‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen … › sites › bco... ·...

8
1 Aan de basis van ontwikkeling In deze nieuwsbrief: • Bs ’t Stekske in Langenboom geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen • Column Innoveerkracht • Conferenties en seminars • Onderwijs van bs Tarcisius in Heerlen gestoeld op vier pijlers, waaronder onderzoekend leren • Vakleerkrachten en Snappet op bs Pius X in Oss geven leerlingen meer regie • Tool voor ondersteuning op weg naar gepersonaliseerd leren 1 3 3 4 6 8 ‘Aansluiten bij hun intrinsieke motivatie’ 48 bezige leerlingen en twee leer- krachten in één grote, open ruimte die drie aaneengeschakelde klaslokalen beslaat. Basisschool ’t Stekske in Langenboom laat de kinderen van groep 1, 2 en 3 in zo’n gemixte unit ontwikkelstap- pen zetten. Op hun eigen manier. Intern begeleiders Monique Fransen en Pauline van Berlicum: ‘We wil- len dichter bij de kinderen komen, aansluiten bij hun intrinsieke motivatie en onderwijsbehoeften.’ Download onze whitepaper Gepersonaliseerd leren met regie! www.bco-onderwijsadvies.nl/gepersonaliseerd-leren Het begon in 2013 met vragen over het peda- gogisch klimaat en de werkhouding binnen het team. Daarnaast speelde de verwachte krimp in het leerlingaantal een rol. Er moest wat gebeu- ren. Dus volgde al snel een meerdaagse sessie met het team. Die leverde een eensluidende conclusie op. ‘Aansluiten bij de intrinsieke moti- vatie van kinderen zou beslist een gunstig effect hebben op gedrag en klimaat’, zegt Monique Fransen. ‘Vanuit onze visie om leerlingen meer autonomie te bieden en te vertrouwen op hun eigen keuzes wilden we aan de slag.’ ‘t Stekske laat leerlingen zelf bepalen wat maatwerk voor ze is. Iteratief proces Een aanpak was niet meteen voorhanden. Dus werd er langdurig gestudeerd op de mogelijk- heden. ‘Relatie, autonomie en competentie bleken de sleutelwoorden’, zegt Pauline van Berlicum. ‘Maar wat hielden ze precies in? En deden we wel de dingen die daaraan bijdroegen?’ Om antwoorden te vinden stelden de leerkrach- ten hun eigen onderzoeksvragen op. Daar gingen ze in proeftuintjes mee aan de slag. En na een lange tijd van wikken en wegen werd besloten om het jaarklassensysteem te ontwikkelen naar het werken in heterogene units. Tussenmuren van klaslokalen werden neergehaald om grote leerpleinen te creëren. Lees verder op pag. 2 NIEUWSBRIEF Jaargang 16 I nummer 3 I april 2018 G E P E R S O N A L I S E E R D L E R E N ‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen

Transcript of ‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen … › sites › bco... ·...

Page 1: ‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen … › sites › bco... · 2018-12-05 · 48 bezige leerlingen en twee leer-krachten in één grote, open ruimte ...

1

Aan de basis van ontwikkeling

In deze nieuwsbrief:• Bs ’t Stekske in Langenboom geeft

leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen

• Column Innoveerkracht• Conferenties en seminars• Onderwijs van bs Tarcisius in Heerlen

gestoeld op vier pijlers, waaronder onderzoekend leren

• Vakleerkrachten en Snappet op bs Pius X in Oss geven leerlingen meer regie• Tool voor ondersteuning op weg naar

gepersonaliseerd leren

133

4

6

8

‘Aansluiten bij hun intrinsieke motivatie’48 bezige leerlingen en twee leer-

krachten in één grote, open ruimte

die drie aaneengeschakelde

klaslokalen beslaat. Basisschool

’t Stekske in Langenboom laat de

kinderen van groep 1, 2 en 3

in zo’n gemixte unit ontwikkelstap-

pen zetten. Op hun eigen manier.

Intern begeleiders Monique Fransen

en Pauline van Berlicum: ‘We wil-

len dichter bij de kinderen komen,

aansluiten bij hun intrinsieke

motivatie en onderwijsbehoeften.’

Download onze whitepaper

Gepersonaliseerd leren met regie!

www.bco-onderwijsadvies.nl/gepersonaliseerd-leren

Het begon in 2013 met vragen over het peda-gogisch klimaat en de werkhouding binnen het team. Daarnaast speelde de verwachte krimp in het leerlingaantal een rol. Er moest wat gebeu-ren. Dus volgde al snel een meerdaagse sessie met het team. Die leverde een eensluidende conclusie op. ‘Aansluiten bij de intrinsieke moti-vatie van kinderen zou beslist een gunstig effect hebben op gedrag en klimaat’, zegt Monique Fransen. ‘Vanuit onze visie om leerlingen meer autonomie te bieden en te vertrouwen op hun eigen keuzes wilden we aan de slag.’

‘t Stekske laat leerlingen zelf bepalen wat maatwerk voor ze is.

Iteratief procesEen aanpak was niet meteen voorhanden. Dus werd er langdurig gestudeerd op de mogelijk-heden. ‘Relatie, autonomie en competentie bleken de sleutelwoorden’, zegt Pauline van Berlicum. ‘Maar wat hielden ze precies in? En deden we wel de dingen die daaraan bijdroegen?’Om antwoorden te vinden stelden de leerkrach-ten hun eigen onderzoeksvragen op. Daar gingen ze in proeftuintjes mee aan de slag. En na een lange tijd van wikken en wegen werd besloten om het jaarklassensysteem te ontwikkelen naar het werken in heterogene units. Tussenmuren van klaslokalen werden neergehaald om grote leerpleinen te creëren.

Lees verder op pag. 2

NIEUWSBRIEF

Jaargang 16 I nummer 3 I april 2018GE

PERS

ONALISEERD LEREN

LEREN

GEPE

RSONALISEERD LEREN

GEPE

RSONALISEERD LEREN

GEPERSONALISEERD LEREN

‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen

Page 2: ‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen … › sites › bco... · 2018-12-05 · 48 bezige leerlingen en twee leer-krachten in één grote, open ruimte ...

2

Co-creatieIn een proces van co-creatie met Pierre Pas en Erno Mijland voert ’t Stekske momenteel het plan uit om tot gepersonaliseerd leren binnen de units te komen. Meer maatwerk bieden is een belangrijk doel. Toen Pierre en Erno voor het eerst het leerplein van de onderbouw bezochten, gewapend met camera’s om hun waarnemingen vast te leggen, waren ze onder de indruk. ‘Overal kinderen, een bouwhoek zo groot als een klaslokaal, een takenbord en kinderen die zelf taken uit een grote kast halen’, schetst Pierre. ‘Eén camera was niet genoeg om alles vast te leggen.’ Pauline: ‘Erno en Pierre waren eigenlijk de eersten die ons feedback gaven. Het was fijn om te horen dat we al op de goede weg waren.’

Autonomie‘Leerkrachten hebben graag het gevoel in control te zijn’, stelt Monique. ‘We zagen op video-opnames bijvoorbeeld dat de instructies te lang duurden. Voor de leerlingen werd alles behoor-lijk dichtgetimmerd. Maar loslaten en vertrouwen hebben in de ontwikkeling van leerlingen vraagt wat van leerkrachten.Erno vult aan: ‘In een te voorgestructureerde omgeving kun je als leerkracht vaak niet ontdek-ken wat kinderen echt nodig hebben.’ In elke fase van het leerproces kun je volgens hem de autonomie van leerlingen stimuleren. ‘Stel kaders, bied bronnen aan, maar laat ze zelf de tussenstappen bepalen om het leerdoel te bereiken. Laat de leerlingen bepalen wat maatwerk voor ze is.’ In de studiebijeenkomsten brengt Erno ideeën in voor de inzet van ict, juist ook om kinderen op een creatieve manier te laten zien wat ze hebben geleerd. ‘Ict kan daarnaast ruimte geven om de werkwijze op ‘t Stekske organisatorisch en administratief te ondersteunen.’ ‘t Stekske werkt

met Chromebooks en een educatief software-pakket van Google. ‘Zo kun je met Classroom opdrachten op maat uitzetten, waarmee leerlingen zoveel mogelijk zelfstandig aan de slag kunnen. Ict goed en betekenisvol inzetten en gebruiken draagt bovendien bij aan de 21e eeuwse vaardigheden.’

Learning by doingOok thematisch werken zorgt op ‘t Stekske voor structuur en rust. ‘Onze methode voor taal – Staal – geeft handvatten om aan te sluiten bij IPC-thema’s’, stelt Pauline. ‘Ook de andere vakken willen we steeds dichter bij die thema’s

krijgen. We zitten nu in de fase om dat goed in onze roosters en planningen mee te nemen.’ Monique: ‘Ik merk dat steeds meer leerkrachten niet terug willen naar de oude situatie. Anderen zijn sceptischer, oprecht kritisch. We zullen be-slist vragen blijven houden. Het is een proces van learning by doing. Samen kijken waar het beter kan, of waar het anders moet.’

Meer informatie bij: [email protected] of [email protected]

‘Lef hebben om kinderen los te latenen vertrouwen in ze te hebben.’

GEPE

RSONALISEERD LEREN

LEREN

GEPE

RSONALISEERD LEREN

GEPE

RSONALISEERD LEREN

GEPERSONALISEERD LEREN

En zo kwamen bijvoorbeeld de kinderen van groepen 1, 2 en 3 – vanuit twee stamgroepen – in een unit terecht. ‘We deden stapjes vooruit en stapjes terug’, zegt Pauline. ‘En we twijfelden. Waren we wel op de goede weg?’

Page 3: ‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen … › sites › bco... · 2018-12-05 · 48 bezige leerlingen en twee leer-krachten in één grote, open ruimte ...

3

Jaargang 16 I nummer 3 I april 2018

Aan de basis van ontwikkeling

Wu weiConferenties en seminars Je bent van harte welkom.

‘Als je wilt dat je kind omhoog klimt, moet je er vooral niet bovenop gaan zitten.’ Het is een van die pijnlijk rake uitspraken van juf Ank. Tip: vervang kind door leerling, zet de tekst op een tegeltje en hang die in de medewerkers-kamer.

Als beginnend leraar was ik er supergoed in: er bovenop zitten. Ik had voor mijn lessen alles tot in de puntjes voorbereid en georganiseerd. Vervolgens was ik tijdens de les vooral bezig de leerlingen in het door mijzelf gecreëerde gareel te houden. Ik had het er maar druk mee. Han-delen, handelen en nog eens handelen, want een mooi leerpad kent geen hobbels of scherpe bochten. Dacht ik. Vond ik. Ik was Olympisch kampioen educatieve curling, dat idee.

Het werkte niet echt, dus ging ik op zoek naar een andere aanpak. Een doorbraak in die zoektocht kwam uit onverwachte hoek. Op de kijkbuis verscheen Manuel, een klein kereltje dat vanuit Spanje naar het oer-Britse Torquay was afgereisd om als butler te werken in het hotel van Basil Fawlty (gespeeld door John Cleese). Manuel was een kei in relatieve onzichtbaarheid. Als hem iets gevraagd werd, reageerde hij met: ‘I know nothing. I am from Barcelona.’ Ondertussen runde hij echter feite-lijk het hotel. De organisatorische puinhoop die zijn baas voortdurend wist te creëren, loste hij in de achtergrond op.

Kennismakingsworkshop AcadinDatum: woensdag 16 mei 2018Tijd: 14.00-16.00 uurLocatie: BCO Onderwijsadvies Venlo

Bijeenkomst hoogbegaafdheid: Hoe maken we er duurzaam onderwijs van?Datum: woensdag 13 juni 2018Tijd: 13.30-16.30 uurLocatie: BCO Onderwijsadvies Venlo

Inschrijven: www.bco-onderwijsadvies.nl

Als begeleider van de computerclub in ons dorp, een aantal jaren later, liet ik mij inspire-ren door Manuel. Ik antwoordde op de vragen van ‘mijn’ wizzkids vaak met: ‘Ik weet het niet.’ Steeds vaker was dat de waarheid, want de leden van de club leerden sneller dan ik kon bijhouden. Mooi, de nieuwe aanpak werkte dus! Tenminste, meestal. Het ging ook wel eens mis. Dan liepen de jongeren vast met hun project en zakte hun motivatie tot onder het vriespunt. Ik vroeg me dan af: hoe zou Manuel dit oplossen?

Minder er bovenop zitten, onzichtbaar helpen met omhoog klimmen… het klinkt makkelijker dan het is. Omdat het verder gaat dan dat. Het is kunst, echte wijsheid die in de teksten van de Tao Te Ching wu wei wordt genoemd, ofwel: handelen door niet te handelen. Op het juiste moment, in de juiste dosering. Ik werk eraan, maar Olympisch kampioen… misschien bij de volgende Spelen.

Erno [email protected]

Erno Mijland (Innofun) is publicist, adviseert onderwijsorganisaties over innovatie in leren en spreekt en traint rond thema’s als toekomstgericht leren, gebruik van media in het leerproces en slimmer (samen) werken.

Column Innoveerkracht

Page 4: ‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen … › sites › bco... · 2018-12-05 · 48 bezige leerlingen en twee leer-krachten in één grote, open ruimte ...

Een ontdekkingsreis voor kinderen én team

Onderwijs van Tarcisius gestoeld op vier pijlers, waaronder onderzoekend leren

Het gaat goed met basisschool Tarcisius. De leer-resultaten zijn van hoog niveau, leerkrachten zijn goed opgeleid en de inspectie is zeer tevreden over onder meer de zorgstructuur. Lekker door-gaan en niets veranderen, zou je denken. Zo niet het team van Tarcisius. ‘We leven in een tijdperk van verandering’, zegt directeur Maud Deckers. ‘Wij moeten leerlingen voorbereiden op de maatschappij van de toekomst. Ontdekken, onderzoeken en reflecteren zijn daarbij belang-rijk. Wie ben ik, wat kan ik, waar liggen mijn talenten? Dat leer je niet door iedere dag vijf uur op een stoeltje te zitten.’

Eigen visieTijd dus voor een nieuwe visie op onderwijs. Ook al, omdat de school over twee jaar een nieuw onderkomen krijgt. Maud: ‘Het gebouw moet de onderwijsvisie ondersteunen. Je moet dus weten wat je wilt voordat de architect aan de slag gaat.’ Het team van Tarcisius heeft de visie zelf vormgegeven, met input van leerlingen, ouders en de partners: het kinderdagverblijf en

de peuterspeelzaal. ‘We vonden het belangrijk om onze visie intern te ontwikkelen’, aldus intern begeleider Susan Borghans. ‘We kunnen nu steeds tegen elkaar zeggen: we doen het op deze manier, dat hebben we samen afgesproken.’

PersoonsvormingTarcisius profileert zich als een school voor zelf-sturing en eigenaarschap. Intern begeleider Kim Halmans: ‘Ons onderwijs richt zich op drie do-4

Stel: je krijgt nieuwe huisvesting.

Dan wil je weten hoe je het onder-

wijs in de toekomst vormgeeft,

zodat de architect gericht kan

ontwerpen. Daarom ontwikkelde

basisschool Tarcisius in Heerlen een

nieuwe visie op onderwijs. Met de

uitvoering daarvan zijn ze al begon-

nen. Dat is een ontdekkingsreis voor

teamleden én kinderen.

meinen: kwalificatie, socialisatie en persoons- vorming. In de nieuwe visie behouden we wat we goed doen, zoals de ontwikkeling van kennis en vaardigheden van leerlingen en de manier waarop we met elkaar omgaan. De nadruk ligt op persoonsvorming. Op persoonlijke ontwikkeling, het ontdekken van je talenten, een onderzoekende houding en oplossingsgericht werken.’ Daaraan gaat de school werken, op basis van vier pijlers:

Susan Borghans: ‘Leerkrachten kunnen meer eigen keuzes maken.’

GEPE

RSONALISEERD LEREN

LEREN

GEPE

RSONALISEERD LEREN

GEPE

RSONALISEERD LEREN

GEPERSONALISEERD LEREN

Page 5: ‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen … › sites › bco... · 2018-12-05 · 48 bezige leerlingen en twee leer-krachten in één grote, open ruimte ...

5

Jaargang 16 I nummer 3 I april 2018

Aan de basis van ontwikkeling

5

zelfverantwoordelijk leren, onderzoekend leren, onderwijs op maat en een doorgaande leerlijn.

Onderzoekend lerenNa het vaststellen van de pijlers volgden droomsessies. Teamleden gaven antwoord op vragen als: hoe zie jij onderzoekend leren over tien jaar en wat betekent zelfverantwoordelijk leren voor jou? De antwoorden zijn verwerkt tot doelenkaarten. ‘We weten wat onze doelen voor dit en volgend jaar zijn’, zegt Kim. ‘Dat geeft duidelijkheid en richting.’ Het team geeft onderzoekend leren samen vorm met Rob van den Broek van BCO Onderwijsadvies. Susan: ‘Kinderen gaan straks op ontdekkingsreis, dit jaar maken wij als team die reis. Rob leert ons om ons onderzoekend leren eigen te maken. Hoe we de nieuwsgierigheid kunnen prikkelen, hoe we kunnen begeleiden bij het stellen van de goede onderzoeksvragen. Dat gebeurt met veel praktische ideeën.’

Professionele leergemeenschappenSommige leerkrachten brengen onderzoekend

Kim Halmans: ‘De nadruk in onze visie ligt op persoonsvorming.’

Maud Deckers: ‘Met de visie hebben we een stevig fundament gelegd.’

leren nu al in de praktijk. Volgend jaar gaat iedere leerkracht ermee aan de gang. Dat gebeurt vanuit units, professionele leergemeen- schappen. Die zijn al gevormd. ‘Iedere unit bestaat uit een aantal groepen’, zegt Maud. ‘Zij werken zelfsturend en op basis van eigenaar-schap. Ze zijn verantwoordelijk voor de lessen in hun unit, bepalen zelf wanneer en hoe ze overleggen en stellen zelf hun agenda samen.’ ‘Dat is wennen’, voegt Susan toe, ‘maar leer-krachten zeggen nu dat ze zich meer betrokken voelen en meer eigen keuzes kunnen maken.’

StuurgroepMet vragen kunnen ze terecht bij het manage-mentteam, ook stuurgroepen ondersteunen de leerkrachten. Kim: ‘Per pijler hebben we een stuurgroep, bestaande uit leerkrachten. De stuurgroep onderzoekend leren oriënteert zich nu op een methode die bij ons past; in de droomsessies hebben leerkrachten aangege-ven dat ze graag een op onderzoekend leren gebaseerde methode willen. De stuurgroep selecteert een aantal methodes die aan onze wensen voldoen, leerkrachten kiezen uiteinde-

lijk welke het wordt. Dadelijk zijn de leerkrach-ten opgeleid in onderzoekend leren en hebben we een goede methode.’

Samen ontdekkenDe nieuwe huisvesting moet onderzoekend leren verder ondersteunen. Bijvoorbeeld via een ontdeklab, een kooklab, drama-/muzieklab en een kunstlab voor handvaardigheid. Ook komen er instructieruimtes, stilteplekken en werkpleinen. En misschien zelfs een collegezaal waar leerlingen kunnen presenteren. Maud: ‘Wat er in een ruimte moet komen, willen we samen met leerlingen ontdekken. Via onderzoe-kend leren natuurlijk.’ Ze is trots op de ontwik-keling die de school doormaakt. ‘Met de visie hebben we een stevig fundament gelegd. Dat we afgelopen jaren flink geïnvesteerd hebben in de kwaliteit van leerkrachten, helpt ook. Hun kennis, kunde en kwaliteitszorg is goed ontwikkeld. We zijn op de goede weg om kinderen op te leiden voor de toekomst.’

Meer informatie bij: [email protected]

Page 6: ‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen … › sites › bco... · 2018-12-05 · 48 bezige leerlingen en twee leer-krachten in één grote, open ruimte ...

Vakleerkrachten en Snappet op basisschool Pius X geven leerlingen meer regie

6

Eigenaarschap door gepersonaliseerd lerenOp het gebied van rekenen heeft

de Osse basisschool Pius X het

gepersonaliseerd leren al ver

doorgevoerd. De school zet daar-

voor vakleerkrachten en Snappet

in. ‘Werken met vakleerkrachten

geeft rust, zeker in combinatie-

groepen’, zegt directeur Sandra van

den Berkmortel. Intussen maakt

vakleerkracht Gabri Wijnakker

optimaal gebruik van Snappet:

‘Vandaag kon ik met tien leerlingen

persoonlijke leerdoelen bespreken.’

Basisschool Pius X organiseert het rekenonder-wijs op een manier dat leerlingen er gemotiveer- der door raken, meer eigen regie voeren en eigenaarschap beleven. Om de betrokkenheid van de leerlingen aan te wakkeren, laat de school het rekenonderwijs nauwer aansluiten bij hun onderwijsbehoeften. In een proces van co-creatie ondersteunt Anne van Bijnen, namens BCO Onderwijsadvies, de school bij het heront-werpen van het rekenonderwijs.

GEPE

RSONALISEERD LEREN

LEREN

GEPE

RSONALISEERD LEREN

GEPE

RSONALISEERD LEREN

GEPERSONALISEERD LEREN

Page 7: ‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen … › sites › bco... · 2018-12-05 · 48 bezige leerlingen en twee leer-krachten in één grote, open ruimte ...

7

Jaargang 16 I nummer 3 I april 2018

Aan de basis van ontwikkeling

VakadoptieOm gepersonaliseerd rekenonderwijs in een pas-sende vorm te gieten, heeft de school rigoureuze stappen gezet. ‘Ten eerste was dat de keuze om met vakleerkrachten te werken’, zegt directeur Sandra van den Berkmortel. ‘Leerkrachten kun-nen nooit expert zijn op alle deelgebieden. Ze wilden wel verdiepen, maar moesten met te veel dingen tegelijk bezig zijn. Het is dan lastig om leerlingen goed te volgen in hun ontwikkeling. In vakadoptie zagen we een oplossing om uit die onrustige situatie te komen. Als je – zeker in een combinatiegroep – alleen maar aan het over-springen bent, mis je het contact en de relatie

met de kinderen. Je kunt dan bijvoorbeeld niet zien hoe ze aan een oplossing van een reken-opdracht komen. Met vakleerkrachten lukt het beter om daarover rekengesprekjes te hebben.’

Snappet en RekentuinWerken vanuit de leerlijnen van Snappet was een tweede stap op weg naar gepersonaliseerd leren. Vakleerkracht Gabri Wijnakker, die het rekenonderwijs verzorgt voor de groepen 3 en 4 en tevens rekenonderwijscoördinator is, is er lovend over. Na vijf jaar uit het onderwijs te zijn geweest, begon hij aan het begin van dit schooljaar direct met het digitale hulpmiddel.

Later werden er de adaptieve rekenopgaven van Rekentuin aan gekoppeld. ‘Door groepjes te maken, opdrachten geclusterd of per leerling klaar te zetten en ieders resultaten te monitoren, kom je een heel eind in het samenstellen van instructies op maat. Ik zie dat Snappet en Reken-tuin mij daarvoor tijd opleveren.’ Het ontzorgende aspect van Snappet weerhield hem er evenwel niet van regelrecht in een valkuil te lopen. ‘In het begin zette ik de kinderen ge-woon aan het werk via Snappet. Dat werkte niet. Ik kwam erachter dat ik als leerkracht voor een goede instructie moest zorgen, want de software biedt die niet. Bij instructie van strategieën blijf je als leerkracht toch de spil, evenals in de fase van begripsvorming, een onderdeel dat ook in de meeste rekenmethodes weinig aandacht krijgt.’

LeerlijnenVerdere bezinning was nodig om ook deze hin-dernis te nemen en de derde stap te zetten: be-gripsvorming en strategie-instructie geven vanuit de SLO-leerlijnen. ‘Er zijn altijd verschillende strategieën om een rekensom op te lossen en de meeste methodes behandelen deze door elkaar heen’, zegt Gabri. ‘Daar zijn we van afgestapt. Nu behandel ik een week lang aaneengesloten strategieën voor de leerlijn optellen en aftrek-ken. Vaak doe ik dat met modelling, het hardop nadenken over het oplossen van een rekensom. En als ik dan merk dat er nog twee dagen extra nodig zijn om het goed te laten landen, dan doe ik dat.’ Door te monitoren via Snappet en rekengesprekjes te voeren kan hij de rekenop-drachten op maat klaarzetten. Hij weet precies welke leerling extra oefening nodig heeft en wie al wat verder is op de leerlijn. ‘Vandaag heb ik de leerdoelen van tien individuele leerlingen besproken. Ze zien dan op ons smartboard waar ze staan en wat ze nog moeten leren. Daar kun-nen ze dan op hun tablet aan beginnen. Dat doen ze niet voor mij als leerkracht, maar voor zichzelf, vanuit hun gevoel van eigenaarschap. En morgen doe ik hetzelfde met de overige elf leerlingen.’

De co-creatie met Anne bevalt de vakleerkrach-ten. Ze trekken samen op in het bedenken van oplossingen. Spannend vinden ze dat, want er zijn nog weinig best practices voorhanden. ‘Er is toch niets mooiers om te zien dat op deze manier ook het eigenaarschap van de leerkracht groeit’, besluit Sandra. ‘Het rekenvak staat dicht bij ze. En ik zie steeds meer diepgang in de gesprekken tussen de vakleerkrachten over de ontwikkeling van kinderen, het onderwerp waar het op deze school over moet gaan.’

Meer informatie bij: [email protected]

Leerkracht Gabri Wijnakker kan rekenopdrachten op maat klaarzetten door te monitoren via Snappet en rekengesprekjes te voeren.

Page 8: ‘t Stekske geeft leerlingen ruimte een eigen pad te kiezen … › sites › bco... · 2018-12-05 · 48 bezige leerlingen en twee leer-krachten in één grote, open ruimte ...

Aan de basis van ontwikkeling

Jaargang 16 I nummer 3 I april 2018

8

Een tool waar muziek in zitBCO heeft een tool ontwikkeld om leiding te geven aan de verandering

naar gepersonaliseerd leren. Schoolleiders hebben input gegeven

voor het instrument. ‘Hiermee kunnen we scholen op maat bedienen.’

Chantal Hünen, collega van Miranda. ‘Nieuwe contacten zijn gelegd, er zijn schoolleiders die bij elkaar gaan kijken om van elkaar te leren.’

MengpaneelBCO heeft alle input gebruikt om een tool te ont-wikkelen, een mengpaneel met zeven sporen: bedoeling, lef, draagvlak, flexibiliteit, vakman-schap, gedragsverandering en opbrengst. Een school kan zelf een achtste spoor met een eigen onderwerp toevoegen. Chantal: ‘Per spoor geef je aan waar je zit en waar je naartoe wilt. Daar-aan koppel je activiteiten.’ Een tool waar dus muziek in zit. Op iedere school zal die muziek anders klinken, aldus Miranda. ‘Iedereen maakt eigen keuzes en stelt eigen prioriteiten. Je schuift net zo lang tot het voor jouw school het beste past. Het is maatwerk.’

Hoe geef je als school vorm aan gepersonali-seerd leren? Wat wil je bereiken? En hoe maak je leerkrachten eigenaar van de ontwikkeling? ‘Veel scholen zijn ermee bezig’, zegt adviseur Miranda Peeters van BCO Onderwijsadvies. ‘Maar een blauwdruk is er niet. Daarom hebben we rondetafelgesprekken met schoolleiders gevoerd. Om op te halen waar ze mee bezig zijn en waaraan ze behoefte hebben.’

Leren van elkaarDe gesprekken leverden veel goede informatie op. Over vakmanschap, over eigenaarschap – ‘geen eigenaarschap bij de leerkracht, geen eigenaarschap bij de leerlingen’ –, over draag-vlak krijgen, over de behoefte aan gezamenlijke beelden. ‘Schoolleiders vonden het fijn om van elkaar te horen hoe zij zaken aanpakken’, zegt

BCO OnderwijsadviesTel. 077 351 92 [email protected] www.bco-onderwijsadvies.nl

Locatie VenloWylrehofweg 11 5912 PM Venlo Locatie Maastricht Amerikalaan 70E 6199 AE Maastricht-Airport Locatie Helmond Cacaokade 15705 LA Helmond

InnofunWylrehofweg 115912 PM VenloTel. 077 851 01 [email protected]

TestenBCO heeft de tool voorgelegd aan een innovator van de Synergieschool in Roermond. Op basis van zijn suggesties wordt het instrument nu verfijnd. Vanaf april testen schoolleiders de tool. ‘Dan zal blijken of dit in een behoefte voorziet en kunnen we het in adviestrajecten gebruiken’, aldus Miranda en Chantal. ‘Spannend. Wij heb-ben er een goed gevoel bij.’

Meer informatie bij: [email protected] of [email protected]

Ondersteuning op weg naar gepersonaliseerd leren

GEPE

RSONALISEERD LEREN

LEREN

GEPE

RSONALISEERD LEREN

GEPE

RSONALISEERD LEREN

GEPERSONALISEERD LEREN

Bedoeling

duiden creëren genereren realiseren stimuleren borgen bewaken

Lef Draagvlak Flexibiliteit Vak-manschap

Gedrags-verandering

Opbrengst

WHAT

HOW

WHY