Basiscursus Ecologisch tuinierendeel 2

In samenwerking met:

• OVAT

• VELT

• Vincent de Wolff

Wat komt vanavond aanbod:

• Terugblik op voorgaande bijeenkomst

• Deze maand staat in het teken van: • Grond klaar maken

• Opkweek

• Teelten in het voorjaar

• Aandacht voor:• Ziekte preventie

• Onderwerpen als:• Jouw rol in de tuin

• Kijk op ziekten en plagen

• Diverse teelten.

• Teelt technische tips

• Voorbeelden van teeltplannen

• Enz.

• Maar vooral: Wat is jullie ervaring!

Onderwerpen vorige bijeenkomst

• Voedsel of eten?

• De bodem

• Vruchtwisseling

• Het teeltplan

• Grondbewerking

• Bemesting

NOG VRAGEN??

Wat is jullie stand van zakenin de tuin ?

Moestuinder is:Manager van (succes)factoren1. Geen enkel jaar zijn de omstandigheden het zelfde.

2. Het zijn de omstandigheden die het succes van de teelt bepalen.

3. Een deel van die omstandigheden bepaal je zelf!!

(niet) Beïnvloedbare factoren

• Aarde: bemesting, grondbewerking en structuur vd bodem

• Water: veel/weinig, % RLV

• Lucht en licht: Zaai- plant-, rijafstanden

• Warmte

Zie hier jou uitdaging!

Algemene zaken rond een geslaagde teelt

- Bodemzorg

- Vruchtwisseling

- Combinatieteelt

- Opkweek, ras, welke gewassen wel/niet enz….

- Teeltwijze aanpassen op de geschiktheid van de locatie

- Natuurlijke vijanden koesteren

- Geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen

- Plantenversterkende middelen

- Gesteentemeel

- Veldhygiëne

Ziekten en plagen

• Virussen

• Schimmels

• Bacteriën

• Aaltjes

• Insecten

• Slakken

• Vogels

• Knaag- en zoogdieren

Een visie op plantenziekten

• Waarom worden planten ziek?

• Hoe erg is het dat er ziekte of plagen voorkomen?

• Stelling : evenwichtig groeiende planten worden niet ziek• Relatie tussen te veel vrije aminozuren en ziektegevoeligheid

• Te veel aminozuren in de plant• De plant neemt te veel N op Oorzaak: Te hoge bemestingsniveau ’s

• Eiwit opbouw stagneert• Droogte, koude, te weinig licht en zuurstof, gebrek aan sporenelementen,

bestrijdingsmiddelen

• Conclusie:

Investeer in alle verzorgende maatregelen die bijdragen aan een regelmatige aanmaak en verwerking van aminozuren

Vruchtwisselingschema

Vrucht

Blad

Kool

Peul

Aardappel

Wortel

Gebruik van compost in de moestuin

Kg compost per m²

Nieuwe Moestuin Oude moestuin

Kool 4,5 1,75

Blad 3,5 0,75

Vrucht 4 1,5

Wortel 0 0

Aardappel 0,75 0

Peul 0 0

•

PeulgewassenErwten • O.a. Doperwten. Kapucijners, peultjes enz

• Zaaien vanaf eind januari tot eind april

Tuinbonen: • Januari en februari voorkiemen vanaf maart planten

• Maart – april terplekke zaaien

Stam- of stok bonen• Sperzieboon stok en stam

• Boterboon, Pronkboon, Snijboon, enz…

Droogbonen:• Bruine Boon

De teelt van Sperziebonen

De plant:

• Behoefte aan droge en warme omstandigheden

Rassen:

• Zorg voor resistente rassen (Vlekkenziekte)

• Hoog dragende peulen (Botrytus)

• Smaakverschillen

Water: vooral van belang bij de kieming en eerste week van de bloei

Teeltrisico’s:

• Koud en nat weer slechte opkomst Botrytus en Sclerotinia

Opbrengst: 1-1,5 kg / m²

Voorbeeld teeltplan bonenmaart

april mei juni juli aug

sept okt

Week 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 2728 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

Gewas

Bonen

Kapucijners P O

Kapucijners VZ P O

Stokbonen VZ P O

erwten P O

erwten VZ P O

Stokbonen VZ P O

Peulen P O

Peulen VZ P O

stamslabonen VZ VZ VZ VZ VZ VZ VZ O

Tuinbonen O

Tuinbonen VZ P O

Tuinbonen VZ P O

koolBloem: Bloemkool, Broccoli

Sluitkolen: Rode Kool, Savoie Kool, Witte kool, Groene kool

Verder nog: Boerenkool, Palmkool, Spitskool, Spruiten

“Wortel” kolen: Koolraap, Meiraap, Meiknol, Radijs, Rammenas

Blad/snelle kolen: Mizuna, Paksoi, Chinese kool, Raapstelen, Rucola

Kolen in het algemeen:

• Kwaliteit en gezondheid plantmateriaal van groot belang bij de start.

• Snel en goed aanslaan van de kool bij uitplanten cruciaal!

• Bemesting• Deels oude kracht aangevuld met compost.

• Gewasverzorging gericht op het voorkomen

van ziekten en plagen• Rupsen, Koolvlieg,

• Koolvliegengaas !!

• Knolvoet

Blad /snelle kolen: Mizuna, Paksoi, Chinese kool, Raapstelen, Rucola.

• Worden gekenmerkt:• Kiemen makkelijk

• Snelle groei

• Grote behoefte aan N

• Snelle kans op schieten (door koude/droogte stress)

• Worden belaagd door • koolvlieg, rupsen, slakken. aardvlooien

• Smet, natrot enz..

feb maart april mei juni juli aug

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Spruiten VZ P

Boerenkool VZ P

Boerenkool VZ P

Spitskool P O

Spitskool VZ P O

Spitskool VZ P

Spitskool VZ P

Koolrabi paars/wit P O

Koolrabi paars/wit VZ P buiten, voor boerenkool O

Koolrabi paars/wit VZ P O

Koolrabi paars/wit VZ P

Koolrabi paars/wit VZ P

Chinese kool VZ P O

Chinese kool herfst VZ P

Paksoi P O

Paksoi VZ P

Rammenas Z

Raapstelen Z Z Z Z O O O O O

Mizuna VZ P O O O

Rucola Z Z Z Z

Radijs Z Z Z Z Z Z

Mengsel Z Z Z Z

Palmkool VZ P

BladSamengesteldbloemigen:

• Andijvie, bind-, snij-, ijsberg-, stengel-, krul-, eikenblad-, mol-, pluk-en de kropsla , groen- en roodlof enz..

Schermbloemen familie:

• snijselderij, bleekselderij, peterselie, knolselderij, kervel

En verder nog: • snijbiet, Nieuw-Zeelandse spinazie, prei, snijbiet, spinazie, veldsla,

zomer- en winterpostelein

Teelt van sla• Wil goede structuur ivm doorwortelbaarheid

• Vocht!

• Matige bemesting • liefst compost ivm snelle reactie op beschikbare N

• Rassenkeuze aanpassen aan het seizoen

• Lichtkiemer en koude bij het kiemen

• Ziekten en plagen: • Rand• BladLuizen• Slakken• Valse meeldauw of wit

Teelt van prei

• Kenmerk: • zeer lange teeltduur!• Rassen met stevig opgerichte,

donkere blauw grijze kleur-> Hoogste weerstand

• Voorkomen van problemen: prei goed aan de groei houden!!

• Bemesting: zorg voor voldoende N aanbod

• Diepe grondbewerking, geen storende lagen. Na planten goed aanwateren.

• Teeltrisico’s:• Preimot, preivlieg, mineervlieg afdekken met koolvliegengaas• Trips• Diverse schimmels algemene maatregelen

Schermbloemen Familie:snij-, groene-,bleek- en knolselderij

• Bemesting: oplopende mest behoefte

• Kieming : Trage starter, lichtkiemer, hoge temperatuur

• Water in de opkweekfase van groot belang

• Ontwikkeld eerst groot wortelgestel daarna pas het blad

• Ruime plantafstanden 50 x 50

• Teeltrisico’s:• Bladvlekkenziekte (rassenkeuze, ruime plantafstand)

• Wantsen (zuigschade in het hart -> bacterierot)

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Blad vakkropsla P O P O

Frisee P O P ijssla O

kropsla P O P

Frisee P O P bindsla

kropsla P O P

Frisee P O P Bindsla

Snijbiet Z O dunnend oogsten daarna voor de bladsteel

Snijbiet Z O

Peterselie krul P O O Bijmesten

Spinazie P O O P

Bleekselderij P O

Andijvie P O P

Bleekselderij P

knolselderij P

Groenlof VZ P

Groenlof VZ P

NZ Spinazie p O

Zomerprei P O

Herfstprei P

Winterprei P

VruchtBuitenteelten:

Courgette, Pompoen, Suikermaïs, Artisjok, Augurk

Kasteelten:

Tomaat, Komkommer, Aubergine, Paprika, Pepers, Meloen

Teelt van Pompoen

• De plant: Warmte minnend

• Opkweek: niet te nat en te droog

• Bemesting: van belang voor kg opbrengst

• Ziekten: • weinig tot geen last

• Meeldauw in het blad

• Onkruid geen probleem!

• Oogst: net voor de vorst

Voorbeeld van een zaaischema bij Vruchtgewassenweek 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42

Gewas Plantafstand

Mais/Courgette

Mais 60 x 20 VZ P O

Mais VZ P O

Mais VZ P O

Mais VZ P O

Mais VZ P O

Courgette 125 x 100 VZ P O

Courgette VZ P O

Courgette noodzaai/late teelt VZ?

Butternut Pompoen 100 x 200 VZ P O

Komgette 125 x 100 VZ P O

WortelGanzevoet:

• biet

Lookfamilie:

• sjalot, stengelui. ui, knoflook

Samengesteldbloemigen:

• witlof, schorseneer

Schermbloemigen:

• wortelpeterselie, pastinaak en winterwortel,

bospeen, zomerwortel, knolvenkel

Wortelen

• Wordt geoogst op het hoogte punt van de groei!

• Bodem: los, geen storende lagen

• Water: voldoende water

• Bemesting: Kali! Geen verse stalmest liefst oude kracht.• Begin graag wat N ivm loofontwikkeling

• Teelt risico’s: • Wortelvlieg

• Onkruid!

Kroten

• Lukt (bijna) altijd

• Hoe meer lucht en licht hoe beter de sortering

• Bodem en bemesting (misschien wat extra kali?)

• Onkruid ! Aandachtspunt

• Rassen en zaaitijdstip

• Alleen koude gevoelig in het voorjaar

maart april mei juni juli aug sept

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

Wortelen vak

Stengelui VZ VZ P P O O

Plantui/lente ui enz… P O O O

knoflook stengel P O O O

Zomerbiet vroeg VZ P O

Zomerbiet midden Z O

Zomerbiet laat Z O

Winterbiet Z

Zomerwortel Z O

Zomerwortel Z O

Zomerwortel Z

Zomerwortel Z

Knolvenkel P O P O

Knolvenkel P O

Knolvenkel p

Pastinaak Z O

Pastinaak Z O

Winterwortel Z

Aardappel Nachtschadefam.

1. Poten van eind feb – begin mei (pootafstanden 50 x 40 – 70 x 40)

2. Rassenkeuze:1. Vroeg – midden – laat

2. Kooktype Vast – kruimig

3. AM en phytophthora resistentie

3. Potermaten

4. Teelt maatregelen :1. Voorkiemen

2. Ruggen teelt Voor deel: aanaarden of

3. Geen watertekort bij begin knolvorming!

5. Ziekten: 1. Phytophthora

2. Coloradokever

3. Aardappelmoeheid

4. Doorwas en glazigheid

Terug en vooruitblik!

Vraag :

• Wat heb ik vanavond geleerd?

• Wat zou ik nog willen weten?

•Volgende bijeenkomst•Woensdag 13 april 19.30 uur