BIJLAGEN JAARVERSLAG 2015

04 AANWINSTEN 2015

06 UITGAANDE BRUIKLENEN

10 LEZINGEN & PUBLICATIES

14 EDUCATIE & ACTIVITEITEN

INHOUD

03

Archeologie

Aankoop

• Bronzen beeldje van Hercules uit de Romeinse tijd, 14.4 cm.

Schenking

• Sceatta van het continentaal runentype uit Beuningen.

Langdurig bruikleen

• Replica van de Kantharos van Stevensweert.

Oude kunst

Aankopen

• Rudolphus Lauwerier, Afbraak van een deel van de stadswal, aquarel, 1878, 310 x 354 mm.

• Jan Korthals, Ottengas te Nijmegen, olieverf op doek, circa 1935, 1931-1950 x 35 cm.

• Ben Viegers, Grote Markt te Nijmegen, olieverf op doek, 1920-1930, 78,5 x 78,5 cm.

Schenkingen

• Gezicht op Nijmegen, foto, circa 1935, 150 x 425 mm.

Langdurig bruikleen

• Hendrik Ruter, apothekersvijzel, brons, 1601, 33 cm.

Moderne en hedendaagse kunst

Aankopen

• Shinkichi Tajiri, BRM, gepatineerd brons, 1967, 130 x 38 cm.

• Ruud van Empel, Theatre #1-3, archival pigment print (drieluik), 2010, 120 x 360 cm.

• Lynne Leegte, Room, foto’s op Hahnemühlepapier (drieluik), 2014, 54 x 212.5 cm.

Schenkingen

• Titus Nolte, Ivens-Stills / Spanish Earth 1- 11, schildering en zeefdruk op aluminium (serie van

elf panelen), 1999, 60 x 50 cm.

• Barbara Polderman, Aap op stoel, mixed media, 2011, 155 x 70 x 40 cm.

• Risk Hazekamp & Tania Witte, Probeer andere zoektermen, kunstenaarsboek, 2015, 14.4 x 15.2 x

1 cm.

AANWINSTEN 2015

05

Ben Viegers, Grote Markt te Nijmegen

0710

UITGAANDE BRUIKLENENCollectie Archeologie en Provinciaal Depot van Bodemvondsten

• Stichting Schatkamer Sint Servaas, Maastricht, t.b.v.

langdurige expositie in de Sint Servaas, 01.02.2015 t/m

01.02.2017, een bedevaartampul van Sint Servaas uit

de Middeleeuwen, gevonden bij de opgraving in Tiel

Tol-Zuid, collectie PDB

• Streekhistorisch Museum Tweestromenland,

Beneden-Leeuwen, t.b.v. langdurige expositie in het

museum, 01.03.2015 t/m 01.03.2017, vondsten uit de

opgraving Beneden-Leeuwen-De Ret, o.a. Romeins

aardewerk, slijpstenen en metalen voorwerpen, zoals

fibulae, collectie PDB

• Ruhr Museum, Essen, t.b.v. de tentoonstelling

Werdendes Ruhrgebiet. Spätantike und Frühmittelalter

am Rhein und Ruhr, 02.03.2015 t/m 25.09.2015, vondsten

uit de Romeinse tijd, waaronder diverse glazen

objecten, een bronzen haarnaald, een schaar en een

wrijfschaal, collectie PDB en archeologie

• Bureau Archeologie Gemeente Zutphen, Zutphen,

t.b.v. onderzoek, 16.03.2015 t/m 15.03.2016, vijftien

dozen met aardewerk, bot en glas van de opgraving

Warnsveld-Hofstraat, collectie PDB

• Goethe-Universität, Frankfurt am Main, t.b.v.

onderzoek, 15.04.2015 t/m 15.10.2015, terra nigra-

fragmenten van diverse Gelderse vindplaatsen, o.a.

Ede-Veldhuizen en Didam-Aalsbergen, collectie PDB

• Gemeente Voorst, Twello, t.b.v. een langdurige

expositie in het gemeentehuis, 01.05.2015 t/m

01.05.2017, een lijksilhouet en bijgiften uit de

Enkelgrafcultuur van de opgraving Twello-De Schaker,

collectie PDB

• Museum de Casteelse Poort, Wageningen, t.b.v. een

langdurige expositie in het museum, 09.07.2015 t/m

09.07.2017, Romeinse en Vroeg-middeleeuwse

vondsten van de opgraving Wageningen-Diedenweg

en uit de GAS-collectie, o.a. ijzeren speerpunten,

aardewerk en kralen, collectie PDB en archeologie

• Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen Vrije

Universiteit van Amsterdam, Amsterdam, t.b.v.

filmopnames voor Omroep Gelderland, 17.08.2015 t/m

24.08.2015, diverse vondsten uit de Romeinse tijd van

de opgraving Tiel-Passewaaij, o.a. aardewerk, een

bronzen godenbeeld van Mars, een zilveren zegelring

en een bronzen oorlepel, collectie PDB

• Hampshire Landgoedhotel Holthurnsche Hof, Berg en

Dal, t.b.v. een langdurige expositie in het hotel,

24.08.2015 t/m 24.08.2017, diverse Romeinse vondsten,

gemaakt van Nijmeegs aardewerk en een maquette

van oven D van de Romeinse steenbakkerij op de

Holdeurn, collectie PDB en archeologie

• Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland

Afdeling Nijmegen en Omstreken, Nijmegen, t.b.v. van

onderzoek en inventarisatie, 26.08.2015 t/m 26.11.2015,

vondsten van diverse vindplaatsen uit Wijchen,

collectie PDB

• Faculteit der Archeologie Universiteit Leiden, Leiden,

t.b.v. onderzoek, 15.09.2015 t/m 22.01.2016, menselijk

botmateriaal van opgravingen aan het Kelfkensbos te

Nijmegen en aan de Steenstraat/Waalkade te

Nijmegen, collectie PDB

Titus Nolte (’s-Heerenberg 1955) Spanish Earth - Ivens-still, 1999 schildering en zeefdruk op aluminium.

• Auxilia Archeologisch Projectbureau, Nijmegen, t.b.v.

onderzoek, 14.10.2015 t/m 31.01.2016, een fragment

beschilderd Romeins glas, gevonden op het Kops

Plateau te Nijmegen, collectie PDB

• Gemeente Heumen, Malden, t.b.v. de tentoonstelling

Leven op het kasteel, Vondsten uit de opgraving van

kasteel Heumen in het gemeentehuis, 08.11.2015 t/m

01.11.2016, vondsten uit de Middeleeuwen en de

Nieuwe tijd van de opgraving Heumen-Kasteel

Heumen, o.a. aardewerken kruiken, borden, tegels en

drinkglazen, collectie PDB

• Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland

Afdeling Nijmegen en Omstreken, Nijmegen, t.b.v. van

onderzoek en inventarisatie, 30.11.2015 t/m 29.02.2016,

vondsten van diverse vindplaatsen uit Wijchen,

collectie PDB

• Faculteit der Archeologie Universiteit Leiden, Leiden,

t.b.v. onderzoek, 01.12.2015 t/m 01.03.2016, diverse

vondsten van de opgravingen Nijmegen-Valkhof en

Nijmegen-Kelfkensbos die zijn uitgevoerd door H.

Brunsting, collectie PDB

0908

Willem Joseph Laquy (1738-1798), Het Gezin van mr. Arent Anthoni Roukens, schilderij, 1786

Collectie kunst en cultuurgeschiedenis

• Het Klooster, Tiel, t.b.v. tentoonstelling Waar de

steenarend durft, 12.02.2015 t/m 14.03.2015, schilderij

Sterrendorp (2003) van Hjalmar Riemersma, kunst en

cultuurgeschiedenis

• Stedelijk Museum Alkmaar, Alkmaar, t.b.v. de

tentoonstelling Kruseman, kunstbroeders uit de

romantiek, 18.04.2015 t/m 02.08.2015, schilderij

Fantasielandschap met ruïne St.Maartenskapel

(Barbarossaruïne) van het Nijmeegse Valkhof (1858)

van Frederik M. Kruseman en schilderij Portret van

Maria Cremer en haar zoon Mr. Isaac Lambertus van

den Bergh van Heemstede (1835) van Jan A.

Kruseman, kunst en cultuurgeschiedenis

• M-Museum Leuven, Leuven, t.b.v. tentoonstelling

Zilver. Kunst/Object/Verhaal, 12.02.2015 t/m 12.07.2015,

pronkbeker (1636) van Christoffel de Conynck, kunst en

cultuurgeschiedenis

• Japanmuseum Sieboldhuis, Leiden, t.b.v.

tentoonstelling Shinkichi Tajiri, 11.06.2015 t/m

29.11.2015, beeldhouwwerk Warrior-Guerrier (1949-

1974) van Shinkichi Tajiri, kunst en

cultuurgeschiedenis

• Rijksmuseum Twenthe, Enschede, t.b.v. tentoonstelling

Gevaar en schoonheid. William Turner en de traditie

van het sublieme, van 05.09.2015 t/m 03.01.2016,

tekening Skog (2003) van Erik Odijk, kunst en

cultuurgeschiedenis

• Museum de Fundatie, Zwolle, t.b.v. tentoonstelling

Gevaar en schoonheid. William Turner en de traditie

van het sublieme, 05.09.2015 t/m 03.01.2016, collage

Imitatio Christi (2004) van Benoît Hermans, kunst en

cultuurgeschiedenis

• Tate Modern, Londen, t.b.v. tentoonstelling The World

Goes Pop, 17.09.2015 t/m 24.01.2016, beeldhouwwerk

Machine No 7 (1967-1968) van Shinkichi Tajiri en

beeldhouwwerk He, She & It (1969-1970) van Joe

Tilson, kunst en cultuurgeschiedenis

• Museum Gouda, Gouda, t.b.v. tentoonstelling As the

flow grows older, 22.09.2015 t/m 10.01.2016, schilderij

Milde Luft, Spaziergänge, dunkle Zimmer (1994) van

Marjolijn van den Assem, kunst en

cultuurgeschiedenis

• Wallraf-Richartz-Museum, Keulen, t.b.v.

tentoonstelling Schalcken - Painted Seduction,

25.09.2015 t/m 20.01.2016, schilderij Allegorie op de

Vrede van Nijmegen (1676-1677) van Godfried

Schalcken, kunst en cultuurgeschiedenis

• Museum Kurhaus Kleve, Kleef, t.b.v. tentoonstelling

Govert Flinck: Reflecting History, 04.10.2015 t/m

17.01.2016, tekening Johannes de Evangelist, zittend

en schrijvend (17de eeuw) van Govert Flinck, kunst en

cultuurgeschiedenis

• Teylers Museum, Haarlem, t.b.v. tentoonstelling Echte

Winters! 19de-eeuwse Nederlandse

Winterlandschappen, 07.11.2015 t/m 06.03.2016,

schilderij De watersnood van 1855 (1855-1860) van

Johan D.C. Veltens, kunst en cultuurgeschiedenis

Lezingen van medewerkers 2015

Annelies Koster

Het grafveld van Noviomagus en de rijke graven van de stedelijke elite, Historische Kring Maas en Niers in

Ottersum, 5 maart 2015.

Barbara Kruijsen

Inleiding op de tentoonstelling ‘Ontmoetingen in oorlogstijd’ voor het Soeterbeeckprogramma, Vele tinten

grijs? Mensen zijn geen helden, 25 januari 2015.

Louis Swinkels

• Inleiding op de tentoonstelling ‘Van hun voetstuk. Romeinse beelden opnieuw ontdekt’, voor leden van de

Vereniging van Vrienden van Museum Het Valkhof, Nijmegen, 21 maart 2015.

• Glorie van weleer. Het droeve lot van bronzen beelden in heden en verleden, voor genodigden op de

openingsavond van de tentoonstelling ‘Van hun voetstuk. Romeinse beelden opnieuw ontdekt’ in Museum

Het Valkhof, Nijmegen, 27 maart 2015.

• Goden op gewijde plaatsen. Bronzen beelden in tempels en heiligdommen, tijdens symposium ‘Romeinse

beelden opnieuw ontdekt’ in Museum Het Valkhof, Nijmegen, 24 april 2015.

• Glorie van weleer, voor docentenmiddag van uitgeverij Malmberg in Museum Het Valkhof, Nijmegen, 16 juni

2015.

• Introductie op de archeologie van Baden-Württemberg, voor deelnemers aan de reis naar Stuttgart,

georganiseerd door de Vereniging van Vrienden van Museum Het Valkhof, Nijmegen, 29 augustus 2015.

• Romeinse innovaties in de bouw, tijdens studiemiddag voor docenten over techniek in de Romeinse tijd in

het kader van de tentoonstelling High Tech Romeinen in Museum Het Valkhof, Nijmegen, 23 september 2015.

Stephan Weiß-König

• Rare Nijmeegse vogels, gehouden op de 19de aardewerkdag op de Radboud Universiteit in Nijmegen.

• Keramiek in Romeins Nijmegen, Geschiedeniscafé in Museum Het Valkhof, 20 maart 2015.

LEZINGEN & PUBLICATIES

11

Publicaties van medewerkers in 2015

Annelies Koster

• ‘Weapons in a late 1st Century Grave in Nijmegen (NL)’, in: XVII Roman Military Equipment Conference

Zagreb 2010, Zagreb 2013 (2015), 77-85.

• ‘De Romeinse limes’, in: Mijn Gelderland 3, 2015-4, 3.

Barbara Kruijsen

• ‘Titus Brandsma verraden door Theodor Baader?’, in: De Brug Nijmegen, 4 februari 2015.

Ronny Meijers

• ‘Hightech in de Oudheid’, in: Van hun voetstuk. Romeinse beelden opnieuw ontdekt, Frank Willer en Ronny

Meijers, Nijmegen 2015, 166-179.

Louis Swinkels

• ‘Goden op gewijde plaatsen. Bronzen beelden in tempels en heiligdommen’, in: Van hun voetstuk. Romeinse

beelden opnieuw ontdekt, Mainz/Nijmegen 2015, 75-83.

• ‘Een hellehond uit Beuningen’, Vrienden Museum Het Valkhof Nijmegen, Nieuwsbrief nr. 41, februari 2015.

• ‘Cave leonem: een bronzen leeuw uit Ewijk’, Vrienden Museum Het Valkhof Nijmegen, Nieuwsbrief nr. 43,

augustus 2015.

• ‘Archeologische noviteiten uit Museum Het Valkhof: maat van een voet zo lang gezocht en nu gevonden’,

(met Gemma Jansen, Ylva Klaassen en Ronny Meijers) Jaarboek Numaga 62, 149-155.

• ‘Romeinse bronzen beelden uit de depots. Onderzoek en tentoonstelling in Museum Het Valkhof’, (met

Gemma Jansen, Ylva Klaassen, Lou Lichtenberg, Ronny Meijers en Frank Willer) Archeobrief 19 nr.1, maart,

13-18.

• ‘Romeinse bronzen aan de limes, Archeologie Special’ in: Archeologie Magazine 2015 nr. 1, 19-34.

Stephan Weiß-König

• ‘Archivieren und Aussondern von archäologischen Funden in der denkmalpflegerischen Praxis am Beispiel

der Provinz Gelderland (Niederlande)’, in: Archäologischen Informationen 38, 2015, p. 255-262.

• ‘Sempronius – nicht Seius Pronimus. Neulesung der Inschrift CIL XIII 8740 aus Nijmegen (Germania inferior)’,

S. Weiß-König/A. Kakoschke, in: FeRA 28, 2015, p. 12-16.

• Medewerking aan de Gelderse Archeologische Kroniek 2014, in: Bijdragen en Mededelingen Gelre 106, 2015,

p. 60-64.

12

BezoekcijfersIn 2015 bezochten in totaal 10.097 kinderen t/m 17 jaar Museum Het Valkhof.

In schoolverband bezochten 13.206 leerlingen Museum Het Valkhof, 4034 leerlingen

van het basisonderwijs en 9172 leerlingen van het voortgezet onderwijs. Deze

groepen werden begeleid door 1004 volwassenen/docenten.

Bijna 1/3 van het totale bezoek aan Museum Het Valkhof in 2015 was jonger dan 18

jaar.

Ontmoetingen in oorlogstijdHoe was het in 1944 om jong te zijn in Nijmegen?

Museum Het Valkhof en Bureau Buitenkans ontwikkelden ter gelegenheid van de

viering van 70 jaar Market Garden een project voor jongeren van 9 t/m 15 jaar

waarin deze vraag centraal stond.

Het project bestond uit verschillende onderdelen: een animatiefilm over Nijmegen

in 1944 gemaakt door Theatergroep Kwatta, een inleidende film, een wandeling

door de stad en een boekje waarin alle verhalen die tijdens de rondwandeling

werden verteld, zijn opgenomen.

Het project was zo opgesteld dat ook schoolgroepen nadat de tentoonstelling was

afgelopen, gebruik hebben gemaakt van dit project.

Op de laatste dag waarop de tentoonstelling te zien was, hebben leerlingen van de

Montessorischool Nijmegen herdenkingsbootjes – die gevouwen werden door

bezoekers in de expositie – in de Waal gezet om de gestorvenen in de oorlog te

herdenken.

• 18 januari: Introdans

• 25 januari: Soeterbeeck programma

In de Aula vond een dubbellezing plaats door historicus Lennart Savenije en

filosoof Theo de Wit. Met introductie op de tentoonstelling door Barbara Kruijsen.

• 22 februari: lezing Bart Janssen, twee maal aula vol

EDUCATIE & ACTIVITEITEN

15

Van hun voetstukIn de tentoonstelling werden op diverse plaatsen hands-on exhibits ontwikkeld

waarbij de bezoeker zelf onderzoek kon uitvoeren. Zo kon je onder andere zelf een

bronzen beeld in elkaar zetten. Voor docenten werd een docentenmiddag

georganiseerd, die druk werd bezocht. Conservator Gemma Janssen en restaurator

Ronny Meijers verzorgden de lezingen.

Iedere zondagmiddag zijn er in de tuin van het museum demonstraties bronsgieten

gegeven. Bezoekers konden daarbij zelf penningen maken en laten afgieten in

brons.

Tordoir verkent TiepoloBij deze tentoonstelling werden kleurrijke zaalbladen ontwikkeld, die de bezoeker

hielpen bij het goed bekijken van de kunstwerken.

MaanstraalHet museum is in 2015 uitgebreid met een nieuwe zaal: de patio. Voorheen was

deze zaal niet toegankelijk voor bezoekers.

Speciaal voor de patio ontwierp beeldend kunstenaar Rob Sweere de installatie

‘Maanstraal’. Met deze installatie bracht hij licht naar een donkere ruimte. Het

werk nodigde uit tot interactie met de bezoeker. Je kunt er niet alleen naar kijken,

maar ook deelnemen door er op te gaan liggen. “De beleving van de bezoeker is het

daadwerkelijke kunstwerk”, aldus Sweere.

Op 8 november organiseerde het museum een speciale performancemiddag met

Rob Sweere. Bezoekers konden samen met de kunstenaar genieten van een

klankperformance, plaatsnemen op zijn installatie en ervaren wat de trillingen van

het kunstwerk samen met de klanken bewerkstelligden. Naderhand werd er met de

kunstenaar over de ervaringen nagepraat in het Museumcafé.

Documentaire over Paolo Ventura, iedere zondagmiddagRegisseur en cameraman Erik van Empel maakte een documentaire over Paolo

Ventura. Deze productie van Zuidenwind Filmprodukties ging in september op het

Nederlands Film Festival in Utrecht in première. Gedurende de

tentoonstellingsperiode (17 oktober t/m 10 januari) was deze bijzondere

documentaire te bekijken in de aula van Museum Het Valkhof.

16

13 december: Kunstcafé Paolo Ventura Het inmiddels beproefde concept van het Kunstcafé, waarbij bezoekers

kennismaken met hedendaagse kunst, zou in het teken staan van een ontmoeting

met de exposerende Italiaanse kunstenaar Paolo Ventura. Helaas moest deze

bijeenkomst op het laatste moment worden afgezegd wegens persoonlijke

omstandigheden van de kunstenaar.

High Tech RomeinenIn 2015 is de spectaculaire tentoonstelling ‘High Tech Romeinen’ opnieuw te zien

geweest in Museum Het Valkhof. In deze tentoonstelling, die werd samengesteld

door twee musea met grote archeologische collecties (Museum Het Valkhof in

Nijmegen en het LVR-Landesmuseum in Bonn) en twee science-centres (Museon

Den Haag en Technopolis Mechelen) stond de technologie die in de Romeinse tijd

werd gebruikt centraal. In negen thema’s werden de technische hoogstandjes van

de Romeinen belicht, zoals architectuur, watergebruik, wegenbouw, machines en

reizen. Op een interactieve en multimediale manier werd de bezoeker uitgedaagd

om de technische installaties, machines, gereedschappen en instrumenten zelf uit

te proberen en te ontdekken.

Activiteiten

Gedurende de tentoonstellingsperiode werden iedere zondag (kinder)workshops

georganiseerd. Van het gieten van een eigen bronzen penning, tot het maken van

een Romeinse ballista (katapult) of een bijzonder mozaïek.

Scholen

Bij ‘High Tech Romeinen’ werd een scholenprogramma ontwikkeld voor

basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Vóór het bezoek aan de tentoonstelling

kregen alle scholen eerst de speciaal hiervoor gemaakte film over Techniek in de

Romeinse tijd te zien. Via de website werd op verschillende niveaus lessen

aangeboden die de schoolklassen als voorbereiding op school uit konden voeren.

Voor docenten werd een docentenmiddag georganiseerd, die druk werd bezocht.

17

Kunst op je kamer12 december 2015 tot en met 17 januari 2016

Productiehuis Plaatsmaken vroeg zestien kunstenaars om een werk voor de

kindergalerie te maken. Zowel in Museum Het Valkhof (Nijmegen) als in CODA

Museum (Apeldoorn) zijn deze werken te zien geweest. Alleen kinderen en

jongeren van 5 t/m 18 jaar mochten in de kindergalerie naar binnen. Voor € 45,-

konden zij hun eigen echte kunstwerk kopen, dat ze zelf uitzochten. Het thema van

deze editie was ‘vluchtelingen’ waarbij € 5 van elk verkocht werk naar

Vluchtelingenwerk Nederland ging. Bij het project verscheen ook een kleurboek,

dat tegelijk een catalogus was.

Openstelling ValkhofkapelMuseum Het Valkhof heeft samen met de Valkhofvereniging ervoor gezorgd dat

de Valkhofkapel opengesteld was voor publiek. De Valkhofkapel was geopend van

29 maart tot eind oktober 2015 op dinsdag t/m zondag van 11.00 tot 17.00 uur.

ScholenmarketingIn 2015 nam de Sectie Educatie en Activiteiten het initiatief om met een team van

docenten/rondleiders een beleid voor scholenmarketing op te zetten. Concreet

resultaat van dit initiatief was de in het najaar verschenen digitale nieuwsbrief voor

scholen.

En verder organiseerden we de volgende activiteiten7 februari: Regionale voorronde Ken-Je-Klassiekenquiz

Zoals ieder jaar ontving Museum Het Valkhof ook dit jaar maar liefst 24 teams (96

gymnasiasten!) van vijftien scholen, voornamelijk uit Gelderland en Noord-Brabant,

die streden om een plaats voor de finale van de Ken-Je-Klassiekenquiz. De finale

vond op 15 maart plaats in het RMO in Leiden.

19 t/m 27 maart: Week van de Klassieken

In deze week waren er openbare rondleidingen door de tentoonstelling ‘Van hun

Voetstuk’.

28 en 29 maart: Maelwael weekend (600 jaar sterfdag)

Dit jaar stonden we uitgebreid stil bij de 600ste sterfdag van Johan Maelwael, de

oom van de beroemde miniaturisten de gebroeders Van Limburg. In het museum

waren op zondag 29 maart lezingen door Drs. Rob Dückers, Dr. Victor M. Schmidt

18

en Dr. Patricia Stirnemann. Ook waren er speciale kinderactiviteiten, zoals de

Workshop Maak je eigen verf en de Workshop Boekbinden. In Valkhof Junior

konden kinderen het Scriptorium ontdekken.

Het Museumcafé had voor die dag een speciale Middeleeuwse menukaart.

5, 6 april (Pasen) en 12 april: ArtEZ danst ‘Hier is de Tijd’

Op 5, 6 en 12 april waren de studenten van ArtEZ te gast bij het museum. Zij

dansten ‘Hier is de Tijd’, een multidisciplinaire voorstelling waarin dans en

beeldende kunst op een speciale wijze samenkwamen. De voorstelling had

betrekking op de tentoonstelling ‘Van hun voetstuk’ en was gebaseerd op de relatie

tussen dans en de inspirerende omgeving die het museum biedt.

De dansers en de choreografe gaven hun eigen interpretatie aan de tentoonstelling

en haalden het thema ‘op een voetstuk staan’ naar deze tijd; Wie zet je op een

voetstuk en waarom, hoe ga je om met mensen die op een voetstuk staan en durf je

zelf op een voetstuk te gaan staan?

De voorstelling kwam tot stand door een unieke samenwerking tussen de

dansacademie van ArtEZ, Beeldend Danstheater Telder en Museum Het Valkhof.

Eindverantwoordelijke was Paula Walta, artistiek leidster van Telder. De dansers

waren zeven derdejaars studenten van de opleiding Docent Dans van ArtEZ.

Choreografie: Paula Walta en dansers; Compositie: Albert Winters; Dans: Elodie

Schillemans, Zoë Vreugdewater, Esmeralda Broeren, Fleur Elkink, Jorine

Schoenmaker, Lisa Dirkse, Loes Eggink.

18 april: Geschiedenisquiz

Voor deze quiz hadden zich in totaal 22 scholen aangemeld, iedere school speelde

met een team van twee personen.

18 en 19 april: Start weekend Nationale Museumweek

Van 18 t/m 26 april was het Nationale Museumweek. In het openingsweekend van

18 en 19 april was het museum voor slechts 1 euro toegankelijk. Publiek kon

deelnemen aan rondleidingen door de tentoonstelling ‘Van hun voetstuk - Romeinse

beelden opnieuw ontdekt’.

19 april: festival Theatraal am Waal

Naast activiteiten rondom de Museumweek waren er op zondag 19 april ook

diverse dansoptredens van ArtEZ en LEF door het hele museum, in samenwerking

met het festival Theatraal Am Waal.

19

22 april: Museumkidsdag

Kinderen van 6-12 jaar konden tijdens de Museumkidsdag ervaren hoe het is om

standbeeld te zijn door mee te doen aan een living statue workshop.

24 april: Symposium bronzen beelden

In samenwerking met de Radboud Universiteit Nijmegen organiseerde het museum

op 24 april een symposium over bronzen beelden. Sprekers waren dr. Stephan Mols

en prof.dr. Eric Moormann van de RU.

2 t/m 10 mei: Romeinenweek

Op zondag 3 mei reden medewerkers van Gemina in een Romeinse reiswagen

rondom het museum. Publiek mocht hierin ook een rondje maken. De organisatie

van de Romeinenweek had vakantieboeken voor kinderen van 9-12 jaar en

winkelwagenmuntjes laten maken. Deze werden bij de receptie uitgedeeld.

In het museum waren de workshops ‘Maak je eigen geldbuideltje’ en ‘Dagelijks

leven van een Romeinse dame’.

2 t/m 10 mei: Meivakantie + 10 mei Aggripinadag (Moederdag)

Tijdens de meivakantie was Valkhof Junior iedere dag open. De laatste

vakantiedag, 10 mei en tevens Moederdag, werd omgedoopt tot Agrippinadag.

Aanleiding vormde het topstuk van de tentoonstelling ‘Van hun voetstuk – Romeinse

beelden opnieuw ontdekt’: het beeld van keizerin Agrippina, moeder van keizer

Nero, achterkleindochter van keizer Augustus en vrouw van keizer Claudius.

Er was een aantal lezingen over Agrippina door assistent-conservator dr. Ylva

Klaassen.

Daarnaast maakte Living Sculptures beeldtheater het bronzen beeld van Agrippina

na en konden bezoekers een workshop living statue volgen. Voor en na de

workshops was living statue Agrippina in het museum aanwezig en konden

bezoekers met haar op de foto.

Verder waren er openbare rondleidingen door de tentoonstelling. Alle moeders

ontvingen een gratis bonbon bij de koffie.

19 juli: Voorstelling Claudia van Kesteren

Als onderdeel van de kidsloop van de Vierdaagde organiseerde het museum een

voorstelling met een verhalenjurk, uitgevoerd door Claudia van Kesteren.

20

Hemelvaart en Pinksteren

Tijdens Hemelvaart en gedurende de Pinksterdagen was Valkhof Junior open.

Kinderen van 7 t/m 12 jaar konden hier van alles ontdekken over de Romeinse tijd

en de middeleeuwen.

9 augustus: NJO Muziekzomer, Café de Paris, Le Chat Noir

Café Le Chat Noir in Parijs werd weer tot leven gewekt tijdens de NJO

Muziekzomer; een spannend idee van young artist in residence Sebastiaan Kemner.

In een intieme cafésetting bracht een trio een mix van oude successen van Satie

en Debussy, hypermodern werk van Mike Svoboda, Franse chansons en cabaret

(en alles daartussen). Het trio bestaat – naast trombonist Sebastiaan Kemner – uit

accordeonist Vincent van Amsterdam en mezzosopraan Zinzi Frohwein.

In Het Museumcafé konden bezoekers terecht voor drankjes en hapjes in Franse

stijl.

29 en 30 augustus: Gebroeders Van Limburgfestival

Het Gebroeders Van Limburgfestival vond plaats in het laatste weekend van

augustus en was geconcentreerd op het Valkhofpark, het Kelfkensbos, Museum Het

Valkhof en de Stevenskerk. In het museum waren het hele weekend allerlei

activiteiten georganiseerd rond de 600ste sterfdag van Johan Maelwael, oom van

de drie Gebroeders Van Limburg. Het thema was dan ook ‘Bezoek de schatkamer

van Johan Maelwael!’

Speciaal voor het festival liet het museum zes reproducties maken van het

bijzondere werk van Maelwael. In de schatkamer werd ook de facsimile van de

Tres Riches Heures getoond en het nieuw vervaardigde middeleeuwse harnas van

hertog Willem I van Gelre.

In de museumtuin waren middeleeuwse ambachtslieden aan het werk. Een

zilversmid en een smid vertelden over hun ambacht. Ook kon men zelf een

middeleeuwse penning van brons maken en kwamen bezoekers meer te weten over

de prachtige kleurrijke kleding uit de tijd van de gebroeders Van Limburg. In een

speciale modeshow werden de mooiste stukken getoond.

Kunstenaar Henk Groenendaal maakte een reproductie van de Tuin der Lusten van

Jeroen Bosch. Tijdens het festival liet hij zijn werk zien aan bezoekers. Daarnaast

waren er demonstraties kalligraferen.

Daarnaast deed het museum mee aan de ‘kerfstokkenroute’. In het museum kregen

bezoekers een kerfje nadat ze een proefje in Valkhof Junior hadden verricht of

21

nadat ze bij JuniorLab op de Schop een object hadden opgegraven en beschreven.

Tot slot was er bovendien het hele weekend een uitgebreid lezingenprogramma in

het museum, met op zaterdag lezingen door Rob Dückers, Victor M. Schmidt en

Moniek Rakhorst en op zondag lezingen door Clemens Verhoeven, Jacobus

Trijsburg, Hubert Hendriks en Johan Oosterman.

13 september: Big Draw Nijmegen met programma in het museum

Samen met De Lindenberg en het Natuurmuseum kon jong en oud op zondag 13

september een eigen Valkhofverhaal maken. Deze activiteit maakte onderdeel uit

van tekenfestival The Big Draw. Verhalen van het Valkhof - Film jezelf in je eigen

tekening!

Deze activiteit was voor alle leeftijden. Deelnemers startten bij de Barbarossaruïne

in het Valkhofpark. Daar haalden ze een strippenkaart op om langs de drie locaties

te gaan.

De start was de Karel de Grote-zaal in Museum Het Valkhof; van daaruit zie je het

Valkhofpark met de kapel en de ruïne liggen. De eerste opdracht was een

fantasiegebouw te tekenen op deze plek in het park. Vervolgens werden

deelnemers in het Natuurmuseum geschminkt als favoriet Valkhofdier. Daarna

legde een theaterdocent in De Lindenberg uit hoe je een verhaal maakt.

Na deze tour lieten de deelnemers zich voor de Barbarossaruïne voor een green

screen op de film zetten, en speelden ze het zelfverzonnen verhaal met de

zelfgemaakte tekening van het kasteel als achtergrond. De filmpjes konden aan het

einde van The Big Draw via social media verkregen worden.

17 september: Popronde

Ook dit jaar was Popronde Nijmegen de aftrap voor een nieuw Popronde-seizoen,

en zo’n aftrap verdiende een grootse opening! Die opening werd verricht door dhr.

Jan Jaap Knol, directeur van het Fonds voor Cultuurparticipatie, Popronde 2015, in

het café van Museum het Valkhof. Aansluitend liet Yakumo Orchestra het museum

dansen op hun combinatie van techno en wereldmuziek.

17 en 18 oktober: Nationale Archeologiedagen

Tijdens de Nationale Archeologiedagen konden kinderen deelnemen aan een

schervenworkshop en werden volwassenen rondgeleid door de Romeinse collectie.

22

17 oktober: Gitaarconcert GiCon: Enno Voorhorst

Op de sfeervolle galerij werd op zaterdagavond 17 oktober een gitaarconcert

gegeven door Enno Voorhorst. Organisator was stichting GiCon. Dit evenement trok

110 bezoekers.

17 oktober t/m 1 november: Herfstvakantie / Rabo Museumkidsweek

De herfstvakantie stond in het teken van de doe-tentoonstelling ‘High Tech

Romeinen’. Daarnaast waren er volop workshops voor kinderen, zoals de

workshops Romeins mozaïek maken, ballista maken en bronsgieten.

24 oktober: Gelderse Museumdag

Tijdens de Gelderse Museumdag met als thema ‘Tussen droom en daad’ kon men

voor € 1 het museum bezoeken. Voor kinderen waren er (gratis) workshops Romeins

mozaïek maken, ballista maken en bronsgieten.

25 oktober: 024Geschiedenis + Geschiedenismarkt St. Stevenskerk

Bezoekers konden in Nijmegen volop geschiedenis opsnuiven en zich wanen als in

het Romeinse Noviomagus in het historische hart van de stad. Er waren

wandelroutes langs kenmerkende plekken uit de Nijmeegse geschiedenis, van de

Romeinse tijd tot de Tweede Wereldoorlog. Kinderen konden op het plein voor het

museum kijken naar een demonstratie ballista schieten door Romeinse re-enactors.

In het museum konden kinderen de workshop ‘ballista maken’ volgen.

In de St. Stevenskerk was een geschiedenismarkt met informatiestands. Het

museum gaf informatie over de expositie HTR aan de hand van Romeinse hands-on,

zoals frescopuzzels en een legerkamppuzzel.

MuseumJeugdUniversiteit

Ook dit jaar deed Museum Het Valkhof mee met MuseumJeugdUniversiteit.

Zowel in het voor- als in het najaar konden kinderen intekenen voor een

collegereeks, waarbij naast Museum Het Valkhof ook colleges aangeboden werden

bij Natuurmuseum Nijmegen, Afrikamuseum en Museumpark Oriëntalis. Per reeks

deden 35 tot 40 kinderen mee.

23

Het programma van Museum Het Valkhof zag er als volgt uit:

Voorjaar

29 maart: Wanneer kreeg je bij de Romeinen een standbeeld?, door Dr. Stephan

Mols

31 mei: Waarom hadden Romeinse keizers altijd ruzie met hun familie?, door

Dr. Ylva Klaassen

Najaar

29 november: De Romeinen en Water, door Drs. Paul Kessener

20 december: Hoe ging een Romein in bad?, door Dr. Nathalie de Haan

19 december t/m 3 januari: Kerstvakantie

Er waren tijdens de kerstvakantie weer volop activiteiten voor kinderen: Romeins

olielampje maken, Romeins mozaïek leggen, op ontdekkingstocht in de expositie

‘High Tech Romeinen’ en ‘Valkhof Junior’. Ook konden kinderen een kunstwerk

kopen bij ‘Kunst op je kamer’.

De workshop Romeins mozaïek trok in de kerstvakantie 149 kinderen; op Romeinse

olielampjes maken kwamen maar liefst 305 kinderen (vaak met hun ouders) af!

24 23

BIJLAGE 2015