Jaarstukken 2014

13 ◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave

Programmaverantwoording

Jaarverslag

4. Programmaverantwoording 4.1 Domein Gezondheid

4.1.1 Inleiding Een goede gezondheid is voor mensen van groot belang. Op basis van de Wet publieke gezondheid (Wpg) hebben gemeenten een taak in het beschermen, bevorderen en bewaken van de gezondheid van haar burgers. Voor de uitvoering van deze taak draagt GGD Twente zorg. In de bestuursagenda ‘Publieke gezondheid 2012-2015’ zijn de rol, positie en ambities van GGD Twente voor deze periode benoemd. GGD Twente krijgt het bewaken, beschermen en bevorderen van een gezonde Twentse samenleving als missie mee.

4.1.2 Samenvatting De GGD stelt zich actief op bij het zoeken naar en signaleren van gezondheidsproblemen en (nieuwe) bedreigingen (bewaken). Hij richt zich op het nemen van maatregelen om de gevolgen van deze bedreigingen te elimineren en gezondheidsproblemen terug te dringen (beschermen). Daarnaast zet de GGD zich in om gezondheid te bevorderen. Het bevorderen van de gezondheid krijgt vorm door de gemeente(n) te adviseren en te ondersteunen bij de uitvoering van het lokaal gezondheidsbeleid onder andere door epidemiologisch onderzoek. De aandacht gaat daarbij met name uit naar kwetsbare doelgroepen. We bevorderen en beschermen de gezondheid door het voorkómen en bestrijden/behandelen van infectieziekten. Daarnaast behoren milieuadvisering, Inspecties Kinderopvang, advisering grootschalige evenementen en de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ, m.n. woningvervuiling) tot dit onderdeel. Maar ook de arrestantenzorg, medisch technische onderzoeken en lijkschouwingen in het kader van forensische dienstverlening. In het geval van een ramp en/of crisis kunnen het leven en de gezondheid van vele personen en/of grote maatschappelijke belangen in ernstige mate worden bedreigd of geschaad. In voorkomende gevallen zijn de GGD en de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR) betrokken bij de hulpverlening. Door de éénhoofdige leiding van de directeur Publieke Gezondheid (DPG) zijn beiden organiek verbonden. Het grootste gedeelte van de werkzaamheden van de GGD heeft betrekking op de zorg voor 0- tot 19-jarigen. Dit valt voornamelijk onder het onderdeel bewaken en beschermen. Daarmee levert de GGD een substantiële bijdrage aan het gezond en veilig opgroeien van onze jeugd. Meer specifiek geven we in deze verantwoording aan in hoeverre we er in geslaagd zijn om onze ambities met betrekking tot de speerpunten te realiseren. Aangezien wij reeds enige jaren deze speerpunten hanteren, hebben wij kunnen voortborduren op ingeslagen wegen en kunnen we constateren dat we het gestelde ambitieniveau (nagenoeg) hebben kunnen realiseren. Door de samenwerking met ketenpartners te borgen is de ketenzorg verbeterd. Daarnaast hebben wij nieuwe ketens kunnen realiseren rondom specifieke zorg. De samenwerking draagt daarnaast ook bij aan een verbeterde risicobeheersing die van belang is om onze beschermende taak te kunnen waarmaken. Door kritisch te kijken naar de inrichting van onze eigen dienstverlening hebben we aanpassingen kunnen bewerkstelligen die tot een betere aansluiting met onze doelgroepen leiden. Dit alles heeft plaatsgevonden in tijden dat ook de GGD werd geconfronteerd met opgelegde bezuinigen. Gemeenten worden geconfronteerd met nieuwe taken, verantwoordelijkheden en financiële dilemma’s. Een (ver)nieuwe(nde) aanpak door gemeenten is noodzakelijk om al die uitdagingen aan te gaan. Preventie/vindplaats/informatie zijn begrippen die in al die verantwoordelijkheden een plek hebben. GGD Twente ziet naast en in het verlengde van de gemeentelijke opgaven, ontwikkelingen die invloed (gaan) hebben op onze rol en positie binnen de samenleving. Wij moeten oog hebben voor groepen burgers die moeite hebben om de moderne communicatiemiddelen bij te benen. Maar ook de kritische burgers die niet langer uitgaan van het ‘natuurlijke gezag’ van de overheid. Vervolgens hebben (keten-)partners, als gevolg van al deze ontwikkelingen, andere verwachtingen ten aanzien van de GGD. De verschuivingen bij overheid en veranderingen in de maatschappij vereisen een innovatie aanpak van de GGD in al zijn facetten. Dit kan betrekking hebben op onderzoeken, interventies en advisering maar ook op organisatie, personeel en sturing. Aan de hand van de hierna gepresenteerde resultaten per speerpunt laten we zien hoe de GGD deze opdracht in 2014 heeft waargemaakt.

Domein Gezondheid Portefeuillehouder J.H. Coes Domein directeur drs. Th.N.J. van Rijmenam

Jaarstukken 2014

14 ◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave

Programmaverantwoording

4.1.3 Programma Gezondheid Bevorderen van de gezondheid in Twente

1. Verbetering ketenzorg Status

● ○ ○

Wat hebben we bereikt? De samenwerking met relevante partners in de zorgketen is verder geoptimaliseerd. Door goede samenwerkingsafspraken en het gebruik van de technologische mogelijkheden en digitalisering is deze samenwerking geborgd. Partijen, zowel extern als intern, weten elkaar tijdig te vinden in het geval van noodzaak (melding) als in het geval van het elkaar informeren. Deze samenwerking reikt zelfs over de rijksgrens door onze samenwerking met Duitse ketenpartners. Specifiek willen we hier noemen het traject om te komen tot een Centrum voor Seksueel Geweld. De samenwerkingsafspraken met relevante partners als ziekenhuis, GGZ, politie en huisartsen zijn voorbereid en de financiering voor het jaar 2015 is geborgd. Daarmee kan het Centrum met ingang van 1 maart 2015 van start gaan. Door de invoering van Zorgmail is de veilige uitwisseling van privacygevoelige gegevens tussen ketenpartners en de JGZ geborgd. Door digitalisering van de papieren kinddossiers hebben JGZ-medewerkers overal snel de beschikking over relevante informatie over de kinderen die zij in zorg hebben.

Wat hebben we hiervoor gedaan?

x Structurele samenwerking georganiseerd en geborgd met relevante ketenpartners. x Ten behoeve van de privacygevoelige communicatie met ketenpartners heeft de GGD Zorgmail

ingevoerd. Daarnaast is het besluit genomen om met ingang van 2015 de versleutelde berichtgeving met partners die niet over Zorgmail beschikken verder te verbeteren via Safe Relay.

x De digitalisering van resterende papieren JGZ-dossiers afgerond. x Binnen gemeenten is in het kader van de voorbereidingen op de nieuwe jeugdzorgtaken voor

gemeenten door de JGZ geparticipeerd in pilots rond toegang- en consultteams. Indicatoren Begroot Werkelijk 1. JGZ werkt volledig met het

digitaal dossier voor 0-19 Papieren dossiers van kinderen geboren tot 01-01-2009 en van inhuizers van 1997 tot 01-01-2008 zijn gedigitaliseerd. JGZ werkt voor 0-19 jarigen met het digitaal dossier dat een belangrijke basis vormt voor integraal werken binnen de integraal samengestelde teams jeugdgezondheidszorg.

Gerealiseerd.

2. JGZ werkt met VIS2 en is daarmee aangesloten op de VIR

JGZ-medewerkers die in hun werkgebied toegang hebben tot VIS2 zijn geschoold in VIS2 en werken ermee.

Gerealiseerd.

3. Gezamenlijke overleggen op inhoud met Duitse partners infectieziektebestrijding.

2x per jaar. Gerealiseerd. Regelmatig overleg met Duitse partners in de Kreis Borken en Kreis Grafschaft Bentheim. Ook op het terrein van de rampenbestrijding is er overleg met beide Kreise.

4. Geformaliseerde samenwerkingsafspraken met seksuologen in Twente t.b.v. scholing medewerkers soa-poli.

Gerealiseerd. Hiervoor is inmiddels een andere oplossing gerealiseerd. Scholing vindt plaats onder verantwoordelijkheid van een van de seksuologen.

5. Samenwerkingsafspraak over de inzet van de TBC arts in Gelre IJssel

Gerealiseerd Gerealiseerd.

Jaarstukken 2014

15 ◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave

Programmaverantwoording

Bewaken van de gezondheid in Twente

2. Bevorderen directe dienstverlening aan (mondige) burger

● ○ ○

Status

Wat hebben we bereikt? Om meer aan te sluiten bij de wensen en mogelijkheden van klanten is de communicatie via website en fysiek communicatiemateriaal aangepast aan het B1 niveau waarmee deze leesbaar zijn voor het merendeel van de bevolking. Daarnaast wordt, daar waar mogelijk, gebruik gemaakt van digitale mogelijkheden.

Wat hebben we hiervoor gedaan? x Aanpassing van informatiemateriaal en communicatiekanalen aan een goede leesbaarheid voor het

merendeel van de bevolking. x Invoering van een extra, vraag-gestuurd, contactmoment voor adolescenten. x Oriëntatie op flexibilisering van de overige JGZ-contactmomenten. x Per 1-1-2014 wordt het GGD product reizigersadvisering uitgevoerd door de THC. De

communicatiekanalen en spreekuurlocaties van GGD Twente worden hierbij optimaal benut. Indicatoren Begroot Werkelijk 1. Contactmomenten JGZ 0-

4 sluiten aan bij de behoefte van de klant (flexibilisering contactmoment).

Extra contactmoment adolescenten vanaf 14 jaar. Verder afhankelijk van mogelijke wijzigingen in het basistakenpakket JGZ en daarmee samenhangende mogelijkheden van flexibilisering.

V.w.b. invoering extra contactmoment adolescenten is geïnvesteerd in de contacten met de scholen om afspraken te maken over de wijze waarop vanaf 2015 het contactmoment vraaggericht op de scholen uitgevoerd gaat worden. De werkgroep Flexibilisering heeft voorstellen voorbereid voor de contactmomenten 0-4 die begin 2015 zullen worden gepresenteerd.

2. Leesbaarheid website en brochures.

Niveau B1 (leesbaar voor laaggeletterden).

Website gerealiseerd. Het merendeel van de brochures zijn hertaald.

3. Uitnodigingen en bevestigingen spreekuren digitaal voor Reizigers, SOA, TBC en Inspectie en Hygiëne. Schriftelijke communicatie vervangen door digitaal (SMS-reminders, mail).

Gerealiseerd. Deels gerealiseerd. Voor processen waar dit mogelijk is, zoals SOA spreekuur, Reizigers en Inspectie & Hygiëne, gerealiseerd. Op andere processen is dit echter niet mogelijk (bijvoorbeeld asielzoekers en dak- en thuislozen bij de TBC).

3. Vergroten risicobeheersing Status

● ○ ○

Wat hebben we bereikt? Door deelname in relevante zorgstructuren en het samen vastleggen van samenwerkingsafspraken weten we in gezamenlijkheid risico's te voorkomen dan wel te verkleinen. Ook door de handhaving door middel van regelmatige inspecties spelen de activiteiten van de GGD een cruciale rol in de risicobeheersing. Onderwerpen op het terrein van infectieziekten die extra aandacht gevraagd hebben zijn o.a. de verminderde werking van het kinkhoestvaccin, voorbereidingen en oefenen voor een uitbraak van MERS (Middle East Respiratory Syndrome) en Ebola en de alertheid t.a.v. vogelgriep. Met andere partners in de witte kolom zijn afspraken gemaakt wanneer zich patiënten melden met specifieke klachten. GGD Twente is gestart met inspecties van de schoonmaak op scholen. De inspecties worden gecombineerd met een advies aan de school over diverse aspecten van hygiëne en veiligheid. In 2014 nemen 11 scholen deel aan dit project. Verbetering hygiëne en veiligheid op jongereninternaten conform wens van de VNG.

Wat hebben we hiervoor gedaan?

x Samenwerkingsafspraken op het terrein van infectieziekten met ketenpartners in de zorg gemaakt en deze o.a. via een symposium besproken en onderling afgestemd op elkaar.

x Inspecties en advisering in het kader van kinderopvang, tattooshops, prostitutie en grootschalige evenementen worden uitgevoerd om risico's te vermijden dan wel te verkleinen.

x Met enige regelmaat is er een beroep gedaan op de GGD voor psychosociale hulpverlening (PSH).

Jaarstukken 2014

16 ◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave

Programmaverantwoording

x Een samenwerking gestart met schoonmaakbedrijven en scholen met als doel de kwaliteit van de schoonmaak in scholen te verbeteren.

x In 2014 zijn voor het eerst adviesbezoeken uitgevoerd bij jongereninternaten. Indicatoren Begroot Werkelijk 1. Schriftelijke afspraken

tussen de besturen van GGD en GHOR over de voorbereiding op crises en rampen die voldoen aan de eisen van de Wet veiligheidsregio’s.

Het vernieuwde GROP is afgestemd op crisisplan GHOR.

Gerealiseerd.

2. Deelname JGZ als kernpartner in het CJG en daarbij behorende zorgstructuren.

Gerealiseerd in alle gemeenten.

Gerealiseerd, mede in relatie met ontwikkelingen rond de toegang tot de Jeugdzorg.

3. Samenwerkingsafspraken tussen JGZ en eerste en tweedelijns voorzieningen.

Vastgelegde samenwerkingsafspraken met eerste en tweedelijns voorzieningen.

I.v.m. de ontwikkelingen rond de diverse transities en de positionering van de verschillende voorzieningen daarin, is dit nog niet gerealiseerd. Wel op lokaal niveau in de samenwerking rond diverse consultatie- en toegangsteams rond de jeugdzorg.

4. Risico gestuurde inspectie instellingen voor kinderopgang.

Gerealiseerd. Gerealiseerd.

5. GGD advies bij relevante C-evenementen.

GGD is betrokken bij alle relevante C-evenementen.

Alle C-evenementen (N=17) en een aantal B-evenementen (N=9) zijn in 2014 beoordeeld. Twee evenementen (Fantasy Island en de Military) zijn geschouwd.

6. Contacten met GD, VWA, Ziekenhuis en laboratorium (betrokken ketenpartners).

Bovenregionaal (KON-verband) en werkbezoeken afleggen.

Gerealiseerd.

7. Samenwerkingsafspraken met gemeenten over lichte handhaving.

Gerealiseerd. Overleg gevoerd met gemeenten. Vooralsnog voelen de gemeenten hier niet voor.

8. Evaluatie convenant GGD en GHOR o aspecten Wet veiligheidsregio’s (met name GAGS en PSH).

Gerealiseerd. Evaluatie convenant uitgevoerd. Heeft geleid tot een herzien convenant.

4. Verbetering (externe) informatievoorziening

○ ● ○

Status

Wat hebben we bereikt? De digitale informatievoorziening aan de bevolking en individuele burgers via de website verloopt naar tevredenheid. Op basis van onze monitoren kunnen we gemeenten en andere belangstellende voorzien van relevante beleidsinformatie. Via de bestuurlijke en financiële verantwoordingsdocumenten bieden wij gemeenten inzicht in het reilen en zeilen van de dienst. Wat hebben we hiervoor gedaan?

x Uitvoering van de kindermonitor 0-12 jaar x Verbetering toegankelijkheid van de GGD-website x Realisatie digitale informatievoorziening m.b.t. opvoedondersteuning. x Deelname aan benchmark van de gezamenlijke GGD ‘en.

Jaarstukken 2014

17 ◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave

Programmaverantwoording

Beschermen van de gezondheid van de Twentse burger

Indicatoren Begroot Werkelijk 1. Rapporten met

(beleids)informatie over de JGZ-bevindingen per gemeente beschikbaar.

14 (1 per gemeente), naast E-movo gegevens ook andere beleidsinformatie.

Resultaten kindermonitor 0-12 per gemeente beschikbaar. Met deel gemeenten ook besproken, overige gemeenten volgen in 2015.

2. Rapportages aan gemeenten over de besteding van de middelen jeugdgezondheidszorg en de productiecijfers.

3 maal per jaar. De JGZ is onderdeel van GGD Twente en rapporteert als zodanig in de verantwoordingscyclus zoals die op dit moment geldt, namelijk in de vorm van één bestuursrapportage over de 1e 4 maanden en de financiële en inhoudelijke verantwoording over het hele jaar.

3. Digitalisering informatie en advies opvoedondersteuning JGZ.

Beschikbaar voor burgers van alle Twentse gemeenten.

Gerealiseerd voor 13 gemeenten, primair via de CJG-site www.loes.nl

4. Toename van het aantal unieke bezoekers op de website GGD met 30% t.o.v. 2012.

130% 114,4% De verblijfsduur op afzonderlijke pagina's is substantieel toegenomen.

5. Aanpassen digitale infrastructuur waarbij deling van documenten met externen mogelijk is.

Gerealiseerd. Het project SharePoint is nog niet van de grond gekomen door ICT-problemen.

6. Een informatiedashboard voor gemeenten ontwikkelen.

Gerealiseerd. Niet gerealiseerd.

7. Invoeren van GGD Benchmark nieuwe stijl.

Gerealiseerd. Gerealiseerd.

5. Verbeteren (en vergroten) doelgroep bereik Status

● ○ ○

Wat hebben we bereikt? De publieksinformatie van GGD Twente is beter toegankelijk voor laaggeletterden. Hierdoor ligt de informatie ook binnen het handbereik van deze groep. We hebben meer inzicht gekregen in hoe achterstandsgroepen denken over gezond gewicht en een gezonde leefstijl en hoe we hen kunnen bewegen tot gezonder gedrag. De JGZ heeft meer jeugdigen die door een oude schoolmutatie datum of door het ontbreken van een schoolmutatie datum niet aan een school gekoppeld zijn, in beeld gekregen en kunnen uitnodigen voor een gezondheidsonderzoek. Een betere samenwerking van de JGZ met de verloskundige, gynaecoloog, ziekenhuis, kraamzorg en huisarts om zo nodig prenatale huisbezoeken af te leggen.

Wat hebben we hiervoor gedaan?

x Op alle consultatiebureaus is de campagne ’Taal maakt gezonder’ uitgevoerd, GGD medewerkers zijn gefaciliteerd om toegankelijk te schrijven, aandacht voor mondelinge vaardigheden en visuele ondersteuning.

x Via het principe van social marketing hebben we bij achterstandsgroepen onderzoek gedaan naar hun beweegredenen voor (on)gezond gedrag. Op basis van de opgehaalde input is campagne gevoerd.

x De JGZ heeft uitgezocht hoeveel kinderen zij in zorg heeft met een oude schoolmutatie datum en hoeveel kinderen zonder schoolmutatie datum die niet gekoppeld zijn aan school. Alle uit het onderzoek verkregen informatie is verwerkt in het DD JGZ van de betreffende jeugdigen.

x Een werkgroep met een vertegenwoordiging van alle betrokken disciplines heeft Richtlijnen prenataal huisbezoek Twente + toelichting stappenplan ontwikkeld die Twentebreed zijn geïmplementeerd.

Jaarstukken 2014

18 ◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave

Programmaverantwoording

Indicatoren Begroot Werkelijk 1. JGZ heeft volgens het

Standpunt bereik ieder kalenderjaar 100% van de kinderen die wonen in het werkgebied van Twente in beeld en bereikt minimaal 95% van alle kinderen in Twente die zij in zorg heeft.

100% van de kinderen van 0-19 jaar in beeld en 95% bereik van de jeugdigen van 0-19 jaar.

100% van de kinderen die in het GBA voorkomen zijn in beeld en 95% is bereikt. Dit in het kader van de reguliere JGZ-activiteiten en de zorg in asielzoekerscentra. Daarnaast realiseren wij ons dat er een groep kinderen zal zijn die door bijzondere omstandigheden (illegaliteit) buiten beeld blijven.

2. Callcenter Reizigers bundelen met andere partijen.

Gerealiseerd. Door overheveling van deze taak naar de Travel Health Clinic (middels een samenwerkingsovereenkomst), is deze taak gerealiseerd.

6. Verbeteren bereik / bedienen risicogroepen

Status

● ○ ○

Wat hebben we bereikt? De realisatie van integraal samengestelde JGZ-teams biedt meer mogelijkheden om geïntegreerde zorg aan te bieden aan jeugdigen. Waarbij de flexibilisering van de contactmomenten op termijn de aansluiting op de wensen van ouders en jeugdigen zal optimaliseren. Ook de vraaggestuurde invulling van het extra contactmoment voor adolescenten zal het bereik van deze doelgroep positief beïnvloeden. In samenspraak met de Twentse gemeenten die in de periode 2014-2017 een decentralisatie uitkering Sociaal Economische Gezondheidsverschillen (SEGV) ontvangen, en de organisaties Pharos en Platform31, is een aanvang gemaakt om te komen tot een afgestemde Twentse aanpak SEGV. Wat hebben we hiervoor gedaan?

x Optimalisering van zorgaanbod door samenwerking met relevante ketenpartners te zoeken of deel te nemen aan ZAT's voor voorschoolse voorzieningen.

x Regionale en lokale sessies SEGV mede georganiseerd. x Lokale verkenning op SEGV-problematiek ondersteund. Indicatoren Begroot Werkelijk 1. ZAT’s voorschoolse

voorzieningen. 100% van de voorschoolse voorzieningen.

Gerealiseerd.

2. Integraal samengestelde teams jeugdgezondheidszorg 0-19.

21 integraal samengestelde teams.

Gerealiseerd.

3. Extra contactmomenten adolescenten vanaf 14 jaar.

Gerealiseerd. Er is geïnvesteerd in de contacten met de scholen om afspraken te maken over de wijze waarop vanaf 2015 het contactmoment vraaggericht op de scholen uitgevoerd gaat worden.

4. Samenwerkingsafspraken met ziekenhuis rondom reizigersvaccinaties van specifieke groepen.

Gerealiseerd met alle ziekenhuizen in Twente.

Zijn gerealiseerd, echter door overdracht aan THC niet meer vanuit GGD.

5. Afhandeling meldingen woningvervuiling.

Capaciteit is toereikend om de meldingen af te handelen zonder ontstaan wachtlijst.

Gerealiseerd.

6. Evaluatie samenwerking woningvervuiling gemeenten en GGD.

Gerealiseerd. Gerealiseerd. Gemeenten hebben besloten deze taak ook in 2015 uit te laten voeren door de GGD.