Autisme volgens DIOP; afwijkingen in het onbewuste

NIEUW LICHT OP AUTISMESPEURTOCHT NAAR DE BRONNEN VAN EEN RAADSEL

Rik Hogenakker

Autisme van buiten; goed ingepakt2

31-10-2013Rik Hogenakker - NVA / Bibliotheek Drachten

Autisme van buiten; goed ingepakt3

Maar van binnen?

Op reis met Rik…


Autisme van buiten; de triade4

voorkant

van

de box

Triade van mevrouw Wing

Autisme geeft problemen met:• Sociale contacten

31-10-2013

de box

Rik Hogenakker - NVA / Bibliotheek Drachten

• Sociale contacten• Communicatie• Verbeelding / rigiditeit

Autisme van buiten; de praktijk5

linker zijkant

van

de box

De dagelijkse praktijk

• Observatie en begeleiding>Verschillende kenmerken


de box >Verschillende kenmerken• Persoonlijke ervaringen>Veelkleurig autismespectrum

Autisme van buiten; de theorie6

rechter zijkant

van

de box

De theoretische kant

• Diverse wetenschappen• Etiologie: de oorzaak?


de box • Etiologie: de oorzaak?• Theorieën: de verklaring? • Medici: de benadering?

Autisme van buiten; de aanpak7

achterkant

van

de box

Het medische circuit

• Criteria voor classificatie• Van DSM IV naar DSM 5


de box • Van DSM IV naar DSM 5• De diagnostiek• Behandeling en begeleiding

Autisme van buiten; een raadsel8

Rik´s persoonlijke gevoel Rik´s persoonlijke gevoel

bij autisme:




bij autisme:

� strakke definitie

� te veel buitenkant





bij autisme:

� strakke definitie




� te weinig binnenkant

� het raadsel blijft

Autisme op slot; het sleutelgat11

onderkant

van

de box:


de box:

sleutelgat…

Autisme op slot; sleutels zoeken12


• Observatie en begeleiding>Veel diverse kenmerken


>Veel diverse kenmerken • Persoonlijke ervaringen

>Veelkleurig autismespectrum

Autisme op slot; sleutels zoeken13

Persoonlijke sleutels

� traagheid


• Observatie en begeleiding>Veel diverse kenmerken


� traagheid

� bedachtzaamheid

� begaafdheid

>Veel diverse kenmerken • Persoonlijke ervaringen

>Veelkleurig autismespectrum

Autisme op slot; de theorieën14




• Etiologie: de oorzaak?• Theorieën: de verklaring?

• Medici: de benadering?


Theorieën over autismeTheorieën over autisme

problemen met:

ouder - Theory of Mind

- Centrale coherentie

- Executieve functies




_




Theorieën over autismeTheorieën over autisme

problemen met:







nieuwer - het Socioschema

- Context(-blindheid)

- het Systeembrein



Autisme op slot; sleutels testen17

Theorieën over autismePersoonlijke sleutels < > theorie Theorieën over autisme

problemen met:




Persoonlijke sleutels < > theorie




- het Systeembrein



problemen met:





begaafdheid:

in oude theorieën: lastig!




- het Systeembrein



problemen met:





begaafdheid:


bedachtzaamheid:

niet meer dan een kenmerk`verstand in plaats van aanvoelen´




- het Systeembrein

`verstand in plaats van aanvoelen´



problemen met:





begaafdheid:


bedachtzaamheid:





- het Systeembrein


traagheid:

niet meer dan een kenmerk

Autisme op slot; nieuwe deuren21

ConclusiePersoonlijke sleutels < > theorie Conclusie

Deze sleutels zijn

niet gangbaar


begaafdheid:


bedachtzaamheid:




traagheid:


Autisme op slot; nieuwe deuren22

ConclusiePersoonlijke sleutels < > theorie Conclusie

Deze sleutels zijn

niet gangbaar

dus misschien


begaafdheid:


bedachtzaamheid:



dus misschien

openen ze

nieuwe deuren


traagheid:


Autisme op slot; de sleutelbos23

Persoonlijke sleutelsPersoonlijke sleutels

� begaafdheid

� bedachtzaamheid

� traagheid


_

Autisme op slot; de sleutelbos24

Persoonlijke sleutelsPersoonlijke sleutels

� begaafdheid

� bedachtzaamheid

� traagheid

Maar: passen ze


Maar: passen ze

op de black box

van autisme?!

Nieuwe sleutels; A begaafdheid25

Begaafdheid bij autismeBegaafdheid bij autisme

IQ van laag tot hoog

� Autisme (klassiek) - IQ laag - middel


- IQ laag - middel

- verbale achterstand

Nieuwe sleutels; A begaafdheid26

Begaafdheid bij autismeBegaafdheid bij autisme

IQ van laag tot hoog

� Autisme (klassiek) - IQ laag - middel

� Syndroom van Asperger

- IQ middel - hoog


- IQ laag - middel

- verbale achterstand- IQ middel - hoog

- verbaal op niveau

Nieuwe sleutels; B bedachtzaamheid27

`Asperger´ en bedachtzaamheid`Asperger´ en bedachtzaamheid

� Meer taal en cognitie

� Meer nieuwsgierigheid

� Meer zelfredzaamheid


Nieuwe sleutels; B bedachtzaamheid28

`Asperger´ en bedachtzaamheid`Asperger´ en bedachtzaamheid

� Meer taal en cognitie

� Meer nieuwsgierigheid

� Meer zelfredzaamheid


� Meer denkkracht om autisme te compenseren

� Veel nadenken: `verstand in plaats van aanvoelen´

Nieuwe sleutels; C traagheid29

A. begaafdheid + B. bedachtzaamheid is:A. begaafdheid + B. bedachtzaamheid is:

nadenken, om autisme te compenseren


Nieuwe sleutels; C traagheid30

A. begaafdheid + B. bedachtzaamheid is:A. begaafdheid + B. bedachtzaamheid is:

nadenken, om autisme te compenseren

Nadenken doen we bewust; het kost tijd en energie

Veel compenserend nadenken geeft dan ook:


Veel compenserend nadenken geeft dan ook:

C. traagheid

Nieuwe sleutels; alle drie samen31

Autisme

A. Begaafdheid Verstandelijk Nadenken,A. Begaafdheid Verstandelijk Nadenken,

B. Bedachtzaamheid om te compenseren

C. Traagheid wat we niet Voordenken

Nadenken compenseert Voordenken




Autisme







Verstand compenseert Aanvoelen


Autisme







Verstand compenseert Aanvoelen

Bewust compenseert Onbewust

Autisme uit de box; sleutel passen34

Maar opnieuw:

past de sleutel?past de sleutel?



Maar opnieuw:


Bewust

nadenken

(verstand)

Onbewust


Onbewust

voordenken

(aanvoelen)


Maar opnieuw:


Bewust

nadenken

(verstand)

Onbewustnee…


Onbewust

voordenken

(aanvoelen)

nee…

Autisme uit de box; sleutel bijvijlen37

De bewuste hersenprocessen zijn:De bewuste hersenprocessen zijn:

� Veel jonger / trager / kleiner

� Het inspannende nadenken






bewust






De onbewuste hersenprocessen zijn:

� Veel ouder / sneller / groter

bewust



� Het geautomatiseerde voordenken





De onbewuste hersenprocessen zijn:


bewust



� Het geautomatiseerde voordenken

onbewust

Autisme uit de box; sleutel draaien41

Past de sleutel nu?



Past de sleutel nu?

Onbewust

Bewust

nadenken

(verstand)


Onbewust

voordenken

(aanvoelen)


Past de sleutel nu?

Onbewustja !

Bewust

nadenken

(verstand)


Onbewust

voordenken

(aanvoelen)

ja !

Autisme uit de box; kernfactor44

bewust


onbewust


bewust

I. Autisme begint bij

afwijkingen in het

onbewuste deel

van het brein


onbewust

van het brein


bewust

II. De uitwisseling

onbewust/bewust

gaat afwijken


afwijkingen in het

onbewuste deel

van het brein


onbewust

van het brein


bewust III. Het bewuste deel

van het brein

reageert hieropII. De uitwisseling

onbewust/bewust

gaat afwijken


afwijkingen in het

onbewuste deel

van het brein


onbewust

van het brein


bewust

Kernfactor autisme

III. Het bewuste deel

van het brein Kernfactor autisme

De bewuste

hersenprocessen

compenseren eventueel,


onbewust/bewust

gaat afwijken


afwijkingen in het

onbewuste deel

van het brein


onbewust

van het brein


Bewust

Kernfactor autisme

III. Het bewuste deel

van het brein Kernfactor autisme

De bewuste

hersenprocessen

compenseren eventueel,

omdat de onbewuste


onbewust/bewust

gaat afwijken


afwijkingen in het

onbewuste deel

van het brein


omdat de onbewuste

hersenprocessen

ergens afwijken

Onbewust

van het brein

Autisme uit de box; hypothese50

De kernfactor van autisme als hypothese: DIOPDe kernfactor van autisme als hypothese: DIOP

Autisme kan ontstaan door afwijking onbewuste hersenprocessen

Bewuste hersenprocessen kunnen dit deels compenseren


_





Alleen als de benodigde bewuste begaafdheid aanwezig is


_





Alleen als de benodigde bewuste begaafdheid aanwezig is


DIOP:

Differente (= andere) Informatie van de Onbewuste Processen

Autisme in theorie; waarom DIOP?53

Wetenschap: de eenvoudigste verklaring is de beste!Wetenschap: de eenvoudigste verklaring is de beste!


_



A. ToM, EF, CC: eenvoudig, specifiek; maar niet sluitend


_




B. Socioschema, Contextblindheid, Extreem systeembrein:

breder, complexer, minder specifiek; discussie blijft


_






DIOP kijkt nu bewust globaler, en stelt het volgende:



_









- Het onbewuste wijkt af; het bewuste compenseert

_









- Het onbewuste wijkt af; het bewuste compenseert

- Wat er afwijkt, is minder relevant, want nogal aspecifiek

Autisme in theorie; vergelijking59

s y m p t o m e n

Autisme

als

waaier


o o r z a k e n


s y m p t o m e n

Autisme

als

waaier

kern-factor


o o r z a k e n


s y m p t o m e n oudere

theorieën

Autisme

als

waaier

kern-factor ToM CC EF


o o r z a k e n



theorieënnieuwere

theorieën

Autisme

als

waaier


Systeembrein

Contextblind

Socioschema


o o r z a k e n



theorieënnieuwere

theorieën

Autisme

als

waaier


Systeembrein

Contextblind

Socioschema

DIOP


o o r z a k e n



theorieënnieuwere

theorieën

Autisme

als

waaier


Systeembrein

Contextblind

Socioschema

bewustDIOP

onbewust


o o r z a k e n

onbewust

Hypothese DIOP; eerste reacties65

Eerste reacties op de hypothese DIOPEerste reacties op de hypothese DIOP

� Het vertrekpunt (onbewust/bewust) is juist

� Maar DIOP is nog te weinig specifiek






� Want WAT gaat er fout in het onbewuste?

� Daardoor is DIOP moeilijk te toetsen






� Want WAT gaat er fout in het onbewuste?

� Daardoor is DIOP moeilijk te toetsen


� Het onderzoeksrapport is wel erg breed

� DIOP moet ook praktisch nut bieden

� DIOP roept (bij leken) wel herkenning op

Hypothese DIOP; de verdediging68

Waarom DIOP als nieuwe hypothese?Waarom DIOP als nieuwe hypothese?

� DIOP kiest het onbewuste als vertrekpunt

� Het onbewuste is wetenschappelijk actueel






� Bij autisme blijft dit thema onderbelicht

� De wetenschap kijkt mogelijk te specifiek






� Bij autisme blijft dit thema onderbelicht

� De wetenschap kijkt mogelijk te specifiek


� DIOP biedt een meer globale invalshoek

� Daarbij oriënteert DIOP zich breed

� DIOP wil zo aanvullende inzichten geven

Hypothese DIOP; verklaringskracht71

bewust

DIOP is globaal, maar krachtigDIOP is globaal, maar krachtig

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie

31-10-2013Rik Hogenakker - NVA / Bibliotheek Drachtenonbewust


bewust


� veelkleurig autismespectrum

� spreiding in zwaarte autisme

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



bewust




� interactie onbewust en bewust

� afwijkend ontwikkelingsproces

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



onbewust


bewust




� interactie onbewust en bewust


I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



� compensatierol voor bewustzijn

� maar dat heeft grote gevolgen

onbewust

Hypothese DIOP; invloed bewustzijn75

bewust

Het bewustzijn kan compenserenHet bewustzijn kan compenseren

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



bewust


� bewust compenseren is: aanleren

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



bewust



� bewust sterk: eerder AS/PDD

� bewust zwak: eerder `autisme´I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



bewust





processen

II. andere

output

III. andere

reactie


� bewustzijn: beperkte capaciteit

onbewust


bewust





processen

II. andere

output

III. andere

reactie


� bewustzijn: beperkte capaciteit

� werking kost veel tijd en energie

� werking is verstandelijk / traag

onbewust

Hypothese DIOP; bewuste offers80

bewust

Compensatie vraagt offersCompensatie vraagt offers

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



bewust

Compensatie vraagt offers Compensatie vraagt offers

� bewust compenseren is extra werk

� Dit vraagt sterke bewuste focus

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



bewust




� deze focus traint intelligentie

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



� deze focus bevordert `fiepen´

onbewust


bewust





I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



� deze focus bevordert `fiepen´

� deze focus remt onbewuste input

� deze focus remt sociaal verkeer

onbewust

Hypothese DIOP; onbewust/bewust84

DIOP over autisme: voorlopige conclusiesDIOP over autisme: voorlopige conclusies

� WAT gaat er precies fout in het brein?

� Deze onderzoeksvraag lijkt te specifiek






� DIOP kijkt daarom naar `onbewust/bewust´

� Daarmee valt veel van autisme te verklaren









� De exacte WAT-vraag lijkt nu achterhaald








� De exacte WAT-vraag lijkt nu achterhaald

� WAT de afwijking in het onbewuste ook is…

� De reactie `onbewust/bewust´ is dezelfde

Autisme van binnen; Rik´s sleutels88

bewust bewust (~IQ):

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie


onbewust



traagheid� traagheid

� bedachtzaamheid

� begaafdheid

+ maatwerkI. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie


onbewust




� bedachtzaamheid

� begaafdheid


processen

II. andere

output

III. andere

reactie


onbewust (~IIQ):

onbewust




� bedachtzaamheid

� begaafdheid


processen

II. andere

output

III. andere

reactie


onbewust (~IIQ):

? ? ? = maatwerk

onbewust

Autisme van binnen; maatwerk92

In de lijn van DIOP:In de lijn van DIOP:

� Rik´s drie sleutels horen bij bewustzijn





� Het bewustzijn compenseert… en versterkt!

� Compensatie door bewustzijn is zichtbaar







� Naast standaardsleutels: maatwerk nodig











� Afwijking in onbewuste: kan divers zijn

� Maatwerk: inventariseren via dubbeldiagnose

Autisme van binnen; het onbewuste96

bewustII. andere

input

III. andere

reactie

I. afwijkende

processen

input reactie


onbewust


bewustII. andere

input

III. andere

reactie

I. afwijkende

processen

input reactie


onbewust


bewustII. andere

input

III. andere

reactie

onbewuste input

in het bewustzijn:

I. afwijkende

processen

input reactie


onbewust


bewustII. andere

input

III. andere

reactie

onbewuste input

in het bewustzijn:

� waarneming

� betekenis

� emotieI. afwijkende

processen

input reactie


� activatie

onbewust

Autisme van binnen; input bewustzijn100

Welke input is er?

activatie

emotie


Welke input is er? betekenis

waarneming

Autisme van binnen; output onbewust101

bewust

Welke input is er?

activatie

emotie


Welke input is er?

onbewust

betekenis

waarneming


bewust

Welke input is er?

activatie

emotie


Welke input is er?

onbewust

betekenis

waarneming


bewust

Hoe sterk is deHoe sterk is de

onbewuste input

bij autisme ?

Welke input is er?

activatie

emotie


Welke input is er?

onbewust

betekenis

waarneming


bewust

Hoe sterk is de p|F p|F p|F p|FHoe sterk is de p|F p|F p|F p|F

onbewuste input

bij autisme ?

Welke input is er?

activatie

emotie


Welke input is er?

onbewust

betekenis

waarneming

Autisme van binnen; Rik´s onbewuste105

bewust

Hoe sterk is de onbewusteHoe sterk is de onbewuste

input bij Rik?

activatie

emotie


onbewust

betekenis

waarneming

Autisme van binnen; Rik´s onbewuste106

bewust

Hoe sterk is de onbewuste p p FF pHoe sterk is de onbewuste p p FF p

input bij Rik?

waarneming p

betekenis p

emotie FF

activatie

emotie


emotie FF

activatie p

onbewust

betekenis

waarneming

Autisme van binnen; compensatie107

onbewuste

input

score t.o.v. normaalinput normaal

waarneming ppp|FFF

betekenis ppp|FFF


emoties ppp|FFF

activatie ppp|FFF


onbewuste

input

score

belevingscore t.o.v. normaalinput beleving normaal

waarneming ppp|FFF

betekenis ppp|FFF


emoties ppp|FFF

activatie ppp|FFF


onbewuste

input

score

belevingscore t.o.v. normaal

na bewuste

compensatie

na bewuste

correctieinput beleving normaal compensatie correctie

waarneming ppp|FFF

betekenis ppp|FFF


emoties ppp|FFF

activatie ppp|FFF


onbewuste

input

score


na bewuste

compensatie

na bewuste


waarneming ppp|FFFlerend ad hoc

betekenis ppp|FFF


emoties ppp|FFF

activatie ppp|FFF


onbewuste

input

score


na bewuste

compensatie

na bewuste


lerend ad hoc



onbewuste

input

score


na bewuste

compensatie

na bewuste


lerend ad hoc

I beleving II ervaren


I belevingvan eigen

II ervarenhoe de

onbewusteinput

omgeving

reageert


onbewuste

input

score


na bewuste

compensatie

na bewuste


III compen

span

satie-

ning

lerend ad hoc

I beleving II ervaren


I belevingvan eigen

II ervarenhoe de

onbewusteinput

omgeving

reageert


onbewuste

input

score


na bewuste

compensatie

na bewuste


III compen

span

satie-

ning

lerend ad hoc

IV bewuste

I beleving II ervaren compensatie


I belevingvan eigen

II ervarenhoe de

compensatie

onbewusteinput

omgeving

reageert


onbewuste

input

score


na bewuste

compensatie

na bewuste


III compen

span

satie-

ning

lerend ad hoc

IV bewuste

I beleving II ervaren compensatie


I belevingvan eigen

II ervarenhoe de

compensatie

onbewusteinput

omgeving

reageertV bewuste correctie


onbewuste

input Rik

score

beleving

score t.o.v.normaal

na bewuste

compensatie

na bewuste


sociale


sociale


sociale


sociale


sociale


Autisme van binnen; in de omgeving121

onbewuste

input Rik

score

belevingscore t.o.v.normaal

na bewuste

compensatie

na bewuste


omgevings-


omgevings-


omgevings-


omgevings-


omgevings-



onbewuste

input Rik

score


na bewuste

compensatie

na bewuste


omgevings-


omgevings-


omgevings-


omgevings-


omgevings-


Korte terugblik; een nieuwe kijk124

Bewust Wat is autisme?

IQIQ

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie


IIQ

onbewust



IQIQ

Autisme is een spectrum

Een nieuwe invalshoek: DIOP

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie


IIQ

onbewust



IQIQ



Niet één specifieke oorzaak

Wel altijd: afwijkend onbewusteI. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie


IIQ

onbewust



IQIQ



Niet één specifieke oorzaak

Wel altijd: afwijkend onbewuste

Geeft typerende groeicyclus

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie


Geeft typerende groeicyclus

Interactie onbewust / bewust

IIQ

onbewust

Korte terugblik; wat betekent DIOP?128

Bewust

IQ DIOP: Differente Informatie IQ DIOP: Differente Informatie

van de Onbewuste Processen

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie


IIQ

onbewust


Bewust



Krachtige verklaring autisme

Cyclus compenseert en versterktI. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie


IIQ

onbewust


Bewust




Cyclus compenseert en versterkt

Denkstijl met eigen gezicht

I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



IIQ

onbewust


Bewust




Cyclus compenseert en versterkt


I. afwijkende

processen

II. andere

output

III. andere

reactie



Altijd maatwerk inbrengen

IIQ

onbewust

Korte vooruitblik; de nieuwe DSM132

Diagnostic Statistical Manual: DSM IV > DSM 5Diagnostic Statistical Manual: DSM IV > DSM 5

� Geen autisme, Asperger, HFA en PDD-NOS





� Alleen nog Autisme Spectrum Stoornissen (ASS)

� Daarbij aanduiding van licht tot ernstig










� Gevaar: het spectrum verliest zijn kleur








� Gevaar: het spectrum verliest zijn kleur

� Maar: classificatie DSM is niet een diagnose

Korte vooruitblik; kleurrijk spectrum136

Differente Informatie Onbewuste Processen (DIOP)Differente Informatie Onbewuste Processen (DIOP)

� Autisme: afwijking in de onbewuste processen





� Die afwijking per individu benoemen: maatwerk







DIOP: verwijst naar dioptrie:

de breking van het licht






DIOP: verwijst maar dioptrie:

de breking van het lichtdiop

Korte vooruitblik; vervolg lezingen140

Presentaties autisme en DIOPPresentaties autisme en DIOP

Eerder Leven in het grensgebied

Vandaag Nieuw licht op autisme


_

Korte vooruitblik; vervolg lezingen141

Presentaties autisme en DIOPPresentaties autisme en DIOP

Eerder Leven in het grensgebied

Vandaag Nieuw licht op autisme

Opties toekomst A. De menselijke levensloop

B. Informatieverwerking

C. Een neuropsychologisch model


C. Een neuropsychologisch model

D. Autismespectrum of continuüm?

E. Uitwerking in de praktijk

F. Wat autisme niet is

Korte vooruitblik: meer informatie142

Schrijversnaam: Rik HogenakkerSchrijversnaam: Rik Hogenakker

E-mailadres:

www: > DWJM; > Hogenakker


www: > DWJM; > Hogenakker

Account DWJM: reageren mogelijk

Autisme volgens DIOP; afwijkingen in het onbewuste

Health & Medicine

Transcript of Autisme volgens DIOP; afwijkingen in het onbewuste