Fusies, overnames en joint ventures: een zorg?

AKD advocaten & notarissen

Pieter Kuypers

17 november 2011

2

Agenda

• Inleiding en achtergronden

• Kernbegrippen

• Regels van het spel

• Praktische zaken en aanpak

• Nieuwe regels van het spel

• Conclusie

3

Inleiding en achtergronden

• Consument, zorgverzekeraars en overheid: een mix van spreiding en concentratie van het zorgaanbod

• Voor de medisch specialistische zorg: kwaliteit gekoppeld aan volume. Daardoor voortdurende druk om doelmatiger en efficiënter te werken

• Fusie of een intensieve samenwerking (joint venture) gericht op het waarborgen van kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid ligt voor de hand

• Mededingingsrecht: vage normstelling, primaat van de economische rationaliteit. Maar: geen goede aansluiting met de ontwikkelingen in de zorg en publieke belangen

4

Kernbegrippen I

• Onderneming: iedere eenheid die een economische activiteit verricht

• Economische activiteit: het aanbieden van diensten of goederen op de markt

• Ziekenhuis = onderneming (inclusief academische ziekenhuizen)

• Geen dienst van algemeen economisch belang

• Mededingingsregels zijn toepasselijk

5

Kernbegrippen II• Driedeling:

• fusies, overnames en joint ventures: concentratiecontrole

• kartelrecht• misbruik van machtspositie• staatssteun

• Grensvlak concentratiecontrole en kartelrecht

• joint ventures

• Grensvlak concentratiecontrole en misbruik van machtspositie

6

Kernbegrippen III

Concentratiecontrole: Toezicht door de NMa op ondernemingen die voornemens zijn te fuseren, een overname willen doen of een gemeenschappelijke onderneming willen oprichten (joint ventures).

Als een concentratie onder het toezicht van de NMa valt, moet het voornemen om de concentratie tot stand te brengen, vooraf gemeld worden bij de NMa. Pas nadat de NMa de concentratie heeft goedgekeurd, mag de concentratie tot stand worden gebracht.

7

Regels van het spel I

• Per jan 2008 tot jan 2013 tijdelijk verlaagde omzetdrempels voor concentraties in de zorg:

Gezamenlijke wereldwijde omzet

Individuele omzet in Nederland van ten minste twee ondernemingen

Individuele omzet behaald met het verlenen van zorg van ten minste twee ondernemingen

Normale drempels EUR 113.450.000 EUR 30.000.000 N.v.t.

Verlaagde (‘zorg’) drempels EUR 55.000.000 EUR 10.000.000 EUR 5.500.000

8

Regels van het spel II

Bevoegdheid NMa NZa

Handhaving kartelverbod Bevoegd om kartels op te sporen Geen bevoegdheid

  en handhavend op te treden  

  (art. 6 Mw)  

Concentratiecontrole Bevoegd om concentraties te Geen bevoegdheid. NMa vraagt of

  beoordelen (art. 34 Mw) NZa een zienswijze wenst af te

    geven.

Toezicht op economische Handhaven verbod misbruik Kan vooraf verplichtingen

machtsposities/aanmerkelijke economische machtspositie opleggen aan marktpartijen met

marktmacht (art.24 Mw). Repressieve (ex aanmerkelijke marktmacht (artikel

  post) toets van gedrag. 48 Wmg). Preventieve (ex ante)

  Mogelijkheid om sancties op te toets van gedrag. Bij een

  leggen. samenloop van bevoegdheden

    heeft de NZa voorrang boven de

    NMa bij het oppakken van

    aanmerkelijke marktmacht.

9

Praktische zaken en aanpak I:

• Feiten, randvoorwaarden, veldverkenning en wensen

• Strategie: keuzen• melden?• Succes?• tijdpad?• risico’s?

• Vaststelling strategie

• go or no go• draagvlak• toetsmomenten bepalen

10

Praktische zaken en aanpak II

• Melding?• omzetdrempels worden gehaald NMa

• omzet vorig kalenderjaar• geconsolideerd

• personele unie is “concentratie”

Alternatieven?• intensivering samenwerking(en)• fasen?

11

Praktische zaken en aanpak III

• Algemeen: grootste werk voor melding

• Uitdaging: één fase (> 4 weken)

• Vroegtijdig actie• intentieverklaring• afbreukrisico

• Vastlegging intentieverklaring• visie- of beleidsdocument• kern van de fusie uitwerken (max 5 p.)

12

Praktische zaken en aanpak IV

• Economisch onderzoek relevante markten (1)

• Productmarkten• substitueerbaarheid vraag• substitueerbaarheid aanbod• toetreding tot de markt

• Geografische markten• hoever bestaat geografisch dezelfde productmarkt• eenheid in prijs

13

Aanpak V: voor melding

• Economisch onderzoek relevante markten (2)

• Productmarkten• klinische ziekenhuiszorg• niet-klinische ziekenhuiszorg• topklinische zorg• topreferente zorg

• apotheek?• laboratoriumonderzoek?

14

Aanpak VI: voor melding

• Economisch onderzoek relevante markten (3)

• Geografische markten• onderzoek naar patientenstromen• reistijdenanalyse• kwalitatief onderzoek onder marktpartijen

• feitelijke keuzes• geografische en sociaal culturele kenmerken streek

• NMa: onderlinge samenhang

15

16

Praktische zaken en aanpak VII

• Informatie naar NMa

• Prenotificatiegesprek NMa

• Gesprek NZa/IGZ

• Uitwisseling van gegevens

• Toezending concept meldingsformulier

• Bespreking NMa (eventueel NZa/IGZ)

• Definitieve go no go melding

17

Praktische zaken en aanpak VIII

• Meldingsformulier indienen

• Vragen• Formele vragen• Informele vragen

• Intern fulltime beschikbaarheid • Besluit NMa 1e fase en ev. 2e fase

18

Nieuwe regels van het spel• Aanscherping toezicht

• Verbod tot verticale integratie

• Splitsingsbevoegdheid IGZ

• Versterking intern toezicht: de FER

• Versterking extern toezicht: fusietoets NZa

• NMa: 2e viool

• Inwerkingtreding: 1 januari 2013

19

AKD.nl