• 0005 In stichting

industrieel bouwen nederland

N I E U 1M S B R lEF Informatieblad van de Stichting Industrieel Bouwen Nederland Jaargang 3 - nr. 13 augustus 1992· Secretariaat: Lange Voorhout 15 2514 EA Den Haag tel 070 - 346 29 78 fox 070 - 356 18 48

Programma Booosting biieenkomst lli>D~ W[fMvITU~@@O ~@QD~@ITU&) @CfU ~@]&)V@UD [0w

V@ W@[(@@ITU @~ ~@@DliD

15.00

17.00 17.15 18.00

18.20

Rondleiding door de fabriek NB. hier kunnen maximaal 20 personen aan deelnemen, inschrijven via antwoordkaart. Aankomst en ontvangst overige deelnemers Rondgang showroom Visie Bruyzeel Keukens en Kasten bv op Nederlandse woningbouwmarkt door de heer J. Vroom, directeur Bruyzeel Keukens en Kasten Broodmaaltijd

19.30

20.00 20.30

NB.

Wattweg 1 7 Bergen op Zoom telefoon: 01640-85000

Tegenlezing door Prof ir Moshé Zwarts Discussie, vragen-halfuurtje Koffie, borrel

WOENSDAG 9 SEPTEMBER

1992

Iedereen die bij deze bijeenkomst aanwezig wil zijn, verzoeken wij om de bijgevoegde antwoordkaart in te vullen en deze voor 2 september aan ons te retourneren.

- ----- ----- -- '---"'-" ~ -

De keuken als voorbeeld De Romeinse

architectuurtheoreticus

Vitruvius omschreef de

woning als de plaats

waar het vuur

bewaard werd.

De keuken was bij

uitstek die plek.

De ontwikkeling van

deze plek van het vuur

tot de moderne smart

kitchen is een van de

voorbeelden waar

industrialisatie in het

bouwen tot een succes

heeft geleid.

We zien hier hoe BRUYNZEEL KEUKEN UIT 1938 VAN PIET ZWART

de keuken zich ontwikkeld heeft van een projectgebonden bouwkundig element tot een project­

ongebonden consumentenartikel (gelijk een meubelstuk) die men in een showroom kan uitkiezen.

~ vervolg op pagina 2

D

booosting NIEUvtlSBRIEF

~ vervolg van pagina I

I n het begin van onze jaartelling was er geen aparte keu­kenruimte. Verschillende woonactiviteiten als koken, eten, slopen, samenzijn en diverse werkzaamheden speelden zich of in één en dezelfde ruimte. De schouw vormde de spil van deze activiteiten. De wooncultuur ontwikkelde zich in de loop der tijd, waar­bij er een differentiatie van ruimtes optrad. Po s na de Middeleeuwen zien we dat het koken in een afgescheiden deel van de woning goot plaatsvinden. Als we nu een grote stop noor de twintigste eeuw maken zien we dat door een voortgaande rationalisering van het wonen, de keuken steeds meer gemechaniseerd wordt. Het symbool voor de keuken uit de jaren' 50 is, niet meer de schouw maar de koelkast. Samen met de wasmachine en de stofzuiger vormden dit de ikonen voor de moderne huis­vrouw. Als reactie op deze functionele reductie ziet men in de laatste decennia een grote diversificatie van keukens ontstaan. De verschillende type keukens onderscheiden zich niet alleen in funct ies, prijs en afmetingen maar vooral ook in vormgeving. Keukens behoren net als meubels tot

de inrichting van de woning . Het zijn alleen technische D e meubels die aangesloten moeten worden op een leiding-stopcontact. De nieuwe generaties keukens zullen in mijn opvatting ook bestaan uit stekkerklare woontoestellen (zie Booosting nieuwsbrief nummer 4 1990)

American woman's home Een van de eerste aanzetten om tot een rationele organisa­tie en inrichting van de keuken te komen, werd in 1869 gegeven door Cotherine Beecher en haar zuster Horriet Beecher Stowe (de schrijfster van Uncle Tom's Cabin). In hun studie 'The American Woman's Home' uit 1869 dien­den de kombuiskeukens voor treinen en schepen als voor­beeld. Geïn-spireerd door de industrie zien we in de jaren twintig verschillende architecten zich actief met de organi­sat ie en produktie van de woningen gaan bezig houden. Er ontstaan nieuwe typologieën van woningen waar door middel van een zonering een strenge scheiding tussen de voorzieningen en de leefruimtes gemaakt werden. Archi­tecten als W. Gropius, JJP. Oud, L.H. de Koninck, Le Cor­busier samen met Charlotte Parriand hielden zich in Euro­pa nadrukkelijk met de keukenorganisatiebezig. In 1926 werd de beroemde Frankfurter keuken noor ont­werp van Grete Schütte-Lihotzky gepresenteerd. Deze werd in 1928 door de Hoogse afdeling van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen tentoongesteld, waarop de architect JW. Jonzen zijn Holland keuken op baseerde. Deze keuken en de Cubex keuken van de Belgische archi­tect L.H. de Koninck vormden de voorlopers voor de be­roemde Bruynzeel keuken uit 1938, ontworpen door Piet Zwart.

Verscheidenheid Sinds de keuken zich verzelfstand igd heeft tot een au­tonoom en industrieel vervaardigd produkt, is de verschei­denheid alleen moor toegenomen. In eerste instantie 'werd de grote verscheidenheid bereikt door normering (bijvoor­beeld de Holland norm voor keukens). Door deze norme­ring konden modulaire varianten ontwikkeld wo~de'n en door het principe von vost en variabel kon men de keuken in verschillende uitvoeringen leveren; de romp is standaard terwijl de deurtjes in verschillende varianten voor verschil­lende life-styles ontwikkeld worden. WOONTOESTEL VAN COOP HIMMELBAU

JDWn

euk

NIEU1NSBRIEF booosting

'-_----:-:~_:_:L .. , . :

en

Daarnaast ziet men vanaf de jaren '60 ook keukens c,q . keukenonderdelen, die uit een matrijs inclusief de leidingen 'stekkerklaar' aangeleverd worden, Door de marktdifferen­tiaties ziet men nu een groot onderscheid in zgn . project­keukens en de speci fieke maatkeukens die ook in vormge­ving veel expressiever zi jn (Ciatti , Bulthaup, Kromo) . Deze tweedeli ng is bij Bruynzeel op een bescheiden wijze terug te vinden in twee gesche iden produktielijnen: de machina le werkplaats en de spec iale werkplaats. In de machinale werkplaats worden de standaard projectkeukens geprodu­ceerd; in de spec ia le werkplaats worden de luxe aanbouw­keukens voor ind ividuele toepassingen vervaardigd. Jaar­lij ks worden duizenden projectkeukens in vele varianten gemaakt.

ir Eric Vreedenburgh

als voorbeeld

booosting NIEU""SBRIEF

Belevingsstudio Krupe Bomatex, belevenis tiidens Booosting biieenkomst

Op 11 juni jongstleden was Booosting te gast bij Krupe Bomatex te Delft. Dit bedrijf heeft zich ontwikkeld van een installateur van plafondsystemen tot een conglomeraat van zeven bedrijven die voor bijna de totale afbouw van ge­bouwen, te weten vloeren, wanden, plafonds en leidingsys­temen, garant kan staan.

Het hoogtepunt van deze bijeenkomst vormde het bezoek aan de zogenaamde 'belevingsstudio', een ruimte met een stramienmaat van 3.60 x 5.40 meter waor de mogelijkheid bestaat om naar gelang de eigen voorkeuren in twintig mi­nuten zes verschillende systeemplafonds te tonen .

Door middel van spiegeleffecten is het mogelijk om duizen­den vierkante meters kantooroppervlak na te bootsen. Ook wordt inzicht gegeven in het verlichtingsplan, gecombi­neerd met beweegbare donkere en lichte wanden in ver­band met de lichtreflectie. Bovendien kan de studio ge­bruikt worden om de akoestische eigenschappen van de systeemplafonds te meten. Kortom, een must voor iedereen die graag voorafgaand aan de feitelijke bouw verzekerd wil zijn van de juiste ruimtelijke effecten.

Na een overdadige barbecue hield Jouke Post een 'tegenle­zing' waaruit bleek dat zijn verwantschap met Krupe reeds tot meer dan 20 jaar terugging. Jouke bereikte grote hilari­teit met de combinatie van citaten uit het Booosting presen­tatieboek over de toepassing van plofonds in gebouwen en dia' s van de betreffende architecten en ontwerpers uit hun eigen werkomgeving.

Ook hier was het weer zoals bij de schoenmaker en zijn kinderen: ze lopen allemaal met gaten in hun schoenen.

drs ir Hans Kamphuis

AVA Van Campen Bending Technics bv 20 mei '92 Lelystad

De volgende AVA bijeenkomst staat

gepland op 7 oktober

aanstaande 's-middag bij Entinor

in Buitenpost. Specialist op het

gebied van Kunststofvewer­king voor wat

betreft extrusie, co-extrusie en

vacuumvormen. Binnenkort zullen

Booostingieden een programma van deze bijeen-komst ontvan­

gen. Wij raden u aan de datum

alvast in uw agenda

te reserveren.

Een AVA (alleen voor aangeslotenen)-bijeen­komst is bedoeld voor een beperkt aantal aangeslotenen die nader over de mogelijk-

heden van een bedrijf of bureau geïnfor­meerd wensen te worden_ De organisatie en de inhoud van het programma vallen onder verantwoordelijkheid van het bedrijf of bu­reau. Booosting verzorgt de coördinatie als-mede de verzending van de uitnodigingen

aan de aangeslotenen. AVA's worden vanuit het bestuur geïnitieerd. Voor volgend jaar kunnen AVA's worden aangemeld bij het

secretariaat.

Wat recht is wordt krom, tolerantieloos

Op 20 mei jongstleden vond de AVA-bijeenkomst plaats bij Van Campen Bending Technics bv in Lelystad. De polders zijn mooi in de zomer maar niet minder ver weg. Het tijd­stip was strategisch gekozen: rondom het middaguur met een presentatie tijdens een beslist niet eenvoudige maaltijd. Van Campen Bending Technics is een bijzonder bedrijf. 'Een laboratorium van gekken' noemt directeur Van Cam­pen zijn onderneming. Dertig werknemers in het bedrijf dat aluminium staven buigt om de x-as, om de y-as of zelfs om

beide. De demonstratie op de horizontale buigwals liet zien wat er gebeurt met de gedrukte zone von het profiel: stuikvervorming die ritmisch met het buigen van het profiel in de rand ontstoat - uiteraard - maar hoe dat door Van Campen Technics wordt overwonnen, krijgen we niet te zien. Het is eigenlijk wel charmant dat zelfs in deze tijd de truc verborgen blijft. De bouwindustrie blijft wat dat betreft een circus.

De markt bestaat uit een directe of latente behoefte aan ge­bogen profielen. Hel is interessant te vernemen dat Van Campen er op uit is het tolale produkt te leveren. Niel al­leen de tot cirkelfragment gebogen profielen, al hel las- en montagewerk, maar ook de beglazing, het ingenieuze hang- en sluitwerk horen tol de activiteiten. De produkten worden op aanvraag of op eigen initiatief ontwikkeld en geproduceerd. Bijzondere projectprodukten worden lot ver over de grenzen aan de man gebracht. Zoals de cirkelvor­mige (R=2,2m) puiconstructie met gebogen glas- en loop­werk die wordl geproduceerd voor een bovenmodaal ap­partementencomplex in Jeruzalem. Van Campen levert alle onderdelen, alleen de montage geschiedt door derden. Hel produkt illustreert dat het eigen bedrijf meer doet dan het buigen van aluminium profielen. Hel levert maatwerk op bestelling op basis van een vraag die de tolale prestatie omvat. Dat voorkomt dat de cliënl na levering van de speci­fieke onderdelen blijft zitten meI andere vragen . Van Cam­pen lost de puzzelop. De toekomst ziet er zonnig uit. Sinds het bedrijf in 1990 fa­milie is geworden van het Reynolds concern is de interna­tionale armslag vergroot. Binnenkort wordl begonnen met de bouw van een nieuw complex op het lerrein van de on­derneming in Lelystad. Aan het eind van hel jaar hoopt Van Campen Bending Technics een groots feest aan te richten wegens het verkrijgen van hel ISO 9001 certificaat. Booosting is al uitgenodigd.

ir Jan Westra

Booosting Participanten: BEDRIJVEN: Alcoo Systems Brakel Interieur Groep Bruynzeel Keukens en Kasten Van Campen Bending Technics Fabriek van Plaatwerken H. Van Dam ENITOR

Sadef Nederland SCH Holland Tavenier Voorbij Groep Wilnis Wavin KPS Wolvega Panelen

CEPEZED E.G.M. Architecten Hubert-Jan Henket bna architecten IMA Summis Architectenbureau Mani Moen & van Oosten Architecten OD 205 Post Ter Avest Van Remundt Architecten ir Frank van Waes, Buro voor Architektuur

GE Plastics Structured Products Europe Holec Systemen & Componenten Hoogovens Groep

INDUSTRIEEL ONTWERPERS Ahrend Design

OVERIGEN ACN Constructeurs ir J.D. Boot Centrum Staal

Intal · Inter Sign Nederland Handelsonderneming J.J. Krens Krupe Bomatex De Meeuw Oirschot NBM-Amstelland Woningbouw

· NYVA Nijmegen Octatube Spoce Structures Plastica Plaat

· Polydak · Rockwool lapinus

Brouwer + Koning Holland Processing Klimaat Bouw De Koek Produktontwikkeling Friso Kramer landmark Design & Consult Produktcentrum TNO

ARCHITECTEN Archipel Ontwerpers Architectenbureau Böhtlingk Jan Brouwer Associates

Antwoordkaart Booosting Naam

Bedrijf

Adres

Postcode

Woonplaats

Telefoon

Functie/Afdeling

• Ik geef mij op voor de bijeenkomst bij Bruynzeel

Keukens en Kasten bv. op 9 september 1992 o von 15.00 - 17.00 uur voor de rondleiding

door de fabriek met ••• personen o von 17.00 - 20.30 uur met personen o van 15.00 - 20.30 uur met ••• personen

o Ik ontvang graag informatie over participatie bij Booosting

o Anders, n.1.

Corsmit Roodgevend Ingenieursbureou GeNie Consult • Havanna Odrie Huis van de Toekomst KD Consultants Kruisheer Partners Consultants Nationale Woningraad OBOM-werkgroep Van Triest.partners TU Delh TU Eindhoven

Secretariaat Booosting

Lange Voorhout 15

2514 EA Den Haag

Nieuw adres voor Booosting -secretariaat Vanaf 1 juli 1992 heeft het Booosting-secretariaat een nieuw adres:

Booosting

Lange Voorhout 15

2514 EA Den Haag

Telefoon 070 • 346 29 78

Telefax 070 • 356 18 48

Met deze verhu izi ng zijn tevens de activiteiten die tot nu toe door adviesbureau Wi nkelman & Van Hessen wer­den uitgevoerd, overgedragen aan Anneke van Dijk. Samen met Ans Zoutenbier zal zij het Booasting bureau en het secretariaat gaan runnen. Hans Kamphuis blijft als initiatiefnemer bij Booosting betrokken, onder andere bij de begeleiding van de produktontwikkelingsteams_

Intreerede Mick Eekhout Dr ir A. c.J. M _ Eekhout, directeur van Octatube Space Structures, is benoemd tot hoogle­raar in de Faculteit der Bouwkunde aan de TU Delft, vakgebied produktontwikkeling.

Ter gelegenheid van zijn ambtsaanvaarding zal prof_ Eekhout op woensdag 16 septem­ber a.s_ om 15 .00 uur in de aula van de TU Delft, Mekelweg 5, een rede uitspreken, geti­teld: 'Architectuur tussen traditie en technologie'.

Belangstellenden zijn uitgenodigd om deze bijeenkomst bij te wonen_ Na het uitspreken van de rede is er gelegenheid tot het aanbieden van gelukwensen.

Booosting:

Programma Booosting:

9 september 1992

7 oktober 1 992

Bruynzeel Keukens en Kasten

Enitor (AVAl

12 november 1992 Brakellnterieurgroep (AVA)