6  achter het nieuws  mednet 02I2012

 

Boetebesluit NMa roept verwondering op

De bekendmaking van de NMa-boete van 7,7 miljoen euro voor de LHV vanwege bemoei-enis met de vestiging van huisartsen, veroorzaakte veel commotie. Huisartsen ontkennen dat ze een vestigingsbeleid hebben, maar de NMa blijft bij haar standpunt. Volgens hoog-leraar Mededingingsrecht prof. dr. Jean Paul van Marissing moet de rechter het bewijs nog beoordelen.

Wat zou een verklaring zijn voor het verschil van inzicht tussen de NMa aan de ene kant en de huisartsen ander-

zijds? Hoogleraar Mededingingsrecht aan de Webster Univer-sity Leiden en Nyenrode Business Universiteit Breukelen, prof. dr. Jean Paul van Marissing, stelt: “De NMa is al snel achter-dochtig als een organisatie als de LHV zich zou bemoeien met het vestigingsbeleid. Vestigingsbeleid, het afstemmen van gedrag, kan namelijk de marktwerking beïnvloeden. De NMa baseert zich op klachten van huisartsen. Vervolgens onder-bouwt zij deze aanklacht in het Besluit LHV. Zo goed als alle boetebesluiten van de NMa worden aangevochten. Pas bij een rechter wordt het bewijs voor het eerst gewogen. Dat nieuwe huisartsen zich niet herkennen in het beeld dat de NMa schetst, zal ook mee worden gewogen. Er zijn zaken genoeg waarin de NMa is teruggefloten. Dat de NMa het bij het juiste eind heeft, valt dan ook zeker niet met zekerheid te zeggen. Feitelijk geeft zo’n boetebesluit een vrij eenzijdig beeld.”

TegenwerkingDe NMa zegt tot onderzoek over te zijn gegaan na meldingen van nieuwe huisartsen die bij het opstarten van een praktijk tegenwerking ondervonden van gevestigde huisartsen. Vol-gens de NMa heeft de LHV haar leden geadviseerd over beleid bij vestiging van nieuwe huisartsen. Dat vindt de NMa in het document Vestiging van de LHV uit 2006. Hierin staan aanbevelingen en staat volgens de NMa dat het vanwege de onderlinge samenwerking van belang is dat huisartsen in hun regio betrokken zijn bij de vestiging van nieuwe huisartsen. De LHV adviseert haar leden ‘de regie in handen te houden’ en ervoor te zorgen dat zorgverzekeraars geen andere par-tijen contracteren voor het leveren van huisartsgeneeskun-dige zorg. Huisartsen moeten het aanbod ‘monitoren en in balans houden’, adviseert de LHV volgens het NMa-rapport. Wanneer huisartsen vinden dat zich een nieuwe huisarts moet vestigen, moeten zij een sollicitatieprocedure organise-ren. Volgens de NMa overtreedt de LHV hiermee mogelijk artikel 6, eerste lid, van de Mededingingswet. De LHV wil niet reageren op deze aantijgingen van de NMa.

SoS-ArtSVolgens de NMa remt de LHV met haar vestigingsbeleid huis-artsen af om goede prestaties te leveren, innovatief te zijn en de patiënt centraal te stellen. De mededingingsautoriteit meent dat huisartsen geremd worden bij het invoeren van avondspreekuren of het inspelen op andere behoeften van patiënten. De NMa vindt dat huisartsen zich moeten kunnen onderscheiden door locatie, extra deskundigheden en beje-gening van en communicatie met patiënten. Een van de voorbeelden is een huisarts die zich specifiek wilde richten op campusstudenten in Rotterdam. “Een initia-tief dat volledig gestrand is”, stelt woordvoerder Barbara van der Rest van de NMa. “Ook het initiatief SOS-arts kwam maar moeizaam van de grond.” SOS-arts staat niet specifiek genoemd in het NMa-rapport, maar er staat wel duidelijk in het Besluit LHV dat commerciële investeerders die huisart-senpraktijken starten, geweerd moeten worden volgens de LHV. Volgens de NMa is de komst van deze commerciële cen-tra aanleiding voor de LHV om het document Vestiging met daarin de Aanbevelingen op te stellen. De NMa heeft hier een duidelijke mening over en schrijft in haar rapport: ‘De Aanbevelingen zijn kennelijk ontworpen om toetreding en commerciële initiatieven aan banden te leggen die de reeds gevestigde huisartsen niet in hun belang achten’.De NMa maakt ook duidelijk waarom de LHV tegen de com-merciële partijen is en citeert uit het document Vestiging van de LHV: ‘Het overgrote deel van de commerciële partijen neemt de huisartsen in loondienst. In tegenstelling tot wat de commerciële partijen vinden, wordt de medische autonomie van de huisarts hierdoor beperkt. Dit blijkt onder andere uit de, uit afspraken met verzekeraars voortvloeiende, verplich-ting bepaalde zorgpakketten aan te bieden en kosteneffec-tiever te werken’.Volgens de NMa vindt de LHV commerciële centra een ‘onwenselijke ontwikkeling’. In hetzelfde document Vestiging van de LHV staat volgens de NMa: ‘Commerciële partijen pro-beren in toenemende mate een plek te veroveren in huisart-senland. (…) De medische autonomie van de huisarts wordt

tekst Suzanne BremmerS

achter het nieuws  7 www.mednet.nl

Voor meer nieuws zie www.mednet.nl

beperkt en de macht van de verzekeraars neemt toe. Dit is een slechte ontwikkeling voor het merk ‘huisartsenzorg’ en de vertrouwensrelatie met patiënten kan onder druk komen te staan’.

Jonge HuiSArtSenHuisartsen zeggen zich niet te herkennen in het beeld dat de NMa schetst. Het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel) heeft recent onderzoek gedaan naar de spreiding van huisartsen over Nederland. Onderzoeker Lud van der Velden spreekt geregeld jonge artsen en kent geen verhalen van nieuwe huisartsen die worden tegenge-houden door gevestigde huisartsen. “In de jaren ’80 van de vorige eeuw waren er wel wilde vestigingen, praktijken die tegen het formele vestigingsbeleid in gingen, ook wel vecht-praktijken genoemd. Daar horen we tegenwoordig niets meer over.” Ook jonge huisartsen verenigd in de LOVAH, WADi en Generation Next begrijpen niets van de boete van de NMa. In een persbericht stelt LOVAH nog nooit iets van de ver-meende problematiek te hebben gehoord. ‘Wij hebben geen idee welk probleem de NMa met deze destructieve boete probeert aan te pakken. De meeste jonge huisartsen die praktijkhouder willen worden, zoeken een praktijk die bij hen past en waar een huisarts gezocht wordt na bijvoorbeeld pensioen van de voorganger of capaciteitsuitbreiding. Prak-

tijkovername is dan ook veel gebruikelijker dan vrije vesti-ging. Vrije vestiging, dus zelf een hele nieuwe praktijk vanaf de grond opbouwen, is een stuk minder aantrekkelijk. Niet vanwege belemmeringen door andere huisartsen of de LHV, maar simpelweg omdat het onzekerheid, financiële risico’s en logistieke belasting met zich meebrengt. Dat betekent geens-zins dat de LOVAH belemmeren van vrije vestiging zou goed-keuren, integendeel, maar wél dat de schaal van het veron-derstelde probleem zeer klein is’.

AllergiScHVolgens huisarts Henk van Gerven, Tweede-Kamerlid voor de SP, beschouwt de NMa huisartsen als ondernemers. “De NMa is dan ook buitengewoon allergisch voor iedereen die com-merciële activiteiten in de weg staat. Huisartsen hebben zich categorisch verzet tegen marktwerking sinds de invoering van de Zorgverzekeringswet in 2006. Dat is natuurlijk tegen het zere been van de NMa. Huisartsen die zich wel aansloten bij commerciële centra komen terug op hun besluit omdat ze merken dat ze niet mogen samenwerken met andere huisart-sen. Het besluit van de NMa sluit perfect aan bij de tijdgeest die bol staat van economische theorieën in de zorg. Als de SP in de toekomst een minister van VWS levert, zullen we er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de NMa iets nuttigs gaat doen en niet meer zal opereren in de zorg.”Of een politieke partij dat kan bewerkstelligen is volgens hoogleraar Van Marissing zeer de vraag. “Vandaag de dag opereert de NMa onafhankelijk van ministers. De NMa houdt zich aan de Mededingingswet en aangezien we in een rechts-staat leven, kunnen ministers daar, ook niet indirect, invloed op uitoefenen. Zij kunnen geen onderwerpen aandragen en geen aanwijzingen geven. Tegelijkertijd is het ook waar dat marktwerking in de zorg de laatste jaren wordt gestimuleerd. Bij de oprichting van de NMa, in 1998, vond de NMa dat zie-kenhuizen te veel onder toezicht stonden van de overheid. Inmiddels opereren ziekenhuizen steeds onafhankelijker en worden fusies ook door de NMa beoordeeld.”

De LHV gaat in hoger beroep. De belangenvereniging zegt zich niet te herkennen in het beeld dat de NMa schetst en is het ‘volstrekt oneens’ met de conclusies..

Jonge huisartsen verenigd in de LOVAH, WADI en Generation Next zien geen proble-

men bij vestiging. Meestal nemen ze een praktijk over van een andere huisarts. Het

gebeurt zelden dat een afgestudeerde huisarts een nieuwe solopraktijk begint

HAN

S O

OST

RUM

FO

TOG

RAFI

E