Alkmaar, sterke stad in een grote regio · Sterkte-zwakte analyse 5 Uitvoeringsprogramma’s Sterk...

Meerjaren Ontwikkelingsprogramma

Alkmaar, sterke stad in een grote regioOverzicht van het Meerjaren Ontwikkelingsprogramma ( MOP ) 2005 - 2009Grotestedenbeleid Alkmaar

1

Inhoud pag.

Voorwoord

Alkmaar, sterke stad in een grote regio 3

Samenwerken aan de sterke stad 4

Sterkte-zwakte analyse 5

Uitvoeringsprogramma’s

Sterk centrum 9

Vitale samenleving 12

Moderne economie 16

Gevarieerd wonen 19

Veilig Alkmaar 23

Omgevingskwaliteit 25

Financieel overzicht 28

2 Meerjaren Ontwikkelingsprogramma Meerjaren Ontwikkelingsprogramma

Alkmaar, sterke stad in een grote regio

In het Nederland van morgen krijgen steden zoals Alkmaar een prominente en

verantwoordelijke rol. Dat geeft rechten, maar ook plichten. Wij zijn ons daar

terdege van bewust. Alkmaar is een pracht van een stad die van groot belang is

voor haar eigen inwoners en voor die van de regio. Daarom moeten we investeren,

werken én bouwen aan de toekomst van de stad. In fysiek opzicht, dus letterlijk

bouwen met oog voor kwaliteit, maar óók als het gaat om de sociale netwerken,

economie en veiligheid. Dat moet blijven gebeuren. Want de mensen die hier wonen,

werken en leven moeten zich prettig voelen. Immers: mensen maken de stad.

Op basis van de vorige stadsvisie, een omvangrijke sterkte-zwakte analyse en actueel

cijfermateriaal, is een Meerjaren Ontwikkelingsprogramma opgezet, kortweg MOP.

Dit is het script van het Alkmaarse Grotestedenbeleid. Vormgegeven volgens de

richtlijnen van het Rijk, maar zorgvuldig toegespitst op de Alkmaarse behoeften

en de regionale situatie.

De derde fase van het Grotestedenbeleid (GSB III 2005-2009) is voor Alkmaar een

grote, maar vooral aantrekkelijke uitdaging. De stad kan haar ambities, plannen,

kwaliteiten en lopende ontwikkelingen verder uitbouwen.

Ambities Alkmaar heeft gekozen voor zes uitvoeringsprogramma’s. Vijf daarvan waren

al opgenomen in de stadsvisie. Het thema veiligheid leeft bij veel Alkmaarders

en is daarom als extra programma toegevoegd aan het MOP. Elk programma

is zorgvuldig samengesteld en kent eigen doelstellingen en prestatieafspraken.

Resultaatgericht, concreet en meetbaar. Door deelname aan het GSB III maakt

Alkmaar een belangrijke slag in haar ontwikkeling als grote stad. Dankzij een goede

financiële en bestuurlijke ondersteuning kunnen de voor onze stad kenmerkende

problemen worden aangepakt en kansen optimaal worden benut.

Deze handzame uitvoering van het MOP is bedoeld om de inhoud van het officiële

document toegankelijk te maken voor een breder publiek, ofwel alle mensen en

organisaties die samen met het stadsbestuur de ambities van Alkmaar moeten gaan

waarmaken. Het is een soort spoorboekje, waarin u kunt lezen welke activiteiten de

komende vijf jaar prioriteit krijgen. Maar bovenal is het een publicatie die gelezen

mag worden. Omdat we klaar zijn om aan de slag te gaan en onze plannen graag in

de openbaarheid brengen. Daar hebben we elkaars blijvende steun en inzet voor

nodig. Samen werken is samen doen.

Cor van Vliet

Wethouder Grotestedenbeleid

3

Voorwoord

Samenwerken aan de sterke stad

Specifiek beleid voor de grote steden is hard nodig. Daarom heeft het Rijk besloten

tot voortzetting van het Grotestedenbeleid (GSB) tot en met 2009.

Hiermee gaat het GSB een derde periode in van vijf jaar. Doel is de positie van de

stad verder versterken. Het Rijk stelt extra middelen en verantwoordelijkheden

beschikbaar aan dertig grote steden in Nederland. Alkmaar is daar één van.

De missie van het Rijk is helder: samenwerken aan krachtige steden waarbij

zichtbare resultaten worden behaald met een minimum aan bureaucratie.

Goede samenwerking met partijen is van belang. Elke stad moet een Meerjaren

Ontwikkelingsprogramma (MOP) opstellen. Dit MOP moet resultaat- en

uitvoeringsgericht zijn en toegesneden op de eigen specifieke situatie.

Alkmaar heeft gekozen voor zes uitvoeringsprogramma’s. Dit zijn:

1. Sterk centrum

2. Vitale samenleving

3. Moderne economie

4. Gevarieerd wonen

5. Veilig Alkmaar

6. Omgevingskwaliteit

Elk uitvoeringsprogramma heeft eigen doelstellingen en concrete projecten.

Op maat gemaakt voor Alkmaar en elk met een eigen huishoudboekje. De titels van

de uitvoeringsprogramma’s zijn deels gelijk aan die uit de Stadsvisie periode

2000-2004. Hieraan is het nieuwe programma Veiligheid toegevoegd. Het MOP kan

dan ook worden beschouwd als een actueel vervolg op de Stadsvisie.

OverzichtHet MOP is een uitgebreide beschrijving van analyse, uitvoeringsprogramma’s,

doelstellingen, projecten en financiën van het Grotestedenbeleid van Alkmaar.

In dit document zijn de kernpunten samengevat en wordt een overzicht gegeven van

alle uitvoeringsprogramma’s waarin de ambities van Alkmaar in de komende jaren

worden vertaald in concrete resultaten.


Sterkte-zwakte analyse

Vooruitlopend op de samenstelling van het MOP is de sterkte-zwakte analyse

uit de periode 2000-2004 tegen het licht gehouden en is opnieuw gekeken naar

de kansen en de bedreigingen voor de stad. Deze informatie, aangevuld met

actueel cijfermateriaal, vormt de basis voor de zes uitvoeringsprogramma’s.

De doelstellingen en de gewenste prestaties zijn direct afgeleid uit deze

analyse en vormen zo het hart van het MOP. Omdat het stadsbestuur

grote waarde hecht aan een breed gedragen stadsvisie, heeft zij een groot

aantal partijen nauw bij dit proces betrokken. De belangrijkste conclusies

uit deze bijeenkomsten zijn in dit hoofdstuk op een rijtje gezet.

Alkmaar centrumstadOp bijna alle niveaus is Alkmaar een centrumstad. Dit brengt de nodige

dynamiek met zich mee. En dat maakt weer extra investeringen noodzakelijk in

openbare ruimte, wonen, economie, veiligheid, sociaal-culturele voorzieningen,

gezondheidszorg, onderwijs, verkeer en vervoer.

Alkmaar mag worden gezien als economische kern in Noord-Holland Noord,

vooral als het gaat om onderwijs, detailhandel, horeca, gezondheidszorg en

culturele instellingen. Inwoners vanuit de hele regio maken hier dankbaar gebruik

van. Bovendien is er een hoge concentratie van publieke, zakelijke en financiële

dienstverlening. Alkmaar heeft weinig industrie en exporterende bedrijven.

De komende jaren is er vanuit de gemeente extra aandacht voor innovatie

en vernieuwing. De gemeente stimuleert samenwerkingsverbanden en nieuwe

initiatieven van bedrijfsleven en organisaties.

De cultuurhistorische binnenstad van Alkmaar heeft een grote aantrekkingskracht

op de regio en zelfs daarbuiten. Logisch dat Alkmaar steeds meer dagjesmensen

trekt. Alkmaar werkt hard aan de uitstraling en de omgevingskwaliteit van de stad.

De goede balans tussen open ruimte en bebouwing wordt als een kracht ervaren

en moet behouden blijven. Daarom krijgen zorgvuldig ruimtegebruik, water, groen,

energiebesparing, leefbaarheid en duurzaamheid een belangrijke plaats in nieuwe

en bestaande plannen en de uitvoering daarvan. Denk bijvoorbeeld aan betere

verkeersafwikkeling in en rond de stad, nieuwbouwprojecten die passen binnen de

beschikbare ruimte, het behoud van het historische karakter van het stadscentrum,

goede parkeervoorzieningen en het stimuleren van wonen in de stad.

5

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Menselijke maatAlkmaar is de stad van de ‘menselijke maat’, met buurthuizen en buurtnetwerken.

Onze stad wordt geroemd om zijn progressieve aanpak van wijkgericht

werken. Dynamiek, levendigheid en veelkleurigheid zijn woorden die passen

bij Alkmaar. Nieuwkomers zijn welkom en worden goed opgevangen met een

inburgeringsprogramma. De resultaten daarvan zijn bevredigend. Toch kent

Alkmaar een relatief groot aantal mensen dat buiten de samenleving staat en een

concentratie van werkloosheid, criminaliteit, vandalisme en verslaving. De stad

is dus kwetsbaar en die kwetsbaarheid is al zichtbaar in het onderwijs. Er zijn veel

leerlingen met een achterstand en te veel leerlingen die vroegtijdig afhaken, vooral

in het voorbereidend middelbaar beroeps onderwijs (vmbo). Indirect komt dit de

veiligheid in Alkmaar niet ten goede. Veel mensen hebben al een onveilig gevoel,

het aantal vernielingen is hoog en neemt helaas verder toe. Deze veiligheidssituatie

vraagt dan ook om de nodige aandacht. Door een gerichte aanpak is de

overlast van risicojeugd, verslaafden, criminaliteit en horeca in de afgelopen jaren

al wel gedaald.

Sterkten Alkmaar heeft een aantrekkelijk openbaar gebied, een ruim cultuuraanbod, een

divers winkelaanbod en een compact historisch stadshart. Bovendien ligt de stad

in een aantrekkelijke omgeving. En daarmee kan Alkmaar zich profileren als

een aantrekkelijke bestemming voor bezoekers. Alkmaar is ook aantrekkelijk

als vestigingsplaats voor bedrijven. Het bedrijfsleven is divers en op groot- en

kleinschalige bedrijventerreinen zijn er nog volop vestigingsmogelijkheden.

Boekelermeer is een relatief nieuw Alkmaars bedrijventerrein, dat wordt ontwikkeld

met respect voor natuur en milieu. Eén van de redenen dat bedrijven zich graag in

Alkmaar vestigen, is de positieve arbeidsmoraal van werknemers. Bovendien zijn

de onderwijsvoorzieningen goed en is het aanbod in zowel onderwijs als zorg zeer

gevarieerd. Onze stad is met zijn mix van nieuwe en bestaande huizen voor alle

doelgroepen aantrekkelijk om in te wonen. Alkmaar is een leefbare en sociale stad

en ook de sportvoorzieningen zijn van hoog niveau. Actieve buurtnetwerken zorgen

voor een goede balans tussen wonen en welzijn in de wijken.

ZwaktenHet openbaar gebied in de stad kent aantrekkelijke en minder aantrekkelijke

delen. Dat geldt onder meer voor de gebieden die een verbinding vormen tussen

het stationsgebied, de binnenstad en Overstad, waar een duidelijke samenhang en

kwaliteit ontbreken. De bereikbaarheid per auto en de parkeermogelijkheden bij

drukte laten te wensen over, de doorstroming van het verkeer op de Ring stagneert

en de ontsluiting van bedrijventerreinen is niet optimaal. Ook het openbaar vervoer

van en naar de bedrijventerreinen voldoet niet aan de behoefte.


Helaas is er weinig vernieuwende bedrijvigheid in Alkmaar. Bovendien blijft de

afstemming van het onderwijs op het bedrijfsleven achter. De mogelijkheid voor het

houden van beurzen en congressen is beperkt. Nog te veel mensen en dan vooral

de hoger opgeleiden vinden werk buiten de regio. Het woningbestand in Alkmaar

is helaas onvoldoende. Zo is er nauwelijks huisvesting voor jongeren en studenten:

de ontwikkeling van deze huisvesting blijft achter. Het woningbestand in de

noordelijke wijken kan als eenzijdig worden bestempeld en in de hele stad zijn de

mogelijkheden voor ‘wonen-boven-winkels’ beperkt.

De capaciteit van maatschappelijke opvang is gering. Kwetsbare groepen in de

samenleving staan steeds vaker aan de kant. De opvangmogelijkheden voor deze

groepen zijn beperkt. Dat zorgt indirect voor een toename van huiselijk geweld,

drugs- en jeugdoverlast en vernielingen. Deze toename geeft op zijn beurt weer

voeding aan het onveilige gevoel van burgers.

Risicojongeren krijgen maar moeizaam een plek op de arbeidsmarkt. Een betere

aansluiting tussen het onderwijs en de jeugdhulpverlening is noodzakelijk om te

zorgen dat ze toch aan het werk komen. Het voortgezet onderwijs heeft daarnaast

te maken met matige huisvesting en faciliteiten.

KansenAlkmaar heeft veel mogelijkheden. Het is een centrum voor de regio en een

interessante uitvalsbasis voor de Randstad. De samenwerking tussen gemeente

enerzijds en onderwijs en bedrijfsleven anderzijds biedt kansen.

Er zijn mogelijkheden om de winkelfunctie van de stad te versterken. En ook het

toerisme heeft volop groeikansen. Bijvoorbeeld door het in de markt zetten van

nieuwe producten en door in te spelen op nieuwe doelgroepen, zoals gezinnen met

jonge kinderen en 50-plussers. Het gebied Overstad heeft ruime ontwikkelings-

mogelijkheden op een gunstige locatie. Alkmaar geeft duurzame bedrijvigheid

ruim baan. De aanwezigheid van kenniscentra zoals Hogeschool INHOLLAND

en Kennis- en InnovatieKring (KIK) is voedingsbodem voor zowel nieuwe als

innovatieve bedrijvigheid. De al aanwezige kennis binnen de regio moet echter wel

beter worden benut en toegepast.

Er is sprake van groeiende werkgelegenheid in de regio. De opening van

het elektronische bedrijvenloket betekent de start van een geïntegreerde

dienstverlening aan ondernemers. Hierin participeren onder meer gemeente,

Kamer van Koophandel en Belastingdienst. Alkmaar heeft goed beroepsonderwijs

dat veel goedgeschoolde arbeidskrachten in Alkmaar en omgeving levert.

Het verder verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulpverlening en

het versterken van de buurtnetwerken is nodig.

7

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

De functie van buurthuizen en brede scholen als ontmoetingsplaats kan verder

worden uitgebreid.

Daarnaast biedt het weghalen van belemmeringen tussen diverse organisaties in de

zorg, de sociale sector en de lokale overheid nieuw perspectief. Een goede en open

communicatie is hiervoor hét middel.

BedreigingenAlkmaar heeft nog altijd het imago ‘ver weg van de bewoonde wereld’. Toch wordt

Alkmaar, net als veel andere grote steden ‘bedreigd’ door bepaalde ontwikkelingen.

Zo voedt criminaliteit het gevoel van onveiligheid in de stad, verloederen oude

bedrijventerreinen, trekken bedrijven weg uit de stad en heeft het vmbo een negatief

imago. Bovendien vertrekken studenten en neemt de jeugdwerkeloosheid toe.

Een andere tendens waar Alkmaar mee wordt geconfronteerd is de verschraling van

het winkelaanbod door de groei van de grote winkelketens. Bovendien neemt de

bereikbaarheid van de (binnen)stad af.

De ruimte voor nieuwe bouwontwikkelingen in Alkmaar is beperkt. Alkmaar is

bijna tot de gemeentegrenzen bebouwd en kent daardoor weinig mogelijkheden

voor woningbouw buiten de bestaande bebouwing. Vooral starters en jongeren

hebben hierdoor weinig kansen op de woningmarkt.

Bepaalde groepen in de samenleving hebben te maken met toenemend overgewicht,

psychische problemen en opvoedingsproblemen. Zonder een sluitende

maatschappelijke opvang raken mensen tussen ‘wal en schip’. Dat wordt nog eens

versterkt door Rijksmaatregelen die de bestaande mogelijkheden voor inburgering

en integratie aantasten.


Sterk centrum

Alkmaar is een veelzijdige stad met een sterk centrum dat bestaat uit de binnenstad,

Overstad en het stationsgebied. Het centrum is een concentratie van

bedrijfsgebouwen, winkels, woningen, culturele en toeristische activiteiten.

Dat alles is bepalend voor het karakter van de stad. Alle thema’s van het GSB (fysiek,

sociaal veiligheid en economie) zijn aanwezig in het programma Sterk centrum.

In de afgelopen periode van het GSB is een begin gemaakt met de fysieke aanpak

van dit stadscentrum. De openbare ruimte is sterk verbeterd, het voormalige

bedrijventerrein Huiswaard Overstad wordt omgevormd tot een gebied voor

winkels en woningen, het stationsgebied gaat op de schop en de kanaaloevers

worden verder ontwikkeld.

In de periode 2005 – 2009 zal de gemeente Alkmaar zich richten op maatregelen die

het centrumgebied beter bereikbaar maken, de verblijfswaarde van de winkelstad

verhogen en de cultuurhistorische waarde behouden en waar mogelijk versterken.

Om de plannen te kunnen realiseren, is overleg en verbetering van samenwerking

met sterke partners noodzakelijk, onder andere via het centrummanagementoverleg.

DetailhandelWinkels bepalen in hoge mate de uitstraling en het karakter van een stad.

Alkmaar kent een relatief ruim en divers aanbod van winkels en is daarmee de

tweede winkelstad van Nederland als het gaat om diversiteit en winkelaanbod per

1000 inwoners. Alkmaar trekt winkelend publiek uit de stad zelf, maar ook uit de

regio. Zelfs toeristen die aan de Noord-Hollandse kust zijn neergestreken, doen

Alkmaar graag aan vanwege het winkelen. Detailhandel is een economische factor

van betekenis en biedt veel werkgelegenheid.

De komende jaren wil Alkmaar meer winkelend publiek uit de regio en meer

toeristen trekken. Goede bereikbaarheid en parkeermogelijkheden zijn daarvoor

van belang. Dit vertaalt zich de komende jaren in een aantal concrete projecten,

zoals de bouw van een vijfde parkeergarage aan de Schelphoek, de komst van

Parcade (een tijdelijk parkeerterrein op Overstad), evenals een Park & Ride-

terrein aan de Keesomstraat en de totstandkoming van een snel traject voor de

bus door de stad, de zogeheten ‘Bus-on-line’. Deze ‘lopende zaken’ worden vanuit

het GSB aangevuld met andere maatregelen. Het gaat bijvoorbeeld om het geven

van actuele informatie aan bezoekers uit de regio over de bereikbaarheid van de

stad, actuele informatie bij parkeergelegenheden, het verbeteren van de looproutes

tussen het station, binnenstad en Overstad of het op drukke zaterdagen benutten

van parkeergelegenheid bij bedrijven en kantoren. Daarnaast worden er ook

9

kleinschalige projecten opgezet om onder andere leefbaarheid en veiligheid te

stimuleren. Dat kan al beginnen bij het tegengaan van graffiti en wildplakken.

Centraal in de aanpak staat het belang van goede samenhang tussen winkels,

wonen, veiligheid, gebouwen, straten en pleinen.

ToerismeHet streven is om meer bezoekers te trekken, die vaker komen en gemiddeld langer

blijven. Om dat doel te bereiken is het nodig Alkmaar te promoten en een positief

imago op te bouwen. Er is voldoende om Alkmaar mee te profileren. Het is de

kaasstad, winkelstad, cultuur(historische) stad, stad aan het water en bruisende

stad. Samenwerking tussen gemeente, organisaties en bedrijven (bijvoorbeeld

VVV Alkmaar, Stichting Promotie Alkmaar en Toeristisch Platform Alkmaar) en

afstemming van aanbod en promotie zijn daarvoor noodzakelijk. Alkmaar zal zich

intensiever richten op de doelgroep ouderen en gezinnen met jonge kinderen.

Als het gaat om toeristen ligt de nadruk op de bezoekers van de kustplaatsen in

de regio. Daarnaast worden inspanningen verricht om bezoekers uit de rest van

Nederland en andere landen te trekken.

Zodra bezoekers in Alkmaar zijn, is het van belang dat de werkelijkheid ook

overeenkomt met het opgebouwde positieve imago. Goede informatie vooraf,

duidelijke bewegwijzering, voldoende activiteiten, goede basisvoorzieningen

spelen allemaal mee in het gastvrij ontvangen van mensen.

Het toeristisch product Alkmaar is seizoensgebonden, sterk gerelateerd aan de

kaasmarkt en het kustseizoen. Om het seizoen te verlengen is het belangrijk om

aandacht te besteden aan extra activiteiten en de promotie meer in te zetten op

Alkmaar als winkelstad. Ook het beeldend verhalen van de geschiedenis van

Alkmaar kan in, maar ook buiten het hoogseizoen, nieuwe groepen bezoekers

trekken.

Door het aanbieden van meer activiteiten (bijvoorbeeld fiets- en kanoroutes,

wandelroutes door de stad, aanvullende evenementen) en het aantrekkelijker

maken van openbaar groen en pleinen wordt geprobeerd mensen langer in de

stad te laten verblijven.


Om Alkmaar meer als evenementenstad op de kaart te zetten is het nodig dat het

beschikbare aanbod goed op elkaar is afgestemd en dat gekozen wordt voor een

gezamenlijke en eenduidige manier van communiceren. Uiteindelijk doel is dat er

in de zomerperiode ieder weekend ‘iets’ te doen is in Alkmaar.

Alkmaar ligt in een aantrekkelijke omgeving. Juist die omgevingskwaliteiten

(kust, duinen, polders) maken het gebied tot een interessante vakantiebestemming.

Samenwerking met buurgemeenten is hiervoor van belang. Ook specifieke

samenwerking met andere steden en organisaties in de provincie wordt gezocht.

De komende periode wordt de komst van toeristen naar Alkmaar gestimuleerd door

middel van een thematische opzet (‘gastvrije stad’, ‘stad als podium’, ‘beleef

de geschiedenis’) waaraan concrete maatregelen en projecten worden gekoppeld.

VeiligheidEen veelzijdige stad als Alkmaar trekt een gevarieerd publiek. Veiligheid van het

centrumgebied vraagt daarom extra aandacht. In het programma ‘Veilig Alkmaar’

worden maatregelen genoemd die in het centrumgebied worden uitgevoerd.

Het accent binnen GSB ligt op het voorkómen van overlast op straat en het

versterken van toezicht. Overige maatregelen vallen onder het integraal

veiligheidsbeleid van de gemeente, waarin ook de programma’s ‘Veilig Uitgaan’

en ‘Veilig Ondernemen’ zijn opgenomen.

Wonen in de binnenstadWonen in het centrum heeft een nadrukkelijke betekenis. Het draagt bij aan de

levendigheid en sociale controle en dus aan veiligheid en aantrekkelijkheid, ook

buiten de winkeltijden. Een sterk centrum wordt gestimuleerd door het wonen-

boven-winkels. Hier liggen kansen op versterking van de diversiteit aan functies

in de binnenstad en in de komende periode zal hierop worden ingezet.

OmgevingskwaliteitHet centrumgebied moet voor iedereen aantrekkelijk, leefbaar, veilig zijn en

uitnodigen tot een verblijf. De (monumentale) gebouwen, straten, pleinen en de

(historisch) groene ruimte in de stad moeten eraan bijdragen dat mensen graag

in onze stad zijn. Kortom, de kwaliteit van de omgeving moet goed zijn waardoor

de beleving optimaal is. Om dit te bereiken, zijn monumentensubsidies nodig,

moet het zogeheten beeldkwaliteitsplan worden geconcretiseerd en vraagt de

inrichting van (historisch) groen om goede inrichtingsplannen. De ambities met

betrekking tot de omgevingskwaliteit van het centrumgebied zijn opgenomen in het

programma ‘Omgevingskwaliteit’.

11

Toename van het aantal bezoekers met 4% door: • nieuwe toeristische producten; • meer promotie van de kwaliteiten

van Alkmaar;• vergroting van de regiopositie

van de winkels;• betere informatievoorziening over

bereikbaarheid en parkeren;• het centrum aantrekkelijker maken

door o.a. meer projecten uit te voeren op het gebied van veiligheid en leefbaarheid en het verbeteren van looproutes tussen station, Binnenstad en Overstad;

• vergroten parkeercapaciteit op piekmomenten door parkeren in en nabij centrum;

• meer samenwerking met het bedrijfsleven.

Doelstellingen en ambities Sterk centrum 2005-2009

Vitale samenleving

De uitstraling van Alkmaar wordt grotendeels bepaald door haar inwoners.

Het wij-gevoel of gedeeld burgerschap is de basis van een vitale, bruisende

en energieke samenleving. Reden voor Alkmaar om ook de komende jaren

te investeren in een aantal concrete projecten en een beroep te doen op alle

inwoners om vooral mee te doen. Want een vitale, sociale samenleving is

alleen mogelijk als de burgers van Alkmaar zich hiervoor inzetten.

De Alkmaarse bevolking bestaat uit veel verschillende groepen. Om hen in

harmonie met elkaar te laten leven en tot dingen te laten komen, zijn soms

‘bruggenbouwers’ nodig. Zij kunnen als verbindende schakel worden ingezet en hun

oor te luisteren leggen bij de verschillende groepen. Wat speelt er bij deze groepen

en hoe kunnen bijvoorbeeld het onderwijs en de jeugd- en gezondheidszorg daarop

inspelen?

Gedeeld burgerschapAllochtonen worden gestimuleerd actief deel uit te maken van onze samenleving.

Aandacht voor met name het onderwijs is belangrijk, want onderwijs draagt bij

aan optimale ontwikkelingskansen en een goede aansluiting bij de samenleving.

Inburgering en integratie zijn de steekwoorden. Een goede beheersing van de

Nederlandse taal en kennis van de Nederlandse samenleving zijn hiervoor

onmisbaar.

Het Alkmaarse project Bruggenbouwers stimuleert goed geïntegreerde allochtonen

om minder geïntegreerde medebewoners te helpen en hen in contact te brengen met

reguliere voorzieningen. Vaak zijn zij namelijk onvoldoende op de hoogte van het

bestaan van voorzieningen of is de drempel om daarvan gebruik te maken nog te

hoog.

’Digitaal trapveld’ als ontmoetingsplaats In De Mare en Nieuw-Overdie komt bijna dagelijks een groot aantal allochtone

en autochtone Alkmaarders samen in ontmoetingsplaatsen. Hier worden

(internet)cursussen aangeboden en kunnen kinderen en volwassenen meedoen aan

allerlei activiteiten. Dit bevordert de sociale contacten in de wijk en de kansen op

de arbeidsmarkt, mede doordat bezoekers met computers leren omgaan. Het succes

van deze moderne ontmoetingsplaatsen vraagt om uitbreiding naar andere wijken.


Zorgen voor de jeugdDe gemeente wil dat jeugdigen zich thuis, op school en later op het werk zo goed

mogelijk ontwikkelen. Ouders staan aan de basis van de ontwikkeling van hun

kind en elke ouder kan wel eens een steuntje in de rug gebruiken. Dan is het prettig

om te kunnen terugvallen op bepaalde voorzieningen zoals ouderen kindcentra.

Buurtnetwerken en preventieve jeugdzorg moeten er aan bijdragen dat jeugdigen

en opvoeders snel hulp krijgen als er problemen dreigen te ontstaan. De gemeente

draagt daarvoor faciliteiten aan.

Taal- en ontwikkelingsachterstandenDoor partijen onder één dak te brengen, versterken ze elkaar en kunnen ze

adequater inspelen op problemen en kansen bij de jeugd. Zo zijn taal- en

ontwikkelingsachterstanden bijvoorbeeld eerder te constateren en is vroegtijdige

begeleiding of verwijzing mogelijk. Onderwijsachterstanden worden zoveel

mogelijk beperkt door op peuterspeelzalen en basisscholen indien nodig voor- en

vroegschoolse programma’s aan te bieden. Het aantal allochtone en autochtone

peuters en kleuters dat deelneemt aan voor- en vroegschoolse programma’s moet

toenemen. Kinderen die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen, zijn gebaat bij

het volgen van intensieve lessen in een schakelklas.

De zogeheten brede school voorziet in een compleet aanbod van onderwijs, zorg,

opvang en vrijetijdsactiviteiten, samen met andere partners in de wijk. Hierbij is

een actieve rol weggelegd voor kinderen, ouders en wijkbewoners. In Overdie en op

Schermereiland zijn de afgelopen periode brede scholen ondersteund. De gemeente

zet in op verdere brede schoolontwikkeling in de wijken De Mare, De Hoef,

Spoorbuurt, Kooimeer, de Oudorperpolder en op de versterking van het

vmbo-onderwijs.

Geen leerling zonder diploma van schoolNaar school gaan is niet voor elke jongere een geliefde dagbesteding. Een kleine

groep spijbelt zeer regelmatig. In de praktijk gaat het vaak van kwaad tot erger:

spijbelende scholieren hebben meer kans om vroegtijdig, zonder diploma, van

school te gaan. Samen met scholen, ouders en jeugdzorg wil de gemeente dit zien te

voorkomen. Zij willen dat meer jongeren hun diploma halen. Geen leerling zonder

diploma van school, dat is het ideaalbeeld van de gemeente. Partijen zetten zich in

om de schoolverlater aan een baan te helpen of school en werk te combineren als

jongeren echt hun school niet kunnen afmaken. Sluitstuk van deze aanpak is de

inrichting van een jongerenloket in samenwerking met het

Centrum voor Werk en Inkomen (CWI).

13

Betere beheersing Nederlandse taal bij allochtonen.

Vergroten van de kennis van de Nederlandse samenleving bij allochtonen.

Realisatie van twee ouderen kindcentra met een goed signaleringsnetwerk.

Doelstellingen en ambities Vitale samenleving 2005-2009

250 vroegtijdig schoolverlaters terug naar school of naar een leerwerktraject.


430 allochtone en autochtone peuters en kleuters hebben voor- en vroegschoolse programma’s gevolgd.

Onderwijs en arbeidsmarkt In de praktijk blijkt dat de overgang van de schoolbanken naar een werksituatie

erg groot is. Bovendien laten de vaardigheden van de zojuist afgestudeerden

volgens de werkgevers te wensen over. Deze zogenoemde aansluiting van vooral het

voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs op de arbeidsmarkt kan veel beter.

De gemeente wil dit in de komende periode realiseren door een goede afstemming

tussen onderwijs en bedrijfsleven. Wat kan een schoolverlater, waar heeft een

werkgever behoefte aan en hoe kan dat op elkaar worden afgestemd? Deze vragen

krijgen een antwoord.

De faciliteiten op een aantal scholen in Alkmaar zijn sterk verouderd. De gemeente

Alkmaar en het voortgezet onderwijs willen op twee plekken in de stad moderne

facilitaire centra voor beroepsonderwijs ontwikkelen en inrichten. Dit moet ook het

imago van het vmbo en de praktische beroepen verbeteren. Goede begeleiding en

het ontwikkelen van leerwerktrajecten voor risicojongeren zijn essentieel. Het vmbo

verdient speciale aandacht.

Verbeteren maatschappelijke opvangSoms is de rek er even uit. Dan zijn mensen, door wat voor omstandigheden dan

ook, aangewezen op de maatschappelijke opvang. Die opvang is soms van korte,

soms van langere duur. Een goede begeleiding is belangrijk. En die begeleiding

houdt niet op als mensen na korte of lange tijd een beroep doen op een andere

opvang of instantie. Daarom wil de gemeente een zogenoemde ‘sluitende keten’

realiseren in de maatschappelijke opvang en in de vrouwenopvang. Dit gebeurt

in samenwerking met andere organisaties, zodat mensen niet tussen wal en schip

terechtkomen.

Steeds meer mensen maken gebruik van de maatschappelijke opvang.

Omdat het aantal plaatsen en hulpverleners helaas beperkt is, is het zaak mensen

zo spoedig en goed mogelijk weer op weg te helpen. Door een betere ‘door- en

uitstroming’ is er letterlijk en figuurlijk ook plaats voor nieuwkomers. Vastgesteld

is dat er meer woningen beschikbaar moeten komen voor mensen uit de

maatschappelijke opvang.

In Alkmaar ontbreekt een behoorlijke voorziening voor de nachtopvang. Alleen

gedurende vier wintermaanden kan een kleine groep mensen ’s nachts onderdak

krijgen. Daar moet verandering in komen. Daarom wordt een passantenverblijf

gerealiseerd waar gedurende het gehele jaar twintig tot dertig personen

terechtkunnen.


Het aantal plaatsen in de vrouwenopvang (Blijf van m’n Lijf-huis) is momenteel

afdoende. Wel is er behoefte aan andersoortige opvang, zoals crisisopvang en

‘Time Out’. Verder is het van belang er voor te zorgen dat de doorstroom naar

reguliere opvang op peil blijft.

Uitbreiding verslavingszorgVerslaafde Alkmaarders kunnen terecht in een ‘aanloopcentrum’. In de praktijk

blijkt deze opvang te klein en ondoelmatig. Daarom wordt deze opvang omgevormd

tot een ‘dienstencentrum’, met zeven dagen per week methadonverstrekking,

spreekuren, medische zorg en intensieve begeleiding. Ook is er voor meer

verslaafden de mogelijkheid om mee te doen aan begeleid wonen. Met deze

veranderingen hoopt de ambulante verslaafdenzorg nog meer verslaafden te

bereiken en te helpen.

Meer gezonde levensjarenDe basis voor een vitaal leven en daarmee voor een vitale samenleving is natuurlijk

een gezond lijf. Logisch dat de gemeente streeft naar meer gezonde levensjaren

voor alle Alkmaarders. Helaas is het nog steeds zo dat ‘arme’ mensen minder

oud worden dan hun rijkere stadsgenoten. Ook krijgt de eerste groep te maken

met meer gezondheidsproblemen en psychische klachten. Dit worden ook wel

sociaal-economische gezondheidsverschillen genoemd. Alkmaar gunt al haar

inwoners, rijk of arm, jong of oud een goede gezondheid en stimuleert dan ook

iedereen om meer te bewegen. Speciale aandacht gaat uit naar de jeugd; zij moet

flink worden gestimuleerd om te bewegen, overgewicht te voorkómen en gezond

te blijven. Individuele en collectieve begeleiding, voorlichting en de inzet van

sportverenigingen en GGD zijn hiervoor hard nodig. Ook een beter aanbod van

speelgelegenheden moet bijdragen aan de gezondheid van jonge Alkmaarders.

15

Verkorten van de gemiddelde verblijfsduur in de maatschappelijke opvang met acht maanden.

Toevoegen van een crisis- of ‘time-out huis’ aan de bestaande opvangcapaciteit voor vrouwen.

Ambulante verslavingszorg helpt 1400 cliënten, waarvan 50 procent drugsverslaafd.


Minimaal 70 procent van de kinderen tot 19 jaar bij wie (dreigend) overgewicht is geconstateerd, maakt gebruik van voorlichtings- of bewegingsprogramma’s.


Moderne economie

De gemeente stimuleert groei van de economie en van het aantal banen.

Ondernemen in onze stad is aantrekkelijk en dat moet zo blijven.

Alleen dan vinden meer Alkmaarders werk in hun eigen stad en hoeven ze

minder voor hun werk te reizen naar de regio Amsterdam-IJmond. Dat is

goed voor de betrokkenheid met en de sociale samenhang in Alkmaar.

Het is aan de gemeente om te zorgen voor passende, bereikbare en veilige

werklocaties, waar goed opgeleide en gemotiveerde mensen kunnen werken.

Ook moet zij zorgen voor goede dienstverlening aan ondernemers. Als aan die

randvoorwaarden is voldaan, kunnen ondernemers succesvol zakendoen in Alkmaar

en omgeving. Dat vraagt om veel investeringen en goede samenwerking tussen

gemeente, bedrijfsleven en beroepsonderwijs. Het stelt eisen aan de slagvaardigheid

van alle partners.

Aanbod bedrijventerreinen en kantoorlocatiesGroei van bestaande bedrijvigheid en nieuwe bedrijven aantrekken. Dat lukt alleen

met een sterk aanbod van vestigingsmogelijkheden, en dat kan beter, uitgaande

van het huidige aanbod. Alkmaar wil meer en betere bedrijventerreinen en

kantoorlocaties bieden. Bestaande bedrijventerreinen, zoals Overdie en Oudorp,

verdienen een opknapbeurt. Want een betere uitstraling van deze terreinen leidt tot

een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Daarnaast worden nieuwe locaties en terreinen,

zoals het stationsgebied, de Bergermeerpolder en Boekelermeer Zuid, geschikt

gemaakt voor de vestiging van bedrijven en kantoren.

De gemeente wil graag meer werkgelegenheid voor hoger opgeleiden in Alkmaar.

Niet zo gek als je bedenkt dat veel hoger opgeleide Alkmaarders dagelijks in de

file staan op weg naar hun werk in bijvoorbeeld Amsterdam. Hbo- en wo’ers

moeten meer mogelijkheden hebben om in Alkmaar te wonen en te werken.

Kantoorontwikkeling draagt daaraan bij.

Meer werklocaties in Alkmaar, vraagt natuurlijk ook om een goede bereikbaarheid.

Reden om de infrastructuur van deze terreinen onder de loep te nemen en indien

nodig te verbeteren. Denk hierbij aan goede ontsluitingswegen, voldoende

parkeergelegenheid, veilige fietspaden en de mogelijkheid om met het openbaar

vervoer te komen.

Verbeteren ondernemingsklimaatAlkmaar streeft naar een betere dienstverlening aan en samenwerking met

ondernemers. In 2001/2002 waardeerde de ondernemer deze dienstverlening met


het rapportcijfer 6. Dat is iets boven het gemiddelde van de andere grote steden.

Toch moet die waardering verder toenemen. Persoonlijk in gesprek blijven met

ondernemers is daarvoor essentieel, maar Alkmaar wil die contacten wel zo efficiënt

mogelijk laten verlopen. Om goed op de hoogte te zijn van elkaars activiteiten en

belangen, hebben het georganiseerde bedrijfsleven, de gemeente en de Kamer van

Koophandel afspraken gemaakt over een periodiek overleg. Een representatieve

afvaardiging van deze organisaties neemt deel aan dit overleg. Dat vraagt om een

goede samenwerking tussen de bedrijven. Ook de gemeente wil daarin investeren.

Verder worden de informele contacten en die met het beroepsonderwijs in het belang

van alle partijen aangehaald.

Digitalisering is ondernemersgemak Ondernemen brengt administratieve lasten met zich mee. Alkmaar wil die lasten

sterk verminderen door digitalisering van gemeentelijke producten. Zo wordt het in

de toekomst mogelijk om bouwvergunningen digitaal aan te vragen. Informatie uit

de Welstandsnota en bestemmingsplannen zijn nu al deels en straks nog beter via

internet toegankelijk. Daarnaast kent Alkmaar een gemeentelijk ondernemersloket.

Hier kunnen Alkmaarse ondernemers met al hun vragen terecht. Het ministerie

van Economische Zaken wil daaraan gekoppeld een landelijk elektronisch

ondernemersloket met andere organisaties oprichten. Alkmaar zal hier ook aan

deelnemen.

Digitalisering moet leiden tot gemak voor ondernemers en gemeente, minder

administratieve lasten en tijdwinst, maar de gemeente wil wel persoonlijk in gesprek

blijven met ondernemers. Want communiceren en samenwerken met ondernemers

komt de stad en de individuele bedrijfsvoering ten goede.

Aansluiting onderwijs-arbeidsmarktEén van de gespreksonderwerpen tussen gemeente, onderwijs en bedrijfsleven

is de aansluiting van het beroepsonderwijs op de arbeidsmarkt. Die kan beter,

zo blijkt. Schoolverlaters met een diploma blijken in de praktijk nog niet klaar te

zijn voor het ‘echte werk’. Werkgevers moeten relatief veel tijd investeren voordat

ze als volwaardige krachten kunnen meedraaien. De gemeente stimuleert beide

partijen om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen. Een betere afstemming

en het samen opstarten van leertrajecten moeten leiden tot een innovatiever

bedrijfsleven en meer werkgelegenheid voor mensen die (voorbereidend) middelbaar

en hoger beroepsonderwijs hebben gevolgd. Partners daarbij zijn: de Kennis- en

InnovatieKring Noordwest-Holland (KIK), Syntens, ECN, het Centrum voor

Duurzame Technologie, het Regionaal Platform Werk en Inkomen en het MKB-

loket. Ruimte voor innovatieve bedrijvigheid is er in de Bergermeerpolder, RTC

offices, Technopark.

17

Herstructurering bedrijventerrein Overdie (30 ha. infrastructuur en openbare ruimte).

Herstructurering bedrijventerrein Oudorp (43 ha. openbare ruimte, infrastructuur, ondermeer wegverbindingen en parkeergelegenheid).

Ontwikkeling bedrijventerrein Boekelermeer Zuid (2): 30 à 40 ha.

Ontwikkeling van 50.000 m2

kantooroppervlakte (van 285.000 m2 naar 335.000 m2).

Verbeteren waardering gemeentelijk ondernemersklimaat: van waardering 6,0 naar waardering 6,5 in de benchmark gemeentelijk ondernemingsklimaat.

Doelstellingen en ambities Moderne economie 2005-2009

Meedoen aan het nationaal elektronisch bedrijvenloket via contentmodel.


VeiligheidEén van de grootste ergernissen van ondernemers is criminaliteit. Meer beveiliging

en actieve bestrijding werpen hun vruchten af en dragen bij aan een positief gevoel bij

ondernemers, bezoekers en bewoners. Onder het motto ‘Meer ogen in de stad’, streven

politie, beveiligingsbedrijven en een nieuw op te zetten afdeling Stadstoezicht ernaar

de criminaliteit een halt toe te roepen. Bovendien krijgt de afdeling Stadstoezicht

wellicht de mogelijkheid om bestuurlijke boetes op te leggen.

Bereikbaarheid bedrijventerreinen en stadAlkmaar heeft zoals gezegd een belangrijke regionale functie en trekt veel mensen.

Daardoor laat de bereikbaarheid van de stad en de bedrijventerreinen soms te wensen

over. Reden om de bereikbaarheid van de stad via de N242 en N245 te verbeteren.

Een onoverzichtelijk verkeersstelsel en niet goed afgestelde verkeerslichten leiden

vooral in de spits tot een slechte doorstroming van het verkeer. Daar komt verandering

in door onder andere ongelijkvloerse aansluitingen op de oostelijke Ring. De westelijke

Ring krijgt extra aansluitingen ter hoogte van de Bergermeerpolder, via doortrekking

van de Huiswaarderweg. De bereikbaarheid van de Boekelermeer wordt verbeterd door

de komst van openbaar vervoer en door een mogelijke ontsluiting bij de Lagelaan.

Omgaan met schaarse ruimteRuimte in en om de stad is schaars. Daarom moeten wegen en parkeerruimten

effectief en doelgroepgericht worden gebruikt. Dit vraagt om telematica- en

marketingmiddelen, maar ook om samenwerking tussen overheid en private

partijen. De gemeente neemt in dit proces vooral de rol in van regisseur en ‘makelaar’.

Bedrijven moeten (meer) samenwerken om schaarse ruimte bereikbaar te houden en

zo aantrekkelijk te blijven voor werknemers en klanten. Voor aansluiting met andere

steden in de Randstad is, naast betrouwbare autosnelwegen, snel en direct openbaar

vervoer noodzakelijk (intercityverbindingen Amsterdam, Utrecht, Schiphol en

Haarlem). Maar ook andere zaken verdienen aandacht, zoals verbreding van de A9 en

alternatieve routes bij stremmingen en dergelijke, bijvoorbeeld de aansluiting A8-A9.

Goed busvervoer is noodzakelijk voor de bereikbaarheid en daarmee het economisch

functioneren van het stadscentrum. Dat vraagt forse investeringen.

BreedbandverbindingenAlkmaar zal de komende jaren moeten investeren in digitale bereikbaarheid.

De huidige verbindingen voor e-mail en internet voldoen voorlopig prima en zijn

nog niet afgeschreven. Toch kijkt Alkmaar vooruit: breedband heeft immers de

toekomst. Nadeel is wel dat breedbandverbindingen erg kostbaar zijn. Daarom

probeert de gemeente aanbieders op de markt te prikkelen om hierin te investeren.

De aanwezigheid van breedband kan immers van doorslaggevend belang zijn voor

ondernemers om zich hier te vestigen. Een onderzoek naar de kansen van breedband

voor het Alkmaarse vestigingsklimaat moet uitwijzen welke investeringen nodig zijn.


Gevarieerd wonen

Alkmaar is in veel opzichten een aantrekkelijke stad. Logisch dus dat

mensen zich hier graag vestigen en hier willen blijven wonen. Toch valt het

voor veel jongeren, startende kopers en senioren niet mee om in Alkmaar

een passende woning te vinden. De balans tussen vraag en aanbod kan veel

beter. Bovendien staat in een aantal woongebieden de leefbaarheid onder

druk. Sociaal en economisch verval en grootstedelijke problemen vragen

om fysieke en sociale maatregelen. Alleen zo is prettig wonen en werken hier

ook in de toekomst mogelijk. Gevarieerde nieuwbouw, sloop of renovatie

en de aanleg en de vernieuwing van voorzieningen zijn de oplossingen.

BouwopgaveDe komende vijf jaar stelt de gemeente alles in het werk om de woningproductie te

verhogen. Dit moet resulteren in zo’n 4.000 nieuwe woningen en renovatie of sloop

van bestaande, kwalitatief verouderde complexen, zoals op het Schermereiland en

in Oud en Nieuw Overdie. De aanpak van de gemeente is veelbelovend en succesvol.

Alkmaar wordt door het ministerie van VROM als voorbeeld genoemd voor andere

Nederlandse steden met herstructureringswijken binnen hun grenzen.

Intensivering ruimtegebruikAlkmaar zit strak in haar jasje en heeft nog nauwelijks uitbreidingsmogelijkheden.

De meeste nieuwbouw komt daarom in bestaand stedelijk gebied. Locaties die hun

functie verliezen, worden benut voor woningbouw. Denk hierbij aan het terrein

Sportlaan, de locaties van het Horizon College, Overstad, Kanaaloeverzone en de

Schelphoek. De gemeente wil bouwen, maar de stad moet niet veranderen in een

betonkolos. Kwantiteit, met oog voor kwaliteit. De nieuwbouw kenmerkt zich door

gestapelde bouw, dubbel grondgebruik en menging van functies (wonen, werken, et

cetera). Extra aandacht is er voor de openbare ruimte in deze nieuwbouwgebieden.

Intensiever ruimtegebruik leidt soms tot problemen en vaak tot meer kosten

tijdens de bouw. Kostenverhogende factoren zijn bijvoorbeeld geluidshinder,

bodemvervuiling op de bouwlocatie of het ontbreken van voldoende

parkeerplaatsen. Ook zullen omwonenden vaker bezwaar indienen tegen de

nieuwbouwplannen, aangezien het hier gaat om een intensivering van het

ruimtegebruik.

De bouw van zo’n 4.000 woningen in vijf jaar lijkt misschien een enorm aantal,

maar het is wel realistisch. Er is gekeken naar de beschikbare locaties, waar

particuliere eigenaren en/of gemeente de komende jaren concrete plannen mee

hebben. De gemeente heeft in kaart gebracht welke locaties dat zijn. Het gaat om

19

Doelstellingen en ambities Gevarieerd wonen 2005-2009

Realisatie van 490 woningen op uitleglocaties.

Stimuleren van wonen-boven-winkels.

Innovatiebevordering, bijvoorbeeld door de mogelijkheden te onderzoeken van ondersteuning van bedrijven, het instellen van een prijs en deelnameaan de Kennis- en InnovatieKring Noordwest-Holland (KIK).


Een betere balans tussen vraag naar en aanbod van woningen.

Realisatie van 3115 nieuwe en 440 vervangende woningen binnen bestaand bebouwd gebied.

een groot aantal veelal kleinere planontwikkelingen. Naar verwachting vallen er

de komende jaren regelmatig locaties af en komen er nieuwe bij, maar Alkmaar

heeft binnen de stadsgrenzen in elk geval de ruimte en de mogelijkheden om samen

met woningcorporaties, particuliere eigenaren of projectontwikkelaars dit aantal

woningen te bouwen.

De gemeente is zich bewust van de grote behoefte aan nieuwe woningen en wil

de komende jaren dan ook in hoog tempo een groot aantal gevarieerde woningen

bouwen. Bouwaanvragen worden daarom sneller door de gemeente afgewikkeld

en de initiatieffase en planologische procedure worden ingekort. Een nieuw loket

Woningbouw gaat de aanvragers van de bouwplannen actief begeleiden en moet

mede zorgen voor daadwerkelijke uitvoering van de plannen.

Sociale woningbouwGevarieerd wonen voor verschillende doelgroepen in verschillende prijscategorieën.

Dat is het uitgangspunt voor de gemeente. Dertig procent van de nieuwbouw

bestaat uit sociale huur- en koopwoningen, zodat ook minder draagkrachtige

groepen, zoals jongeren en startende kopers, aan bod komen. Met de introductie

van een starterslening worden ook koopwoningen bereikbaar voor deze groepen

Alkmaarders. Bovendien verkopen corporaties onder voorwaarden huurwoningen

en betaalbare nieuwbouwwoningen.

Aanpasbaar is de normIn Alkmaar neemt het aantal ouderen de komende jaren met 16 procent toe.

Door deze vergrijzing is er meer behoefte aan woningen in de directe nabijheid

van voorzieningen, die kunnen worden aangepast aan de wensen van senioren.

Aanpasbaar is de norm. De toenemende vraag kan niet uitsluitend worden

opgevangen door nieuwbouw. Het ‘opplussen’ van bestaande complexen is

daarom belangrijk. De afgelopen jaren heeft de gemeente hier weliswaar flink in

geïnvesteerd, maar het aantal ‘opgeplusde’ woningen stagneert helaas. Daarom gaat

de gemeente ook de corporaties aanspreken op hun verplichtingen. De gemeente

betaalt overigens zelf mee aan zo’n 75 woningen per jaar.

Bijzondere doelgroepenOok zijn er woningen nodig voor de maatschappelijke opvang en begeleiding

van gehandicapten en andere bijzondere doelgroepen zoals dak- en thuislozen.

De laatste jaren willen steeds meer zorgverlenende instanties hun cliënten

onderbrengen in kleinschaliger woonvormen (extramuraliseren). Zo integreren

de mensen beter in de moderne samenleving. Afspraken tussen zorginstellingen,

gemeente en corporaties moeten er toe leiden dat initiatieven voor deze bijzondere

doelgroepen vanuit één plek worden gecoördineerd. Bovendien moeten goede


afspraken worden gemaakt over de plek van vestiging. De huisvestingsvraag van

de verschillende doelgroepen is voor de komende jaren in kaart gebracht. Zowel in

nieuwbouw als in bestaande woningen is onvoldoende aanbod.

Overdie en Schermereiland In sommige wijken zoals in Overdie en op Schermereiland, staat de leefbaarheid

onder druk. De woningen en de omgeving zijn hier minder aantrekkelijk en dat

zorgt ervoor dat mensen liever elders wonen. De wijken kenmerken zich door

goedkopere woningen met veelal een matige bouwtechnische kwaliteit. Bovendien

hebben veel bewoners een taal- of onderwijsachterstand of zitten zonder werk.

Dit leidt tot een concentratie van problemen. Door de lage huurprijzen en de huidige

krappe woningmarkt vinden vooral jongeren hier tijdelijk onderdak. Maar als ze

zich definitief willen vestigen, vertrekken ze weer. De gemeente wil samen met

woningcorporaties het tij keren en is daarom een grootschalige herstructurering

van de wijken Overdie en Schermereiland gestart.

De plannen voor Overdie en Schermereiland worden uitgevoerd door gemeente,

Woningstichting Willibrordus en Bouwfonds Ontwikkeling. In Oud en Nieuw

Overdie zijn fysieke en sociale maatregelen genomen. Een van die maatregelen

betreft de aanpak van park Oosterhout. De wijkboerderij is verbeterd, er zijn

sport- en speelvoorzieningen gerealiseerd en er is een sport- en jongerencomplex

aangelegd. Daarnaast zijn bij de voetbalvereniging Alkmaarsche Boys zogeheten

‘wetravelden’ (combinatie gras/kunstgras) aangelegd en is de fietsverbinding

onder handen genomen. In een latere fase wordt ook gewerkt aan de doorstroming

van water en de waterkwaliteit en worden nog enkele recreatieve voorzieningen

aangelegd.

De 150 woningen op Schermereiland waren bouwen woontechnisch van zeer

slechte kwaliteit. Reden voor de gemeente, Woningstichting Willibrordus en

Bouwfonds Ontwikkeling om ze te slopen en te vervangen door 153 woningen,

waarvan 76 koopwoningen en 77 huurwoningen. De huurprijzen blijven onder de

aftoppingsgrens van de huursubsidie. Ook een basisschool, een voorziening voor

kinderopvang en een buurthuis zijn gesloopt en vervangen door een zogenoemde

brede school. Uiteraard wordt de inrichting van de buitenruimte

en de groenstructuur verbeterd.

Op Schermereiland bevindt zich het voormalige bedrijfsterrein van de firma Stoel

Van Klaveren. Bouwfonds Ontwikkeling is eigenaar geworden en wil hier 200

woningen realiseren. De vlakbij gelegen woningen aan de Wagenmakerstraat zijn in

slechte tot zeer slechte staat en particulier eigendom. De bedoeling is deze woningen

te slopen en de vrijkomende grond te betrekken bij het ontwikkelingsplan voor het

21


Realisatie 30 procent van de nieuwbouw in sociale sector (huur en koop).

700 huurwoningen omzetten van huur naar koop.

Realisatie van 1200 volledig toegankelijke woningen.

Uitvoeren 50 ingrijpende woningverbeteringen.

440 gesloopte woningen (i.v.m. herstructurering).


terrein van Stoel Van Klaveren. Het Schermereiland heeft een historisch karakter.

Door bijvoorbeeld de aanleg van een gracht kan dat karakteristieke weer zichtbaar

worden gemaakt.

Herstructurering beperkt zich niet tot Overdie en Schermereiland. De gemeente wil

voor elk gebied waar de leefbaarheid onder druk staat een toekomstvisie opzetten.

Onderzoek moet duidelijk maken welke gebieden een toekomstvisie en een

herstructurering kunnen gebruiken.

Financiële investeringDe gemeentelijke plannen zijn ambitieus. Het realiseren van dertig procent sociale

woningbouw vraagt om een grote financiële inspanning. De grondprijzen zijn hoog

en woningbouw op binnenstedelijke locaties brengt zoals gezegd extra kosten met

zich mee. Verlaagde grondprijzen voor sociale woningbouw en aparte subsidies voor

jongerenhuisvesting, het wonen-boven-winkels en het ‘opplussen’ van bestaande

woningen moeten uiteindelijk leiden tot een gevarieerd woningaanbod voor alle

Alkmaarders.


Veilig Alkmaar

Criminaliteit verminderen en veiligheid vergroten. Dat is het doel.

Veel Alkmaarders voelen zich onveilig: zij ervaren een toename van berovingen,

geweld, vernielingen en overlast. De gemeente neemt het onveiligheidsgevoel

van haar burgers serieus. Mensen willen immers wonen, werken en recreëren

in een stad waar ze zich ook veilig voelen. Daarom spant Alkmaar zich extra

in om een duurzame daling van de belangrijkste veiligheidsproblemen

te realiseren en om Alkmaarders zich veiliger te laten voelen.

Veelplegers Veel voorkomende overtredingen zoals berovingen, huiselijk geweld, vernielingen en

overlast krijgen meer aandacht. Preventieve en repressieve maatregelen en meer blauw

op straat moeten deze criminaliteit een halt toeroepen. Andere middelen om dit te

bereiken zijn het inzetten van toezichthouders, het uitbreiden van cameratoezicht en

het inzetten van bestuurlijke boetes. Bovendien worden volwassen en jeugdige

veelplegers en verslaafden hard aangepakt. Ze worden verplicht om een resocialisatie-

en nazorgtraject te doorlopen als ze in herhaling vervallen. Hiermee wordt onder

andere begeleiding, verplichte hulpverlening aan drugsgebruikers en het realiseren

van opvanggelegenheden met een bed, een bad en een maaltijd bedoeld.

Een voorbeeld van een harde aanpak is het project Geïntegreerde Aanpak

Verslavingsproblematiek en Overlast (GAVO). Bij dit project werken gemeente,

politie, Openbaar Ministerie en Brijder Verslavingszorg nauw samen om de overlast

van verslaafden sterk te beperken. Die samenwerking levert zichtbaar resultaat op.

Minder overlast op straatOverlast op straat wil de gemeente Alkmaar verminderen door goed afgestemde

hulpverlening en onder andere de oprichting van een passantenverblijf voor dak- en

thuislozen en verslaafden. Onderzoek van het Trimbos Instituut heeft uitgewezen

dat een overnachtingsmogelijkheid wordt gemist: in 2004 overnachten 45 tot 50

dak- en thuislozen ’s nachts in de openlucht. 85 procent van deze mensen gebruikt

drugs. Als zij ’s nachts onder de pannen zijn, betekent dit ook een aanzienlijke

afname van de overlast. Bovendien wordt hier een voorziening geboden om de

levensomstandigheden van de cliënt op peil te houden of zelfs te verbeteren.

In het passantenverblijf zijn ook hulpverleners aanwezig.

Aanpak huiselijk geweldDe aanpak van huiselijk geweld en de opvang van slachtoffers vraagt om

verbetering. Daarom richt de gemeente een Advies- en meldpunt Huiselijk Geweld

op en wordt de publiekscampagne voortgezet. Sinds 2001 is in Noord-Holland

Noord een Stuurgroep Huiselijk Geweld actief. Hierin zijn gemeenten,

23

Verminderen van het aantal veelplegers van 142 naar 71 personen.

Realisatie van 50 procent meer ‘nazorg- en resocialisatietrajecten’ voor jeugdige en volwassen veelplegers dan in 2004.

Verminderen van het onveiligheidsgevoel van 33 procent naar 20 procent.

Afname aantal vernielingen, drank- en drugoverlast, afval- en jeugdoverlast: • aantal vernielingen

van 1700 naar 1500 in 2009;• drank- en drugsoverlast

van 320 naar 220 in 2009;• afval overlast/meldingen

van 351 naar 250 in 2009;• jeugdoverlast van 634 naar 450 in 2009.

Realisatie Advies- en meldpunt Huiselijk Geweld.

Doelstellingen en ambities Veilig Alkmaar 2005 – 2009

Aanstellen van 10 toezichthouders.

Financiële impuls van €125.000,- per jaar voor cameratoezicht.

Openbaar Ministerie, politie en alle relevante hulpverleningsinstellingen

vertegenwoordigd. Het Advies- en meldpunt zal nauw samenwerken met deze

stuurgroep en onder andere de deskundigheid over de aanpak van huiselijk geweld

bevorderen bij scholen en bij andere organisaties. Bovendien moeten slachtoffers en

getuigen zich veilig voelen om snel aan de bel te trekken.

SamenwerkenTen slotte moeten samenwerkingsverbanden, convenanten en projecten

met (horeca)ondernemers en bewoners leiden tot een veiliger Alkmaar.

Voorbeeldprojecten zijn Veilig uitgaan, Veilig Ondernemen en Parkmanagement.

Al deze projecten zijn gebaat bij de voorgenomen investeringen in toezicht, controle

en handhaving.


Omgevingskwaliteit

Mensen worden zich vaak pas bewust van de kwaliteit van hun omgeving als ze

zich ergeren aan bijvoorbeeld geluidsoverlast of een slecht onderhouden plantsoen.

Een aantrekkelijke en prettige woon- en werkomgeving wordt bepaald door veel

factoren, zoals de aanwezigheid van monumenten, grootschalig groen, een schone

bodem en lucht en het ontbreken van stank, geluid en andere hinder. Ook een goede

inrichting van de omgeving is belangrijk. Want dat zorgt er vervolgens voor dat

bewoners bereid zijn om bij te dragen aan het mooi maken en houden van de stad.

Cultuurhistorie als inspiratie en uitgangspuntAlkmaar is een stad met geschiedenis. Juist de aanwezigheid van monumenten

en cultuurhistorie bepaalt het gezicht van de stad en de openbare ruimte. In zeker

zes wijken of gebieden is de Alkmaarse cultuurhistorie herkenbaar geïntegreerd

in de planontwikkeling. Voor deze ontwikkelingen zijn Cultuurhistorische

Waardenkaarten gemaakt. Bij het ontwerpen van alle nieuwbouw is het de

kunst om de Alkmaarse geschiedenis als inspiratie te gebruiken. Zo ontstaat een

samenhangend geheel van nieuwbouw en bestaande bouw. Een goed voorbeeld

hiervan is de passantenhaven aan de Schelphoek waarbij de vroegere functie van

havenkwartier inspiratiebron is. Ook in de wijken die in de jaren zeventig zijn

gebouwd in Alkmaar-Noord, is de Alkmaarse geschiedenis als uitgangspunt

gebruikt en zijn oude elementen duidelijk te herkennen.

In het Beeldkwaliteitplan Binnenstad staat hoe het karakteristieke, historische beeld

van de gehele binnenstad weer herkenbaar wordt en blijft. Dit kan bijvoorbeeld

door in het straatbeeld bepaalde materialen te gebruiken. Verschillende straten en

pleinen worden de komende jaren voorzien van nieuw straatwerk. Omvangrijke

herinrichtingsprojecten zijn Bierkade-Wagenweg, Kanaalkade, Laat, Langestraat,

Doelenveld, Gedempte Nieuwesloot en De Dijk. In totaal wordt tot 2009 zo’n

14.700 m2 opnieuw bestraat.

Verbetering openbare ruimte De gemeente wil het beheer van de openbare ruimte verbeteren. In de wijken

De Mare en Overdie wordt de vervuiling van straten en groen aangepakt en worden

speelvoorzieningen voor de jeugd gerealiseerd. Samen met woningcorporatie

Woonwaard Noord-Kennemerland wil de gemeente het Amelandplein en

Arkplein in De Mare opknappen en een prettige ontmoetingsplaats maken voor

de buurtbewoners met speelplaatsen voor de kinderen. De gevels van de huizen

in deze buurt worden bovendien door de woningcorporaties voorzien van diverse

frisse kleuren. De herinrichting van de openbare ruimte op Schermereiland is in

uitvoering.

25

Vergroten van de aangiftebereidheid van huiselijk geweld: 200 meldingen in 2009.

Doelstellingen en ambities Veilig Alkmaar 2005 – 2009

Herstraten 14.700 m2 openbare ruimte.

Doelstellingen en ambities Omgevingskwaliteit 2005-2009

Overdie ondergaat tot 2015 een ware gedaantewisseling. In die periode worden veel

woningen gesloopt, gerenoveerd of nieuw gebouwd. Daarnaast is en wordt flink

geïnvesteerd in de openbare ruimte. Goed voorbeeld is het park Oosterhout dat de

groene long van de wijk Overdie is. De eerste fase is inmiddels gereed.

Er is een wijkboerderij, een multifunctioneel sport- en jongerencomplex en een

informatiecentrum voor de wijkvernieuwing gekomen. De tweede fase bestaat uit

de verbetering van het park zelf.

Verbetering (grootschalig) groenVoldoende (grootschalig) groen, verspreid over de hele stad. Dat is het ideaalbeeld

van de gemeente en de wens van veel Alkmaarders. De gemeente is verantwoordelijk

voor de inrichting en het onderhoud van de stad. Voor de openbare ruimte geldt

hetzelfde als voor een particuliere tuin: deze moet worden bijgehouden.

Onderhoud vergt veel tijd en geld. Daarom wordt in sommige delen van Alkmaar

de komende jaren bestaand groen vervangen door eenvoudiger te onderhouden

groen. Grote groenelementen zoals het Bolwerk, de strandwal Oudorp, Rekerhout,

Hoevervaart en groenstrook Beverkoog worden bovendien heringericht.

BodemsaneringAlkmaar telt ruim 1300 locaties waarvan de gemeente vermoedt dat de bodem of het

water in meer of mindere mate is verontreinigd. De afgelopen jaren zijn deze locaties

in kaart gebracht in het zogenoemde Bodem- en Geografisch Informatiesysteem

(BIS/GIS) en zijn beheerplannen opgesteld. De gemeente gaat voor 2009

vijfhonderd van deze locaties grondig onderzoeken. Voorbeelden zijn de terreinen

van twee voormalige gasfabrieken.

De gemeente wil alle ernstig verontreinigde (asbest)locaties voor 2030 aanpakken.

Hoeveel locaties daadwerkelijk worden gesaneerd, is ook afhankelijk van het budget

van het Rijk. Omdat dit helaas beperkt is, stimuleert Alkmaar ook andere partijen

om in eigen beheer te onderzoeken en te saneren. Deze partijen komen, als ze aan

bepaalde voorwaarden voldoen, in aanmerking voor gemeentelijke subsidie.


Verminderen geluidsoverlast Niets is zo hinderlijk als geluidsoverlast van auto’s of treinen. In de loop van de

jaren is het wegennetwerk in Alkmaar en omgeving uitgebreid en daarmee ook

de overlast toegenomen. De Wet Geluidhinder moet wegen railverkeerslawaai

binnen de perken houden en is de basis voor de aanpak van geluidsoverlast door

de gemeente. Bij bestaande woningen die veel geluidsoverlast ondervinden, wil de

gemeente maatregelen nemen om die situatie te verbeteren. Gedacht kan worden

aan bron-, overdracht- en gevelmaatregelen, zoals aanpassing aan het wegdek of de

verkeerscirculatie, het plaatsen van schermen en wallen en gevel- en dakisolatie.

Momenteel wordt een aantal woningen aan de Kennemerstraatweg en aan de

Stationsweg aangepakt en geïsoleerd. Bij vervanging van wegdek zal zo veel mogelijk

worden gestreefd naar toepassing van bijvoorbeeld geluidsreducerend asfalt.

Doel is om in 2020 alle woningen op de zogenaamde A-lijst te hebben gesaneerd.

27


Sanering van bodem- en waterverontreiniging :• aantal saneringen: 30;• aantal onderzoeken: 500;• sanering 24.000 m2 verontreinigd

oppervlak;• sanering 18.000 m3 verontreinigde

grond;• sanering 120.000 m3 verontreinigd

grondwater.

Realisatie van 126.000 bodemsaneringsprestatie-eenheden.


Reconstructie 40.000 m2 groen in de woonwijken.

Verbeteren van de geluidskwaliteit bij 40 z0genaamde A- en railwoningen.

Financieel overzicht MOP 2005 - 2009

28 Meerjaren Ontwikkelingsprogramma

1. BDU* 2. Totale kosten 3. Gemeente Alkmaar

4. Rijk (GSB- financiering)

5. Provincie Noord-Holland

6. Rijk overig 7. Derden

BDU Fysiek € 23.453.000,– € 3.533.000,– € 6.503.000,– € 2.147.000,– € 11.270.000,–

BDU Economie € 9.973.500,– € 5.955.000,– € 1.703.500,– € 1.500.000,– € 90.000,– € 725.000,–

BDU Sociaal, Integratie en Veiligheid

€ 41.907.500,– € 3.541.000,– € 33.619.000,– € 4.747.500,–

Totaal € 75.334.000,– € 13.029.000,– € 41.825.500,– € 3.647.000,– € 4.837.500,– € 11.995.000,–

* BDU = Brede Doeluitkering

Het Rijk heeft voor het Grotestedenbeleid drie thema’s benoemd en daarvoor geld

(BDU’s) beschikbaar gesteld. De thema’s zijn Fysiek, Economie, Sociaal, Integratie &

Veiligheid. Alkmaar heeft deze thema’s vertaald naar zes uitvoeringsprogramma’s.

Alkmaar, sterke stad in een grote regio · Sterkte-zwakte analyse 5 Uitvoeringsprogramma’s Sterk...

Documents

Transcript of Alkmaar, sterke stad in een grote regio · Sterkte-zwakte analyse 5 Uitvoeringsprogramma’s Sterk...