Bikbrief_10.2

21
Een greep uit de vele verrassende projecten van nieuwe bik-kunstenaars k zie pagina 8 bikbrief 10 bikopleiding naar kunstvakonderwijs Kwaliteit opleiding gegarandeerd k pagina 4 Kunst in en over het water 6 kunstenaars, 10 basisscholen, 1 thema k pagina 12 Een bijzondere kerst in Oldenzaal Een bikweek voor goed doel k pagina 15 November 2009 Verstand van kunst én kinderen

description

bikbrief 10 tweede proef

Transcript of Bikbrief_10.2

Een greep uit de vele verrassende projecten van nieuwe bik-kunstenaars k zie pagina 8

bikbrief 10

bikopleiding naarkunstvakonderwijsKwaliteit opleidinggegarandeerd k pagina 4

Kunst in en over het water6 kunstenaars, 10 basisscholen,1 thema k pagina 12

Een bijzondere kerst inOldenzaal Een bikweek voorgoed doel k pagina 15

November 2009

Verstand van kunstén kinderen

2 / nummer 10 / november 2009

Bios verrastleerlingen meteigen werk

Bik is post hboKwaliteit opleiding

gegarandeerd

Kunst in enover waterBik in

Zwartewaterland

Terugb(l)ikHerinneringen

verbeeld

En nu wijWat vinden

leerlingen er

eigenlijk van?

Bik-nieuwsNieuwe ruimte Bik-

Amsterdam

Bik-dealDrie vragen over een

bik-project

Wat is bik?Praktische informatie

03

1211

13

16

04

ICC + bikBik-kunstenaars en

de Interne

Cultuurcoördinator

over hun

samenwerking

Bik-lichting2008-2009Een greep uit de

nieuwe projecten

07 08

14

15 Bik en… KerstEen bikweek voor

goed doel

Inhoud

Beeld omslag k Deze foto is gemaakt tijdens Park Art in het Julianapark in Utrecht; een bik-

project met kinderen van de Ludgerschool en bik-kunstenaars Maartje Mars en Saskia Laurant.

Colofon

Bikbrief is een uitgave van Kunstenaars&CO

Nieuwe Herengracht 119Postbus 2617, 1000 CP AmsterdamE-mail [email protected]

De opleiding Beroepskunstenaars in de klaswordt mogelijk gemaakt door het ministerievan OCW, Stichting Kunstenaars&CO en debetrokken bik-partners voor cultuureducatie.

Samenwerkende partnersAmsterdam Kunst en Cultuur Noord-Holland(www.kcnh.nl) & De AmsterdamseHogeschool voor de Kunsten (www.ahk.nl)Contactpersoon Trudie Verhoeff

Utrecht UCK, www.uck.nlContactpersoon Caroline van Rhijn

Groningen Kunstencentrum GroepGroningen (www.kunstencentrum.nl)& Academie Minerva en Prins ClausConservatorium, HanzehogeschoolGroningen (www.hanze.nl);Contactpersoon Hanny van Schijndel

Maastricht Kumulus, www.kumulus.nlContactpersoon Natasja Wolfs

Rotterdam Kinderkunsthal Rotterdam/VillaZebra (www.villazebra.nl) & Willem deKooning Academie Hogeschool Rotterdam(www.wdka.nl)Contactpersoon Robin Punt

Arnhem Edu-Art, www.edu-art-gelderland.nlContactpersoon Leon Muilwijk

Zwolle Kunst en Cultuur Overijssel(www.kco.nl) & ArtEZ hogeschool voor dekunsten (www.artez.nl),Contactpersoon Gerry Kloek

Tilburg Bureau Cist, www.cist.nlContactpersoon Jan Stoel

ProjectcoördinatieKunstenaars&CO,www.kunstenaarsenco.nlContactpersoon Theo van AdrichemE-mail: [email protected]

OntwerpOSAGE / Communicatie en Ontwerp, Utrecht

RedactieKunstenaars&CO, AmsterdamApril Onderwijs en Communicatie:Daniëlla van ’t Erve

DrukwerkDrukkerij Holland, Alphen a / d Rijn

Oplage: 15.000 exemplaren verspreid onderbasisscholen, bik-kunstenaars, cultuur-educatie-instellingen en overige relaties.

Wilt u meer exemplaren ontvangen of weetu andere belangstellenden, mail dan [email protected].

ISSN: 1876-8563

Kijk voor meer informatie en andere bik-projectenop www.beroepskunstenaarsindeklas.nl

nummer 10 / november 2009 / 3

Donderdag 12 november ging de bioscoop in Almelo

speciaal open voor de twee animatiefilms die leerlingen

onlangs samen

met bik-kunstenaar Floris Stoffelsma hebben gemaakt.

Voor de leerlingen was deze verrassing de slagroom op

de chocoladetaart.

In opdracht van de bibliotheek verzon illustrator/vormgever

Floris Stoffelsma voor de kinderboekenweek het bik-project

Teken je Eigen Film. Uiteindelijk deden twee scholen mee

aan dit schoolbrede project waarin leerlingen een animatie-

film maken van het verhaal van Sjakie en de Chocolade-

fabriek. In groepjes werkten ze steeds een klein stukje tekst

uit: ze ontwierpen de hoofdrolspelers van gekleurd papier,

plakten die op magneetjes en filmden steeds zelf een scène.

Ook spraken de kinderen zelf de dialogen in. De aller-

kleinsten maakten Oempa Loempa’s, de mannetjes in de

wildernis, die steeds tussen de scènes door te zien zijn.

“Het plezier in wat ze maken, staat voorop”, vertelt

Stoffelsma die erg tevreden is over het resultaat. “Ik hou een

oogje in het zeil, maar de leerlingen doen het vooral allemaal

zelf. Het filmen is een kwestie van vertrouwen, leerlingen

vinden het prachtig. Ach, en als er een stukje onscherp is,

kan ik dat altijd later nog een beetje corrigeren.”

PC basisschool de Telgenborch in Almelo is een van de

scholen die meedeed. “Floris heeft al eerder een project

gedaan, dat ons goed is bevallen. Over dit project waren we

dan ook meteen enthousiast”, vertelt leerkracht Miranda

Haakmeester. “En wat is nou mooier dan dat het eind-

resultaat in de bioscoop te zien is? Voor de kinderen was

het echt een superverrassing, sommigen waren zelfs nog

nooit eerder in een bioscoop geweest!”

Bios verrastleerlingen meteigen werk

4 / nummer 10 / november 2009

Sinds dit studiejaar is de bik-opleiding ondergebracht bij

vijf kunstvakopleidingen. Zij bieden de eenjarige

opleiding aan in nauwe samenwerking met de voormalige

opleiders, de cultuureducatie-instellingen. De kwaliteit,

eigenheid en continuïteit van de bik-opleiding zijn

hiermee veiliggesteld.

De samenwerking tussen vijf kunstvakopleidingen, vijf

cultuureducatie-instellingen, Kunstenaars&CO en het

ministerie van OCW is vlak voor de zomer vastgelegd in een

convenant. Theo van Adrichem, landelijk projectleider van de

bik, is ‘heel blij’ dat het gelukt is. “Het kunstvakonderwijs is

uiteindelijk de juiste plek voor de bik-opleiding, omdat deze

reguliere hbo-opleidingen de kwaliteit en continuïteit beter

kunnen garanderen. De opleiding was absoluut in goede

handen bij de cultuureducatie-instellingen, maar dat was wel

kwetsbaar omdat het geen opleidingsinstellingen zijn. De

kwaliteit was daarmee toch afhankelijk van die ene studieleider

en het enthousiasme van de directeur.”

Cultuureducatie is hotAl in 2002 is geprobeerd de bik-opleiding bij het

kunstvakonderwijs onder te brengen maar die zagen er toen

nog geen heil in. De aandacht voor cultuureducatie in het

primair onderwijs is sindsdien alleen maar toegenomen en

daarmee de vraag naar kwalitatief hoogwaardige projecten

van kunstenaars. “Cultuureducatie heeft echt aan status

gewonnen, zowel op scholen als op de kunstvakopleidingen”,

vertelt Van Adrichem. “Kunstvakopleidingen bieden nu zelfs

een master cultuureducatie aan en de tijd bleek rijp om ook de

bik-opleiding te omarmen.”

De kunstvakopleidingen nemen het bestaande curriculum over.

“Dit is een erkenning van de bik-opleiding en van de manier

waarop de cultuureducatie-instellingen de opleiding hebben

ontwikkeld”, aldus Van Adrichem.

Bik-opleiding naar hetals post hbo-opleiding

Bik-opleiding blijft in dezelfde steden

Beroepskunstenaars in de klas (bik) bestaat sinds 2002 en is een initiatief van het ministerie van OCW en

Kunstenaars&CO. De eenjarige opleiding is bedoeld voor professionele kunstenaars die projecten willen

ontwikkelen en uitvoeren in het basisonderwijs. De opleiding is toegankelijk voor kunstenaars in alle disciplines

en wordt op vijf locaties in het land gegeven. In een samenwerking tussen de volgende cultuureducatie-

instellingen en kunstvakopleidingen:

nummer 10 / november 2009 / 5

kunstvakonderwijs

Unieke samenwerkingDat de kunstvakopleidingen in dezelfde plaatsen gevestigd

zijn als de cultuureducatie-instellingen (zie kader), maakt de

samenwerking eenvoudig. De cultuureducatie-instellingen

blijven namelijk nauw betrokken bij de opleiding. Zij vormen

het aanspreekpunt voor de scholen, ze kunnen stages regelen

en bemiddelen tussen kunstenaars en scholen. Daarnaast

zullen ze onderzoek doen naar de vraag van scholen, het

functioneren van de bik-kunstenaars en het aanbod. Ook

zullen ze de bik-kunstenaars blijven volgen in hun

ontwikkeling. Van Adrichem: “Die nauwe samenwerking maakt

de opleiding bijzonder. Aan de ene kant kunnen we de

kwaliteit beter waarborgen, terwijl tegelijkertijd de korte lijn

met de basisscholen blijft bestaan en zelfs wordt verbeterd.

Groot voordeel is dat de opleidingen daardoor direct kunnen

inspelen op een veranderende vraag van scholen.”

Nieuwe websiteVoor de basisscholen zelf verandert er weinig. Wel komt er een

nieuwe website, waarmee scholen eenvoudiger een bik-

kunstenaar kunnen vinden die bij hen past. De vijf opleidingen

en educatie-instellingen zullen een eigen invulling aan de site

kunnen geven. Hierdoor wordt de informatie voor scholen

interessanter en de website toegankelijker. De nieuwe website

zal voorjaar 2010 de lucht ingaan. In de volgende bikbrief

gaan we hier uitgebreider op in.

Groningen: Kunstencentrum Groep Groningen (www.kunstencentrum.nl) & Academie Minerva en Prins Claus

Conservatorium, Hanzehogeschool Groningen (www.hanze.nl) Zwolle: Kunst en Cultuur Overijssel (www.kco.nl) & ArtEZ

hogeschool voor de kunsten (www.artez.nl) Utrecht: Utrechts Centrum voor de Kunsten (www.uck.nl) & Hogeschool voor

de Kunsten Utrecht (www.hku.nl) Rotterdam: Kinderkunsthal Rotterdam/Villa Zebra (www.villazebra.nl) & Willem de

Kooning Academie Hogeschool Rotterdam (www.wdka.nl) Amsterdam: Kunst en Cultuur Noord-Holland (www.kcnh.nl) &

De Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (www.ahk.nl).

6 / nummer 10 / november 2009

Villa Zebra, Rotterdam

Bij Villa Zebra kunnen kinderen van 4 tot 12 jaar

terecht voor grote en kleine tentoonstellingen en

boeiende workshops. “Villa Zebra is een soort kunst-

laboratorium”, vertelt Jolanda Bouman, projectleider

tentoonstellingen. “Tentoonstellingen met beeldende

kunst en kunsteducatieve workshops dagen kinderen

uit ontdekkingen te doen over zichzelf, de ander, de

wereld en de kunst. Bik-kunstenaars vormen hierop

een welkome aanvulling. Zij weten vanuit hun eigen-

heid als kunstenaar kinderen te prikkelen, én ze

beheersen door hun bik-opleiding de pedagogische

en didactische vaardigheden om dit goed te doen. Ik

hoop dat we de samenwerking tussen bik en het

basisonderwijs verder kunnen versterken.”

Kunst en Cultuur Noord Holland, Haarlem

Kunst en Cultuur Noord-Holland (KCNH) maakt zich

sterk voor een goed en levendig kunstklimaat in Noord-

Holland. KCNH ondersteunt bijvoorbeeld scholen op

diverse manieren bij het realiseren van interessante

kunsteducatieve projecten. CBK Noord-Holland,

onderdeel van KCNH, heeft een groot bestand met

kunstenaars die projecten kunnen uitvoeren. Bik is dan

ook een logische partner. Programmamanager Ellie

van de Bomen: “We helpen kunstenaars hun mogelijk-

heden voor het vergaren van inkomen te vergroten.

De bik-opleiding, waardoor kunstenaars projecten

kunnen uitvoeren in het onderwijs, past hier dus per-

fect bij. We hopen zo bovendien te kunnen bijdragen

aan een goede cultuureducatie op scholen, want wat

kinderen hierbij leren gaat zoveel verder dan alleen

de lesstof.”

nummer 10 / november 2009 / 7

Basisschool het Landje in Rotterdam is al meer dan 20 jaar een

kunstzinnige school. “Dat was eigenlijk al lang zo voordat het die

naam mocht dragen”, vertelt interne cultuurcoördinator Ludo

Hoes. “Tot nu toe werkten we erg ad hoc. Om de kwaliteit te

verhogen willen we veel planmatiger gaan werken, met een

activiteitenplan waarin alle disciplines vertegenwoordigd zijn.

Het liefst zou ik de leerdoelen stapelen, dus dat kunst- en cultuur

verweven raakt met alle vakken op school.”

Ingerold

Hoes is de ICC-functie ‘ingerold’, Twintig jaar werkte hij als zelf-

standig beeldend kunstenaar, volgde daarna de verkorte pabo en

maakte de overstap naar het basisonderwijs. Toen zijn ICC-collega

ziek werd, werd hij voor die functie gevraagd. De ICC-cursus leerde

hem weinig nieuws. “Maar de ontmoetingsdagen met educatief

medewerkers van allerlei instituten zijn erg nuttig.”

Op het Landje werkt hij veel samen met bik-kunstenaars.

Dat bevalt goed, al heeft de ene bik’er volgens Hoes

meer talent voor pedagogisch handelen dan de ander.

“Natuurlijk zijn het kunstenaars en dat moeten ze ook

zeker blijven, maar ik vind dat de opleiding daar wel meer aandacht

aan mag besteden.” De bik-kunstenaars hebben als meerwaarde dat

ze op een andere manier de stof kunnen brengen. “Zo wilden we een

groot architectuurproject uitvoeren. Het meest voor de hand

liggende is dan om maquettes te maken. Uiteindelijk zijn twee

kunstenaars met de kinderen gaan dansen. Dat was echt fantastisch.”

Dansen

Op dit architectuurproject kijken de kunstenaars Kira Groos en Yoland

de Pater van Zwart Konijn heel positief terug. “In vijf dagen kun je

echt veel doen. We lieten de kinderen via beweging ruimte ervaren:

hoog, laag, groot, klein, voor en achter. Het zijn basiselementen van

de dans. Vervolgens hebben we met de kinderen kostuums bedacht

en gemaakt met geometrische vormen. De eindpresentatie was

fantastisch en vond plaats in het Nederlands Architectuurinstituut,

beter kon gewoon niet.” Groos heeft inmiddels zelf ook de ICC-

cursus gevolgd. “Ik vond het heel leerzaam. Behalve dat je je netwerk

vergroot, krijg je zicht op wat er nu leeft in scholen en hoe je met je

aanbod als kunstenaar een goede bijdrage kunt leveren aan het

jaarprogramma op school.”

Zorg voor een goed netwerk, geeft Hoes van het Landje als

tip aan beginnende ICC’ers. “Dan weet je bij wie je

waarvoor terecht kunt en wat voor kwaliteit je in huis haalt.

En geen geld is onzin.

In dit subsidieland is er meer mogelijk dan je denkt: als je maar zorgt

voor een goed plan dat aan de randvoorwaarden voldoet.”

‘Er is meer mogelijk dan je denkt’

ICC+bikDefoto’sbijditartikelzijn

gemaakt

tijdens

verschillendebik-p

rojecten

opHetLand

je.

8 / nummer 10 / november 2009

Bik-lichting08 / 09Vlak voor de zomer behaalden ruimzestig kunstenaars hun bik-certificaat.Deze kersverse bik’ers staan tespringen om met hun projecten echtop de scholen te beginnen. Op dezepagina’s lichten we van elke opleidinger willekeurig één project uit. Vanafvolgend voorjaar vindt u alle projectenop de vernieuwde websitewww.beroepskunstenaarsindeklas.nlBent u nieuwsgierig naar de projectenvan de andere kunstenaars? Stuur daneen mail naar: [email protected]

RotterdamProject: Kijk op de wereld!

Bik-kunstenaar: Korry Kremers

Technieken: tekenen, schilderen, collage maken

Voor: leerlingen van 4 tot 18 jaar

Tijd: afhankelijk van vraag, minimaal 3 uur

Kosten: vanaf 150 euro (50 euro per uur)

Meer info: www.korrykremers.nl

Als beeldend kunstenaar verzamelt Korry Kremers knipsels

uit kranten en tijdschriften, maakt er een collage van en

maakt van het beeld dat naar voren komt een schilderij of

tekening. Zo gaat ze ook te werk in haar bik-projecten, of

dat nou met kleuters of met jongeren is. Voor haar stage

koos ze juist voor de niet-alledaagse omgevingen, zoals de

jeugdgevangenis in Rotterdam. “Het is een apart continent,

met onbegrijpelijke codes en waar het nieuws gecensureerd

binnenkomt. Voor deze jongeren is het heel lastig om iets

van zichzelf te laten zien, om zich kwetsbaar op te stellen.

Ondanks de krappe tijd en de lastige situatie hebben ze uit-

eindelijk de meest verrassende kunstwerken gemaakt, met

onderwerpen als het schoonheidsideaal of terrorisme.”

Veel indruk maakte een meisje dat voor haar eigen bescher-

ming is opgesloten omdat het zichzelf beschadigt. Trillend

maakte ze haar werk, waarna ze volledig flipte. Haar werk

bestaat uit een groot hart met een afbeelding van een moe-

der en dochter en de tekst: De goedheid zit in jezelf. Korry:

“Je kunnen uiten is zo belangrijk! Ik vind het onvoorstelbaar

dat alle cultuurprojecten in de jeugdinstellingen zijn weg-

bezuinigd. Ik hoop echt dat dat verandert. Wie weet heb ik

mijn steentje bijgedragen, de reacties waren in elk geval heel

positief.”

Mimi van Bindsbergen / Mirna Limon / Alex van der Meer /

Kirsten Offringa / Marieke Opmeer / Marjo Potma / Jorien

van Veen / Betty van Velzen / Jolanda Verstegen / Judith

Woudstra / Joke van Zinderen

fotografie:W

illyEbbens

ZwolleProject: Mijn vlag vertelt…

Bik-kunstenaar: Jolanda Verstegen

Technieken: tekenen en werken met textiel

Voor wie: basisschool middenbouw

Tijd: 4,5 uur in drie lessen

Kosten: 250,- per project (exclusief reis- materiaalkosten)

Meer info: www.beeldendekunstenaarindeklas.nl

Aaibare kunst, zo noemt Jolanda Verstegen, bik-kunstenaar

uit Arnhem, haar eigen werk. Ze maakt gebruik van textiel en

andere zachte materialen in combinatie met acryl op doek.

“Ik merk dat iedereen het wil aanraken, en dat mag ook”,

vertelt Verstegen. “Kinderen zijn ook meteen enthousiast, er

vallen veel ooh’s en aah’s.” In haar bik-projecten mogen kin-

deren dan ook zelf ervaren hoe het is om een kunstwerk van

textiel te maken. In het project Mijn vlag vertelt… ontwerpen

ze vlaggetjes van vilt. Dezelfde figuren komen terug op een

grote vlag voor de school. Verstegen voerde het project uit

op basisschool de Zwaluw in Markelo. Het verhaal over de

riddertijd waarin je elkaar kon herkennen aan hun wapen-

schild of vlag, sprak de kinderen meteen aan. Na het maken

van een mindmap, maakten kinderen tekeningen waarvan ze

één beeld uitwerkten op de vlag. “Het resultaat is echt bij-

zonder: elk kind heeft een uniek vlaggetje gemaakt dat iets

zegt over wie ze zijn of wat ze doen. Zo was er een vlag met

vier handjes omdat ze thuis met hun vieren zijn, maar ook

vlaggen met een sterrenbeeld, voetbal of alleen initialen.

De bedoeling was dat alle vlaggetjes samen één slinger

vormden, maar uiteindelijk hebben ze ‘m alleen even voor de

foto omhoog gehouden. De kinderen waren namelijk zo trots

op hun werk dat ze het meer niet uit handen wilden geven.”

AmsterdamProject: De rode ballon

Bik-kunstenaar: Sander Teymant

Techniek: (scenario)schrijven

Voor: groep 5 en 6

Tijd: drie keer 1,5 uur

Kosten: 275 euro per groep (inclusief ballonnen)

Meer info: [email protected]

“De Rode Ballon is een kinderfilm uit 1956 die ik zelf wel had

willen maken. Het is zo’n tijdloos en magisch verhaal over

een jongetje dat vriendschap sluit met een ballon”, vertelt

scenarioschrijver en regisseur Sander Teymant. Als afstudeer-

project besloot hij deze film als uitgangspunt te nemen. De

Rode ballon heeft zijn betovering inderdaad nog niet ver-

loren, zo merkte hij aan de verwondering van de kinderen

van groep 5 van de Westerparkschool in Amsterdam. Na het

kijken van de film verzonnen ze een verhaal rondom een zelf-

bedacht personage en voorwerp en alle verhalen mochten

daarna als verrassing met een ballon op reis. “Het oplaten

van al die ballonnen was een onvergetelijk moment, er werd

geschreeuwd, gedanst, echt uitzinnig gewoon. Ik kijk met

veel plezier op dit project terug, alles wat ik voorgenomen

had, lukte ook. Voor herhaling vatbaar dus.” Het waaide die

dag zo hard dat de verhalen zelfs ver in België gevonden

zijn. Een reactie van een inwoner van Ambresin, een dorpje

bij Luik: ‘Ik heb verleden week een blad in mijn tuin gevon-

den. Het ging over een ezelvis met een trompet! Het

gebeurt niet dikwijls dat kadootjes uit de hemel vallen!

Bedankt voor uw initiatief.’

nummer 10 / november 2009 / 9

Iris Douma / Dennis Gunsing / Carla Hamer / Kim Heerema /

Maartje van der Kruijs / Saskia Laurant / Sonata Lepaite /

Maartje Mars / Maike Thonissen / Lieke Verkooijen / Anneke

Wensink / Moon Wolters

Rachel de Boer / Nienke Brokke / Sandra Dierx / Daphne van

Duivenboden / Monique Hoogmoed / Marlene van der Kooi

/ Paul Maassen / David Moir / IsaTenhaeff / SanderTeymant /

Harda van Wageningen

UtrechtProject: Park Art

Bik-kunstenaars: Saskia Laurant en Maartje Mars

Technieken: ontwerpen met plastic

Voor: groep 5,6,7

Tijd: 3 lessen met aansluitende openingsmiddag

Kosten: op aanvraag

Meer info: www.maartjemars.nl en www.saskialaurant.nl

Maartje Mars en Saskia Laurant hebben elkaar gevonden in

hun werk als kunstenaar waarin de natuur en werken op

locatie een belangrijke rol spelen. Samen voerden ze met de

Ludgerschool een groot bik-project uit in het Julianapark in

Utrecht. De kinderen ontwierpen kostuums van gerecycled

plastic en maakten een grote kleurrijke plastic speeltuin van

het park met een doolhof, een overdekte hemel en

wapperende vlaggen. De lessenserie werd bekroond met

een heuse modeshow en expositie in het park. “Echt een

super dag”, reageert Saskia Laurant. “De kinderen kwamen

helemaal los en hebben de meest fantastische dingen

gemaakt. Alles zat ook mee: de prachtige plek, het goede

weer, de vele bezoekers. Ik hoop dat de kinderen deze dag

ook lang zullen herinneren.”

Hun samenwerking is dan ook voor herhaling vatbaar.

Maartje Mars: “We hebben ieder onze eigen kwaliteiten en

projecten, maar we vullen elkaar ook goed aan. Met z’n

tweeën is er natuurlijk veel meer mogelijk omdat je grotere

groepen aankunt en dus ook grotere projecten kunt

uitvoeren.”

GroningenProject: Kleur

Bik-kunstenaar: Alette de Groot

Technieken: experimenteren met licht en verf

Voor wie: bovenbouw

Tijd: drie keer 2 uur + afsluiting van een uur

Kosten: op aanvraag

Meer informatie: www.alettedegroot.nl

Kunst is overal om ons heen. Soms moet je er alleen even op

gewezen worden, en dat is precies wat er in het project Kleur

van Alette de Groot gebeurt. Kinderen van de Vensterschool

Hoornse wijken in Groningen experimenteerden hierin met

kleur: ze ontdekten dat alle gekleurde lichtjes samen één wit

licht vormen en ze leerden kleuren mengen met verf. De

kinderen bezochten het Martiniziekenhuis , waar in de

nieuwbouw een kleurenpalet van Peter Struycken is

toegepast. Terug op school mochten de kinderen op een

tekening de entreehal van de school van kleuren uit hun

zelfgemaakte palet voorzien. Interieurontwerper Bart Vos,

die ook de kleuren in het ziekenhuis toepaste, koos de

winnaar. “Ik ben echt heel blij met dit project”, vertelt De

Groot, “alles viel ook op z’n plek: leerlingen waren

supergemotiveerd, de rondleiding in het ziekenhuis lukte,

Bart Vos die kon komen en uiteindelijk werd het winnende

ontwerp zelfs uitgevoerd terwijl dat niet de opzet was. Beter

kan bijna niet.”

10 / nummer 10 / november 2009

Nicoline van Boven / Chris Dagradi / Gudrun Hardardottir /

Miriam Härting / Edwin Huijben / Korry Kremers / Tessa

Kuyvenhoven / Carla Lensen / Marianne van Maaren /

Michael van der Meide / Marga van den Meijdenberg / Enith

Stenhuys / Beatriz Viana Felgueiras / Maarten Westra

Hoekzema

Peer Besselink / Marjan Beuker / Kitty Boon / Ida Buijs /

N'dingo Dione / Stefan Gerritse / Alette de Groot / Gerdie

Jacobsz / Gonda Jonker / Hilda Klaassen / Mieke Raatjes /

Jelien Veenstra

nummer 10 / november 2009 / 11

Terugb(l)ikOp deze pagina kijkt een

bik-kunstenaar terug op

een project.

Project: De verhuisrollen

Wie: 150 leerlingen van de Pro Regeschool in Amsterdam

Tijd: twee à drie lessen per kunstenaar (totaal 4 bik-kunstenaars)

Bik-kunstenaars: Marie-Chantal Kramers (beeldend / schilderen), Marloes Albers (animatie),

Bettina Weller (animatie / fotografie) en Geert Jonkers (beeldend / techniek)

Kosten: in overleg

Geert Jonkers: “De Pro Regeschool wilde graag een blijvende herinnering

aan het oude gebouw dat afgebroken wordt. In een reeks lessen zijn we met

de leerlingen op zoek gegaan naar wat nou specifiek bij dat gebouw hoorde,

van bepaalde spullen tot geluiden, kleuren en geuren. Ze ontdekten de meest

prachtige dingen. Zo stond ik met vijftien kinderen in het keukentje te luisteren

naar het geluid van de geiser. In kleine bonte collages legden de leerlingen vast

wat ze graag van dit gebouw wilden meenemen naar het nieuwe. Ze maakten

een stripverhaal, schilderden met materialen als zand en koffie en verwerkten

er restjes school in, zoals handdoekhaakjes of stukjes tapijt. Van de collages

hebben we tien verhuisrollen gemaakt, gebaseerd op de Tibetaanse gebeds-

rollen. Zoals de Tibetanen daarmee het gebed levend willen houden, kunnen

de leerlingen nu de oude school in leven houden. In de rollen zitten wensen van

kinderen verstopt, deze mogen pas over 25 jaar gelezen worden. De reacties

waren tijdens de opening van het nieuwe gebouw zeer positief. Het mooie is

dat het een blijvend, maar geen statisch kunstwerk is: het is de bedoeling dat

je er aanzit. Toen ik er laatst was, zag ik dat dat ook echt zo was: het heeft een

bijzondere plek in de centrale hal waar kinderen er langslopen, het bekijken

en betasten en het daarmee ook weer veranderen.”

Reactie van de school

“De kinderen hebben enorm genoten

omdat kunstenaars hen met een andere

invalshoek benaderen. Ook het werken

met gereedschappen en materialen die

niet voor de hand liggen, zorgden voor

een unieke ervaring. Dit leverde niet alleen

fantastische beelden van kinderen op, maar

ook een resultaat waar iedereen met een

trots gevoel aan terug denkt. De vraag om

een kunstwerk te maken waar kinderen aan

kunnen zitten en wat permanent kan blijven

staan, is ver overtroffen. We kijken dan ook

terug op een zeer geslaagd en bijzonder

project wat de kunstenaars voortreffelijk

hebben gedaan.” Liesbeth de Kooker,

adjunct-directeur Pro Regeschool.

Herinneringen verbeeld

En nu wij

Leerlingen beschrijven hoe zij een

project ervaren. Dit keer de leerlingen

van groep 4 van Basisschool De

Driemaster in Hasselt. Zij deden mee

aan het kunstproject met het centrale

thema Water. Zie ook linkerpagina.

Project: Flessenpost

Bik-kunstenaars: Annet van der Kamp

en Ingrid Wielema

Inhoud: De leerlingen mochten

stempelen, sjablonen snijden uit papier,

drukken met inktrollers. Een van hun

kunstwerken hebben ze in een plastic

fles meegegeven aan het Zwartewater.

Als herinnering kregen alle leerlingen een

foto van zichzelf en hun kunstdrukwerk

mee naar huis.

12 / nummer 10 / november 2009

Kunst in en over het waterZes bik-kunstenaars voerden dit voorjaar op maar liefst

tien basisscholen in de gemeente Zwartewaterland

projecten uit met het thema Water als inspiratie. Het is

een voorbeeld van wat mogelijk is als gemeente, scholen

en de instelling voor kunst- en cultuureducatie hun

krachten bundelen.

Drijfobjecten, flessenpost, waterspiegelingen en waterige

stripverhalen. Dat zijn de vier projecten waaraan leerlingen van

tien basisscholen in Mastenbroek, Genne, Hasselt, Zwartsluis

en Genemuiden aan deelnamen. Zes bik-kunstenaars gaven

drie keer 1,5 uur les in de groepen 3 tot en met 6.

Kinderen kregen les aan de hand van verschillende

kunstwerken in de meest uiteenlopende technieken als

(aquarel)schilderen, striptekenen, fotografie en monoprint.

Ook maakten de leerlingen van afvalmateriaal flessenpost en

drijfobjecten. Deze fantastische kunstwerken werden ook echt

te water gelaten. Zo lieten alle leerlingen van groep 4 uit het

Zwartwaterland hun mooiste drukwerk in een plastic fles het

Zwartewater afzakken, in de hoop dat de vinder hun werk zal

bewonderen en een reactie terug zal sturen.

Cultuureducatie voor iedereenHet beeldende kunstproject maakte deel uit van het nieuwe

cultuureducatie programma dat vertegenwoordigers van

scholen zelf samen stellen. Naast een bijdrage van de scholen,

wordt dit programma financieel mogelijk gemaakt door de

gemeente Zwartewaterland en Kunst & Cultuur Overijssel. Het

doel is om cultuureducatie toegankelijk te maken voor alle

leerlingen in de gemeente. De coördinatie was in handen van

bik-kunstenaar Annet van der Kamp uit Zwolle: “Het was een

enorm project om te organiseren en de planning was soms wel

wat lastig. Over het geheel ben ik erg tevreden: scholen waren

enthousiast en ook de kinderen vonden het allemaal heel leuk

om te doen.”

We hebben het de afgelopen drie dag en heel leuk met juf Ingrid Wielema gehad. Hetwas heel leerzaam en leuk. En we wisten niet dat je zoveel uit een schilderij kon halen.En wij wisten niet dat je met al die oude spullen zoveel mooie dingen kon maken. Enwe vonden het proefschrift heel leuk, en de rollers met de verschillende kleuren. De jufwas ook heel lief. Ze was ook heel leerzaam met wat ze allemaal heeft meegenomen.Groetjes Kelly en Amber.

nummer 10 / november 2009 / 13

De 6 bik-kunstenaars: Jacomijn

Schellevis, Anne van Tiel, Ingrid

Wielema, Marit de Wolf, Corine

Aalvanger en Annet van der Kamp.

Meer informatie: www.artkamp.nl

De 10 scholen

Mastenbroek: de Driemaster

Genne: OBS Genne

Hasselt: De Toermalijn,

De Driemaster, Het Anker en

Pr. Willem Alexanderschool

Genemuiden: De Ichthus, De

Vogelaar, Johannes Calvijnschool

Zwartsluis: De Arembergschool

Lieve juf Ingrid Wielema. Wat was het leuk deze week met u.We hebben veel geleerd van u. En het leukste was natuurlijk deflessenpost. Het verfen was ook heel leuk!! Voor al met u. We wisten nietveel van kunst. Dat je uit oude dingen nieuwe dingen konden maken.En met de rollers was ook heeeeeel leuk!!!! Jammer dat het maar driedagen was, hopelijk zien we u de volgende keer weer.Groetjes Chantal en Judith.

14 / nummer 9 / februari 2009

Bik-nieuws

De ruimte waar eerst kapotte auto’s werden opgeknapt, is omgetoverd tot een bruisende werk-

plaats voor creatieve organisaties. Garage Notweg in Amsterdam is nu onder meer de nieuwe

thuisbasis van Bik Amsterdam, een collectief van ruim 50 bik-kunstenaars. Met een spectaculaire

‘lauf der dingen’, een installatie waarbij één zetje alles in beweging zet, werd het gebouw begin

oktober geopend. Bik-kunstenaars Geert Jonkers en Eva van der Meer ontwierpen deze installatie.

Verder konden bezoekers genieten van een modeshow en een bik-voorstelling met leerlingen, een

ambachtelijke markt en workshops van de nieuwe ‘bewoners’. Garage Notweg biedt meer dan

alleen een onderdak aan organisaties, het wil ook een ontmoetingsplek voor de buurt zijn en het

nadenken over creatieve oplossingen voor maatschappelijke problemen stimuleren. Richard

Smolenaers van Bik Amsterdam is blij met de nieuwe ruimte. “Het is een ideale plek, omdat we

vanuit hier cultuureducatieve projecten kunnen aanbieden, maar ook uitvoeren. We hebben zelfs

al enkele projecten op scholen in de buurt gedaan.”

Zie voor meer informatie: www.garagenotweg.nl en www.bikamsterdam.nl

Connecting Arts is een internationaal netwerk van sociaal betrokken kunstenaars. Het is opgericht

door bik-kunstenaar Cas Rooseboom om kunst nog beter te kunnen inzetten in de samenleving.

Rooseboom werkt zowel in Amsterdam als in Oost Afrika en wil uitwisseling tussen kinderen, leer-

krachten en kunstenaars stimuleren. “Een uitwisseling tussen scholen uit Nederland met scholen

in bijvoorbeeld Kenia kan voor beiden interessant zijn”, vertelt Rooseboom. “Keniaanse scholen

maken kennis met moderne onderwijsmethodes en Nederlandse scholen kunnen leren van het

improviserend vermogen van Kenyaanse scholen. Kunstenaars zijn de aangewezen personen om

deze uitwisseling te begeleiden, omdat er behalve een taal- ook een cultuurverschil kan zijn die

zij goed weten te overbruggen.”

Connecting Arts maakt naar aanleiding van de wensen van de school een programma op maat,

van beeldende kunst tot theater of muziek, in het lokaal of op een bijzondere locatie.

Voor meer informatie: www.connectingarts.net

Bik Amsterdam in de garage

Bik over de grens

nummer 10 / november 2009 / 15

“Bik-kunstenaars kunnen bij kinderen talenten aanboren die je

als leerkracht niet zomaar naar boven krijgt. Ze brengen

bovendien een andere wereld de school in, ik kijk er erg naar

uit”, vertelt een enthousiaste Ilona Stoeten, leerkracht en

ICC’er op basisschool de Meander. De school besteedt haar

cultuurbudget dit jaar aan een kerstmarkt waarvoor negen bik-

kunstenaars met de leerlingen producten maakt. Met Emmy R.

Bergsma van Kunst en Cultuur Overijssel brainstormde ze over

de invulling van de week. “We kwamen op het thema Engelen.

Dat past natuurlijk perfect bij ons goede doel, de stichting

Doe Een Wens die wensen van kinderen met een

levensbedreigende ziekte vervult. Emmy begeleidde de

kunstenaars met het ontwikkelen van een project op maat. Het

is een bijzonder geheel geworden: van het ontwerpen van

vleugels van stof en zelfgemaakte papieren schalen met dons,

tot en met de uitvoering van een schimmenspel, waarvoor

bezoekers entree betalen.”

In je hart

In week 50 komen alle kunstenaars op school. Bik-kunstenaar

Mirjan Koldeweij gaat samen met de leerlingen van groep 7

beelden maken van speksteen, een zachte steensoort die in de

meest uiteenlopende kleuren voorkomt. Koldeweij: “Elke

steen is vanwege de vorm en kleur al uniek. De kinderen gaan

de vorm verder uitwerken door te raspen, schuren en te

poetsen. Dat geeft eigenlijk altijd mooie resultaten.” Ze kan

zich helemaal vinden in het thema en het goede doel. Onlangs

mocht ze zelf voor een soortgelijke stichting een beeld maken

met een achtjarig ziek meisje. “Het is een geweldige eer dat je

zoiets mag doen, zo’n meisje gaat echt in je hart zitten. Ik vind

het dan ook fantastisch dat de opbrengst van de markt met

kunstwerken naar zo’n goed doel gaat.”

Natuurlijk hoopt de school dat er veel verkocht wordt op 16

december. “Er zullen kinderen zijn die geen afstand kunnen

doen van hun eigen kunstwerk”, verwacht Ilona Stoeten,

“maar die moeten zorgen dat hun ouders er als eerste bij zijn.

Dat is meteen een ander voordeel van deze week: het

vergroot de betrokkenheid van ouders bij de school.”

Project: Kerstmarkt voor goed doel, thema Engelen

Tijd: een week

Voor wie: alle groepen (600 leerlingen)

Bik-kunstenaars: Myra Cervenka, Floris Stoffelsma, Valerie

Zwart, Kirsten Offringa, Anita Eijsink, Mirjan Koldeweij, Jeanet

Timmermans, Martine Luca en Gabriëlle Groothuis

Bik-kunstenaars kunnen met hun projecten aansluiten op thema’s die leven in de school.

Basisschool de Meander in Oldenzaal besloot dit jaar met hulp van maar liefst negen bik-

kunstenaars iets bijzonders van de Kerst te maken.

Bik en… kerst

Kijk voor meer informatie en andere bik-projecten op www.beroepskunstenaarsindeklas.nl

Dit beeldje is gemaakt door de achtjarige Puck, onder begeleiding van bik-kunstenaar Mirjan Koldeweij

Bik-deal

1. Wat was het idee?

2. Hoe pakte het project uit?

3. Tevreden?

1. Wat was het idee?

2. Hoe pakte het project uit?

3. Tevreden?

Jet Twijnstra, leerkracht en lidcultuurcommissie

We wilden met de leerlingen graag een blijvend kunstwerk

maken. Via via kwamen we bij Saber Mikael terecht: zijn werk

is vrolijk en ruimtelijk en figuurzagen doen we niet zo vaak met

de leerlingen. In twee weken maakten leerlingen kleurrijke

Arabische letters van hout. De letters vormen bij elkaar een

bloeiende kunstboom.

Heel goed. Leerlingen waren superenthousiast, sommigen

maakten zelfs twee werkjes. Dat zagen ging ook prima, het

aantal gebroken zaagjes viel me echt mee. Bij zo’n project met

200 leerlingen komt heel wat kijken, denk alleen al aan het

materiaal. De samenwerking met Saber was dik in orde, al hoop

ik voor hem dat hij inmiddels zijn rijbewijs heeft zodat hij niet

meer afhankelijk is van het openbaar vervoer.

Absoluut. De reacties tijdens de eindpresentatie waren allemaal

positief. Het resultaat is dan ook heel mooi, zowel de kunstboom

als de werkjes aan de muur. Als de groepen in januari naar het

hoofdgebouw verhuizen, krijgt het kunstwerk daar natuurlijk een

centrale plek.

Saber Mikael, bik-kunstenaar

In mijn project maken kinderen kennis met de Arabische taal en

cultuur. Ik leg uit dat het alfabet er heel anders uitziet en dat er

van links naar rechts geschreven en gelezen wordt. Kinderen

vinden dat heel interessant, zeker als het om hun eigen naam

gaat. Het idee is om van hun eigen letters één groot kunstwerk

te maken.

Het resultaat is elke keer anders, maar de leerlingen zijn altijd

heel nieuwsgierig en enthousiast. Dat was hier ook zo. De

kinderen kozen hun mooiste letters, werkten die uit op triplex

en schilderden het met acrylverf. Alle kunstwerkjes bij elkaar

vormden een groot beeld.

Ja, het beeld is heel mooi geworden en ik vond zo’n groot

project ook leuk om te doen. Bovendien vind ik het heel

belangrijk dat kinderen kennismaken met een andere cultuur,

en wat is nou mooier om dat via de kunst te mogen doen?

Xxxx

bik k verstand van kunst én kinderenBik-kunstenaars zijn professionele kunstenaars die projecten uitvoeren op basisscholen. In het dagelijks leven zijn

ze bijvoorbeeld danser, schrijver of schilder. Ze hebben een speciale opleiding gevolgd om met kinderen op

basisscholen te werken. Bik-kunstenaars brengen vakmanschap en inspiratie in de klas. Vind úw kunstenaar op

www.beroepskunstenaarsindeklas.nl.

Project: Van Letter naar Beeld

Wie: Saber Mikael, beeldend kunstenaar

In opdracht van: basisschool de Toermalijn in Franeker

Inhoud: Leerlingen van groep 5 t/m 8 (200) ontwerpen vanuit het Arabische alfabet (een deel van) hun naam.

Van deze letters maken ze samen een compositie van beelden van verschillende materialen en kleuren.

Kosten: 240 euro per groep (exclusief materiaal en reiskosten)

Tijd: 2 x 2 uur per groep

Meer informatie: www.sabermikael.com

nummer 10 / november 2009 / 23

100 / nummer 10 / november 2009

nummer 10 / november 2009 / 101

Bik-opleiding naar hetkunstvakonderwijs alspost hbo-opleiding

Sinds dit studiejaar is de bik-opleiding ondergebracht bij

vijf kunstvakopleidingen. Zij bieden de eenjarige opleiding

aan in nauwe samenwerking met de voormalige opleiders,

de cultuureducatie-instellingen. De kwaliteit, eigenheid en

continuïteit van de bik-opleiding zijn hiermee veilig-

gesteld.

De samenwerking tussen vijf kunstvakopleidingen, vijf cultuur-

educatie-instellingen, Kunstenaars&CO en het ministerie van

OCW is vlak voor de zomer vastgelegd in een convenant.

Theo van Adrichem, landelijk projectleider van de bik, is ‘heel

blij’ dat het gelukt is. “Het kunstvakonderwijs is uiteindelijk

de juiste plek voor de bik-opleiding, omdat deze reguliere

hbo-opleidingen de kwaliteit en continuïteit beter kunnen

garanderen. De opleiding was absoluut in goede handen bij

de cultuureducatie-instellingen, maar dat was wel kwetsbaar

omdat het geen opleidingsinstellingen zijn. De kwaliteit was

daarmee toch afhankelijk van die ene studieleider en het

enthousiasme van de directeur.”

Cultuureducatie is hotAl in 2002 is geprobeerd de bik-opleiding bij het kunstvak-

onderwijs onder te brengen maar die zagen er toen nog geen

heil in. De aandacht voor cultuureducatie in het primair onder-

wijs is sindsdien alleen maar toegenomen en daarmee de vraag

naar kwalitatief hoogwaardige projecten van kunstenaars.

“Cultuureducatie heeft echt aan status gewonnen, zowel op

scholen als op de kunstvakopleidingen”, vertelt Van Adrichem.

“Kunstvakopleidingen bieden nu zelfs een master cultuur-

educatie aan en de tijd bleek rijp om ook de bik-opleiding

te omarmen.”

De kunstvakopleidingen nemen het bestaande curriculum over.

“Dit is een erkenning van de bik-opleiding en van de manier

waarop de cultuureducatie-instellingen de opleiding hebben

ontwikkeld”, aldus Van Adrichem.

Unieke samenwerkingDat de kunstvakopleidingen in dezelfde plaatsen gevestigd zijn

als de cultuureducatie-instellingen (zie kader), maakt de samen-

werking eenvoudig. De cultuureducatie-instellingen blijven

namelijk nauw betrokken bij de opleiding. Zij vormen het aan-

spreekpunt voor de scholen, ze kunnen stages regelen en

bemiddelen tussen kunstenaars en scholen. Daarnaast zullen

ze onderzoek doen naar de vraag van scholen, het functioneren

van de bik-kunstenaars en het aanbod. Ook zullen ze de bik-

kunstenaars blijven volgen in hun ontwikkeling. Van Adrichem:

“Die nauwe samenwerking maakt de opleiding bijzonder.

Aan de ene kant kunnen we de kwaliteit beter waarborgen,

terwijl tegelijkertijd de korte lijn met de basisscholen blijft

bestaan en zelfs wordt verbeterd. Groot voordeel is dat de

opleidingen daardoor direct kunnen inspelen op een

veranderende vraag van scholen.”

Nieuwe websiteVoor de basisscholen zelf verandert er weinig. Wel komt er

een nieuwe website, waarmee scholen eenvoudiger een bik-

kunstenaar kunnen vinden die bij hen past. De vijf opleidingen

en educatie-instellingen zullen een eigen invulling aan de site

kunnen geven. Hierdoor wordt de informatie voor scholen

interessanter en de website toegankelijker. De nieuwe website

zal voorjaar 2010 de lucht ingaan. In de volgende bikbrief gaan

we hier uitgebreider op in.

102 / nummer 10 / november 2009

Villa Zebra, Rotterdam

Bij Villa Zebra kunnen kinderen van 4 tot 12 jaar

terecht voor grote en kleine tentoonstellingen en

boeiende workshops. “Villa Zebra is een soort kunst-

laboratorium”, vertelt Jolanda Bouman, projectleider

tentoonstellingen. “Tentoonstellingen met beeldende

kunst en kunsteducatieve workshops dagen kinderen

uit ontdekkingen te doen over zichzelf, de ander, de

wereld en de kunst. Bik-kunstenaars vormen hierop

een welkome aanvulling. Zij weten vanuit hun eigen-

heid als kunstenaar kinderen te prikkelen, én ze

beheersen door hun bik-opleiding de pedagogische

en didactische vaardigheden om dit goed te doen. Ik

hoop dat we de samenwerking tussen bik en het

basisonderwijs verder kunnen versterken.”

Kunst en Cultuur Noord Holland, Haarlem

Kunst en Cultuur Noord-Holland (KCNH) maakt zich

sterk voor een goed en levendig kunstklimaat in Noord-

Holland. KCNH ondersteunt bijvoorbeeld scholen op

diverse manieren bij het realiseren van interessante

kunsteducatieve projecten. CBK Noord-Holland, onder-

deel van KCNH, heeft een groot bestand met kunste-

naars die projecten kunnen uitvoeren. Bik is dan ook

een logische partner. Programmamanager Ellie van de

Bomen: “We helpen kunstenaars hun mogelijkheden

voor het vergaren van inkomen te vergroten. De bik-

opleiding, waardoor kunstenaars projecten kunnen

uitvoeren in het onderwijs, past hier dus perfect bij.

We hopen zo bovendien te kunnen bijdragen aan een

goede cultuureducatie op scholen, want wat kinderen

hierbij leren gaat zoveel verder dan alleen de lesstof.”

Bik-opleiding blijft in dezelfde steden

Beroepskunstenaars in de klas (bik) bestaat sinds 2002 en is een initiatief van het ministerie van OCW en

Kunstenaars&CO. De eenjarige opleiding is bedoeld voor professionele kunstenaars die projecten willen

ontwikkelen en uitvoeren in het basisonderwijs. De opleiding is toegankelijk voor kunstenaars in alle disciplines

en wordt op vijf locaties in het land gegeven. In een samenwerking tussen de volgende cultuureducatie-

instellingen en kunstvakopleidingen:

Groningen: Kunstencentrum Groep Groningen (www.kunstencentrum.nl) & Academie Minerva en Prins Claus

Conservatorium, Hanzehogeschool Groningen (www.hanze.nl) Zwolle: Kunst en Cultuur Overijssel (www.kco.nl)

& ArtEZ hogeschool voor de kunsten (www.artez.nl) Utrecht: Utrechts Centrum voor de Kunsten (www.uck.nl)

& Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (www.hku.nl) Rotterdam: Kinderkunsthal Rotterdam/Villa Zebra

(www.villazebra.nl) & Willem de Kooning Academie Hogeschool Rotterdam (www.wdka.nl) Amsterdam: Kunst

en Cultuur Noord-Holland (www.kcnh.nl) & De Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (www.ahk.nl).

Basisschool het Landje in Rotterdam is al meer dan 20 jaar een

kunstzinnige school. “Dat was eigenlijk al lang zo voordat het die

naam mocht dragen”, vertelt interne cultuurcoördinator Ludo

Hoes. “Tot nu toe werkten we erg ad hoc. Om de kwaliteit te

verhogen willen we veel planmatiger gaan werken, met een

activiteitenplan waarin alle disciplines vertegenwoordigd zijn.

Het liefst zou ik de leerdoelen stapelen, dus dat kunst- en cultuur

verweven raakt met alle vakken op school.”

Ingerold

Hoes is de ICC-functie ‘ingerold’, Twintig jaar werkte hij als zelf-

standig beeldend kunstenaar, volgde daarna de verkorte pabo en

maakte de overstap naar het basisonderwijs. Toen zijn ICC-collega

ziek werd, werd hij voor die functie gevraagd. De ICC-cursus leerde

hem weinig nieuws. “Maar de ontmoetingsdagen met educatief

medewerkers van allerlei instituten zijn erg nuttig.”

Op het Landje werkt hij veel samen met bik-kunstenaars.

Dat bevalt goed, al heeft de ene bik’er volgens Hoes

meer talent voor pedagogisch handelen dan de ander.

“Natuurlijk zijn het kunstenaars en dat moeten ze ook

zeker blijven, maar ik vind dat de opleiding daar wel meer aandacht

aan mag besteden.” De bik-kunstenaars hebben als meerwaarde dat

ze op een andere manier de stof kunnen brengen. “Zo wilden we een

groot architectuurproject uitvoeren. Het meest voor de hand

liggende is dan om maquettes te maken. Uiteindelijk zijn twee

kunstenaars met de kinderen gaan dansen. Dat was echt fantastisch.”

Dansen

Op dit architectuurproject kijken de kunstenaars Kira Groos en Yoland

de Pater van Zwart Konijn heel positief terug. “In vijf dagen kun je

echt veel doen. We lieten de kinderen via beweging ruimte ervaren:

hoog, laag, groot, klein, voor en achter. Het zijn basiselementen van

de dans. Vervolgens hebben we met de kinderen kostuums bedacht

en gemaakt met geometrische vormen. De eindpresentatie was

fantastisch en vond plaats in het Nederlands Architectuurinstituut,

beter kon gewoon niet.” Groos heeft inmiddels zelf ook de ICC-

cursus gevolgd. “Ik vond het heel leerzaam. Behalve dat je je netwerk

vergroot, krijg je zicht op wat er nu leeft in scholen en hoe je met je

aanbod als kunstenaar een goede bijdrage kunt leveren aan het

jaarprogramma op school.”

Zorg voor een goed netwerk, geeft Hoes van het Landje als

tip aan beginnende ICC’ers. “Dan weet je bij wie je waarvoor

terecht kunt en wat voor kwaliteit je in huis haalt. En geen

geld is onzin.

In dit subsidieland is er meer mogelijk dan je denkt: als je maar zorgt

voor een goed plan dat aan de randvoorwaarden voldoet.”

Defoto’sbijd

itartikelzijn

gem

aakttijd

ens

verschillendebik-p

rojecten

opHetLand

je.

‘Er is meer mogelijk dan je denkt’

ICC+bik

nummer 10 / november 2009 / 103