Zorg op maat Screeningsprotocol psychosociale veerkracht Mw. drs. E. Ensink...
Transcript of Zorg op maat Screeningsprotocol psychosociale veerkracht Mw. drs. E. Ensink...
Zorg op maat Screeningsprotocol psychosociale veerkracht
Mw. drs. E. EnsinkGezondheidszorgpsycholoogMedische Psychologie UMC St. Radboud - Kindernefrologie
Overzicht presentatie
• Waarom screenen
• Ontwikkelingstaken en opvoedingstaken
• Model veerkracht - kwetsbaarheid
• Multidisciplinaire behandeling
• Screening psychosociale veerkracht
Psychosociale kwetsbaarheid
• Cognitief, emotioneel, sociaal functioneren
• Kinderen met chronische aandoening vergroot risico op psychosociale problemen: 10% → 20%
• Ook hun ouders: risico voor eigen welzijn en gezinsfuntioneren (o.a. Hatzmann, 2009; Wiedebusch et al., 2010)
• Bij terminaal nierfalen hogere percentages gevonden
• Ook, de laatste decennia zijn cognitieve en psychosociale problemen en beperkingen verminderd (o.a. Schröder & Hulstijn-Dirkmaat, 2004)
• Zorg op maat: Wie/Wanneer wel/niet?
4
Ontwikkelingstaken & opvoedingstaken in vogelvlucht
• Ontwikkelingstaken voor kinderen
• Opvoedingstaken voor ouders
• Hobbels voor kinderen met ESRD
5
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de baby, peuter, kleuterfase
Ontwikkelingstaken
6
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de baby, peuter, kleuterfase
Ontwikkelingstaken
• Hechting
• Exploratie
• Ontdekking ik en anderen
Opvoedingstaken
7
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de baby, peuter, kleuterfase
Ontwikkelingstaken
• Hechting
• Exploratie
• Ontdekking ik en anderen
Opvoedingstaken
• Bieden van basisveiligheid
• Stimuleren van toename onafhankelijkheid
• Aangeven van grenzen
8
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de baby, peuter, kleuterfase
Ontwikkelingstaken
• Hechting
• Exploratie
• Ontdekking ik en anderen
Opvoedingstaken
• Bieden van basisveiligheid
• Stimuleren van toename onafhankelijkheid
• Aangeven van grenzen
Hobbels
• Motorische ontwikkeling
• Voeding via sonde
• Hospitalisatie
9
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de schoolleeftijd
Ontwikkelingstaken
10
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de schoolleeftijd
Ontwikkelingstaken
• Cognitieve ontwikkeling
• Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Vrije tijd/sport
• Zelfredzaamheid/zelfstandigheid
Opvoedingstaken
11
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de schoolleeftijd
Ontwikkelingstaken
• Cognitieve ontwikkeling
• Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Vrije tijd/sport
• Zelfredzaamheid/zelfstandigheid
Opvoedingstaken
• Eisen stellen
• Frustratietolerantie verhogen
• Randvoorwaarden creëren om zelfstandig problemen op te laten lossen
12
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de schoolleeftijd
Ontwikkelingstaken
• Cognitieve ontwikkeling
• Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Vrije tijd/sport
• Zelfredzaamheid/zelfstandigheid
Opvoedingstaken
• Eisen stellen
• Frustratietolerantie verhogen
• Randvoorwaarden creëren om zelfstandig problemen op te laten lossen
Hobbels
• Vermoeidheid
• Schoolverzuim - zoeken passend onderwijs
• Missen sociale activiteiten
13
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de puberteitsfase
Ontwikkelingstaken
14
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de puberteitsfase
Ontwikkelingstaken
• Identiteitsontwikkeling
• Autonomie ontwikkeling
• Sociale relaties
• Lichamelijke ontwikkeling
Opvoedingstaken
15
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de puberteitsfase
Ontwikkelingstaken
• Identiteitsontwikkeling
• Autonomie ontwikkeling
• Sociale relaties
• Lichamelijke ontwikkeling
Opvoedingstaken
• Ouder meer op afstand
• Coachende rol
16
Ontwikkelings- en opvoedingstaken In de puberteitsfase
Ontwikkelingstaken
• Identiteitsontwikkeling
• Autonomie ontwikkeling
• Sociale relaties
• Lichamelijke ontwikkeling
Opvoedingstaken
• Ouder meer op afstand
• Coachende rol
Hobbels
• Toekomstperspectief
• Relaties en seksualiteit
• Passende opleiding en werk
• Balans autonomie – begeleiding (therapietrouw!)
17
Extra ontwikkelingstaken voor chronisch zieke kinderen
• Leren omgaan met beperkingen
• Leren omgaan met leefregels, medicatie en ziekenhuisbezoeken
• Leren omgaan met emoties en frustraties
• Leren omgaan met verschillen t.a.v. andere kinderen
0
18volw
12
6
4
2
1
0
18volw
12
6
4
2
1
Superviseren
Zorgen
Managen
0
18volw
12
6
4
2
1
Draagkracht
Psychosociale veerkracht
Protectieve factoren
Draaglast
Risicofactoren
Psychosociale veerkracht
Not at risk
Medium risk
High risk
Aandoening- type- ernst- leeftijd ontstaan
Behandeling- conservatief PD / HD transplantatie- iatrogene effecten
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Aandoening- type- ernst- leeftijd ontstaan
Behandeling- conservatief PD / HD transplantatie- iatrogene effecten
Medische uitkomstmaten- lichamelijke gezondheid- lichamelijk functioneren - zorgconsumptie
Sociaal emotioneel functioneren
Cognitief functioneren
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Aandoening- type- ernst- leeftijd ontstaan
Behandeling- conservatief PD / HD transplantatie- iatrogene effecten
Kind
Gezin
Medische uitkomstmaten- lichamelijke gezondheid- lichamelijk functioneren - zorgconsumptie
Sociaal emotioneel functioneren
Cognitief functioneren
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Aandoening- type- ernst- leeftijd ontstaan
Behandeling- conservatief PD / HD transplantatie- iatrogene effecten
Kind- sekse - persoonlijkheid- intelligentie
Gezin- gezinssamenstelling - SES- comorbiditeit- ouderlijke stress
Medische uitkomstmaten- lichamelijke gezondheid- lichamelijk functioneren - zorgconsumptie
Sociaal emotioneel functioneren
Cognitief functioneren
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Aandoening- type- ernst- leeftijd ontstaan
Behandeling- conservatief PD / HD transplantatie- iatrogene effecten
Kind- sekse - persoonlijkheid- intelligentie
Gezin- gezinssamenstelling - SES- comorbiditeit- ouderlijke stress
Medische uitkomstmaten- lichamelijke gezondheid- lichamelijk functioneren - zorgconsumptie
Sociaal emotioneel functioneren
Cognitief functioneren
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Aandoening- type- ernst- leeftijd ontstaan
Behandeling- conservatief PD / HD transplantatie- iatrogene effecten
Kind- sekse - persoonlijkheid- intelligentie
Gezin- gezinssamenstelling - SES- comorbiditeit- ouderlijke stress
- ziekteverloop - ontwikkelingsfase- coping- schoolgang- therapietrouw
- gezinsfunctioneren- dagelijkse stress- coping ouders
Medische uitkomstmaten- lichamelijke gezondheid- lichamelijk functioneren - zorgconsumptie
Sociaal emotioneel functioneren
Cognitief functioneren
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Aandoening- type- ernst- leeftijd ontstaan
Behandeling- conservatief PD / HD transplantatie- iatrogene effecten
Kind- sekse - persoonlijkheid- intelligentie
Gezin- gezinssamenstelling - SES- comorbiditeit- ouderlijke stress
- therapietrouw- ziekteverloop - ontwikkelingsfase- coping- schoolgang
- gezinsfunctioneren- dagelijkse stress- coping ouders
Medische uitkomstmaten- lichamelijke gezondheid- lichamelijk functioneren - zorgconsumptie
Sociaal emotioneel functioneren
Cognitief functioneren
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Beloop tijdens behandeling
In ontwikkeling
Interactie en interventies multidisciplinair behandelteam
Volgen
Veerkracht
Uitgangpunt
Screenen voor aanvang behandeling
Direct zorg op maat
Multidisciplinaire behandeling
• Kindernefrologen en verpleegkundigen
• Nurse practitioner
• Gezondheidszorgpsycholoog
• Medisch maatschappelijk werker
• Pedagogisch medewerker
• Consulenten Educatieve voorziening
• Paramedici: dietist, logopedist, fysiotherapeut
Screening
• In kaart brengen psychosociale veerkracht
• Bij aanvang behandeling terminaal nierfalen
• Middels vragenlijsten kind en ouders
• Terugkoppeling naar patient en gezin + MDO
• Snelle en gerichte interventie mogelijk
Screening
• Functioneren kind
Sociaal – emotioneel en gedragsmatig functioneren
Cognitieve problemen en schoolsfunctioneren
• Functioneren ouders
Ouderlijke stress, draagkracht en comorbiditeit
• Aanwezige hulpverlening in eigen omgeving (school, revalidatiecentrum, fysiotherapie..)
• Zorg en hulpvraag ouders en kind
Aandoening- type- ernst- leeftijd ontstaan
Behandeling- conservatief PD / HD transplantatie- iatrogene effecten
Kind- sekse - persoonlijkheid- intelligentie
Gezin- gezinssamenstelling - SES- comorbiditeit- ouderlijke stress
- ziekteverloop - ontwikkelingsfase- coping- schoolgang- therapietrouw
- gezinsfunctioneren- dagelijkse stress- coping ouders
Medische uitkomstmaten- lichamelijke gezondheid- lichamelijk functioneren - zorgconsumptie
Sociaal emotioneel functioneren
Cognitief functioneren
Naar Diathese-stress model Wallander & Varni, 1998
Nurse practitioner
Medisch maatschappelijk werk
Gezondheidszorg psycholoog
Pedagogisch medewerker
Educatieve voorziening
Psychosociale kwetsbaarheid en zorg
Not at risk
Medium risk
High risk
Psychosociale kwetsbaarheid en zorg
Not at risk Monitoring
Medium risk
Medium care
High risk
Intensive care
Dank voor uw aandacht