Atomen , moleculen en Atomen , moleculen en reactieschemareactieschema

Chemie

Ing W.T.N.G. Tomassen

AtomenAtomen

Alles om je heen is opgebouwd uit bouwstenen. Alles om je heen is opgebouwd uit bouwstenen.

Deze bouwstenen noemen we atomen. Deze bouwstenen noemen we atomen.

Er zijn meer dan 100 soorten weergegeven in het periodiek systeem.Er zijn meer dan 100 soorten weergegeven in het periodiek systeem.

Code.Code.

Om de bouwstenen uit elkaar te houden Om de bouwstenen uit elkaar te houden heeft elke atoom een eigen letter heeft elke atoom een eigen letter

combinatie.combinatie.

WaterstofWaterstof HH

ZuurstofZuurstof OO

KoolstofKoolstof CC

MoleculenMoleculen

Enkelvoudige stoffen bestaan uit een soort atoom.Enkelvoudige stoffen bestaan uit een soort atoom.Meervoudige stoffen bestaan uit meer dan een atoom.Meervoudige stoffen bestaan uit meer dan een atoom.

Het cijfer achter de letter heet index en geeft aan hoeveel Het cijfer achter de letter heet index en geeft aan hoeveel atomen van de soort in de molecuul zitten.atomen van de soort in de molecuul zitten.

Vb formule water: HVb formule water: H22OO

Index cijfer 1 laat je wegIndex cijfer 1 laat je weg

Het cijfer voor de formule geeft het aantal moleculen aan.Het cijfer voor de formule geeft het aantal moleculen aan.

De toestand van de molecuulDe toestand van de molecuul

Achter de formule wordt de fase Achter de formule wordt de fase aangegeven bij kamertemperatuur.aangegeven bij kamertemperatuur.

(s)(s) SolidSolid VastVast

(l)(l) LiquidLiquid VloeibaarVloeibaar

(g)(g) GaseousGaseous GasvormigGasvormig

MoleculenMoleculen

Stoffen om ons heen zijn opgebouwd uitStoffen om ons heen zijn opgebouwd uit1 of meer bouwstenen.1 of meer bouwstenen.

Zo is zuurstof opgebouwd uit twee zuurstof atomen (OZo is zuurstof opgebouwd uit twee zuurstof atomen (O22))

Andere moleculen zijn:Andere moleculen zijn:WaterWater HH2200KoolstofdioxideKoolstofdioxide COCO22

KoolstofmonoxideKoolstofmonoxide COCO

Het kleine cijfer achter de letter van het atoom is Het kleine cijfer achter de letter van het atoom is het aantal atomen, van dat soort, die in de molecuul zit. het aantal atomen, van dat soort, die in de molecuul zit.

Geen cijfer betekend een atoom.Geen cijfer betekend een atoom.

BrandstofBrandstof

Een brandstof bevat koolstof. Een brandstof bevat koolstof. Een aantal voorbeelden van brandstoffenEen aantal voorbeelden van brandstoffen

VerbrandenVerbranden

Verbranden is een reactie van een brandstofVerbranden is een reactie van een brandstof

met zuurstof. Een brandbare stof heeft een met zuurstof. Een brandbare stof heeft een

eigen ontbrandingstemperatuur.eigen ontbrandingstemperatuur.

Ontbrandingstemperatuur

Brandstof Zuurstof

De verbrandings-

driehoek

Een stof verdwijnt nooit!Een stof verdwijnt nooit!

Bij verbranding reageert de brandstof met Bij verbranding reageert de brandstof met zuurstof en ontstaan nieuwe stoffen.zuurstof en ontstaan nieuwe stoffen.

De basis is de brandstof molecuul en de De basis is de brandstof molecuul en de zuurstofmolecuul (Ozuurstofmolecuul (O22).).

Doordat deze twee stoffen reageren Doordat deze twee stoffen reageren ontstaan nieuwe stoffenontstaan nieuwe stoffen

Volledige en onvolledige Volledige en onvolledige verbrandingverbranding

Bij voldoende zuurstofBij voldoende zuurstof

Volledige verbranding ontstaanVolledige verbranding ontstaanKoolstofdioxide (COKoolstofdioxide (CO22) en Water (H) en Water (H22O)O)

Bij onvoldoende zuurstofBij onvoldoende zuurstof

Onvolledige verbranding ontstaanOnvolledige verbranding ontstaan Koolstofmonoxide (CO) en/of Koolstofmonoxide (CO) en/of Koolstof (C) Koolstof (C)

ReactieschemaReactieschema

De omzetting van de ene stof naar de De omzetting van de ene stof naar de

andere staat in een reactieschema.andere staat in een reactieschema.

Met Met schrijf je in het schema als een schrijf je in het schema als een ++

TotTot schrijf je in het schema als een schrijf je in het schema als een –>–>

ReactieschemaReactieschemaMoleculen bestaan uit enkele of combinaties van atomen.Moleculen bestaan uit enkele of combinaties van atomen.Voorbeelden hiervan zijnVoorbeelden hiervan zijn : :

WaterWater HH22OO

ZuurstofZuurstof OO22

KoolstofdioxideKoolstofdioxide COCO22

Koolstofmonoxide Koolstofmonoxide COCO

KoolstofKoolstof CC

AlcoholAlcohol CC22HH66OO

MethaanMethaan CHCH44

EthaanEthaan CC22HH66

PropaanPropaan CC33HH88

Een reactieEen reactie

In een reactieschema zie je in welke stof(fen) de In een reactieschema zie je in welke stof(fen) de brandstof veranderd.brandstof veranderd.

Het is een puzzel om alle atomen op te krijgen Het is een puzzel om alle atomen op te krijgen zonder dat er iets overblijft.zonder dat er iets overblijft.

Voorbeeld:Voorbeeld:

CHCH44 + + 2O2O22 => => 2H2H22O + COO + CO22

De basisDe basis

Bij elke twee waterstof atomen hoort Bij elke twee waterstof atomen hoort éééén n zuurstof atoom zuurstof atoom (Water is H(Water is H22O).O).

Bij elke koolstof atoom horen twee zuurstof Bij elke koolstof atoom horen twee zuurstof atomen.atomen. (Koolstofdioxide is CO(Koolstofdioxide is CO22))

De verbranding van CDe verbranding van C44HH1010

Er zijn 10 waterstof atomenEr zijn 10 waterstof atomen

Om water (HOm water (H22O) te krijgen zijn er 5 O) te krijgen zijn er 5 zuurstofatomen nodig. Hzuurstofatomen nodig. H1010 wordt 5 H wordt 5 H22OO

Er zijn 4 Koolstof atomenEr zijn 4 Koolstof atomenOm koolstofdioxide (COOm koolstofdioxide (CO22) te krijgen zijn er 8 ) te krijgen zijn er 8

zuurstofatomen nodig. C4 wordt 4 COzuurstofatomen nodig. C4 wordt 4 CO22

Het reactieschema.Het reactieschema.Bij elkaar heb ik 8 + 5 = 13 zuurstofatomen nodig. Bij elkaar heb ik 8 + 5 = 13 zuurstofatomen nodig.

De 13de zuurstof atoom is er niet omdat een zuurstof molecuul bestaat uit 2 De 13de zuurstof atoom is er niet omdat een zuurstof molecuul bestaat uit 2 zuurstofatomen.zuurstofatomen.

Het aantal brandstof moleculen moet dus altijd even zijn om deze stof volledig Het aantal brandstof moleculen moet dus altijd even zijn om deze stof volledig te verbranden.te verbranden.

26 / 2 = 13 26 / 2 = 13 zuurstof moleculenzuurstof moleculen

8 X CO8 X CO22

2 X C2 X C44HH1010 + 13.. X O + 13.. X O22

10 X H10 X H22OO