Ontwikkelingspsychologie I bijeenkomst 3

Beroepstaak Ontwikkelingsstimulering

2010-2011

• Zwangerschap

• Invloeden op de ontwikkeling

• Ontwikkeling van de zintuigen

• Ontwikkeling van de motoriek

Zwangerschap

• Bevruchting – innesteling – ontwikkeling embryo – groei van de foetus

• Duur: 40 weken (9 maanden) vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie

• Zwangerschap van 25 weken: behandelgrens

• 24 – 25 weken: grijs gebied

Bespreking huiswerkopdracht

• Met hoeveel weken ben jij geboren? Bijzonderheden zwangerschap? Te vroeg, te laat en ingeleid?

• Hoe is de bevalling verlopen? Thuis / ziekenhuis? Hulpmiddelen? Keizersnede?

• Is er erfelijke aanleg voor ziektes in de familie?

• Hoe was je als baby, dreumes? Kruipen, eerste stapje, eerste woordje?

Invloeden op de ontwikkeling

• Erfelijke aanleg

-afwijkingen / ziektes van ouders

• Prenataal

- chromosoom-afwijkingen en mutaties = veranderingen in erfelijk materiaal

- biologische omgevingsinvloeden

• Perinataal

- vroeggeboorte

- zuurstofgebrek bij de geboorte

- traumata of infecties

Dvd fragment te vroeg geboren baby’s

• Welke gevolgen van prematuriteit worden geconstateerd?

Invloeden op de ontwikkeling

• Postnataal

- biologische factoren

- gezin

- school

- vriendjes/vriendinnetjes

- socio-culturele factoren

- economische/politieke factoren

Ontwikkeling van de zintuigen

Een kind wordt geboren met zintuigen die vaak al in de baarmoeder functioneren

• Zien – gehoor – smaak – tast

• Reuk

• Een baby neemt nog niet alle prikkels op

• Een baby neemt alle prikkels op relevant voor overleving

.

Baby heeft zenuwstelsel-netwerk ter beschikking

Prikkel Zintuig Zintuigzenuwen

Zenuwbanen Hersenen Zenuwbanen

Spierzintuigen Spieren Beweging = reactie op prikkel

Zien

• Licht en donker

• Contrast tussen voorwerp en omgeving

• Scherp zien op afstand van 20 centimeter

• Steeds scherper en meer details zien

• Diepte zien

• Kleur zien

• Vooral novelty preference

Gehoor

• Voorkeur voor bekende geluiden• Moeders hart• Stem van moeder • Muziek / Klanken met hoge tonen en zang • Ritme

• Voorkeur voor moedertaal na zes maanden• Selectie leren maken in prikkels

• Vooral habituatie

Smaak

• Baby proeft smaak vruchtwater

• Voorkeur voor zoet

Reuk

• Voorkeur voor geur eigen moeder

• Hulpmiddel om borst te vinden

• Voorkeur voor zoete geuren

Evolutionair bepaald / Instinctief

• Oogjes baby afgesteld op scherp zien op 20 cm afstand = afstand ogen moeder – ogen baby bij borstvoeding

• Bij geboorte zal moeder kind recht aan willen kijken op afstand van 20 cm

• Bij geboorte zal elke moeder kind in zelfde volgorde onderzoeken

• Als je tegen een baby praat: wenkbrauwen omhoog, grote ogen opzetten, hoge toon

• Een baby oppakken en troosten als deze huilt

Ontwikkeling van de motoriek

• Reflexen

• Grove motoriek

• Fijne motoriek

• Sensomotoriek

Reflexen

• Omklemmingsreflex = Mororeflex• Voetgrijpreflex• Handgrijpreflex

• Plaatsingsreflex• Stapreflex• Kruipreflex

• Oogreflex• Zuigreflex

Steeds grotere lichaamsbeheersing

• Grove motoriek = grote gebaren met behulp van spieren dicht bij de romp

• Fijne motoriek = kleine bewegingen met handen en vingers

• Grove motoriek loopt steeds een stap voor op de fijne motoriek

Lichaamsbeheersing

• Op de eerste plaats gevolg van rijping zenuwstelsel– Buigspanning en strekspanning moeten in balans komen

(2e maand)

– Spierbeheersing verloopt in vaste volgorde• Spieren dichtst bij de hersenen, eerst onder controle

• Besturing van links – rechts afwisseling nodig– Vereist lateralisatie & coördinatie

• Beheersing lichaamsevenwicht nodig

Sensomotoriek

• Samenspel tussen de zintuigen en spieren om gericht te kunnen bewegen

• Grijpen is raakvlak waarnemen – motoriek

• Vereist oog-handcoördinatie

Tot slot: enkele losse kreten

• Geen direct verband lichamelijke begaafdheid –cognitieve begaafdheid

• Maar enige wisselwerking: meer bewegingsmogelijkheden meer stimuleringskansen cognitieve ontwikkeling

• En: je komt in actie (motorisch) op grond van wat je aan prikkels oppikt (cognitief)

• Motorische ontwikkeling: een matige aanleg met veel oefengelegenheid kan hetzelfde resultaat opleveren als veel aanleg en weinig oefengelegenheid

Informatie over motorische ontwikkeling in reader

• Tabel 5-3 Fundamentele reflexen bij baby’s. Feldman, R.S. (2005). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam. Pearson Education Benelux.

• Figuur 5-8 Mijlpalen in de motorische ontwikkeling. Zimbardo, P.G. e.a. (2005). Psychologie, een inleiding. Amsterdam. Pearson Education Benelux

• Motorische ontwikkeling, een overzicht. Bron onbekend.

• Tabel 8-4 De fijne motoriek in de vroege kinderjaren. Feldman, R.S. (2005). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam. Pearson Education Benelux.

Informatie over motorische ontwikkeling in reader

• Tabel 8-3 De belangrijkste grove motorische vaardigheden van jonge kinderen. Feldman, R.S. (2005). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam. Pearson Education Benelux.

• Figuur 11-4 Ontwikkelingen in de grove motoriek tussen zes en twaalf jaar. Feldman, R.S. (2005). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam. Pearson Education Benelux.

: