Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling...

17
Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturenFinanciering en financierbaarheid van huisvesting in het PO Ceel Elemans Bunnik, 26 november 2015 Volledige doordecentralisatie van onderwijshuisvesting de (on) mogelijkheden

Transcript of Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling...

Page 1: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

Max. width

Min. height

Max. height

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

ING Dark Grey

RGB= 51, 51, 51

Bijeenkomst PO Raad

‘Dynamisch besturen’

Financiering en financierbaarheid van huisvesting in het PO

Ceel Elemans

Bunnik, 26 november 2015

Volledige doordecentralisatie

van onderwijshuisvesting

de (on) mogelijkheden

Page 2: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

Waar gaat doordecentralisatie nu over?

3. Uitdagende huisvestingsplannen.

1. Een gezamenlijke visie op onderwijs.

2. Goede basis zijn voor vertrouwen en samenwerking.

Uitdaging: hoe organiseer je dit nu?

26 november 2015 2

Page 3: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

Goede balans tussen rendement en risico’s

Rendement Risico

Verantwoordelijkheid voor alle risico’s

Demografische ontwikkeling

Onvoldoende vastgoed expertise

Beperkte financiële armslag

Maatschappelijk getinte dialoog

met gemeente

Effectievere besteding van middelen en

gebouwen

> eigen beleidsruimte

Samenwerking in de regio 2.0

Enkele afwegingspunten

26 november 2015 3

Page 4: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

Welke financieringsmogelijkheden zijn er?

• Via gemeente (al of niet op afstand)

• Via eigen beheerstichting (dus doordecentralisatie) met bancaire financiering: • Gemeentegarantie

• Hypotheek

• Terugkoopverklaring

• Schatkistbankieren bij het Rijk: • Nieuwe voorwaarden: gemeentegarantie

• Financieel toetsingsdocument OCW

• PPS structuren (PPS support): • DBMF

• Aansprakelijkheden multi partijen

• Standaardisering

• NLII => Nederlandse InvesteringsInstelling (2014)?

26 november 2015 4

Page 5: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

Bent u financierbaar?

26 november 2015 5

Waar hangt dat van af?

• Verschil regulier versus onderwijsvastgoed

• Omgeving (in- en extern)

• Innovatieagenda

• Businessplan

• Financials

• Gezamenlijke agenda gemeente

Page 6: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

6

Verschil vastgoed- en onderwijsfinanciering Vastgoedfinanciering:

• Objectfinanciering

• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling

• Kasstroom op het object

• Ratio’s en zekerheden

• Substantiële inbreng Eigen Vermogen (LtV 50 %)

Onderwijsfinanciering (publiek bekostigd): • Subjectfinanciering (balansfinanciering)

• Wet- en regelgevend kader/ overheidsinvloed is bepalend

• Apart rating model (overheidsgerelateerd)

• Vaak 100 % financiering van het investeringsbedrag -/- eigen inbreng

• Analyse van businesscase en positionering onderwijsinstelling

• Ratio’s en zekerheden

26 november 2015

Page 7: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

Trends en ontwikkelingen in het PO

Leerlingenaantallen nemen af (aantal x

1.000)

Focus op Trends:

Vergrijzing lerarenbestand

Financieel herstel

Schaalvergroting zet door

Transparantie onderwijsprestaties neemt toe

Digitalisering van het onderwijs

Passend onderwijs

Teruglopende leerlingaantallen

Positionering met gedifferentieerder en onderscheidend

onderwijsaanbod

Steve

Jobsscholen

26 november 2015 7

Page 8: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

Financiële positie Primair Onderwijs

75,0%

80,0%

85,0%

90,0%

2008 2009 2010 2011 2012

IPL

-1,5%

-1,0%

-0,5%

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2008 2009 2010 2011 2012

Rentabiliteit

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

2008 2009 2010 2011 2012

Solvabilitiet

22,0%

23,0%

24,0%

25,0%

26,0%

27,0%

28,0%

2008 2009 2010 2011 2012

Weerstandsvermogen

8 26 november 2015

Page 9: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

60%

70%

80%

90%

100%

110%

120%

130%

20

12

“13

“14

“15

“16

“17

“18

“19

“20

“21

“22

“23

“24

"25

Voorbeeld: Maastricht

5 tot 10

10 tot 15

Demografische ontwikkeling met CBS Statline

Hoe maak ik een bevolkingsprognose voor de juiste gemeente ?

PO 5-10 Jaar

2012 4,8 100%

“13 4,5 94%

“14 4,3 90%

“15 4,2 88%

“16 4,1 85%

“17 4,1 85%

“18 4,2 88%

“19 4,4 92%

“20 4,6 96%

“21 4,8 100%

“22 5,1 106%

“23 5,4 113%

“24 5,7 119%

"25 6 125%

VO 10-15 Jaar

2012 5,2 100%

“13 5,2 100%

“14 5,1 98%

“15 4,9 94%

“16 4,7 90%

“17 4,6 88%

“18 4,3 83%

“19 4,1 79%

“20 4 77%

“21 4 77%

“22 3,9 75%

“23 4 77%

“24 4,1 79%

"25 4,3 83%

9 26 november 2015

Page 10: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

Leeftijdsopbouw leerkrachten

PO en VO op korte termijn veel uitstroom; in PO minder instroom

10 26 november 2015

Page 11: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

ONSOnderwijs 2032: innovatie agenda

11

Het Curriculum 2032:

• Werken aan hun persoonlijke ontwikkeling;

• Vaste kern van basiskennis en -vaardigheden:

rekenen (+ wiskunde), taal, digitale vorming, engels;

• Verdieping en verbreding;

• Vakoverstijgend leren, denken en werken op 3

domeinen: N&T; Mens & Maatschappij, Taal & Cultuur;

=> meer van minder;

• Maatschappelijke en sociale vaardigheid (burgerschap).

26 november 2015

Vaardig,

aardig &

waardig!

Page 12: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

12

Beoordelingsaspecten financieringsaanvraag

• Kwaliteit management

• Demografische ontwikkeling en leerling aantallen

(gevolgen krimp=> landelijk/ regionaal)

• Omgevingsanalyse

• Herkenbaarheid en positionering

• Strategiedocument

• Langetermijn Huisvestings Plan

• Businesscase (meerdere scenario’s)

• Afsprakenkader met gemeente

• Financiële rapportage (stabiliteit AO/IC)

• Kwaliteit financials (S-25 %; sluitende meerjaren

exploitatie; ICR 1,4)

• Begroting versus realisatie

• Transparantie en verantwoording

26 november 2015 12

Page 13: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

Businesscase borging door bestuur

Kritische succesfactoren:

• Sluitende meerjaren balans en P&L na investering

• Begroting als kompas

• Geen onderwijsgeld naar huisvesting

• Hardheid van investeringen

• Uitloop investeringen in tijd

• Overschrijdingen mitigeren

• Bufferruimte creëren

• Deskundigheid regelen

• Op het juiste moment een onvoorwaardelijke financiering

(diverse mogelijkheden)

13

Grootste uitdaging: borging

26 november 2015

Page 14: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

Financieel toetsingsdocument OCW

26 november 2015 14

http://www.dsta.nl/Onderwerpen/Schatkistbankieren/Klanten/Meer_informatie/

Onderwijsinstellingen

Page 15: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

15

Richtlijn OCW Continuïteitsparagraaf

• Beoordeling obv keydrivers met toekomstprojecties

• Risicomanagement

• Strategische personeelsplanning

• Strategische huisvestingsplannen

• Financieel meerjarenperspectief

• Aandachtspunt: gaat wel om het verhaal achter de

cijfers

26 november 2015

Page 16: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

Aandacht voor fiscale aspecten

26 november 2015 16

• Vennootschapsbelasting

Keuze rechtsvorm:

• Overdrachtsbelasting

• Schenkbelasting

• Btw

Btw op onderhoudskosten

Herziening (overdracht: wel/geen btw)

Verhuur van onderwijsgebouwen

Inhuur personeel

• Loonheffingen

Page 17: Bijeenkomst PO Raad Dynamisch besturen• Kwaliteit en locatie vastgoed is leading voor beoordeling • Kasstroom op het object • Ratio’s en zekerheden • Substantiële inbreng

No content below the grey line

ING Orange

RGB= 255, 98, 0

ING Light Grey

RGB= 168, 168, 168

ING Indigo

RGB= 82, 81, 153

ING Sky

RGB= 96, 166, 218

Colour Guidelines

ING Fuchsia

RGB= 171, 0, 102

ING Lime

RGB= 208, 217, 60

ING Leaf

RGB= 52, 150, 81

ING Mid Grey

RGB= 118, 118, 118

Text Colour

RGB= 51, 51, 51

17

Bedankt voor uw aanwezigheid

26 november 2015

Link naar het rapport

https://www.ing.nl/zakelijk/kennis-over-de-economie/uw-

sector/publieke-sector/index.html