangiftebereidheid. Voor politie en justitie gaat er te veel tijd

zitten in opsporing en vervolging. Tenslotte is het terugvalrisico

onder slachtoffers groot.

Aanbevelingen van TransAct (landelijk expertisecentrum

sekse specifieke zorg en seksueel geweld)

1. Een proactief opsporingsbeleid en stimuleren van aangifte

door het slachtoffer. De loverboys hebben al een juridisch

verleden en zijn over het algemeen bekenden van de politie.

Hierdoor kan de politie deze bekenden dicht op de huid

zitten, goed opletten en hen aanspreken.

2. Bescherming door politie en justitie voor en na de aangifte.

Dit kan door functionarissen in dienst te hebben die getraind

zijn op deze problematiek en beschikken over vaardigheden

waardoor het slachtoffer zich bij de aangifte niet afgewezen

of belemmerd voelt. Slachtoffer ook na de aangifte blijven

informeren.

3. De dader moet opgepakt worden en dit moet bekend zijn

bij de hulpverleners die in contact staan met het slachtoffer.

De overtreding moet niet als zedendelict maar als mensen-

handel beschouwd worden. Opsporingsmethoden kunnen

intensiever worden toegepast, risicoanalyse is één van de

mogelijkheden. Inmiddels maken diverse districten van de

politie hierop vorderingen.

C. GemeentenKnelpunten

De prostitutiepraktijk is mobiel, dus niet gebonden aan een

gemeente. Een loverboy zorgt er voor dat de prostituee geen

vaste plek heeft om op die manier binding met klanten te

voorkomen. In veel gemeenten heeft loverboyproblematiek geen

prioriteit, er bestaat dan ook geen structuur of protocol.

Gemeenten kennen dus ook weinig goede voorbeelden van een

goede aanpak.

Aanbevelingen voor gemeenten van TransAct

Regulier jeugdoverleg aangrijpen voor signalering problematiek

Signaleringsoverleg starten met organisaties als: jeugdzorg,

leerplichtzaken, gemeente, politie, etc.

Ketenaanpak, zie deel 3, uitwerken gericht op slachtoffer en

dader waarbij de gemeente de regierol heeft

Regionaal meldpunt opzetten en aanhaken bij vrouwenopvang


“Ik dwing een meisje wel om te werken. Ze heeft er zelf voor

gekozen en dan moet ze achteraf niet bij me aankomen dat ze

er geen zin meer in heeft. Dat is toch logisch? Ze moet eerst

maar eens haar schulden aflossen. Meestal betekent dit dat

een meisje zo'n anderhalf jaar voor me moet werken. Doet ze

niet wat ik verlang dan verkoop ik haar door. Op de markt

brengt zo´n meisje al gauw zo´n tienduizend euro op.`

Guido V. in: Loverboys, een publieke zaak. Tien portretten. L. Terpstra, A. van Dijke en M. van San


Aandacht is erg verleidelijk “Hoe kan het dat een meisje zich daarin laten lokken? Hoe kan dat

nou gebeuren?” Met verbazing in de ogen uitgesproken is dat stee-

vast de meest gestelde vraag op scholen waar Marga Suvaal komt.

“Niet eenvoudig om uit te leggen,” zegt Marga Suvaal, “maar kijk

nou eens naar ons, 'gewone' mensen. Hoeveel mannen of vrouwen

zitten niet in een relatie waar ze dingen doen die ze van tevoren

óók niet hadden gewild... En meisjes die gevoelig zijn voor de

aandacht van een loverboy, uit wat voor gezin ze ook komen, zijn

vaak extreem onzeker. Soms hebben ze problemen thuis en spij-

belen ze al langer van school, meestal ZMOK-onderwijs of VMBO.

Alles bij elkaar staan die meiden gewoon niet sterk in hun schoenen

en de aandacht van de loverboy is erg verleidelijk.”

Ouders weten weinigVoorlichting werkt echt, volgens Marga Suvaal. “Ten eerste bereiken

we meiden die ergens in hun achterhoofd al voelen dat ze een

verkeerd vriendje hebben. Door te praten over de geraffineerde

tactieken van de loverboy kunnen ze soms net op tijd wakker wor-

den. Er zijn na een voorlichtingsbijeenkomst altijd vriendinnen die

op die meisjes afkomen met vragen over de cadeautjes en aan-

dacht van de nieuwe lover. En door de grotere bekendheid met

loverboy praktijken pikken ook leraren en ouders eerder signalen op.”

Marga Suvaal bezoekt VMBO scholen, buurtcentra en andere plek-

ken waar jongeren te vinden zijn die een risico lopen. “Maar ik

merk dat het vooral ouders zijn die meer willen weten, die hebben

een kennisachterstand. Onlangs zaten er op een school 350!

ouders in de zaal, zoiets had ik nog nooit meegemaakt. Ik krijg

uitnodigingen van organisaties van Marokkaanse ouders en Turkse

en Marokkaanse moedergroepen. Door in moskeeën te praten

bereik ik veel mensen, moslimvrouwen hebben een groot netwerk.

De loverboy wil het meisje isoleren. Het is dus enorm belangrijk

dat ze juist in contact blijft met ouders, school en vriendinnen.

Doordat ouders signalen beter leren kennen, kunnen ze ook eerder

aan de bel trekken bij politie en Bureau Jeugdzorg.”

Niet alleen liefde… maar ook geld maakt blindEr zijn meiden die de spanning en het gevaar van de loverboy aan-

trekkelijk vinden. Ze zoeken sensatie en willen veel geld verdienen.

“Dat is niet erg als ze de consequenties overzien,” zegt Marga Suvaal.

“Maar dat blijkt meestal niet zo te zijn en de gevolgen van prostitutie

zijn groot. Meisjes worden ziek, gaan drugs gebruiken, raken gede-

primeerd en verstrikt in een dubbelleven. Normale contacten heb-

ben ze vaak niet meer, ze voelen zich beschaamd en eenzaam.

Stoppen met prostitutie is moeilijk, meisjes weten vaak niet hoe ze

dat moeten aanpakken en angst beheerst hun leven.”

De hulpverlening kan hier veel doen. Bij Pretty Woman kunnen

meisjes gewoon binnenlopen en een beetje hangen of kletsen.

Een lage drempel dus. “We praten een beetje en luisteren vooral

veel. Geld is vaak belangrijk voor deze meisjes, dus na verloop van

tijd proberen we een andere manier van geld verdienen te bespre-

ken. Beetje bij beetje kan het meisje dan proberen uit de prostitutie

te stappen. Maar we proberen vooral de relatie met haar ouders

weer te herstellen of als dat kan met vriendinnen, opa's en oma's

of andere familieleden. Want uit cijfers blijkt dat dat veruit het beste

werkt. Als een meisje uit een stabiel gezin komt dan is terugkeer

naar een 'normaal' leven goed mogelijk. Meisjes uit zwakkere

gezinnen vallen vaker terug, die hebben het echt moeilijker.”

Daders leren ook van voorlichtingDe tweede vraag die jongeren op scholen altijd stellen: “hoe kunnen

jongens dit andere mensen, meisjes, aandoen. Waarom doen ze dat?”

11

Uit de praktijk Interview met Marga Suvaal - Pretty Woman

Pretty Woman geeft voorlichting en hulp aan minderjarige meisjesdie in de prostitutie werken en aan meisjes die het gevaar lopendoor een loverboy in de prostitutie te worden gelokt. Marga Suvaalis projectmedewerker bij Pretty Woman, dat samenwerkt metBureau Jeugdzorg in Utrecht. Ze geeft trainingen over loverboysaan professionals maar reist vooral door het land om op scholen,buurtcentra en moskeeën te praten met jongeren. Ze bezoekt ookjeugdgevangenissen en andere plekken waar meisjes én jongensuit de risicogroepen te vinden zijn.

“Als je verliefd bent doe je veel voor je vriend”


“Daders of bijna daders proberen we ook met voorlichting te

bereiken,” zegt Marga Suvaal. “In gesprekken in gevangenissen merk

ik dat er loverboys zijn die zichzelf helemaal niet zien als slecht

of geraffineerd. De meeste jongens zeggen dat ze goed voor 'hun'

meisjes zorgen en dat die de meiden zelf ook graag een goed

gevulde portemonnee hebben 'ze doen het toch zelf…' Het respect

dat hij van vrienden krijgt omdat hij met geld zwaait en meiden voor

hem heeft werken, weegt zwaar voor de loverboy.”

Daders komen meestal ook uit een zwak gezin

en uit onderzoek blijkt dat veel loverboys in hun

vroege jeugd zelf slachtoffer waren van misbruik.”

Ze zijn opgegroeid in gezinnen waar kinderen

niet veel aandacht krijgen en waar geld vaak de

belangrijkste norm is.” In de moedergroepen

proberen we hier ook over te spreken zodat

moeders zien dat hun zoons potentiële daders

kunnen zijn.”

Overigens leren loverboys ook in slechte zin

van de voorlichting. Zij passen zich aan zodat

meisjes ze niet als ´fout´ herkennen. Zo zet

de loverboy tegenwoordig 'vriendinnen' in

om meisjes te ronselen en geeft hij geen

cadeaus meer maar staat hij het meisje

'geknield' op te wachten met een gedicht

en een bos bloemen.

DaderaanpakAangifte doen is voor een meisje niet eenvoudig. Dat heeft te

maken met schaamte, angst voor geweld en met de dunne

scheidslijn tussen dwang en 'eigen schuld'. “Daar zit meteen ook

het probleem voor politie en justitie. Loverboys worden vaak ver-

volgd wegens mensenhandel maar zo'n zaak is lastig rond te krij-

gen.” Volgens Marga Suvaal zou het veel uitmaken als vervolging

kan plaatsvinden zónder aangifte. Via getuigenverklaringen bij-

voorbeeld of de belastingwetgeving.


Netwerken rondom risicojeugd: van levensbelangMeisjes verdwijnen niet ineens de prostitutie in, dat gaat geleidelijk.

Maar de signalen worden slecht herkend en erkend. “We zien dat

leraren, vriendinnen of ouders wel in de gaten hebben dat er iets

aan de hand is, maar dat weinigen weten wat ze moeten doen.

Daarom is het van belang dat er actieve sluitende netwerken rond-

om de risicojeugd komen. Jeugdnetwerken waarin onderwijs, politie

en hulpverlening zitten. Jongeren waar de school zich zorgen over

maakt of die bekend zijn bij politie of hulpverlening

moeten hier ter tafel komen, zonder uit-

zondering.” Volgens Marga Suvaal is

samenwerken noodzaak. “Dat heeft echt

prioriteit. Ik merk elke dag dat het van groot

belang is dat de verschillende instanties

van elkaar weten wat ze doen. Dossiers

komen soms niet terecht waar ze horen,

instanties werken langs elkaar heen.

In Utrecht werken de 12+ netwerken uit-

stekend. Via convenanten is vastgelegd

dat alle partijen een afvaardiging hebben.

Doel is dat geen meisje of jongen aan de

aandacht ontglipt.”

Het landelijke gebied moet aanhakenVoor scholen, politie, hulpverleners, ouders en

zelforganisaties uit kleinere gemeenten is aan-

haken bij een netwerk mogelijk nog belangrijker. “Als een meisje

twintig kilometer verderop naar school gaat, ontglipt ze gemakkelijk

aan de aandacht in haar gemeenschap. In dit soort gebieden moet

je kijken waar de jeugd zit, waar ze naar school gaat of naar het café,

dáár moet je aanhaken bij een bestaand netwerk rondom risicojeugd.”

“Als je verliefd bent doe je veel voor je vriend,” zegt Marga Suvaal.

“Deze meisjes ook, maar wij zijn er met z´n allen voor om te voor-

komen dat seksuele exploitatie plaatsvindt. Op wat voor manier

dan ook.”

FOTOB I JSCHR IFT

Nancy en haar loverboy- van Theater A la Carte. Theatervoorstellingen worden vaak gebruikt bij voorlichting op scholen en in buurtcentra.


D E E L 2

Voorlichtingen hulpverlening


DoelstellingGedwongen meisjesprostitutie voorkomen en bestrijden door het

bieden van voorlichting. Hulpverlening aan meiden die al in risico-

relaties en/of prostitutie verzeild zijn geraakt.

DoelgroepMinderjarige meisjes met risicovolle contacten, die een verhoogd

risico lopen om in een misbruikrelatie terecht te komen (ook wel

'risicomeisjes' genoemd.)

Voor VMBO scholen, speciaal onderwijs, tiener- en jeugdcentra.

De meisjes die met dit project bereikt worden hebben verschillende

etnisch-culturele achtergronden. Gemiddeld is de helft van de

meisjes allochtoon.

Stade Dienstverlening

Achter Clarenburg 25

3511 JH Utrecht

Telefoon: 030 - 231 71 00

Contactpersoon: Lou Repetur

E-mail: [email protected]

www.stade-dienstverlening.nl

Pretty Woman geeft in het hele land preventieve voorlichting aan

meisjes en aan gemengde groepen op scholen, in buurtcentra

en moskeeën en in instellingen zoals de meisjesgevangenis.

Maar ook op andere plekken waar risicomeiden aanwezig zijn.

De voorlichting gaat over de ronselpraktijken van loverboys en

over andere vormen van misbruikrelaties. Pretty Woman praat

met meisjes over hun ervaringen met vriendjes en gaat in op

de vraag wat je moet doen als je te maken krijgt met zulke

ronselpraktijken. Of wat je moet als je behoefte hebt aan een

gesprek over relaties. En er is aandacht voor het emotionele

aspect van een seksuele relatie. Wat zijn je persoonlijke grenzen?

Kun je een jongen binden met seks? Wat betekent liefde eigenlijk?

Wat verwacht je van je partner? Wanneer weet je dat iemand

echt verliefd op je is?

De centrale vraag draait om het opbouwen van een gezonde

liefdesrelatie en welke gedragsaspecten daarbij een rol spelen.

Om te voorkomen dat risicomeiden voor de verkeerde jongens

vallen is vaak meer nodig dan eenmalige voorlichting. Daarom

worden deze meisjes doorverwezen naar de Pretty Woman hulp-

verleners voor individuele gesprekken of groepsbijeenkomsten.

Tijdens de voorlichtingsbijeenkomsten op VMBO scholen en in het

speciaal onderwijs kunnen er signalen zijn van seksueel misbruik

en risicogedrag. Pretty Woman probeert deze meisjes eruit te pikken

en individuele of groepshulpverlening aan te bieden.

14D E E L 2 . V O O R L I C H T I N G E N H U L P V E R L E N I N G

Pretty Woman Voorlichting

Voorlichting en Hulpverlening - zes succesvolle methoden. Deze projecten bestaan al langere tijd en zijn ook voor Noord-Holland beschikbaar.


Beware of Loverboys! Voorlichting

Beware of Loverboys! is een preventieproject van het Scharlaken

Koord voor meisjes van 13 tot 17 jaar. Het Scharlaken Koord maakt

deel uit van de Vereniging Tot Heil des Volks. De doelstelling van

het Scharlaken Koord is hulpverlening aan prostituees maar ook

evangelisatie. Naast de veel bekeken website, heeft Scharlaken

Koord het project Beware of Loverboys! Daarmee geeft ze voor-

lichting op scholen. Het gaat over de gevaren van een relatie waarin

een meisje te maken krijgt met misbruik door haar zogenaamde

vriend.

DoelgroepDe doelgroep bestaat uit risicomeisjes uit de 3e en 4e klas van het

Christelijk en Openbaar VMBO en het Voortgezet Speciaal Onderwijs

(VSO). Ook op internaten, in buurtcentra en voor christelijke

jeugdgroepen worden gastlessen verzorgd.

DoelstellingBeware of Loverboys! wil meisjes uit de risicogroep bewust maken

van de gevaren van een ´fout vriendje´. Beware of Loverboys!

werkt aan: Bewustwording van eigen gedachten en opvattingen

over relaties, seksualiteit en prostitutie; herkennen hoe een lover-

boy te werk gaat; eigen grenzen leren kennen, 'nee' durven zeggen

en voor jezelf op durven komen; weten bij welke hulpinstellingen

of personen je kunt aankloppen als je problemen hebt met

loverboys of voor meer informatie.

Aan de hand van een videofragment over het leven van een

voormalige prostituee krijgen meisjes een realistisch beeld van

het leven van een prostituee.

UitgangspuntenAls seks en liefde van elkaar worden losgemaakt dan zal iemand

daar vroeg of laat schadelijke gevolgen van ondervinden.

Gelijkwaardigheid binnen relaties krijgt in het lesconcept veel nadruk.

De lessen worden uitsluitend aan meisjes gegeven en tijdens de

lesuren is er een begeleider vanuit school aanwezig. De preventie-

medewerkster van Beware of Loverboys! heeft een achtergrond

in de hulpverlening en ervaring met het omgaan met groepen.

Het project wordt van tevoren met de contactpersonen van de

school besproken en zal op school ook ingebed worden in een

groter programma. Het project is maatwerk, want iedere setting is

anders. Er is aandacht voor nabespreking en nazorg.

Scharlaken Koord

Barndesteeg 25

1012 BV Amsterdam

Telefoon: 020 - 622 68 97

Contactpersoon: Heleen Haak en Wietske Kruyswijk


www.scharlakenkoord.nl / www.bewareofloverboys.nl

15

Voorlichting en Hulpverlening - zes succesvolle methoden. Deze projecten bestaan al langere tijd en zijn ook voor Noord-Holland beschikbaar.

OPBOUW VOORLICHTINGSBIJEENKOMSTEN BEWARE OF LOVERBOYS!

Eerste blokuurbeelden over seksualiteit en prostitutie strategie van een loverboy

Tweede blokuur Stellingenspel over relaties, eigen grenzen en seksualiteit

Derde blokuur Video over twee voormalige prostituees samenvatting kenmerken van een relatie met loverboy noemen doorverwijsinstanties en adressen in de buurt

««


Beauty & the Beast Utrecht Voorlichting


Een preventieproject voor meisjes. In een vijftal bijeenkomsten

staat Beauty & the Beast uitgebreid stil bij onderwerpen die direct

of indirect te maken hebben met relaties, seksualiteit, opkomen

voor jezelf en tienerprostitutie.

DoelgroepDe doelgroep van Beauty & the Beast bestaat uit meisjes van

13 tot 16 jaar van het VMBO.

DoelstellingDe doelstelling van het voorlichtingsproject Beauty & the Beast is

de deelneemsters bewust maken van situaties, mechanismen en

processen die tot prostitutie kunnen leiden en voorlichting geven

over de tactiek van loverboys. Vanuit deze hoofddoelstelling zijn

er vijf subdoelstellingen:

De deelneemsters worden zich ervan bewust dat ze in deze

fase van hun leven keuzes maken op het gebied van relaties

en seksualiteit

De deelneemsters denken na over hun eigen houding tegen-

over en opvattingen over relaties en seksualiteit

De deelneemsters zien in dat ze zelf keuzes kunnen maken

door op het juiste moment 'nee' te zeggen

De deelneemsters krijgen inzicht in de situaties en processen

die tot prostitutie kunnen leiden

De deelneemsters weten na afloop van het project bij welke

personen of hulpverleningsorganisaties ze in geval van proble-

men terechtkunnen.

Van het project Beauty & the Beast is een handboek gemaakt.

Belangstellenden kunnen dit als leidraad gebruiken wanneer zij

het project (willen) gaan uitvoeren.

Stade Advies

Postbus 13124

3507 LC Utrecht

030 - 236 18 61

Contacpersoon: Marga Suvaal



OPBOUW VOORLICHTINGSBIJEENKOMSTEN BEAUTY & THE BEAST

Voorbespreking

Eerste bijeenkomst: beelden en verwachtingen

Tweede bijeenkomst: normen en grenzen

Derde bijeenkomst: het leven van een prostituee

Vierde bijeenkomst:hulpverlenings- en begeleidingsmogelijkheden

Vijfde bijeenkomst:workshop zelfverdediging

««

««

«


17

Pretty Woman Hulpverlening

Pretty Woman baseert zich op de methodieken uit de vrouwen-

hulpverlening en op de relatieverslavingstheorie van Robin Norwood.

De werkwijze is laagdrempelig en outreachend. De belangrijkste

uitgangspunten:

Relatieverslaving (het consequent aangaan van ongezonde

liefdesrelaties), benoemen seksualisering van gedrag en

prostitutie in termen van overlevingsmechanismen

Hulpverleners sluiten goed aan bij de diverse behoeften van

cliënten en/of het veld

Vindplaatsgerichte werkwijze

Pretty Woman biedt een veilige sfeer op een centraal maar

onopvallend adres

Pretty Woman betrekt ouders of andere betrokkenen bij de

hulpverlening

De begeleiding biedt meisjes inzicht in hun gedrag

Pretty Woman werkt vanuit emancipatorische uitgangspunten,

dus vanuit gelijkwaardigheid. Hulpverleners spreken de meisjes

en vrouwen aan op hun eigen kracht en verantwoordelijkheid

Pretty Woman veronderstelt bij de hulpverlening aan meisjes uit

de doelgroep dat velen van hen worstelen met de gevolgen van

een ongezonde gezinssituatie. Ze zijn bijvoorbeeld opgegroeid in

twee culturen met totaal andere waarden en normen. Of ze komen

uit een ´onveilig´ gezin waar ze onvoldoende sociale vaardigheden

hebben ontwikkeld. Meisjes kunnen als gevolg van die gezinssituatie

slecht opgewassen zijn tegen negatieve invloeden. Ze hebben geen

realistisch zelfbeeld waarbij ze vanzelfsprekend hun grenzen stellen.

En juist dat grenzen stellen biedt ze bescherming tegen loverboys.

Daarnaast zitten de meeste meisjes midden in de puberteit met

veel onzekerheid over wie ze zijn en wat ze willen. De invloed van

anderen is op deze leeftijd groot. Seksualisering van hun gedrag

in de relatie met de loverboy en de stap naar prostitutie kunnen

overlevingsstrategieën zijn om zich staande te houden in een

complexe maatschappij.

Doelstelling Voorkomen dat meiden in misbruikrelaties en prostitutie terecht-

komen. Hulp bieden aan meiden die al in risicorelaties en/of

prostitutie zitten. Pretty Woman biedt voorlichting én hulpverlening.

DoelgroepMinderjarige meisjes die een verhoogd risico lopen om in een

misbruikrelatie terecht te komen. En meisjes tot 25 jaar die daad-

werkelijk in de prostitutie werken of gewerkt hebben (ook wel

'praktiserende' of 'ex-praktiserende meisjes' genoemd).

Gemiddeld is de helft van de meisjes allochtoon.


Achter Clarenburg 25

3511 JH Utrecht

Telefoon: 030 - 231 71 00

Contactpersoon: Lou Repetur



Voorlichting en Hulpverlening - zes succesvolle methoden. Deze projecten bestaan al langere tijd en de medewerkers hebben ruime kennis en ervaring.

FASEN IN HET HULPVERLENINGSTRAJECT VAN PRETTY WOMAN

Fase 1Opbouwen vertrouwensrelatie en eerste probleemverkenningOpstellen begeleidingsplan

Fase 2 Inzicht verwerven en draagkracht vergrotenVersterken van het sociale netwerk

Fase 3 Inzicht verkrijgen in risicofactoren om herhaling te voorkomenInzicht verwerven in overlevingsmechanismen

Fase 4 Alternatieven bieden voor oude gedragspatronenBij praktiserende meisjes: verwerking van verleden

««

«



Prostitutie Maatschappelijk Werk Hulpverlening

Prostitutie Maatschappelijk Werk (PMW) is een project van

Stichting Humanitas in Rotterdam. PMW zoekt door middel van

veldwerk jongens, meisjes en vrouwen op die kans lopen in de

prostitutie terecht te komen of die hierin al werken. Als het kan

doet PMW hen een hulpaanbod. Hulpverleners, politie en andere

betrokkenen kunnen bij PMW terecht voor deskundigheidsbevor-

dering op het gebied van signaleren en doorverwijzen. PMW

publiceert in vakbladen en organiseert voorlichtingsbijeenkomsten

en studiedagen.

Hulpverleningsaanbod PMWPreventie in de vorm van een voorlichtingsbrochure om meis-

jes te waarschuwen tegen loverboys

Resocialisatietraject voor cliënten (m/v) die aangeven het

prostitutiecircuit te willen verlaten

PMW neemt deel aan het Netwerk Mensenhandel Rotterdam-

Rijnmond. Dat is gericht op jongens, meisjes en vrouwen

die gedwongen of als gevolg van misleiding in de prostitutie

hebben gewerkt

DoelstellingenLacunes in de hulpverlening aantonen en hierop een aanbod

ontwikkelen

Excessen in de prostitutie bestrijden, onder andere door de

gemeente Rotterdam te adviseren naar aanleiding van signalering

Prostitutie normaliseren en een maatschappelijk draagvlak

creëren voor het beroep van prostitutie

Bieden van individuele hulpverlening aan (ex) prostituees

Voorlichting geven aan hulpverleners, politie, onderzoekers,

studenten en groepen jongeren

Prostitutie Maatschappelijk Werk heeft twee verschillende

hulpverleningstrajecten

1. Resocialisatietraject

Richt zich op ondersteuning van meerderjarige meisjes, jongens

en vrouwen die aangeven dat zij uit de prostitutie willen stappen.

In het Resocialisatietraject participeren verschillende organisaties

uit Rotterdam, zoals het CWI, dienst stedenbouw en volkshuis-

vesting en bureau rechtshulp. Alle deelnemers nemen de taak op

zich die aansluit bij de kerntaken van de betreffende organisaties.

Aandachtspunten

Cliënten van het Resocialisatietraject moeten direct kunnen wor-

den geholpen, zonder eerst op een wachtlijst te worden geplaatst

Regelmatig overleg tussen vaste contactpersonen is belangrijk.

Met de vertegenwoordigers van de verschillende organisaties

moeten er goede afspraken zijn over inbreng van informatie

van de gehele achterban. En over terugkoppeling binnen hun

eigen organisatie

2. Netwerk Mensenhandel Rotterdam - Rijnmond.

Dit netwerk heeft tot doel om mensenhandel op te sporen en

cliënten de mogelijkheid te bieden om uit de prostitutie te

stappen. Ook in dit netwerk participeren diverse organisaties:

Stichting tegen Vrouwenhandel Utrecht, opvanghuizen in de

regio, CWI Rotterdam en bureau rechtshulp. Naast het hulpver-

leningsnetwerk is er een signaleringsnetwerk. Hierin werkt PMW

nauw samen met de projectleider Prostitutie en Mensenhandel

van de Regiopolitie Rotterdam - Rijnmond

PMW - Stichting Humanitas in Rotterdam.

Pieter de Hoochweg 110

3024 BH Rotterdam

Telefoon: 010 - 425 01 20

www.humanitas-rotterdam.nl Via deze site mogelijkheid

doorklikken naar de site: Gevaarlijke liefde/loverboys.


19

Asja Leeuwarden Hulpverlening

Asja is een opvangvoorziening voor meisjes en jonge vrouwen

die de (gedwongen) prostitutie willen verlaten. Bij Asja kunnen

meisjes kiezen om een andere weg in te slaan en een nieuw

leven op te bouwen. Asja biedt minimaal drie en maximaal zes

maanden opvang en begeleiding aan tien cliënten op een

geheim adres. Het is het enige centrum in Nederland dat zich

specifiek op deze doelgroep richt.

DoelgroepMeisjes en jonge vrouwen vanaf 16 jaar die onder dwang in de

prostitutie terecht dreigen te komen of er al in zitten en het

prostitutiemilieu willen verlaten.

DoelstellingenZicht op de doelgroep vergroten, kwalitatief en kwantitatief

Methodieken ontwikkelen om ondersteuning te geven die

nodig is

Bereidheid tot aangifte bij de politie vergroten

Aanbevelingen ontwikkelen omtrent preventie

'Blijf van mijn lijf' Leeuwarden

Postbus 848

8901 BP Leeuwarden

Telefoon: 058-2130384

www.asja.nl

Voorlichting en Hulpverlening - zes succesvolle methoden. Deze projecten bestaan al langere tijd en de medewerkers hebben ruime kennis en ervaring.

WERKWIJZE ASJA

1. Veiligheid en anonimiteitDe opvangplek moet veilig voor meisjes zijn. Meisjes moeten onvindbaar zijn voor pooiers en loverboys voor wie ze werkten. De meisjes hebben debescherming van een anonieme omgeving nodig om zich los te kunnenmaken van het prostitutiemilieu. Verblijf op een geheim adres bevordertbovendien de aangiftebereidheid.

2. Vrijwillige en vraaggerichte hulpverleningMeisjes en vrouwen krijgen opvang en hulpverlening als ze zelf besluiten dat ze uit het prostitutiecircuit willen stappen en daar hulp en ondersteuningbij vragen.

3. Inzet van de leefgroep als oefenplekMeisjes of jonge vrouwen delen hun ervaringen en gevoelens met lotge-noten. Prostitutie komt daardoor uit de taboesfeer. De begeleiding creëerteen groepsklimaat waarin de meisjes hun sociale vaardigheden kunnen vergroten. En in de leefgroep kunnen de meisjes zich ontspannen, tot rustkomen en contacten leggen.

4. Competentiegerichte benaderingBij meisjes en vrouwen die bij Asja binnenkomen is het evenwicht tussen de draaglast en draagkracht vaak ernstig verstoord. Ze hebben problemenmet relaties, weinig zelfvertrouwen en meestal ook een gebrek aan goedescholing en mogelijkheden om in hun eigen onderhoud te voorzien. De draagkracht van de meisjes wordt groter door hen positief te benaderenen hen te wijzen op de dingen waar ze wel goed in zijn.

5. Bespreekbaarheid van (jeugd)prostitutieEr rust een sterk taboe op prostitutie. Dit geldt niet alleen voor de samen-leving maar ook voor de meisjes en jonge vrouwen zelf. Het onderkennenen het (h)erkennen van de problematiek is daarom een belangrijk methodisch principe.

6. Toekomstgerichte benaderingDe hulpverlening richt zich op de toekomst. Cliënt en hulpverlener werkentoe naar het moment dat de hulp wordt beëindigd en de cliënt op eigenkracht verder gaat. Deze toekomstgerichte benadering is gebaseerd op: enerzijds het herstel van het evenwicht tussen draagkracht en draaglast enanderzijds op concrete, haalbare toekomstplannen.

7. Versterking van steunstructurenDe hulpverlening richt zich op de versterking van de bestaande steunstruc-turen van de cliënt en op aanboren van nieuwe bronnen van ondersteuning.Uitgangspunt daarbij is de veronderstelling dat steun uit de sociale omgevingeen belangrijke beschermende factor is die de draagkracht versterkt.



Voorlichting aan allochtone jongeren en ouders in Noord-Holland

Voorlichting voor ouders en jongeren uit GhanaDe Ghanese groep kreeg voorlichting in de ruimte van hun eigen

organisatie. Ouders en jongeren apart. Pretty Woman verzorgde

zowel in het Nederlands als in het Engels het inhoudelijke deel en

de jongeren waren eerst aan de beurt. Om alle jongeren te bereiken

werden ook meisjes thuis opgehaald en weer teruggebracht.

Deze meisjes krijgen een zeer beschermde opvoeding en mogen

alleen de deur niet uit. De ouderbijeenkomst zat bomvol, zelfs na

afloop stroomden ouders nog binnen. De zelforganisatie wil door-

gaan met de voorlichting en is bereid om via hun radioprogramma

en in de kerk aandacht te geven aan de loverboyproblematiek.

Voorlichting voor ouders en jongeren uit Surinameen de CaraïbenVoor deze groep organiseerde ProFor een bijeenkomst voor jongeren

in The Spot Jongerensoos. Er was theater van de theatergroep

Easton'Child. Met dans en gesproken woord werden de loverboys

op het toneel gezet. De jonge acteurs maken het voor leeftijdge-

noten een herkenbaar stuk. Pretty Woman verzorgde de voorlichting

voor de zestig jongeren. Stellingen leidden tot goede discussies en

een levendige bijeenkomst. The Spot wil via de jongerenwerkers

aandacht blijven geven aan dit onderwerp.

Surinaamse en Caribische ouders zijn moeilijk te mobiliseren.

ProFor wil via 'family coaches' en het Onderwijsproject proberen hen

alsnog bekend te maken met de problemen rondom loverboys.

Voorlichting voor Marokkaanse ouders en jongerenGo Up Town organiseerde in het Nederlands en in het Berbers

een bijeenkomst voor ouders. De zelforganisatie zorgde voor de

vertaling. De opkomst was succesvol ook al waren er alleen vaders.

Go Up Town heeft via beeldmateriaal het één en ander verteld over

loverboys, de vaders hebben daar een discussie over gevoerd.

Zij stelden onder meer voor om een bekende Marokkaanse persoon

hierover met de jongeren te laten praten. Een week later waren

in dezelfde ruimte de jongeren met Go Up Town aan de beurt.

Gebruik de radio of regel een rap-optredenBij voorlichting aan ouders en jongeren van allochtone afkomst is

het belangrijk om de doelgroep goed in het vizier te hebben.

Wie wil je bereiken? Zijn het jongeren of vaders of juist moeders.

Het is belangrijk na te denken over de plek waar de doelgroep te

werven is. Misschien zijn er sleutelfiguren om te benaderen.

Als je weet op welke groep de voorlichting zich richt, dan kun je

nadenken welk middel je inzet en welke organisatie je erbij betrekt.

Surinaamse en Antilliaanse mensen luisteren bijvoorbeeld graag

naar de radio. Je kunt gebruikmaken van de lokale of regionale

zender. Als je voorlichting wilt geven aan Islamitische moeders

dan is het Scharlaken koord hiervoor de aangewezen organisatie.

Voor jongeren in het algemeen, dus ook voor jongeren van allochtone

afkomst, is het bij voorlichting belangrijk dat het aansprekend is.

Om die reden zie je veel theater- of rap optredens op dit soort

bijeenkomsten. Jongeren vinden het ook prettiger als ze voorlichting

krijgen door jeugdigen zelf.

Neem voor meer informatie contact op met ProFor. Dit is een

steunfunctie voor Noord-Holland in het bijzonder voor etnische

minderheden. ProFor biedt advies en ondersteuning door individuele

begeleiding of brede voorlichting via bijeenkomsten, cursussen en

trainingen op maat.

ProFor, het bureau voor samenlevingsopbouw binnen het Neder-landse Koninkrijk, organiseerde in Noord-Holland loverboyvoor-lichting voor Ghanese, Antilliaanse, Arubaanse, Surinaamse enMarokkaanse jongeren en hun ouders. In gesprekken met oudersbenadrukt ProFor dat de meiden en ook de jongens uit deze groep,oververtegenwoordigd zijn bij degenen die verzeild raken in lover-boyproblematiek. “We willen ouders erop wijzen dat ze eenbelangrijke taak hebben in het signaleren en opvangen van hunkinderen,” aldus het bureau.


D E E L 3

Aanpak en beleid


22D E E L 3 . A A N PA K E N B E L E I D

Opzet ketenbenadering in strijd tegen loverboys

Noord-KennemerlandIn dit hoofdstuk leest u hoe Noord-Kennemerland tot een keten-

benadering komt. Noord-Kennemerland kan als voorbeeld die-

nen voor andere regio's die denken aan de opzet van een goed

samenwerkingsverband.

Inleiding'Voorkomen van meidenexploitatie' is een project dat door de

Provincie Noord-Holland is gesubsidieerd. Een stuurgroep zet een

samenwerkingsverband op in de strijd tegen Loverboys en meiden-

exploitatie. De stuurgroep bestaat uit vertegenwoordigers van:

GGD Noord-Kennemerland, Stichting Welzijn Heerhugowaard

(SWH), ProFor, Politie afdeling jeugd, Gemeente Alkmaar afdeling

Veilige School, Kern 8 (welzijnsorganisatie van Alkmaar), Bureau

Jeugdzorg afdeling preventie, FIOM, Pretty Woman en PRIMO nh.

KetenaanpakDoel is een goede ketenaanpak waar preventie, interventie en

repressie deel van uitmaken. Ketenpartners zijn: GGD, welzijnswerk,

de gemeente, BJZ, Advies- en Meldpunt Kindermishandeling AMK,

Politie, Raad voor de Kinderbescherming en het Openbaar Ministerie.

Uiteraard kent iedere regio zijn eigen problemen en zijn eigen

organisaties. Het zal daarvan afhankelijk zijn op welk onderdeel van

de keten de nadruk moet liggen. In het plan van aanpak moeten

wel alle onderdelen van de keten ingevuld worden.

DoelstellingVoorkomen en bestrijden van loverboyproblematiek staat voorop.

De aanpak vraagt om een gerichte inzet ten aanzien van preventie

voor slachtoffers en daders, opvang en hulpverlening, signalering,

opsporing en vervolging van daders.

1. Voorkomen dat meisjes slachtoffer worden van loverboys

2. Voorkomen dat jongens loverboys worden

3. Uit het circuit halen van slachtoffers van loverboys

4. Opsporen van verdachten

5. Vervolgen van verdachten

Een gerichte regie is essentieel. Het resultaat moet een samenwer-

kingsverband zijn met heldere afspraken tussen betrokken partijen.

In de regio Alkmaar is er weinig zicht op het daadwerkelijke aantal

slachtoffers en daders. De nadruk van de activiteiten ligt daarom

op preventie en voorlichting.

1. Voorkomen dat meisjes slachtoffer worden van loverboys

Sommige meisjes lopen meer risico dan anderen om slachtoffer

te worden van een loverboy. Voorlichting over de werkwijze van

deze jongens moet voorkomen dat meisjes 'er in trappen'.

De preventie richt zich op professionals en ouders en op

potentiële slachtoffers. In regio Alkmaar verzorgt de GGD de

voorlichtingsactiviteiten op voortgezet onderwijs met het project

'Lang Leve de Liefde'. Docenten krijgen een training zodat zij er

in de klas aandacht aan kunnen geven.

Het aanbod van preventieactiviteiten naar het onderwijs loopt

zo veel mogelijk via de gemeente. Praktijkscholen en ZMOK

scholen hebben voorrang. Ook de jeugdinrichtingen vormen

een belangrijke voor te lichten groep.

Het Jongerenwerk, legt zich toe op specifiekere vormen van

voorlichting. Zo richt de Stichting Welzijnswerk Heerhugowaard

(SWH) zich op jongens en Kern 8 op de risicogroep.

2. Voorkomen dat jongens loverboys worden

Ondanks interventies, trajecten en projecten blijft er een

bepaalde groep jongeren die balanceert op het randje van

criminaliteit. Zonder ingrijpen kunnen deze jongens de

toekomstige loverboys worden. Hier is behoefte aan een jon-

gerenwerker die jongeren actief benadert en ze kan begeleiden

naar een hulpverlenende of andere instantie. Problemen op

het gebied van opleiding, zorg, werk, woning en uitkering kunnen

op deze manier zoveel mogelijk worden opgelost.

In Heerhugowaard krijgen jongens van 13 tot 16 jaar voorlichting

over de ernstige gevolgen van loverboypraktijken voor meisjes.

De GGD richt zich op onderwijs, het welzijnswerk op het tiener-

en jongerenwerk.


23

3. Uit het circuit halen van slachtoffers van loverboys

Als er vermoedens zijn van loverboyproblematiek of seksuele

uitbuiting volgt er een inventarisatie van de signalen en is inter-

collegiaal overleg in zorgteams op scholen of in de wijk. Dan volgt

een gesprek met desbetreffende jongere en met de ouders/

verzorgers. Als blijkt dat er geen sprake is van loverboyproblema-

tiek of andere vormen van seksueel misbruik dan volgt contact

met BJZ voor overleg.

Indien de signalen wél wijzen op loverboyproblematiek dan

zal BJZ de slachtoffers informeren, adviseren en doorverwijzen.

Een slachtoffer is vaak afhankelijk van haar loverboy m.b.t. geld,

aandacht en vaak ook drugs. Slechts in een veilige situatie zal

zij ervoor kiezen het milieu te verlaten en aangifte te doen.

Het meisje moet er zeker van zijn dat de dader haar en haar

familie niets meer kan maken. Veiligheid bieden is dus een

eerste vereiste in dit stadium.

Traject: De Raad van Kinderbescherming neemt bij een melding

door BJZ van een loverboy-slachtoffer tot 18 jaar de zaak in

behandeling. De Raad beoordeelt op basis van de beschikbare

informatie of er sprake is van een acuut (levens)bedreigende

situatie. Als dit het geval is, volgt bij de Kinderrechter een verzoek

tot VOTS met een machtiging voor een gesloten plaatsing.

De Raad neemt contact op met BJZ afd. jeugdbescherming om

de nieuwe zaak aan te melden. Daarnaast meldt de Raad het

kind aan bij de Dienst Justitiële Inrichtingen te Den Haag en BJZ

regelt de plaatsing.

Direct na de uitspraak VOTS start de Raad met het raadsonderzoek

en handelt de Raad via bestaande protocollen. Namelijk: binnen 14

dagen na de uitspraak VOTS volgt een VOTS zitting met daaraan

gekoppeld machtiging tot gesloten plaatsing. Deze laatste zo kort

mogelijk. Vervolgens zal de Raad binnen 3 maanden de Kinder-

rechter adviseren om de VOTS zonodig om te zetten en tevens

uitspraak vragen aan de Kinderrechter over de aard en duur van

een machtiging uithuisplaatsing afhankelijk van de vorderingen

van het hulpverleningstraject.

4. Opsporen van verdachten

Bij de politie Noord-Holland Noord, regio Alkmaar, is de jeugd-

coördinator het aanspreekpunt op het gebied van de Loverboys.

Deze coördinator ontvangt meldingen vanuit de wijkteams

(binnen elk wijkteam is er een aanspreekpunt op het gebied

van loverboyproblematiek). De betreffende politie medewerkers

van dit district hebben een passende training gevolgd.

N.a.v. binnengekomen meldingen vindt onderzoek plaats, een

Loverboyzaak wordt behandeld conform de richtlijnen voor

zedenzaken. De opsporingshandelingen hebben tot doel vol-

doende aanwijzingen te vinden om te komen tot een juridische

verdachte, zodat tot strafrechtelijke vervolging kan worden

overgegaan. Daarnaast vindt er gerichte registratie en analyse

plaats bij de politie.

De politie zorgt voor registratie in het Recherche Basis Systeem

(rbs). De politie maakt melding van dit tijdelijke register volgens

vaste procedure bij de Registratiekamer als daar ook gegevens

van ketenpartners worden opgenomen.

5. Vervolgen van verdachten

Loverboycriminaliteit moet niet alleen door het strafrecht worden

bestreden, maar juist in gezamenlijkheid met alle relevante

partijen. Ook bij het OM heeft dit een hoge prioriteit. Het OM

heeft een officier van justitie benoemd als portefeuillehouder

mensenhandel. Daarnaast is er een beleidsmedewerker Keten-

afstemming voor beleidsondersteuning in deze problematiek.

OrganisatieHet plan van aanpak sluit zo veel mogelijk aan bij al bestaande

initiatieven in de regio, er zijn behoorlijk wat instellingen bij

betrokken. Door preventie en voorlichting neemt de kennis toe

over de werkwijze van loverboys. En daarmee ook de kennis van

organisaties die aan problematiek van loverboys het hoofd bieden.



Informatie-uitwisselingDe individuele partners wisselen gegevens uit in zorgteams op

scholen of in de wijken. Partners gebruiken de gegevens slechts

voor het doel waarvoor zij zijn versterkt. En betrokken instellingen

dragen vanuit eigen verantwoordelijkheden en kerntaken bij het

oplossen van de problemen, waar mogelijk ook samen.

ORGANISATIE ROL ACTIVITEITEN DOEL

GGD Preventie/voorlichting geven van voorlichting Docenten, interne begeleiders en vertrouwens-personen voorlichten en opmerkzaam maken.Zorgteams: jeugdarts. Verpleegkundigen: signaleren

Welzijnswerk Preventie/voorlichting geven van voorlichting Het informeren van risicogroep.

BJZ (o.a. in zorgteams Hulpverlening, signalering Meldpunt: geven van info, advies en opvang Slachtoffers en eventueel ouders helpen om uit op school) en opvang slachtoffers slachtoffers door consultatie of melding bij RvK. loverboyproblemen te komen.

Geven van individuele hulpverlening, gezinsbegeleiding.

Politie Opsporing Info verzamelen, beheren, analyseren en Verbetering registratie en analyse.delen (privacy). Opnemen verklaringen en/of aangiften. Intake gesprekken. Aanmelden AMK. Reageren op signalen van loverboy:Doorverwijzen slt's. Instellen opsporings- Opsporen verdachten / aanbrengen bij justitie.onderzoek + nazorg. Hulpverlening / doorverwijzen slachtoffers

Raad voor de Onderzoek, plaatsing bij Kinderbeschermingsmaatregel (VOTS) vragen, Veiligheid slachtofferKinderbescherming VOTS. Signalering: toetsing spoeduithuisplaatsing regelen. Signalering:

OTS encasusregie. bij het bevragen jongere vast onderdeel van het onderzoek: slachtoffer / dader loverboy Vroegtijdige signalering van dader en slachtoffer.

Openbaar Ministerie Vervolger van strafbare Prioriteit, voorlichting, creatieve aanpak Zorgen dat de loverboys voor de rechters feiten. worden gebracht

Kernverantwoordelijkheden ketenpartnersGGD: preventie/voorlichting middels intermediairs

Welzijnswerk: preventie/voorlichting voor risicogroep en signalering

BJZ: signalering, hulpverlening, meldpunt en opvang slachtoffers

Politie: opsporing verdachten

OM: vervolging verdachten

RvK: opvang en onderzoek, eventueel plaatsing en signalering


25

Preventie in Noord-Holland Stand van zaken

Loverboys en het voortgezet onderwijs in Noord-HollandDe meeste scholen in Noord-Holland hebben zorgteams waar

leerlingen besproken worden die op een of andere manier zorge-

lijke signalen afgeven. Een klein deel van deze leerlingen wordt

doorverwezen. Het Scharlakenkoord en Pretty Woman geven regel-

matig voorlichting op scholen in de provincie. Met de theatervoor-

stellingen Theater a la Carte of theater Thot waren ze onder meer

in Alkmaar, Hoorn, Den Helder, Haarlem en Heerhugowaard.

Deze voorstellingen over loverboys zijn sterk gericht op preventie.

Meerdere VMBO scholen in de regio Noord-Kennemerland werken

met het lesprogramma 'Lang Leve de Liefde' dat bestaat uit zeven

lessen rond seksuele vorming voor klas 2 en 3. De GGD biedt dit

lespakket aan en verzorgt ook de training aan docenten. In 2006

is het onderdeel Loverboys aan de lessen toegevoegd. Het les-

programma omvat een docentenhandleiding, leerlingenboekje,

een video en een rap cd.

Zaanstreek/WaterlandKent op beperkte schaal praktisch beleid. Er is contact met het

Scharlakenkoord en met Pretty Woman en als voorbeeld dient

Zwolle (Zorgconcept; zie deel 3: Samenwerkingsverbanden).

De gemeente Zaanstad heeft subsidie van de Provincie Noord-

Holland voor voorlichtingsmateriaal. De afdeling straathoekwerk van

Bureau Jeugdzorg (BJZ) fungeert als motor op uitvoerend niveau.

Samenwerkingspartners zijn: Gemeente, BJZ, politie, scholen,

welzijnswerk en zelforganisaties.

BJZ heeft het project 'about love and loverboys' tot nu toe op vier

verschillende scholen voor VBO, ZMOK en VMBO verzorgd.

Jeugdzorg geeft in samenwerking met Pretty Woman ook voor-

lichting en deskundigheidstraining aan ouders en intermediairs.

BeverwijkHier is geen extra aandacht voor deze problematiek. Er is wel over-

leg tussen BJZ onderdeel Jeugdinterventieteam (JIT), politie en

andere jeugdzorg en jeugdhulpinstanties en scholen. Dit overleg

is niet structureel maar op basis van incidenten.

Het GooiIn 't Gooi heeft men een plan van aanpak van september 2003,

gebaseerd op de aanpak van Zorgconcept (zie deel 3: Samen-

werkingsverbanden).

Preventie

Partners: Politie, GGD, Regionaal Bureau leerling-zaken, Welzijnswerk,

BJZ, O.c.'t Gooi, RIAGG, Advies- en Meldpunt Kindermishandeling

(AMK), MOA/JGZ Crailo. Er wordt gewerkt met Protocol 13

(zie Deel 3: Samenwerkingsverbanden)

Voorlichting

Algemene voorlichting voor 12+ meisjes en gerichte voorlichting

voor bijzondere risicogroepen, professionals en ouders, schriftelijke

voorlichting via massamedia.

Den HelderDen Helder werkt met een samenwerkingsconvenant / plan van

aanpak 2005 - 2007.

Ketenpartners zijn: gemeente, BJZ Den Helder, Raad voor de

Kinderbescherming, Politie Noord-Holland Noord afd. Den Helder,

openbaar ministerie Alkmaar, GGD en BJZ afd. jeugdbescherming.

Doelstelling

Preventie van slachtoffers

Preventie van daders

Hulpverlening en opvang van slachtoffers

Opsporen van verdachten

Vervolgen van verdachten

De regie is in handen van de gemeente. Partners sluiten aan bij

bestaande netwerken en het project is ingebed in het integrale

jeugdbeleid, -veiligheidsbeleid en andere beleidsterreinen zoals

onderwijs en gezondheidszorg.



Heemstede (plus Bennebroek, Bloemendaal enZandvoort)In Heemstede functioneert het Jongeren Netwerk, een project voor

jongeren tussen 12 en 18 jaar en hun opvoeders. Het bestaat uit

vertegenwoordigers uit het onderwijs, welzijnswerk, de jeugd-

hulpverlening en politie. Door hun deskundigheid te bundelen

wil het Jongeren Netwerk ervoor zorgen dat er zo snel mogelijk

hulp komt bij problemen.

Het motto luidt: ZO vroeg mogelijk signaleren, ZO licht mogelijk

hulpverlening en ZO dicht mogelijk bij huis. Om te voorkomen dat

problemen van jongeren steeds groter worden, is het belangrijk

dat hen zo snel mogelijk een helpende hand wordt toegestoken.

Liefst op de plaats waar de problemen zich voor het eerst voordoen.

Vaak is dat de woonomgeving, school of een club in de buurt.

West FrieslandEnkele scholen van het voortgezet onderwijs doen aan preventie/

voorlichting en in de zorgteams is het thema een aandachtspunt.

Zo heeft de GGD West-Friesland een training aan docenten

gegeven over loverboys.

BJZ Hoorn werkt nauw samen met BJZ Den Helder. In Hoorn en

omgeving is het probleem voor BJZ, scholen en politie nog niet zo

zichtbaar. Maar loverboys zijn er wel. Ambulante jongerenwerkers

uit de regio komen op plekken waar ze zowel de daders als de

slachtoffers van loverboys ontmoeten.

HaarlemHet thema loverboys is zeker in zicht bij het Jeugdinterventieteam

(JIT), een onderdeel van BJZ. Maar er is niets specifieks georgani-

seerd en er is geen structureel overleg.

GGD Haarlem is niet actief op dit gebied. De problematiek is nog

niet van dien aard dat deze prioriteit krijgt, maar de verwachting

is dat het aantal gevallen zal stijgen.

Blijf van mijn lijf Haarlem wil haar doelgroep verbreden en ook

slachtoffers van loverboys opvangen. Ze wil een laagdrempelige

opvang openen.

HaarlemmermeerHaarlemmermeer kent een Regiegroep Jeugd waarin meerdere

organisaties vertegenwoordigd zijn. De kennis over loverboys is

gering bij scholen, politie en jeugdzorg, volgens de directeur van

het welzijnswerk, terwijl loverboys dagelijkse praktijk vormen.

Sinds 2003 zijn negen minderjarige meisjes slachtoffer geweest

van loverboys, zij zijn begeleid door het plaatselijke welzijnswerk.

Regio Amstelland en de MeerlandenIn de regio Amstelland en de Meerlanden wordt momenteel weinig

voorlichting gegeven aan potentiële slachtoffers. Maar gezien de

ernst van de problematiek en het belang van voorlichting is het

cruciaal om op dit gebied een preventieprogramma te hebben,

aldus GGD Amstelland - de Meerlanden.


27

Zorgconcept Samenwerkingsverbanden

Dit voorbeeld draait om samenwerking en convenanten tussen

verschillende lokale partijen. Zorgconcept combineert preventie/

voorlichting, opvang/hulpverlening en opsporing/vervolging, de

zogenaamde ketenaanpak. Het project is succesvol ten uitvoer

gebracht in Zwolle.

Zorgconcept werkt via

Preventie (voorlichting) voor slachtoffers en daders

Opvang en hulpverlening van slachtoffers

Justitie: opsporing en vervolging van daders

Gerichte sturing en regie via een stuurgroep die in contact

staat met beleidsnetwerk Jeugd en de lokale driehoek

Accordering door College en goedgekeurd door Raad

Organisaties werken samen via convenanten waarbij werkprocessen

(via stroomschema's) centraal staan en het privacyreglement

gewaarborgd is. In die samenwerking draait het dus om duidelijk-

heid over informatie-uitwisseling en wie wat doet en wanneer.

De organisatieZorgconcept coördineert en bewaakt de communicatie tussen de

verschillende deelnemers en werkt met twee werkgroepen.

Werkgroep hulpverleningDeze werkgroep komt 2x per week bijeen, of vaker als nodig.

De deelnemers wisselen informatie uit en dragen zorg voor de

hulpverlening.

Leden: Zorgconcept; Raad voor Kinderbescherming; Politie; BJZ

(vertegenwoordigt ambulante hulpverlening); leerplichtambtenaar

(vertegenwoordigt cluster van onderwijsinstellingen); Stichting

Stad en Welzijn (vertegenwoordigt de gemeentelijke organisatie);

Stichting Trias (vertegenwoordigt Ambulante Jeugdzorg en

Vrouwenopvang).

Werkgroep preventieDeze werkgroep richt zich op preventie, voorlichting en het

verwerven van kennis van de problematiek.

Leden: Zorgconcept; GGD; De Veilige School; Stad en Welzijn;

ROC; BJZ; SVO/VO; Time Out; FIOM; Gemeentelijke dienst

maatschappelijke ontwikkeling; Centraal Meldpunt voor

Vrouwenopvang.

Rollen van de partnersGemeente: Voert de regie en zorgt dat organisaties bij elkaar

komen en afspraken maken

GGD: Verantwoordelijk voor preventie

BJZ: Verantwoordelijk voor hulpverlening

WerkwijzeMelding bij de politie » zaak gaat naar de afdeling Jeugd en

Zeden » wordt gemeld AMK en RvK » Verzoek tot VOTS indienen

bij de Kinderrechter met machtiging voor gesloten plaatsing »contact met BJZ voor gezinsvoogd.

Melding bij iemand anders » inbrengen werkgroep Hulpverlening

» melding politie, enz.

Het hulpverleningstraject hangt af van de bereidheid van de ouders

en het meisje en de leeftijd van het meisje. Via een protocol weten

alle betrokken organisaties (vrouwenopvang, Kinderbescherming,

BJZ, onderwijs, politie en justitie) wat zij moeten doen als een

meisje zich meldt. Zij wordt niet weggestuurd en organisaties

verplichten zich ertoe met elkaar op regelmatige basis informatie

en expertise uit te wisselen.

Meisjes blijken vaak in een netwerk te zitten dat zich verder uitstrekt

dan de gemeente. Door gesprekken krijgen die netwerken lang-

zaam vorm. Het politieonderzoek is vervolgens een belangrijk

onderdeel. Problemen rond privacy doen zich daarbij niet voor,

want door het ministerie van Justitie is een protocol ontwikkeld

Drie voorbeelden van samenwerkingsverbanden. Ze zijn gericht op (delen van) de keten van preventie en signalering tot opvang, hulpverlening en daderaanpak.



dat een dergelijke samenwerking mogelijk maakt. Meisjes doen

alleen aangifte als er veilige opvang is. De politie kan zich hierbij

proactief opstellen.

Lespakket en trainingenZorgconcept traint intermediairs en jeugdhulpverleners zodat zij in

een vroegtijdig stadium de signalen herkennen van slachtoffers en

van loverboys. Daarnaast heeft de stichting ook een lespakket over

de loverboyproblematiek voor scholen.

'Gedwongen Liefde' behandelt in vier lessen:

1. Toekomstbeelden

2. Vrouw zijn

3. Een loverboy

4. Grenzen

Doelgroep2de, 3de en 4de klas VMBO en HAVO

Leerlingen tussen de 13 en 18 jaar van het VSO

Leerlingen in de eerste jaren van het ROC

WebsiteZorgconcept heeft een succesvolle website: www.lover-boy.nl

wordt 100.000 keer per jaar bezocht.

Stichting Zorgconcept

Middendam 3

1141 BC Monnickendam

tel. 0299 - 65 83 51

[email protected]

www.zorgconcept.org doorklikken 'lover-boy project' of

www.lover-boy.nl


29

Ketenaanpak en zorgcoördinator - AmsterdamSamenwerkingsverbanden

Sinds een jaar loopt bij de GGD in Amsterdam het project Keten-

aanpak slachtoffers loverboys. Het gaat om een breed netwerk van

politie, hulpverlening- en opvanginstellingen en de gemeente.

Het is de bedoeling dat deze aanpak in anderhalf jaar de hele

keten behelst van preventie tot (doorverwijzing naar) opvang en

zorg. Onlangs is een zorgcoördinator aangesteld waardoor meisjes

direct worden doorverwezen.

PreventieIn Amsterdam maakt men onderscheid tussen:

Primaire preventie: gericht op de zogenaamde risicogroep,

kwetsbare meiden

Secundaire preventie: gericht op meisjes die al een relatie

hebben met een loverboy of dreigen te krijgen

Tertiaire preventie: gericht op het voorkomen dat een meisje

weer teruggaat naar haar loverboy

Door voorlichting eerder signalen zien Door voorlichting neemt de kans op signalering toe. Daarom is het

altijd van belang bij voorlichtingsbijeenkomsten alert te zijn op

reacties van meisjes en jongens. Het vereist vaardigheden van de

voorlichter om met deze jongeren in gesprek te gaan, contact te

houden en ze eventueel door te verwijzen. Scholing op dit terrein

is belangrijk voor beroepskrachten. Signalering heeft vooral een

preventief effect als ook interventie en begeleiding geboden

kan worden. Zodra een slachtoffer gesignaleerd wordt, is de eerste

opvang het belangrijkst. Het slachtoffer heeft een veilige plek nodig

om tot rust te komen en uit het zicht te zijn van de loverboy. Dat is

ook vaak het moment waarop de eerste hulpverlening start. De con-

crete invulling van de hulpverlening is afhankelijk van de fase van

exploitatie waarin het meisje op dat moment zit. De werkgroep

ketenaanpak pleit voor het creëren van specifieke opvangplekken

die voldoen aan de door de instellingen geformuleerde criteria.

HulpverleningDe hulpverlening aan slachtoffers van loverboys hoeft niet helemaal

ontwikkeld te worden omdat er genoeg overeenkomsten zijn met

hulpverlening na seksueel misbruik, seksueel geweld en vrouwen-

mishandeling. Uit de ervaring van instellingen blijkt dat reguliere

methodieken voldoen, maar dat aanvullingen nodig zijn.

Naast de veiligheid van het slachtoffer, die voorop staat, kun je

denken aan ondersteuning aan de ouders. Als hulpverlener moet

je de diverse fasen van exploitatie kennen, aandacht hebben voor

het blijven 'vasthouden' van het slachtoffer aan de loverboy en

werken aan een geleidelijk zelfstandig bestaan.

Zorgcoördinator en ketenaanpak op uitvoeringsniveau De instellingen pleiten in de nota van de werkgroep (Naar een

aanpak van loverboyproblematiek; visie en ervaringen van

Amsterdamse deskundigen, Steunpunt Seksueel Geweld GGD

A'dam, juni 2005) voor een zorgcoördinator en een ketenaanpak.

De zorgcoördinator beschikt over expertise en biedt ondersteuning

en advies aan hulpverleners en instellingen die met slachtoffers te

maken krijgen. De zorgcoördinator coördineert en registreert de

slachtoffers. De ketenaanpak richt zich niet alleen op slachtoffers

maar op de problematiek als geheel. Het gaat om een aanpak op

uitvoeringsniveau, waarbij er concrete samenwerkingsafspraken

bestaan tussen instellingen. Doel is de formulering van een plan van

aanpak rondom concrete zaken van loverboyproblematiek, waarbij

er continuïteit van zorg is. Binnen de aanpak moet ook aandacht

zijn voor daders. De betrokken partijen bestaan uit zowel hulpver-

leningsorganisaties als politie en organisaties voor de nazorg.

Een effectieve aanpakBeslaat het proces van signalering tot rehabilitatie

Beziet de problematiek vanuit verschillende perspectieven

Garandeert de continuïteit van de zorg

Is bekend en bruikbaar voor alle professionals



Juridische mogelijkheden en beperkingen Loverboyzaken vormen geen aparte delictscategorie bij politie of

justitie, je kunt dus geen aangifte doen van loverboypraktijken.

Loverboyzaken vallen onder de definitie van mensenhandel.

Voor het politieonderzoek is een getuigenverklaring van het slacht-

offer vaak van essentieel belang. Als een meisje daartoe niet bereid

of in staat is, wordt het voor de politie moeilijk om onderzoek te

doen. De Officier van Justitie bepaalt, in overleg met de politie,

of een politieonderzoek gestart dan wel voortgezet moet worden.

De Officier van Justitie zou zonder aangifte van een slachtoffer

kunnen overgaan tot ambtshalve vervolging. Dit gebeurt amper

in de praktijk. Het vergt namelijk veel opsporingscapaciteit en

het is van tevoren lastig in te schatten tot welke resultaten dit zou

kunnen leiden.

Steunpunt Seksueel Geweld

GGD Amsterdam

Postbus 200

1000 CE Amsterdam

tel. 020 - 555 52 27

[email protected]


31

Protocol 13 Samenwerkingsverbanden

In 1996 startte Protocol 13 (toen onder de naam Project 13) in

Utrecht. Het is een samenwerkingsverband met bindende afspraken

tussen Bureau Jeugdzorg Utrecht, de Raad voor de Kinder-

bescherming en Regiopolitie Utrecht, in het kader van hulpverlening

en bescherming van tienerprostituees.

Protocol 13 maakt het mogelijk minderjarige prostituees door

middel van een Voorlopige Onder Toezicht Stelling (VOTS) en een

Machtiging Gesloten Uithuisplaatsing direct uit hun omgeving te

halen en met voorrang in een gesloten jeugdinrichting te plaatsen.

DoelgroepProtocol 13 richt zich op meisjes tussen de 12 en 18 jaar van wie

bewezen kan worden dat ze zich onder dwang van een loverboy

prostitueren. Ze hebben vaak een problematische gezinsachtergrond,

zijn kwetsbaar en gemakkelijk te beïnvloeden. In de meeste

gevallen zijn ze van huis weggelopen.

DoelstellingProtocol 13 heeft tot doel minderjarige slachtoffers van prostitutie

op te sporen en hen door middel van het organiseren van gesloten

opvang uit dit circuit te halen. De opsporing is in handen van de

politie. Na opname in een gesloten jeugdinrichting volgen meisjes

een traject van gedwongen of vrijwillige hulpverlening en begelei-

ding, afhankelijk van de hulpverleningsvraag.

Een belangrijk uitgangspunt van Protocol 13 is dat tienerprostituees

het beste kunnen worden geholpen met een snelle plaatsing in een

gesloten jeugdinrichting, ver verwijderd van de tippelzone en on-

bereikbaar voor hun loverboy. Zonder de veiligheid en bescherming

die de gesloten jeugdinrichting biedt, is de kans op terugval groot,

aangezien de loverboy vaak nog wel aantrekkingskracht op het

meisje uitoefent.

Bureau Jeugdzorg Utrecht, afdeling Jeugdreclassering

Postbus 9076

3506 GB Utrecht

Telefoon: 030 - 250 02 50

www.bjzutrecht.nl doorklikken naar 'overzicht hulpaanbod',

'hulpverlening bij jeugdprostitutie', 'protocol 13'.

STAPPENPLAN PROTOCOL 13

Stap 1:Aanhouding door politie van minderjarige prostituee

Stap 2: Op initiatief van politie vindt driehoeksoverleg plaats met de Raad voor de Kinderbescherming en Bureau Jeugdzorg

Stap 3: De Raad voor Kinderbescherming stelt een 'rekest Voorlopige Ondertoezicht-stelling' op voor de kinderrechter. Daar is een verzoek tot gesloten uithuis-plaatsing aan gekoppeld.

Stap 4:Vanuit Bureau Jeugdzorg wordt een gezinsvoogd toegewezen.

Stap 5: De kinderrechter geeft een beschikking tot VOTS, gekoppeld aan een machtiging tot gedwongen uithuisplaatsing. Het meisje krijgt een advocaat toegewezen.

Stap 6:Bureau Jeugdzorg doet op grond van de machtiging gedwongen uithuisplaat-sing een verzoek tot plaatsing bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (in het kader van Protocol 13 heeft het voorrang)

Stap 7: De Dienst Justitiële Inrichtingen maakt bij Bureau Jeugdzorg melding van eenbeschikbare plaats

Stap 8:Na plaatsing bezoekt de gezinsvoogd het meisje

Stap 9: De gezinsvoogd heeft de regie over het verdere proces

Stap 10:Op verzoek van de gezinsvoogd wordt een psychodiagnostisch onderzoek naar het meisje gestart

Stap 11: De Raad voor de Kinderbescherming doet onderzoek ter voorbereiding van de zitting waarin de kinderrechter al dan niet besluit tot een definitieve OTS

Stap 12: Op het moment dat de Ondertoezichtstelling definitief is heeft de gezinsvoogdde volledige verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van het meisje binnenProtocol 13

««

««

««

««

««

«



Wat te doen bij vermoeden loverboyproblematiek

Het schema focust op de signaleringsfase en de doorverwijzing naar

hulpverleningsinstanties en politie. De ketenaanpak begint met

preventie. Wie voorlichting over Loverboys wil organiseren kan

contact opnemen met de GGD, Pretty Woman, Beware of Loverboys,

Beauty and the Beast (zie deel 2). Maar er zijn bijvoorbeeld ook

theatervoorstellingen over het onderwerp (zie bijlage).

Omgaan met vermoedens van loverboyproblematiekof seksuele uitbuitingVroege signalering en interventie bij loverboyproblematiek zijn cruci-

aal bij de preventie van seksueel misbruik en gedwongen prostitutie

door een loverboy. Maar in de praktijk is het niet altijd gemakkelijk

vermoedens van loverboyproblematiek te onderbouwen. Op de

achtergrond spelen vaak angst voor stigmatisering, loyaliteitsconflicten,

al aanwezige psychische, psychiatrische of andere (gezins)problema-

tiek van de jongere. Om binnen deze complexe problematiek toch

te weten wat te doen, kan het stroomschema een hulpmiddel zijn

bij het structureren en evalueren van de informatie. Het lost uiteraard

de dilemma's niet op waarvoor beroepskrachten uit onderwijs en

welzijnswerk staan. Het biedt slechts ondersteuning in een situatie

waarin zorg om een jongere kan worden omgevormd tot zorg voor

een jongere.

Informatie verzamelen en vastleggenBij het verzamelen van informatie staat de vraag voorop: waar zijn

de vermoedens van loverboyproblematiek op gebaseerd en zijn

Inventariseren signalen Bureau Jeugdzorg

Intercollegiaal overleg Consultatie en/of melding bij contactpersoon loverboy-problemtiek BJZ

Gesprek jongere Consultatie en/of melding bij Raad voor kinder-bescherming en AMK

Gesprek ouders Indien levensbedreigend verzoektot VOTS bij kinderrrechter

Informatiegesprek, meldingof aangifte bij Politie afd jeugdof afd. zeden

»

»

»

»

»

»

»

»» »

»

Informatie evaluerenmet ter zake deskundigen »

Signalen worden afdoendeverklaard, geen loverboypro-blematiek of andere vormenvan seksueel misbruik of geweld

Signalen wijzen op loverboy-problematiek »

»

’OMGAAN MET VERMOEDENS VAN LOVERBOYPROBLEMATIEK OF SEKSUELE UITBUITING’ GGD

Het vertrekpunt in dit stroomschema is het vermoeden vanloverboyproblematiek. Voor iedereen die met jongeren woont ofwerkt kan het behulpzaam zijn bij het ondernemen van actie.


33

er nog andere mogelijke verklaringen? Er zijn vier mogelijke bronnen

van informatie: uw observaties, uw collega's, de jongere zelf en de

ouders/verzorgers van de jongere. Leg alle informatie bij voorkeur

schriftelijk vast.

Observaties - inventariseer de geobserveerde signalen

Welke veranderingen bij de jongere zijn u opgevallen op

gedragsmatig en/of emotioneel gebied?

Zijn er opvallende veranderingen in schoolresultaten, spijbelen?

Is er een opvallende verandering in het sociale netwerk?

Sociaal isolement? Exclusieve relatie?

Is er sprake van lichamelijke verwondingen die mogelijk

gevolg zijn van geweld/mishandeling?

Is er sprake van een omslag op materieel gebied: merkkleding,

sieraden, make-up etc?

Is er sprake van overmatige (aandacht voor) seksualiteit,

seksueel wervend gedrag?

Intercollegiaal overlegBespreek alle beschikbare informatie in een overleg waarbij ook

vertrouwenspersonen, mentoren en/of schoolmaatschappelijk zijn

betrokken. Welke informatie is er over de mogelijke loverboy?

Welke andere mogelijke verklaringen zijn er voor observaties?

Gesprek met de jongereEen meisje in de puberteit kan kwetsbaar zijn voor loverboys.

Het kan voor haar zeer moeilijk zijn om onder ogen te zien dat

haar (nieuwe) vriend mogelijk andere bedoelingen met de relatie

heeft. Juist omdat de relatie zich pas na verloop van tijd ontwikkelt

tot een uitbuitingsrelatie, is het risico ook voor anderen moeilijk in

te schatten. Naast kennis over loverboyproblematiek is informatie

over weerbaarheid, sociale vaardigheden, mate van isolement,

gezinsproblematiek en eventuele hulpbehoefte van belang.

Zowel binnen onderwijs als binnen jeugd/jongerenwerk is het

van belang te zorgen voor optimale voorwaarden om in contact te

blijven. Sociaal isolement en het ontbreken van toekomstperspectief

zijn grote risicofactoren bij loverboyproblematiek.

Uit: voorbeeld-protocol voor het voortgezet onderwijs en

het beroepsonderwijs. Vermoeden van huiselijk geweld,

mishandeling, verwaarlozing, seksueel misbruik en

loverboys:

U blijft aan de vertrouwensrelatie met de jongere bouwen.

U kunt eventueel een gesprek met de jongere voeren over uw

zorgen. U noteert wat zij vertelt. Dit worden uw persoonlijke

aantekeningen. Houd contact met de jongere en vraag wat ze

ook zelf wil. Als een meisje u in vertrouwen neemt luister dan

rustig wat zij u vertelt, probeer niet te emotioneel te reageren.

Neem het meisje serieus en spreek uw zorgen uit.

Uit: De betovering verbroken; methodiek preventie en aanpak

meisjesprostitutie. A. van Dijke e.a.

De eerste stap is een gesprek aangaan met het meisje om

uw zorgen met haar te bespreken. Juist in de beginfase is het

meisje nog goed te benaderen. Eenmaal in de prostitutie kan

zij een muur om zich heen optrekken en is het veel moeilijker

om tot haar door te dringen. In het eerste gesprek komen

zaken aan de orde die u aan haar opvalt. Het kan zijn dat het

meisje een andere verklaring voor haar veranderend gedrag

heeft en dat zij niet onder invloed staat van een vriendje.

Maar het kan zijn dat het vermoeden blijft of versterkt wordt.

In een tweede gesprek wordt het gesignaleerde probleem-

gedrag expliciet in verband gebracht met mogelijk geweld door

hun vriendje. Signalen kun je alleen toetsen door er met het

meisje over te praten.



Gesprek met het meisje, tips voor beroepskrachten en ouders

Maak geen verwijten, het meisje is slachtoffer

Nooit haar vriendje afkraken, hij is haar identiteit geworden

Houd rekening met wisselende gevoelens en beslissingen

Beloof nooit iets dat u niet waar kunt maken

Toon respect, ook al keurt u alles af wat zij heeft gedaan

Toon geduld en geef haar de ruimte zelf te beslissen

Accepteer dat ze niet meteen met u wil praten

Het meisje heeft meestal veel meegemaakt, accepteer dat u

het vaak niet begrijpt

Probeer contact met haar te houden, houd de communicatie

open

Schrik niet van leugens of manipulatief gedrag. Dat heeft ze

nodig om te overleven in de prostitutiewereld.

Gesprek met oudersOuders zijn primair verantwoordelijk voor de ontwikkeling van

hun kind in een veilige omgeving. Zij moeten in een zo vroeg

mogelijk stadium betrokken worden bij de zorgen om de jongere.

Delen de ouders de zorgen? Zijn zij op de hoogte van de relatie

en de geobserveerde veranderingen bij hun kind? Zijn zij in staat en

bereid de jongere te beschermen tegen de negatieve invloeden

van het vriendje? Hebben ouders zelf behoefte aan hulp of

ondersteuning?

Bij meerderjarige slachtoffers van loverboyproblematiek blijkt het

herstellen van contact met ouders bij een deel van de vrouwen

bij te dragen aan het losmaken van de loverboy.

Uit: De betovering verbroken; methodiek preventie en aanpak

meisjesprostitutie. A. van Dijke e.a.

Ouders zijn van cruciale betekenis. Zij hebben meestal als

eersten door dat er iets aan de hand is met hun dochter.

In het gesprek met de ouders gaat het over wat hen opvalt

aan hun kind en waarom er zorgen zijn. Het is belangrijk om

te horen wat ouders te melden hebben en hun zorgen serieus

te nemen. Beroepskrachten moeten ervoor waken ouders gerust

te stellen door die zorgen af te doen als 'puberproblemen'.

Ze moeten juist de ouders serieus nemen en hen vertellen

wat loverboyproblematiek inhoudt en dat zij een cruciale rol

kunnen spelen om hun dochter weer uit het circuit te halen.

Door met ouders te spreken kun je vermoedens toetsen maar

ook het netwerk rondom het meisje versterken.

Ouders hebben steun nodig om de problemen die zij met

hun dochter hebben aan te pakken. Door ze in een zo vroeg

mogelijk stadium te betrekken, zorg je voor een vangnet en

kun je voorkomen dat het meisje nog verder in een isolement

raakt. In dit stadium kun je ook aandacht besteden aan haar

schoolresultaten om de banden met school aan te halen.

Ten slotte moet de rest van haar sociale netwerk gemobiliseerd

worden om te voorkomen dat een meisje alleen komt te

staan en nog kwetsbaarder wordt voor een relatie waarin zij

misbruikt wordt.

Informatie evalueren deskundigenHet verdient aanbeveling om de verzamelde informatie te bespreken

met personen die expertise hebben op het gebied van loverboy-

problematiek. Dat kunnen medewerkers zijn van Bureau Jeugdzorg

of Steunpunt Huiselijk Geweld. Indien de expertise ontbreekt, neem

dan contact op met Trans Act (030- 2326540 of www.transact.nl).

Bij de evaluatie van de informatie gaat het om een inschatting van

het risico dat de relatie zich ontwikkelt tot een seksuele uitbuitings-

relatie. Daarnaast is het belangrijk te weten welke interventie plaats


35

moet vinden en wie daarbij betrokken moet worden. Eventueel

moeten voorbereidingen getroffen worden voor de veiligheid van

het meisje. Als alle signalen op afdoende wijze worden verklaard

door andere oorzaken dan loverboyproblematiek of seksuele uit-

buiting, kunnen ouders en/of de jongere indien nodig, verwezen

worden naar hulpverlening of (opvoedings-) ondersteuning.

Algemene tips en aandachtspunten bij aanpakloverboyproblematiek

Aanpak loverboyproblematiek

Richt je bij voorlichting ook uitdrukkelijk op ouders; zij blijken

namelijk behoefte te hebben aan duidelijk informatiemateriaal.

Maar ook bij de signalering en hulpverlening spelen ze een

belangrijke rol. Samenwerken met de ouders staat centraal

net als de relatie tussen het meisje en haar ouders. Het is

belangrijk hierin te investeren.

De hulpverlening moet outreachend, flexibel en laagdrempelig

zijn, het gaat om een moeilijk bereikbare doelgroep.

Een aanzienlijk aantal professionals in de hulpverlening moet

een slag slaan wat betreft inhoudelijke kennis over loverboys.

Van belang zijn de personen in de samenwerkingsverbanden:

het gaat om draagkracht en daadkracht! Het is belangrijk dat er

vaste personen bij politie en gemeente deskundig en aanspreek-

baar zijn. Adequate samenwerking bevordert effectieve door-

verwijzing.

Een ketenaanpak zal convenanten moeten hebben waarin staat

wie precies waarvoor verantwoordelijk is. Een organisatie zal zich

als geheel moeten committeren.

In de ketenaanpak moet één organisatie de (voor) trekkersrol

op zich nemen.

De thematiek loverboys is eigenlijk een onderdeel van het

grotere verschijnsel: misbruik in relaties. Het thema heeft

overlappingen met huiselijk geweld, mishandeling, verwaarlozing

en seksueel misbruik. Probeer in de regio aansluiting te vinden

bij samenwerkingsverbanden die deze problemen behandelen.

Vraag aandacht voor loverboyproblematiek en sluit bij hen aan.


B I J L A G E

Overzicht van informatievoor voortgezet onderwijs,jeugd- en tienerwerk en

zelforganisaties


38B I J L AG E . O V E R Z I C H T VA N I N F O R M AT I E .

Informatie: Voortgezet onderwijsPreventie en voorlichting

TransActKenniscentrum seksueel geweld voor hulpverleners en professionals

www.TransAct.nl / www.Jeugdprostitutie.nu

GGDDe GGD heeft het lesprogramma Lang Leve de Liefde (ontwikkeld

door Soa Aids Nederland.) Dit is een pakket (7 lessen) rond seksuele

vorming voor klas 2 en 3. De GGD verzorgt ook de training aan

docenten. In 2006 is het lesprogramma uitgebreid met het

onderdeel Loverboys. Het lesprogramma bestaat uit een docenten-

handleiding, leerlingenboekje, een video en een rap cd.

GGD Kop van Noord-Holland GGD West-Friesland

Tel. 0224 - 72 06 20 Tel. 0229 - 25 33 10

[email protected] [email protected]

www.ggd-knh.nl www.ggdwf.nl

GGD Noord-Kennemerland GGD Zaanstreek - Waterland

Tel. 072 - 566 26 62 Tel. 075 - 651 92 92


www.ggd-alkmaar.nl www.ggdzw.nl

Hulpverleningsdienst Kennemerland GGD Amsterdam

Tel. 023 - 511 59 00 Tel. 020 - 555 59 11


www.hdk.nl www.ggd.amsterdam.nl

GGD Gooi & Vechtstreek GGD Amstelland - De Meerlanden

Tel. 035 - 692 62 22 Tel. 020 - 656 23 00


www.ggdgooi.nl www.ggd.amsterdam.nl

Pretty WomanVoorlichting op VMBO scholen en op scholen voor speciaal

onderwijs. Leeftijd 12 t/m 23 jaar. Er is een handleiding voor

docenten en ook voorlichting voor ouderavonden.


Telefoon: 030-2317100



Scharlaken KoordScharlaken koord met Beware of Loverboys! richt zich op meisjes

van 3de of 4de klas van het VMBO of van speciaal onderwijs. Er

is een handboek voor docenten en een verwerkingsboek voor de

leerling. Ook voorlichting voor ouderavonden.

Scharlaken Koord

Telefoon: 020 - 622 68 97


www.scharlakenkoord.nl / www.bewareofloverboys.nl

Beauty & the BeastBeauty & the Beast richt zich op meisjes van het VMBO in de

leeftijd van 13 - 16 jaar. Er is een handleiding voor docenten.

Stade Advies

Tel. 030 - 236 18 61



Informatie


39

ZorgconceptZorgconcept heeft een programma voor de 2de, 3de en 4de klas

van VMBO scholen / HAVO / VSO en 1ste en 2de klas van het ROC.

Stichting Zorgconcept

tel. 0299 - 65 83 51

[email protected]

www.zorgconcept.org doorklikken 'lover-boy project' of www.lover-boy.nl

Theater voorstellingen over loverboys voor het voortgezet

onderwijs

Theater A la Carte

Hoezo 'lover'boys? Bestemd voor het voortgezet onderwijs.

Vaak gekoppeld aan voorlichting van Scharlaken koord of van

Pretty Woman. www.theateralacarte.nl

Klassekunst

Heeft een interactieve theatervoorstelling: 'WOW, het raffinement

van loverboys' www.klassekunst.nl

Theater Thot

Interactieve theatervoorstelling voor meisjes van 13 - 17 jaar.

www.xideateliers/thot/loverboys.html

Meer informatie:

www.schoolenveiligheid.nl / www.weerbaarheid.nl

Overzicht alle organisaties en projecten die lesmateriaal over lover-

boys hebben ontwikkeld. Onder andere 'Werken aan Weerbaarheid'

Signalering en doorverwijzing

Bureau Jeugdzorg Bureau Jeugdzorg vormt de toegang tot de jeugdzorg en biedt

hulp aan kinderen van 0 tot 18 jaar. Ook mensen die beroeps-

matig betrokken zijn bij het opgroeien en opvoeden van jeugd

kunnen een beroep doen op het bureau. Bij de hulpverlening

heeft Bureau Jeugdzorg de wettelijke taak om de rechten van het

kind te beschermen en samen met ouders ervoor te zorgen dat

de gezinssituatie verbetert. Via Bureau Jeugdzorg kan doorverwe-

zen worden naar geïndiceerde externe hulpverleningsinstanties

en naar de Raad voor de Kinderbescherming.

Jeugdhulpverlening Alkmaar Jeugdhulpverlening Beverwijk

Tel . 072 - 567 22 00 Tel. 0251 - 21 30 30

Jeugdhulpverlening Den Helder Jeugdhulpverlening Hoorn

Tel. 0223 - 67 40 50 Tel. 0229 - 27 64 00

Jeugdhulpverlening Haarlem

Tel. 023 - 517 55 40

Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam heeft 10 vestigingen,

bereikbaar met één telefoonnummer: 0900 - 200 30 04.

www.jeugdhulpwijzer.nl



Het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK)Het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling biedt advies- en

consultgesprekken. Het AMK neemt meldingen aan van vermoedens

van kindermishandeling en seksueel misbruik, van kinderen tot

18 jaar en jongeren tot 21 jaar met een verstandelijke handicap.

Bij een melding volgt een zorgvuldige procedure.

AMK Amsterdam

(ook Gooi-Vechtstreek, Zaanstreek / Waterland en Amstelland /

De Meerlanden)

tel. 020 - 314 17 14

[email protected]

AMK Alkmaar

(ook voor de rest van Noord-Holland)

tel. 072 - 567 23 20

Politie afdeling zeden De afdeling zeden van de politie geeft uitleg over de procedures

en de te verwachten (emotionele) belasting voor de betrokkenen.

En over de eisen waaraan bewijsmateriaal moet voldoen wil dit

leiden tot vervolging van plegers. Slachtoffers van een misdrijf

(of hun wettelijke vertegenwoordigers) kunnen aangifte doen,

maar dat kunnen ook anderen die kennis dragen van een strafbaar

feit. De politie richt zich in eerste instantie op opsporing en

vervolging van daders. Slachtoffers worden verwezen naar

opvang en hulpverlening.

Afdeling zeden heeft de beschikking over een verhoorruimte en

een aantal speciaal opgeleide deskundigen. Ook (zeer) jonge

kinderen en mensen met een verstandelijke beperking kunnen

onder optimale omstandigheden gehoord worden.

Tel: 0900 - 88 44 of het plaatselijke politiebureau.

Raad voor de KinderbeschermingDe Raad voor de Kinderbescherming kan alleen ingeschakeld wor-

den door het AMK of door Bureau Jeugdzorg, als zorgen om een

kind niet vrijwillig opgelost kunnen worden. Rechtstreeks melden

bij de Raad kan alleen als er sprake is van een acute en ernstige

bedreiging van het kind, waarbij aan het kind onmiddellijke hulp

(of zorg) moet worden geboden en waarbij ouders die niet geven.

RvK Alkmaar RvK Amsterdam RvK Haarlem

Tel. 072 - 514 34 34 Tel. 020 - 889 34 00 Tel. 023 - 888 25 00


41

Informatie: Tiener- en jongerenwerkPreventie en voorlichting

Informatie voortgezet onderwijs is ook bruikbaar voor het tiener-

en jongerenwerk, daarnaast:

Go uptown Go Uptown heeft ervaring met voorlichting geven aan het tiener- en

jongerenwerk. Doel is versterken van vaardigheden, weerbaarheid

en zelfvertrouwen. Go Uptown verzorgt workshops waarbij jongeren

via muziek, drama en dans aspecten van het verschijnsel loverboys

uitwerken.

Stichting SSA en Go Uptown

Tel. 020 - 624 18 32

[email protected]

Pretty Woman en Scharlaken koord Zij hebben ervaring met voorlichting aan tiener- en jongerenwerk.

Loverboyspel (Materiaal om zelf te gebruiken)

Het Loverboyspel is een methodiek om de loverboyproblematiek met

behulp van een spel bespreekbaar te maken in een groep of klas.

Te bestellen bij: GGD regio IJssel-Vecht. Tel. 038 - 428 15 92


Zie voortgezet onderwijs.

Informatie: ZelforganisatiesPreventie en voorlichting

Pretty Woman en Scharlaken koord Pretty Woman en Scharlaken koord hebben beide ook ervaring in

het geven van voorlichting aan ouders.


Zie signalering en doorverwijzing voortgezet onderwijs, daarnaast:

ProforZelforganisaties kunnen met vragen terecht bij ProFor, steunfunctie

voor de provincie Noord-Holland met name voor etnische minder-

heden. ProFor biedt advies, ondersteuning door individuele

begeleiding of brede voorlichting via bijeenkomsten, cursussen

en trainingen op maat.

ProFor

Tel. 020 - 690 26 26

E-mail : [email protected]

www.profor.nl



Gebruikte literatuur voor deze publicatie:

Cox, S. en. Leer, J. van der. Preventie en hulpverlening meisjes-

prostitutie; 6 projectbeschrijvingen. Den Haag: VNG uitgeverij.

ISBN: 90-322-7253-5

Docentenhandleiding: lessen over loverboys (aansluitend bij

het lespakket Lang Leve de Liefde.) J. Poelman SOA-Aids

Nederland. Eerste druk 2005.

Overzichtgids; preventieprojecten loverboyproblematiek en

seksueel misbruik. Steunpunt Seksueel geweld, GGD

Amsterdam. ISBN 90-5348-131-1

Terpstra, L. en Dijke, A. van (2004) Publiek geheim: jeugd-

prostitutie. Negen portretten. Amsterdam: uitgeverij SWP.

Terpstra, L. e.a. (2005) Loverboys, een publieke zaak.

Tien portretten. Amsterdam: uitgeverij SWP.

Dijke, A. van e.a. De betovering verbroken; methodiek preventie

en aanpak meisjesprostitutie. Amsterdam: uitgeverij SWP.

ISBN: 90-8560-036-7

Voorbeeldprotocol van het voortgezet onderwijs en het beroeps-

onderwijs. Vermoeden van huiselijk geweld, mishandeling,

verwaarlozing, seksueel misbruik en loverboys


Dit is een uitgave van PRIMO nh

PRIMO nh©

Overname of openbaarmaking van (gedeelten van) deze uitgave is uitsluitend toegestaan na schriftelijketoestemming van PRIMO nh.

Purmerend, april 2006Oplage: 500 exemplaren

Tekst:Winny Veldhuijzen en Marianne Bakker

Eindredactie:Marianne Bakker

Foto’s:Marco BakkerTheater A la Carte

Opmaak:Studio Stevens, De Rijp0299 6710 25

De Provincie Noord-Holland hecht veel belang aande aanpak van loverboyproblematiek. Zij heeft danook middelen beschikbaar gesteld om deze publicatiemogelijk te maken.

Bestellen:Deze uitgave kost e 12,- (exclusief verzendkosten) en is telefonisch of schriftelijk te bestellen bij:

PRIMO nhPostbus 1061440 AC Purmerendtelefoon: 0299 418 700fax: 0299 418 799e-mail: [email protected]: www.primo-nh.nl

Meer informatie:[email protected]

Colofon


Brochure Loverboys

Documents

Transcript of Brochure Loverboys