Booosting Nieuwsbrief 90 (Sep 2007)

01>NIEUWSBRIEF #90SEPTEMBER 2007 JAARGANG 18

INHOUD01-02AANKONDIGING RDMCS 09 10 0703-04VERSLAG 19 06 0705-06NIEUWSVELTKAMP07NIEUWS STAAL / ZERO CARBON 08ANTWOORDKAARTNIEUWSSPEERPUNT BOUW09-10NIEUWSAGTERBERG11NIEUWSTECTONICS12NIEUWS ABT /COMPOSIETSTEEN13NIEUWSBÖHTLINGK14NIEUWS WHIZZMATERIALZ15PARTICIPANTEN 16AGENDACOLOFONBESTUUR

booostingbooosting AANKONDIGING 09 10 07

IN ROTTERDAM KOMT EEN NIEUWE OPENBAAR VERVOER TERMINAL EN EENNIEUW METROSTATION, WORDT ER TEGELIJKERTIJD GEBOUWD AAN EENVERKEERSTUNNEL, PARKEERGARAGES VOOR AUTO’S EN FIETSEN EN WORDTER HEEL HARD GEWERKT AAN DE INFRASTRUCTUUR VOOR DE RANDSTADRAIL.

AANKONDIGING VAN HET PROJECTBEZOEK AAN ROTTERDAM

CENTRAAL OP DINSDAG 9 OKTOBER 2007 VAN 13:30 TOT

18:00

NAAR N

IEUW R

OTTERD

AM CEN

TRAAL

De nieuwe stationshal wordt gekenmerkt door ruimte en licht. Het wordteen overzichtelijke plaats, van waaruit de treinen en perrons direct zichtbaarzijn. Glas en hout bepalen het gezicht. Een ruime voetgangerspassage metaan weerszijden winkels leidt de bezoekers via (rol-)trappen en liften naarde treinen en vormt zo de ruggegraat van het nieuwe station. In determinal zullen de hal, de reizigerspassage en de perrons in elkaar overlopen.Over een lengte van 250 meter strekt een glazen kap zich over alle sporenuit. De enorme glazen wand van de imposante hal werkt als een venster opde stad.

Niet alleen boven, maar ook onder het plein gebeurt erg veel. Onder hetplein vriest het tot wel -200°C. Er wordt een speciale vriestechniek metstikstof toegepast om een ijswand van 40 meter diep en 2,5 meter dik op eenconstante temperatuur te houden. Zo kan er ondergronds gegraven wordenzonder dat de bouwput volloopt met grondwater. De zgn. vrieslansen zijnin een halve cirkelvorm geplaatst, deze lansen pompen het middel in degrond. Zo kan een 3e metrolijn (voor de Randstadlijn) aangelegd worden.

Op dinsdagmiddag 9 oktober organiseert Booosting samen met Infra-centrum Rotterdam Centraal een middag over dit indrukwekkende project.Naast een algemene presentatie en een uiteenzetting over het ontwerp dooréén van de teamleden van Benthem Crouwel, zal een specialist vanGemeentewerken Rotterdam vertellen over de speciale vriestechniek die debouw mogelijk maakt. Aansluitend een bezoek aan de bouwplaats én eenborrel in ons kantoor met uitzicht op de bouwput.

13:30 Ontvangst in Infracentrum Rotterdam14:00 Algemene presentatie door Henriëtte Edens,

coördinator Infracentrum 15:00 Lezing over het ontwerp door Marcel Blom,

directeur Benthem Crouwel architecten en projectarchitect Rotterdam Centraal

15:30 Lezing over de vriestechniek van de bouwput door Vladimir Thuman, projectleider Gemeentewerken Rotterdam

16:00 Rondleiding bouwput 17:00 Borrel bij Booosting tot 18:00

DEELNAME & INSCHRIJVINGDit projectbezoek is exclusief voor aangeslotenen van Booosting (AVA) enleden van Bout/TUD. Aanmeldingen worden behandeld op volgorde vanbinnenkomst. Bij overschrijding van het maximaal aantal van 45 deelnemershouden wij een wachtlijst bij. U bent van harte welkom!Kosten geenInschrijven [email protected] of antwoordkaart pag 08Info www.rotterdamcentraal.nl en www.infracentrum.nl

TIPRotterdam is dit jaar City of Architecture. Zie voor activiteiten, die wellichtte combineren zijn met ons projectbezoek, de site www.rotterdam2007.nl.

Adres Infracentrum RotterdamWeena 705Rotterdam T 010 240 3800

>02<

p r o g r a m m a

Atto Harsta (Booosting/Aldus bouwinnovatie), organisator en dagvoorzittergaf het historisch perspectief. Precies 100 jaar geleden vindt de Belgischscheikundige Leo Baekeland bakeliet uit, één van de eerste modernekunststoffen. Onder invloed van diverse maatschappelijke, sociale eneconomische ontwikkelingen zal de bouw de komende jaren sterk gaanveranderen; er moet duurzamer, lichter, sneller, economischer en vooralklantgerichter gebouwd gaan worden. Kunststof composieten hebben eenaantal unieke eigenschappen die deze omwenteling kunnen helpenrealiseren. Het is aan ontwerpers, adviseurs en producenten om de opgaveaan te pakken.Jean Marc Sauer van HVDN architecten illustreerde dit aan de hand vandiverse door hen gemaakte ontwerpen waar kunststof composieten eenbepalende rol hadden. In het project Houthavens, waarbij de gevel van 715tijdelijke studentenwoningen van kunststof composiet is gemaakt, werdgoed duidelijk wat er komt kijken bij een dergelijk project. Er werd niet alleeningegaan op de relatie tussen vormgeving en productie van de elementen,maar ook op de regelgeving en het transport van de elementen.

Hierop volgden drie presentaties van vooruitstrevende producenten dieactief zijn in de bouwsector. Poly Products, NPSP Composieten en HollandComposites Industrials presenteerden kort hunexpertise, producten en productiemogelijkheden. Debelangrijkste les hierbij was dat het al in de ontwerpfaseessentieel is te weten welke productiemethode wordtgebruikt om tot een optimaal resultaat te kunnenkomen.

KUNSTSTOF COMPOSIETEN WORDEN AL GERUIME TIJD IN MEERDEREBRANCHES MET SUCCES TOEGEPAST. DE MOGELIJKHEDEN VAN DEZEMATERIALEN ZIJN BIJVOORBEELD IN DE LUCHT-, RUIMTE-, EN SCHEEPVAARTAL LANGERE TIJD BEKEND. IN DE BOUWWERELD LAAT DE ECHTE DOORBRAAKVAN KUNSTSTOF COMPOSIETEN NIET LANG MEER OP ZICH WACHTEN.

Recentelijk is een aantal spraakmakende projecten in Nederlandgerealiseerd waarbij kunststof composieten een voorname rol hebbengehad in het architectonische ontwerp. Daarmee lijkt een trend te zijningezet; op dit moment zijn er meer projecten in ontwikkeling waarbij hetontwerp mede mogelijk wordt gemaakt dankzij kunststof composieten. VoorBooosting was dit aanleiding om een minisymposium met workshop teorganiseren waar ontwerpers, adviseurs en producenten de creatievemogelijkheden van kunststof composieten verder konden verkennen om zoeen booost te geven aan deze veelbelovende ontwikkeling. 03>>

VERSLAG VAN HET SYMPOSIUM ‘CREATIEVE

MOGELIJKHEDEN VAN KUNSTSTOF COMPOSIETEN IN DE

BOUW’ VAN 19 JUNI 2007

booosting VERSLAG

SSPECIFIEKE EEIGENSCHAPPEN

VAN KUNSTSTOFCOMPOSIETEN MAKEN

EEN NNIEUWE EEN MMEER

GEINTEGREERDE AARCHITECTUUR

MOGELIJK

..

Aansluitend volgden de advies- eningenieursbureaus Octatube SpaceStructures, Fibrecore Europe en Solicomet hun visie op de toepassing vankunststof composiet in de bouw. Eengrondige engineering is van grootbelang voor het laten slagen van decomposiet toepassingen. Ook werd duidelijk dat het grote aantal variabelen,zoals de vele typen vezels en harsen en combinaties daarvan, naastongekende mogelijkheden ook tot extra hindernissen leiden, bijvoorbeelddoor de bouwregelgeving. Er zijn nog maar weinig projecten en productendie een vijftig jaar probleemvrije levensduur kunnen aantonen. Een goedecommunicatie en het delen van kennis tussen architecten, producenten enadviseurs is cruciaal. Opvallend was dat vrijwel alle aan bod gekomenpartijen zich op een ander vlak, van de tot nog toe kleine markt, van dekunststof composieten in de bouw toespitsen.

De afsluiting van het eerste informatieve deel van de middag vormde tevenseen inleiding op het tweede, meer praktische deel. Robert Platje van Meiarchitecten en stedenbouwers legde een praktijkcase voor; grote prefabkunststof composiet bergingen die aan de galerij worden gehangen bij hetproject Schiecentrale 4b te Rotterdam.

Na een rondleiding door het bedrijf en productiefaciliteit van gastheerPolyproducts ging het tweede deel van de middag van start. Hierbij kregende deelnemers de kans om zelf, onder begeleiding van deskundigen, doormiddel van workshops gevoel te krijgen voor het ontwerpen metcomposieten. Deelnemers werden vooraf uitgenodigd een eigen case meete nemen die wellicht in kunststof composiet gerealiseerd kan worden.

Uiteindelijk leidden deze workshops tot verrassende en innoverendemogelijkheden voor kunststof composieten, zoals: drijvende woningen, 4.50meter uitkragende balkons en complete optop-woningen die in Amsterdamdrijvend door de grachten getransporteerd kunnen worden en vervolgensrechtstreeks op de bestaande bebouwing kunnen worden gehesen.

Er kan geconcludeerd worden dat de onderscheidende mogelijkheden vankunststof composieten voor toepassing in de bouw voornamelijk bij viereigenschappen liggen:> De ongekende esthetische vrijheid in vorm, kleur, textuur en translucentie> De zeer gunstige verhouding tussen het soortelijke gewicht en de

sterkte en stijfheid> Flexibel product en productieproces. Door toevoeging van allerlei

functies aan het product tijdens de productiefase zijn geïntegreerdeproducten te realiseren.

> Het onderhoudsarme karakter van het materiaal; vooral een voordeel voortoepassingen op moeilijk bereikbare plekken en onder extreme om-standigheden

Deze eigenschappen maken een nieuwe en meer geïntegreerde architectuurmogelijk.

Wanneer een ontwerper in kunststof composiet ontwerpt, creëert hij nietalleen een object, maar ontwerpt hij ook zijn eigen materiaal. Eenontwerper die kunststof composieten slechts inzet om andere materialente imiteren zal daarom niet het maximale uit het materiaal halen. Deboodschap van dit symposium is dan ook dat de unieke eigenschappen vankunststof composieten zoveel mogelijk benut en benadrukt moetenworden om innovatieve toepassingen in de bouw succesvol te kunnenrealiseren.

Niels van den Heuvel & Atto Harsta, bestuur Booosting

04<>

ontwikkeld: het gebruik van vlakke elementen, afrolbare vlakken engedeeltelijk beheerste omvormingstechnieken. Waarbij respectievelijk bleekdat productietechnieken geen beperkingen leggen op de contouren,afrolbare vlakken te maken zijn uit standaard plaatmateriaal omdat zij zonderscheuren of plooien afgerold kunnen worden en dat een vlak gekromd kanworden door het instellen van een beperkt aantal punten terwijl de rest vanhet vlak zich er zelf tussen vormt.

DE DRIE SYSTEMEN ZIJN> Vlakke ribben De ribben worden in een netwerktoegepast waarbij de verbindingen simpel wordengehouden doordat telkens maar twee ribben (op deuiteinden) op elkaar aansluiten.

Onregelmatig gevormde gebouwen met gekromde vlakken in tweerichtingen (dubbel gekromd) kennen we de laatste jaren ook wel alsvrije vormen of blobs. De benodigde modelleringssoftware afkomstiguit de film-, auto- en vliegtuigindustrie is nu ook bij architecten ingebruik. Doel van het onderzoek is het architectonisch en constructiefontwerp beter op elkaar af te stemmen.

ER ZIJN DRIE OPLOSSINGSRICHTINGEN ONDERZOCHT> het vastleggen van geometrie;> het bouwmateriaal en hoe dit bewerkt kan worden;> de wijze waarop krachten worden ontvangen, over- en afgedragen.Per oplossingsrichting zijn meerdere variabelen bepaald, alsmede de

waarden die elk van deze variabelenaan kunnen nemen. Door hiermee tevariëren zijn er 23 abstracte, construc-tieve schema’s in kaart gebracht. Omdat alle variabelen al vanuit deoplossingsrichting intrinsiek gerela-teerd waren aan geometrie en/ofmateriaal en/of constructieve werking,waren alle schema’s die hiermeegegenereerd werden in principetechnisch mogelijk.Uit dit grote aantal schema’s heeftVeltkamp er drie geselecteerd enverder tot constructieve systemen

HET CONSTRUCTIEF ONTWERPEN VAN

PROEFSCHRIFT VAN MARTIJN VELTKAMP

VRIJE VORMEN

booosting NIEUWS

05>>n PROTOTYPEN

n 3D-COMPONENTEN

Martijn Veltkamp is civiel ingenieur en deed zijn promotieonderzoek van2002 t/m 2007 bij de leerstoel Productontwikkeling van de faculteitBouwkunde/TUD. Hiernaast werkte hij een dag per week als constructeur bijOctatube Space Structures. Martijn werkt nu alsconstructief ontwerper bij Adams Kara Taylor in Londenen verdedigt 17 september zijn proefschrift Free FormStructural Design. Van harte proficiat Martijn!

? [email protected]

> Deltaribben Krommende en torderende ribben vormen een netwerk. Zijhebben een driehoekige dorosnede en zijn samengestelduit drie op maat gekromde staalplaten.> 3D-componenten Deze dienen zowel alsconstructie en geveldichting. Ze zijn gebaseerdop verstijvingen volgens het principe van de Deltaribben, waarbij ook de ruimte ertussenconstructief actief is en tegelijkertijd de verstij-vingsribben stabiliseert.

Deze drie systemen bestaan uit componenten die opmaat gemaakt worden voor een specifieke plek in de constructie. Op dezemanier is aangetoond hoe de geometrische opzet van het constructieveschema doorwerkt in een materiaal-specifiek schema. Om te kunnenbeoordelen of het echt werkt en om zo de systemen te valideren voortoepassing in een onregelmatige gebouwvorm, is elk systeem ook toegepastop een gebouwontwerp. Hiermee werd ook inzicht verkregen in hettoepassingsgebied, bijvoorbeeld of het systeem ook werkt bij heel sterkgekromde gebouwdelen.

Het Deltaribbensysteem is uitgewerkt tot drie plaatstalen prototypen. Hetbouwen van prototypen was de proef van het onderliggende systeem.Alhoewel de belangrijkste principes werden bevestigd, bleek het omwille vande maatvastheid noodzakelijk om de materiaaldikte al in de ontwerpfasemee te nemen.

Conclusie Het onderzoek heeft aangetoond hoe constructies, die bestaanuit systematisch gegenereerde componenten, voldoen aan de eisen die aanconstructies voor vrije vormen worden gesteld. De systemen die in ditonderzoek zijn ontwikkeld bieden een ongeëvenaarde vormvrijheid waarbijnog altijd een rationele productiewijze mogelijk is. De systemen kunneparametrisch worden toegepast, zij vormen zich naar de locale geometrie ende aldaar vereiste constructieve capaciteit. Het zijn dus efficiënte systemen.Technisch gezien kan de draagconstructie nu volledig in de vrijgevormdegebouwvorm worden geïntegreerd. 06<>

n DELTA RIBBEN

nVLAKKE RIBBEN

NATIONALE STAALBOUWDAG

Op donderdag 11 oktober organiseert Bouwen met Staal de NationaleStaalbouwdag in Cinemec te Ede. De dag heeft dit jaar als motto ‘veelzijdig,flexibel, duurzaam’. De drie inhoudelijke thema’s zijn gericht opverschillende doelgroepen. De thema’s ‘De hoofdconstructeur’ en ‘Exportvan expertise’ zijn bestemd voor constructeurs en staalbouwers; terwijl‘Gebiedsontwikkeling’ vooral voor ontwerpers interessant is.

S P E C I A L : A R C H I T E C T E N L O U N G EArchitecten kunnen een seminar bijwonen over het ontwerpen en detaillerenvan stalen gevel- en dakconstructies en hun bekleding.

?Bouwen met staalArend DolsmaT 079 353 1277E [email protected] www.nationalestaalbouwdag.nl

In Watford bij Londen is op het BRE testterrein de eerste volledig CO2neutrale woning van Engeland gebouwd. De woning, ontwikkeld doorKingspan Century is opgebouwd uit geprefabriceerde hoog isolerendeKingspan TEK® offsite elementen.

In de woning zijn vergaande maatregelen aangebracht om het energie-verbruik te minimaliseren en het comfort op een hoog niveau te houden. Hetminimale energieverbruik wordt gecompenseerd door een aantal duurzameenergietechnologieën. De belangrijkste daarvan is het MSK Just Roofdakgeïntegreerd zonnestroomsysteem. Oskomera heeft in nauwe samen-werking met ARUP, MSK, architect Sheppard Robson en aannemer ChorusGroup het systeem geengineered, geplaatst en aangesloten.

Het betreft de 1e toepassing in de praktijk van Just Roof in Europa. Hetsysteem is in Japan reeds op meer dan 4000 woningen toegepast. Het is eenvolledig uitontwikkeld dakgeïntegreerd zonnestroomsysteem met een fraaieuitstraling.

Booosting aangeslotene Oskomera distribueert het systeem.

? Oskomera GroupEsther [email protected]

VOLLEDIG DAKGEINTEGREERD

ZONNESTROOMSYSTEEM IN ZERO CARBON WONING andere: Ken Yeang,

Kenneth Frampton,Rogier van der Heide,Jessie Reiser, Mark Goulthorpe, ChrisWilliams, Mels Crouwel en Bert Dirrix.

De inschrijving voor Tectonics MakingMeaning is geopend. Een on-line inschrijf-formulier, de kosten en de inschrijfvoor-waarden zijn op de website te vinden.

? E [email protected]

& CHEOPSRob Verhaegh en Martijn Kruijf, bestuursledenT 040 2473140E [email protected]

Ter viering van het veertigjarige bestaan van de faculteit bouwkunde aan deTechnische Universiteit Eindhoven, organiseren docenten en studenten vanStudievereniging CHEOPS, een multidisciplinair en internationaal evenementover het bouwkundige onderwerp ‘tektoniek’. Tectonics Making Meaningbiedt plaats aan academici, studenten en het bedrijfsleven, vanuit de helewereld. Het evenement bestaat uit een internationale ontwerpwedstrijd voorstudenten en een internationaal congres aan de TU Eindhoven, dat op 10,11 en 12 december 2007 zal plaatsvinden.

De tektoniek beschrijft het symfonische spel van materiaal, structuur enruimtelijke beleving. De manier waarop een gebouw vervaardigd is heeftaltijd een groot deel bepaald van haar uiterlijk, stemming en suggereert zelfsmogelijk gebruik. Haar rol in de hedendaagse gebouwde omgeving is echteraan verandering onderhevig.Moderne bouwtechnische ontwikkelingen, veranderende culturele waarden,milieugerelateerde, economische en globale belangen stellen allemaal huneigen eisen aan de vormgeving en het gebruik van gebouwen. Dezebelangen dagen klassieke concepten van tektonische puurheid of eerlijkheiduit en hebben een onstabiele context van continue ontwikkeling tot gevolg.In deze context opereren architectuur en stedebouw, fysische aspecten vande gebouwde omgeving, vastgoedbeheer en constructieve innovatie.

Er zijn op dit moment meer dan honderd geaccepteerde abstracts diemiddels posters en mondelinge presentaties hun visie geven op een van degestelde subthema’s. Verder zal dinsdag 11 december, de daadwerkelijkeverjaardag van de faculteit, worden ingevuld met workshops, de prijs-uitreiking van de design competition, het congres diner en een spetterendverjaardagsfeest in ons faculteitsgebouw. Verspreid over de drie congres-dagen zal er tevens een aantal bekende sprekers optreden. Dit zijn onder

booosting NIEUWS

07< <11>

TECTONICS MAKING MEANING

<

booosting NIEUWS booosting NIEUWS

Boo

ostin

g

post

bus

386

300

0 A

J Rot

terd

am

an

two

ord

ka

artPOSTZEGEL

NAAM

BEDRIJF

ADRES

POSTCODE

WOONPLAATS

TELEFOON

E-MAIL

Kom

t op

din

sdag

9 o

ktob

er 2

00

7 va

n 13

.30

tot

18.

00

uur

naa

r he

tpr

ojec

tbez

oek

Rot

terd

am C

entr

aal m

et

per

sone

n.Z

ie p

agin

a 01

-02

van

deze

nie

uwsb

rief

Is g

eïnt

eres

seer

d in

een

lidm

aats

chap

bij

Boo

ostin

g en

ont

vang

t hi

erov

ergr

aag

info

rmat

ie.

< 08<booosting NIEUWS

�

SPEERPUNT BOUW:CONCENTRATIEBOUWONDERZOEKSinds 1 mei 2007 is Mick Eekhout (directeur Octatube Space Structures enhoogleraar Bouwkunde TU Delft/ Bouwkunde) - voor dit jaar - benoemd totformateur van het Speerpunt Bouw.

Speerpunt Bouw is een concentratie van het bouwonderzoek van de vierbouwfaculteiten van de TU Delft (Civiele Techniek & Geodesie, Bouwkunde,Techniek, Bestuur en Management en het onderzoeksinstituut OTB). Laterzullen ook de faculteit bouwkunde van de TU Eindhoven en de faculteitCiviele Techniek van de Universiteit van Twente aansluiten bij dit initiatief.

De bouwindustrie die ontwerpt en bouwt en de bouwfaculteiten diefundamenteel, technologisch en toegepast onderzoek doen komen in hetSpeerpunt samen. De ambitie van het Speerpunt Bouw is Nederlandgidsland te laten zijn voor innovatie in de Europse Bouwindustrie, vanarchitecten tot bouwbedrijven. Bouw en onderzoek dienen beter op elkaarafgestemd te worden. De bouw moet met onderzoeksreusltaten beter,sneller, flexibeler, transparanter én innovatiever werken.

In het boekje Formatiestart Speerpunt Bouw kunt u meer over deze nieuwesamenwerkingsvorm vinden.

?Formatiestart Speerpunt BouwMick EekhoutE [email protected]

ARCHITECTENBURO AGTERBERG TE LEMMER ONTWIKKELT VIER EIGENTIJDSEECOWONINGEN I.S.M. WAGENBOUW ACCOMMODATIES EN STICHTING ECOCONSULT.

VOORBEELDPROJECT DUURZAME STEDENBOUW De autoluwe wijk Eva Lanxmeer te Culemborg is de meest duurzame wijkvan Nederland. Duurzaamheid is hier duidelijk meer dan verantwoordmateriaalgebruik en lage energiekosten. Naast woningen zijn er kantoren,werkplaatsen, een stadsboerderij met onbespoten voedsel en eenauthentieke hoogstam bongerd. De bewoners beheren gezamenlijk hetgroen van de wijk. Veel bewoners hebben samen met hun buren eengemeenschappelijke tuin. In 2000 kreeg EVA Lanxmeer internationaleerkenning als een nationaal voorbeeldproject op het gebied van duurzamestedenbouw. De wijk toont een fraaie en duurzame woon-, werk- enleefomgeving met verschillende functies, de nieuwste technieken en veellandschappelijke kenmerken in een uniek stedenbouwkundig concept.

FLEXIBILITEITIn deze bijzondere wijk bouwt Agterberg i.s.m. Wagenbouw Accommodatiesen Eco Consult vier moderne woningen waarin duurzaamheid, maar vooral

ook flexibiliteit voorop staan. Mensen veranderen, krijgen andere behoeftesen moeten hun huis eenvoudig kunnen aanpassen aan gewijzigdeomstandigheden. Thuiswerken, een kantoor of praktijk aan huis, een extrakinderkamer: in veel huizen is dat niet eenvoudig te realiseren. Op kleinereschaal gebeurt het nog vaker dat men aanloopt tegen beperkingen. Eennetwerkkabel naar de zolder, een extra stopcontact: het is veel werk omvoorzieningen netjes aan te leggen. In deze woningen is dat echt flexibel.Flexibiliteit heeft te maken met de beschikbare ruimte (overmaat),veranderbaarheid van installatietechniek en het eenvoudig plaatsen ofverwijderen van tussenwanden.

MODERNE VORMGEVINGDe stijl van architect Peter Agterberg is ook in dit duurzame project duidelijkte herkennen. Grote ruimtelijke belevingswaarde, veel licht en heldereelementaire vormgeving zijn typerend voor zijn werk. ArchitectenburoAgterberg is vooral bekend geworden door haar villa´s voor de particulieremarkt, maar heeft daarnaast ook grootschalige woningbouw- enutiliteitsprojecten gerealiseerd.

HET BOUWSYSTEEMDe woningen worden in een uitgekiend systeem van WagenbouwAccommodaties gebouwd en zijn een mix van staalskelet-houtskelet enprefabbeton. Dit levert verschillende voordelen op. De productie van dewoningen vindt grotendeels plaats in de fabriek, waardoor de aannemernaast een grote tijdwinst ook een veel hoger kwaliteitsniveau bereikt. Hetbouwsysteem heeft het grote voordeel dat er een grote indelingsvrijheid is.De enige vaste delen, die bepalend zijn voor de indelingsmogelijkheden zijnde trap en de leidingschachten. Deze leidingschachten zijn zodaniggeplaatst dat op diverse plaatsen de keuken, badkamerof toilet kan worden geplaatst. Ook in een later stadiumkan de indeling van de woning vrij eenvoudig veranderdworden voor een nieuw gebruik. Een groot verschil mettraditionele woningen, waar langdurige en kostbareverbouwingen veranderingen vaak in de weg staan. 09>

booosting NIEUWS

>

,4 BIJZONDEREWONINGEN

TOEKOMSTGERICHTDe bewoner bepaalt welke plek hij/zij welke functie wil geven. Het trapgatstaat vast, met de binnenwanden kan hij alle kanten op. Boven wonen,beneden slapen? Kantoor voor vier mensen beneden, boven wonen enslapen? Alles is mogelijk. De elektra-installatie is volledig op de toekomst voorbereid: het stekkerbaresysteem maakt het eenvoudig mogelijk extra stopcontacten, telefoon, dataen CAI aan te leggen waar hij/zij dat nodig heeft, ook in een later stadium.De plinten zijn strak afgewerkt en eenvoudig demontabel. Achter dezeplinten bevindt zich een speciaal kokerprofiel waarin alle bekabeling kanworden opgenomen. De schakelaars zijn draadloos en werken als deafstandsbedienning van de TV. Door op de schakelaar te drukken wordt denodige stroom opgewekt om de schakeling tot stand te brengen. Er zijn dusgeen batterijen nodig en ze zijn op elke plaats aan te brengen.

LAAG ENERGIEVERBRUIK, HOOG COMFORTDe uitstekende isolatie (veel zwaarder dan de norm in het bouwbesluit)voorkomt energieverlies, waardoor nachtverlaging niet meer nodig is. Hetventilatiesysteem voorkomt tocht: bij de woningen gaan de luchtroostersopen, als de CO2 concentratie te hoog wordt. Dat spaart niet alleen energiemaar zorgt ook voor schone, verse lucht.

RUIMTE Flexibiliteit levert het meeste op als er voldoende indelingsruimte is. Allewoningen hebben een extra brede beukmaat, voor deze vier woningen is dat12 meter. Hierdoor zijn veel verschillende indelingen te realiseren.

Begin 2008 zullen deze woningen hun bewoners begroeten en meemeanderen met de veranderende woonwensen. Woningen van deze tijd met‘veel’ ruimte voor de toekomst.

?Architectenburo Agterberg, Peter AgterbergT 0514 560 130www.agterberg.net <> 10

NATIONALE STAALBOUWDAG

Op donderdag 11 oktober organiseert Bouwen met Staal de NationaleStaalbouwdag in Cinemec te Ede. De dag heeft dit jaar als motto ‘veelzijdig,flexibel, duurzaam’. De drie inhoudelijke thema’s zijn gericht opverschillende doelgroepen. De thema’s ‘De hoofdconstructeur’ en ‘Exportvan expertise’ zijn bestemd voor constructeurs en staalbouwers; terwijl‘Gebiedsontwikkeling’ vooral voor ontwerpers interessant is.

S P E C I A L : A R C H I T E C T E N L O U N G EArchitecten kunnen een seminar bijwonen over het ontwerpen en detaillerenvan stalen gevel- en dakconstructies en hun bekleding.

?Bouwen met staalArend DolsmaT 079 353 1277E [email protected] www.nationalestaalbouwdag.nl

In Watford bij Londen is op het BRE testterrein de eerste volledig CO2neutrale woning van Engeland gebouwd. De woning, ontwikkeld doorKingspan Century is opgebouwd uit geprefabriceerde hoog isolerendeKingspan TEK® offsite elementen.

In de woning zijn vergaande maatregelen aangebracht om het energie-verbruik te minimaliseren en het comfort op een hoog niveau te houden. Hetminimale energieverbruik wordt gecompenseerd door een aantal duurzameenergietechnologieën. De belangrijkste daarvan is het MSK Just Roofdakgeïntegreerd zonnestroomsysteem. Oskomera heeft in nauwe samen-werking met ARUP, MSK, architect Sheppard Robson en aannemer ChorusGroup het systeem geengineered, geplaatst en aangesloten.

Het betreft de 1e toepassing in de praktijk van Just Roof in Europa. Hetsysteem is in Japan reeds op meer dan 4000 woningen toegepast. Het is eenvolledig uitontwikkeld dakgeïntegreerd zonnestroomsysteem met een fraaieuitstraling.

Booosting aangeslotene Oskomera distribueert het systeem.

? Oskomera GroupEsther [email protected]

VOLLEDIG DAKGEINTEGREERD

ZONNESTROOMSYSTEEM IN ZERO CARBON WONING andere: Ken Yeang,

Kenneth Frampton,Rogier van der Heide,Jessie Reiser, Mark Goulthorpe, ChrisWilliams, Mels Crouwel en Bert Dirrix.

De inschrijving voor Tectonics MakingMeaning is geopend. Een on-line inschrijf-formulier, de kosten en de inschrijfvoor-waarden zijn op de website te vinden.

? E [email protected]

& CHEOPSRob Verhaegh en Martijn Kruijf, bestuursledenT 040 2473140E [email protected]

Ter viering van het veertigjarige bestaan van de faculteit bouwkunde aan deTechnische Universiteit Eindhoven, organiseren docenten en studenten vanStudievereniging CHEOPS, een multidisciplinair en internationaal evenementover het bouwkundige onderwerp ‘tektoniek’. Tectonics Making Meaningbiedt plaats aan academici, studenten en het bedrijfsleven, vanuit de helewereld. Het evenement bestaat uit een internationale ontwerpwedstrijd voorstudenten en een internationaal congres aan de TU Eindhoven, dat op 10,11 en 12 december 2007 zal plaatsvinden.

De tektoniek beschrijft het symfonische spel van materiaal, structuur enruimtelijke beleving. De manier waarop een gebouw vervaardigd is heeftaltijd een groot deel bepaald van haar uiterlijk, stemming en suggereert zelfsmogelijk gebruik. Haar rol in de hedendaagse gebouwde omgeving is echteraan verandering onderhevig.Moderne bouwtechnische ontwikkelingen, veranderende culturele waarden,milieugerelateerde, economische en globale belangen stellen allemaal huneigen eisen aan de vormgeving en het gebruik van gebouwen. Dezebelangen dagen klassieke concepten van tektonische puurheid of eerlijkheiduit en hebben een onstabiele context van continue ontwikkeling tot gevolg.In deze context opereren architectuur en stedebouw, fysische aspecten vande gebouwde omgeving, vastgoedbeheer en constructieve innovatie.

Er zijn op dit moment meer dan honderd geaccepteerde abstracts diemiddels posters en mondelinge presentaties hun visie geven op een van degestelde subthema’s. Verder zal dinsdag 11 december, de daadwerkelijkeverjaardag van de faculteit, worden ingevuld met workshops, de prijs-uitreiking van de design competition, het congres diner en een spetterendverjaardagsfeest in ons faculteitsgebouw. Verspreid over de drie congres-dagen zal er tevens een aantal bekende sprekers optreden. Dit zijn onder

booosting NIEUWS

07< <11>

TECTONICS MAKING MEANING

<

booosting NIEUWS booosting NIEUWS

Booosting aangeslotene Holonite, producent van composietsteen vooronder andere deur- en raamdorpels, speelt in op de continue vraag vanarchitecten en ontwerpers naar nieuwe duurzame materialen die eenveelzijdige en authentieke uitstraling aan hun ontwerpen kunnen geven.

De grote vormvrijheid van composietsteen in combinatie met de technischekennis van Holonite levert een zeer brede toepasbaarheid van het productop. Door de unieke eigenschappen van gegoten composietsteen ontstaaner nieuwe mogelijkheden om het karakter van binnen, buiten en rondomgebouwen een eigen signatuur te geven. Voor public design (parken enplantsoenen) en private design (vijverpartijen), maar ook voor hetvervaardigen van ornamenten. Holonite heeft ter illustratie van dezenieuwe toepassing een vijftal sculpturen vormgegeven. Achter dezesculpturen schuilen nieuwe productlijnen. Vormen, kleuren en texturen inalle denkbare combinaties. Van prefab bouwproducten tot en met eigen-zinnige vormgevingsconcepten en bouwkundige toepassingen. Zonder(technische) mogelijkheden geen innovatie.

?Holonite, Paul JasE [email protected]/vormtaal-luisteren.php

booosting NIEUWS

ABT PROF

Per 1 mei jl. is Rob Nijsse benoemdtot hoogleraar Draagconstructies aande faculteit Bouwkunde van deTechnische Universiteit Delft. De deeltijd aanstelling geldt voor drie jaar.Nijsse gaat onder meer college geven (derde en vierde jaar), afstudeerdersen promovendi begeleiden en onderzoek doen. Nijsse blijft drie dagen perweek verbonden aan ABT als senior raadgevend ingenieur. De combinatievan lesgeven, onderzoek én praktijk spreekt hem zeer aan.

Van harte proficiat!

?T 015 278 4132E [email protected]

NIEUWE TOEPASSINGEN VANCOMPOSIETSTEEN

>

n ROB NIJSSE (2e VAN RECHTS) GEEFT

UITLEG OVER DE CONSTRUCTIE VAN

HET NIEUWE THEATER VAN ALMERE.

BOOOSTINGBEZOEK SEPTEMBER 2006

booosting NIEUWS

12<

Böhtlingk architectenbureau is jarig!In september wordt de 25e verjaardaggevierd met een maaltijd voor geno-digden in het door het bureau ontworpen clubhuis van de plaatselijketennisclub en een fietstocht langs een aantal werken in Maasland.

Het bureau zoekt, naast technische en conceptuele vernieuwingen, naar eengezonde mix van vaste en mobiele architectuur. Vooral op het gebied vanmobiliteit (bijv. de Markies en de Spotter) is er inmiddels internationalebekendheid verworven. Afgelopen jaar is Eduard Böhtlingk met de Markiesnaar Zuid-Korea geweest op uitnodiging van het Designmuseum vanSeoul voor een lezing over mobiele architectuur. Ook de vaste opdachten als de Drukgroep Maasland, rioolwaterzuiveringZaltbommel, de Afrit en een woonhuis in Bergen op Zoom vielen deafgelopen jaren op. Voor de Drukgroep Maasland ontving het bureau in 1998de eerste Ruimtelijke Kwaliteitsprijsvan Zuid-Holland.

De opdracht voor het ontwerpenvan zowel exterieur als interieur vanhet hoofdkantoor van de RabobankWestland biedt nu de mogelijkheidom een energiezuinig en technischvernieuwend gebouw te ontwerpenen tevens mobiliteit in het interieur-ontwerp nader uit te werken.

Van harte proficiat met het jubileum!

EEN PROJECTVOORBEELD: NIEUW HOOFDKANTOOR RABOBANK WESTLAND In een zeer pril stadium van het ontwerp is Eduard Böhtlingk met adviseursvoor installaties en bouwfysica, Techniplan en DGMR, aan tafel gaan zittenom een integraal ontwerp te maken. Zo varieert de gevel in uiterlijk doorligging ten opzichte van de zon; brede zonneluifels aan de zuidzijde en diepterugliggende ramen aan de west- en oostzijde.

Alle kantoren hebben naar buiten en naar binnen uitzicht op het groeneatrium. Daglicht wordt extra gevangen tot hoog in de kantoorruimte (3.30meter). Zon- en lichtwering zijn met beweegbare lamellen opgenomen in hetglas en ramen zijn individueel te openen.

De werkomgeving wordt voorzien van allerlei inventieve zaken, zoals Infra+vloeren waarin verwarming en koeling zijn weggewerkt. Op elke plek kanmen inpluggen en er zijn geen storende radiatoren en lelijke systeem-plafonds.

Het nieuwe hoofdkantoor in De Lier zal medehierdoor hoog scoren op zuinig energiegebruik.Allerlei middelen, zoals warmte en koude diep uitde grond halen, driedubbel zelfreinigend glas,dakzonnecellen en zeer hoge isolatiewaardenzorgen voor een energetisch zeer zuinig gebouw.

?E [email protected] 010 591 4807F 010 592 7003 13<>

booosting NIEUWS

BÖHTLINGK ARCHITECTENBUREAU 25 JAAR!

Tijdens het symposium, de expositie, beurs en workshops komenWetenschappers, studenten, ontwerpers en materiaalleveranciers bij elkaar.Het trefpunt zal leiden tot kruisbestuivingen tussen de verschillendedisciplines met interessante ontwikkelingen en resultaten. Hopelijk krijgt desamenwerking tussen bijvoorbeeld architecten en materiaalspecialisten eennieuwe impuls en wordt een nieuwe brug geslagen tussen onderzoek enpraktijk.

Het evenement wordt georganiseerd door de faculteiten Bouwkunde/leerstoel Productontwikkeling en Industrieel Ontwerpen van de TUD en hettijdschrift Dax.

?Informatie & registratie (tot 26 september a.s.):

TU Delft, fac. Bouwkunde Kamer 6.08, Jolanda DijkshoornBerlageweg , 2628 CR DelftT 015 278 4178E [email protected]

<

Op 27 en 28 september vindt op de TU Delft wederom het MaterialZevenement plaats. Net als vorig jaar staat kennisdiffusie op het gebied vanmaterialen in de architectuur centraal.

Materiaalgebruik speelt een grote rol in het ontwerp van een gebouw. Zondermateriaal geen gebouw. Maar op het gebied van materiaalinnovatie is nogweinig beweging merkbaar. Zowel tijdens de studie als in de praktijk komtmaterialisatie pas aan het einde van het proces in beeld. Terwijl deidentiteit en taal van een gebouw worden bepaald door de uitstraling vanhet materiaal en haar functionaliteit.

Het thema van WhiZZ MaterialZ is functionele en slimme materialen.Functionele materialen spelen géén rol in de structuur, maar meer in devervulling van complementaire functies, zoals thermische, chemische,optische en informatieve functies. Slimme materialen gaan een stap verder.Het zijn materialen die kunnen reageren op stimuli van buitenaf. Ze zijn instaat om input van buitenaf zelfstandig te vertalen naar een wenselijkeoutput.Een voorbeeld zou een materiaal zijn dat informatie over temperatuur enlichtintensiteit weet te vertalen naar een verandering van de eigenisolatiewaarde. Een ander voorbeeld is een materiaal dat een beschadigingwaarneemt en zich vervolgens zelf repareert (‘self-healing materials’). Materialen met een extreem talent: WhiZZ MaterialZ! 14>

booosting NIEUWS

WHIZZ MATERIALZEVENEMENT OVER SLIMME MATERIALENTUD, 27/28 SEPTEMBER 2007

ADVIES- EN CONSTRUCTIEBUREAUS > A+ Bureau voorBouwproduktontwikkeling > ABT adviseurs in bouwtechniek > Aldusbouwinnovatie > Arcadis > BDA Groep > Boomsma Innovations > CorsmitRaadgevend Ingenieursbureau > dgmr raadgevende ingenieurs > DHV Bouwen Industrie > Ecofys > Façade Consulting & Engineering > GeNie Consult enPartners > IBS Consultants > Interdam Projects > MetzConsult > RGD,directie Advies en Architecten > Schoonderbeek & Partners Advies >Ingenieursbureau Zonneveld > Els Zijlstra <

PRODUCTIE- EN BOUWBEDRIJVEN > Alcoa Architectuursystemen >Bayards Aluminium Constructies > BIK Bouwprodukten > BRS Staalwerken >Corus Colors > Doorwin > Eaton Holec Laagspanning > Holonite > HunterDouglas > Limelight > Mat Afbouw > MBI > De Meeuw Oirschot > OctatubeSpace Structures > Oskomera > Plastica Plaat > Platinox Special Products >Polyblock > Poly Products > Rockwool > SAB-Profiel > SAPA RC System >Trespa International > Ubbink Nederland > Wagenbouw Accommodaties >ZNS Van Dam Geveltechniek > Zoontjens <

ARCHITECTENBUREAUS > AA Architecten > Archipel Ontwerpers >Architectenburo Agterberg > AREA architecten > Het Architecten Consort >Arconiko Architecten > Atelier PRO > Van der Breggen Bouw i.d.>Architectenbureau Boesten- van Vliet > Böhtlingk architectenbureau > JanBrouwer > CEPEZED > EGM Architecten > Henket en partners architecten >Marco Henssen Architecten > INBO > JMDS > MAS architectuur > MeiArchitecten en Stedenbouwers > MoveYou > Piode > Jouke Post > RoyalHaskoning Architecten > RPHS architecten > Jan Timmers > Van MourikVermeulen architecten > Verburg Hoogendijk Architecten <

INDUSTRIEEL ONTWERPBUREAUS > Designers ‘N Associates | DNA >Friso Kramer > Jaap Koning > Robin Hood Produkties > Marcel Vroom <

BRANCHE-ORGANISATIES > Bouwen metStaal > Cement&BetonCentrum > Centrum Hout >VMRG <

ONDERWIJS > TU Delft, vakgroepBouwtechnologie > TU Eindhoven, faculteitBouwkunde < <

>

booosting PARTICIPANTEN

15<NIEUWEPARTICIPANTInterDam Projects Contactpersoon: Berend Groeneveld, general manager Postbus 165, 3330 AD ZwijndrechtAmerweg 4-8, 3336 LA ZwijndrechtT 078 623 0030F 078 623 0039E [email protected] www.interdamprojects.nl

InterDam Projects is een nieuw bedrijf, opgericht door en met specialistenmet ruime ervaring in de gevelbouw en met lichte metalen constructies.Innovatie, prefabricage en gedegen projectmanagement zijn sleutelwoordendie uitstekend passen bij de filosofie van InterDam Projects. Met name inbouwteamverband komt InterDam Projects het best tot haar recht in hetrealiseren van uitdagende gevels en bijzondere, lichte constructies vanaf hetvoorlopig ontwerp en binnen het gestelde budget.

InterDam Projects heeft als motto: Efficiency by Innovation.

Reden om aan te sluiten bij Booosting: zowel InterDam Projects alsBooosting opereren op het grensvlak tussen moderne architectuur enmaakbare en betaalbare oplossingen. ‘Daar voelen wij ons thuis.’

SPECIFIEKE EIGENSCHAPPEN

VAN KUNSTSTOFCOMPOSIETEN MAKEN

EEN NIEUWE EN MEER

GEINTEGREERDE ARCHITECTUUR

MOGELIJK

..

voorzitter Harm Boomsma Boomsma Innovationsvice-voorzitter Thijs Verburg Verburg Hoogendijk architecten vice-voorzitter Frido van Nieuwamerongen Arconiko Architectensecretaris Karel Vollers TU Delft, faculteit Bouwkundepenningmeester André Roelofsen Designers ‘N Associates | DNAalgemeen lid Atto Harsta Aldus Bouwinnovatiealgemeen lid Esther Hebly Oskomera Gevelbouwstudentlid Niels van den Heuvel TU Delft, faculteit Bouwkunde

Op 31 augustus 1988 is Booosting platform voor koplopers in bouwinnovatie opgericht vanuit een gecombineerd initiatief vanindustrie, industrieel ontwerpers en architecten. Booosting heeft zich als doel gesteld het proces van vernieuwing en verbetering inde bouw wezenlijk te versnellen; daarvoor wil zij ideeën en projecten op het gebied van Onderzoek, Ontwerp en Ontwikkeling initiëren

en faciliteren. Door haar structuur en de stimulerende en activerende initiatieven die zij ontplooit heeft Booosting een unieke positie binnen de bouw verworven. Aangeslotenenwordt de gelegenheid geboden om hun eigen bouwwereld te vergroten door ervaringen te delen, ideeën op te doen en banden aan te gaan met aanpalende disciplines.

booosting

BESTUUR

>

GROOTHANDELSGEBOUW UNIT A7.006

BEZOEKADRES: STATIONSPLEIN 45 ROTTERDAM

POSTADRES: POSTBUS 386 3000 AJ ROTTERDAM

TELEFOON 010 2829 950 TELEFAX 010 2829 813

E-MAIL [email protected] SITE WWW.BOOOSTING.NL

16<booosting COLOFON booosting AGENDA 2007

oooCONTACTPERSOON

Jolanda Steenhouwer BEREIKBAAR

maandag en donderdag 9.00-14.30 uur en dinsdag 9.00 - 17.30 uurREDACTIE

Jolanda Steenhouwer VORMGEVING

Patricia Brouwer DesignDRUK

Drukkerij Matveld MET DANK AAN

Caro en Peter Agterberg, Gillian Baarslag, Berend en DirkGroeneveld, Paul Jas, Martijn Kruijf, Sonja van Loon, Martijn Veltkamp, Rob Verhaegh

ACTIVITEITEN9 oktober Rotterdam Centraal

(Zie pag 01 en 02 van deze nieuwsbrief )

in voorbereiding

Nieuw hotelconceptProjectongebonden produktontwikkelingLloyd Part II

<<<

Booosting Nieuwsbrief 90 (Sep 2007)

Technology

Transcript of Booosting Nieuwsbrief 90 (Sep 2007)