Voorbeeldopgave bedrijfseconomie havo, domein F1 (Knip & Go)
BEDRIJFSECONOMIE VOOR DE BOVENBOUW MARKETING
Transcript of BEDRIJFSECONOMIE VOOR DE BOVENBOUW MARKETING
MARKETINGBEDRIJFSECONOMIE
VOOR DEBOVENBOUW
E1/E2
DOMEIN EMARKETING
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
LEERDOELENJe kunt het marketingbeleid van een organisatie uitleggen in relatie tot het begrip klantwaarde(propositie).
BELANGRIJKSTE BEGRIPPEN EN ONDERWERPEN
• Marketing• Marketingvormen• Marketingplan• Marktonderzoek• Marketingstrategie• Marketingtactiek: de 4P’s van de marketingmix• Marktaandeel berekenen• Extra leerstof voor leerlingen met profielwerkstuk Bedrijfseconomie
DOMEIN E | MARKETING
2
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
1. WAT IS MARKETING?
3
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Onder marketing verstaan we alle activiteiten van een organisatie met als doel om
in te spelen op de wensen en behoeften van de klant, op voorwaarde dat hierbij ook
aan de doelstelling van de organisatie wordt voldaan:
Commerciële bedrijven hebben als doel winst maken. Door marketing toe te passen
willen zij het koopgedrag van de consument beïnvloeden (commerciële marketing).
Overheidsinstellingen en non-profit organisaties hebben geen winstdoelstellingen.
Zij proberen met marketing het maatschappelijk gedrag van mensen te beïnvloeden
(ideële marketing).
WAT IS MARKETING?
4
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
COMMERCIËLE MARKETING & IDËELE MARKETING
commerciële marketing[Tommy Hilfiger]
ideële marketing[Stichting Wakker Dier]
De kunst van marketing is het overbrengen van
een GEVOEL dat leidt tot ACTIE
5
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Waarom we ons tot sommige merken speciaal aangetrokken voelen is geen toeval.
Het gevoel en de voorkeur die we ontwikkelen bij bepaalde merken krijgen is het
resultaat van slimme marketing.
KOOPGEDRAG BEÏNVLOEDEN DOOR MARKETING
AXE verkoopt eigenlijk (geen) deo, maar het GEVOEL van
aantrekkingskracht op vrouwen…6
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE KUNST VAN MARKETING: EMOTIE
Michael Kors verkoopt wel tassen, maar VOORAL een
GOED GEVOELvan
succes, luxe en
zelfvertrouwen
…en geloof maar: de dame is
20% echt en 80% photoshop!
7
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MARKETING IS OVERAL…
8
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Bedrijven passen 4 marketinginstrumenten toe om ons koopgedrag te beïnvloeden:
MARKETINGINSTRUMENTEN
9
De 4 marketinginstrumenten samen noemen we de marketingmix.
Hiermee proberen merkvoorkeur te bereiken en zoveel mogelijk klanten te trekken
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Bedrijven kunnen (afhankelijk van hun positie en de omstandigheden in de markt)
verschillende marketingdoelen hebben, bijvoorbeeld:
• Informeren van een doelgroep (bijvoorbeeld over een nieuw product)
• Creëren van een markt voor haar product (behoefte aanwakkeren)
• Behouden of vergroten van marktaandeel
• Imago creëren, behouden of veranderen
MARKETINGDOELEN
Imagoverandering als marketingdoelstelling[VOLVO]
10
https://www.youtube.com/watch?v=tqrCGf9DwxU
https://www.youtube.com/watch?v=lnjSaGxfZ1g
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Om winst te kunnen maken moet een onderneming voorzien in de behoeften van hun
doelgroep (anders koopt niemand een product van deze onderneming). Met andere
woorden: een bedrijf moet doorlopend waarde creëren voor haar afnemers.
Onder waardepropositie verstaan we het totale pakket aan voordelen (waarde)
waarmee een product voorziet in de behoeften van de klant, zoals:
• Functionele voordelen bijv. goede kwaliteit, gebruiksgemak, weinig onderhoud
• Verkleinde nadelen bijv. lagere prijs, langere levensduur, snelle levering
• Emotionele waarde bijv. status, zelfvertrouwen, ergens bij horen
WAARDEPROPOSITIE
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Onder klantwaarde verstaan we de totale waarde (winst) die een afnemer gedurende
zijn/haar relatie met de onderneming aan die onderneming toevoegt.
Ideaal voor een bedrijf is uiteraard wanneer een afnemer levenslang klant blijft. Om
hier zoveel mogelijk kans op te maken is belangrijk dat de onderneming de hiervoor
genoemde waardepropositie in stand houdt!
Het kan echter voorkomen dat de relatie met de klant eerder eindigt doordat de klant
niet langer tot de doelgroep van het bedrijf behoort, bijvoorbeeld door een verhuizing
of door het bereiken van een bepaalde leeftijd.
KLANTWAARDE
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Onder klantwaardepropositie verstaan we een korte, krachtige boodschap die
duidelijk maakt waarom het de moeite waard is om het product te kopen (en dus niet
het product van de concurrent).
Veel bedrijven drukken hun klantwaardepropositie uit in een slogan:
KLANTWAARDEPROPOSITIE
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MARKETINGVORMEN
Business [B]to
bedrijven leverengoederen of diensten
aan consumentenConsumer [C]MARKETING
B2C
Business [B]to
bedrijven leverengoederen of dienstenaan andere bedrijven
MARKETING Business [B]
Business [B]
B2B
to
consumenten leverengoederen of diensten
aan bedrijven
MARKETING Consumer [C]
Consumer [C]
C2B
to
consumenten leverengoederen of diensten
aan consumenten
MARKETING Consumer [C]C2C
14
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
B2C: BUSINESS TO CONSUMER
Business [B]to
bedrijven leverengoederen of diensten
aan consumentenConsumer [C]MARKETING
B2C
Markt: groot aantal afnemers, veel consumenten
Product: vaak gekocht [m.u.v. duurzame consumptiegoederen], kleine hoeveelheden
Prijs: vast gegeven - niet contractueel vastgelegd - contante betaling, naast rationele
redenen speelt ook emotie een rol (status, prestige, vertrouwen]
Plaats: gemakkelijk bereikbaar, in buurt van consument [fysiek of via internet]
Promotie: vooral massamedia zoals radio, televisie, netflix, YouTube, Instagram etc.,
Ook mond-tot-mond reclame is bijzonder belangrijk voor aanbieders de B2C markt
Relatie: weinig sprake van persoonlijke relatie met individuele klanten
Kenmerken
15
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
B2B: BUSINESS TO BUSINESS
Business [B]to
bedrijven leverengoederen of dienstenaan andere bedrijven
MARKETING Business [B]B2B
Markt: kleiner aantal afnemers t.o.v. aantal consumenten. Klanten zijn vaak wederverkopers.
Product: minder vaak gekocht, handelswaar in grotere hoeveelheden. Goederen die worden
verkocht als productiemiddelen vaak technisch van aard, meer maatwerk.
Prijs: vaak onderhandelbaar - contractueel vastgelegd – betaling op rekening met
betaaltermijn. Emotie speelt geen rol, alleen zakelijke redenen.
Plaats: onbelangrijk, vertegenwoordiger komt naar klant.
Promotie: relatiemarketing (persoonlijk contact, via vertegenwoordiger), verder vakbeurzen,
vakbladen en content marketing (delen van inhoudelijke vakkennis via blogs, websites
etc.)
Kenmerken
16
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
C2B: CONSUMER TO BUSINESS
Business [B]to
consumenten leverengoederen of diensten
aan bedrijven
MARKETING Consumer [C]C2B
CROWDSOURCING
Hierbij leveren consumenten (meestal tegen kleine vergoeding) ideeën of kennis aan bedrijven.
Bedrijven gebruiken deze informatie om hun producten beter af te stemmen op behoeften van
hun klanten. Voorbeelden: LEGO (product ideeën), WIKIPEDIA (kennis), YouTube en Instagram
(foto/video als input van consumenten om te verdienen aan adverteerders).
Een vorm van crowdsourcing is CO-CREATIE, een vorm van samenwerking waarbij consumenten
direct invloed uitoefenen op het eindproduct (fysiek product, plan), bijvoorbeeld: het door de
klant op maat laten samenstellen van een auto, of eigen ontwerp sneakers (stof, kleur, zool)
17
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
C2B: CONSUMER TO BUSINESS
Business [B]to
consumenten leverengoederen of diensten
aan bedrijven
MARKETING Consumer [C]C2B
CROWDFUNDING
Een andere vorm van crowdsourcing is crowdfunding. Hierbij leveren consumenten kapitaal
rechtstreeks aan (vaak startende) bedrijven. Om een grote groep consumenten te bereiken
worden consumenten meestal benaderd via internet en/of social media.
OMGEKEERDE VEILINGEN
Hierbij kunnen consumenten aan zelf aangeven welke prijs zij voor een bepaald product willen
betalen en tegen welke voorwaarden. Eventuele aanbieders kunnen dan een bod accepteren.
Bijvoorbeeld: priceline.com
18
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
C2B: CONSUMER TO CONSUMER
Consumer [C]to
consumenten leverengoederen of diensten
aan consumenten
MARKETING Consumer [C]C2C
C2C marketing bestaat al sinds de tijd dat mensen ruilhandel dreven en er nog geen geld als
ruilmiddel was uitgevonden. Ook rommelmarkten, garageverkoop en verkoop van persoonlijke
spullen via advertenties op prikborden supermarkten zijn voorbeelden van aloude vormen van C2C
marketing.
Met de komst van internet ontwikkelden zich ook nieuwe vormen van C2C marketing, soms met
een commerciële partij puur als hulp bij het samenbrengen van vraag en aanbod. Door vraag en
aanbod volledig online te brengen zijn de transactiekosten (tijd en inspanning die het kost om
vraag en aanbod samen te brengen) verkleind. Voorbeelden: Air BNB – Uber – Marktplaats etc.
19
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
SAMENGEVAT
20
MARKETINGkoopgedrag beïnvloeden
door WAARDEPROPOSITIE
levert opKLANTWAARDE
4P PromotiePrijs
PlaatsProduct
B2C B2B
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
2. HET MARKETINGPLAN
21
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Bij marketing denken veel mensen aan reclame. Marketing is echter veel meer dan
alleen reclame. Het is een uiterst belangrijk onderdeel van de commerciële kant van
de bedrijfsvoering.
Grote bedrijven steken jaarlijks miljoenen euro’s in marketing. Om ervoor te zorgen
dat die investeringen zoveel mogelijk effect opleveren worden marketingactiviteiten
zorgvuldig onderzocht, gepland en geëvalueerd. Dit proces noemen we strategische
marketing planning.
STRATEGISCHE MARKETINGPLANNING
22
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Marketing is duur. Voor sommige bedrijven is marketing zelfs de grootste kostenpost.
Een goed marketingbeleid is daarom enorm belangrijk. De basis hiervoor is een goed
marketingplan. Dit bestaat (minimaal) uit drie onderdelen:
1. Marktonderzoek Wat willen klanten? Wie zijn mijn concurrenten? Etc.
2. Marketingstrategie Hoe kan ik het beste inspelen op behoeften van klanten?
3. Marketingtactiek Hoe vul ik de 4 P’s van de marketingmix in?
23
MARKETINGPLAN
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MARKTONDERZOEK
24
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
WAAROM MARKTONDERZOEK?
Door de markt te onderzoeken wil je antwoord krijgen op vier vragen:
• Waaraan hebben mijn klanten precies behoefte?
• Wie zijn mijn concurrenten
• Hoe spelen mijn concurrenten al in op de behoeften van mijn klanten?
• Wat moet ik doen om beter in te spelen op die behoeften dan mijn concurrenten?
25
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
VORMEN VAN MARKTONDERZOEK
Onderzoek is de basis voor een goed marketingplan. Twee vormen van onderzoek:
DESK RESEARCH (of bureau-onderzoek)
Verzamelen en analyseren van gegevens uit bestaande gegevensbronnen. Deze
gegevens noemen we secundaire data. Bijvoorbeeld: bevolkingscijfers het C.B.S.,
adressenbestanden van de K.v.K. etc.
FIELD RESEARCH
Verzamelen, analyseren en interpreteren van nieuwe gegevens die je hebt verkregen
door eigen onderzoek. Deze gegevens noemen we primaire data. Bijvoorbeeld: door
enquêtes , interviews of observaties de betalingsbereid te onderzoeken van mensen in
de buurt waar je een schoenenwinkel of restaurant wil gaan beginnen.
26
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DESK RESEARCH EN FIELD RESEARCH
desk research field research
27
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
VORMEN VAN FIELD RESEARCH
Field research kun je doen door kwalitatief onderzoek of door kwantitatief onderzoek.
KWALITATIEF ONDERZOEK
Hierbij gaat het vooral informatie in de vorm van woorden. De nadruk ligt op het
verkrijgen van subjectieve informatie zoals meningen of denkbeelden. De meest
voorkomende manieren van kwalitatief onderzoek zij interviews en groepssessies.
Interviews:
tijdrovend (duur), maar levert betere informatie op doordat je kunt doorvragen en verduidelijken.
Groepssessie:
Er ontstaat discussie die nieuwe ideeën kan opleveren, maar ook gevaar van afdwalen van het
hoofdonderwerp.
28
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
VORMEN VAN FIELD RESEARCH
KWANTITATIEF ONDERZOEK
Hierbij gaat het vooral om feitelijke informatie die kan worden gekoppeld aan getallen
om hiermee feiten of gebeurtenissen met elkaar te kunnen vergelijken. Enquêtes en
observaties zijn veel voorkomende manieren van kwantitatief onderzoek.
Observatie:
Hierbij ga je zelf kijken en feiten in cijfers vastleggen, bijvoorbeeld een verkeerstelling
Enquete
Hierbij ga je (meerkeuze) vragen stellen om de uitkomsten later te kunnen vertalen naar cijfers.
• Online voordeel: groot bereik, snel, goedkoop. Nadeel: betrouwbaarheid
• Schriftelijk V: betrouwbaarder N: minder respons, meer moeite, duurder, niet anoniem
• Telefonisch V: direct contact, je kunt reageren N: komt agressief over, mensen haken af29
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
HOE DOE JE MARKTONDERZOEK?
30
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
3 NIVEAUS VAN DE BEDRIJFSOMGEVING
MACRO OMGEVING
Hier gaat het om omgevingsfactoren die buiten de onderneming en de bedrijfstak
vallen. Je hebt als bedrijf geen invloed op deze factoren, maar ze kunnen wel van
invloed zijn op jouw marketingbeleid.
MESO OMGEVING
Factoren die vanuit mijn bedrijfstak van invloed kunnen zijn op mijn marketingbeleid.
Een bedrijfstak of branche omvat alle bedrijven die met eenzelfde soort product op
de markt actief zijn, bijvoorbeeld bedrijfstak horeca of de automobielbranche.
MICRO OMGEVING
Factoren die vanuit mijn eigen bedrijf van invloed kunnen zijn op he beleid.
31
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
EXTERNE ANALYSE & INTERNE ANALYSE
Het marketingplan start met onderzoeken (analyseren) van de bedrijfsomgeving.
Hierbij maken we onderscheid in:
EXTERNE ANALYSE
Deze bestaat uit het onderzoeken van factoren die vanuit de MESO- én MACRO-
omgeving invloed kunnen hebben. Deze factoren worden vertaald in kansen en
bedreigingen voor mijn bedrijf [OPPORTUNITIES en THREATS]
INTERNE ANALYSE
Deze bestaat uit het onderzoeken van factoren die vanuit de MICRO-omgeving (mijn
eigen bedrijf dus) van invloed kunnen zijn op het marketingbeleid door deze te
vertalen in sterktes en zwaktes van mijn bedrijf [STRENGTHS en WEAKNESS]
32
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
SAMENGEVAT:
33
S T R A T E G I S C H M A R K E T I N G P R O C E S
EXTERNE ANALYSE
Marketingstrategie
Marktonderzoek
Marketingtactiek
MACROOMGEVING
totale maatschappijDemogra!schEconomischSociaal-cultureelTechnologischEcologischPolitiek-juridisch
Afnemers (behoeften)Bedrijfstak (porter)ConcurrentenDistributie (bedrijfskolom)
SterktesZwaktes
MESOOMGEVING
bedrijfstak
MICROOMGEVING
eigen onderneming
INTERNE ANALYSE
KANSEN & BEDREIGINGEN
SWOT-ANALYSE
WAARDESTRATEGIE product leadership | operational excellence | customer intimacy
DESK RESEARCH | FIELDRESEARCHDR = bestaande info | FR = nieuw onderzoek
MARKTSEGMENTATIE [DOELGROEPKEUZE]ongedi!erentieerde marketing | gedi!erencieerde marketing | geconcentreerde markteting
MERKPOSITIONERINGwaardepropositie,associaties, usp’s
INVULLEN VAN DE 4 P’S
STERKTES & ZWAKTES
P P P P
MARKETINGkoopgedrag beïnvloeden
doorWAARDEPROPOSITIE
levert op:KLANTWAARDE
4P PromotiePrijs
PlaatsProduct
B2C B2B
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
ONDERZOEKEN VAN DE MACRO-OMGEVING
Hierbij onderzoek je actuele ontwikkelingen in de totale maatschappij. Deze vinden
ook buiten de onderneming en de bedrijfstak plaats. Je hebt er als bedrijf geen invloed
op, maar ze kunnen wél van invloed zijn op je marketingbeleid!
• Demografische factoren bijv. vergrijzing, verhouding man/vrouw
• Economische factoren bijv. gemiddeld inkomen, toe- of afname koopkracht
• Sociaal-culturele factoren bijv. Maastricht studentenstad, geloof etc.
• Technologische factoren bijv. apps, betalen met je smartphone
• Ecologische factoren bijv. aandacht voor omgaan met het milieu
• Politiek-juridische factoren bijv. onder de 18 jaar geen alcohol
34
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
ONDERZOEKEN VAN DE MESO-OMGEVING
Hierbij onderzoek je actuele ontwikkelingen binnen je bedrijfstak:
• Afnemers Wat zijn hun behoeften (wensen, eisen, verwachtingen)
• Bedrijfstak Wie heeft de macht? Afnemers? Leveranciers? Concurrenten?
• Concurrenten Wie zijn mijn concurrenten? Hoe bedienen ze de markt?
• Distributie Hoe ziet de bedrijfskolom eruit? Zijn er verschuivingen?
35Bedrijfskolom van brood
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
ONDERZOEKEN VAN DE MESO-OMGEVING: BEHOEFTEN VAN AFNEMERS
Welke BEHOEFTEN (wensen en eisen) hebben potentiële afnemers in relatie tot mijn
product of dienst? Denk aan:
• Fysieke producteigenschappen (kleur, geur, smaak, functionaliteit) etc.
• Emotionele eigenschappen (design, uitstraling, imago, exclusiviteit)
• Prijs (betalingsbereidheid)
36
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE MICRO-OMGEVING
37
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE MICRO-OMGEVING
De micro-omgeving gaat over de sterke en zwakke punten van de onderneming of de
ondernemer zelf. Voorbeelden van sterke punten:
• Uniek product
• Grote naamsbekendheid
• Groot marktaandeel
• Goede communicatie met klanten
• Tevreden klanten
• Voldoende financiële middelen
Zwakke punten zijn het tegenovergestelde van sterke punten.
38
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
SAMENVATTING MARKTONDERZOEK IN SWOT ANALYSE
39
S T R A T E G I S C H M A R K E T I N G P R O C E S
EXTERNE ANALYSE
Marketingstrategie
Marktonderzoek
Marketingtactiek
MACROOMGEVING
totale maatschappijDemogra!schEconomischSociaal-cultureelTechnologischEcologischPolitiek-juridisch
Afnemers (behoeften)Bedrijfstak (porter)ConcurrentenDistributie (bedrijfskolom)
SterktesZwaktes
MESOOMGEVING
bedrijfstak
MICROOMGEVING
eigen onderneming
INTERNE ANALYSE
KANSEN & BEDREIGINGEN
SWOT-ANALYSE
WAARDESTRATEGIE product leadership | operational excellence | customer intimacy
DESK RESEARCH | FIELDRESEARCHDR = bestaande info | FR = nieuw onderzoek
MARKTSEGMENTATIE [DOELGROEPKEUZE]ongedi!erentieerde marketing | gedi!erencieerde marketing | geconcentreerde markteting
MERKPOSITIONERINGwaardepropositie,associaties, usp’s
INVULLEN VAN DE 4 P’S
STERKTES & ZWAKTES
P P P P
MARKETINGkoopgedrag beïnvloeden
doorWAARDEPROPOSITIE
levert op:KLANTWAARDE
4P PromotiePrijs
PlaatsProduct
B2C B2B
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Het onderzoek van de interne en externe bedrijfsomgeving levert een gedetailleerd
overzicht van alle sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van de onderneming. De
belangrijkste conclusies worden samengevat in een SWOT-matrix:
40
SAMENVATTING MARKTONDERZOEK IN EEN SWOT-MATRIX
De SWOT-matrix vormt de basis voor de marketingstrategie!
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
VOORBEELD SWOT-MATRIX
41
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE MARKETINGSTRATEGIE
42
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
WAARDESTRATEGIEËN VAN TREACY & WIERSEMA
De eerste stap van je marketingstrategie is het bepalen van welke waardestrategie het
beste past bij de antwoorden op je strategische vragen die uit je SWOT-analyse zijn
gekomen.
Treacy en Wiersema onderscheiden hierbij drie mogelijke waardestrategieën, nl.:
• OPERATIONAL EXCELLENCE
• PRODUCT LEADERSHIP
• CUSTOMER INTIMACY
43
Alle drie de strategieën moeten aanwezig zijn, maar in één moet je duidelijkUITBLINKEN om je te onderscheiden van je concurrenten!
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
WAARDESTRATEGIE OPERATIONAL EXELLENCE
Bij OPERATIONAL EXCELLENCE ligt de focus op het kunnen aanbieden van betrouwbare
producten tegen een zo laag mogelijke prijs.
Merken die kiezen voor deze strategie moeten sterk zijn in kostenefficiënt werken en
extreem goed zijn in logistiek.
Voorbeelden:
44
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
WAARDESTRATEGIE PRODUCT LEADERSHIP
Bij PRODUCT LEADERSHIP ligt de focus op het ontwikkelen van innovatieve, kwalitatief
zeer hoogwaardige producten. Voor merken met deze strategie is de prijs minder
minder belangrijk dan bijvoorbeeld technologie en design (vormgeving).
Merken die kiezen voor deze strategie moeten creatief sterk zijn en altijd op de
hoogte zijn van de nieuwste technische ontwikkelingen.
Voorbeelden:
45
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
WAARDESTRATEGIE CUSTOMER INTIMACY
Bij CUSTOMER INTIMACY ligt de focus op onderscheidende dienstverlening en een
exclusieve relatie met (individuele) klanten.
Merken die kiezen voor deze strategie moeten zeer sterk zijn in relatiemanagement:
klanten moeten het gevoel hebben van een exclusieve relatie met het merk.
Voorbeelden:
46
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
WAARDESTRATEGIEËN VAN TREACY & WIERSMA
47
of beste logistiek
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MARKTSEGMENTATIE
48
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MARKTSEGMENTATIE & DOELGROEP
Na het bepalen van je (dominante) waardestrategie ga je bepalen op welke doelgroep
of doelgroepen je gaat richten. Dit noemen we segmenteren (= opdelen).
Een segment of doelgroep is een groep potentiële (= mogelijke) afnemers die een
aantal overeenkomstige eigenschappen hebben, bijvoorbeeld, geslacht, leeftijd,
inkomensgroep, regio, sociaal-culturele kenmerken etc.
Door te segmenteren kun je optimaal aansluiten bij de wensen en behoeften van je
potentiële afnemers.
49
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
OMSCHRIJVEN VAN JE DOELGROEPEN
Onder MARKTDEFINITIE of AFBAKENEN VAN DE MARKT verstaan we het zo duidelijk
mogelijk omschrijven van je doelgroep(en), bijvoorbeeld:
Meyer en Meyer is actief in de kledingbranche en voorziet heren in Nederland van de
behoefte aan kleding. De belangrijkste doelgroep zijn heren vanaf ongeveer 18 jaar
met een kantoorbaan die zakelijke kleding willen kopen tegen aantrekkelijke prijzen
en tot de midden inkomens behoren.
50
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
3 MOGELIJKE SEGMENTATIESTRATEGIEËN
GECONCENTREERDE MARKETING
Je richt je op één specifieke doelgroep, b.v. hoogopgeleide
dames tussen de 30 en de 50 jaar die meer dan € 250 aan een
paar schoenen willen én kunnen uitgeven.
GEDIFFERENCIEERDE MARKETING
Je richt je op meerdere doelgroepen met voor elke doelgroep
een apart marketingbeleid (mix), b.v. Coca Cola, C&A, H&M
ONGEDIFFERENCIEERDE MARKETING
Je richt je op de totale markt (eigenlijk geen segmentatie dus)
b.v. de frituur om de hoek.
51
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
3 MOGELIJKE SEGMENTATIESTRATEGIEËN
52
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
SEGMENTATIECRITERIA
Voor het segmenteren van de markt en het zo nauwkeurig beschrijven van een
doelgroep kun je onderstaande 5 segmentatiecriteria gebruiken:
DEMOGRAFISCH : geslacht, leeftijd, gezinssamenstelling, religie
GEOGRAFISCH : land, regio, stad, klimaat
SOCIAAL-ECONOMISCH : opleiding, inkomen, beroep
PSYCHOGRAFISCH : interesses, levensstijl, persoonlijkheid
GEDRAGSCRITERIA : behoeftes, gebruiksfrequentie, tijdstip van gebruik
53
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
POSITIONERING & UNIQUE SELLING POINT
POSITIONEREN betekent dat je een voorkeurspositie in de hoofden van je doelgroep
probeert te krijgen door je duidelijk te onderscheiden van de concurrentie.
Een UNIQUE SELLING POINT [USP] is een argument waarmee je je duidelijk
onderscheidt ten opzichte van je concurrentie, bijvoorbeeld:
• Een supermarkt die als enige in de regio boodschappen thuis bezorgd.
• Corendon die gratis parkeren aanbiedt bij luchthaven Maastricht Aachen Airport
• Coolblue die gratis een jaar extra garantie biedt op gekochte producten
54
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DOELGROEPEN VISUALISEREN
Om de voor elke doelgroep de marketingmix zo goed mogelijk in te vullen, visualiseren
bedrijven hun doelgroepen vaak met behulp van mood boards:
55
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MOOD BOARD VAN EEN DOELGROEP
56
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MOOD BOARD VAN EEN DOELGROEP MET INSPIRATIE OF EEN PRODUCT
57
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
SAMENVATTING OPBOUW VAN HET MARKETINGPLAN
58
EXTERNE ANALYSE
Marketingstrategie
Marktonderzoek
Marketingtactiek
MACROOMGEVING
totale maatschappijDemogra!schEconomischSociaal-cultureelTechnologischEcologischPolitiek-juridisch
Afnemers (behoeften)Bedrijfstak (porter)ConcurrentenDistributie (bedrijfskolom)
SterktesZwaktes
MESOOMGEVING
bedrijfstak
MICROOMGEVING
eigen onderneming
INTERNE ANALYSE
KANSEN & BEDREIGINGEN
SWOT-ANALYSE
WAARDESTRATEGIE product leadership | operational excellence | customer intimacy
DESK RESEARCH | FIELDRESEARCHDR = bestaande info | FR = nieuw onderzoek
MARKTSEGMENTATIE [DOELGROEPKEUZE]ongedi!erentieerde marketing | gedi!erencieerde marketing | geconcentreerde markteting
MERKPOSITIONERINGwaardepropositie, associaties, usp’s
INVULLEN VAN DE 4 P’S
STERKTES & ZWAKTES
P P P P
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
59
3. DE MARKETINGMIX
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE MARKETINGMIX
Om de marketingdoelstellen te realiseren worden 4 marketinginstrumenten ingezet
die allemaal beginnen met de letter P. Daarom worden de 4 marketinginstrumenten
ook wel de 4P’S genoemd:
De 4 P’s samen vormen de MARKETINGMIX
Het invullen van de marketingmix is de laatste stap van het marketingplan.
60
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE P VAN PRODUCT
61
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Een product is het geheel van materiele en immateriële eigenschappen van een
goed of dienst.
MATERIËLE PRODUCTEIGENSCHAPPEN
Tastbare, fysieke eigenschappen die voldoen aan de functionele behoeften, zoals
functie, vorm, gewicht, smaak, capaciteit etc.
IMMATERIËLE PRODUCTEIGENSCHAPPEN
Niet tastbare eigenschappen die voldoen aan de emotionele behoeften, zoals
identiteit, status, imago, uitstraling, exclusiviteit etc.
Immateriële producteigenschappen ontstaan vaak door reclame.
DE P VAN PRODUCT
62
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Met de P van PRODUCT kun je als bedrijf je product onderscheiden (anders maken)
t.o.v. je concurrenten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:
merknaam en logoDESIGN
geur kleur
smaakprestaties
verpakkingservice
garantie
Hoe unieker je product, hoe minder kans dat je klanten naar de concurrent zullen
gaan. Meestal kun je dan ook een hogere prijs vragen (en krijgen). Waarom?
DE P VAN PRODUCT
63
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
KWALITEIT
Kwaliteit is de waarde die een gebruiker beleeft aan een product. Hierbij let men o.a.
op zaken als duurzaamheid, veiligheid, soort materiaal etc.
Kwaliteit is deels objectief te meten, bijvoorbeeld een keukenmachine met een
vermogen van 600 Watt, of een auto met 150 PK.
Kwaliteit is deels ook subjectief. Dit wil zeggen dat persoon A de kwaliteit van een
product anders (beter of slechter) kan beleven dan persoon B. Denk bijvoorbeeld
aan een wollen trui die iemand heerlijk warm kan vinden of een kriebelding.
64
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Mensen zijn vaak bereid om meer geld te betalen voor producten die ze mooi of
exclusief vinden, ook wanneer dit product exact dezelfde functie vervult dan een
soortgelijk (goedkoper) product waarbij minder aandacht aan vormgeving is
besteed.
Vormgeving (design) voegt dus gevoelswaarde toe voor de koper
en economische waarde voor de verkoper!
VORM
65
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Bij zonnebrillen is DESIGN belangrijk om je als merk te onderscheiden.66
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Soms gebruikteen merk een
BIJZONDERE KLEURom zich duidelijk te onderscheiden
van de concurrenten
67
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
TECHNISCHE FUNCTIE
• bescherming
• opslag
• Houdbaarheid
COMMERCIËLE FUNCTIE
• Aandacht trekken!
• Productinformatie
VERPAKKING
68
De verpakking van een product heeft twee functies:
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
GARANTIE & SERVICE
Garantie en goede service zijn vooral van belang bij duurzame gebruiksgoederen. Dit
zijn goederen waarvan de klant mag verwachten dat ze voor langere tijd meegaan,
zoals een televisie of een wasmachine.
In de wet productaansprakelijkheid is geregeld dat een fabrikant moet instaan voor
een redelijke levensduur van zijn product, ook al is de fabrieksgarantie beperkt tot
bijvoorbeeld 2 jaren.
Winkels die extra garantie en sublieme service verlenen kunnen ondanks een hogere
verkoopprijs veel afnemers aantrekken! Bijvoorbeeld:
69
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MERKEN
Merken proberen garant te staan voor een bepaalde kwaliteit. Hiermee proberen
fabrikanten zich te onderscheiden van andere fabrikanten. De fabrikantenmerken kan
men onderverdelen in A-merken, B-merken en huismerken.
70
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
A-MERK
Veel reclame (bekend bij massa), overal verkrijgbaar, relatief hoge prijs
Bijv. Apple, Samsung, Coca Cola, Lays, Stone Island, Louis Vuitton
B-MERK
Minder reclame (minder bekend), niet overal verkrijgbaar, meestal lagere prijs
Bijv. LG, Herschi cola, Croky, CoolCat
MERKEN
71
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
HUISMERKEN (OF WINKELMERKEN)
Producten die onder de eigen naam van een winkelketen worden aangeboden. Qua
prijs/kwaliteit zitten ze meestal tussen A-merken en B-merken in. Vaak komen ze uit
dezelfde fabriek als een A- of B-merk maar verschillen de ingrediënten, smaak, geur
of kleur. Bijvoorbeeld:
MERKEN
72
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE P VAN PRIJS
73
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
BIJ PRIJS GELDT IN HET ALGEMEEN:
Hoge prijs -> meer winst per product - minder mensen die je product kopen
Lage prijs -> minder winst per product - meer mensen die je product kopen
DE P VAN PRIJS
74
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
PRIJSVERLAGING EN MARKTAANDEEL
• PRIJS is een belangrijk marketinginstrument
• Met PRIJS kun je eenvoudig een prijsverlaging doorvoeren waardoor de afzet/omzet
waarschijnlijk toeneemt.
• Hierdoor kan het marktaandeel van de onderneming of het merk toenemen.
• Als de concurrent echter ook de prijzen verlaagt zal het marktaandeel gelijk blijven
maar de winst dalen!
75
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Natuurlijk moet je als ondernemer op de eerste plaats winst maken. Je verkoopprijs
zal dus hoger moeten zijn dan je kostprijs (of inkoopprijs in handelsonderneming).
Het eerste waar je dus naar kijkt bij het bepalen van je verkoopprijs is
• Je kostprijs
Verder moet je rekening houden met:
• De prijs die concurrenten voor een soortgelijk product vragen
(hoe unieker je product, hoe minder je hier rekening mee hoeft te houden)
• De prijs die consumenten voor een product willen betalen (marktonderzoek!)
FACTOREN DIE DE VERKOOPPRIJS BEPALEN
76
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
PENETRATIEPOLITIEK
Beginnen met een zo laag mogelijke verkoopprijs om met een nieuw
product een plek in de markt te krijgen. Hierdoor wordt toetreding
voor concurrenten onaantrekkelijk. Wanneer je een gewenste
marktpositie hebt opgebouwd kun je (ongemerkt) de prijzen steeds
een beetje verhogen.
AFROOMPOLITIEK
Beginnen met een zo hoog mogelijke verkoopprijs. De ondernemer
richt zich eerst op mensen die iets extra’s willen betalen voor iets
nieuws. Wanneer de afzet stagneert verlaagt men de prijs zodat ook
minder koopkrachtige consumenten het product kunnen kopen.
Risico: meer kans op concurrentie.
PRIJSPOLITIEK
77
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Met de PRIJS kun je mensen ook het gevoel van een buitenkansje geven. Hierdoor
zullen zij sneller overgaan tot kopen. Dit noemen we psychologische prijzen:
€ 199
VAN €…… / VOOR €……
(vaak al voorgedrukt op het prijskaartje!)
2+1 gratis
ALLEEN DEZE WEEK 10% KORTING
UITVERKOOP!
etc.
PSYCHOLOGISCHE PRIJZEN
78
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Beide zijn vormen van verschillende prijzen voor hetzelfde product:
PRIJSDIFFERENTIATIE
Verschillende prijzen voor zelfde product op andere plaats of op ander tijdstip
Bijv. Big Mac in Parijs duurder dan in Maastricht, vakantie in juli duurder dan in april
PRIJSDISCRIMINATIE
Verschillende prijzen voor zelfde product op zelfde plaats of op zelfde tijdstip
bijv. studentenkorting bij eetcafé, 65 plus korting in de trein etc.
PRIJSDIFFERENTIATIE EN PRIJSDISCRIMINATIE
79
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE P VAN PLAATS
80
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
PLAATS is de plek waar de afnemer (consument of handelaar) zijn product kan
kopen. Dit kan een fysieke plek zijn (bijvoorbeeld een winkel) of een digitale plek
(website).
Het marketinginstrument PLAATS moet je ruim zien. Bij keuze voor een fysieke
verkoopplaats (winkel) moet je naast de vestigingsplaats ook nadenken over
beslissingen over zowel de buitenkant als de binnenkant van je verkoopplek.
DE P VAN PLAATS
81
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
BESLISSINGEN OVER DE ‘BUITENKANT’:
In welk(e) land(en), regio(‘s) of plaats(en)?
Webshop, echte winkel of allebei?
Drukke winkelstraat in (stads)centrum? Rand van de stad? Dorp?
(parkeerplaatsen, bereikbaarheid)
Wel of geen etalages?
DE P VAN PLAATS
82
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
BESLISSINGEN OVER DE ‘BINNENKANT’:
Zelfbediening of bedieningswinkel
Stijl/uitstraling/kleuren/materialen
Goede looproutes / producten met hoogste winstmarges op ooghoogte
Verlichting
Geur
Overzichtelijke opstelling
DE P VAN PLAATS
83
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DISTRIBUTIEKANAAL
Hieronder verstaan we de weg die een product doorloopt van van fabrikant naar
consument. Hierbij onderscheiden we directe distributie (rechtstreeks van fabrikant
naar consument) en indirecte distributie (via tussenschakels).
Bij directe distributie is internet een belangrijk distributiekanaal.
DIRECTE EN INDIRECTE DISTRIBUTIE
84
Fabrikant
Exporteur
Importeur
Grossier
Detailhandel
Consument
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
KEUZE DISTRIBUTIEKANAAL
Keuze distributiekanaal voor een fabrikant is afhankelijk van:
• Toegevoegde waarde: welke voordelen bieden tussenschakels (klanten, relaties)?
• Kosten: welke manier is het goedkoopst?
• Soort product: moet het snel of kan het langzamer?
• Afnemers: Hoe kan ik afnemers het beste bereiken?
• Concurrentie: hoe doen zij het?
• Voorkeur: welke manier ligt mij zelf het beste?
85
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
PUSH- EN PULLSTRATEGIE
Twee distributiestrategieën:
PULLSTRATEGIE (TREKKEN)
Fabrikant richt zich op de consument: hij maakt veel reclame waardoor bij de
(detail)handel vraag ontstaat. Deze wil geld verdienen en bestelt het product.
PUSHSTRATEGIE (DUWEN)
Fabrikant richt zich op de tussenhandel: hij bewerkt de handel door de verkoop van
zijn product voor de (detail)handel extra aantrekkelijk te maken door bijv. extra hoge
kortingen, cadeaus bij verkoop van … producten, onverkochte exemplaren terugnemen
etc. Hierdoor prijst de handel de producten van de fabrikant bij de consument aan.
86
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
PUSH- EN PULLSTRATEGIE
87
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE P VAN PROMOTIE
https://www.youtube.com/watch?v=tqrCGf9DwxU
88
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
P van Product heb je al geleerd dat herkenbaarheid en een onderscheidend product
belangrijke voorwaarden zijn voor de eigen identiteit van een bedrijf, product of
merk. Hierdoor voelen (potentiële) klanten zich sneller aangetrokken tot je product
(merkenvoorkeur).
De P van PROMOTIE gaat over het bevorderen van de verkopen door effectieve
communicatie. Vormen van promotie zijn persoonlijke verkoop, reclame,
sponsoring, sales promotion en free publicity. [samen: de promotiemix]
DE P VAN PROMOTIE
89
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
PROMOTIE & BEELDVORMING
Een belangrijk onderdeel van de identiteit van een merk is BEELDVORMING
(fotografie, film).
90
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
PERSOONLIJKE VERKOOP
Is promotie en verkoop door direct contact tussen aanbieder en afnemer.
Voordelen:
• Persoonlijk inspelen op behoeften van de klant
• Betere discussie en overtuiging mogelijk over de eigenschappen van het product
• Onderneming krijgt terugkoppeling van de klant over behoeften
Nadelen:
• Kost veel tijd
• Duur (personeelskosten)
PROMOTIE: PERSOONLIJKE VERKOOP OF MASSACOMMUNICATIE
91
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MASSACOMMUNICATIE
Is promotie en verkoop door indirect contact tussen aanbieder en afnemer via
massamedia zoals televisie, radio, kranten, tijdschriften, internet en social media.
Voordelen:
• Groot bereik in één keer
• Snel
• Relatief goedkoop
Nadelen:
• Minder mogelijkheden om klanten ‘over de streep te trekken om te kopen’
PROMOTIE: PERSOONLIJKE VERKOOP OF MASSACOMMUNICATIE
92
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Reclame is een vorm van promotie. Je moet ervoor betalen. Doel van reclame is om
om afnemers ertoe te verleiden om jouw product te kopen. We onderscheiden:
INDIVIDUELE RECLAME
Hierbij maakt één ondernemer reclame voor zijn eigen product.
COLLECTIEVE RECLAME
Hierbij maakt een groep ondernemers uit eenzelfde bedrijfstak gezamenlijk reclame
voor hun product, bijv.:
RECLAME
93
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
ACTIERECLAME
Gericht op korte termijn (snelle actie), bijvoorbeeld: alleen vandaag 20% korting!
THEMARECLAME
Probeert een bepaald thema langdurig onder de aandacht te brengen met als doel
om een merk of product van een bepaald imago te voorzien, bijvoorbeeld:
ACTIERECLAME EN THEMARECLAME
94
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
RECLAME
95
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Inmiddels maken alle leeftijdsgroepen
gebruik van social media. Social media
marketing is daarom niet meer weg te
denken uit de P van Promotie.
Welke social media je vooral inzet is
afhankelijk van je doelgroep; jongeren
gebruiken bijvoorbeeld andere social
media dan ouderen. Ook verschuift het
gebruik doorlopend. Goede marketeers
blijven deze verschuivingen steeds volgen!
SOCIAL MEDIA RECLAME
96
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
SPONSORING is een vorm van samenwerking tussen partijen gericht op wederzijds
voordeel. De sponsor geeft geld of gratis producten sporters, vloggers, sportclubs,
artiesten, verenigingen etc. in ruil voor publiciteit.
Voordelen voor de sponsor:
Meer naamsbekendheid, beter imago, kweekt goodwill.
Nadelen voor de sponsor:
Duur, effect moeilijk te meten.
SPONSORING
97
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE P VAN PROMOTIE | SPONSORING
98
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Bij SALES PROMOTION wordt de verkoop bevorderd door de consument allerlei
dingen gratis aan te bieden zodat hij iets koopt. Denk hierbij aan samples,
kortingsbonnen, spaarzegels, kinderballon etc.
SALES PROMOTION
99
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Bij direct marketing zich een bedrijf of merk direct tot de klant met behulp van aan
de consument geadresseerde folders, brieven of e-mails. Hiermee hou je je klanten
doorlopend op de hoogte van ontwikkelingen over nieuwe producten.
Mailings zijn meestal gedrukt en verstuur je per post (duur, maar houdt langer de
aandacht vast). Nieuwsbrieven hebben hetzelfde doel maar verstuur je digitaal per e-
mail. (goedkoop maar ‘vluchtig’: de boodschap blijft vaak minder lang in het
geheugen ‘hangen’. Tenzij je een hele goede nieuwsbrief stuurt natuurlijk)!
Bij mailings en nieuwsbrieven is belangrijk dat je ze alléén stuurt als je ook echt iets te
melden hebt. ‘Overkill’ kan leiden tot irritatie, met als risico dat de ontvanger een negatief
gevoel krijgt bij je merk (in plaats van de bedoelde merkvoorkeur).
DIRECT MARKETING
100
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
WEBSITE & NIEUWBRIEF
101
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE P VAN PROMOTIE | BEÏNVLOEDING DOOR ROLMODELLEN
https://www.youtube.com/watch?v=S-yZK0lL41I
Merken gebruiken vaak rolmodellen: beroemde personen die we bewonderen, zoals
voetballers, rappers, vloggers, actrices etc. Door onze bewondering voor hen
(emotie!) krijgen we onbewust een voorkeur voor producten die zij promoten!
ADIDAS& Lionel Messi | Luis Suarez | Paul Pogba
T-MOBILE& Ali B
PEPSI& Beyonce
102
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE P VAN PROMOTIE | BEÏNVLOEDING DOOR ROLMODELLEN
ENZO KNOL& diverse sponsors
ROYALISTIQPS & diverse sponsors
NINJAFortnite/Samsung
103
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Reclame moet in Nederland aan bepaalde regels voldoen. Zo mag je met reclame
niemand misleiden door dingen te zeggen die niet waar zijn. De Reclame Code
Commissie houdt hier toezicht op en kan eventueel boetes opleggen.
De Stichting Ideële Reclame [SIRE] maakt reclame in opdracht van de overheid. Het
is geen commerciële reclame, maar probeert maatschappelijk gedrag te
beïnvloeden, bijvoorbeeld:
TOEZICHT en SIRE
104
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
SAMENGEVAT
105
P
P
PRODUCT• Materiële vs. immateriële eigenschappen• Onderscheidend vermogen• Kwaliteit (objectief/subjectief)• Vormgeving• Verpakking (2 functies)• Garantie & service• Merkstrategie (A-merk | B-merk | huismerk
• 3 factoren die de verkoopprijs bepalen• Prijspolitiek: afroompolitiek vs penetratiepolitiek• Psychologische prijzen - diverse vormen• Prijsdifferentiatie vs. prijsdiscriminatie
P PRIJS
P PLAATS• Vestigingsplaats• Fysiek? Online? Beiden?• Beslissingen t.a.v. de buitenkant van de winkel• Beslissingen t.a.v. de binnenkant van de winkel• Distributiekanaal (direct vs. indirect, lang / kort)• Push strategie vs. pull strategie
• Persoonlijke verkoop - voordelen/nadelen• Massacommunicatie - voordelen/nadelen• Individuele vs. collectieve reclame• Actiereclame vs. themareclame• Social media reclame• Sponsoring• Sales promotion• Direct marketing• Rolmodellen en influenzers
P PROMOTIE
B E L A N G R I J S T E B E G R I P P E N V A N D E M A R K E T I N G M I X [ 4 P ]
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MARKETING ACTUEEL | BINNEN BIJ NETFLIX
https://nos.nl/op3/video/2225286-shortdoc-binnen-bij-netflix-waarom-jij-niet-stopt-met-kijken.html
106
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
EXTRA UITLEG
Marketing in vogelvlucht | 28:04https://www.youtube.com/watch?v=blvbYJkVL2s
107
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
4. MARKTAANDEEL
108
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MARKTAANDEEL
Onder marktaandeel verstaan we het percentage van de verkopen van een bedrijf
ten opzichte van de totale markt. De totale markt bestaat uit de verkopen van het
bedrijf + die van al haar concurrenten bij elkaar opgeteld.
Marktaandeel wordt op twee manieren berekend:
• marktaandeel op basis van afzet
• marktaandeel op basis van omzet
109
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Het markaandeel van de AFZET bereken je als volgt:
MARKTAANDEEL O.B.V. DE AFZET
Marktaandeel (afzet) =aantal verkochte producten (afzet) van bedrijf X :
totaal aantal verkochte producten in de marktx 100(%)
VOORBEELD
In 2018 verkocht Volkswagen in Nederland 24.800 auto’s. In 2018 werden in Nederland
in totaal 142.890 auto’s verkocht. Hoeveel was het marktaandeel van Volkswagen op
basis van afzet?
ANTWOORD: Marktaandeel VW (afzet) = 24.800 : 142.890 x 100(%) = 17,4%
UITKOMST IS DUS ALTIJD IN PROCENTEN!
110
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Het markaandeel van de OMZET bereken je als volgt:
MARKTAANDEEL O.B.V. DE OMZET
Marktaandeel (omzet) =omzet van bedrijf X :
totale omzet in de marktx 100(%)
VOORBEELD
In een jaar zijn in een bepaald land de volgende omzetcijfers bekend:
Apple: € 400 miljoen | Samsung € 240 miljoen | Overige merken € 350 miljoen
Bereken het marktaandeel Apple op basis van omzet.
ANTWOORD: Marktaandeel Apple (omzet) = 400 : (400+240+350) x 100(%) = 40,4%
UITKOMST IS DUS ALTIJD IN PROCENTEN!
111
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Van een onderneming kan het marktaandeel o.b.v. omzet (in geld) groter zijn dan
het marktaandeel o.b.v. de afzet (in aantal verkochte stuks).
In dit geval is het gemiddelde prijsniveau van deze onderneming hoger dan dat van
de concurrentie.
Voorbeeld:
BMW heeft een hoger markaandeel in omzet, VW heeft een hoger marktaandeel in
afzet
MARKTAANDEEL O.B.V. OMZET GROTER DAN O.B.V. AFZET
112
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Ondernemingen met een groot marktaandeel hebben in het algemeen een sterke
concurrentiepositie en zijn vaak rendabeler (winstgevender) dan concurrenten met
een klein marktaandeel. Bij onderhandelingen met leveranciers kunnen zij
bijvoorbeeld lagere prijzen bedingen.
Bedrijven kunnen op twee manieren hun marktaandeel vergroten:
• Klanten afsnoepen van concurrenten
• Concurrenten overnemen of fuseren
VERGROTEN VAN HET MARKTAANDEEL
113
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Vul de gegevenstabel over de pizzamarkt in Maastricht hieronder verder in:
OEFENOPGAVE
114
Jaar X Afzet(stuks)
gemiddelde prijs (€)
Omzet(€)
Marktaandeel (afzet)
Markaandeel (omzet)
New York Pizza 21.000 9,75
Domino’s 37.000 8,50
Da Nonna 14.000 11,25
Thuisbezorgd 46.000 12,00
Overige 22.000 10,50
TOTAAL:
Stuur je volledig ingevulde tabel naar je docent. Je mag dit ook uitwerken in
Microsoft Excel of een vergelijkbaar programma. Onder de volledig juiste
inzendingen wordt een pizzabon verloot!
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
MARKTAANDEEL WORDT VAAK WEERGEGEVEN IN EEN CIRKELDIAGRAM:
115
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
VERDIEPING
extra leerstof voor hetPROFIELWERKSTUK BEDRIJFSECONOMIE
116
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
VERDIEPING I5-krachten model van Porter
117
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
ONDERZOEKEN VAN DE MESO-OMGEVING
Een van de onderdelen van het extern markonderzoek in de meso-omgeving van de
onderneming is het onderzoeken van de machtsverhoudingen binnen de bedrijfstak.
Volgens het 5-krachten model van Porter onderzoek je in dit verband de macht van:
• Afnemers [potentiële] klanten
• Leveranciers bedrijven waar je inkoopt
• Substituten mate van alternatieven voor jouw product
• Nieuwe toetreders veel of weinig drempels om toe te treden
• Huidige concurrenten die reeds op de markt actief zijn
118https://www.youtube.com/watch?v=vlx2ykfFR_4
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE MESO-OMGEVING: 1. DE MACHT VAN AFNEMERS
Afnemers zijn consumenten of bedrijven aan wie ik mijn producten verkoop. Wanneer
afnemers veel macht hebben kunnen ze mijn bedrijf onder druk zetten om de prijzen
te verlagen. De macht van afnemers wordt kleiner:
• Als er hoge kosten zijn om over te stappen naar een andere verkoper
• Als mijn product unieke eigenschappen heeft die mijn concurrent niet heeft
• Als de afnemer slecht geïnformeerd is
• Als de afnemer maar weinig producten bij mij koopt
Door bovenstaande punten wordt mijn onderhandelingspositie sterker omdat ik
minder afhankelijk ben van mijn afnemers. Dit is minder bedreigend voor mijn
onderneming.
119
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
DE MESO-OMGEVING: 2. DE MACHT VAN LEVERANCIERS
Leveranciers zijn bedrijven die aan mij producten verkopen. Ik koop bij een leverancier.
De macht van leveranciers wordt kleiner:
• Als er veel leveranciers zijn (veel onderlinge concurrentie)
• Als er voor mij lage kosten zijn om over te stappen naar een andere leverancier
• Als ik het product zelf kan maken en dus niet afhankelijk van een leverancier
Door bovenstaande punten wordt mijn onderhandelingspositie sterker omdat ik
minder afhankelijk ben van mijn leverancier. Dit is minder bedreigend voor mijn
onderneming.
120
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Substituten zijn producten die vervangbaar zijn door vergelijkbare producten,
bijvoorbeeld koffie of thee, frietje of pizza, vliegreizen of treinreizen etc.
Complementaire producten zijn producten die elkaar aanvullen,
bijvoorbeeld friet en mayo, koffie en suiker, peper en zout etc.
Mijn onderhandelingspositie wordt sterker:
• Als er weinig substituten zijn voor mijn product
• Als er substituten zijn maar moeilijk te verkrijgen
DE MESO-OMGEVING: 3. DE BESCHIKBAARHEID VAN SUBSTITUTEN
121
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Nieuwe toetreders zijn nieuwe concurrenten. Zij vormen een bedreiging voor mijn
onderneming omdat mijn onderhandelingspositie zal verzwakken bij de komst van een
aantal nieuwkomers waar mijn klanten ook kunnen gaan kopen.
De dreiging van nieuwe toetreders zal toenemen:
• Als er weinig kennis nodig is om te beginnen
• Als de markt/product niet beschermd is door patenten
• Als er weinig kosten moeten worden gemaakt om toe te treden
• Als er geen schaalvoordelen zijn voor de bestaande aanbieders (geen
gezamenlijke inkoop)
Bovenstaande punten maken mijn onderhandelingspositie zwakker.
DE MESO-OMGEVING: 4. DE DREIGING VAN NIEUWE TOETREDERS
122
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
Ook huidige concurrenten vormen een bedreiging mijn onderneming.
Deze kunnen een bedreiging zijn:
• Als veel concurrenten in de buurt van de onderneming zitten
• Als er sprake is van een marktleider (sterkste positie)
• Als er een hevige strijd is op prijs en kwaliteit
• Als er geen groei meer is in de markt
• Als er wordt geconcurreerd met een zelfde (homogeen) product
Door bovenstaande punten wordt mijn onderhandelingspositie zwakker.
DE MESO-OMGEVING: 5. DE DREIGING VAN HUIDIGE CONCURRENTEN
123
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
VERDIEPING IISWOT-ANALYSE & CONFRONTATIEMATRIX
124
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
SWOT-ANALYSE
De SWOT-analyse is het in kaart brengen van alle sterktes, zwaktes, kansen en
bedreigingen als resultaat van je interne en externe analyse. De sterktes, zwaktes,
kansen en bedreigingen voeg je samen in een SWOT-matrix. Deze vormt de basis voor
de verdere uitwerking van je marketing strategie.
125
INTERNE ANALYSE
EXTERNE ANALYSE
+ -
+ -
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
VOORBEELD SWOT-ANALYSE 5-STERREN HOTEL AMSTERDAM
126
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
CONFRONTATIEMATRIX
De laatste stap van de SWOT- analyse is het samenvoegen van alle sterktes, zwaktes,
kansen en bedreigingen in confrontatiematrix. Hierin ga je de 3 belangrijkste sterktes,
zwaktes, kansen en bedreigingen met elkaar ‘confronteren’ en bekijken welke
combinaties voor jou interessant zijn op om op in te spelen of juist te vermijden!
Vervolgens doorloop je alle velden in de matrix van boven naar beneden en van links
naar rechts. Aan relevante combinaties ken je per kolom een mate van belangrijkheid
toe. Dit kun je doen in cijfers of in + en – tekens.
127
https://www.youtube.com/watch?v=CiRgZs-ep1Y
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
CONFRONTATIEMATRIX
128
BEDRIJFSECONOMIE HAVO | DOMEIN E | MARKETING | © EA
STRATEGISCHE VRAGEN
Vervolgens ga je alléén de combinaties met ++ en -- gebruiken om deze combinaties
om te zetten naar STRATEGISCHE OPTIES OM JE CENTRALE PROBLEEM op te lossen
• Welke combinatie(s) van mijn sterktes en kansen in de markt geven mij een
voordeel?
• Welke zwaktes moet ik verbeteren om geen belangrijke kansen te laten schieten?
• Wat is de belangrijkste bedreiging in de markt en hoe kan ik mijn sterktes gebruiken
om me hier tegen te wapenen?
• Kan ik mijn zwaktes uit de weg ruimen om te voorkomen dat bedreigingen
werkelijkheid worden?
129