Akoestiekmetingen & DSP’s:

1. Wat is het? 2. Hoe doe je dat?

Wat gaan we vanavond doen? Uitleg akoestiekmetingen

Uitleg Digitale Signaal Processor (DSP)Uitleg versterker Jos: wat doet de DSP daarin?Uitleg instelmogelijkheden DSP Stappen: metingen / instellingen / luisteren=> Vragen <=

2e Pauze

Live demo akoestiekmeting? Live demo instelling DSP? Laten horen muziek met/zonder correcties

Uitleg akoestiekmetingen Benodigdheden voor akoestiekmetingenRuisWeergaveniveauMeet-duurResultaat: wat zegt de grafiek ons?Smoothing: nut en resultaatEqualisatiemethodenCorrectie-afwegingenCorrectiemethoden Dataexport

Uitleg akoestiekmetingen

Benodigdheden voor akoestiekmetingen

- Meetgeluid (voor hoorbaar maken van de akoestiek)

- Meetmicrofoon (voor meting van het

geluid)- Laptop / meet-software (voor omzetting van “luidheid per frequentie” in een leesbare grafiek)

- Meetruimte (met de onbekende akoestiek)

Uitleg akoestiekmetingen Ruis ??? Waarom meten we met ruis ???

- Dus: alle frequenties tegelijk meten!

- Alle frequenties tegelijk en even hard: = ruis !- Witte ruis: een signaal waarvoor geldt dat de gemiddelde luidheid voor iedere frequentie gelijk is.

- Elke frequentie apart meten? Nee, duurt te lang!

- Rose ruis: een bijzonder geval van ruis, waarbij de gemiddelde luidheid voor ieder octaaf, decade (of ander interval) gelijk is.

- Witte ruis komt onder andere voor als thermische ruis in weerstanden.

- Het klinkt als een (oude) televisie die geen signaal ontvangt

- rose ruis is “enigszins voor onze gehoor gecorrigeerde witte ruis”- Dit soort ruis nemen wij dus gehoormatig als 'recht' waar, i.t.t. witte ruis- voor de metingen gebruiken we daarom rose ruis

Uitleg akoestiekmetingen Weergaveniveau meetsignaal hoe hard zet

je de ruis?

- Achtergrondgeluid : werkt verstorend! het geroezemoes verstoort de metingen!

- Remedie: 1. stilte: “en nou allemaal even de kop dicht!”

2. luidheid: “overstemmen”

- Hoe? CD met rose ruis afspelen!

Uitleg akoestiekmetingen

Meet-duur hoe lang zet ik de microfoon aan?

- Korte meting (0,1 sec) meet alleen het directe geluid!

- Gedefinieerde duur (software: 4 sec) Meet de akoestiek meet het directe én indirecte geluid!

Met beperkte risico’s treinen e.d.

- Continu meting: Duurt te lang 5 minuten allemaal stilhouden?

Risico’s …. kans op mee-meten van treinen en zo!

Uitleg akoestiekmetingen

Resultaat: wat zegt de grafiek ons?

- De grafiek staat te laag grafiek optillen! - “Onleesbare hanepoten” ? smoothing aanzetten!

Uitleg akoestiekmetingen

Smoothing: capture important patterns in the data, while leaving out noise or other fine-scale structures/rapid phenomena

- Smoothing: nut en resultaat (in dezelfde grafiek als net … )

Uitleg akoestiekmetingen Correctiemethoden (equalisatie):

Digitaal:- in hardware- in software

Analoge hardware:- Graphic equalizer- Parametrische equalizer

Uitleg akoestiekmetingen

Correctie afwegingen: gelden voor

analoog én digitaal

- Elke correctie veroorzaakt “neveneffecten”! - Te heftige correcties (over)belasten de DSP en gaan onnatuurlijk klinken

Dus: 1. optimaliseer het bronsignaal = minder correcties achteraf!

2. optimaliseer dan de akoestiek = minder neg. beïnvloeding

3. en werk zo weinig mogelijk weg m.b.v. de DSP = “het restje” …

- Elke correctie veroorzaakt “tijd fouten”!

Uitleg akoestiekmetingen

De volgende stap: data export => DSP’s ….

2. We hebben een grafiek die laat zien wat we horen

3. We kunnen dat 2 x doen apart voor links en rechts

4. En dat als grafische leidraad gaan gebruiken bij correcties, tijdens instelling van de DSP’s mits we de grafieken exporteren naar dat programma

1. We hebben gemeten met rose ruis & een microfoon

- En dat gaan we nu doen .. apart voor links en rechts

Uitleg instellen Digitale Signaal Processor (DSP)

Wikipedia: Een digitale signaalprocessor (vaak afgekort tot DSP), is een microprocessor die speciaal ontworpen is voor het bewerken van (continue) digitale signalen

Uitleg instellen Digitale Signaal Processor (DSP)

Correcties in het amplitudedomein (hard/zacht) 

Het bronsignaal moet dus wel digitaal zijn!

Correcties in het fasedomein (bv. tijdvertraging voor/achter kanalen in een surroundsysteem)

Instelling DSP’s via software “dspModul”:

Uitleg instelmogelijkheden DSP

import grafiek

linkerkanaal

import grafiek rechterkanaal

Filter- instellingen

links

Filter- instellingen

rechts

Links: hoog-af (subwoofer)

Rechts: laag-af (luidspreker)

Voorbeeld: de instellingen bij Jos thuis:

Uitleg versterker Jos: wat doet de DSP daarin?

Links: hoog-af (subwoofer)

Rechts: laag-af (luidspreker)

Filters: welke instellingen heb je per type filter?

Uitleg instelmogelijkheden DSP

Hoog-af filter:- kantelpunt (in Hertz)- helling (in dB/oktaaf)

Parametrisch filter (“een zuigkring”):- centerfrequentie (= “waar ergens in de grafiek”)- Q-factor (= “de breedte van de correctie”)- level (= “de versterking/verzwakking”)

Laag-af filter:- kantelpunt (in Hertz)- helling (in dB/oktaaf)

Hoe pakten we dit thuis bij Jos aan?

1. Stel de meetapparatuur op en ga meten (Hein heeft een stappenplan gemaakt voor de software)

2. Fatsoeneer de grafieken en exporteer ze 3. Ga (met mate) experimenteren met de DSP-filters

4. upload de DSP-instellingen naar de DSP’s 5. luister of het goed klinkt

6. luister naar negatieve bij-effecten

Herhaal alle stappen totdat het “goed” is ….