ACT iviteitenweger Acceptance and Commitment

Therapy

6 mei 2014

Aimée Zwarts - gezondheidszorgpsycholoog

Wat is ACT?

3de generatie cognitieve gedragstherapie! UIT JE HOOFD IN HET LEVEN !

Veel lijden wordt veroorzaakt door pogingen om pijnlijke ervaringen te vermijden, te controleren of te veranderen en te luisteren naar regels die niet of slechts tijdelijke helpen…

“ik moet perfect zijn”

Experiëntiele Vermijding

Belangrijkste begrippen:■ Contact met hier-en-nu■ Acceptatie■ Cognitieve fusie/defusie ■ Observerende zelf■ Commitment (Toegwijde Acties)■ Waarden

Hexaflex en deACT-vraag

?

1.Er van uitgaande dat er een verschil is tussen jou en dat waar je mee worstelt en wat je probeert te veranderen …..

2.Ben je bereid deze ervaringen ten volle en zonder in verdediging te gaan, te ervaren …

3.zoals ze zijn en niet zoals men zegt dat ze zijn …

Aanvaarding&

Mindfulness

Commitment en

Gedragsverandering

4. en te doen wat joudrijft in de richting ...

5.van jouw gekozen waarden …

6. Op dit moment in deze situatie?

Psychologische flexibiliteit

Is het antwoord JA ?

Time to …ACTiviteitenweger !!

Bereidheid

Bereidheid is niet hetzelfde als willen.Metafoor ‘De ongewenste gast’

Mindfulness & Cognitieve defusie

Mindfulness: bv Bodyscan

Cognitieve Defusie: bv “ik heb de gedachte dat…”

Als ik niet mijn gedachten ben,

wie ben ik dan wel?

Persoonlijke waarden

Toegewijd gedrag (committed action)

Persoonlijke Waarden:waar wil je dat je leven voor staat

■ Waardenassessment- waarden zijn geen doelen- waarden zijn geen gevoelens- waarden bestaan los van resultaten

Waardengerichtheid

Lijst met voorbeelden

BeleefdheidKundigCreativiteitEerlijkheidGelijkheidHelpendLiefdevolLoyaliteit

MoedigPresterenRuimdenkendVerantwoordelijkheidVergevingsgezindWijsheidZelfstandigheidZelfwaardering

Toegewijd gedrag welke actie(s) kun je ondernemen om meer volgens je waarden te leven?

Activiteitenweger gebruiken als middel waarbij het dagelijks toepassen = toegewijd gedrag (actie)

Doel: balans in activiteiten = in lijn met persoonlijke waarden (bv. ‘zelfstandigeid’)

Casus mevr H.

“ik vind het heel belangrijk om te leren luisteren naar mijn lichaam. Ik ben heel impulsief en dat is mijn valkuil. Dan gaat er een knop op nul en ga ik gewoon door. Het is een strijd voor mij om te rusten”.

Casus mevr H.

Opdracht bij de casus- Welke onderdelen van de hexaflex spelen op dit moment bij deze casus?- Welke reacties kan je verwachten op het moment dat mw. H. de Activiteitenweger gaat inzetten?

Casus mevr H. - Vrouw, 35 jaar, chronische pijn, behandelfase- Getrouwd, 2 dochters van 9 en 6 jaar- Geen betaald werkCOPM:Boodschappen Uitv: 3 Tevr: 3Tuinieren Uitv: 4 Tevr: 3Huishouden Uitv: 5 Tevr: 2Creatief bezig zijn Uitv: 6 Tevr: 3Vrijwilligerswerk Uitv: 2 Tevr: 5

mw. H. probleemanalyse■ * piekert en maalt geregeld waardoor ze slecht

slaapt. * gaat geregeld over grenzen van fysieke belastbaarheid * doet vaak dingen voor anderen waar ze zelf geen energie voor heeft.

■ Ze vermijdt stil te staan bij verdriet uit het verleden (emotionele afwezigheid ouders)

■ Het krampachtig controle proberen te houden over emoties en activiteiten is het probleem geworden!

■ heeft vaak gedachten als; “ik moet het huis op orde hebben”. Ik wil een ander niet lastig vallen met mijn zorgen

Terugkoppeling

Mw. H. Behandeling ACT en AWBij Ergotherapie:

Toegewijde acties gekoppeld aan waarden!

dagelijks gebruik van de AW (en APP- gebruik) grenzen stellen en keuzes maken mbv doelen!

Literatuur o.a.

■ ACT, een experiëntiele weg naar gedragsverandering/Steven C. Hayes; Kirk D. Strosahl; Kelley G. Wilson

■ Werkboek: Uit je hoofd in het leven/ Steven C. Hayes

■ Leer ACT! Vaardigheden voor therapeuten/ Jason B. Luoma; Steven C. Hayes en Robyn D. Walser

■ Voluit leven. Mindfulness of de kunst van het aanvaarden, nu als praktisch hulpboek/Ersnt Bohlmeijer & Monique Hulsbergen