Binding met Rotterdam · young professionals, gezinnen met hoogopgeleide ouders en de zogeheten...

Social marketing onderzoek onder hoogopgeleiden. Deel 3:

mensen zonder kinderen.

Binding met Rotterdam

Uitvoering door W&I Group BV in opdracht van de Gemeente Rotterdam, oktober 2016

© Gemeente Rotterdam, oktober 2016

Aan de totstandkoming van dit rapport is uiterste zorg besteed. Voor informatie die onvolledig of onjuist is opgenomen en voor eventuele gevolgschade, aanvaarden W&I Group BV en Gemeente Rotterdam geen aansprakelijkheid. Overname van gegevens is toegestaan met bronvermelding 'Onderzoeksrapport social marketing Binding met Rotterdam'.

Uitvoering W&I Group BV Eindredactie Floor Wijburg en Amy Houtkamp Opdrachtgever Gemeente Rotterdam Emmelien Matthijsse (programma Sterke Schouder Sterke Stad) Kitty Tang (Citymarketing) Fotografie omslag Peter Schmidt

Inhoud1. Inleiding 41.1. De doelgroep 51.2. Onderzoeksmethode 61.3. Onderzoekspopulatie 6

2. De Doelgroep 72.1. Subsegmenten op basis van attitude 72.2. Reflectie en zingeving 92.3. Vrijheid 112.4. Sociale acceptatie 122.5. Onderverdeling op basis van seksuele geaardheid 14

3. Het Dagelijks Leven 153.1. Wonen 153.2. Werken 183.3. Recreëren 193.4. Winkelen 203.5. Huisdieren 21

4. Het Krachtenkompas Van Rotterdam 224.1. Veiligheid 234.2. Diversiteit 254.3. Levendigheid 264.4. Verbondenheid 274.5. Vooruitgang 284.6. Gezondheid 294.7. Natuurlijk 304.8. Betrokkenheid 31

5. Bijlagen 32Persona hetero stel 32Persona gay man 33Persona gay vrouw 34

Onderzoek

Sociale marketing ‘Binding met Rotterdam’

1. Inleiding

Rotterdam wil kansrijke groepen steviger aan zich binden. Het gaat om studenten, young professionals, gezinnen met hoogopgeleide ouders en de zogeheten herontdekkers. Deze groepen dragen bij aan de economische en sociale groei van de stad, vanwege hun weerbaarheid, hun productiviteit, hun ondernemerschap en hun koopkracht. Social marketing biedt in dit kader vele kansen.

Eind 2015 - begin 2016 is er door W&I Group een social marketing onderzoek uitgevoerd onder vier doelgroepen: studenten, young professionals, gezinnen en herontdekkers. Daarbij zijn de drijfveren en bindingselementen van deze segmenten onderzocht. De uitkomsten van dit onderzoek bieden concrete handvatten voor een strategie om de binding met Rotterdam te versterken. Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat er een kansrijk segment mist in de segmentatie: mensen zonder kinderen. Dit groeiende segment is een belangrijk element in de segmentatie van hoger opgeleiden en hun binding met de stad. Om inzicht te krijgen in dit segment is op verzoek van de opdrachtgever bijgaand voorstel opgesteld.

In het onderzoek is gebruikt gemaakt van een hybride onderzoeksmodel, waarbij verschillende kwalitatieve onderzoeksmethoden zijn toegepast, te weten diepte-interviews, participerende observaties en focusgroepen. In de analyse van de resultaten is een comparatieve methode ingezet, waarbij de verschillende methoden en resultaten onderling met elkaar zijn vergeleken. Om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de factoren die van invloed zijn op de binding met de stad, hebben wij zowel mensen die in Rotterdam wonen, als mensen die niet in Rotterdam wonen betrokken bij het onderzoek. Daarbij is gedifferentieerd tussen mensen die binding hebben met de stad door bijvoorbeeld werk of studie, en mensen die geen binding hebben met de stad. Bij iedere onderzoeksmethode is ingezet op het achterhalen van de waarneembare factoren (rationeel) en de dieperliggende factoren (emotioneel) die van invloed zijn op het gedrag. Social marketing is geen gedragswetenschap. Het is een effectieve manier om diep inzicht te krijgen in de belevingswereld van de doelgroep. Met deze gedachte in het hoofd dient dit rapport gelezen te worden.

Na uitvoering van het onderzoek en de daarbijbehorende analyse kan gesteld worden dat het segment ‘mensen zonder kinderen’ een belangrijk segment is voor Sterke Schouders. Het advies is om dit segment toe te voegen aan de huidige segmentatie, waardoor Sterke Schouders vijf centrale doelgroepen kent: studenten, young professionals, gezinnen, mensen zonder kinderen en herontdekkers.

�4

Onderzoek


1.1. De doelgroep

Het programma ‘Sterke Schouders Sterke Stad’ deelt de kansrijke doelgroepen in de stad op in vier segmenten, welke gebaseerd zijn op levensfases: studenten, young professionals, gezinnen en herontdekkers. Ieder segment kenmerkt zich door een bepaalde levensfase welke specifieke behoeften en wensen met zich meebrengt op het gebied van wonen, werken en leven. Studenten, young professionals, gezinnen en herontdekkers staan daarbij inmiddels reeds duidelijk op het netvlies door het voorgaande onderzoek. Mensen zonder kinderen echter nog niet. Door middel van social marketing onderzoek wordt diep inzicht verkregen in de belevingswereld van dit segment. De onderzoekspopulatie is vastgesteld naar aanleiding van het eerder uitgevoerde onderzoek en bestaat uit het segment ‘mensen zonder kinderen’. We hebben in dit onderzoek gezorgd voor een diverse onderzoekspopulatie, door subsegmenten te identificeren. Hiermee bestaat de onderzoekspopulatie uit stellen zonder kinderen, singles zonder kinderen en respondenten uit de LHBT gemeenschap, zonder kinderen, in de leeftijd 35-50 jaar.

�5

Mensen zonder kinderen

Hetero

Singles Stellen

LHBT gemeenschap

Onderzoek


1.2. Onderzoeksmethode

1.3. Onderzoekspopulatie

�6

METHODE DOEL

INTERVIEWS DIEPTE-INTERVIEWS

Het achterhalen van dieperliggende motieven en het bepalen van de relatie tussen de rationele, affectieve en gewenste identiteit van Rotterdam.

SOCIALE SETTING

OBSERVATIEInzicht krijgen in het gedrag bij verschillende doelgroepen in de sociale setting.

PARTICIPERENDE OBSERVATIE

Het duiden van het gedrag door te participeren in situaties in de sociale setting en door in te grijpen op ontstane situaties.

GROEPS-SETTING

FOCUSGROEPHet duiden van de sociale dynamiek rond de binding met Rotterdam in de sociale netwerken van de doelgroepen.

ASSOCIATIEF ONDERZOEK

Het duiden van de sociale dynamiek rond de binding met Rotterdam door middel van het spelenderwijs doornemen van het Krachtenkompas van Rotterdam.

Hetero Gay

M V M V TOTAAL

INDIVIDUEEL 12 8 11 7 38

GROEPSSETTING 5 7 25 37 74

Onderzoek


2. De doelgroep

2.1. Subsegmenten op basis van attitude

De doelgroep ‘mensen zonder kinderen’ blijkt zich te verdelen in verschillende subsegmenten op basis van de attitude ten opzichte van het geen kinderen hebben. Enerzijds zien we mensen die bewust geen kinderen hebben. Anderzijds zien we de mensen die wel kinderen willen, maar (nog) geen kinderen hebben. Dit kan komen doordat zij geen kinderen kunnen krijgen, of omdat zij nog twijfelen. Daarmee onderscheiden wij drie subsegmenten:

• kindvrij • twijfelend • kinderloos

Kindvrij Verreweg de meeste mensen die aan dit onderzoek hebben deelgenomen kunnen ingedeeld worden in de categorie ‘bewust zonder kinderen’. Zij noemen zichzelf in veel gevallen kindvrij in plaats van kinderloos.

Het is een bewuste keuze voor hen en zij genieten ervan. Dit segment geeft diverse redenen op om kindvrij te blijven. Dominant zien we drie redenen die ten grondslag liggen aan deze beslissing:

Geen behoefte aan/ drang toe “Het ouderschap is niet voor mij bedoeld.”

Niet verantwoord vinden “Ik vind het niet verantwoord om een kind op deze wereld te zetten.” Redenen die genoemd worden zijn met name gelinkt aan de staat van de maatschappij. Bij respondenten uit de LHBT-gemeenschap speelt daarbij in sommige gevallen mee dat zij hun kind geen moeilijke situaties willen laten beleven op school, doordat het kind moet uitleggen hoe het thuis zit.

Vrijheid “Ik wil genieten van mijn vrijheid.”

�7

Onderzoek


De beleving van een stad lijkt bij mensen in deze categorie intenser te zijn dan bij mensen in de andere categorieën. Geven young professionals nog aan dat zij -bij wijze van spreken- in iedere metropool kunnen wonen, mensen in deze categorie lijken zich bewust te zijn van het settelen in Rotterdam. Ze kiezen voor een luxe appartement met dakterras, een historisch vooroorlogs pand of een deel van een betekenisvol, monumentaal wooncomplex in de stad. Zij zien hun toekomst ook in Rotterdam en daarom is dit een belangrijke groep om te boeien en binden.

Twijfelend Dit zijn de mensen binnen de doelgroep die nog niet zeker weten of ze kinderen willen. Zij twijfelen en zitten in een overpeinzingsproces. We zien dit met name voorkomen bij stellen. Hun vrienden krijgen kinderen en dit vergroot het twijfelen. Aan de ene kant zien ze het geluk van het ouderschap en het gezinsleven, aan de andere kant zien ze de impact die het heeft op het leven als individu en als koppel. Het feit dat de keuze om wel of geen kinderen te nemen nog niet zo strikt gemaakt is, heeft gevolgen voor het verhuisgedrag van deze mensen (pagina 16).

Kinderloos Dit zijn de mensen die wel kinderen willen, echter geen kinderen kunnen krijgen. Bij vrouwen zien we hier biologische redenen aan ten grondslag liggen, waardoor zij zich liever niet openlijk tot het segment ‘mensen zonder kinderen’ scharen. Het is een gevoelig onderwerp en wordt in gesprekken liever vermeden. Echter, in dit segment vallen ook homoseksuele mannen, die aangeven graag kinderen te willen, maar te oud zijn voor adoptie. Het adopteren van kinderen is volgens de doelgroep als gay stel vanaf 40 niet meer mogelijk, vanwege wetgeving. Hierdoor komen volgens hen gays die kinderen willen, niet toe aan kinderen, omdat de natuurlijke drang om kinderen te krijgen bij mannen later begint.

“Na een periode van feesten volgt een periode van bezinning, dat je je meer gaat richten op je eigen gezin. Je bent dan ook in de fase dat je zelf vindt dat je een goede basis kunt bieden aan kinderen. En juist dan kan het niet.”

�8

Onderzoek


2.2. Reflectie en zingeving

De doelgroep zonder kinderen lijkt een grote mate van reflexiviteit te tonen over de alledaagse keuzes die zij (mogelijk gaan) maken. Zingeving is een belangrijk thema onder de respondenten. Men geeft aan dat ze met leeftijdgenoten met kinderen eigenlijk niet over de vorm van zingeving kunnen praten waar zij over nadenken, omdat hun vrienden met kinderen te druk zijn met het managen van hun gezin. De kinderen zijn hun zingeving, terwijl de mensen zonder kinderen aangeven veel na te denken over hun persoonlijke zingeving en hun bijdrage aan een betere wereld.

“Zonder kinderen heb je meer tijd om na te denken. Meer tijd om te reflecteren op wat belangrijk is en wat je wilt. Maar daar wordt je ook wel cynischer van.”

Veel respondenten zijn dan ook actief bezig met een vorm van zelfontplooiing: een cursus, een seminar of boeken lezen. Daarbij zijn ze zich bewust van de invloed van de keuzes die zij maken op hun eigen geluk. Deze reflexiviteit vertaalt zich naar dieper nadenken over keuzes die gemaakt worden en de impact die een keuze vervolgens op de persoon zelf heeft. Het betekent ook dat men kritisch kijkt naar zaken in de eigen omgeving. Waardedenken is daarbij dominant aanwezig: wat voor waarde levert een element in de omgeving op voor de persoon zelf? Enkele respondenten geven los van elkaar aan dat zij bewust de televisie de deur uit hebben gedaan, omdat ze hierdoor “minder tijd verspillen aan doelloos kijken”. Andere respondenten geven aan bewust geen social media te gebruiken, omdat het voor hen “zinloos is om de pietluttige dingen van anderen te lezen” en het teveel tijd kost.

De doelgroep kenmerkt zich door een behoefte aan een consequent standpunt en een uitgesproken mening. Zo geven vele respondenten aan de economie belangrijk te vinden “maar ook de sociale kant” en typeren zij zichzelf als “links, met rechtse trekken”. Men houdt ervan als Rotterdam een standpunt inneemt, ook al zijn ze het er wellicht niet mee eens. Het feit dát er een standpunt ingenomen wordt, dat we als stad zeggen: ‘dit zijn we en dit doen we’, is voor hen een teken van hoe een ideale omgeving dient te zijn. Vervolgens kan er een discussie aangegaan worden over het betreffende standpunt, want discussiëren is volgens hen gezond. Op dit vlak vindt men dat Rotterdam slecht scoort. Zij vinden het beleid niet altijd even consequent en hebben behoefte aan een meer uitgesproken richting die we als stad kiezen.

�9

Onderzoek


Positief over Sterke Schouders Zagen we bij de andere doelgroepen soms nog een kritische kanttekening over het focussen op hoogopgeleiden, deze doelgroep is onomwonden positief. Men is te spreken over het programma, omdat zij de ‘elite-groep’ in Rotterdam te klein vinden. Er is volgens hen veel in Rotterdam voor mensen met minder geld. Dit is goed en moet ook vooral zo blijven volgens hen, echter vinden zij dat er ook genoeg faciliteiten moeten zijn voor mensen met geld. Dit hoeft volgens hen niet alleen te zijn in de vorm van één dure winkelstraat; het moet het algemene leefklimaat betreffen, welke meer wordt afgestemd op de hoogopgeleide Rotterdammer. Het feit dat Sterke Schouders een duidelijk standpunt inneemt over de richting die Rotterdam op wil vinden zij goed; er heerst een onomwonden positieve stemming over dit programma binnen deze doelgroep in vergelijking met de andere doelgroepen, waar de term hoogopgeleiden nog wel eens ter discussie stond.

Internationaal vergelijkend De doelgroep is in hoge mate internationaal vergelijkend waar het Rotterdam aankomt, in een hogere mate dan de andere doelgroepen dit deden. Men zet allerlei onderwerpen af tegen hoe andere steden het doen, als voorbeeld “dat het dus wel mogelijk zou moeten zijn”. Vergelijkingen die genoemd zijn, zijn bijvoorbeeld:

Antwerpen “Een voorbeeld van een eigenwijze modestad.” “Rotterdam is te vintage/ urban qua stijl.

Berlijn “Weinig regels; daardoor weinig problemen. Je kunt er jezelf zijn.” “In Rotterdam is de LHBT-gemeenschap oplettender.”

Stockholm “De hele stad heeft elektrische taxi’s.” “Rotterdam heeft een halfbakken beleid met de milieuzone.”

New York “Het uitgestrekte groen van Central Park.” “De hondenparken van New York.”

London “Het metronetwerk dat ’s nachts óók goed functioneert.” “In tegenstelling tot het metronetwerk van Rotterdam.”

�10

Onderzoek


2.3. Vrijheid

De doelgroep woont met veel plezier in de stad, houdt van ‘het stadse’ en geeft aan een vrij leven te leiden. Men nuanceert het begrip vrijheid door te zeggen dat vrij betekent dat ze vrij zijn om te beslissen wat ze op dat moment gaan doen. Ze geven aan dat zij die flexibiliteit heerlijk vinden.

“Het feit dat ik geen kinderen heb beïnvloedt ook echt hoe ik in het leven sta. Als ik niet meer gelukkig ben op mijn werk, ga ik wat anders zoeken. Ik heb geen kinderen om rekening mee te houden. Als ik mijn woonomgeving niet meer leuk vindt doordat het aan het veranderen is, ga ik verhuizen, zonder mij druk te hoeven maken over de impact op de kinderen.”

Vrijheid is een belangrijke kernwaarde. Dit is ook een punt welke zij zoeken in hun ideale woonomgeving: vrijheid om te zijn wie je bent en te doen wat je wilt, mits je daar anderen niet mee tot last bent. Quality time is belangrijk, met vrienden of juist alleen. De doelgroep is graag thuis, ‘me-time’ is veel waard voor hen. Niet alleen de singles, ook de stellen hechten veel waarde aan tijd voor zichzelf.

“Mensen hebben altijd een bepaald beeld van mij als ‘bewust single zonder kinderen’. Alsof ik iedere avond in de hipste tenten sta met een glas Chardonnay in mijn hand. Ik hang gewoon in mijn trainingsbroek op de bank voor de TV. Ik ben heel graag thuis.”

Men vindt het belangrijk dat in Rotterdam centraal staat dat de inrichting van je leven is zoals je zelf wilt. Volgens hen moet een ieder vrij zijn om de inrichting van zijn of haar leven zelf te bepalen. Echter is de maatschappij volgens hen nog steeds ingesteld op het Jan Modaal-idee. “Niet iedereen schuift om 18.00 uur aan tafel voor het eten en doet op zaterdag de boodschappen.” Men heeft bijvoorbeeld een duidelijke behoefte aan andere openingstijden (pagina 19).

De vrijheid klinkt door in de behoefte aan aparte producten voor mensen onder kinderen, zoals bijvoorbeeld recreatieve plekken waar geen kinderen zijn (“21+ plekken”) of een zorgverzekering voor mensen die geen kinderen willen.

“Vrijheid in wat je wel en niet kunt verzekeren. Mijn vrouw zal nooit gaan bevallen of gebruik maken van kraamzorg. Je kunt voor alles pakketten nemen, behalve voor dat. Dat is toch raar?”

�11

Onderzoek


2.4. Sociale acceptatie

Vrijheid uit zich voor deze doelgroep niet alleen in de flexibiliteit in het dagelijkse leven, het betekent voor hen met name ook kunnen zijn wie je bent en doen wat je wilt doen. Acceptatie is een belangrijk thema. De doelgroep geeft aan doorlopend te maken te hebben met vooroordelen. Bij de gay-gemeenschap is dit gericht op hun seksuele geaardheid, echter ook bij de andere subsegmenten worstelt men met vooroordelen.

Bij de hetero kindvrijen komt naar voren dat zij zich in veel gevallen niet geaccepteerd voelen vanwege hun keuze. Men geeft aan dat zij zich steeds moeten verklaren richting de maatschappij en dat men hun keuze niet begrijpt. Men geeft aan vaak het gevoel te hebben als outcast gezien te worden. “Alsof je iets verkeerd doet als je geen gezin sticht”. “Als je geen kinderen wilt, heb je het gevoel van een andere planeet te komen.” “Je wordt verketterd als je er voor uitkomt.”. “Je voelt je in de minderheid. Je wordt toch bestempeld als mislukt in deze maatschappij als je geen kinderen hebt.” Dit zijn slechts enkele voorbeelden van wat er door respondenten is gezegd.

Daarbij komt volgens hen dat de maatschappij draait om kinderen en dat zij daardoor steeds buiten de boot vallen. Men voelt zich op sommige vlakken vergeten of achtergesteld, omdat mensen met kinderen in hun optiek altijd voor gaan.

“Hoe vaak ik te horen krijg dat ik egocentrisch ben omdat ik geen kinderen neem. Mensen voelen zich dan ineens genoodzaakt om mij te gaan bekritiseren: ‘mijn kinderen moeten later wel jóuw billen wassen’. Dan denk ik: wij lossen nooit zwangerschaps- of ouderschapsverlof in. Wij zullen nooit gebruik maken van kraamzorg. En wie betaalt er mee aan jullie kinderbijslag? Daar hoor je mij toch ook nooit over?”

Het feit dat het onderzoek zich specifiek richt op mensen zonder kinderen werd bij deze doelgroep dan ook zeer positief ontvangen. Enerzijds omdat zij zich erkend voelen als doelgroep, met andere keuzes en andere behoeften in de stad. Anderzijds omdat zij het een logische onderverdeling in doelgroepen vinden, omdat volgens hen mensen zonder kinderen een andere manier van verbondenheid hebben met de stad, dan mensen met kinderen. Men geeft aan anders naar de stad te kijken, dan dat ouders doen.

�12

Onderzoek


De doelgroep is sterk gericht op moreel en moraal. Respect is een belangrijke kernwaarde. Oud en jong bij elkaar, culturen bij elkaar, seksuele voorkeuren: ‘respecteer elkaar en leer van elkaar’ is het adagium van deze doelgroep. Men is een groot voorstander van integratie in plaats van segregatie, juist ook op het vlak van de gay populatie. Hoogopgeleide homoseksuele mannen in de leeftijdscategorie 35+ geven aan dat zij zich actief aanpassen aan de omgeving. Men stelt zich bewust op in zowel het privé-leven als het zakelijke leven door zoveel mogelijk te integreren. Vaak is genoemd dat men zich aanpast door niet te kussen in het bijzijn van een grote groep mensen, niet hand-in-hand te lopen op straat en hun homoseksualiteit discreet te houden in de zakelijke context. Men benoemt dit soms ook als het verschil tussen de Amsterdamse gay en de Rotterdamse gay: extravagant en choquerend versus nuchter en no-nonsens.

Een terugkerend onderwerp bij alle subsegmenten in deze doelgroep is het afnemen van het tolerantieniveau in Rotterdam door de islamisering. De doelgroep typeert zichzelf als ruimdenkend volgens het ‘leven en laten leven’-principe en voelt zichzelf hierin beperkt worden door de mensen vanuit islamitische culturen die de laatste jaren in de stad zijn komen wonen. Dit is bij de andere doelgroepen soms ter sprake gekomen, terwijl het bij de doelgroep onder kinderen een frequent onderwerp van gesprek was. Meer hierover is te lezen op pagina 23.

�13

Onderzoek


2.5. Onderverdeling op basis van seksuele geaardheid

De keuze om een verdeling aan te brengen tussen respondenten die hetero zijn en respondenten uit de zogeheten LHBT-gemeenschap is een weloverwogen keuze geweest. Daarbij is niet de seksuele voorkeur leidend in het onderzoek. Leidend is het feit dat het draait om mensen zonder kinderen. De hypothese was dat het feit dat men wel of geen kinderen heeft, een sterkere invloed heeft op de binding met Rotterdam, dan de rol van de seksuele geaardheid. Dit blijkt juist te zijn. Respondenten uit de LHBT-gemeenschap geven aan dat hun gedrag sterker verschilt van andere LHBT’ers die kinderen hebben, dan van hetero’s die geen kinderen hebben.

“De kiddies leven toch ook heel anders? Ik zie dat aan mijn eigen vrienden. Die zijn op zaterdag een soort taxiservice, rijden van hot naar her, terwijl wij aan het genieten zijn van onze vrije dag. En geld, zij hebben vaak geen geld, terwijl wij nog een extra keer op vakantie gaan. Het wel of niet hebben van kinderen is een veel belangrijkere factor qua beleving van de stad, dan homo of hetero zijn.”

Aangezien men zichzelf eerder “gay” noemt dan LHBT, spreken wij in dit rapport ook over gay.

�14

Onderzoek


3. Het dagelijks leven

3.1. Wonen

Uit het onderzoek onder de verschillende doelgroepen blijkt een duidelijk verschil in woongedrag bij mensen zonder kinderen. De sfeer van de buurt en het karakter van de woning is leidend in de mate van positiviteit over hun woonomgeving.

De doelgroep zonder kinderen is stads ingesteld en vindt het fijn om dicht op het centrum te wonen. Populaire plekken om te wonen zijn de Stadsdriehoek, Kralingen en Blijdorp. Daarbij worden plekken benoemd waar men absoluut niet zou willen wonen: Zuid (“alles voorbij de Kop van Zuid”), Oost (“Alexanderpolder en Ommoord”) en Hillegersberg (“te kakkineus en allemaal hetzelfde”).

De doelgroep vat hun stadsleven als volgt samen: solitair, maar met de keuze voor de drukte van de grote stad wanneer je wilt. Ze vinden dit de ideale combinatie. Ze zoeken rust in hun huis, zonder overlast van buren en een stille slaapkamer. Rust is een terugkerend thema bij deze doelgroep. Mensen zonder kinderen vinden het in veel gevallen storend om in een té kinderrijke buurt te wonen. Zij ergeren zich aan de geluidsoverlast, waarbij zij het vaak nuanceren: kinderen maken nu eenmaal herrie, dat hoort bij kind zijn. Echter het feit dat de ouders het laten gaan en geen rekening houden met mensen die wellicht geen kinderen hebben, dat is de factor die hen stoort. Tevens komen er grieven boven tafel, waarbij buurten veranderd zijn doordat er meer gezinnen kwamen wonen, waardoor de diversiteit uit de wijk verdwijnt.

“Een paar jaar geleden was er nog variatie in onze buurt, zoals studenten en homokoppels, maar nu bestaat het hoofdzakelijk uit gezinnen met kinderen. Een paar gezinnen is echt niet erg. Maar als er meer gezinnen komen zie je dat er iets verschuift. Gillende kinderen om 8 uur buiten is dan ineens heel normaal. Maar als de studenten van twee deuren verder een feestje hebben, dan staan die ouders meteen aan te bellen dat ze stil moeten zijn omdat hun kinderen slapen. Dat is toch meten met twee maten? Ga dan in Nesselande wonen!”

�15

Onderzoek


Respondenten refereren aan speelplaatsen die geplaatst zijn, waarvoor natuur in de buurt moest wijken. Voor hen is dit een doorn in het oog: zij zijn juist gericht op groen en rust in de directe woonomgeving, in de drukte van de stad. Volgens hen nemen ouders een positie in waarmee het er op lijkt dat zij meer recht op zaken hebben, omdat zij kinderen hebben. “Kinderen hebben altijd voorrang. En het is niet geaccepteerd om daar anders over te denken.”

“Als ik dan lees dat de gemeente meer gezinnen wil gaan aantrekken, krijg ik het helemaal benauwd. Daar gaat de diversiteit! Dat is wel een factor waardoor ik de laatste tijd steeds meer aan verhuizen ga denken, hoezeer ik ook van Rotterdam hou.”

De doelgroep zonder kinderen vertoont daarnaast overwegend andere woonwensen. Een tuin is voor hen minder van belang. Ze geven aan dat het wel prettig kan zijn, echter niet noodzakelijk. Het stadse trekt hen aan en dat daar minder tuin bij komt kijken deert hen niet. Daarbij zien we een voorkeur voor enerzijds oudere, monumentale panden en anderzijds strakke, nieuwe appartementen. Die ogenschijnlijk tegenstrijdige woonstijlen lijken aantrekkelijk te zijn voor deze doelgroep. Een nieuwbouwhuis daarentegen wordt door velen bestempeld als ongewenst. Een mooi uitzicht vanuit het huis, op bijvoorbeeld de skyline, is een pré voor deze doelgroep.

Flexibiliteit De doelgroep houdt van flexibiliteit wat ook terug te zien is in het woongedrag: er is een voorkeur voor huren. De segmenten binnen de doelgroep die nog geen kinderen hebben, maar nog niet definitief beslist hebben om kindvrij te blijven, bevinden zich op een lastig moment in hun leven waar het gaat om het kopen van een nieuw huis. Zij weten nu nog niet zeker of er ooit kinderen zullen komen. Als zij dit wel zeker zouden weten, zouden ze anders kijken naar het kopen van een nieuw huis, geeft men aan. Zij willen niet zo snel huren, omdat de huurprijzen volgens hen nu ongunstig zijn. Echter, kopen is pas gunstiger als je er langer woont, waardoor het voor hen belangrijk is om er een keuze voor de lange termijn van te maken.

“Het zou voor ons ideaal zijn als wij, in deze fase van ons leven, goedkoop zouden kunnen huren. Of wanneer bijvoorbeeld de overdrachtsbelasting (welke nu 2% bedraagt) geschrapt zou worden. In dat geval is het niet erg wanneer je van koophuis naar koophuis hopt.”

�16

Onderzoek


Ruimtelijk wonen Er wordt aangegeven dat er in Rotterdam meer gebouwd zou moeten worden in de stijl van de wensen van de ‘hogere klasse’. Statige panden met mooie inrichting zijn aantrekkelijk. De oude elementen van het huis, gecombineerd met een moderne inrichting zoals grote TV’s, glasvezel internet en domotica trekken hen aan. Anderzijds zijn nieuwbouwappartementen met een mooi uitzicht gewenst. De doelgroep geeft aan dat ze graag in en om de stad woont, maar dat dit vaak niet lukt, omdat zij ruimte in huis zoeken. Men vindt dat er te weinig gebouwd wordt in stijl van wat de hoogopgeleiden willen: ruimtelijkheid. Als voorbeeld worden poortwoningen genomen; woningen die slim gebruik maken van de ruimte. Parkeren onder het huis, of werken op de eerste verdieping en daarboven wonen.

“Daarom moeten ze stoppen met het bouwen van die torens met allemaal kleine appartementen. Ik wil juist de ruimte hebben, meerdere kamers en verdiepingen. Maar zoals het hier is opgebouwd, is echt nog vanuit het oude functionele denken. De functionele wederopbouw na de oorlog: winkels bij winkels, fabrieken in de Spaanse Polder. En ruim wonen? Dat doe je maar in Ommoord of Pendrecht.”

Er is behoefte aan innovatieve bouw, zoals hangende tuinen en trapsgewijze dakterrassen.

�17

Een voorbeeld van innovatieve bouw dat door een respondent in het onderzoek werd gedemonstreerd is deze poortwoning aan de Boomgaardsstraat. De woning (bovenin de foto) is gebouwd tussen twee gebouwen in.

Onderzoek


3.2. Werken

De doelgroep zonder kinderen vindt dat de combinatie van werk-wonen-recreëren goed in Rotterdam naar voren komt en dat spreekt hen aan. Waar het werkgevers aankomt ervaart de doelgroep in sommige gevallen een andere positie ten opzichte van de doelgroep met kinderen. Echter is er een net zo grote groep respondenten in dit onderzoek geweest die heeft aangegeven nergens last van te hebben op het werk. Zij verklaren dit doordat zij niet te koop lopen met hun privé-leven en het zoveel mogelijk gescheiden houden van hun werk.

Het ervaren van een andere positie De doelgroep zonder kinderen geeft aan dat ze soms meer verantwoordelijkheid voelen voor hun werk of hun woonomgeving, doordat ze zich niet hoeven focussen op kinderen. Voorbeelden worden genoemd waarbij zij extra werk doen om het werk af te krijgen voordat ze naar huis gaan, terwijl collega’s met kinderen om half zes vertrekken omdat ze de kinderen van de crèche moeten halen. Men ervaart dat het bij henzelf als onacceptabel gezien wordt door de werkgever als zij werk zouden laten liggen wat niet af is, terwijl het voor haar collega’s met kinderen een normale zaak is.

Zo worden er ook voorbeelden genoemd van ziek zijn (collega’s met kinderen blijven volgens respondenten sneller thuis als er een ziek kind is) en de vakantieplanning: de mensen met kinderen krijgen automatisch de dagen in de zomer tot hun beschikking, omdat zij gebonden zijn aan de schoolvakanties, terwijl het sociaal niet geaccepteerd zou zijn als de mensen zonder kinderen in de zomer vrij nemen. De doelgroep ervaart in die gevallen dat het van hen wordt verwacht dat zij deze dagen opvangt, omdat zij geen kinderen heeft. Dit sterkt hen in het gevoel dat hun keuze om geen kinderen te nemen maatschappelijk niet geaccepteerd is.

De gay doelgroep ervaart discriminatie op het werk. De mate waarin dit daadwerkelijk als discriminatie opgevat wordt verschilt per individu. De ene persoon ziet het als onwetendheid en ongemak van collega’s en spreekt de collega er direct op aan, terwijl de ander een grote mate van discriminatie, pesterijen en uitsluiting ervaart.

�18

Onderzoek


3.3. Recreëren

De doelgroep zonder kinderen heeft spontaniteit in de beslissingen om iets te gaan doen en dit reflecteert op hun beleving van de stad. Het type consumptie is in de kern gelijk aan dat wat we ook bij de andere doelgroepen zien op recreatief vlak. Kunst, cultuur, kleine festivals en ‘leuke tentjes’ worden in een gelijke mate genoemd. De mate van het maken van een beslissing is echter meer impulsgestuurd. Wanneer zij ’s avonds spontaan beslissen om naar het theater te gaan, dan kunnen ze dit ook doen. Is er geen zin om te koken, dan is de stap naar een restaurant sneller gemaakt. Daarmee is het consumptiegedrag op recreatief vlak meer impulsief geregeld dan gepland.

“Bij vrienden met kinderen zien wij wel altijd dat ze enthousiast zijn om iets te gaan doen, maar al snel moet er praktisch worden nagedacht: is er wel oppas voor de kinderen, zijn we op tijd thuis… Wij vinden het heerlijk om te kunnen doen waar we op dat moment zin in hebben.”

Daarbij zien we tevens dat er andere momenten van recreatie worden beleefd. De doelgroep zonder kinderen onderneemt niet alleen meer in de weekenden, ook vindt er meer stadse activiteit plaats in de avonden. Er is daarmee een behoefte merkbaar voor uitgebreidere openingstijden van winkels en horeca. De doelgroep gaat op vrijdag- of zaterdagavonden de stad in om een hapje te eten, de kroeg in te gaan of kunst- en cultuur te beleven. Zaterdagochtenden zijn voor deze doelgroep populaire momenten om te genieten van koffie, ontbijt of lunch in de stad. Hier neemt men uitgebreid de tijd voor, het is een moment van ontspanning in de drukke werkweek. Het weekend wordt bewust ingericht met veel ontspanning en recreatieve activiteiten in de stad. De doelgroep zonder kinderen blijft vaker in de zomer in de stad in vergelijking met leeftijdgenoten met kinderen, die in de zomer op vakantie gaan. Zij genieten van de activiteiten die in de stad plaatsvinden in de zomer.

“Op vakantie in de zomer? Waarom? In de zomer bruist de stad juist!”

Favoriete activiteiten die genoemd zijn, zijn: • De Parade • Zomercarnaval • Openlucht bioscoop • Swan Market • Dag van de Romantische Muziek • Duizel in het Park

�19

Onderzoek


3.4. Winkelen

De doelgroep zonder kinderen houdt van winkelen en gaat graag het centrum in om kleding te kopen of specifieke boodschappen te doen. De Meent vindt men erg mooi geworden de laatste jaren, de chique uitstraling spreekt hen aan. De Hoogstraat, vanaf de Koopgoot tot aan de Binnenrotte wordt meerdere malen als lelijk en ongezellig bestempeld. De Lijnbaan vindt men een plek om te mijden; de opzet en de bouwstijl vindt men niet passend bij Rotterdam. Over het winkelaanbod in Rotterdam is de doelgroep zonder kinderen niet erg positief. Zij mist specifiek aanbod dat gericht is op het hogere segment.

De doelgroep geeft aan dat er betere winkels dienen te komen, afgestemd op de behoefte van de hogeropgeleide doelgroep. Men heeft het gevoel dat het enerzijds gericht is op de jongeren en anderzijds teveel op de vintage en urban look. Zij missen kledingwinkels uit het hogere segment en winkels met customizable aanbod.

“Het is te veel ‘jong en hip’. Teveel urban en vintage, met hoedjes voor mannen en hippiestijl voor vrouwen. Ik zoek juist kleding uit het hogere segment, maar dat is er amper hier. Ja, in de kelder van de Bijenkorf, of een enkele winkel op de Meent, maar dan wordt het alweer snel ouwelijk. Dat is het wel denk ik, ik ben nu op een punt in mijn leven dat ik het gevoel heb dat ik niet meer pas binnen Rotterdam. Ik voel me soms te oud voor de stad waar ik in woon.”

�20

Onderzoek


3.5. Huisdieren

Een aparte plek in dit hoofdstuk is ingericht op basis van de factor ‘huisdieren’. Het is niet zo dat de doelgroep zonder kinderen meer huisdieren heeft dan de andere doelgroepen, echter is tijdens het onderzoek gebleken dat zij specifiekere behoeftes hebben indien zij huisdieren hebben. De mensen zonder kinderen met huisdieren geven aan dat ze faciliteiten missen in de stad voor hun dieren. Speelplekken voor honden zijn genoemd. Binnen deze doelgroep is tevens genoemd dat buren zorgen voor elkaars huis en huisdieren wanneer de anderen op vakantie zijn. Dit vinden ze bezwaarlijk voor de buren; men heeft het gevoel anderen dan tot last te zijn. Men mist een goed dierenpension. De doelgroep brengt hun huisdieren momenteel buiten de stad, omdat er geen alternatief in Rotterdam voorhanden is dat aan hun eisen van goede zorg voldoet. Voorbeelden die genoemd zijn, zijn een zorghotel in Streefkerk voor cavia’s, een hondenpension in Klaaswaal en een dierenhotel op de Veluwe voor de katten. Men reist bewust verder om de dieren een goed onderkomen te geven.

De criteria die men zoekt bij een dierenpension zijn als volgt benoemd:

• centraal gelegen in, of net buiten, de stad • waar dieren samen kunnen zijn en niet in een hok zitten • waar voldoende aandacht is voor de dieren • waar faciliteiten zijn die hen een vakantiegevoel geven (speelweide, zwembad,

massages zijn genoemd) • een haal- en brengservice

�21

“Een goed dierenhotel, dat mist er echt in de stad. Maar echt een goede, niet dat ze de hele dag in een hokkie liggen, zoals het pension vroeger op de Kralingseweg. Als wij op vakantie gaan worden we verwend in de vakantie, en dan weet je dat zij ook worden verwend met een speelweide en zwembad. Maar ook voor als je gewoon een weekendje vrij wil. Dan ben je veel flexibeler in het bewegen. Dat zou echt zo’n aanwinst zijn!”

Onderzoek


4. Het Krachtenkompas van Rotterdam

Vanuit het social marketing onderzoek onder hoogopgeleiden in Rotterdam zijn acht overkoepelende behoeften en drijfveren geïdentificeerd die als kompas kunnen dienen voor de marketingstrategie. Dit kompas noemen we Het krachtenkompas van Rotterdam. Het kompas biedt houvast bij het bepalen van de richting in de marketing en communicatie om hoogopgeleiden te binden aan Rotterdam.

Het krachtenkompas heeft acht elementen die de binding met de stad voor hoger opgeleiden verstevigen. De elementen zijn ieder uniek van aard en van belang om hoger opgeleiden aan de stad te binden. De zwaarte van de elementen verschilt per persoon. Voor de één is het ene element belangrijker dan het andere element. Voor de doelgroep ‘mensen zonder kinderen’ is het krachtenkompas geijkt om te bepalen of het voor deze doelgroep ook aansluitend is. Daarbij zijn de acht elementen gewogen door de doelgroep op mate van relevantie en zwaarte en is bepaald of er elementen verschillen voor deze doelgroep.

�22

VEILIGHEID

DIVERSITEIT

LEVENDIGHEID

VERBONDENHEID

VOORUITGANG

GEZONDHEID

NATUURLIJK

BETROKKENHEID

Onderzoek


4.1. Veiligheid

Veiligheid is net als bij de andere doelgroepen een belangrijk item voor de doelgroep zonder kinderen, echter verschilt de beleving. De overeenkomst is te vinden in het feit dat veiligheid een belangrijk punt van aandacht is. Ook wordt het daadwerkelijk zien van politie op straat ervaren als onveiligheid, zoals ook bij de andere doelgroep het geval was. Wat hierbij opvalt is dat de doelgroep zonder kinderen een aantal keer genoemd heeft dat beveiliging vooral onzichtbaar aanwezig moet zijn: meer agenten in burger of onzichtbare camera-beveiliging op straat is voor hen een goede oplossing.

We zien op het onderwerp veiligheid een duidelijke splitsing in man en vrouw en hetero en gay. Vrouwen voelen zich vaker onveilig in de stad. Dit is overeenkomstig met de andere doelgroepen in het onderzoek.

Mannen zonder kinderen geven aan dat zij in hun woonomgeving niet hoeven op te letten voor de veiligheid van hun kinderen, zoals ze bij leeftijdgenoten met kinderen wel zien gebeuren. Bij hetero stellen wordt daarentegen door de man aangegeven dat zij zich zorgen maken om de veiligheid van hun vriendin of vrouw. De hetero mannen zonder kinderen maken zich zorgen om de veiligheid van hun partner op het vlak van ‘ongure types’, ‘lastig gevallen worden’, en ‘Marokkanen die geen respect naar vrouwen hebben’. Daardoor kijkt men zorgvuldig naar de samenstelling van de wijk waar men gaat wonen of wil gaan recreëren.

Bij de gay doelgroep zien we een splitsing: een groep die zich niet onveilig voelt en een groep die zich erg onveilig voelt. De groep die zich onveilig voelt heeft te maken met intimidatie op straat en in sommige gevallen geweld.

Voor gay mannen is hand in hand lopen volgens hen niet mogelijk in Rotterdam. Zeker niet in de wijken op Zuid, echter, volgens hen ook niet in het centrum. Men wordt lastiggevallen door Marokkaanse, Turkse en Antilliaanse jongeren. Het niet hand in hand kunnen lopen is herkenbaar voor beide groepen homoseksuele mannen; degenen die zich onveilig voelen vermijden het bewust om deze reden, terwijl de mannen die zich veilig voelen aangeven dat zij het niet doen en er zelf ook geen behoefte aan hebben. Volgens degenen die zich niet onveilig voelen heeft dit te maken met het feit dat je in principe niet aan hen ziet dat zij homoseksueel zijn. Extravagante homoseksuelen en de meer vrouwelijke mannen hebben er volgens hen wel last van. Sommigen van hen geven aan dat, wanneer zij homoseksuele gasten op bezoek hebben, zij hen aanraden om zich niet te vrouwelijk te gedragen op straat. Ook wordt er zorgvuldig gekeken naar welke plekken men met het bezoek gaat.

�23

Onderzoek


Degenen die zich onveilig voelen wijten dit aan de instroom van mensen uit andere culturen met andere religieuze normen en waarden. Het is volgens hen voelbaar in de stad, het sentiment is aan het veranderen, en dat vinden ze erg. De gemeente zou hier volgens hen meer oog voor moeten hebben. Het onveiligheidsgevoel draait met name om intimidaties op straat. Dat varieert van roepen en schelden, tot (in enkele gevallen) daadwerkelijk fysiek geweld.

“Ik zat een paar maanden terug op een terras van een gaybar met een groep vrienden op de Nieuwe Binnenweg toen ik werd uitgescholden over zo’n terrasscheiding. Een Marokkaans ventje, van ik gok 20, hing over het hek en riep “vuile vieze k***** homo’s!”. Hij riep dit niet 1 of 2 keer, maar wel 10 keer achter elkaar. Ja… dan voel je je ineens niet meer welkom in je eigen stad, terwijl ik zelfs bij een gaybar zat.”

Naast de islamitische jongeren die hen intimideren ervaren zij ook intimidatie van laagopgeleide autochtone mannen. “In het Lusthofcafé zeggen wij echt niet dat we homo zijn. Dan kun je het wel schudden.” De veiligheidsbeleving is daarbij ook nog eens sterk gedaald na de aanslag in Orlando. Men geeft aan meer op hun hoede te zijn geweest in de periode na de aanslag en het gevoel is nog niet helemaal weggeëbt.

�24

“De islamitische cultuur brengt een bepaald gevoel met zich mee. Als ik in Barcelona loop zie ik mannen hand in hand lopen, dat is in Rotterdam centrum echt niet te doen. Let er maar eens op: in Rotterdam zijn geen gays te zien die hand in hand lopen. De moslimgemeenschap is vaak de boosdoener die discriminatie vertoont, daar zit het probleem. Bij de gereformeerden is het ook nog steeds niet volledig geaccepteerd, maar die roepen niet. De moslim jongeren wel, en ze meppen ook. Het is heel vervelend.”

Onderzoek


4.2. Diversiteit

De doelgroep zonder kinderen wordt gekenmerkt door een grote waardering voor tegenstellingen. De balans tussen rust en levendigheid, maar ook de balans tussen oud en nieuw is voor hen een belangrijk punt. De oude woonhuizen met een moderne inrichting of de sereniteit in het eigen appartement dat in een druk horecagebied gevestigd is.

De doelgroep leeft en denkt in contrasten. Dit is ook hetgeen dat hen aantrekt in Rotterdam: de tegenstellingen in Rotterdam, waardoor de stad je alles kan bieden. Een uniek kenmerk dat alleen Rotterdam heeft, volgens de doelgroep.

“Het is het contrast, de tegenstellingen, wat ik zo heerlijk vindt aan Rotterdam. De rust in huis en de drukte buiten. De futuristische nieuwbouw met de oude elementen van de stad. De afwisseling is geweldig. Het geeft je de keuze.”

Diversiteit is, net als bij de andere doelgroepen, belangrijk. Een multiculturele stad waar iedereen met elkaar praat wordt als positief gezien. Bij de doelgroep zonder kinderen komt daar een sterkere behoefte aan acceptatie en respect bij kijken. Tolerantie en acceptatie zijn een speerpunt en dit kan conflicteren met het element van diversiteit.

De diversiteit van Rotterdam spreekt de hoger opgeleiden aan, zo ook de doelgroep zonder kinderen. Daarbij merkt men wel op dat er op gelet moet worden dat bepaalde groepen niet te dominant aanwezig gaan zijn. Dit kan enerzijds gaan om gezinnen met kinderen, die de normen in de woonomgeving naar hun hand zetten in de beleving van de doelgroep zonder kinderen, zoals eerder te lezen was. Het feit dat de gemeente met Sterke Schouders inzet op het aantrekken van meer gezinnen naar de stad is voor de doelgroep zonder kinderen geen ideaal plaatje. Zij zien een verschuiving ontstaan in de diversiteit wanneer er meer gezinnen met kinderen komen wonen. ‘Een paar’ gezinnen is volgens hen een teken van diversiteit, echter meer gezinnen is volgens hen een directe aanval op de diversiteit, omdat zij ervaren dat gezinnen groepjes vormen waarmee het diverse beeld dat Rotterdam kenmerkt op deze manier verschuift.

Anderzijds ervaart men dat de sfeer in Rotterdam conservatiever aan het worden is, door de instroom van bepaalde culturen. Volgens de doelgroep is het enorm belangrijk dat de diversiteit er is in een stad als Rotterdam, maar dat de verhoudingen gelijk dienen te blijven. Het mag niet doorslaan.

�25

Onderzoek


4.3. Levendigheid

Bruisend en levendig: termen die de hoogopgeleiden veelvuldig gebruikten om hun ideale stad te beschrijven in het voorgaande onderzoek. Deze termen worden ook door de doelgroep zonder kinderen genoemd, in gelijke mate. Er moet altijd iets te beleven zijn. Altijd de mogelijkheid tot gezelligheid. De ambiance is voor iedereen anders, maar wel heel belangrijk. Het is niet de stad zelf, maar de sfeer die de stad maakt. Het gevoel van thuis komen en trots zijn op waar je woont.

Levendigheid is voor de doelgroep zonder kinderen belangrijk en overeenkomstig met de wensen van de young professionals. Dit uit zich in dat er veel te doen moet zijn qua aanbod en dat er levendigheid in het straatbeeld dient te zijn, zoals:

• leuke koffietentjes • restaurants en kroegjes • kleine festivals in de stad • een centrale place to be

De populaire plekken voor deze doelgroep verschillen niet met die van de doelgroep met kinderen. Opvallend is wel dat de doelgroep zonder kinderen aangeeft dat het leven in Rotterdam langer door zou moeten gaan. Veel plekken sluiten volgens hen om 01.00 uur, waar vervolgens rond 03.00 uur weer andere plekken leuk worden. Het ‘late stappen’ is eerder uitzondering dan gewoonte bij deze doelgroep; zij gaan meestal een hapje eten, de kroeg in en naar huis. Echter zou er volgens hen wel de mogelijkheid moeten zijn om langer te blijven hangen als ze dit zouden willen. Dit mist Rotterdam volgens hen. Met name bij de gay mannen is er een behoefte merkbaar voor meer nachtelijk aanbod afgestemd op de leeftijdscategorie 35-50 jaar.

�26

Onderzoek


4.4. Verbondenheid

De doelgroep zonder kinderen vindt het, net zoals de doelgroep met kinderen, belangrijk dat er sociale cohesie in de woonomgeving is en dat men een goede band met de buren heeft. Men woont het liefste met buren die elkaar gedag zeggen en af en toe een praatje maken, echter, die elkaar verder met rust laten. Buurtbarbecues of frequent bij elkaar over de vloer komen is niet ideaal voor hen. Zij zoeken vooral het gevoel van verbondenheid, het kunnen terugvallen op elkaar, zonder alle bijkomstige sociale verbanden. Men is in de eigen woonomgeving graag op zichzelf om met eigen vrienden.

Fysieke verbondenheid Wat opvalt aan de doelgroep zonder kinderen is dat zij in hun fysieke verplaatsings-gedrag meer overeenkomsten hebben met de young professionals, dan met de mensen met kinderen. De auto wordt minder gebruikt dan bij de andere doelgroep; men verplaatst zich het liefst op een fiets of met het OV. Anders dan bij de doelgroep met kinderen heeft de doelgroep zonder kinderen het over een autovrije Coolsingel gehad en autovrije straten in de eigen buurt.

Het openbaar vervoer is belangrijker dan een parkeerplek, voor deze doelgroep. Men is positief over het OV in Rotterdam, met name het metronetwerk scoort goed. Over de fietspaden in de stad is men minder tevreden; men pleit voor bredere fietspaden.

“Racefietsers en de elektrische fietsen die heel snel kunnen op het fietspad zonder dat je dit verwacht… Gevaarlijk! Bredere fietspaden zijn belangrijk zodat alle soorten fietsen allemaal met elkaar op het fietspad kunnen rijden.”

Net zoals bij de doelgroep met kinderen bestaat de bakfiets-discussie bij de doelgroep zonder kinderen. De ene persoon vindt het ‘een verschrikking’, terwijl de andere persoon het bestempeld als ‘relaxed’. Voor deze groep is de bakfiets eerder een vervanging van de auto en dat vinden zij alleen maar positief.

�27

Onderzoek


4.5. Vooruitgang

De ontwikkeling die Rotterdam de afgelopen jaren heeft doorgemaakt wordt als zeer positief ervaren. Mensen zien de stad verbeteren en vinden het steeds prettiger wonen. Volgens de respondenten is Rotterdam een symbool van vooruitgang en dit vinden zij heel belangrijk. Stilstand is achteruitgang. Dit gegeven overlapt deels met de mening van de doelgroep met kinderen.

Net zoals bij de andere doelgroepen is de innovativiteit van Rotterdam aantrekkelijk voor de doelgroep zonder kinderen. Men vindt urbanisatie een teken van vooruitgang. Rotterdam doet het in hun ogen goed. De doelgroep zonder kinderen geeft daarbij wel enige kritische kanttekeningen op de mate waarop die vooruitgang ingezet wordt. Voor hen mag het meer en sneller. Op het vlak van veiligheid en beveiliging in de stad vindt men dat er te weinig vooruitgang is, en ook op het vlak van bekende ‘landmarks’ gaan de ontwikkelingen te langzaam.

“We zitten al 100 jaar met de Euromast wat natuurlijk een heel lelijk ding is. Een paar bruggen en er vaart een oude Spido rond. Die dingen als de Markthal….dat mag nog groter en mooier. Voor mijn part doe je er een monorail in. Dat is vooruitgang, levendigheid, gezondheid van de stad.”

Opvallend is dat deze doelgroep veel communiceert over de bouwstijlen in Rotterdam, in verhouding met de andere doelgroepen waar dit veel minder een onderwerp van gesprek was. Men heeft er een uitgesproken mening over en volgt ook lokale media over deze onderwerpen. Hoogbouw is onderwerp van gesprek, men is er positief over. Wel is men is kritisch op de inrichting van de hoogbouw: volgens hen kan het meer aansluiten op de wensen van de hoger opgeleide doelgroep: meer ruimte en meer luxe.

De positieve houding tegenover hoogbouw is één van de punten waarom men zo uitgesproken kritisch is op de Lijnbaan: niet alleen het winkelaanbod -dat volgens hen niet aansluit bij hoogopgeleiden- sluit niet aan op hun behoeften, echter met name het feit dat de Lijnbaan ééndimensionaal gebouwd is.

“Blokkendozen met één laag en daarachter vreselijk lelijke expeditiestraten. Dat past toch helemaal niet in het hart van een moderne stad?”

�28

Onderzoek


4.6. Gezondheid

De bewuste houding van de hoger opgeleiden waar het lifestyle aankomt is van invloed op de identiteit die zij zoeken bij de ideale woonomgeving. Hun woonomgeving moet aansluiten op de behoeften die zij in hun individuele leven hebben en waar ze mee bezig zijn. Gezondheid is hierbij een belangrijke pijler en wordt steeds breder gezien. Gezondheid voor de mens en haar omgeving, en de mogelijkheden ertoe, zijn essentieel. Vooral de keuzemogelijkheid is belangrijk.

Op dit onderwerp wordt hetzelfde gereageerd als door de andere doelgroepen: gezondheid is belangrijk en zou een prominente rol in het aanbod in Rotterdam dienen te hebben. Met refereert met name aan restaurants en eettentjes waar een gezonde keuze aanwezig is. Boodschappen doen is tevens een speerpunt, meerdere respondenten geven aan dat er te weinig gezonde winkels voorhanden zijn.

Een thema dat bij deze doelgroep nadrukkelijker naar voren komt is de behoefte aan rust in de eigen omgeving. De doelgroep houdt van levendigheid en gezelligheid, echter is er tevens een grote behoefte aan rust. Die rust zoekt men enerzijds thuis en anderzijds in de natuur.

“Kinderen in de woonomgeving: vreselijk. Ik wil rust en kinderen brengen herrie. Als ze zich gedragen (oftewel de ouders) dan geen enkel probleem. Maar kinderen mogen alles en lopen hele dagen te schreeuwen, te gillen. Zij hebben recht op leven, maar wij ook. Je kunt nu bij mij in de buurt gewoon niet meer buiten zitten door de herrie.”

�29

Onderzoek


4.7. Natuurlijk

De mensen houden van groen in de wijk. Dit geeft een fijn straatbeeld. Ook vinden ze het fijn om te wandelen in de natuur. Oprijlanen met bomen worden vaak getypeerd als het ideale plaatje. Mensen hebben ook veel affiniteit met water: de een houdt van de haven, de ander vindt het heerlijk om langs de Maas te lopen.

Men vindt het belangrijk dat er voldoende groen is. Dit komt overeen met de behoeften van de doelgroep met kinderen. Het type natuur dat men zoekt is een wat ruiger type natuur, bosrijk, “zoals op de Veluwe”. Het Kralingse Bos en De Kralingse Plas worden dan ook vaak benoemd bij deze doelgroep. Ook de uitgestrekte natuur “zoals in Central Park” vindt men aantrekkelijk. Dit mist met name de hetero doelgroep momenteel. De behoefte aan een dergelijk soort natuur hangt samen met de behoefte aan rust die de doelgroep kenmerkt. Men gaat liever naar het bos dan naar het strand. Over dit type groen geeft men aan dat de uitgestrekte groene gebieden aan de rand van de stad zijn: het Kralingse Bos, het Zuiderpark, het natuurgebied in De Esch. Het ligt allemaal op afstand.

Over het “kleine groen” in de stad is men positief. Men vindt dat Rotterdam dit goed ontwikkelt. Men refereert aan andere steden die het minder goed op orde hebben. Ligweides spreken aan: ze zien dat er gebruik van gemaakt wordt aan bijvoorbeeld De Boompjes. Daar mogen er meer van komen, volgens de doelgroep.

Luchtkwaliteit Meerdere respondenten hebben aangegeven dat de milieuzone geen goede ingreep is om de luchtkwaliteit te verbeteren. Ze vinden dit typisch een voorbeeld van politiek handelen: “een druppel op de gloeiende plaat” en “een middel voor de bühne”. Rotterdam zou hier volgens hen een stevigere positie in moeten innemen.

�30

“Zoals nu met de milieuzone. Het is halfbakken. Doe het dan goed en trek het beleid consequent door. Maak de stad óf autovrij óf leg de grens bij 2010. Maak alle taxi’s elektrisch, zoals in Stockholm.”

Onderzoek


4.8. Betrokkenheid

De doelgroep zonder kinderen vertoont minder enthousiasme op dit onderdeel dan de andere doelgroepen. Het valt op dat zij zich niet altijd als betrokken benoemt, terwijl zij dit vervolgens wel is. Dat is ook te merken aan het feit dat zij graag meewerken aan het onderzoek en hier uitgebreid de tijd voor nemen.

Men geeft aan graag mee te werken aan het onderzoek, omdat ze trots zijn om in Rotterdam te wonen en graag meedenken over hoe Rotterdam nog beter kan. Zij linken het woord ‘betrokkenheid’ echter eerder aan politieke betrokkenheid, dan aan eigen betrokkenheid. Zij geven aan dat zij hun betrokkenheid individueel zien. Een goed mens zijn, die rekening houdt met zijn omgeving. Soms lijkt de term betrokkenheid ook een negatieve associatie te hebben bij de doelgroep; zij horen het dan als bemoeizucht. Bemoeizucht staat vervolgens weer haaks op hun drijfveer van ‘leven en laten leven’.

De betrokkenheid uit zich met name in een vorm van natuurlijke betrokkenheid bij de omgeving waarin men leeft en minder in het participeren in vrijwillige verbanden. Vrijwilligerswerk past in de veel gevallen niet bij de doelgroep; flexibiliteit in de betrokkenheid is belangrijk. Men is op een individuele manier betrokken door verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen handelen en de effecten hiervan op de omgeving. De doelgroep zegt soms stellig zichzelf niet betrokken te vinden, terwijl uit het verdere gesprek geconcludeerd kan worden dat zij juist zeer betrokken is. Die betrokkenheid uit zich in handelen dat voor de doelgroep zelf een normale zaak is.

“Dus wat ik net noem [recyclen, stoep schoon houden, meedenken over de plannen van de stad], noem jij dat betrokken?? Ik noem dat common sense. Ik vind het niet meer dan normaal dat je een deur open houdt voor de ander, dat je troep opraapt als je op straat loopt, dat je een fiets netjes neerzet als die omver ligt.”

Trots zijn op de stad benoemt men ook als betrokkenheid. Het woord ‘trots’ is vele malen meer genoemd door deze doelgroep dan door andere doelgroepen, waar het soms geen enkele keer genoemd werd.

�31

Onderzoek


5. Bijlagen

Persona hetero stel

Vivianne en Collin wonen al een aantal jaar samen in Rotterdam. Ze zijn gek op Rotterdam, omdat de stad zoveel mogelijkheden biedt. Zo heeft Collin nu 3 jaar zijn restaurant en werkt Vivianne bij een bedrijf als communicatieadviseur. Ze zijn gericht op hun carrière, maar hebben een groot sociaal netwerk dat ze samen kunnen delen. Ze wonen nu al een aantal jaar in Blijdorp. Ze vinden het fijn om niet precies in het centrum te wonen, zodat ze na hun werk de rust kunnen opzoeken. Ze wonen in een oud pand met een moderne inrichting; het is sfeervol en warm thuis.

Op de momenten dat ze vrij zijn gaan ze met vrienden naar de wat kleinere festivals, zoals Duizel in het Park. Ze vinden het leuk om zo nu en dan eens uit te gaan in de stad, echter ervaren ze dat er te weinig is voor hun leeftijdscategorie. Ze vinden dat de binnenstad teveel gericht is op jongeren. Ze merken dit in het winkelaanbod, dat zich dominant richt op een urban/ vintage stijl, en in het uitgaansaanbod. Zo is het publiek bij Annabel en Beurs te jong, of is het muziekaanbod teveel op house en techno gericht, zoals bij Toffler, BAR en Club Trash. Aanbod in de Hofbogen, zoals BIRD, heeft voor hen potentie.

Blijdorp is de afgelopen jaren steeds meer in trek bij gezinnen merken ze, en dat vinden ze lastig. Ze vinden het jammer dat de diversiteit op deze manier uit de buurt verdwijnt. De gezinnen met kinderen hanteren volgens Vivianne en Collin eigen normen, waardoor er meer geluidsoverlast is ontstaan. Ze twijfelen de laatste tijd of ze misschien niet beter kunnen verhuizen naar een plek waar minder gezinnen wonen; misschien zelfs wel buiten Rotterdam.

�32

Naam Vivianne en Colin

Geslacht Vrouw en man

Seksuele voorkeur Heteroseksueel

Woonsituatie Oud pand met moderne inrichting

Woonsituatie Wonen samen

Onderzoek


Persona gay man

Marc is 42 jaar en woont in een ruim appartement aan de rand van het centrum. Hij houdt van het stadse leven en geniet er met volle teugen van. Marc is lid van het netwerk Mankracht en sport bij Ketelbinkie. Zijn favoriete bars zijn Ferry, Strano en De Unie. Verder is hij een kunst en cultuur liefhebber, waarbij hij van mening is dat het aanbod in Rotterdam wel wat spannender mag.

Marc werkt al meer dan tien jaar in het centrum van Rotterdam. Hij is directeur van een goedlopend PR-bureau en werkt vanuit zijn kantoor op de Schiedamse Vest. Hij vindt het heerlijk om continu in het centrum van de stad te zijn, hij houdt van de drukte en levendigheid. Marc is van mening dat de gayscene in Rotterdam afwijkt van de gayscene in Amsterdam. In Amsterdam is het extravaganter, terwijl het in Rotterdam nuchter en no-nonsens is. Gewoon normaal noemt hij het, zonder “leernichten” en “tuinbroekpotten”. Hij houdt er niet van als er te veel ‘in roze’ gecommuniceerd wordt. Voor hem geldt: gewoon op z’n Rotterdams.

Marc gaat doordeweeks vaak wat drinken met vrienden op de Witte de Withstraat, het is daar een heerlijke mix van diversiteit en iedereen kan er gewoon zijn wie hij of zij is. Hij mist in principe geen specifiek gay aanbod, al mogen de gay bars wat hem betreft wat minder schreeuwerig zijn. Een plek met meer diepgang mist hij, gericht op de doelgroep vanaf 35 jaar. Marc mist tevens een leuke discotheek, zoals Gay Palace was. Soms heeft hij nog wel eens de behoefte om uit te gaan tot laat in de ochtend, echter is het nachtaanbod teveel op jongeren gericht. In het weekend winkelt hij graag met zijn partner. Hij shopt graag bij kledingwinkels uit het hogere segment, waar de mensen meedenken met de keuze die je maakt. De Lijnbaan is een plek die hij verschrikkelijk vindt; zowel de bouwstijl als het winkelaanbod.

Marc en zijn partner lopen niet graag hand in hand door de stad. Hij hoort om zich heen dat er een groter wordende groep gay mannen is die regelmatig te maken heeft met intimidatie op straat. Soms wordt hij ook wel eens nageroepen als hij op een terras van een gay bar zit. Hij voelt dat er minder sociale acceptatie is en dit vindt hij heel erg.

�33

Naam Marc

Geslacht Man

Seksuele voorkeur Homoseksueel

Woonsituatie Appartement met uitzicht

Woonsituatie LAT relatie

Onderzoek


Persona gay vrouw

Annah is 36 jaar en woont samen met haar vriendin Marije in een bovenwoning in het Oude Noorden. Annah is biseksueel, maar zal zichzelf nooit zo noemen; ze “valt op mensen”. Als dat een leuke, lieve man is, zou dat ook kunnen. Marije en Annah beschrijven zich als gay, en net zoals ieder ander samenwonend stel.

Annah werkt als creative designer bij een online strategie bedrijf; Marije werkt als tekstschrijver voor een communicatiebureau. Ze houden van het wonen in de stad en trekken er vaak samen op uit. Ze hebben een auto, maar gebruiken deze eigenlijk bijna niet. Ze fietsen en wandelen, of pakken het openbaar vervoer. In het weekend genieten ze van een ontbijtje op een terras is de stad, wandelen ze over de markt of spreken ze af met vrienden. Hun huis is eigenlijk te klein voor ze en doet qua uitstraling wat studentikoos aan. Ze denken steeds vaker na over verhuizen. Het probleem is dat ze nog niet zeker weten of zij wel of geen kinderen willen. De twijfel maakt de beslissing om te verhuizen lastiger. Moeten ze rekening houden met een extra kamer of kunnen ze gaan wonen waar ze willen? Moeten ze rekening houden met een tuin voor als er straks een baby is, of kunnen ze opzoek naar een dakterras voor als ze met z’n tweeën blijven? Het liefst zouden ze een tussenwoning willen, ergens waar ze niet lang aan vast hoeven te zitten indien ze toch besluiten om kinderen te krijgen. Dat missen ze in Rotterdam: flexibel huren of kopen.

Het aanbod in de stad vinden ze prima zoals het is. Er is een uitgebreide keuze aan leuke koffietentjes, uitgaansgelegenheden en kunst en cultuur waar ze zich goed bij voelen. Het jonge publiek is wel een afknapper; ze voelen zich steeds ouder worden als ze uitgaan. Apart aanbod voor gay vrouwen missen ze niet, ze hebben er geen behoefte aan. Er zijn genoeg leuke plekken in de stad waar iedereen welkom is.

Onveilig voelen ze zich niet in het centrum. Ze worden wel eens nagefloten door mannen, echter ervaren ze geen grote pesterijen, laat staan fysiek geweld. Zelf denken ze dat dit komt omdat ze minder opvallen in vergelijking met gay mannen die samen over straat gaan.

�34

Naam Annah

Geslacht Vrouw

Seksuele voorkeur Lesbisch

Woonsituatie Bovenwoning

Woonsituatie Met partner

Onderzoek


Social marketing

Binding met Rotterdam · young professionals, gezinnen met hoogopgeleide ouders en de zogeheten...

Documents

Transcript of Binding met Rotterdam · young professionals, gezinnen met hoogopgeleide ouders en de zogeheten...