IIIIIIIInnnnnnnnnn ttttttttttttttttttrrrrrrrrrrrraaaaaaaaaaaannnnnnnnnnnnnnnnnsssssssssssssssiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitttttttttttttttttiiiiiiiiiiiiiiiiieeeeeeeeeeee

BG

Mag

azin

e - e

dit

ie n

ajaa

r 20

18

Het grote verhaal van betekenistoerisme

Van persoonlijk naar gebiedsgeluk

Zelfvoorzienendheid gebied als streven

Van economisch naar eco-systeem

Colofon

Opgesteld door:Heusschen*CopierRijksweg 12 Gulpen6325 AE Gulpentel: +31(0)43 458 34 37e-mail: info@hclt.nllay-out en illustraties:Kees Valk

In opdracht van:

Buitengoed Geul & Maas

In samenwerking met:

Kwartiermakers:Johan ArtsJoep BeaujeanKris FösterAnke FranssenMarc HeusschenJos KesterFrank KlementJudith MestromCamille OostwegelDavid SmithJos TruijenMaike Vaessen

Samenwerkende adviseurs:Bosgroep Zuid NederlandHeusschen*CopierKlement2

Bureau VerbeekVullings de Moor

Kernteam Buitengoed Geul & Maas:Bart HeffelsRoy HennekensLex HoefnagelsCindy MacheelsKoos JansHans Tulleners

Stuurgroep Buitengoed Geul & Maas:Gert-Jan KrabbendamPaul SandersHans TeunissenCarlo Vankan

Hier kom je letterlijk tot rust en op verhaal door de vertelde geschiedenis van de land-goederen, natuur en alle rijkdom van dit gebied. Maar ook de nieuwe initiatieven maken dit voorbeeld van betekenistoerismemeer dan de moeite waard.

L A N D S C H A P S K R A C H T

3

1

1

1

1

1

BGM in the picture

Financiering

Vraag en aanbod

Organisatieg

555544443333

22221111

6666

Het besef dat het gebied de moeite waard is en ons samenhoudt.Als het er op aankomt staan alle spelers in het veld schouder aan schouder. Alle belanghebbenden zien de waarde van het gebied en het belang van een gemeenschappelijke inzet en organisatie.

‘Hands-on’ karakter van de revolverende investering.De coöperatie gaat werken met contributie van leden en begunstigers en verleent collectieve en individuele diensten met een percentage dat van elke transactie terugvloeit in het gebied.

Vanuit onze voortrekkersrol laten we zien hoe het samen kan.We zijn al verder dan we zelf soms denken en zijn aantrekkelijk voor partners die willen aanhaken.

Het vinden van onderscheidende PMPC (Product-Markt-Partner-Combinaties).Het aanbieden van PMPC combinaties biedt nieuwe kansen voor te herbestemmen objecten op nieuwe markten en aan ander passend cliënteel.

Successen en

Marketing & Communicatie

CommunityElkaar leren kennen en vertrouwen door samen concrete projecten te doen.Effectief samen de schouders eronder zetten brengt mensen sneller samen op een manier die inzicht verschaft in wederzijdse belangen en bedoelingen. Met het Buitengoed als grote gemene deler.

We komen tot de kern van de positionering.De formuleringen van marketing toetsingen en een bijpassende positionering krijgt nu serieus vorm en vindt brede weerklank onder kernteam en ondernemers. Work in progress.

BGM in the pictureL

FinancieringL

L

5

Ruimte voor nieuwe landgoederen.Wil je duurzaam ontwikkelen en ecologische-, energie uitdagingen en zelfvoorzienendheid de ruimte geven dan moet er ruimte zijn voor nieuwe invalshoeken om ook nieuwe landgoederen of hybrides te laten ontstaan. Zoeken naar nieuwe invalshoeken voor herbestemming vanuit grotere diversiteit vraagt om flexibiliteit in bestemmingsplannen.

De sterke behoefte aan een formele status en juridische entiteit. Concrete projecten waar financiële transacties bij horen vragen om een werkbare compacte organisatie, duidelijke identiteit en een gezicht. Transparantie en efficiëntie zijn vanzelfsprekend.

Er moet iets substantieels geboden worden.Het bieden van handelingsperspectief is doorslaggevend bij de keuze om financiële risicobereidheid aan te gaan. De kosten gaan voor de baten vraagt om gewenning en acceptatie. We moeten afspraken maken over de werkwijze en facilitering van o.a. subsidies.

Ambitie verhogen , opschalen en groter denken.Terughoudendheid moet omgebogen worden in initiatief en geloof in eigen kracht. Zo behouden wij onze voorsprong en blijven voorbeeld en zelfstandige inspiratiebron vanuit onze ambitie en doelstelling.

lessen

Marketing & Communicatie

CommunityLFrequenter kennis en voortschrijdend inzicht delen.De kerngroep moet nu weer groter en breder worden. We moeten hard werken aan het versterken, groeien en vooral informeren van de achterban en potentiële belanghebbenden.

Blijven concentreren op wie en wat we zijn in het BGM, de bescheidenheid van ons afschudden en werken aan grotere naamsbekendheid.We moeten keuzes maken om duidelijk te kunnen communiceren. Als we alles willen zijn worden we nietszeggend. Daarom duidelijke keuzes voor de kwaliteit van kleinschaligheid i.p.v. volume.

L

L

14

16

18

20

22

242

Kwaliteitslabel

Gastvrijheid

Gebiedsontwikkeling

Onze AgendaBuitengoed Geul & Maas stelt zich voor

op de Open Monumentendagen met een integraal programma

Het is gelukt een integraal programma te maken voor de 3 gemeenten doorspekt met storytelling en

de eerste stappen naar naamsbekendheid; Buitengoed Geul & Maas stelt zich voor.

Duurzame relatie met de Hotel Management School Maastricht.

Garandeert professionaliteit en kennis en levert jonge ambassadeurs op die zich

verdiepen in het gebied en meerwaarde leveren, ook voor hun eigen toekomst.

Optelsom van de onderdelen die positief lading geven aan het label.

De constante drang om het beste wat we te bieden hebben boven te halen.

De visie en drive van BGM wordt door (vooraanstaande) eigenaren omarmd.

De initiatieven worden herkend als zijnde waardevol. Men wil erbij horen. Diverse landgoederen, buitenplaatsen en eigenaren van ander

monumentaal erfgoed evenals ondernemers en burgers schatten BGM op waarde en doen beroep op onze kennis en netwerk.

Storytelling & Wayfinding

ToegankelijkheidDe beeldbepalende doornroosjes worden

weer wakker, zichtbaar en toegankelijk.Mede vanuit een integrale BGM aanpak worden de parels zoals; Vliek, Vaeshartelt, St.Gerlach, Schaloen, Genhoes en Oost weer herkenbare

en beleefbare ensembles. De toegankelijkheid brengt ook verant-woordelijkheid en een mate van zorgplicht met zich mee.

We zijn in staat om waardevolle verhalen te koppelen aan waardevermeerdering in het gebied en winnen aan geloofwaardigheid.

De fietstochten hebben de potentie al aangetoond. Entrepreneur/ Historicus Kris Förster ziet kansen

voor een nieuw bedrijf.

26

28

30

32

34

36

Successen en

1010101099998888

7777

1111111112121212

KwaliteitslabelL

L

L

L

Podium waar alles samenkomt, (Eiland in de Geul, Schin op Geul en Tuinen van Maastricht) met een integrale aanpak.De gebiedsontwikkeling biedt een gebiedsbrede integrale aanpak zonder de ogen te sluiten voor individueel maatwerk. Op lokaal schaalniveau werkt dit.

Het is voor ondernemers gemakkelijker om aan te haken i.p.v. zelf initiëren.Vanuit een geformuleerd initiatief sluiten onderne-mers snel aan. Het is lastig om overzicht en grip te krijgen op in te plannen evenementen. We zoeken samenwerking met vvv limburg om te kijken welke initiatieven meerwaarde hebben voor BGM.

Duidelijkheid rond de organisa-tievorm en eigen gastvrijheid.Scherp krijgen waar BGM voor staat en wat het is. Gastvrijheid begint bij jezelf. We moeten veel gastvrijer zijn voor onze eigen mensen en potentials. Uitnodigend en informerend naar de achterban.

Het is als respect; je krijgt het niet maar je moet het verdienen.Het beste wat we te bieden hebben bij elkaar brengen uit onszelf en het gebied. Dit niveau vasthouden, indien mogelijk elkaar verbeteren.

Storytelling & WayfindingL

Gebruikers van de opengestelde landgoederen normen en waarden bijbrengen, zodat er ook respectvol wordt omgegaan met de ensembles.Verantwoordelijkheid, toe-eigenen, identificeren met de locatie, dit is goed maar heeft ook consequenties.

De verdieping door verhalen toont de relevantie en samenhang van het gebied. En de commerciële waarde ervan.Marketing strategisch zitten we met de verhalen op route naar het gewenste betekenis toerisme. De verhalen zijn de drager en verbindende factor.

1

1

1

1

1

L

77

lessen

De PraktijkschoolDe afgelopen tien jaren hebben de gemeenten Maas-tricht, Meerssen, Valkenburg en de Provincie Limburg veel geïnvesteerd in het “beneden Geuldal en de landgoederenzone: Het huidige Buitengoed Geul & Maas”. De eigenaren en ondernemers verenigd in de Praktijkschool BGM willen deze investeringen nu maatschappelijk voor het gebied laten renderen. Als Community kiezen ze voor het formaliseren van

hun samenwerking, het formuleren van een ambiti-euze toekomstvisie, het ontwikkelen van een meer-jarige programma-agenda en het bemensen van projecten en het organiseren van structurele terug-koppeling en onderlinge consultatie. De Community krijgt hierdoor meer eigen identiteit, zelfvertrouwen en daadkracht en zal zo het verdienmodel van het ei-gen bedrijf en het Buitengoed als geheel versterken.

Collectieve successen

Tuinen van Maastricht

Eiland in de Geul

Kastelenpark Valkenburg

Carlo VankanWethouder Valken-burg aan de Geul, voorzitter Stuurgroep BGM

‘‘BGM gaat uit van projecten, zichtbaar en beleefbaar. Wars van ooit getrokken streepjes op een kaart. Werken aan uitvoering met de nadruk op de klant en het goed is daarom ook politiek ongevaarlijk. Samen successen vieren i.p.v. samen lijntjes bespreken. Buitengoed Geul & Maas, zou ook een mooie naam zijn voor een hele grote nieuwe gemeente, maar daar gaat het in het Buitengoed nou juist niet om, dit moeten we zo houden.‘‘

‘‘Het landschap draagt bij aan de kwaliteit van wonen, recreëren en werken en voelt van ieder-een, dat is niet vanzelfsprekend. Om dit te behou-den en ontwikkelen moeten we ons samen sterk maken en dus verantwoordelijkheid nemen. In de praktijkschool laten we zien dat we dat ook écht doen. Dit partnership leidt tot een nieuwe aanpak. (Be)denken en doen kan tegelijkertijd. Een waardevolle leerschool. Zo brengen we in het BGM alles wat goed is en kansen biedt samen met de ambitie om er het beste van te maken, voor het gebied en alle gebruikers. ‘‘

Marc Heusschenvoortrekker van het transitie proces,

ondernemer en partner in HeusschenCopier LANDSCHAPSKRACHT

Vliek mei 2017De stakeholdersbijeenkomst op kasteel Vliek (Meerssen) in mei 2017 heeft voor een ommekeer gezorgd in het Buitengoed Geul & Maas. De boodschap was; ‘ondernemers ga meer op eigen benen staan en neem verantwoordelijkheid voor uw eigen gebied’. Dit heeft voor het transformatieproces gezorgd in sa-menwerking met de overheden in een co-creatie: de Praktijkschool. Waarbij zelfvoorzienendheid van het proces ingesloten is.

Samenwerkingg

burgers &

ondernemers gemeente provincie

Lex HoefnagelsProgrammamanager

Buitengoed Geul & Maas.

‘‘We worden inmiddels gezien als voortrekkers hoe overheid en ondernemers samen aan de slag zijn gegaan. Het resultaat is de praktijkschool die in korte tijd met succes iets bijzonders in gang heeft gezet. Zonder pro-actieve facilitering van overheid en professionele partners was deze vooruitgang in het onderzoek en experiment nooit geboekt. We hebben wel geleerd dat het on-dernemers-team een betaalde regisseur nodig heeft om te blijven aansturen en prikkelen zodat de co-creatie privaat/publiek niet vrijblijvend wordt.‘‘

kernteam

stuurgroep

ondernemers

professioneel

institutioneel

informeel

11

Hans TeunissenGedeputeerde

provincie limburg Ruimte en Onderwijs

‘‘Ruimte bieden voor initiatieven die écht iets toevoegen in gezamenlijkheid en passend in het Buitengoed”

partnership

partnership

In opdracht van het Buitengoed Geul & Maas is er vanaf februari 2018 tot en met september 2018 invulling gegeven aan de Praktijkschool BGM. Burgers en ondernemers hebben zich samen ingespannen om vanuit ‘’Lessons learned’’ en concrete resultaten inhoud te geven aan het BGM van de toekomst.

Het idee dat er samen in co-creatie verantwoordelijkheid genomen wordt om invulling te geven aan een gebiedsbrede doelstelling zorgt voor enthousiasme en dynamiek binnen het Buitengoed Geul & Maas. Zowel bij ondernemers, ambtena-ren en bestuurders leidt de denk en handelswijze van het BGM tot betrokkenheid en commitment. Een stijgende lijn is ingezet, maar de klus is nog niet klaar.

In dit plan van aanpak wordt beschreven welke resultaten behaald zijn, hoe deze tot stand gekomen zijn en worden voorstellen gedaan hoe het BGM verder gaat in de volgende fase van het transitie proces. Daarbij is het doel om met commit-ment van alle partijen nog krachtiger samen vooruit te gaan zodat het ondernemers collectief uiteindelijk losgelaten kan worden en de overheden op de achtergrond enthousiast aanmoedigen. We weten nu wat ons te doen staat tot 2022.

De metafoor Leren fietsen met steunwieltjes en een duwtje in de rug. De eerste keer helemaal zelf met de gerust-stellende wetenschap van ouderlijk toezicht. Na een leerperiode wordt het tijd om zelf te gaan fietsen. Het vertrouwen groeit en dan de belang-rijke stap, loslaten! Zowel voor ouder als ook kind. Maar haal de steunwieltjes er niet te vroeg af!

Vallen en opstaanVooral durf is nodig en de wil en motivatie om te willen leren. In het begin is het een beetje wen-nen. Je moet de fiets leren kennen en vertrouwen krijgen. Ook vertrouwen in elkaar. Geen makkelijke stap, maar de eerste meters zijn afgelegd en er gaat een nieuwe wereld voor je open.

Fases in hettransitie proces

Elkaar leren kennen en vertrouwen

Samen vooruitEr is tijd nodig om te oefenen, je valt een keer en maakt fouten; dat is onze BGM praktijkschool. De afstand tussen de wereld van bestuurders en ondernemers moet soms overbrugd worden maar het wederzijds vertrouwen groeit. De band tussen overheid en ondernemers is versterkt. De ervarin-gen , kennis en initiatieven worden gedeeld en dan zijn de steunwielen en de hand in de rug heel waardevol totdat het echt heel goed gaat en er écht kilometers gemaakt kunnen worden.

Het doel bereikenUiteindelijk heiligt het doel de middelen. Het gebied en de reeds gedane inspanningen zijn te waardevol om verloren te laten gaan. Nu is het een kwestie van doorzetten, vasthouden wat we al hebben en het écht samen gaan doen; over-heid en ondernemers. Met als doel een duurzame toekomst voor het Buitengoed Geul & Maas te realiseren. De onderlinge band zal nooit verloren gaan maar er zal vanaf grotere afstand enthousiast worden aangemoedigd en mee bestuurd.

13

Het moment van loslaten is gekomen

Tijd om te oefenen

DoelDe community Buitengoed Geul & Maas heeft tot doel de samenwerking tussen de bewoners, (particuliere en publiek-rechtelijke) eigenaren en ondernemers bij het ontwikkelen en realiseren van ver-beterde verdienmodellen te faciliteren, te intensiveren en effectiever te maken.

ResultaatIn één jaar heeft de praktijkschool BGM veel interactie momenten gecreëerd. Dit heeft binnen de groep kwartierma-kers een teamgevoel doen ontstaan. De deelprojecten hebben ook de net-

werkvorming versterkt. Het programma “Het BGM stelt zich voor” heeft minimaal tien leden van het kern-team laten ervaren samen een professionele prestatie te kunnen neerzetten. Het zelfvertrouwen is groeien-de. Andere concrete resultaten zijn de samenwerking met Schin op Geul, de plannen rond de gebiedsont-wikkeling van het Eiland in de Geul en de samenwer-kende adviseurs bij ‘Tuinen van Maastricht’. Ook de fietstochten met wisselende bezetting hebben ge-zorgd voor nieuwe contacten en aangehaalde banden tussen bestuurders en ondernemers. In het begin was er ruimte om wat ‘oud zeer’ tussen met name onder-nemers en overheid een plaats te geven. Ook ondernemers onderling werken aan vertrouwen door niet alleen als concurrenten naar elkaar te kijken.

Aanpak voor de toekomstHet uit- en overdragen van de bereikte resultaten naar de community Geul & Maas via Nieuwsbrieven, Facebook en gemeentelijke publicaties heeft effect gehad, maar heeft nu ondersteuning nodig van fysie-ke netwerkbijeenkomsten, zoals van bijvoorbeeld de Vrienden van de Via Belgica. Door deze resultaten uit te dragen tijdens bijeenkomsten van de community wordt iedereen de kans geboden in te haken en mee te werken aan het vergroten van het individuele en het collectieve toekomstperspectief. Ambitie voor de toekomst: Door het samen oppakken van concrete kansen, biedt de community direct betrokkenen de gelegenheid elkaar te leren kennen, te participeren en samen vooruitgang te boeken. Het Buitengoed Geul & Maas heeft vanuit een gezamenlijk na te streven toekomstvisie, op basis van een samen verder te ontwikkelen identiteit, een meer jaren-agenda nodig rond concrete gezamenlijk aangedragen

kansen per ontwikkelingslijn. Dat maakt eigen in-breng in tijd en financiën naar participanten helder en individueel te rechtvaardigen. Het maakt het werven van extra middelen bij derden doelgericht. 1

De Community

‘‘De beste manier is het om samen concrete projecten te doen. Zo zit de ondernemer nu eenmaal in elkaar; wat gaan we nu doen.”

111

Jos KesterKwartiermakerCommunity en gastheer bij Ontmoet Anna

Ambitie: De nieuwe organisatie heeft binnen een inspi-rerende visie een sterk “hands-on karakter” nodig om iedereen binnen BGM in de community te laten deelnemen.

15

2222 van zoeken...De formuleringen van mar-keting toetsingen en een bijpassende positionering krijgt nu serieus vorm en vindt brede weerklank onder kernteam en onder-nemers. Work in progress.Er is bewustzijn dat het potentieel van het gebied groot is, maar tegelijkertijd is het lastig om te detec-teren waarmee het Bui-tengoed Geul & Maas zich

onderscheidt. Er is zelfs nog discussie over de naam. Deze dekt niet volledig de lading. Er wordt af en toe nog verwezen naar de oude naam Landgoederen zone. Deze discussie is voorlopig geparkeerd. Eerst maar eens weten waar het gebied zijn identiteit aan moet ontlenen en of ons zelfbeeld klopt met de perceptie van de gast/geïnteresseerden. SWOT-analyse en interpretatie van gegevens brengen naar voren dat het BGM niet bekend is en dat men niet weet waar het voor staat (propositiebekendheid). Wat je er mee kunt. Het merk moet dus in de markt gezet worden. Naamsbekendheid is belangrijk.

...naar richting gevenBelangrijker is echter dat we er invulling aan geven. Deze positionering moet relevant, onderscheidend en geloofwaardig zijn en geclaimd worden! Ingrediënten als: geluk, toegankelijkheid, verbon-denheid, wijnbouw, samen met elkaar, zelf doen, tuinen, zelfvoorzienendheid, delen enz. Voelt goed. Het streven naar een samenhangend eco-systeem (ipv economisch systeem) voor het Buitengoed is ook een USP naast de landgoederen, kastelen en monu-menten waarmee het gebied zich positioneert als de onderbuik van Zuid-Limburg. Met een verhaal dat van elke bewoner en ondernemer een ambassadeur maakt met een verhaal…een goed verhaalTijd om op verhaal te komen zegt iets over de rust in het gebied. Hier worden de verhalen gedeeld en elke ondernemer heeft er één. Een verhaal met passie voor het gebied, haar (streek) producten, haar geschiede-nis, heden en toekomst. Een reis mergel en verhalen. Hier worden verhalen doorgegeven en geschreven. Klein en groot. Maar altijd van waarde en integriteit. Dit is een belofte en aantrekking van betekenis-toerisme. We gaan hiermee van volume naar waarde. Een trend die we ook bij Klein Groots Land omarmen. Na de marketingvisie volgt natuurlijk dan de communicatie strategie.

Marketing & communicatie

g

Voortdurend werken aan de naamsbekendheid

Maike VaessenKwartiermaker marketing en het gezicht van camping het Geuldal.

BGM wordt het wereldwijde voorbeeld van hoe ondernemers en burgers, samen en zelf, verantwoordelijkheid nemen voor de ontwikkeling van eco-nomie en samenleving. BGM wordt het eerste volledig zelfvoorzienende gebied in de westerse wereld. In energie, in voeding, in arbeid, in water. Dat geeft ons de unieke nieuwe aantrekkings-kracht en verbinding. Samsø

BGM. Samen zelf doen

BGM wordt de unieke plek met de gelukkigste mensen ter wereld. Als bewoners, ondernemer, maar vooral als toerist. In het BGM werkt alles en iedereen samen om iedereen zich goed te laten voelen. Overheden sturen erop, ondernemers en burgers dragen eraan bij. En toeristen willen er onderdeel van zijn. (Bhutan en Bruto nationaal geluk).

Gelukkigste gebied van Nederland

BGM. Van economie naar ecosysteem

Hier kom je op verhaalBGM wordt het voorbeeld van beteke-nistoerisme door de uniekheid en de identiteit van het gebied te laten leven aan de hand van de oude en nieuwe verhalen die het in zich draagt. Hier kom je letterlijk tot rust en op verhaal door de verhalen die er te vertellen zijn over de landgoederen, de natuur, de historie, maar ook de innovatie en het nieuwe. Je kiest geen hotel, maar een verhaal waarlangs je op verschillende plekken in het gebied kunt verblijven en genieten. Dus niet alleen een geo-grafisch gebied, maar een verzameling verhalen die het gebied laten leven.

BGM wordt wereldberoemd als de plek waar de samenleving functioneert als een ecosysteem waarin alles meedoet en iedereen optelt om samen beter te worden. Hier worden de nieuwe integrale oplossingen gevonden voor maatschappelijk problemen als water, energie, co2. En hier vormen we een ecosysteem waarin we niet concurreren maar laten zien dat we allemaal groeien als we functioneren als ecosysteem.

Ambitie: Herkenbaar maken van Buitengoed Geul & Maas als zelfvoorzienend gebied, waar het ligt, wat er te beleven is en waar het voor staat.

17

3Organisatie

333 Formaliseren van de organisatieDe betrokkenheid en drive van het kernteam blijkt groot en is nog groeiende. Tegelijkertijd breekt bij de kwartiermakers het besef en de wens door op korte termijn te komen tot een definitieve structuur, het organiseren van een investeringsbudget en het betrekken van nog meer participanten. Hiervoor is een juridische entiteit nodig gebleken.

Welke vormDe vraag is nu in welke vorm het BGM zich verder kan organiseren, bezien vanuit de bredere doelstelling om gezamenlijk op verschillende thema’s doelgericht resultaten te boeken. Een analyse van kansen en afbreukrisico’s heeft geleid tot een aantal ‘organisatieprincipes’ als basis voor het voorgestelde organisatiemodel wat voorgelegd kan worden ter toetsing aan zowel de werkgroep BGM, de ondernemers als de bredere groep belanghebbenden.

Uitgangspunten voor een organisatiemodel: Organisatie is ‘van en voor’ belanghebbenden, omwille van de binding met de organisatie;

Juridische structuur nodig, met afspiegeling daarin van belanghebbenden;

Een winstoogmerk (anders dan reservering) is niet aan de orde;

Businessmodel met revolverend investerings mechanisme moet geïntegreerd zijn in structuur;

Organisatie levert diensten aan individuele belanghebbenden, en aan het collectief;

Organisatie heeft een rechtsvorm die verplichtingen kan aangaan;

Dienstverlening richt zich op marketing, advies natuur/landschap / cultuurhistorie / bebouwing,

activiteiten voor belanghebbenden (events)

Ambitie: Werkbaar faciliterend kloppend

hart van BGM waar kennis, middelen

en agenda bij elkaar gebracht worden.

Het gebied is het waard dat we ons gezamenlijk inzetten en organiseren.Voorstel voor een organisatiemodel Op basis van voorgaande uitgangspunten is een coöperatie of vereniging met leden een goede optie. Dit in tegenstelling tot een BV (winstoogmerk) of stichting (heeft geen leden). Het verschil tussen een vereniging en een coöperatie is gelegen in de mogelijkheid om binnen een coöperatie ook bedrijfsmatige activiteiten te ontplooien. Een vereniging heeft in de regel een meer maatschappelijke doelstelling.

Een ‘coöperatie Buitengoed Geul & Maas’ kan opgezet worden volgens het volgende model: 1. Leden: ondernemers, terreineigenaren en overheden 2. Raad van Toezicht (bestuur): Voorzitter, secretaris en penningmeester, directeur/bestuurder werkunit 3. Werkunit: uitvoerend gedeelte van de coöperatie waar het casusteam, en de gebiedsregisseur samen

met de kwartiermakers invulling geven aan de ‘dagelijkse dienstverlening’ 4. Kwartiermakers: de kwartiermakers vervullen een cruciale rol bij de opstart van de coöperatie. Wat start

als het opstarten van thematische activiteiten zal moeten uitmonden in concrete dienstverlening (tegen een tarief) vanuit de werkunit. Daarnaast mogen kwartiermakers ook gezien worden als ambasseur van het BGM.

5. Begunstigers: begunstigers zijn particulieren of bedrijven die BGM een warm hart toedragen en via een ‘gereduceerd tarief ’ de coöperatie ondersteunen. Hiertegenover zullen wel activiteiten voor de ‘vrienden van BGM’ ontwikkeld moeten worden om de banden aan te blijven halen, en de binding te verstevigen.

Leden• Ondernemers• Terreineigenaren• Overheden• Belanghebbenden

Begunstigers

• Vrienden van het Buitengoed

• Bedrijven

Bestuur / RvT

• Voorzitter• Secretaris• Penningmeester

Werkunit

• Marketing en Communicatie

• Financieel en Juridisch

• Ruimtelijke kwaliteit• Agenda en

Programmering• Energie• Opleiding en

werkgelegenheidKwartiermaker

en Ambassadeurs

Coöperatie Buitengoed Geul & Maas

Johan ArtsRegiomanager

Bosgroep Noord-Limburg, kwartiermaker organisatie &

financiering

19

4Financiering

444 De coöperatie gaat werken met contributie van leden en begunstigers en verleent collectieve en individuele diensten met een percentage wat van elke transactie terugvloeit in het landschap.Afgelopen half jaar zijn de resultaten met name bereikt door investeringen in natura. Kwartiermakers die zich inspannen vanuit hun eigen kracht om invulling te geven aan een specifiek onderdeel van de Praktijkschool. Ook zijn er enkele resultaten geboekt op basis van cofinanciering. Kleine subsidie aanvragen voor projecten of onderdelen van de Praktijkschool. Voor de volgende fase is opschaling nodig. Werven van medestanders die bereid zijn aan de voorkant te investeren. Deze middelen kunnen dan middels cofinanciering vergroot worden. Oorspronkelijke doel is om revolverend te ontwikkelen binnen BGM. Hiervoor zullen gebiedseigen en gebiedsbrede verdienmodellen ontwikkeld moe-ten worden. Het inhuren van diensten m.b.t. advies op het gebied van RO is op dit moment het enige voorbeeld dat ook geld voor de BGM-pot oplevert.

Handelingsperspectief is doorslaggevend voor participatie

Businessmodel Om de organisatie toekomstbestendig te laten groei-en zijn inkomsten nodig. Een algemeen uitgangspunt om omzet binnen de coöperatie te creëren, is dat de collectieve dienstverlening goedkoper uitpakt dan wanneer individuele ondernemers dit zelf organiseren. Dit zou bijvoorbeeld aan de orde kunnen zijn op het gebied van groenbeheer danwel energie-opwekking. Op individuele basis zit de ‘winst’ meer in het sneller bereiken van het gewenste resultaat door als ‘wer-kunit/casusteam’ te acteren (zonder winstoogmerk). Ondanks dat de doelstelling van de coöperatie een winstoogmerk uitsluit, kunnen na aftrek van kosten, financiële middelen overblijven.

Inkomstenbronnen Binnen het organisatiemodel kunnen de volgende inkomstenbronnen worden onderscheiden: Contributiebijdragen lidmaatschap leden Contributiebijdragen lidmaatschap begunstigers Tariefstelling met daarin ‘opbouw reserve’ van

opdrachten voor collectieve doelen; Tariefstelling met daarin ‘opbouw reserver’ van

opdrachten voor individuele doelen; Uitvoering van collectieve dienstverlening op ge-

bied van waterbeheer, energieopwekking/-inkoop en natuur/bosbeheer;

Dienstverlening werkunit De dienstverlening vanuit de werkunit is de ‘motor’ binnen de coöperatie die zorgdraagt voor een professionele uitvoering van vraagstukken vanuit het collectief of de individuele leden. Collectieve vraagstukken die op dit moment actueel zijn, zijn bijvoorbeeld de marketing van het gebied, en het verbeteren van de toegankelijkheid. Ook het initiatief van een ‘praktijkschool’ valt binnen de reikwijdte van de dienstverlening van de werkunit.

Aangezien vraagstukken vanuit de leden worden aangedragen is de dienstverlening daarvan een afspiegeling. Dit betekent dat de dienstverlening in de toekomst ook breder opgepakt kan worden. Vooralsnog wordt gedacht aan: Marketing & Communicatie, administratie en PR; Toegankelijkheid; Begeleiding ruimtelijke ontwikkelingen; Begeleiding gebiedsontwikkeling Energieopwekking Ontwikkelen businessmodellen

Kwaliteitsfonds BGM Wanneer na aftrek van onkosten, financiële middelen overblijven kunnen deze worden toegevoegd aan het ‘Kwaliteitsfonds BGM’. Dit fonds kan invulling geven aan gerichte kwaliteitsverbetering binnen het BGM. Samengevat kan dat er als volgt uitzien:

Kwartiermaker organisatie & financiering

Vervolgstappen 1. Voorstel voorleggen aan organisatie jurist en aanscherpen tekst;

2. Voorleggen voorstel aan werkgroep BGM en later stuurgroep met als doel te polsen of er draagvlak is;

3. Doorrekenen businessmodellen om tot tariefstellingen te komen;

4. Toelichting geven aan groep ondernemers en vragen om verbeterpunten, inclusief toetsing tariefstellingen;

5. Opstellen concept juridische tekst oprichtingsakte, organiseren bestuur/RvT, uitwerken diverse bedrijfsmatige zaken

en huishoudelijke regelement;

6. (Potentiële) Ledenvergadering organiseren;

• Conceptontwikkeling• Ruimtelijke ontwikkeling

• Maatschappelijke opgave

• Samenwerkingsarrangementen

• Leden• Begunstigers

Contributie

Dienstverlening collectief

Dienstverlening individueel

Investeren in gebied

Coöperatie Buitengoed Geul & Maas

Coöperatie Buitengoed Geul & Maas

Ambitie: Terugvloeiend in het landschap revolverend investeren met serieus volume.

21

5BGM in the picture

555 Het wordt tijd de terughoudendheid en bescheidenheid af te werpen.

BGM Proeftuin Klein Groots LandBGM en Klein Groots Land hebben vanuit de ideologie vele raakvlakken met elkaar. Het idee van Klein Groots Land is een onafhankelijke ondernemers coöperatie op te richten die zelf en samen de nieuwe markten creëert, waarmee ondernemers (in leisure, landschap en foodproductie) de stap kunnen maken van volume als overlevingsstrategie naar kwaliteit, kleinschaligheid en waarde/marge als nieuwe basis voor duurzame continuïteit en groei. De ondersteuning tussen beide initiatieven zorgt voor het aanscherpen van visie en tegelijkertijd voor concrete praktische toepassing.

BGM Pilot Nationaal Landschap Zuid-LimburgIn het Programmaplan Nationaal Landschap Zuid-Limburg is Buitengoed Geul & Maas als hét voorbeeld genoemd voor de hefboom Versterking ondernemerschap. Meer dan alleen in deze ene hef-boom zit de voorbeeldfunctie van BGM in de integrale benadering. Het BGM bewijst dat combinatie van verschillende hefbomen zorgt voor een duurzame ontwikkeling van ons landschap met meerwaarde voor het hele palet aan functies in dit landschap. Sier maken met het BGM vraagt natuurlijk ook een wederdienst. Zeker ook in financiële bijdrage of faciliteren in mankracht. Vanuit het NLZL is er een landschapsfonds in oprichting. BGM kan ook hier de voorbeeld casus zijn om vanuit de brede doelstelling van het gebied op lokaal niveau middelen vanuit het landschapsfonds in te zetten.

De buitenwereld ziet het Buitengoed inmiddels als voorbeeldproject, hefboom, proeftuin of trendsetter en krijgt navolging.

David SmithVader van het gedachtengoed

achter Klein Groots Land

Ambitie: Inspirerende voortrekkersrol vasthouden vanuit authentieke hoge ambitie met behoud van zelfstandigheid.

23

6Vraag & aanbod leegstand

6g

6 66

66 Het Gelders Genootschap voert in 2018 een studie uit naar bestaande en nieuwe instrumenten met de pilot-ensembles Groote Molen en kasteel Schaloen. Lessen die hieruit getrokken worden en ervaringen met tal van objecten binnen het Bui-tengoed dienen voor een structurele aanpak voor vraag en aanbod in het Buitengoed Geul & Maas.

Visie op herbestemmingIn de ontwikkeling van het Buitengoed Geul & Maas is het van belang dat het monumentale erfgoed behou-den blijft. Erfgoed hoort immers bij het DNA van het gebied. Het bepaalt de identiteit in belangrijke mate. Behoud van erfgoed valt en staat met het gebruik ervan. Niets is zo slecht voor een gebouw dan dat het niet gebruikt wordt. In het BGM is een latente vraag naar functies aanwezig die een landingsplek kunnen krijgen in het leegstaande erfgoed. Het exacte aanbod van leegstaand of voor de markt beschikbaar erfgoed en de vraag kennen we echter niet. Erfgoed stijgt in populariteit vanwege een toene-mende bewustwording t.a.v. behoud. Het is van groot belang zowel de omvang van de vraag als het aanbod te leren kennen. BGM werkt hard aan het scherp zet-ten van die ambitie. Dat is van cruciaal belang, want vanuit ambitie zijn thema’s en gebruiksvormen voor gebouwen af te leiden die gekoppeld worden aan het beschikbare aanbod. Herbestemmen vanuit een visie noemen we dat. Dat is wat anders dan een willekeurige vraag naar een ruimte een landingsplek geven op een locatie waar we later spijt van krijgen.

Nieuwe landgoederenMag er dan geen nieuwbouw meer komen? Ja zeker wel. Uitgangspunt is echter dat herbestemming altijd voor nieuwbouw gaat. Maar het is ook denkbaar dat functies die niet ondergebracht kunnen wor-den in bestaand erfgoed in de omgeving ervan een landingsplek in nieuwbouw kunnen krijgen. In ons toekomstige erfgoed dus. Er zijn immers diverse erfgoedensembles die in een ruime groene omgeving liggen, waar, mits de juiste maat en schaal toegepast worden, nieuwbouw verantwoord is. Daardoor kunnen nieuwe landgoederen gerealiseerd worden. In eigentijdse architectuur, ingepast in de omgeving. Daarmee schrijven we letterlijk nieuwe geschiedenis en ontstaan er toekomstige rijks-monumenten. Dat past zeer bij deze tijdgeest!

Herbestemming gaat altijd voor nieuwbouw maar we moeten ook nieuwe landgoederen kunnen realiseren...

Frank KlementOndernemer kwartiermaker

met kennis van rentmeesterschap en herbestemming monumenten

Ambitie: verruiming van de planologische mogelijkheden voor erfgoed. Flexibele herbestemming naar functies die bijdragen aan de ambitie van BGM. Monumenten in stelling brengen voor de toekomst: BGM 2.0

Hoe ver zijn we? Landgoed La Petite Suisse en de Rothemermolen

zijn verkocht en worden herbestemd. Voor de Grote Molen te Meerssen is een herbe-

stemmingsonderzoek opgeleverd in co- produc-tie met het Gelders Genootschap.

De voormalige stroopfabriek in Meerssen is aan-gekocht en toegevoegd aan Landgoed Kasteel Vliek.

De herbestemming van het Herenhuis Withuis-hof naar kantoorlocatie is afgerond.

Voor Hoeve Rome is een beoogd eindgebruiker gevonden, maar de financiering van de herbe-stemming is nog geen feit.

De Weerterhof is verkocht aan Yarden, maar de levering heeft nog niet plaatsgevonden.

Voor diverse objecten worden restauratie aanvra-gen voorbereid.

Er zijn met diverse marktpartijen contacten die locaties zoeken voor verschillende functies, maar passend aanbod is nog niet geïdentificeerd om dat zicht op beschikbaar aanbod ontbreekt.

Restauratie Hoeve Klinkenberg in volle gang

Het projectidee: matchen van vraag en aanbod Het aanbod van erfgoed Inventariseer de aanwezige rijks- en gemeentelijke monumen-

ten in het project gebied. Stel per object vast of er sprake is van leegstand, kwantificeer

de beschikbare gebruiksruimte. Stel per object vast voor welke functies het object potentieel

geschikt is. Rubriceer het totale aanbod per gemeente en per monument-

type en per functie. Stel een marktgericht aanbod op van het beschikbare volume. Registreer de toekomstige mutaties in het bestaande aanbod.

De vraag naar erfgoed Inventariseer in het project gebied bij de aanwezige makelaars

de vraag naar erfgoed per gewenste functie/toepassing. Stel na het vaststellen van de ambitie de functies vast die in

erfgoed een landingsplek kunnen krijgen.

Makelen van erfgoed Breng vraag en aanbod bij elkaar. Ontwikkel voor het beheer van vraag en aanbod in BGM een

slimme tool. NB: een zelfde werkwijze zou voor vrijkomende agrarische

gebouwen gemaakt moeten worden.

25

7777Doornroosje wordt weer wakker.Het oppoetsen van de parels is een begin. Daarnaast is het herstellen van de relatie tussen de bouw-kundige objecten en het landschap uiterst belangrijk. De zogenaamde ensembles zijn zeer waardevol. Het herstellen van zichtlijnen en fysieke relaties maakt het mogelijk de verschillende landgoederen en bui-tenplaatsen sterker te beleven. De samenhang en de hoeveelheid aan beleefbare ensembles draagt voor het overgrote deel bij aan de identiteit van het BGM.

Toegankelijkheid en beheer – dialoog met eigenaren De verschillende buitenplaatsen/kastelen en overige eigendommen toegankelijk maken cq de toegan-kelijkheid vergroten. Streven naar kwalitatief hoog-waardige en duurzame inrichting en beheer met vooral aandacht voor: Cultuurhistorie; Verhogen van natuurwaarden; Biodiversiteit; Beleving; Toekomstige wateropgave. Er wordt maximaal ingezet op toepassing van een breed instrumentarium, verankering en uitwerking van maatschappelijk draagvlak (incl. bedrijvigheid) en inzet van social return bij de realisatie. Neem als voorbeeld Buitenplaats Vaeshartelt waar vanuit de integrale ontwikkelvisie (positionering Vaeshartelt) het object en de omgeving wordt samengebracht. Het beheer is een middel en geen doel op zich.

Jos TruijenKwartiermaker en regiomanager

Zuid-Limburg van de Bosgroep. Veel onderhoud van landgoederen

valt onder hun verantwoordelijkheid

Zichtbaarheid & toegankelijkheid

Ambitie: Zichtbaar, beleefbaar en herkenbaar maken van de ensembles in het Buitengoed door opruimen, creëren en onderhouden. Het herstellen van de relatie tussen de bouwkundige objecten en het landschap is uiterst belangrijk en bepalend voor de waardevolle ensembles.

27

8888Geschikte verhaallijnenEr is een inventarisatie gemaakt van de – liefst ge-biedsbrede - verhalen die kenmerkend zijn voor het BGM. Deze onderlegger is geprojecteerd op het aan-wezige (fysieke) erfgoed in het BGM. Dat leverde de volgende interessante & meest karakteristieke thema’s & verhalen als resultaat op:

Verhaallijn 1: Grondstoffen van het leven Het water van de Geul & de Geulmolens De löss in de bodem & de boerderijen Mergelhellingen & vuursteenmijnen Anno 2018: de zelfvoorzienende regio

Verhaallijn 2: Via Belgica De Via Belgica Villa’s (o.a. Onderste Herkenberg, Vogelenzang) Romeinse Catacomben

Verhaallijn 3: Via Gulia (Langs de Geul oevers) Geologische ontstaansgeschiedenis v/h Geuldal De rijke flora & fauna De vuursteenmijnen De watermolens & kastelen Versnipperd land Mergelstad & Kuuroord Valkenburg De schilders van de Meerssense school

Verhaallijn 4: De geboorteplaats van Europa De vuursteenmijnen De Via Belgica De palts van Meerssen Het verdrag van Meerssen (870) Spoorlijn Maastricht-Aken Het verdrag van Maastricht & de euro Kasteel Valkenburg & Chateau Sint-Gerlach Via Douzelage

Verhaallijn 5: Met Gerlachus naar Servaas Sint-Gerlachus & zijn dagelijkse pelgrimage naar

het graf van Sint Servaas Chateau Sint-Gerlach De Basiliek van Meerssen, Gerberga & de voorma-

lige proosdij Sint-Servaas en de Sint-Servaasbasiliek (Simultaan)kerken

Verhaallijn 6: Kastelen langs de Geul Maastricht: de buitenplaatsen van de Regouts

(Groot & Klein Vaeshartelt, La Grande & La Petite Suisse, Meerssenhoven)

Valkenburg: Chateau St. Gerlach, de kasteelruïne van Valkenburg, kasteel Oost, kasteel Genhoes, kasteel Schaloen

Waardevolle verhalen koppelen aan

waardevermeerdering in het gebied.

Bron van inspiratieHet Buitengoed Geul & Maas is een gebied rijk aan geschiedenis en erfgoed. Die rijkdom drukt zich in materiële zin zichtbaar uit in een groot aantal monu-menten & historische locaties. Veel minder zichtbaar, maar evenzeer aanwezig zijn hele boeken vol aan verhalen die vertellen over het ontstaan van het gebied zoals wij het vandaag de dag percipiëren.Binnen de uitdagingen waar het BGM op dit moment voor staat kunnen deze verhalen een belangrijke bron van inspiratie of wellicht zelfs leidraad zijn voor de ondernemers in het gebied om nieuwe PMCP’s te ontwikkelen.

Storytelling &

8888Wayfinding

g

21

Hoe nu verderBovenstaande verhalen zijn geschreven vanuit het oogpunt van een historicus. Het is de basis om te komen tot één of enkele verhalen die goed gefun-deerd zijn in de rijke historie van het BGM. De volgende stap is echter van wezenlijk belang: hoe kunnen deze verhalen nu in het heden worden opgepakt door de ondernemers binnen het BGM om gezamenlijke diverse PCMP’s rond te ontwikkelen? Welke verhalen bieden de benodigde ‘haakjes’ waar ondernemers op kunnen in tappen? Welke verhalen zullen - bezien vanuit marketing & communicatie oogpunt – de potentiële toekomstige bezoekers van

het gebied het meest aanspreken? Deze vragen zullen in de volgende fase van het project moeten worden beantwoord in samenspraak met de onder-nemers binnen het gebied. Eens het verhaal of de verhalen zijn gekozen waarin zoveel mogelijk BGM-ondernemers ‘brood zien’, is het natuurlijk ook van groot belang deze verhalen te laten landen. Niet alleen tussen de oren van de potentiële gasten, maar ook minstens zozeer binnen de oren van de ondernemers zelf. Zij moeten gezamenlijk hetzelfde verhaal uit dragen, en ook de kennis hebben om dit te doen.

2222222212212121212111112122222222112121222222211221221222212122221222122221212222111212122121212121222211111122222212111121221212121212121111111211222122211111121212121222212111112121221212112121111111111111112112111221112221222221122212111222222211222222211212111211

Ambitie: Verdieping geven door relevante verhalen die meerwaarde toevoegen (PCMP’s) en verband leggen tussen de ensembles.

Kris FörsterHistoricus/ kwartiermeester sto-

rytelling maakt een inventaris van alle relevante verhalen voor

het gebied.

29

9Onze agenda

9 99 GezamenlijkMet het organiseren van een gezamenlijk programma binnen het BGM voor de jaarlijkse Open Monumenten-dagen is een begin gemaakt aan iets dat jaarlijks kan terugkeren. Natuurlijk blijft het niet alleen bij dit eenmalige evenement. Een jaarrond program-ma, afgestemd op de thema’s die de identiteit van het BGM bepalen. Zeker zo belangrijk de

afstemming met individuele ondernemers die met activiteiten en evenementen natuurlijk nog steeds hun eigen onderneming op de kaart zetten, maar daarmee ook net zo makkelijk de aandacht weten te vestigen op het BGM waar zij onderdeel van zijn. Ook de samenwerking met gemeenten en instanties kan nog verbeterd worden om tot een goede afstem-ming en planning te komen. We moeten allianties aangaan met bijvoorbeeld de vvv limburg en vandaar-uit een effectieve werkwijze afspreken.

SpecifiekAgenda is onderdeel van marketing- en communi-catieplan maar speelt ook een rol in de community vorming. Wij stellen ons voor dat de agenda straks ingevuld wordt met een selectie van activiteiten van deelnemers/ ondernemers/ aanbieders in het Buitengoed met een meerwaarde en een overzicht van gezamenlijke Buitengoed-activiteiten.

Professionele ondersteuningEr is een hele mooie visie. Er zijn genoeg interessante projecten of aanknopingspunten voor projecten. Van belang is met name een kleine enthousiaste professionele organisatie ondersteund door een enthousiast en ondernemend bestuur. Agenda wordt onderdeel van de website…die straks gerealiseerd wordt op basis van visie (Klein Groots Land?) doelstel-ling, doelgroepen etc. Verder op website een overzicht van de ondernemers/aanbieders in het Buitengoed (met mogelijkheid tot doorklikken), een kaart van het gebied, vermelding van fiets- en wandelroutes, een nieuwspagina, een agenda dus. Daarnaast com-municatie agenda via eigen facebookpagina, andere social media, vvv limburg agenda en overige agenda’s.De organisatie moet gefaciliteerd worden door profes-sionals. Met een bestuur van betrokken ondernemers die richting geven en een aantal commissies. Onder-steund door een hands-on en gedreven projectleider, die het proces aan de gang houdt en zaken realiseert. Daarnaast pr- en communicatiemedewerker om continu te communiceren, agenda bij te houden, uitvoering te geven aan communicatieplan, onder-steuning te bieden bij evenementen en voortdurend te scannen naar activiteiten in (en buiten) het gebied die relevant zijn voor het Buitengoed.

Zeker doorgaan met laaghangend fruit….de website….goede kaarten, wandel- en fietsroutes in het gebied, Open Monumentendagen enz. Hou het concreet en maak het herkenbaar via communicatie, bordjes bij alle ondernemers aan de hoofdingang, bordjes die fietsroutes en wandelroutes aangeven etc. Open Monumentendagen hebben veel inzichten en nieuwe contacten opgeleverd.

Judith MesteromTijdens de Open Monumenten-dagen heeft Judith vanuit Villa Kruisdonk onze agend activitei-ten ingevuld.

ht en nieuwe contacten opgeleverd.

De selectieve zoektocht naar activiteiten

en evenementen met een meerwaarde voor

het BGM en dit gepast

programmeren.

Ambitie: Als een spin in het web kleine en grotere gebeurtenissen aansluitend programmeren met als doel de beleving: In het Buitengoed is altijd iets te doen.

31

10Gastvrijheid

101010Doel BGM gastvrijheidDe kwaliteit van gastvrijheid ‘in breedste zin’ naar een hoger niveau brengen in de toeristische en aanver-wante sectoren van het Buitengebied Geul & Maas door middel van verbinding en activiteiten vanuit voornamelijk ondernemers, erfgoedlocaties en onder-steunende organisaties.

Aanpak Onderzoek naar gastvrijheid binnen BGM (modu-

le 6 studie voorjaar 2018). Inventariseren van geschikte ondernemingen

binnen de doelgroep van BGM. Onderzoek naar een organisatie-, en verdienmo-

del voor de BGM community (module 7 sept-dec 2108).

Opbouw van een ondernemersgerichte commu-nity die een zelfversterkend platform en organi-satie gaat vormen voor ondernemers en be-langhebbenden.Event organiseren voor en door ondernemers over de behoeften, uitdagingen van gastvrijheid bijondernemers en betrokkenheid bij de BGM door deelname. (module 6 studie najaar 2018)

Resultaten en lessen Mee vormgeven aan de community in opbouw-

fase. Verbinden van de hotelmanagementschool aan

de community als structurele partner. Gebruik maken van onderzoeks-, organisatie- en

kennismogelijkheden die de hotelmanagement school en zijn ondernemingen te bieden heeft.

Onbekendheid met BGM bij ondernemers, be-zoekers en bewoners.

Benaderen van ondernemers die een bijdrage (financieel/in natura) kunnen leveren naast hun dagelijkse werkzaamheden.

Gebrek aan samenhang, betrokkenheid onderne-mers behouden (niet incidenteel).

Aanbevelingen en advies voor vervolg-opzet BGM community Een organisatievorm kiezen die aansluit bij een

door ondernemers uit te voeren agenda. Ondernemers enthousiasmeren en benaderen

om deel te nemen aan BGM. De behoeften van ondernemers in een verande-

ren de samenleving op de voet blijven volgen. Contact zoeken met Gastvrij Heuvelland v.w.b.

hun rol, organisatie en samenwerking. Kan BGM een specifiek gebiedsonderdeel zijn van/in het Heuvelland met deels eigen en overlappende doelen?

Kennis en vaardigheden aanbieden en delen met ondernemers.

Event Hospitality uitvoeren bij de Hotel manage-ment school in februari 2019.

Aansluiting en opvolging bij congres ‘Host-manship’ provincie Limburg voorjaar 2109.

Wat is gastvrijheid? Het gastvrij zijn of handelen op een wijze zoals je dat zelf ook graag zou willen ontvangen. Een échte en pure beleving die beklijfd. De mate van gastvrijheid draagt na-tuurlijk voor een belangrijk deel bij aan de belevingswaarde van een bepaalde activiteit of verblijf in het Buitengoed Geul & Maas. Op het moment dat er een herkenbare gastvrijheidsbeleving is bij zowel evenementen als ook door individuele ondernemin-gen straalt dit af naar het gehele gebied. Een belangrijke factor voor het duiden van kwaliteit? Het stimuleren van herhaalbe-zoek? Er zijn veel ondernemers en medewerkers dagelijks bezig met het bieden van gastvrijheid. De manier waarop zal zeker niet overal hetzelfde zijn. Kunnen we van elkaar leren.

En hoe doen we dat dan. Van maart tot april deden studenten van de Hotel Management School Maastricht al een onderzoek naar gastvrijheid binnen het BGM. Welgemeende aanbeveling: beginnen met het creëren van een gastvrije eigen organisatie. Het is van belang dat de zaken intern op orde zijn, om het extern te kunnen uitdragen. De eerste verkenning is uitgevoerd en er zijn vervolgprogramma’s aangeboden.

Anke FranssenOnze gastvrouw pur sang.

Als kwartiermaker stuurt zij de studenten van de Hotel Management

School Maastricht aan.

Gastvrijheid ‘in breedste zin’ naar een hoger niveau brengen.

Toekomstbeeld BGM vanuit gastvrijheidBinnen 3 jaar ( 2019-2022) een door ondernemers ge-dragen, actieve en betrokken gemeenschap vormen die een krachtige rol speelt binnen dit gebied. Waarin ondernemers individueel en gezamenlijk kwa-liteitsverbetering bereiken waaruit kruis bestuivende bloei voortkomt die tot betere gastvrijheid leidt.

Belangrijk voor de nieuwe organisatie Een agenda voeren, activiteiten organiseren en

(laten) uitvoeren waar ondernemers, direct en in-direct, de waarde van ervaren in hun eigen bedrijf en tussen bedrijven.

Meer nadruk leggen op de ‘verbinding’ van het gebied, over de grenzen van gemeenten.

Bij het ‘Event Hospitality’ de mogelijkheden van de onderzoeksresultaten van minor 6 studie voor-jaar 2018 benutten.

Rol kwartiermaker GastvrijheidBetrokken als verbinder voor gastvrijheid tussen de Hotel management school en BGM. Ambassadeur voor gastvrijheid naar te benaderen ondernemers. Begeleiding naar Event hospitality februari 2019.

Faciliteren van de organisatie Professionele ondersteuning voor pr en commu-

nicatie essentieel om de organisatie naar onder-nemers, betrokkenen, bezoekers en bewoners toe, neer te zetten.

Mogelijkheid om deels professionele ondersteu-ning vanuit deelnemende ondernemers in te zetten als vorm van bijdrage? Structureel of per project? Bv. Bij productontwikkeling.

Veel kennis en ervaring is voorhanden bij onder-nemers. Daar gebruik van maken met externe professionele ondersteuning voor ‘out of the box’ resultaten en realisatie.

Ambitie: Echte, pure totaalbeleving die je doorgeeft en waarnaar je terugkeert.

33

11Kwaliteitslabel

11 1111Het is als respect; 11dat krijg je11niet dat moet je 11verdienen…11Kwaliteit van leven past bij de signatuur van landgoederen,

buitenplaatsen en kastelen en het gebied waarin ze geworteld zijn. Niet alleen de gastvrijheid,

maar ook de producten, voor-zieningen en diensten kunnen mee liften in het streven naar kwaliteit op een hoog niveau.

Ambitie: Constant het beste uit jezelf en je omgeving te halen.

Een kwaliteitslabel is een waardering (etiket) voor de mate van kwaliteit, mis-schien zelfs wel een merk. De marketing en communicatie van het gebied draagt ook voor een deel bij aan het label. De juiste lading van dit label en de uitstra-ling die daarbij hoort vormt een stimu-lans voor ontwikkeling binnen onderne-mingen en het gebied als totaal.

35

Joep BeaujeanKwartiermaker kwaliteit

en vakantiehuizenspecialist

12 Vanuit de ambitie: ‘‘Ons buitengoed door ontwikkelen tot één natuur- en cultuurgebied met economische functies waarin altijd iets te beleven valt. Met een kwalitatieve en gastvrije beleving op elk niveau voor iedereen.” Is gewerkt aan het ontwikkelen van een aantal onderdelen in de periode van de Praktijkschool zoals in vorige hoofdstukken beschreven. Een groot aantal van deze onderdelen hebben betrekking op de software: community, marketing & communicatie, gastvrijheid, kwaliteitslabel, etc. Deze producten en diensten zijn waardevol voor het hele gebied. Tegelijkertijd is er ook geoefend met lokale gebiedsontwikke-ling. Dit zijn gebieden waar kansen liggen die aansluiten bij de integrale doelstelling van het BGM en waar publieke en private belangen samen komen. In de gemeente Maastricht is gekozen

voor Buitenplaats Vaeshartelt, binnen de gemeente Meerssen “Het Eiland in de Geul” en in de gemeente Valken-burg de voor de Kern Schin op Geul. Later zijn hier mede vanuit de samenwerking tussen verschillende adviseurs (casusteam BGM) “De Tuinen van Maastricht”, Kasteel Vliek en Kastelenpark Valkenburg aan toegevoegd.

121212Gebiedsontwikkeling

De aanpakDoor het organiseren van bijeenkomsten is er een podium om wensen naar elkaar uit te spreken. Vooral sociale en economische belangen komen naar voren. De deelnemers in dit proces herkennen zich later ook in de ruimtelijke opgave waardoor eigenaarschap en een gedeelde verantwoordelijkheid ontstaat om te komen tot resultaten. Elk initiatief is uniek en vraagt zeker ook maatwerk om te komen tot passende oplossingen.

ResultaatMooi om te zien dat op deze manier zaken – die vaak al jaren stilliggen – in beweging komen. Dit leid tot energie en wil om door te pakken. Tot op zekere hoogte wordt de volgende stap vanuit eigen initiatief georganiseerd. Een belangrijke les is dat co-creatie hard nodig is om uiteindelijk tot realisatie van concrete projecten te komen.

Hoe verderDe overheid moet dus aangesloten blijven; initiatieven toejuichen, stimuleren en ondersteunen. Het water-schap moet gestimuleerd worden aan te sluiten om de wateropgave integraal mee vorm te geven. Hierbij is het ook de taak van de overheden de initiatieven te plaatsen in een groter perspectief (Tuinen van Maastricht en Kastelenpark), zodat meekoppelkansen benut worden. Op dit moment is er binnen BGM geen duidelijke richting gegeven aan de wijze waarop de facilitering van, binnen het BGM passende gebieds-ontwikkelingen, zou kunnen plaatsvinden. We gaan ons inzetten om te komen tot duidelijke (werk)afspra-ken voor deze vorm van publiek-privateco-creatie.

Ambitie: Het komen tot afspraken over werkwijzen en procedures en je daaraan

en breder de ambities en doelstellingen van het gebied waar te maken. Integraal

voor maatwerk.

37

Marc Heusschenvoortrekker van het transitie proces, ondernemer en partner in HeusschenCopier LANDSCHAPSKRACHT

Proces enproductonderdelen

Regiegezicht

organisatieondersteuning

secretariaat

Visieambitie

doelstellingen

Organisatiedef. voorstel

2e schilterug naar Vliek

oprichting&

financieel + juridischwerkmij

businessmodelsubsidietrajecten

Marketingdraagvlak

operationeelmarketingplan

&communicatieoperationeel

communicatieplan

39

Storytellingverhaallijnen

verdienmodellen&

kaartproefgebied

& ondernemers

Agendacommunity

evenementencriteriaselectie

Gastvrijheidmodule 6

eventmodule 7

onderzoek &verdienmodellen

Gebiedsontwikkelingregie

allianties(werk)afspraken

Planningoktober november december januari februari maart april mei

2018 - 2019

Kwartiermakers

Klankbordgroep

Kernteam

Stuurgroep

Visie Bit provinciale staten verkiezingen

Marketing- & communicatieplan

Organisatie & financieel

Subsidie trajecten opstarten

QuickScan agenda

Gastvrijheid module 6 & 7

Terug naar Vliek

Netwerkbijeenkomst

Netwerkbijeenkomst

41

juni juli augustus september oktober november december

Oprichting corporatie BGM

Ambitie

DromenHet water uit de Geul moet weer drinkbaar zijn. Dat was mijn ambitie toen ik jaren geleden betrokken raakte bij de ontwikkelingen in en rondom het zelfvoorzienende Eiland in de Geul in Meerssen. Veel te hoog gegrepen. Maar wat moet er allemaal gebeuren om die stip op de horizon te be-reiken? Dat je dat niet alleen kunt is wel duidelijk. Hoe bereik ik zielsverwanten? Waarom gaan ze helpen? Wat krijgen ze er voor terug? Verder dan hierover nadenken en af en toe nog eens herhalen bij andere bijeenkomsten over water, ons landschap of samenwerking ben ik niet gekomen.

DoenMijn bereidheid om samen met Camille Oostwegel de handschoen die op kasteel Vliek in mei 2017 aangeboden werd op te pakken was dan ook groot. ‘We gaan het doen’ zei ik. Gewoon beginnen en dan komen we er lerende wijs samen wel achter hoe. De Praktijkschool was geboren. Terugkijkend op de afgelopen periode Buitengoed in transitie overheersen toch de positieve gevoelens. Er zijn bijeenkomsten geweest die ons ontgoochelden en uit anderen kon weer veel energie geput worden. Snel werd ons duidelijk dat het een project is dat een lange adem nodig heeft. We moeten blijven bezielen en enthousias-meren. Steeds weer opnieuw de kansen, mogelijkheden en mogelijke samenwerkingen en combinaties laten zien. De visie moeten we blijven projecteren en uitdragen. De verworven inzichten moeten we blijven delen. Onze eigen kennis wordt niet automatisch gemeen-schappelijke kennis. Dat is geen vanzelfsprekendheid.

AmbassadeursDe eerste studie van de Hotel Management School Maas-tricht hield ons wel een spiegel voor. Op onze vraag naar een template van de gewenste gastvrijheid in het gebied kwam de tegenvraag naar onze eigen organisatievorm, duidelijk-heid in functies, interne gastvrijheid en informeren van be-langhebbenden. Point taken… Willen we het BGM zichtbaar maken dan moeten we het ook organisatorisch een gezicht geven. Met een leider en een kader. De school is natuurlijk wel een geweldige kweekvijver van ambassadeurs. Buitengoed Geul & Maas onbekend en onbe-mind bij de studenten die er notabene zelf midden in wonen maar alleen naar Maastricht kijken. Daar komt door de nieuwe betrokkenheid verandering in. Overbrengen van enthousiasme voor het gebied gaat gemakkelijker als je de ideologie van het revolverd karakter uitlegt, de historie gebruikt en de brug naar de toekomst slaat. De zelfvoorzie-nendheid en ecologische- en energie uitdagingen die er lig-gen spreken direct aan. Ook zo tillen we het Buitengoed naar 2.0. Gedragen in de verhalen. Uiteindelijk willen we allemaal mee geschiedenis schrijven.

VertrouwenBij de ondernemers heb ik ook geproefd dat voor velen het project pas écht begint te leven als het hard gemaakt wordt. Als er een écht project wordt gestart en aangepakt. Denk dan aan voorbeelden als wegwijzers, kaarten, eve-nementen, gemeenschappelijke agenda, Open monu-menten dagen enz. Hun behoeftes moeten snel tastbaar worden, zo wordt hun enthousiasme gevoed. Dicht aanleunend aan: ‘What’s in it for me?’ Maar je moet dit wel vanuit een overkoepelend geheel doen. Daar zit de brug naar de bestuurders van gemeenten en Provincie. Soms wordt niet dezelfde taal gesproken. Ondernemers missen soms het abstractieniveau en bestuurders de con-cretisering. Absolute winst is het dat de lijntjes tussen elkaar korter zijn geworden en het onderling vertrouwen sterk is gegroeid. Het bewustzijn dat we het samen gaan doen groeit. Maar de gesmede banden moeten een dag later niet door een andere overheid (of ondernemer) doorkruist worden.

LerenDat resulteert wel snel in ‘Learning by doing’ maar ook in ‘Learning to know each other’. Praten is goed maar we doen het ook. En van fouten maken leren we ook: dan weet je dat iets niet werkt. Zo hebben we elkaar beter leren kennen tijdens de Open Monumentendagen en is de basis gelegd voor een betere versie volgend jaar. Lessen zijn geleerd en contacten gelegd om beter op elkaars agenda aan te sluiten en om te weten wie wat gaat doen. Zo groeit de community.Eerder beginnen dus. Nu al mee aanschuiven aan tafel voor volgend jaar. En dan weer nieuwe impulsen geven zodat het geen doorslagje wordt van afgelopen jaar. Nieuwe locaties en nieuwe prikkels.

Het beste bij elkaar brengenMooi is het dat uiteindelijk het gebied met de kastelen en landgoederen altijd weer boven komt drijven met als verbin-dende factor de Geul. Ik heb de ambitie uitgesproken om het water in de Geul drinkbaar te maken en deze met anderen gedeeld. Zover zijn we nog niet maar de groep mensen die zich daar voor inzet groeit. De community en het vertrouwen groeien, kennis is gebundeld, tijd en middelen zijn ingezet. Allemaal ingrediënten om bij elkaar te brengen tot het beste van, voor en door Buitengoed Geul & Maas.

Bedankt voor jullie bijdrage.

43

ontmoet anna

RONNIE BESSEMS - MARCO VAN DER WAL - VERA DUERIG - PIET GROUWELS - FRANCOIS MENTING - DIRK SCHOUTEN - CEES SPELT - HANS STEENHOVEN - STEFAN VAN DER VEN - HENK WILLEMS - SANDER GOBEL -

PAUL JANMAAT - INGE LEMMENS NICOLE ARETS - WIM BAETSEN - THEO VAN BALLEGOOY - CHRISTIANNE BARBOU VAN ROOSTEREN - DHR. BOT - FRANS CREUWELS - DHR & MEVR CRUTZEN - MARK DAEMEN - PAUL DEBEY - MAIKE STORMS - DHR. DEGENS - FAYE HERMENS - THEO BRAAM - BART DEKKERS- LEEDERT VAN DIJK - PIM HEIJMANS - DESIRÉE DINJENS - MARIE JOSE DREESSEN - WIM FRANCKEN - DHR. FREDERIX - PAUL GEENEN - RON HABETS -

PASCAL SPELT - GABY HEINS - HENRI HOCHSTENBACH - J. VAN DER BOS - TOOS HOFSTEDE - RALPH HUYDS - BARRY KERCKHOFFS - JUDITH & JEAN MARIE MESTEROM - TON SCHEEPERS - CARLOS VERAART - DANIELLE MULDERS -

JOHN VERJANS - THEO BRAAM - PAUL VAN WEERSCH - MANON NEVEN - ANJA NIEWIERRA - MARIE JOSÉ NOTTEN -GITTE & JEF PINCKAARTS DHR SCHAPKENS - MICKY CEHA- VULLINGSDEMOOR EN NOG VELE ANDEREN...

L A N D S C H A P S K R A C H T