zaterdag 4 maart, 20u.Nacht van de Duisternis i.s.m.Regionaal Landschap Zenne, Zuun &Zoniën en MilieuOrganisatie LennikAAffsspprraaaakk:: Kasteel van Gaasbeek,Kasteelstraat 40, 1750 GaasbeekEen vrijwillige bijdrage is welkom!

zondag 12 maart, 14 u.Natuurwandeling in de WolfsputtenAfspraak: Ingang Westrand,Kamerijklaan, 1700 Dilbeek

zondag 2 april, 14 u.Natuurwandeling op de ThaborbergAfspraak : Parking Michielsheem, Katte-broekstraat 199, 1700 Dilbeek (Ring,afrit 12, richting Sint-Agatha-Berchem )

zondag 9 april, 14 u.Amfibieënwandeling in de Wolfsputten en het KluizenbosAfspraak: Ingang Westrand (zie hoger)

vrijdag 21 april, 20 u.Zoogdieren in de tuini.s.m. Velt Pedevalleidoor Kris Struyf, vroeger tv-bioloog ver-bonden aan Dierenpark Planckendael, nuconservator van het ZwinAfspraak: Recreatiecentrum ItterbeekKeperenbergstraat 37, 1701 ItterbeekBijdrage: leden 1 €, niet-leden: 2€

zondag 14 mei, 14 uWandeling in de WolfsputtenAfspraak: Ingang Westrand (zie hoger)

zondag 28 mei 2006, 8 u tot 20 uBusuitstap naar de Kalkstreek wilde orchideeën, fossielen en archeolo-gie in Viroinvali.s.m. VELT PedevalleiAfspraak: Ingang Westrand (zie hoger)Bijdrage: nog te bepalen

zondag 4 juni, 14 u.Natuurwandeling op de ThaborbergAfspraak : zie hoger

Deelname: gratis voor leden, 1 € voorniet-leden, tenzij anders aangegeven.

Contactpersonen:AAllggeemmeeeenn: Eric De Jonge02/567 04 38 – eric.dejonge@skynet.beVVooggeellss : Willy Paessens02/466 43 90 – paessenswilly@scarlet.beAAmmffiibbiieeëënn: Alain Goethals – 02/569 50 13 Amfibieenwerkgroep.dilbeek@versateladsl.beTThhaabboorrbbeerrgg: Lien van Besien0497/83 43 39 – lien.vanbesien@gmail.comPPeerrssrreellaattiieess: Myriam Wouters & Erik Loosveldt02/567 25 11 – erik.loosveldt@advalvas.beIInnsscchhrriijjvviinngg vvoooorr aaccttiivviitteeiitteenn: Louis De Leeuw02/569 27 28 – louisdeleeuw@skynet.be rekening: 000-3250101-19NNaattuuuurr••ccoonnttaacctt,, wweebbssiittee,, mmeellddiinngg wwaaaarrnneemmiinnggeenn:Marc Bruneel – 02/466 63 28 info@natuurpunt-dilbeek.be website: www.natuurpunt-dilbeek.be

ledenblad van Natuurpunt Dilbeek – jaargang 4 nr. 2 – maart 2006

Afgelopen maand legde het Dilbeeksschepencollege een eerste tekst voor vanhet structuurplan, dat de richting moetaangeven voor de ruimtelijke ontwik-keling van onze gemeente. Er werdeninspraakvergaderingen georganiseerdper deelgemeente. Bedoeling is om alleopmerkingen te verwerken in een de-finitief voorontwerp, dat in 2006 wordtvoorgelegd aan de adviserende instan-ties. Pas in 2007 – na de gemeente-raadsverkiezingen – komt er een offi-cieel openbaar onderzoek.

Nu al is duidelijk dat het structuurplanvooral zal draaien om de regularisatie vanzonevreemde gebouwen en terreinen enom pogingen om bijkomende woon- enbedrijvenzones te creëren. Wij zullen er ui-teraard voor ijveren om natuur en milieuvoldoende tot hun recht te laten komen inhet definitieve plan, wat vooralsnog niethet geval is. Natuurpunt Dilbeek vraagtaan het gemeentebestuur om bij de verde-re uitwerking van het gemeentelijk struc-tuurplan uit te gaan van het stand-still-beginsel, zoals voorzien in het Decreetop het Natuurbehoud: er mag in onzegemeente geen natuur meer verloren

Activiteitenkalender

Gewensteruimtelijke struc-tuur volgens hetvoorontwerp met(te) ruime afba-kening stedelijkgebied (rood)

gaan. Integendeel, er is een inhaalbewe-ging nodig, opdat onze kinderen en klein-kinderen ook nog van de natuur-in-de-rand en in de buurt zouden kunnen genie-ten. Dit is mogelijk door rekening te hou-den met de volgende aandachtspunten.

Stop de verstedelijkingHet structuurplan moet voor Dilbeek eenstedelijk gebied aanduiden waar wonen,werken en andere maatschappelijke func-ties worden geconcentreerd en een buiten-gebied waar landbouw, natuur, open ruim-te voorop staan, naast het wonen en wer-ken in de kernen. Het voorontwerp bakenteen stedelijk gebied af, dat de deelgemeen-ten Groot-Bijgaarden, Dilbeek en Itterbeekomvat en reikt tot over de Bodegemstraat.Pittoresk detail: niet heel Itterbeek staat in-gekleurd. Sint-Anna-Pede blijft buitenschot: aan dat icoon van landelijkheiddurft men nog niet te raken. Door dezemaximalistische inkleuring vallen belang-rijke natuurgebieden zoals de Wolfsputten,de Kluizenbos en de valleien van de Steen-voordebeek (gedeeltelijk), de Broekbeek,de Elegembeek en de Molenbeek, met deEikelenberg en de Thaborberg volledig ineen zone waar ze absoluut niet thuis horen.

Voorontwerp structuurplan Dilbeek:graag ruimte voor natuur

natuur•contactals eerste lezen

én in kleur?

Surf naar www.natuurpunt-

dilbeek.be enschrijf in voor een

elektronisch abonnement!

Dilbeek

De “gewensteopen ruimte-structuur” zoalsuitgetekend inhet voorontwerp.De “gecomparti-menteerde ruim-te” rond Itterbeeken Sint-Anna-Pede (groen/geleruitjes) werkt eenverdere versnip-pering van deopen ruimte in dehand

De ontwikkeling van het stedelijk gebiedhoudt immers in dat nieuwe woon- en be-drijvenzones worden aangesneden en dathogere bouwlagen worden toegelaten, enz.Het valt dan ook te vrezen dat de schaarseecologische verbindingen tussen de ver-melde natuurgebieden verder zullen ver-dwijnen, dat de natuurkwaliteit van de om-geving nog verder gaat dalen, zodat de na-tuur nog méér op een eiland terecht komten dat overrecreatie verder zal toenemen.Ook biedt deze inkleuring op termijn eenlegitimatie om groene bestemmingen omte zetten naar harde, economische func-ties en zorgt ze er ook voor dat de aankoopvan groengebieden onbetaalbaar wordtomdat de eigenaars gaan speculeren opbestemmingswijzigingen. De tekst van hetontwerp spreekt een andere taal dan dekaart. Daar wordt aangegeven dat boven-staand scenario niet acceptabel is. Maarwaarom dan toch deze inkleuring voor-zien? Voor Natuurpunt Dilbeek moet hetzogenaamde “perifeer landschap met ste-delijk karakter” ten westen van de Wolfs-putten volledig in het buitengebied wor-den opgenomen en moet Wolsem afge-voerd worden als prioritair te ontwikkelenwoonuitbreiding. Integendeel: hier zou deverbinding tussen de Wolfsputten en deopen ruimte van Sint-Martens-Bodegemmoeten worden hersteld en versterkt.Er bestaat geen enkele noodzaak om hetstedelijk gebied zo ruim af te bakenen alsin het voorontwerp. Het rapport “Focusbe-paling” hield het bij twee aparte stedelijke

gebieden: de kernen van Dilbeek en Groot-Bijgaarden (zie septembernummer vannatuur•contact van vorig jaar). Deze bie-den voldoende ruimte om de behoeftenvoor geruime tijd op te vangen.

Maar dan nog blijft het belangrijk om instedelijk gebied extra aandacht te gevenaan natuur en groen. Mensen zijn vaak destad ontvlucht omwille van dat beetjegroen achter hun woning en kinderen vin-den het geweldig om “verwaarloosde” na-tuurterreintjes – hoe klein ook – te ver-kennen. Verdichting mag niet betekenendat al dat groen uit de stedelijke kernenwordt weggeperst. Daarom is het belang-rijk voor de stedelijke zones snel ruimte-lijke uitvoeringsplannen (RUP's) uit tewerken. Bij de opmaak ervan dient er re-kening gehouden met milieuaspecten(afstand van woonkernen tot geluidshin-derbronnen bv.) en met te vrijwaren na-tuurelementen.We verwijzen o.a.naar nogbestaande ecologische verbindingen in de

vallei van de Maalbeek/Molenbeek. Omopenbaar groen in woongebied te vrijwa-ren en te creëren is het wenselijk een ver-kavelingsverordening in te voeren die b.v.waardevolle, alleenstaande bomen be-schermt en bepaalt dat tuinafsluitingen dedoorgang van kleine zoogdieren en amfi-bieën niet onmogelijk mag maken.

Ontsnipper de open ruimteBehoud van de open ruimte is altijd éénvan de basisdoelstellingen van ruimtelijkeplanning geweest. Dat staat met zoveelwoorden in artikel 1 van de wet. Maar inde praktijk kwam daar nauwelijks wat vanterecht. Door de fameuze opvulregel konjarenlang ongeveer om het even waar be-bouwing aanwezig was lustig worden bij-gebouwd, ook buiten de woonzones. Enwoonlinten werden zelfs expliciet in de ge-westplannen opgenomen. Het resultaat iseen compleet versnipperd Vlaanderen metfraaie landschappen achter een muur vansteen en beton. Rij maar eens langs de Ni-noofsesteenweg.Behoudens de groene vingers, voorzien inhet BPA Wolsemveld (Lange Haagstraat,Smissenbos), zijn ons geen voorbeeldengekend van pogingen om open ruimte inwoonzones echt open te houden. Die groe-ne vingers zijn dan nog ongelukkig aan-gebracht, zodat binnenkort elke ecologi-sche verbinding tussen de Wolfsputten,Kluizenbos en de Rondenbos wegvalt. Ookin dit voorontwerp worden geen aanzettentot ontsnippering gegeven, integendeel.Hetaantal aangeduide groencorridors blijftheel beperkt en er wordt niet aangegevenhoe die worden behouden.Citaat: “De aan-geduide gebieden vormen onderdeel vande provinciale natuurverbindingsgebie-den. De gemeente zal streven naar het be-houd van de ecologische kwaliteit, maarlaat het initiatief voor bijkomende actiesover aan de provincie”.We pleiten voor actief beleid om op eenaantal plaatsen groencorridors te herstel-len, bv. in de omgeving van de Rondenbos.Hiertoe volstaan maatregelen in natuur-gebieden niet. Er moet ook en vooral in be-bouwd milieu ingegrepen worden om mi-graties van planten en dieren mogelijk temaken. Zo is het bijvoorbeeld aangewezenom de Vlaanderenlaan in de Rondenbosmet gebruik van groenvoorzieningen tebeperken tot 2 smalle rijstroken in gras-

De overdi-mensioneringvan de Vlaande-renstraat is zelfsop satelietfotoduidelijk. Waar-om deze vijf-vaksweg dooreen woonpark,niet ombouwentot een groen-corridor?

dallen met beboste middenberm en om deDansaertlaan ter hoogte van de Renbaan-vijvers te voorzien van een amfibieëntun-nel.Versnippering wordt ook in de hand ge-werkt in de grote “gecompartimenteerderuimte”, die gepland staat in Itterbeek enSint-Anna-Pede, met landbouw, wonen ennatuur als belangrijkste functie. Het voor-ontwerp suggereert een verweving van dezefuncties, wat niet wenselijk is. Landbouw-percelen zijn er nog open en kunnen be-houden blijven, natuurgebieden (IJsbos,Begijnenborrebos,…) kunnen opgeno-men worden in de natuurlijke structuur.Verdere uitbouw van woonzones is er nietwenselijk, aangezien het om buitengebiedgaat.

Ruimte voor duurzame land-bouwHet voorontwerp gaat uit van een visie opde open ruimte, die ook door landbouwor-ganisaties wordt verdedigd. Het gaat dusom een sectorale visie, niet om een ruim-telijk geïntegreerde visie. Uitgangspuntdaarbij is een maximale bescherming vande landbouw, ook in gebieden waar die nugeen rol meer speelt, maar verdrongen isdoor diverse recreanten zoals hobbyboe-ren, schapenhouders, paardenhouders, …Deze verdringing is meestal ecologisch on-interessant, maar voor een stuk onafwend-baar, gezien de beperkte opvolgingsver-wachting op landbouwbedrijven. Binnenafzienbare tijd zullen 20 landbouwbedrijfs-leiders moeten instaan voor 800 ha openruimte. Dit kan/mag niet van hen ver-

wacht worden. Behoud van de landbouwals hoofdfunctie in groen bestemde gebie-den, gelegen buiten de grote agrarischezones, sluit niet langer aan bij de realiteit.Met name in valleigebieden en biologischwaardevolle zones in het algemeen kun-nen wel samenwerkingsvormen ontstaan– graag zelfs – waarbij landbouw een be-langrijke functie kan blijven vervullen inhet beheer van de open ruimte. Het moetdan natuurlijk gaan om duurzame land-bouw.Er zijn inmiddels talloze goede voor-beelden hoe landbouw en natuur goedkunnen samengaan, waarbij beide secto-ren mekaar versterken (zie b.v. de Uitkerk-se polders, beschreven in Natuur.blad).

Ruimte voor natuurIn het algemeen wordt de natuursectorstiefmoederlijk behandeld in dit vooront-werp.Zo wordt er geen gewag gemaakt vanhet in 2003 geactualiseerd gemeentelijknatuurontwikkelingsplan (GNOP).De erinverwerkte visie is dan ook niet terug te vin-den in dit voorontwerp. Over de reeds ge-leverde inspanningen op vlak van natuur-behoud en natuurontwikkeling (bv. Wolfs-putten, Wereweide) wordt met geen woordgerept.. Ook het Bruegelproject (Schep-daal-Itterbeek) blijft vrijwel onbesproken,hoewel dit nochtans een uitstekende aan-zet kan vormen tot natuurontwikkeling inde Pedevallei.Diverse knelpunten, opgenomen in het ge-actualiseerd GNOP, zoals de overrecreatie,komen niet aan bod. Vrijwel alle natuur-gebieden in Dilbeek met openbaar karak-ter lijden hier onder. Educatief medege-

bruik is bijgevolg geen evidente zaak. Eenvorm van overrecreatie, die meestal niet alszodanig wordt beschouwd, betreft depaardenhouderij op meestal te kleine per-celen en met sterke teruggang van de reste-rende kleinschalige landschapselementen.Bij de afbakening van de natuurlijkestructuur in het rapport wordt voorbij ge-gaan aan ecologisch belangrijke boscom-plexen (IJsbos, Begijnenborrebos,..), ge-legen in VEN-gebieden en/of erkende na-tuurreservaten. Ook de ecologisch rele-vante valleien van de Broekbeek, de Mo-lenbeek (grens Brussel) en de Laarbeekontbreken. Vanzelfsprekend dienen hetVlaams ecologisch netwerk (Dilbeek, It-terbeek, Schepdaal) en de Groene Rand(Dilbeek, Groot-Bijgaarden) bij de ver-dere afbakening van de open-ruimte-structuur gevrijwaard te blijven.Natuurpunt Dilbeek vraagt dat het ge-meentelijk natuurontwikkelingsplan in-tegraal zou deel uitmaken van het ruim-telijk structuurplan, zoals dat ook het gevalis met andere sectorplannen (bv. BPA Zo-nevreemde bedrijven). Enkel door actiefbeleid kan de natuurlijke structuur behoedworden voor verdere aftakeling, zoals blijktuit de natuurontwikkeling in de Steenvoor-debeekvallei, met op kop de Wolfsputten.Op planologisch vlak is dit mogelijk doorhet opstellen van groene RUP's voor val-leizones met o.a. ruimte voor herstel vanhoutige landschapselementen, natuurlijkeoverstromingsgebieden en kleinschaligewaterzuivering. De afbakening van oever-zones en overstromingsgebieden in hetkader van de deelbekkenbeheerplannenkan hierbij een planologische vertalingkrijgen en is tegelijk een uitstekend middelom aan natuurontwikkeling te doen.

Ruimte voor bosDe in het voorontwerp gemaakte selectie

In de Uitkerk-se Polder is eenmodus vivendigegroeid waarnatuur en land-bouw samenkunnen gedijen.

Te intensievebegrazing en be-treding van gras-land doorpaarden: eenvorm van overre-creatie die nietvoldoende wordtonderkend.

van bosgebieden en andere belangrijkeecologisch waardevolle gebieden is te be-perkend. Wat zal er gebeuren met de nietgeselecteerde waardevolle gebieden? Moe-ten we ervan uitgaan dat dit dan zgn. rest-gronden worden die op termijn verkaveldkunnen worden?We hebben ook niets gelezen over bosuit-breiding.Op Vlaams niveau moet er 10.000ha bos bijkomen, in Dilbeek dus zo'n 50ha. Wij vinden dat die ruimte voorzienmoet worden in het structuurplan. De der-tig jaar geleden op het gewestplan al aan-geduide bufferzones langs de Ring komenhiervoor zeker in aanmerking. Langs deE40 liggen ook stroken, waar een buffer-bos op zijn plaats zou zijn. Plekken, waarzo’n bufferbos kan “uitwaaieren” naar dewoonzone toe en er een functie van speel-bos kan spelen (ook een behoefte, waar-aan geen aandacht wordt besteed in hetvoorontwerp) zijn de Rodenberg in Groot-Bijgaarden en de Oude Eikelenberg te Dil-baak. Bosuitbreiding is ook aangewezenop voormalige storten en in andere te sa-neren zones. Eigenlijk zou er in elke deel-gemeente een bos moeten komen, datgroot genoeg is om recreatie toe te laten.

Zinvolle herlokalisatie van zo-nevreemde bedrijven en ac-tieve recreatieIn het voorontwerp wordt uitgebreid inge-gaan op de problematiek van zonevreem-de woningen,bedrijven en recreatieve voor-zieningen. Er ontbreekt echter een pro-bleemstelling en een visie in verband met

niet regulariseerbare gebouwen en terrei-nen, bijvoorbeeld omdat ze gelegen zijn inkwetsbare zones en over geen enkele bouw-of milieuvergunning beschikken.“Goed”voorbeeld is het illegale autokerkhof tus-sen Windmuts en Bettendries langs de N8,dat ligt in natuurgebied. Behoud van zo-nevreemde bedrijven op de huidige loka-tie moet mogelijk blijven, mits er geen con-flict is met de huidige bestemming. In eenaantal gevallen – zoals het fameuze “vet-kot”aan de R.De Cuyperstraat – en het be-ruchte Animal Express (Roekhout, Groot-Bijgaarden) is dit duidelijk niet het geval.Voor alle conflicterende situaties is herlo-kalisatie aangewezen en kan de gemeen-te een pro-actieve rol spelen door uitbouwvan een duurzame bedrijvenzone, waareen aantal bedrijven – die milieuzorg endierenwelzijn niet aan hun laars lappen –terecht kunnen mits sanering van de hui-dige bedrijfssites. Alle niet te regulariserenzonevreemde gebouwen, gelegen in na-tuurgebieden, moeten afgebroken worden.Dezelfde redenering kan gevolgd wordenbij zonevreemde recreatiezones. Uit ruim-

telijk oogpunt kunnen ernstige vraagte-kens geplaatst worden bij de regularisatievan b.v. de Sint-Martinus visvijver (diver-se bouwovertredingen, gelegen in waarde-vol Zibbeekvallei, slecht ontsloten) en hetSportcomplex Rodenberg (gelegen inwaardevolle open ruimte). Zoals voor zo-nevreemde bedrijven is er nood aan ruim-te om zinvolle herlokalisaties mogelijk temaken van niet te regulariseren sportac-comodaties, zoals het Tenniscentrum SDIin Itterbeek. Zinvol betekent dat zones ge-zocht worden in stedelijk gebied, niet in deopen ruimte!De zoektocht naar bijkomende bedrijven-zones is alvast ingezet. Zo mag er gevreesdworden voor het verder dichtslibben van deNinoofsesteenweg, een knelpunt, zowel uitverkeerstechnisch en als landschapsecolo-gisch oogpunt. De activiteitenstrip bestaatuit bedrijven die veelal zonevreemd zijn,waaronder een aantal niet regulariseer-baar (zie voorbeeld hierboven). Het is wen-selijk de regularisatie van KMO-zones tebeperken (laat staan de uitbreiding ervan).Ook de zoekzone Hunderenveld in Groot-Bijgaarden is ongelukkig gekozen. Voorons moet deze groene zone blijven deel uit-maken van de Groene Rand.

Zonevreemde natuur nietminder belangrijkDe in het geactualiseerde GNOP aangedui-de gebieden, waar een herbestemming totnatuurgebied of landschappelijk waarde-vol agrarisch gebied noodzakelijk is om denatuurontwikkeling niet verder in de wegte staan, moeten worden opgenomen ineen RUP. In geen van deze gebieden zalhierdoor de landbouwbedrijvigheid in hetgedrang komen maar worden op basishiervan extra-mogelijkheden gecreëerdom via beheersovereenkomsten landbouwen natuur beter te verweven. Een overzichtvan deze gebieden werd al gegeven in eenvorig nummer van Natuur.contact.

TenslotteIn het milieubeleidsplan en het GNOP gaatveel aandacht naar behoud en versterkingvan een lokaal functioneel wandelwegen-net, nog altijd de beste manier om van denatuur te genieten en om je tegelijk mi-lieuvriendelijk te verplaatsen. Hopelijkwordt ook hieraan gedacht bij de verdereuitwerking van het structuurplan.

De regulari-satie van deSint-Martinus fo-rellenvijver zoude bestendigingvan een knelpuntin de natuuront-wikkeling van dewaardevolle Zib-beekvallei bete-kenen.

De omgevingvan de Roden-berg is de idealelokatie voor eenbos met zoweleen buffer- alseen recreatie-functie.

Kinderen zijn dol op natuureducatie. Ten-minste als die op een plezierige manier ge-bracht wordt. Er op uit trekken en spelendde natuur beleven is het ideaal. Maar zo’nactiviteit kan een leerkracht niet op z’neentje aan. Daarom zijn in een aantalVlaamse provincies sinds een paar jaar na-tuurouders aan de slag die de leerkrach-ten assisteren op het terrein.

Dilbeek

Op 4 en 5 februari 2006 werd in 14 Dilbeek-se tuinen vogels geteld in het kader van deactie "Vogels voeren en beloeren". De tal-rijkste tuinvogel in Dilbeek was de huis-mus met ruime voorsprong op de pimpel-mees. De koolmees was – helemaal tegenzijn gewoonte in – dit jaar niet alomtegen-woordig en viel terug naar plaats 3.De vinkdaarentegen maakte een uitstekende beurten kwam uit op een gedeelde 4de plaats,samen met de Turkse tortel. Die dankt zijnhoge score – net als de houtduif en de hals-bandparkiet – vooral aan één enkele tuin.Als je die éne uitschieter negeert, tuimelendeze soorten meteen uit de Top 10.

Dit jaar kwam geen enkele soort in alle tui-nen voor. De grootste verspreiding kennenpimpelmees en merel die 93% van de tui-nen bezetten.De Turkse tortel klimt elk jaarnog wat hoger in deze categorie en is nuaanwezig in 70% van de Dilbeekse tuinen.Deze trend doet zich voor in heel Vlaande-ren. Roodborst en heggenmus zijn ookruim verspreid, maar, gezien hun territo-riaal gedrag, nergens talrijk. De koolmeestuimelde spectaculair naar beneden: vanaanwezigheid in 100% van de tuinen in devoorbije twee jaar tot amper 64% dit jaar.

Huismus nr. 1 in Dilbeek

Of dit een lokaal verschijnsel is of een al-gemene trend zal pas duidelijk worden alsde nieuwe cijfers voor Vlaanderen bekendraken. De huismus haalde precies dezelf-de verspreidingsgraad, maar de aantallenper bezette tuin liggen gevoelig hoger danbij de andere soorten.

In totaal werden 30 verschillende soortenwaargenomen. Het grootste aantal soortengenoteerd in één tuin bedroeg 16. Het ge-middelde staat op 10. Tuinen in de buurtvan bossen en parken leveren zoals te ver-wachten valt, typische bossoorten op, zoalsVlaamse gaai, grote bonte specht, boom-klever en boomkruiper. Spreeuwen, mus-sen en vreemd genoeg zelfs eksters lijken

die plaatsen te mijden en vertonen eerdereen voorkeur voor het modale achtertuin-tje. Dat ook de buizerd zich twee keer lietzien, is wel een verrassing want dat is ab-soluut geen tuinvogel. De waarnemingenkwamen allebei uit de omgeving van deThaborberg. Misschien geen toeval...

Nieuwkomer op de lijst is de grote alexan-derparkiet, een soort die in 1998 voor heteerst in Brussel werd aangetroffen en nublijkbaar uitdeint naar de Rand. Overigenswas de soort misschien de voorbije jaren alin Dilbeek aanwezig, maar werd ze nogverward met de halsbandparkiet. Niets lijktmeer op een groene schreeuwlelijk dan eenandere groene schreeuwlelijk, maar dezeis groter en heeft een roze nekring.

De huismuswas tijdens hettelweekend dui-delijk de talrijk-ste vogel in Dil-beek.

Natuurouders brengen en beleven veel plezier!Met de kleutertjes op kabouterpad in hetbos, bodemdiertjes zoeken met het tweedeleerjaar of met de zesdejaars een moord-zaak oplossen in de poel... dat zijn maareen paar voorbeelden van activiteiten diemogelijk worden met de steun van natuur-ouders. De voorbeelden zijn kant-en-klareeducatieve pakketten waarvoor de provin-cies koffers met hulpmateriaal ter beschik-king stellen. Maar uiteraard kunnen na-tuurouders ook hun eigen activiteiten uit-werken in overleg met de leerkrachten.

Hoe word je natuurouder?Iedereen met een beetje vrije tijd tijdens deschooluren kan natuurouder worden. Spe-cifieke kennis is niet vereist, enthousiasmevolstaat. Je hoeft enkel de – volledig koste-loze – opleiding te volgen die wordt geor-ganiseerd door de provincie Vlaams-Bra-bant in samenwerking met de gemeente,

Leerlingen ennatuuroudersbeleven evenveelplezier aan denatuureducatieveactiviteiten.

soort bezettings- gemiddeldgraad aantal/tuin

huismus 64% 4,43

pimpelmees 93% 3,21

koolmees 64% 2,64

turkse tortel 71% 2,36

vink 57% 2,36

merel 93% 2,07

houtduif 43% 1,79

spreeuw 50% 1,79

ekster 57% 1,21

heggenmus 64% 1,14

Top tien van de winter-tuinvogels te Dilbeek

de Broederschool van Groot-Bijgaarden,het Centrum voor Natuurbeschermings-educatie en Natuurpunt. De lessen gaandoor in Westrand telkens op donderdag-voormiddag van 9.15 tot 11.45 uur. Decursus start op 16 maart en loopt tot 4 mei.Wie de cursus volgt, engageert zichdaardoor wel om nadien de school driekeer te helpen bij natuur- en milieuacti-viteiten. Deze cursus wordt specifiek voorde Broederschool van Groot-Bijgaarden ge-organiseerd, maar alle scholen die min-stens drie natuurouders kunnen aanbren-gen komen in aanmerking.

Inschrijvingen en inlichtigen:Provincie Vlaams-BrabantDienst Leefmilieut.a.v. Lieselot De CleynProvincieplein 1, 3010 Leuvenmaillieselot.decleyn@vlaamsbrabant.be

Dilbeek

Deze pagina staat open voor mensendie graag hun kennis en hun waarne-mingen met anderen delen. Stuur uwbijdragen naar Marc Bruneel (zievoorpagina voor contactgegevens).

De kastanje van de100 paarden

Weet u waar Kastanaia ligt? In Turkije aande Zwarte Zee. In de oudheid was het eenGriekse nederzetting waar op grote schaaltamme kastanje werd gekweekt. In Neder-land worden de vruchten wel ‘marrons’ ge-noemd... laten zij anderen de kastanjes uithet vuur halen? Met kastanjemeel werdenbroden gebakken. Kastanjes waren een de-licatesse voor prinsen als “marron glacé”,een lustopwekkende lekkernij voor de land-man en voor de vrouw de waarborg vooreen zachte huid.

De oudste tamme kastanje ter wereld staatin Sicilië : de “Castagno dei Cento Caval-li”(foto) in het dorpje Sant’Alfio op de hel-ling van de Etna . Zijn stamomtrek be-draagt zowat 60 meter en hij zou tussen2000 en 4 000 jaar oud zijn. De boom van“honderd paarden” fungeerde volgens delegende in 1308 tijdens een fikse regenbuials schuilplaats voor de koningin van Ara-gon en haar gevolg van 100 ruiters, maarkwatongen beweren dat het er maar 90waren.

weetjes/waarnemingen “Hout” was het themavan de Open Momu-nentendag 2005. Bijdie gelegenheid gafAndré Van Overbergein zijn bekende stijleen voordracht overduizendjarigebomen. We laten ugraag mee genieten.

Daarmee eindigt onze rondgang langs deEuropese boomsoorten die ouder dan dui-zend jaar kunnen worden. Maar hoe kunje nagaan hoe oud een boom precies is?

Jaarringen tellen is echt niet zo evident.Probeer dat maar eens met een oude holleboom! Blijkt daarenboven dat bomen som-mige jaren gewoon niet groeien. Het lijktof ze soms voor jaren in groeistaking gaan.

Opmerkelijk is dat de mens de leeftijd vaneen boom kan verhogen. Knotten blijktvoor een boom een verjongingskuur te zijn.Knotbomen en bomen die vaak gesnoeidworden blijken worden ouder dan hun nietgeknotte of gesnoeide soortgenoten.

Voor bomen die in een productiebos op-groeien, kan je een statistisch regeltje ge-bruiken: de leeftijd is de helft van omtrekvan de stam gemeten in centimeter opborsthoogte. Maar dat geldt niet voor soli-taire bomen of bomen in parken. De leef-tijd exact bepalen is werk voor specialisten.

Wantsen: interessant,maar onbekendWantsen worden wel eens verward met kevers, maar zijn nau-wer verwant met cicaden en bladluizen met wie ze samen de ordevan de Snavelinsecten (Hemiptera) vormen. De “echte” wantsenbehoren tot de onderorde van de Heteroptera. Bij alle wantsenzijn de voorvleugels hard aan de basis en vliezig aan de top. Eenander opvallend kenmerk is het grote, vaak driehoekige prono-tum, het bovenpantser van het eerste segment van het borststuk.De schildwantsen, waartoe de “pijamawants” op de foto behoort,vertonen een goed ontwikkeld scutellum, een meestal driehoekighard plaatje dat boven het borststuk zit en tot voorbij het middenvan het achterlijf kan reiken.Vele schildwantsen scheiden bij ge-vaar, een onwelriekend vocht af. De groep omvat zowel planten-als diereneters. Een tweede belangrijke groep zijn de roofwant-sen. Die zijn meestal smaller van vorm en hebben vaak geknikteantennes. Soms zijn de voorpoten vergroeid tot grijpersklauwen.Alle soorten jagen en vertonen soms opvallende gelijkenissen methun prooi. Dit wordt agressieve mimicry genoemd. De vleugello-ze bedwantsen zuigen bloed bij vogels en zoogdieren, inclusiefde mens. Ze zijn vooral ’s nachts actief. De talrijkste wantsenfa-milie is de Miridae met wereldwijd zo’n 6000 bekende soorten.Ze hebben een relatief zacht lichaam en zachte voorvleugels. Zevoeden zich hoofdzakelijk met vruchten en zaden in ontwikkeling.Niet alle wantsen bleven aan wal: sommige soorten leven op ofin het water. De oppervlaktewantsen zijn predatoren. De bekend-ste is de schaatsenrijder, die net zoals de beekloper en de vijver-loper, gebruik maakt van de oppervlaktespanning om op het water‘schaatsen’. De waterwantsen leven onder water, maar sommi-ge soorten kunnen ook vliegen. Ze ademen, zoals de waterke-vers, via het achterlijf. Sommige soorten, zoals de waterschorpi-oen en de de staafwants, zijn uitgerust met een lange adembuis.Een andere bekende waterwants is het bootsmannetje. Dit dier-tje zwemt op zijn rug en heeft een grote luchtbel aan z'n buikzij-de. Het bootsmannetje is een vleeseter en valt kikkervisjes enkleine visjes aan. Het kan ook vliegen, vooral bij warm weer. Nieuw te Dilbeek: de maretak

In het zuiden van het Pajottenland is demaretak niet echt een zeldzame verschij-ning, maar in Dilbeek was hij nog niet ge-zien. Tot recent twee meldingen binnen-liepen: één in een populierenrij tussen deJachthofweg en de Kreupelstraat, vlak bijhet Begijnenborrebos en een tweede in dePoverstraat te Sint-Anna-Pede. De mare-tak is een aandachtssoort voor Brakona,de Brabantste Koepel voor Natuurstudie enalle waarnemingen zijn bijzonder welkom.

VELT activiteitenVrijdag 24 maart, 20 uur,Recreatiecentrum Itterbeek:

Ecologische schoonmaak-middelen door Ecolife

i.s.m milieudienst DilbeekVrijdag 21 april, 20 uur,Recreatiecentrum Itterbeek :

Zoogdieren in de siertuin door Kris Struyf i.s.m. Natuurpunt

Dilbeek

natuur• in actieNatuurpunt zit niet stil. Op deze pagi-na een terugblik in woord en vooralbeeld van de recente gebeurtenissen enrealisaties. Plus het overzicht van de be-langrijkste eerstkomende activiteiten.

Werking 2006 vlot van startDe nieuwjaarsborrelwandeling op deThaborberg lijkt zo zoetjesaan een klas-sieker te gaan worden. Het succes vanvorig jaar bleek geen toevalstreffer enwerd ruimschoots overtroffen: niet min-der dan 46 leden van Natuurpunt kwa-men op 8 januari mee een toast uitbren-gen op het nieuwe werkingsjaar.

Ook de algemene vergadering van 27 ja-nuari kon rekenen op een flinke belang-stelling. Na een korte terugblik op 2005 eneen voorstelling van de werking en de aan-dachtspunten van 2006, werd gezellig na-gekeuveld en genoten van de mooie na-tuurfilm.

De presentatie gebruikt bij de algemenevergadering zijn beschikbaar op de websi-te: http://www.natuurpunt-dilbeek.be.

Proosten ophet nieuwe wer-kingsjaar.

zondag 12 maart 2006 - 14 uNatuurwandeling WolfsputtenDe lente is het mooiste seizoen in deWolfsputten. Begin maart ontwaken deeerste voorjaarsbloeiers in het bos. Pad-den en kikkers zijn actief en de vogelsoefenen duchtig voor Eurosong. Sindshet gebied actief beheerd wordt, zijn alieder jaar nieuwe plantensoorten opge-doken, zoals moeraskartelblad en groteratelaar. Wat wordt het dit jaar?

zondag 2 april 2006 - 14 uNatuurwandeling ThaborbergZoals elk bosgebied dat zich respecteerttooit de Thaborberg zich in het voorjaarmet een fraai tapijt van lentebloeiers. Ho-pelijk zorgen wat zon en een vrolijk len-

tedeuntje van de vogels voor de gepastesfeer. Maar ook zonder hun medewer-king valt er heel wat te genieten.

zondag 9 april 2006 - 14 u

Amfibiënwandeling Wolfsputten & KluizenbosRond deze tijd van het jaar krioelt het vanleven in de poelen en plassen. De eitjesvan padden en bruine kikker zijn al uit-gekomen en de larven zwemmen lustigrond. De salamanders vieren nog bruiloften onze amfibieënspecialist zal wat fui-ken uitzetten, zodat we de verschillendesalamandersoorten zeker te zien krijgen.

Afspraken: zie agenda op voorpagina

Honderden watervogels en een twin-tigtal Natuurpunters waren

op zondag 12 februari2006 te gast in het Bosvan Aa, de zandwin-

ning langs het kanaalBrussel-Rupel.

Vanop de dijken tuurden wenaar soorten, die we in eigen gemeente

bijna nooit te zien krijgen. René De Boom van de VogelwerkgroepNoordwest-Brabant leerde ons de verschillende eendensoorten ken-nen. Ze dobberden rustig op de uitgestrekte zandwinningsplassentot we ze herkend hadden. Aalscholver, fuut, kievit en meerkoetwaren makkelijker te onderscheiden. Aan de rand van het nabij-gelegen Kollintenbos – nog een echt bos van 30 ha, beheerd doorNatuurpunt Zemst – zaten een buizerd en een nijlgans te rustenop een tak en wie heel aandachtig was, heeft in de verte ook Keepen Kwartel opgemerkt.

Hier het volledige lijstje van waarnemingen (met dank aan Ste-ven De Greef voor de boekhouding): fuut, aalscholver, blauwe, rei-ger, Canadese, gans, bergeend, nijlgans, zwaangans (zie tekening),wilde, eend, krakeend, smient, wintertaling, tafeleend, kuifeend,buizerd, kwartel, fazant, meerkoet, kievit, houtduif, kwikstaart,winterkoning, roodborst, merel, koolmees, pimpelmees, ekster,vlaamse, gaai, kauw, zwarte, kraai, spreeuw, vink, keep, sijs (pluseen aantal soorten meeuwen voor wier identiteit Steven zich nietdurfde of wenste te engageren).

Beelden vanuit de ruimte tonen duidelijk aan dat Vlaanderen een van de meestverlichte regio's in de wereld is, maar zeker niet een van de best verlichte. Eengroot deel van het licht komt daar terecht waar het niet nodig of niet gewenst is.De Vlaamse Vereniging voor Sterrenkunde licht de problematiek toe en dan volgteen wandeling langs donkere paadjes naar een plek waar de sterrenkundigendoor hun telescopen laten kijken.In samenwerking met Regionaal Landschap Zenne, Zuun & Zoniën,MilieuOrganisatie Lennik en de Vlaamse Vereniging voor Sterrenkunde.Afspraak: Kasteel van Gaasbeek, Kasteelstraat 40, 1750 GaasbeekEen vrijwillige bijdrage is welkom.

12 februari: uitstap naar Zemst

Watervogelsin het Bos van Aa

Dilbeekse natuur in de kijker...

zaterdag 4 maart, 20 u, Kasteel van Gaasbeek

Nacht van de duisternis

Poezen en honden hebben we met veel liefde in onze huis-kring opgenomen, omdat ze ons ego strelen door ons toe telaten in hun leefwereld. Maar daar buiten leven nog heel watvrije wilde rakkers: muizen, egels, mollen, wezels, vleermui-zen... en die kunnen onze steun best gebruiken, want ze heb-ben het niet breed omdat wij hun leefruimte naar onze handhebben gezet. Welke wilde zoogdieren kan je verwachten inje tuin? En hoe kan je het hen naar hun zin maken? Maarwat doe je met ongewenste gasten?

Een interessante babbel door Kris Struyf, die vooral bekend-heid verwierf als tv-bioloog en woordvoerder van DierenparkPlanckendaal, maar nu conservator is van het Zwin.

In samenwerking metVelt PedevalleiAfspraak: RecreatiecentrumItterbeek, Keperenbergstraat37, 1701 ItterbeekBijdrage: leden: 1€, niet-leden: 2€Inschrijving: via Louis DeLeeuw, 02/569.27.28 oflouisdeleeuw@skynet.be

Dilbeek

Molshopen vind je zowat overal: in hetgazon, in de tuin en vooral in weilan-den. De mol zelf laat zich niet zo vaakzien. De gelukkigen onder ons die hemkonden bewonderen, herinneren zicheen zwartgrijs diertje van tien totzestien cm met een staartje van 2 tot 4cm, een scherpe snuit en schopvormi-ge graafpoten. Of een stijf lijkje...

De haartjes kunnen zonder moeite in allerichtingen bewegen, wat gemakkelijk is alshij in zijn gangen achteruit wil. De oogjesstellen niet veel voor: hoeft ook niet als jeonder grond woont. Ook zonder oorschel-pen kan de mol zeer goed horen: de orenzitten boven de schouders verborgen onderde haren. Met lange haren op zijn staart,neus en poten kan hij de zachtste trillin-gen in de bodem opvangen: zo vindt hij dewormen die in zijn gangen terechtkomen.Regenwormen vormen zijn belangrijkstevoedsel. Bij het eten haalt hij de worm tus-sen de nagels van zijn voorpoten door: zoperst hij de gevulde darm van de worm leegen verwijdert hij de aanhangende aarde.Soms worden de wormen door een beet inde kop verlamd en in de tunnel bewaard.Op die manier worden er in het voor- ennajaar kleine voedselvoorraden aangelegd.Gedurende de winter gaat de zoektochtnaar voedsel gewoon door: de mol kentgeen echte winterslaap. Met zijn drukkeleven in een koude omgeving heeft de moleen grote behoefte aan voedsel: minstens50 gram per dag, ongeveer de helft van zijneigen lichaamsgewicht. Wormen bevattenongeveer 80% water, zodat een mol nau-welijks hoeft te drinken.

In maart-april gaan de mannetjes op zoeknaar een partner. Vermoedelijk paart eenmannetje met meerdere vrouwtjes. Onge-veer vier weken later bevalt het vrouwtje vangemiddeld vier jongen.Ze zijn naakt,blind,hulpeloos en wegen, ocharme 3,5 gram.Na 6-7 weken zijn ze bijna volgroeid engaan zelfstandig naar voedsel zoeken in degangen van hun moeder. Enkele wekenlater worden ze aangespoord haar tunnelste verlaten. Pas vanaf de leeftijd van driemaand kan een jong eigen tunnels bou-wen en verdedigen tegen indringers.Ongeveer de helft van de jonge mollensterft dan ook in het eerste levensjaar. Demeeste dieren worden geen drie jaar oud.

De mol: vriend of vijand?Boven de grond worden de jonge mollenin de periode dat ze opzoek gaan naar eeneigen territorium, vooral in juni juli, vaakgegrepen door roofvogels, uilen,reigers,kraaien, bunzings, wezels, hondenen katten. Soms worden de nesten uitge-graven door vossen en wezels.

Hoewel ze heel wat schadelijke insecten,eten – niet alleen regenwormen – en huntunnels die voor een betere drainage en ver-luchting van de grond zorgen, hebbenmollen bij veel tuinders een slechte repu-tatie. In Nederland en Duitsland wordt demol wettelijk beschermd; in ons gezegen-de landje zijn we nog niet zover. Het dierwordt bestreden met gif (strychnine b.v.watverboden is en ook voor andere dieren enmensen dodelijk). Klemmen worden ookhelaas ook nog vaak gebruikt.

Ergeren de molshopen in je gazon je toch,dan kan je ze gewoon wegscheppen. Iede-re hoop weegt zowat 1 kg. Zo zwaar is dejob dus ook niet. Als z’n gangenstelsel, dattot 250 m lang kan zijn, volledig is, houdtde mol toch op met graven. Kan je zoveelgeduld niet opbrengen dan blijft er nog eenonschadelijk directer middel: je maakt en-kele molshopen open, zoekt naar de uit-gang en propt die vol met een flinke dothondenhaar, die krijg je wel van een hon-

deneigenaar of -kapper. De mollen ruikenhun vijand en maken dat ze wegkomen.Voor wie dat nog niet de ideale oplossingmocht zijn: verhuis naar één van de Wad-deneilanden, Texel b.v., of naar Ierland:daar valt geen mol te bespeuren.

Als je in devrije natuur eenmol te zien krijgtis hij helaasmeestal wijlen...

vrijdag 21 april 2006, 20 u, RCI Itterbeek

Wilde zoogdieren in de tuin

14 maart - 7 mei, natuureducatief centrum Paddebroek, Gooik

Cursus “Natuur-in-zicht”Het natuur-

educatief centrumPaddenbroek teGooik werkt voor-al rond de ver-houding tussennatuur en land-bouw. Hoogstam-boomgaardenvormen daarbijeen heel belang-rijk aandachts-punt.

Deze groene basiscursus richt zich tot ie-dereen die de natuur, samen met anderen,wil leren beleven. Voorkennis is niet nodig,alleen interesse in de natuur rondom jou.

Tijdens een tiental activiteiten maak jekennis met planten, dieren, ecologie enlandschappen. Natuurkennis en - belevingvullen elkaar aan tijdens binnenactivitei-ten en excursies in de nabije omgeving. Nadeze cursus heb je een basisinzicht in denatuur om je heen. Wie de smaak te pak-ken heeft beschikt over de nodige voorken-nis om aan de cursus Natuurgids deel tenemen.

Deze cursus is een samenwerking tussenhet Centrum voor Natuur- en milieuedu-catie (CVN), Natuurpunt Pajottenland envzw Paddenbroek te Gooik. Hij loopt van14 maart tot en met 7 mei. De voordrach-

ten gaan door op dinsdagavond 14/3, 21/3,28/3, 18/4 en 25/4 om 19.30u. De excur-sies op zondagmorgen 19/3, 26/3, 23/4,30/4 en 7/5 telkens om 9u. Plaats van af-spraak is het natuureducatief centrumPaddenbroek, Paddenbroekstraat 12, 1755Gooik.

Het cursusgeld bedraagt € 50 (handboekinbegrepen). Opleidingscheques wordenaanvaard. Vooraf inschrijven is noodzake-lijk door storting van het cursusgeld op re-kening van het CVN 404-3076041-29 metvermelding van je naam en “cursus Na-tuur in Zicht Gooik”.

Méér info bij CVN Vlaams-Brabant,016/ 35 30 96, cvn@rlnh.be of Natuurpunt Pajottenland,Steven Van Praet, 02/532 14 79 lust.vanpraet@pandora.beKom op tegen Kanker

BoompjesweekendVan 3 tot 19 maart 2006 verkopen

vrijwilligers in heel Vlaanderen boom-sleutelhangers. Hiermee kan iedereenlaten zien dat hij/zij gezonde lucht be-

langrijk vindt. De houder van een boomsleu-telhanger kan zijn/haar boom zelf gaan planten in het Kom optegen Kanker-bos in zijn provincie, tijdens de internationaleboomplanthappening op zondag 19 maart . In Vlaams-Brabantkomt er een nieuwe aanplanting op de grens van Liedekerkeen Ternat. Natuurpunt Dilbeek neemt vanzelfsprekend deel aandeze actie. Je loopt onze boomverkopers (die er als vanzelf alsbomen zullen uitzien: zie foto) tegen het lijf in de Westrand, dewekelijkse markt of de boerenmarkt. Wie zin heeft om mee tedoen, surft naar www.ikdoemee.be of neemt contact op metLouis De Leeuw, 02/569.27.28 of louisdeleeuw@skynet.be .

Dilbeek

natuur• in actie

Breng je lege inktpatronen en

tonercassettes naaronze containers!

De eerste vind je in deWestrand in de gangnaar de bibliotheek.

De tweede staat voor dedeur bij René Vlamir,

Dr. R. Lambrechtslaan 571700 Dilbeek en is

7 dagen op 7 de klokrond bereikbaar...

Noteer alvast!zondag 28 mei

Bustochtnaar de

Kalkstreek!De Kalkstreek of Calestienne is eenuniek gebied in België waar 370 mil-joen jaar oude koraalriffen uit het De-voon het landschap bepalen. Dezeschrale ondergrond levert niet alleenmooie fossielen op, maar ook eenunieke flora met onder andere eengrote rijkdom aan wilde orchideeën.Ook qua insecten, reptielen en am-fibieën heeft deze regio heel wat tebieden. We kozen als bestemmingViroinval, de parel van de Kalkstreek.Hou deze datum vrij en mis deze uit-stap niet! Méér in volgend nummer.

eenden vaders nu eenmaal; zijn taak was het niet,

voor hen te zorgen.

Een paar uurtjes na hun geboorte, werden de

eendjes onrustig: ze hadden honger en wilden

eten. Hoe zou je zelf zijn? Moeder eend ging dan

maar met ze op stap. Ze liepen langs de rand van

de grote vijver, pikten wat zaadjes en blaadjes,

aten wat muggenlarfjes en wormpjes. Toen ze

hun buikje vol hadden, speelden ze spelletjes: ze

renden piepend achter elkaar, verstopten zich

tussen de oeverplanten en durfden zelfs even-

tjes op het water drijven. Moeder eend hield een

oogje in het zeil, telde ze en toen ze tot 12 raak-

te, dacht ze telkens tevreden:'Ik heb ze nog alle

12'. Twee eendenzusjes waren erg druk aan het

spelen, ze zagen niet eens dat de hele familie

terug naar huis wandelde. Toen ze het merkten,

was het te laat: moeder eend, de zusjes en broer-

tjes waren uit het zicht verdwenen. De twee zus-

jes wisten niet meer wat doen: moesten ze naar

links, naar rechts of gewoon terug lopen? Het

was hopeloos; ze gingen dicht bij elkaar staan en

begonnen klagelijk te piepen.

Torretje die wat verderop voorbij liep, hoorde het.

Eventjes zoeken en hij vond ze: één hoopje el-

lende. 'Wat gebeurt er hier?', vroeg Torretje. 'Zijn

jullie verloren gelopen?' 'Ja', piepten de eendjes.

'Help ons alsjeblieft kabouter.' 'Ik ben Torretje' zei

ons vriendje. 'Ik ken jullie

moeder en ik weet waar

jullie wonen. Ik zal jullie

naar huis brengen.' Hij nam

ze in zijn armen, ze kropen

Beste natuurvriendjes: Torretje en de eendjes dicht tegen hem aan en piepten dankbaar.

Na een kwartiertje stappen, kwam Torretje bij het

nest. Moede r eend keek verbaasd: 'Zijn die ook

van m ij? Ik ben toch met alle 12 teruggekomen!'

kwaakte ze. 'Zorg maar goed voor ze; het zijn

echte schatjes' zei Torretje. Hij probeerde niet

het moeder eend uit te leggen; dat was toch ver-

loren moeite. 'Het zijn allemaal schatjes, alle 12,

kijk maar. Erg bedankt en tot ziens.' zei ze nog

toen ze Torretje zag vertrekken.

En nu stond het hele groepje voor hem. 'Nog eens

heel erg veel dank en zeg Muisje goedendag.

Hoe gaat het met haar?' 'Prima...en we verwach-

ten kindjes' zei Torretje' Echt waar?' vroegen de

eendjes en kwamen erg dicht bij Torretje staan.

'En hoe lang moet Muisje nog broeden? ' Ka-

bouters broeden niet' zei Torretje. 'De kindjes

groeien in de buik van hun moeder en worden

pas geboren als ze eruitzien als minikabouters:

kabouterkindjes noemen we dat.' 'Och, wat gek!

Hoe eigenaardig! In de buik tot ze er echt uit-

zien! Nooit over gehoord!' kwaakten de eendjes'

In ieder geval veel succes met de kleintjes en

proficiat, ook voor Muisje.' 'Dat moeten we onze

mama vertellen;: ze groeien helemaal in de buik

van hun moeder! Dag Torretje, tot ziens en kom

het ons vertellen als de kuikens, euh…kindjes ge-

boren zijn. ' kwaakten ze en waggelden zo snel

ze konden naar huis.

* Vadereend:mensen zeggen

een woerd

*Normaal leggen wilde eenden 7

tot 12 eieren

De bladzijde van de Groene Specht

Op zaterdag 25 maart start ons natuurcursusje voorkinderen tussen 8 en 12 jaar met een speurtochtnaar kleine zoogdieren.

Zoogdieren laten zich zelden zien. Om te weten tekomen welke er in de buurt rondhuppelen, gaan weop sporenjacht en zoeken vraatsporen, etensresten,pootafdrukken, uitwerpselen en... braakballen, diewe gaan uitpluizen. Uilen slikken hun prooi volledigin. Wat niet verteert wordt uitgebraakt in de vorm

Wilde eenden

kunnen niet

verder dan

twaalf tellen:

méér kuiken-

tjes hebben ze

bijna nooit

Wordt natuur•ket ! zaterdag 25 maart 2006,14 u - 16u30

Sporen van kleine zoogdierenvan balletjes. Door die uit te pluizen vind je o.a. terugwelke muizensoorten er voorkomen in het bos. Hetwordt een boeiende speurtocht naar kleine zoogdie-ren (om je vingers af te likken).

Waar? Cultureel Centrum Westrand, Kamerijklaanz/n, 1700 DilbeekMeebrengen? aangepast schoeisel om in de (somsnatte) natuur te lopen, pincet (als je dat hebt)Inbegrepen: drankje, zoekkaartenboekje

Inschrijven: uiterlijk 20 maart voor de hele cursus bij Ignes Verstraete,02/466.55.85 of ihi.leon@tiscali.beBijdrage (voor de 7 activititeiten van Wordt natuur•ket):leden: 10 € / niet-leden 15 €

Verder op het programma:• 22 april: Bomen• 6 mei: Compost- en bodemdiertjes• 20 mei: Insecten• 3 juni: Waterbeestjes• 17 juni: Kruiden• 21 oktober: natuur•ket-dag!!

kijk altijd op http://www.jnm.be/~pajottenland/

18 maart 2006: daguitstap naar "HetVinne"[ini + gewoon]Te Zoutleeuw ligt het Vinne, een paradijs voor aller-hande vogels, planten, insecten, ... Grijp je kans enkom mee het (voor Vlaanderen) unieke landschapbewonderen. Vertrek: te Brussel-Zuid (Wij zorgenvoor een Go-Pass) - verantwoordelijke: Lieven

13 tot 16 april 2006: Brabants Opkikker-weekend [ini + gewoon]Onder het thema EHBO en hagen komen wat Bra-bantse JNM-afdelingen samen op de Paddenbroekvoor een Opkikkerweekend. Programma: luchtigeuiteenzettingen over EHBO, uiterst actieve activitei-ten, meeslepende spelletjes en een briljante sfeer.Begin:13 april (19 uur) tot de ochtend van 16april - ping:Michaël - foer:Sarah

28 april tot 1 mei 2006: heus fameusini-weekend [ini]Van 28 april tot 1 mei gaat er een heus fameus ini-weekend door in Zarlardinge. Niet alleen gaan wedaar vreselijk lekker vegetarisch eten, maar wegaan ook op excursie, spelletjes spelen, quizzen envriendjes of vriendinnetjes maken. Dat we ons gaanamuseren daar zorgen die energieke begeleiderswel voor. Wat moet je doen om mee te kunnen?Schrijf 25 euro over op rekeningnummer: 001-2976111- 33 met vermelding van je "naam + ini-weekend".Meer info: evelyne@windman.be

Het was nu al een hele week erg

koud. Torretje had regelmatig

zijn houtvoorraad aangevuld. 'Je

weet maar nooit', zei hij. 'Er kan

altijd wel wat gebeuren dat ik niet

meer naar buiten kan om hout te

sprokkelen.' 'Hij wordt stilaan wel erg

groot, je voorraad.' zei Muisje.' Laat mij maar

doen, liefje. Je weet nooit, een kabouter weet

nooit,…' mompelde Torretje.

Hij was nog maar een kwartiertje onderweg of

hij kwam een groepje jonge eendjes tegen. 'Dag

Torretje, ken je me nog? Je hebt mij en mijn zusje

nog gered’, zei het kleinste eendje. . 'Och, was jij

dat? Wat ben je een grote dame geworden!' Het

eendje zag er al volwassen uit, maar snaterde en

giechelde nog als een jong meisje.

Torretje herinnerde zich nog best dat hij het eend-

je en haar zusje naar huis gebracht, toen ze ver-

loren gelopen waren. ‘Eigenlijk was het een heel

verhaal’, dacht Torretje. Moeder eend had vier

weken gebroed op veertien eieren. Dat waren er

erg veel en het nest dat zij en vader eend * had-

den gebouwd aan de rand van de grote vijver was

wat klein voor zoveel eieren*. Hoeveel het er pre-

cies waren, wist moeder eend ook niet. Eenden

kunnen namelijk maar tot twaalf tellen. Méér ei-

eren (en kuikentjes) hebben ze bijna nooit.

Moeder eend was wel wat vermagerd toen op

een mooie dag alle eendjes uit het ei gekomen

waren. 'Lieve hemel, 12 kuikens!'kwaakte ze. Dat

er twee meer waren, had ze niet gemerkt. Vader

eend keek niet eens naar zijn kinderen, zo zijn