Analfabeten: ingeburgerd aan het werk

Een samenwerking tussen CBE Mechelen,

Prisma, VDAB Mechelen, Levanto en Karel de Grote-Hogeschool

Huidige situatie in Vlaanderen rond alfa NT2 • lange trajecten• weinig intensief • algemene taalvaardigheid • cursisten haken voortijdig af

Succesvolle trajecten in buitenland

• intensiever • alfabetisering als deel van bredere

educatie en persoonlijkheidsvorming• zoektocht naar eigen behoeftes krijgt

belangrijke plaats• meer doorstroom

Project “Analfabeten Ingeburgerd Aan Het Werk” • Samenwerking tussen

- Karel de Grote-Hogeschool- CBE Mechelen- Onthaalbureau Prisma- Vitamine W- VDAB

• Financiering door het Europees Sociaal Fonds, Equal

Doelstellingen

• integratie en kansen op tewerkstelling voor volwassen anderstalige analfabeten verhogen

• uitvoeren van een geïntegreerd opleidingstraject

• ontwikkelen van methodiek en materiaal

De deelnemers

Doelgroep

• Laaggeletterde beginnende tweede-taalleerders- deelnemers komen uit alfagroepen CBE- instroom op verschillende momenten in opleiding- instapniveau mondeling: lager dan richtgraad 1.1 schriftelijk: van volledig analfabeet tot semi-alfabeet

• Zowel oudkomers als nieuwkomers

Uitreiking certificaat PST en NT2

Voortraject + Beroepsgericht traject Doel van het voortraject ( // primair inburgeringstraject )• zo gericht mogelijk een voldoende basiskennis NT2 en

sleutelvaardigheden• grondige loopbaanoriëntatie• kennismaking met intensieve opleiding

Doel van het beroepsgericht traject (// secundair inburgeringstraject )• nodige competenties verwerven om te kunnen doorstromen naar

een specifiek beroep / functie

Het voortraject • Zo kort mogelijk: 8 maanden

• Intensieve opleiding: 21 tot 24 uur per week

• Doelgericht van bij het begin: focus op sleutelvaardigheden nodig in latere beroep

• Integratie van verschillende onderdelen: NT2, MO, loopbaanoriëntatie, trajectbegeleiding

• Content-based language learning: NT2 gekoppeld aan Maatschappelijke oriëntatie

Buitenschoolse activiteit

Het voortrajectTrajectbegeleiding

• door onthaalbureau• in eigen taal • intensieve info over opleidingstraject• inzicht in belang van langdurige tewerkstelling • intensieve loopbaanoriëntatie • opvolging van prestaties en motivatie• wegwerken randproblemen (bv. kinderopvang, mobiliteit,

thuissituatie)• vertrouwenspersoon belangrijk voor deze doelgroep

Het voortrajectFocus op sleutelcompetenties

• keuzes maken • problemen oplossen • samenwerken • omgaan met getallen• ict-vaardigheden • eigen leren en presteren verbeteren

het voortraject

• Themagecentreerde interactie- eigen leiderschap- storingen hebben voorrang

• Krachtige leeromgevingen- doelgericht leren- leren is evalueren- leren is contextgebonden- al doende leren- leren is interactief- leren is een kwestie van extensieve oefening

Eigen leiderschap

• Geloven in de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de deelnemers

• Zo veel mogelijk in eigen handen geven- vb: zelf bellen naar OCMW ; zelf keuze maken bij kinderopvang, zelf bepalen of uren tijdens ramadan veranderen, …

• Geleidelijk aan, kijken hoeveel je als begeleider aan hen kan overlaten, gebeurt in stappen

Storingen hebben voorrang

• Storingen belemmeren het leerproces• Storingen benutten als leermomenten

vb: cursist voelt zich beledigd omdat moslimvrouwen niet van haar maaltijd willen proeven (varkensvlees). - interessante taalcontext om over te discussiëren (op hun niveau)- sleutelcompetentie: problemen oplossen

Doelgericht leren

• Als docent goed weten waarom je iets aanbrengt. Vb: - woordenschat: zijn dit voor hen relevante woorden ? - Specifieke context: is dit voor hen een relevante context , wat wil ik dat ze kunnen ? - sleutelcompetenties: wat moeten ze kunnen in hun later beroep. Vb: mobiliteit

Doelgericht leren

• Doelen ook duidelijk maken aan deelnemers. Wat is de bedoeling van deze oefening ? Waar heb je dit voor nodig ?

• Stapje verder: deelnemers feedback vragen op doelen : - vind je dit belangrijk ? Wil je dit leren ? Wat zijn de consequenties als je dit niet leert ? Vb: plan lezen

Leren is evalueren

• Als deelnemers zelf zicht hebben op wat ze al kunnen en wat ze nog beter moeten leren, verhoogt dit de betrokkenheid en de motivatie.

• Self-assessment, co-assesment, peer-assessment, vb: bij de stages

• Permanente evaluatie, vb: overzicht van doelen op regelmatige tijden bespreken. plakken van bollen.

Leren is contextgebonden

• Leerinhouden koppelen aan leerwereld deelnemers

• Makkelijker te realiseren in dergelijke trajecten, link met MO, beroepsopleiding

• Kan ook in gewone opleidingen, link met thuismilieu, kinderen, actualiteit,

• Link duidelijk benoemen en bespreken

Al doende leren • Werken met concrete doe-opdrachten

vb: wat is een goede kinderopvangsamen kenmerken benoemen, foto’s zoeken in tijdschriften, voordelen – nadelen van werk: wie werkt in het gezin ? Wat is goed aan de job ? Wat minder ? Voer een gesprek met die persoon.

• Taakgerichte opdrachten: een recept maken, een planning maken, een kaartje schrijven, …

• Buitenschoolse opdrachten: zie later

Extensieve oefening

• Cyclische opbouw• Herhaling in andere context• Herhaling vanuit andere invalshoek (vb

door MO-docent, vakdocent, trajectbegeleider, op stageplaats, …)

Interactief leren

• In overleg met anderen, leren van anderen

- zo veel mogelijk in groep, per twee, … zowel bij schriftelijke als mondelinge oefeningen, op de werkvloer, buiten de klas, …

Taakgerichte activiteit: koffieverkoop

Het beroepsgericht trajectInstapvoorwaarden

• gemotiveerd om in de poetssector te werken • fysiek geschikt• taalniveau: op basis van resultaten voortraject

mondeling: module 3 alfatraject (< richtgraad 1.1) schriftelijk: geen instapvoorwaarden

Het beroepsgericht traject

• Zo kort mogelijk: 8 maanden• Intensieve opleiding: 28 uur per week • Integratie van verschillende onderdelen:

• NT2• beroepsopleiding • stages• arbeidsbemiddeling • cursistenbegeleiding • sleutelcompetenties

Vragen bij de start • Voldoende competent voor tewerkstelling?• Voldoende interesse bij deelnemers?• Laag taalniveau werkbaar in technische opleiding?• Medewerking van bedrijven voor stages?

Succesfactoren

• Organisatorisch model - alfa NT2 verruimd naar algemene vaardigheden- gekoppeld aan relevante inhouden (MO / poetsopleiding/ stages)- intensief en zo snel mogelijk naar BO en stage- belang van trajectbegeleiding

• Methodiek - themagecentreerde interactie- krachtige leeromgevingen

Creatief werk van deelnemer

Beroepsgericht NT2

• Geleidelijke afbouw ten voordele van de beroepsopleiding en de stages

• Content-based language learning: NT2 gekoppeld aan beroepsopleiding en beroep

• Thema-gecentreerde interactie • Krachtige leeromgeving• Veel aandacht voor leren leren, problemen oplossen en

keuzes maken

Technische opleiding • Standaard programma van VDAB Mechelen• Geen schriftelijke vaardigheden vereist• Docent veel ervaring met laagtaalvaardige deelnemers• Principes van taalgericht vakonderwijs

Documenten op de stageplaats

Stages: zo snel mogelijk

• Motivatie.• Beter inzicht in het eigen presteren (reality-check, “Waar

sta ik?”).• Inzicht in de werkvloer • Inzicht in de verschillende poetssectoren.• Transfer van het geleerde• Ervaringen en leervragen mee naar de les

stages: organisatie• Parallel met de lessen• Cyclische opbouw: 3 korte stages • Taaltaken vanuit project• Permanente evaluatie met zelfevaluatie• Ondersteuning van mentoren

Stages: groot succes • Overwinning van drempelvrees • Geleidelijke evolutie naar zelfstandigheid• Meerwaarde voor de lesmomenten• Beeldvorming bij werkgevers• Stap naar tewerkstelling verkleind

Werk zoeken

Nazorg: arbeidsbemiddeling en coaching op de werkvloer

• Deelnemers vonden heel snel een job, mede door krapte op arbeidsmarkt, maar ook door eigen initiatief en talenten.

• Concrete acties

– zoeken naar vacatures, via mondelinge en schriftelijke weg– voorbereiden sollicitatiegesprekken – begeleiding met betrekking tot administratieve zaken (bv.

aanvragen arbeidskaart, attest allerhande,…)– concrete begeleiding op de werkvloer de eerste weken

Conclusies: organisatorisch

• Intensief traject succes• Belang goede loopbaanoriëntatie• Belang van trajectbegeleiding• Voldoende ruimte reserveren voor algemene

vaardigheden• Belang van stages• Belang van overleg

Conclusies: methodisch• Afstemming onderdelen zorgt voor transfer • Content-based language learning en belang van

buitenschoolse activiteiten.• Sleutelcompetenties en taalverwerving in alle onderdelen• Inbreng en actieve rol deelnemer zo veel mogelijk

gestimuleerd • Positieve benadering deelnemers

Tevreden deelnemer

Conclusies competenties deelnemers

• Technische vaardigheden vlot verworven • Motivatie en inzet heel hoog • Het zelfbeeld van deelnemers wordt positief bekrachtigd • Hoge aanwezigheid in de lessen• Goede resultaten op vlak van sleutelcompetenties• Taalverwerving lang proces

Conclusies tewerkstelling

• Alle deelnemers hebben werk in de schoonmaaksector. – 4 deelnemers in het NEC – 4 via Wep+ – 1 via artikel 60

• De werkgevers zijn heel tevreden • Zwakke taalvaardigheid wordt gecompenseerd door

andere competenties, waaronder werkattitudes en motivatie

• De stages zorgen voor een positieve beeldvorming bij de werkgevers

Bedankbriefje

Succesfactoren

• Organisatorisch model - alfa NT2 verruimd naar algemene vaardigheden- gekoppeld aan relevante inhouden (MO / poetsopleiding/ stages)- intensief en zo snel mogelijk naar BO en stage- belang van trajectbegeleiding

• Methodiek - themagecentreerde interactie- krachtige leeromgevingen