Kansen voor zorgvastgoedIn voor zorg!

Symposium 4 september 2013

Programma

• Korte kennismaking

• Schets van de vragen die zijn gesteld

• Scheiden wonen en zorg, de impact en de kansen

• Vertaalslag richting beleid

Drs. H.M. (Ellen) Olde Bijvank MREEven voorstellen

• 6 jaar manager in de zorg• 13 jaar organisatie-adviseur• Generalist en specialist ‘wonen, welzijn

& zorg’• Werkzaam bij zorgorganisaties,

corporaties en gemeenten• Toezichthouder bij

Bartholomeusgasthuis (zorg), Welnuh(welzijn) en Rhiant (corporatie)

• Regelmatig gastspreker of dagvoorzitter

• Auteur van meerdere zorg-/maatschappelijk vastgoedpublicaties.

Vragen die zijn gesteld35 vragen die vooral betrekking hadden op:

◊ Nieuwe concepten (zorgarrangementen/vastgoed)

- Grootschalig vs kleinschalig

- CPO en nieuwe woonvormen

- Lichte en zware zorg en mate van flexibiliteit

◊ Innovatie en kwaliteit

- Wijzigend beleid en kansen

- Toekomst?

◊ Samenwerkingsmogelijkheden

- dienstverlening

- financiering

◊ Risicobeheersing

- Markt (kwant en kwal)

- Herbestemming

◊ Financiering

- Zorg (AWBZ/Wmo/EB) en productieplafonds

- Vastgoed• Financiers

• Criteria

- Scheiden wonen zorg

- Zorginfrastructuur

◊ Stappenplan Scheiden Wonen Zorg

- Juridisch

- Randvoorwaarden

- Stappen

Scheiden van wonen en zorg, de impact en de kansen

Datum | Tekst

Wijzigend krachtenveld zorgvastgoedIntramuraal en extramuraal

◊ Productiegebonden bekostiging zorgvastgoed toename investeringsrisico en leegstandsrisico

◊ Versnelde overgang naar extramurale zorg van Zorgzwaartepakket 1 t/m 2 a 3 en deel 4

RvT en MT, De Koperhorst, Verkenning toekomst

27-05-2013

Veranderend krachtenveld zorg(vastgoed)Paradigmashift

Dat geldt zowel voor:

◊ Zorgorganisaties

◊ Gemeente

◊ Corporaties

◊ Welzijnsorganisaties

◊ MarktpartijenParadigmashift:

Eigen kracht

Plus met minder geld veel

meer samen moeten doen!

Wijzigend krachtenveld zorgvastgoedAfbouw vergoeding verblijfsfunctie

Gevolgen voor de cliënt

1. Meer zeggenschap en variatie in woonvormen

2. Meer cliënten in de wijk stimuleert

gebiedsgericht werken

3. Cliënt moet meer zelf regelen terwijl minder

bestedingsruimte voor mensen met laag

inkomen

4. Stapeling van effecten

Meer zeggenschap en variatie in woonvormenGevolg voor cliënt

• Thuis zorg, zorg in de wijk

• Serviceflatidee met basis arrangement

• Full service arrangement

• Collectief Particulier Opdrachtgeverschap en coöperatieven

◊Daarbij:

• Verschil in kwaliteit

• Verschil in prijzen

Meer cliënten in de wijk stimuleert gebiedsgericht werkenGevolg voor cliënt

◊Twee aanvliegroutes:

* Gepland

volgens het

principe STAGG

* Organische groei:

in 2025 wonen

in sommige buurten

meer dan 40% 65+

Meer door cliënt zelf te regelen en minder bestedingsruimte voor laagste inkomensGevolg voor cliënt

◊Meer administratie:◊ Huurbetaling◊ Huurtoeslag◊ Servicekosten◊ Zorgabonnement◊ Onderhoud van de ◊ woning en buurt

◊Al dan niet met hulp van ◊familie, vrienden en vrijwilligers

Stapeling van effectenGevolg voor cliënt

• Cliënt blijft thuis wonen, veel zelf te regelen

• Begeleidingsfunctie wordt op bezuinigd

• Risico dat kwetsbare mensen uit beeld raken

Bron figuur: Gupta Strategist

Gevolgen voor de zorgaanbieder

1. 100 % verantwoordelijk voor investeren zorgvastgoed

2. En: toestroom van cliënten droogt op (m.a.g. flink afboeken op vastgoed)

3. Het businessmodel van de zorg

en diensten staat onder zware druk

4. Spanningsveld: leegkomend vastgoed versus vastgoed dat in de toekomst nog nodig is

100% risicodragend en tegelijkertijd droogt toestroom cliënten opGevolg voor zorgorganisatie,

Reële case, impairment kan leiden tot technisch faillissement

“De totale opbrengst van ons vastgoed in de komende 20 jaar zou bij de huidige ZZP mix 900 miljoen euro bedragen. Als ZZP 1 tot en met 3 wordt weggelaten, scheelt dat ruim 60 a 70 miljoen over de hele looptijd (ruim 6% minder opbrengsten). Als ZZP 4 wegvalt, zou het gaan om nog eens 70 miljoen euro”.

◊We verwachten een deel van het omzetverlies te kunnen beperken door de helft van de verzorgingshuisappartementen weer opnieuw aan te kunnen bieden aan de reguliere huurmarkt (echter met minder huurinkomsten!)

Businessmodel van facilitair en zorg staat op z’n kopGevolg voor zorgorganisatie

◊En hoe gaat de klant straks kiezen?

◊Op zoek naar geheel nieuwe arrangementen!

Financieel en juridische impactGevolg voor zorgorganisatie

◊ Financiële aspecten en risico’s

◊ Juridisch aspecten

◊ Fiscale aspecten

Gevolg: ontstaan van ‘grijze gebieden’Wie is er eigenlijk nog verantwoordelijk voor:

• Toegankelijkheid van de woning

• Veiligheid (brand, inbraak, legionella, overlast)

• Ontmoeting, zingeving en voorkomen eenzaamheid

• Vroegsignalering

• Domotica

• Zorginfrastructuur

Gevolg: ontstaan van ‘grijze gebieden’Hoe gaan we om met meerkosten, bijvoorbeeld van de fysieke zorginfrastructuur?

EVEN DROMEN

Wie de toekomst kent, mag het zeggen….

Voorbeeld van innovaties in WZWSteeds meer aandacht voor kwaliteit en hulpmiddelen

RvT en MT, De Koperhorst, Verkenning toekomst

27-05-2013

Voorbeeld van: innovaties in WZWSteeds meer aandacht voor domotica en social media

RvT en MT, De Koperhorst, Verkenning toekomst

27-05-2013

Filmpje ´De toekomst van gezondheid´

Trendwatcher Bakas

´

http://www.youtube.com/watch?v=AJg2DnrF1UI

Scheiden wonen en zorg en de vertaalslag richting beleid

Datum | Tekst

Strategisch te maken keuzes

◊Hoofdvragen:

• Wat vinden we als organisatie van scheiden Wonen Zorg (ook bij bijzondere doelgroepen)?

• Visie op de (gevarieerde) doelgroepen en waar de organisatie de focus op wil leggen?

• Vastgoedorganisatie: eigendom en visie op verhuur

• Betaalbaarheid en type zorgvastgoedconcepten

◊Overig:

• Visie op gewenste structurele communicatie met financiers, waaronder verder uitbouwen relatie gemeente?

• Innovatie als katalysator (bv digitalisering)?

Strategie als vertrekpunt voor vastgoedkeuzesStrategievraag 1: Herijking visie op wonen en zorg

◊ Verkrijgen van overzicht en inzicht

◊ Herijken visie op wonen en zorg

◊ Bron: Carante Groep (concept)

NIET (MEER)

VOOR EIGEN

DOELGROEP

GESCHKT

WEL

VOOR EIGEN

DOELGROEP

GESCHIKT

COURANT

NIET COURANT

Aandachtspunten bij strategische vastgoedkeuzesDromen versus realisme (LT vs KT)

• Vastgoedkeuzes dienen op portefeuilleniveau te worden genomen;

• Huidige vertreksituatie en veranderend speelveld zijn medebepalend voor keuzes;

• Omzet behouden, geen doel op zichzelf;

• Denk niet te licht over openbreken contract;

• Mogelijk onderscheid tussen korte en lange termijn

• Hernieuwde aandacht voor betaalbaarheid en consequenties voor zorgvastgoedconcepten

Zorgvastgoedsteek je nek uit, maar ken ook de risico's

Foto: Alex Sievers