Bidinald

Belangrijk is dat ik niet aan lezers denk

bw.bidinald.4druk 28-01-2008 08:56 Pagina 1

a.l. snijders

Belangrijk is dat ik niet

aan lezers denk336 zkv’s

afdh


Eerste druk, oktober 2006

Tweede druk, november 2006

Derde, verbeterde druk, maart 2007

Vierde, verbeterde druk, maart 2008

isbn 978 90 811180 8 8

© 2006 A.L. Snijders, G. Müller en AFdH Uitgevers te Enschede

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar

gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere

wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.


inhoud

2001 7 2002 57 2003 257 2004 377index 455


aantekening

A.L. Snijders kreeg bekendheid als columnist vanHet Parool en een vijftal regionale dagbladen. In1992 verscheen zijn eerste bundel columns, aan-gevuld met brieven aan de hoofdredacteur, bij uitgeverij Thomas Rap. Er zouden er nog drie volgen. Zijn novelle De Incunabel verscheen in 1994 in de reeks Gelderse Cahiers.

In 2001 begon A.L. Snijders zkv’s (zeer korte ver-halen) te schrijven.Hij stuurde ze per e-mail aanenkele vrienden en kennissen. In dit boek zijn 336 zkv’s opgenomen die Snijders schreef in deperiode 2001-2004.

‘Aap noot mens’, een beeldverhaal in 126 klare-lijntekeningen, in het hart van dit boek,werd getekend door Gijs Müller.

AFdH Uitgevers


2001


hek

Om de Spaanse camping El Pinar staat een hek. Decamping ligt aan zee. Als je vanaf de camping in derichting van Egypte kijkt, moet je blik eerst een versperring van gaas nemen. Ik houd er niet van omover mijn huwelijk te praten, maar nu moet het even.’s Avonds om tien uur verschijnen er twee mannen vanmiddelbare leeftijd, die de drie openingen in het heksluiten met een hangslot. De campinggasten kunnenlangs deze weg niet meer naar het strand, en dieven enrovers moeten buiten blijven. Mijn vrouw denkt datde twee mannen gedurende de nacht regelmatig hunronde maken en ten slotte om zeven uur ’s morgens dedrie poorten weer openen. Daardoor slaapt zij rustig.Zij vertrouwt de mensen, maar is ook op haar hoede.Ikzelf vertrouw de mensen minder, maar vreemdgenoeg ben ik ook minder op mijn hoede.In het gevalvan El Pinar bijvoorbeeld denk ik dat de twee middel-bare nachtwakers inderdaad volgens het contract metde kampleiding elk uur hun ronde moeten maken,maar dat ze dat niet doen.Ze gaan gewoon om half elfslapen en staan om kwart voor zeven op.

Tot zover het huwelijk,nu nog iets over de negers.De gemeente Blanes heeft negers in dienst. Die ko-men elke ochtend, 7 keer per week, in uniform hetstrand schoonmaken.Meestal zijn het er vijf.Ze lopenmet prikkers en een plastic zak achter een tractor metaanhangwagen. Als de zak vol is, gooien ze hem op dekar en pakken een nieuwe zak. Ook hier is iets merk-waardigs aan de hand.Op zondag heeft de tractor vrij,hij mag dan rusten. De negers komen wel.

9

13.10


15.10 minnaars

Tegen de bergwand boven de oude stad (Blanes) ligteen tuin.Er zijn vele planten en bomen uit alle wind-streken, in de negentiende eeuw verzameld door een man met een Duitse naam. Hij moet een fortuingehad hebben en dat had hij ook. Er komen veelbezoekers. Ook twee Spaanse beroepsminnaars dietwee Poolse meisjes aan de arm hebben. Er is nietsmooiers dan de liefde, ze is zeker mooier dan erger-nis. Ik erger me verschrikkelijk aan de minnaars. Zezijn niet erg jong, een van hen is kalend. Hij doet ergzijn best, volgens de reputatie van de latin lover. Somszingt hij wat Spaanse woorden, klapt in zijn handenen klakt met zijn hakken. De meisjes spreken alleenPools, de mannen houden het bij Spaans. Ik kom zenu tegen bij de Mexicaanse cactussen, dan bij deOost-Afrikaanse vetplanten, en ook nog bij nep-priëlen en massa-wc’s.

Mijn mening over het gezelschap schuift van deeen naar de ander, aan het begin van de wandelingvind ik de meisjes zielig en de mannen cynisch, aanhet eind van de wandeling hangen de bordjes anders.Bij een fontein staat een gedicht van Goethe in hetDuits, de Spaanse vertaling ernaast. De kale minnaardraagt het gedicht gloedvol voor, ik begin hem tewaarderen, vooral omdat de Poolsen verveeld deandere kant uit kijken. Een wereld van oude vormenbreekt op een vlak industriebestaan. Ik ben getuigevan een conventionele tragedie.

10


18.10 latour

Mijn vader tenniste in het Vondelpark bij Festina enhield van Janácek. Mijn moeder tenniste ook bij Fes-tina en hield van flirten.Op een zondagmorgen stondFrans LaTour voor de deur in de Raphaelstraat. Mijnvader deed open en vroeg wat hij moest. Hij kendeLaTour van gezicht, hij tenniste ook bij Festina.LaTour vertelde dat hij het Janácek-genootschap wil-de oprichten en vroeg of mijn vader lid wilde wor-den. Mijn vader zei ja en vervolgens ging LaTourweg, liep de Raphaelstraat uit naar de Apollolaan,langs het Van Heutszmonument, onder het Amster-dams Lyceum door naar de De Lairessestraat, waar hijwoonde. Daar ging hij voor het raam van zijn vrijge-zellenkamer zitten en keek naar het spaarzame ver-keer. Een zondagochtend in 1955. LaTour was eenkleine, onberispelijke man – matte gelaatskleur, don-ker haar, haakneus. Hij werkte op een accountants-kantoor en las ’s avonds Couperus.Mijn vader hoordenooit meer iets van het genootschap en bij Festinaontliep LaTour hem.Bij ons thuis in de Raphaelstraatrees het vermoeden dat mijn moeder na het tennisseniets te onbevangen had geflirt met LaTour. Overigenswas mijn moeder zeer jaloers – als vrouwen belang-stelling hadden voor mijn vader, stond ze op de bres.Dat bevorderde de huiselijke vrede niet en heeft mijnkijk op het leven sterk beïnvloed.

11


21.10 van heutsz

Alleen als het partijbestuur hem ertoe zou dwingen,zou Theun de Vries bloemen leggen bij het VanHeutszmonument. Maar hij zou geen bezwaar heb-ben bloemen te leggen bij het standbeeld van JerofejPaulszoon Chabarov,de stichter van de Siberische stadChabarovsk. Terwijl Van Heutsz zich volgens Karelvan het Reve waarschijnlijk fatsoenlijker gedragenheeft in Atjeh dan Chabarov in Siberië. Deze roeidezoveel mensen uit bij zijn veroveringen dat het deRussische regering in Moskou te gortig werd: in 1653werden voor straf al zijn bezittingen geconfisqueerd.Van het Reve merkt hierover op dat men die dingendialectisch moet zien. Mijn vrienden weten dat ik debetekenis van het woord ‘dialectisch’ niet kan ont-houden. Ik vermoed dat het een woord is waar HarryMulisch geen moeite mee heeft.

Het Van Heutszmonument speelt een grote rol inmijn leven.Van 1943 tot 1958 zag ik het dagelijks enals kind badderde ik erin op warme zomerdagen.Frans LaTour, de oprichter van het Janácek-genoot-schap, was er aan het begin van de jaren zestig ookvaak te vinden, om naar jonge moeders te kijken. Zoheeft hij ten slotte het geluk gevonden waar hij meerdan vijftig jaar naar op zoek was.Hij trouwde met KeaVerkoren, een ongehuwde moeder van 25 jaar meteen zoontje van drie. LaTour was toen 56. Ik ben eentegenstander van deze leeftijdsverschillen, maar dia-lectisch gezien is het waarschijnlijk beter dan niks.

1212


bw.ill.bidinald 16-01-2008 16:05 Pagina 25

29.10

13

jezus

Na een uur kwam er een man binnen met drieknechten. Ze gingen bij het raam zitten dat uitkeekover de Westerschelde. Ze dronken bier. De manleerde de knechten vingerknippen. Ik zag dat hijmijn tandarts was. Ik vroeg wat hij deed. ‘Ik leer zeknippen met hun vingers, daarmee worden ze nieu-we mensen.’ Ik zei:‘Ziet, ik maak alle dingen nieuw.’Hij keek me bevreemd aan. Ik zei:‘Jezus, dat weet jetoch wel? Dat heeft Jezus gezegd.’ Hij keek me be-nauwd en niet-begrijpend aan. Na wat tastend enaarzelend praten bleek dat hij niet wist wie Jezus was.Mijn tandarts had nog nooit van Jezus gehoord! Hijwas een vakman, hij was de beste tandarts die ik inmijn leven was tegengekomen, hij ontwierp auto’s inzijn vrije tijd, hij had een geavanceerde, computerge-stuurde draaibank, maar hij wist niet wie Jezus was.

Omdat ik 65 jaar was geworden en iedere maandvan de staat een ouderdomsbijdrage ontving, achtteik het mijn plicht iets terug te doen. Ik legde hemuit dat Jezus was gekruisigd en daarna in een grotwas gelegd, zo dood als een pier. En dat zijn vrien-din, Maria van Magdala, hem na enkele dagen niet inzijn graf had aangetroffen, maar in de tuin zag lopen.Zij herkende hem aanvankelijk niet, zij hield hemvoor de tuinman. Maar toen ze naar hem toe liep, zeihij: noli me tangere (raak me niet aan). De tandarts zei:‘Waarom moet ik dit weten?’ Ik zei:‘Dit is het beginvan een grote godsdienst, waar jij en ik en nog eenpaar miljard mensen in leven, nolens volens (niet wil-lend willend).’ Het café was heel groot geworden.Ik wees naar boven en zei: ‘Het heelal is een grote

13


circustent, er worden verschillende nummers opge-voerd. Onze acrobaat heet Jezus.’ Daarna ging ikweg.Toen ik over de dijk liep, zag ik dat hij met zijnknechten over me praatte.

1414


30.10 tacitus

Zoals je weet heb ik het Spinoza Lyceum bezocht.Omdat ik niet kon leren,was ik een zeer middelmati-ge leerling. Maar toch heb ik op die school heel watopgestoken. Opsteken is kennelijk iets anders danleren.Ik weet bijvoorbeeld de betekenis van de Latijn-se werkwoorden velle en nolle.Velle betekent willen,ennolle betekent niet-willen. Als ik me goed herinner,is nolle een samentrekking van non en velle. Nolensvolens betekent dus niet-willend willend, ofteweltegen wil en dank.

Als dank voor de lessen op het Spinoza Lyceum leesik voor het slapen gaan en daarna bij slapeloosheid deJaarboeken van P.Cornelius Tacitus.De leraren vertel-den altijd dat Tacitus een groot schrijver was door zijnbondigheid. Dat is zo, maar nog belangrijker is dat hijniet gevoelig schrijft. Gevoelig schrijven is een grotepest, het is een vorm van hysterie.Tacitus schrijft overde verbanning van Sempronius Gracchus naar heteiland Cercina in de Africaanse Zee. Hij leeft daar veer-tien jaar in doodsangst.‘Toen werden soldaten op hemafgezonden,die hem op een in zee uitstekend deel vanhet strand vonden, terwijl hij niets dan onheil voorzag.Bij hun aankomst verzocht hij een weinig tijd om zijnlaatste bevelen in een brief aan zijn vrouw Alliaria tegeven, en stak toen zijn nek aan zijn moordenaars toe.’Deze Sempronius Gracchus was niet voor niets verban-nen, hij deugde niet. Hij kwam uit een aanzienlijkgeslacht en had een schrandere geest, maar was op hetslechte pad geraakt. Daarom schrijft Tacitus: ‘Door dewelberadenheid in zijn dood de naam van Semproniusniet onwaardig,was hij in zijn leven daarvan ontaard.’

1515


2.11 bakker

Op een heldere en koude herfstmorgen ga ik naar dedokter. Naast me in de wachtkamer zit een man dieover de kou praat. Ik zeg dat op IJsland de worteltjestwee gulden vijftig per stuk kosten. De dokter luis-tert naar mijn klacht en stelt vast dat ik aan het Syn-droom van Tietze lijd. Hij zegt erbij dat hij dezediagnose uit zijn mouw schudt, wat mij geruststelt.Hij belt de secretaresse van de specialist en maakt een afspraak voor me.Tegenover de dokterspraktijkmaakt de bakker op de stoep een apparaat schoonmet een hogedrukspuit. Ik weet dat zijn toen min-derjarige zoon ooit de bakkersauto heeft geleend enals een gek door naburige dorpen is gaan rijden.Naast hem zat een schoolvriendje dat ook wel eensavontuurlijk wilde leven, hij woonde alleen met zijnmoeder, ze leefden van een kleine uitkering.De bak-kerszoon reed de auto met grote vaart tegen eenboom. Het schoolvriendje stierf ter plekke, de bak-kerszoon overleefde. Als de moeder van de dode jongen de bakkerszoon op straat ziet lopen, voelt zebehalve groot verdriet ook bittere wrok. De zonschijnt op de witte kleren van de bakker die in eenwaaier van fijne druppels staat. Ik verbaas me eroverdat de buitenkant van de dingen zoveel verbergt.

1616


Bidinald

Documents

Transcript of Bidinald