KINDERYOGA, AVONTUURLIJK ONT-MOETEN: ACHTERGRONDINFORMATIE

Website van amba-amba (sessieaanbieder)

http://www.amba-amba.beAdres: Desselgem-Dries, 8792 Desselgem

Artikel

http://www.innerned.org/yoga-avontuur%20voor%20kinderen.html

Kinderyoga

Twee decennia  geleden was het nog tamelijk overzichtelijk om kind te zijn; overdag ging je naar school en daarna (buiten)spelen. Behalve op woensdagmiddag, dan was er kindertelevisie. Eventueel zwemles of voetballen in het weekend, maar verder waren er weinig verplichtingen. 

Tegenwoordig is dat anders. Kinderen  ‘moeten’ veel; niet alleen worden er prestaties verwacht op school, maar ook daarbuiten is het druk. Regelmatig worden er op het schoolplein agenda’s getrokken om afspraken te kunnen maken. Tel daarbij op de lawine aan informatie en keuzemogelijkheden die de huidige vierentwintiguurs - maatschappij over kinderen uitstort (de hele dag door televisie, coole websites die bezocht móeten worden, msn-en met je vriendjes) en het begrip ‘kinderstress’ is geboren. Er is zoveel waarover nagedacht moet worden.

Helen Purperhart: “Ik zie het aan de kinderen die ik kinderyoga geef: ze zitten allemaal te wiebelen en hebben constant de aandacht van anderen nodig. In deze maatschappij is er continu afleiding van buitenaf. Kinderen kunnen nog maar moeilijk ‘op zichzelf’ zijn.” 

Er zijn kinderen die een druk leven vol activiteiten prima aankunnen. Maar er is ook een grote groep kinderen voor wie dat niet geldt. Zij krijgen problemen in een maatschappij die steeds drukker wordt, en steeds meer van kinderen vraagt.” Het zijn  vooral de sociale, geïnteresseerde, gevoelige kinderen die de dupe zijn. Zij kunnen zich moeilijk afsluiten voor alle prikkels die de hele dag door op ze  af komen. Ze vinden het moeilijk om nee te zeggen, en ze doen niet alleen  véél, maar willen dat ook nog allemaal góed doen. Dat is niet zo vreemd, in  een maatschappij waar prestaties erg belangrijk zijn. 

Kinderyoga kan daarbij  een steuntje in de rug zijn. De bedoeling van yoga  is dat de kinderen zich op een leuke en ontspannen manier met hun lichaam en  geest bezighouden. Daarvoor is het van belang dat ze zich veilig voelen. Stelregel één is dan ook dat niets moet en niets gek wordt gevonden. Wil een  kind met open ogen een oefening doen? Prima, yoga verplicht tot niets. 

Kinderyoga geeft kinderen kracht, balans en is waardevol voor het verbeteren van de lichaamshouding, het zelfvertrouwen, de concentratie en het zelfbewustzijn. Bij kinderyoga

gaat het om het plezier en niet om de techniek en prestatie. Kinderyoga is speels van opzet, we gaan op avontuur in het oerwoud, stampen als een olifant, brullen als een sterke leeuw en staan heel stil als een boom. Je ervaart hoe je de allerdaagse drukte los kunt laten door je voor te stellen dat je zorgen meestromen met de rivier naar zee. De lessen

zijn iedere keer anders maar er komen wel een aantal vaste onderdelen aan bod zoals: warming-up, meditatie, yogahoudingen, spel en visualisatie. Ook wordt er in een kringgesprek aandacht besteed aan normen en waarden.<P;< p>

Yoga leefregels

Yoga is gebaseerd op de visie dat je verbonden bent met alles wat leeft op aarde. Het maakt daarbij niet uit of het nu om mensen, dieren, planten, aarde, lucht of water gaat. Wat voor invloed yoga op kinderen heeft en wat kinderen ervan oppikken, verschilt van kind tot kind. Bij kinderen tot zes jaar werkt Helen veel meer vanuit het spel en bij de oudere kinderen komt er een stukje bewustwording aan te pas.

De kinderyoga lerares vertelt ons: “Vooral de wat oudere kinderen vinden het interessant om over zichzelf na te denken. Ze willen weten wat voor invloed hun denken en doen op hun leven heeft. Yoga kan een goed hulpmiddel zijn

om een gesprek op gang te brengen door bijvoorbeeld te praten over leefregels die universeel zijn voor alle mensen. Een van de leefregels betreft de onthoudingen. Je onthoudt je van allerlei slechte gewoonten op het gebied van geweld, leugens, diefstal en begeertes. Het zijn morele geboden met betrekking tot de buitenwereld. Een andere leefregel wordt gevormd door voorschriften die voortvloeisels zijn uit de onthoudingen. Ze gaan over vijf gezonde gewoonten met betrekking tot jezelf. Je ontwikkelt jezelf door zuiverheid, tevredenheid, zelfdiscipline, zelfstudie en overgave te beoefenen. Zonder de leefregels zou het beoefenen van yoga veel weg hebben van gymnastiek, maar yoga is meer dan dat.

DIERENDANS

Stel je voor dat je een slang bent die rustig in zijn holletje ligt. Je hoort het geluid boven de grond. Luister maar goed naar de geluiden om je heen. Je komt langzaam  met je hoofd omhoog om te kijken wat er aan de hand is. Met een sissend geluid komt je naar buiten liggend op je buik. Je strekt je bovenlichaam omhoog en steun op je armen. Kijk links en rechts over je schouders. 

De slang verandert in een hond.  Breng je billen omhoog, strek je benen. Kom in de hondhouding door op handen en voeten te staan en kijk zoveel mogelijk tussen je handen naar je navel.

De hond wordt een kikker door naar voren naar je handen toe te springen. Spring een aantal keer in een snel tempo als een kikker omhoog.

Ga op je knieën zitten en strek je armen naar achteren langs je lichaam. Je zit nu in de muis-huiding. Leg je voorhoofd op de grond en sluit je ogen. Je bent nu een muisje dat uitrust in zijn holletje.

Je komt langzaam omhoog en verandert in een boom. Je armen komen eerst omhoog, dan je lichaam, je strekt je benen en tot slot hef je je hoofd op. Je staat nu rechtop. Zet je gewicht op je linkerbeen en zet je rechtervoet aan de binnenkant van je linkerbeen. Blijf even stevig staan als een boom. Doe de oefening opnieuw en wissel op het eind van been. 

Informatie

Helen Purperhart is auteur van het kinderyoga werkboek: ‘Het yoga avontuur voor kinderen’ en de kinderyoga cd’s Yoga voor kinderen en het Kinderyoga oerwoudavontuur. Daarnaast verzorgt Helen Purperhart de Kinderyoga Docentenopleiding en diverse kinderyoga workshops. Voor meer informatie: www.kinderyoga.nl of tel: 036-5465522.

http://www.123luisterboek.nl/luisterboek/Yoga+voor+kinderen.html?ref_id=1

Artikel

http://www.kinderyogacentrum.nl/Artikel%20kinderyoga.doc

Is yoga wel geschikt voor kinderen ?

Deze vraag krijg ik wel eens voorgelegd en dan merk ik hoe enthousiast ik begin te vertellen. Een uur alleen yogahoudingen en bewegingen vinden kinderen snel saai.

Kinderen willen spelen. En aan die behoefte kom ik tegemoet in de lessen kinderyoga. Wat ik zie na bijna drie jaar ervaring met kinderyoga is voor mij alleen maar een stimulans om er aan door te werken. Kinderen die weer meer open en onbevangen in het leven komen staan. Sterker. Ik voel mij gelukkig als ik zie dat een kind weer blij is, lacht en plezier heeft.Anne kwam als vijfjarige op de yogales. Het was een buitenlands meisje. Ze was stil en keek naar wat wij deden. Bij een spelletje, roodkapje en de boze wolf, nam ik haar aan de hand mee. Bij de oefeningen legde ze haar handdoek naast die van mij en deed mee. Na een paar maanden begon ze met de andere kinderen te spelen. Na een jaar nam ze voor het eerst van mij drinken aan na de les. Ze begon meer te praten en kreeg steeds meer contact met de andere kinderen. Haar gezicht vertoonde steeds vaker een lach. Het woord dat volgens mij hier het beste bij past, is: VERTROUWEN. Vertrouwen in zichzelf en in anderen. Voor mij een hoofddoel in de lessen.

Kinderyoga in theorie en praktijk

TheorieIn 2002-2003 heb ik een scriptie geschreven voor de opleiding Saswitha Stichting voor Yoga en Wijsbegeerte. Het onderwerp voor mijn eindscriptie stond voor mij meteen vast. Het moest te maken hebben met kinderyoga. Januari 2001 begon ik met het geven van kinderyoga en ik ben er nog steeds heel enthousiast mee bezig. Uiteindelijk werd de titel van de scriptie “Het doel van kinderyoga : Een vergelijkend onderzoek.” In de scriptie vergelijk ik drie boeken over kinderyoga met betrekking tot hun doelstellingen. Ik tracht te ontdekken of er overeenkomsten en/of verschillen in doelstellingen zijn, ook gezien de verschillende jaren van uitgifte van de boeken. De titels van de boeken zijn: Billie Warn (1975) Yoga voor kinderen, Simone Gontscharoff (1987) Cursusboek Het stiltespel . Het cursusboek heb ik aangeschaft bij het volgen van de module kinderyoga aan de Saswitha opleiding. Deze module werd gegeven door Simone Gontscharoff. En het boek van Daniëlle Bersma en Marjoke Visscher (1998) Spelen met yoga . In het jaar 2001/2002 volgde ik de module kinderyoga bij de yoga opleiding Samsara. Daar kreeg ik les van Marjoke Visscher. Ik heb ontdekt dat veel doelstellingen bij de verschillende schrijvers overeenkomen met elkaar. Bijvoorbeeld : het bevorderen van het zelfvertrouwen, leren ontspannen, de motoriek bevorderen, bewust worden van gedachten, plezier en genieten in de les, concentratie verbeteren en discipline stimuleren. Een belangrijk verschil vond ik bij Billie Warn. Hij noemt als enige het verbeteren van het fysieke lichaam. Bijvoorbeeld,: spieren kunnen worden versterkt, de bloedsomloop wordt beïnvloed evenals de werking van klieren en de lymfestroom.

Praktijk

Van augustus 2000 tot en met december 2000 heb ik stage gelopen bij Kees van den Bos in Wijchen. Hij begon toen aan een groepje kinderen kinderyoga te geven. In januari 2001 ben ik met dat groepje verder gegaan. Op dit moment geef ik op woensdagmiddag les aan drie groepjes kinderen in de leeftijd van 5 tot 12 jaar. De groepjes zijn gevormd naar leeftijd. Deze lessen hebben een duidelijk speels karakter. Op maandagmiddag geef ik les aan jongeren van 12 t/m 17 jaar.

Een les is meestal opgebouwd uit de volgende onderdelen: De eerste vijf minuten mogen de kinderen vrij spelen. In de ruimte liggen kleine ronde kussens, daar doen ze allerlei spelletjes mee. Ook liggen er zachte matten op de grond, daar rollen en spelen ze op naar hartelust. Het tweede onderdeel bestaat uit een spel met beweging, dat altijd betrekking heeft op een thema. Het derde onderdeel bestaat uit een rustig moment. Dat kan een gesprek zijn over het thema of de adembeweging in de buik voelen, iets tekenen, een toneelstukje etc. Bij het vierde onderdeel pakken de kinderen hun handdoek en doen we yogahoudingen en bewegingen die in relatie staan met het thema. Het vijfde onderdeel is de eindontspanning liggend op hun handdoek.De structuur van de les is ontstaan uit verschillende bronnen. De modules kinderyoga die ik gevolgd heb en de lessen yogæmotion die ik volgde bij Kees van den Bos. Yogæmotion is yoga op een speelse manier voor volwassenen.

De kinderen komen meestal op kinderyoga omdat een ouder denkt dat yoga geschikt zou kunnen zijn voor het kind. De kinderen kunnen eerst een proefles volgen. Soms komen kinderen op advies van een leerkracht of laatst op advies van een ostheopaat. Soms blijven kinderen een half jaar, maar er zijn ook kinderen die nu al bijna drie jaar op les zijn.Yoga doet voor ieder kind iets anders. Een jongen die onrustig was, zei zelf na een jaar “Ik ben rustiger geworden”. Een erg rustige jongen in de groep laat zich na een tijd meer horen. Als een kind moeite heeft met de stilte in de eindontspanning ga ik er naast zitten en leg mijn hand op zijn rug of geef een aai over zijn bol. In de groepen is er na een poosje een sfeer van vertrouwen.De kinderen vertellen elkaar over hun gevoelens, vaak naar aanleiding van thema’s. Tijdens de oefeningen is er regelmatig een kind dat spontaan uiting geeft aan wat de oefening bij hem/haar oproept. “Hé, ik kan dit been verder krijgen, en die is een paar keer geopereerd ”. Of de kinderen gaan zelf voordoen wat volgens hen ook een oefening kan zijn. Ze zijn soms heel stil en geconcentreerd, dan word ík bijna onrustig. Bij de oefeningen geef ik aan “Je voelt tot hoe ver jij kunt gaan. Ik kan dat voor jou niet voelen.” Dat de kinderen dit zelf in de hand krijgen vinden ze een openbaring. Nu krijgen ze zelf de verantwoordelijkheid in handen. Een enkeling gaat dan wel eens zitten en zegt: “Ik ben moe ik doe even niet mee.” Het kind mag even alles loslaten. Een enkel kind heeft een duidelijke hand nodig die zegt “kom, nu doe je deze oefening of die naar keuze, maar je doet wel een oefening”. Discipline is bij sommige kinderen ook iets wat ontwikkeld mag worden. Mijn klapper van de kinderyoga begint de eerste bladzijde met drie groot geschreven woorden GEDULD - LIEFDE –DISCIPLINE. Deze leerde ik van Jos Plenckers bij wie ik chakrafilosofie en chakrapsychologie volgde aan de Saswitha opleiding. Ik beschouw de kinderyoga als een cadeau en wil alle mensen die mij op de weg er naar toe geholpen hebben bedanken.

De naam Anne is gefingeerd i.v.m. privacy redenen.

Mariës Oostdijk-Föllings is in 1979 afgestudeerd aan de pedagogische academie te Nijmegen. Vervolgens werkte zij 12 jaar als leerkracht op een basisschool. In 1988 rondde zij de cursus remedial teacher af. Zij verhuisde met haar gezin naar Curaçao. Zij werkte daar als remedial teacher in een psychologiepraktijk. Na drie jaar verhuisde ze naar Aruba. Daar werkte zij eveneens als remedial teacher in een praktijk bij een neuropsychologe. In 1996 verhuisde zij met haar gezin terug naar Nederland. In 1998 begon zij met de Opleiding Saswitha Stichting voor Yoga en Wijsbegeerte. Zij rondde deze af in 2003. Zij beoefent yoga vanaf 1989. Vanaf 2001 geeft zij kinderyoga in Wijchen.

Artikel

http://www.innerned.org/yogavoorkinderen.html

Yoga voor kinderen

Een bijdrage van Simon van der Zwan

Yoga voor kinderen wordt op een andere manier gegeven dan de yoga voor volwassenen.

De lessen moeten in ieder geval altijd plezierig zijn. De yogaoefeningen worden op een speelse, aangepaste wijze aan de kinderen aangeboden.

De oefeningen vragen wel eens inspanning en niet alle oefeningen zijn voor ieder kind even makkelijk, maar in zijn totaliteit  beoogt kinderyoga in een veilige omgeving een uurtje nuttig én plezierig met je eigen lichaam bezig zijn.

Kinderen merken dat ze zich beter gaan voelen als ze met yoga bezig zijn.

Het maakt kinderen meer bewust van het eigen lichaam en het functioneren ervan.

Een yogales voor kinderen bestaat uit  verschillende delen: lichamelijke oefeningen, ademhalingsoefeningen en ontspanning  spelen daarin een belangrijke rol.

De namen die de verschillende oefeningen, de asana’s, hebben worden volop gebruikt. Niet zelden worden ze aangevuld met allerlei dierenhoudingen en eigenschappen om de oefeningen in te passen in een verhaal of een thema waaraan de les wordt opgehangen.

Het leukste zijn de vondsten van de kinderen zelf waardoor het repertoire voortdurend wordt vergroot.

Ooit gehoord van asana’s als: kwal, krab en bewegend zeewier? Bij yoga voor kinderen is alles mogelijk!

Bij iets oudere kinderen verdient het aanbeveling de goede benaming niet uit het oog te verliezen, het is een verschil tussen: kijk deze oefening lijkt op een mooie fakkel en: de naam van deze oefening is kaars of dit is een schouderstand.

Steeds wordt rekening gehouden met de mogelijkheden van kinderen in het algemeen én met de mogelijkheden van ieder individueel kind.

Ook wordt aandacht besteed aan het leren uiten van gevoelens. Dit kan met gesprekjes, maar ook met behulp van tekenen of andere creativiteitsvormen.

Op verschillende manieren speelt muziek een rol in de lessen.

Het belang van Yoga voor je kind

Voor alle kinderen kan yoga nuttig zijn. Je hoeft dus geen problemen te hebben om met yoga bezig te zijn.

Daarnaast kan yoga een gunstig effect hebben bij kinderen die wel om een of andere reden in hun functioneren belemmerd worden.

Yoga voor kinderen kan o.a. een gunstige rol spelen bij kinderen die problemen hebben met de concentratie, coördinatie, ademhaling, beweging/motoriek, slapen, angsten en gedrag.

Er zijn lessen voor verschillende leeftijdsgroepen, de lessen worden aangepast aan de fysieke mogelijkheden van de kinderen.

Kinderen van bijvoorbeeld vier jaar hebben nog geen goed evenwichtsgevoel. Pas als kinderen zo oud zijn dat de schedelbeenderen voldoende zijn volgroeid wordt de kopstand geoefend. De verhouding van de verschillende lichaamsdelen verandert in de loop der jaren waardoor voor iedere leeftijd bepaalde oefeningen meer geschikt zijn. Ook hiervoor geldt: de oefeningen moeten met plezier gedaan kunnen worden.

Hieronder volgt informatie die is bedoeld voor kinderen die misschien aan yoga willen gaan doen.

Wat is Yoga.

Tijdens de lessen doen we een aantal dingen, over de belangrijkste vertel ik iets:

Asana's

Asana is het yogawoord voor oefening.Yoga is niet alleen maar op je hoofd staan of stil zitten. Er zijn makkelijke en moeilijke oefeningen. Je wordt er gezond en lenig van, je voelt je prettiger en je kunt je door de oefeningen beter concentreren.

Veel oefeningen hebben een planten of dieren naam. Er zijn ook oefeningen met een rijmpje. Je kunt ze daardoor makkelijker onthouden.

Soms krijg je papier mee waarop staat hoe je een oefening moet doen of waar het rijmpje op staat.

Daarmee kun je ook thuis iets aan yoga doen als je dat wilt.

Pranayama

Pranayama is het yoga-woord voor ademhalen.

Door goed ademen wordt je minder snel ziek en krijg je meer energie. Bij de oefeningen hoort ook goed ademhalen.

Als je goed ademhaalt zul je merken dat de oefeningen makkelijker worden.

In de les oefenen we verschillende manieren om adem te halen.

Ontspanning

Op school en thuis moet je veel nadenken. Soms kun je niet eens meer stoppen met denken. Het is voor je hoofd en je lichaam heel goed om regelmatig aan fijne dingen te denken, of om aan niets te denken. Of om naar muziek te luisteren. Dit noemen we ontspanning.

Na een ontspanning kun je weer beter nadenken.

Wat neem je mee naar de yogalessen

De kleren die je aan hebt tijdens de lessen moeten makkelijk zitten, je moet je er goed in kunnen bewegen.

Een grote handdoek is prettig om op te liggen.

Om op je matje een eigen plekje te kunnen maken mag je in veel lessen voor kinderen een eigen knuffel meenemen die de les gezellig mee kan doen.

Verder

Als je je niet helemaal lekker voelt of dingen niet kunt doen omdat je iets bezeerd hebt mag je toch komen, als je dat zelf graag wilt. Vertel het wel even tegen de yogaleraar zodat die er in de les rekening mee kan houden.

Tijdens de yogalessen hebben we hopelijk veel plezier.

Natuurlijk moeten de lessen ook geen rommeltje worden, daarom zijn er een paar regeltjes die in de meeste lessen gelden:

Yoga is rust yoga is respect hebben

yoga is aardig zijn, voor elkaar en voor jezelf, we lachen iemand dus nooit uit.

we praten niet door elkaar.

we gaan voorzichtig met de spullen om

we ruimen na afloop alles op.

yoga is geen wedstrijd, je doet het altijd goed.

Als je een of meer oefeningen niet mee kunt doen mag je best even niets doen, zorg er wel voor dat de andere kinderen gewoon door kunnen gaan.

Ga voor de les naar de w.c., als het echt niet anders kan mag dat ook wel tijdens de les, maar dat is eigenlijk niet de bedoeling.

In de yoga lessen praten we wel eens over wat je voelt, wat je leuk of niet leuk vindt of wat je hebt meegemaakt. Ook als je iets gemaakt hebt kan het prettig zijn er iets over te vertellen.

Het is ook goed om iets van een ander te horen, ook al zijn dat minder leuke dingen. Een belangrijke afspraak hierbij is: als je niets wilt vertellen, vertel je gewoon niets.

Aan het eind van de les maken we vaak een tekening of we knutselen iets. Veel kinderen bewaren die tekeningen, je kunt ze bijvoorbeeld inplakken.

In de yoga kun je op verschillende manieren zitten.

http://www.xs4all.nl/~sustan/yoganederlands.html

Yoga voor kinderen – 15 bewegende houdingen Susan Kramer

Meditatie voor tieners en volwassenen Yoga voor kinderen

Meditatie voor kinderenAnneke en Hans leren mediteren - korte

meditatie verhalenYoga voor tieners en volwassenen

More links

Text and Photography copyright 2001-2006 Susan Kramer

Santa Barbara, California USA Amsterdam, The Netherlands

Published by Creations in Consciousness Dutch translation—

Nederlandse vertaling door Stan Schaap

Boek door Susan Kramer:

Fundamentele bewegingen voor kinderen met dansjes, meditaties en yoga16 ritmische, basale, motorische vaardigheden, 9 dansjes, 9 meditaties voor ontspanning

en 15 zacht bewegende yoga houdingen voor kinderen van alle leeftijden en bekwaamheden.

Volledig geïllustreerd, 108 pagina's.

Inleiding

Hier volgt een beschrijving van 15 houdingen die rekken en versterken en daarbij tevens bevorderlijk zijn voor het evenwicht, de coördinatie en het concentratievermogen; bovendien bevorderen ze een grotere levendigheid door actief oefenen.  

De bewegingen omvatten voorover en achterover buigen, draaien om de lichaamsas en rechtop zitten. Dit alles moet met zachtheid beoefend worden zonder iets te forceren.  

In de aangegeven volgorde gaat elke oefening geleidelijk in de volgende over.  

Alle houdingen en meditaties kunnen op een tapijt beoefend worden. Ter afwisseling kan er buiten op een gazon op deken of mat worden geoefend. Het is beter om voor een maaltijd te oefenen dan onmiddellijk erna.  

Adem in bij het aannemen van de houding, adem uit aan het eind van de houding en adem tijdens de hele uitvoering gelijkmatig door.  

Om de persoonlijke concentratie te kunnen handhaven moet er in stilte geoefend worden.

Opmerking: Yoga oefeningen zijn niet op prestatie gericht. Ieder begint op zijn of haar huidige niveau van conditie en bekwaamheid en vordert in eigen tempo. Dit maakt deze zachte yoga houdingen

en oefeningen, met de nodige aanpassingen, ook geschikt voor gehandicapten.

1. Het Blad

Zit met een rechte rug, voetzolen tegen elkaar aan, handen op de enkels. Rond nu langzaam de rug en kom daarna weer rustig rechtop. Herhaal dit een aantal keren.    2. De Bloem

Zit met een rechte rug, voetzolen tegen elkaar aan, handen op de enkels. Laat de knieën zo’n 10 tot 20 keer zachtjes naar de vloer veren.

3. De Krekel 

Zit met een rechte rug, voetzolen tegen elkaar aan, of zit in kleermakerszit, handen op de enkels. Hoofd en ogen zijn recht naar voren gericht, daarna omhoog, dan weer recht vooruit. Laat vervolgens het rechter oor naar de rechter schouder zakken. Laat het hoofd weer rechtop komen en laat dan het linker oor naar de linker schouder zakken; richt het hoofd daarna weer op. Herhaal dit een aantal keren.  

4. De Uil 

Zit met gekruiste benen, handen opzij met de handpalmen op de vloer. Draai het hoofd naar een kant en kijk over de schouder heen; doe daarna hetzelfde over de andere schouder. Als je op een stevige ondergrond zit, draai je nu je lichaam snel rond; gebruik daarbij je handen om je af te zetten. Herhaal dit een aantal keren.

5. De Vogel

Zit met een rechte rug, voetzolen tegen elkaar aan. Vouw de handen ineen achter de onderrug, trek de schouders langzaam naar achteren, kijk omhoog en hou vast. Buig dan het hoofd naar voren en ontspan. Herhaal dit een aantal keren.  

6. De eekhoorn

Zit met gekruiste benen en een rechte rug. Strek de armen recht omhoog en rek ze beurtelings nog wat verder naar het plafond. Daarna de armen zijwaarts strekken en beurtelings nog wat verder naar links en naar rechts rekken. Tenslotte met zijwaarts gestrekte armen grote cirkels draaien, eerst voorwaarts en dan achterwaarts.  

7. De Hamster

Zit met gekruiste benen en zijwaarts gestrekte armen. Draai links en rechtsom, waarbij je ogen steeds de achterste hand volgen. Strek nu de armen recht omhoog en buig de armen tegelijk met het hoofd beurtelings naar links en naar rechts, waarbij je recht vooruit blijft kijken. Herhaal dit een aantal keren.  

8. De schommelstoel

Zit met gekruiste benen, handen opzij steunend op de vloer. Later kunnen de vingertoppen ook aan weerszijden op de schouders rusten. Wieg nu heen en weer en daarna voorwaarts en achterwaarts.  

9. De zeehond

Zit met wijd uiteen gespreide benen. Grijp met beide handen een been vast en buig je romp vier tellen lang over het been. Vervolgens het andere been. Daarna met de linkerhand het linker been en met de rechter het rechter been vastgrijpen en recht naar voren buigen. Zit weer rechtop en strek afwisselend de tenen van de ene voet naar voren terwijl je de tenen van de andere naar je toe trekt. Ritmisch herhalen.  

10. De Groet

Zit met gespreide benen en een rechte rug. Druk de handpalmen tegen elkaar aan zoals in de afbeelding. Laat nu de armen recht omhoog rijzen, strek ze dan zijwaarts en breng de handen weer terug in de groet houding. Herhaal dit een aantal keren.  

11. De Slang

Lig op je rug, benen tegen elkaar met opgetrokken knieën en voetzolen op de grond. Je armen liggen opzij naast je lichaam. Druk nu je rug helemaal tegen de grond, hou even vast en ontspan dan weer.

Herhaal dit een aantal keren.

12. De Schildpad

 

Begin als de slang, maar trek je knieën verder tegen je borst aan zonder dat je onderrug loskomt van de grond. Strek je benen dan recht omhoog en buig dan weer de knieën naar de borst. Laat je benen zich dan weer uitstrekken op de grond en ontspan.  

13. De Zeester

Lig op je rug, met armen en benen gespreid. Strek afwisselend een arm recht omhoog en daarna een been. Strek dan beurtelings een arm omhoog en tegelijk het tegenovergestelde been.  

14. De Kattenrug

Zit in kruiphouding en laat je rug inzakken naar de grond, waarbij je omhoog kijkt. Krom dan vervolgens je rug en kijk omlaag, waarbij je je buikspieren aanspant. Herhaal dit een aantal keren.

15. De Schommel

Deel 1, voor meer soepelheid: Sta met de benen een beetje uit elkaar en ontspan de knieën. Strek de armen recht omhoog, buig dan armen en romp helemaal voorover. Kom weer met gestrekte armen omhoog en buig nu armen en romp beurtelings naar links en naar rechts. Herhaal dit een aantal keren. Laat de armen dan zakken. Deel 2, voor meer energie: Sta rechtop en strek de armen zijwaarts. Maak een vuist van je handen, ontspan ze dan weer. Herhaal dit een aantal keren. Laat de armen dan zakken.

Nu is het tijd voor een van de volgende meditaties …

1. Zittende meditatie

2 tot 10 minuten

Zit met gekruiste benen en een rechte rug en kijk recht vooruit, Vouw je handen ineen en laat ze in de schoot rusten. Sluit je ogen.

Adem rustig en gelijkmatig in en uit. Tel in stilte iedere inademing en iedere uitademing. Begin met een inademing op 1 en eindig met een uitademing op 50, of een ander even getal. 

Voorbeeld: Tel 1: adem in Tel 2: adem uit  Tel 3: adem in  Ga rustig door met tellen …

Tot slot adem je voor de laatste keer diep in en laat de adem langzaam weer uitstromen; open dan je ogen weer, sta op en rek je uit.

2. Lopende meditatie

Minstens 2 minuten

Deze oefening ontwikkelt het concentratievermogen en kalmeert geest en lichaam.

Maak een wandeling waarbij de armen losjes naar voren en naar achteren zwaaien. (De rechter arm zwaait tegelijk met de linker voet naar voren en de linker arm met de rechter voet.)

Tijdens het wandelen concentreer je je op een gelijkmatig in- en uitademen.

Voorbeeld: Tel 1: adem in Tel 2: adem uit  Tel 3: adem in  Ga rustig door met tellen …

Tot slot strek je je armen boven het hoofd, laat ze dan zakken tot naast het lichaam en ga verder met andere activiteiten.

3. Liggende meditatie

2 tot 10 minuten

Ga liggen op een zachte ondergrond, zoals een kleedje of tapijt; strek je uit en ontspan je armen en benen. Sluit je ogen en laat je lichaam slap worden alsof je op een warm strand ligt.

Geniet van het ontspannen gevoel in je lijf dat daar zo slap ligt. Voel je lekker op je gemak in je stil liggende lichaam.

Adem rustig en gelijkmatig in en uit. Tel in stilte iedere inademing en iedere uitademing. Begin met een inademing op 1 en eindig met een uitademing op 50, of een ander even getal. 

Voorbeeld: Tel 1: adem in Tel 2: adem uit  Tel 3: adem in  Ga rustig door met tellen …

Na enige tijd begin je weer terug te komen in je alledaagse activiteit door eens diep in te ademen; open je ogen, strek je armen en benen en kom langzaam overeind zitten. 

Links  Susan Kramer, M.A., M.Div., Ph.D. is an international author of more than 50 collections and 150 articles on rhythmic movement, modern dance, ballet, music, philosophy, social issues, relationships, yoga and practical spirituality for children, teens, adults and those challenged, and with her husband, Stan Schaap- http://www.powertoshare.com resides in Amsterdam, The Netherlands. Photography of author in poses by Stan Schaap.web site http://www.susankramer.comemail susan@susankramer.comdance home page http://www.xs4all.nl/~sustan/dance.htmlDutch translation—

Nederlandse vertaling door Stan Schaap Web sites “wennen aan zijn” http://www.hiernu.com power to share—unconditional love http://www.powertoshare.com

http://home.hetnet.nl/~moniqueb/yoga.htm

Kinderyoga/ Yoga for Kids

Yoga voor kinderen is differentieel anders dan Yoga voor volwassenen. Je zou het ook Spelen met Yoga voor kinderen van alle leeftijden kunnen noemen. Kinderyoga is een natuurlijke en gezonde manier van oefenen, ontspannen, focussen en versterken van de lichaam/geest verbinding. We doen yoga spelletjes, lichaamshoudingen, ontspanningsoefeningen, visualisatie en we maken tekeningen, er kan gezongen worden en gedanst. Visualisatie-oefeningen leren de kinderen omgaan met gevoelens en emoties waardoor het zelfbewustzijn toeneemt. 

De basis voor (thema)lessen kan zijn:

← De natuur - denk hierbij aan het meenemen van een bloem die we natekenen en waarop we kunnen concentreren -,

← de dierenwereld - denk hierbij aan fysieke houdingen die een dierennaam dragen, zoals je rug hoog maken als een kat, je benen bewegen als de vleugels van de vlinder, grommen als een leeuw en stampen als een olifant, 

← en de sprookjeswereld - dansen als elfjes of als een jager in het bos, huppelen als een gouden hertje (zie ook workshops javaanse dans)- 

In de lessen is ruimte om te praten over wat we voelen en beleven en wat we wel of niet leuk vinden, maar wanneer een kind iets niet wil vertellen hoeft dit ook niet. In het zog. kringgesprek is er ruimte om te vertellen wat je bezighoudt, wat je beleefd hebt de afgelopen week. Yoga is geen wedstrijd maar is een uurtje in een veilige omgeving plezierig én nuttig met je eigen lichaam bezig zijn. Er wordt rekening gehouden met de individuele mogelijkheden en behoeften van ieder kind en de groep. Tijdens de ontspanning doen we geleide visualisatie oefeningen of er wordt een stukje voor gelezen uit bijv. de Ramayana, het verhaal over prins Siddharta/Boeddha, het verhaal over de Apenkoning Hanuman.

Ook kinderen die last hebben van concentratieproblemen, slecht slapen, angsten en nervositeit en kinderen die overactief of juist erg naar binnen gekeerd zijn kunnen baat hebben bij Spelen met Yoga.

 

de vlinder

Filmpje van een les

http://home.hetnet.nl/~ayurveda/artikelen%20yoga.htm

Nascholing voor leraren

 http://www.kdg.be/main.aspx?c=*CPV&n=3951&ct=3717&e=11420

Yogarelaxatie met kinderen (Reeks 1) Yogarelaxatie met kinderen (Reeks 2) Yogarelaxatie met kinderen (Reeks 3)

http://www.namaskara.be/nam/namaskarawat.htm (cursussen kinderyoga en relaxatie-meditatie met kinderen of jongeren)

Boeken

Weller, S. (1997). Yoga voor kinderen. Den Haag, Synthese.

Yoga voor kinderen is een praktisch boek met oefeningen die kinderen gemakkelijk kunnen uitvoeren. De oefeningen bevorderen een helder gewaarzijn van hetgeen in en buiten het lichaam gebeurt, ze vergroten het concentratievermogen en helpen bij het opbouwen van gevoelens van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Ze helpen kinderen harmonisch op te groeien. Yoga biedt ook verlegen en niet bijzonder sportieve kinderen de gelegenheid hun spieren en gewrichten te oefenen en soepel te houden, hun gevoelens uit te drukken en hun verbeelding via hun lichaam te stimuleren. De illustraties en namen van de verschillende houdingen schenken kinderen een aanknopingspunt voor het uitvoeren van de bewegingen, al of niet onder leiding van ouders, leraren en andere opvoeders. Yoga voor kinderen kan ouders en opvoeders van kinderen tussen de vijf en vijftien steunen bij het ontwikkelen van de fysieke en geestelijke mogelijkheden van hen die aan hun zorgen zijn toevertrouwd.

Purperhart, H. (2003). BK Kinderyoga dierentuin-avontuur. Katwijk aan Zee. Panta Rhei.

Het kinderyoga dierentuinavontuur richt zich op de jongste kinderen van 3 tot 7 jaar.

In het eerste deel van het boek wordt aandacht besteed aan theoretische en praktische informatie voor ouders en docenten in verband met het geven van kinderyoga. Met behulp van de verschillende korte verhalen in de vorm van fabels maken de kinderen op een eenvoudige en speelse manier kennis met de yogaleefregels.

In het tweede deel van het boek gaan de kinderen op ontdekkingsreis in de dierentuin en komen langs allerlei leuke, vreemde en bijzondere dieren. Zo staan ze ineens oog in oog met een tijger en kijken ze in de mooie ogen van een giraf of daagt de gorillaman je borsttrommelend uit op zijn groene eiland.

Purperhart, H. (2005). Het yoga-avontuur voor jongeren. Katwijk aan Zee, Panta Rhei.

Het yoga-avontuur voor jongeren’ is een werkboek dat door iedereen-die met jongeren tussen de 10 en 20 jaar werkt kan worden gebruikt. Zowel binnen onderwijsinstellingen als in de buitenschoolse opvang kunnen docenten en begeleiders zonder veel voorbereiding-met dit werkboek aan de slag.

De oefeningen zijn aangepast aan de belevingswereld van jongeren en nodigen uit om op een leuke en ontspannen manier bezig te zijn met lichaam en geest.-Ze bieden hulp bij concentratieproblemen,-bevorderen gevoelens van eigenwaarde en stimuleren de verbeeldingskracht. De oefeningen zijn ook goed voor het sterker en flexibeler maken van de spieren en het verbeteren van de ademhaling. De yogahoudingen zijn-onderverdeeld in statische houdingen, waarbij het vooral gaat om de concentratie waarmee de houding wordt uitgevoerd, dynamische houdingen waarbij de beweging en de ademhaling op elkaar worden afgestemd en houdingen waarbij het samenwerken in tweetallen van belang is. Daarnaast bevat het boek-visualisatie-oefeningen waarbij op avontuur wordt gegaan naar de elementen aarde, water, lucht en vuur. Deze eenvoudige yoga-oefeningen helpen ook om stress te verminderen. Het informatieve deel van dit boek-is gebaseerd op de resultaten van een wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van yoga bij jongeren.-

Purperhart, H. (2004). Het yoga-avontuur voor kinderen - Een werkboek voor kinderyoga. Katwijk aan Zee, Panta Rhei.

Het yoga-avontuur met kinderen is een werkboek voor yogadocenten en basisschooldocenten. Het maakt kinderen (en hun ouders) op een speelse manier vertrouwd met yoga, ook met de achtergrondfilosofie van yoga. Het kind wordt vanuit zijn totaliteit benaderd. Het is een unieke combinatie van yoga, spel, dans, muziek, drama en tekenen. Er worden handvaten

aangereikt om yoga-elementen (ontspanning, ademhaling en visualisatie) te combineren met spel. Uiteraard kunnen ook ouders met het boek aan de slag in een thuissituatie. Het samendoen van yoga biedt ouder en kind de gelegenheid om samen te lachen te spelen en plezier te hebben. Het boek kan zonder veel voorbereiding door iedereen gebruikt worden. Veel Yoga-oefeningen hebben dierennamen, en zijn gebaseerd op de bewegingen die dieren maken. De spelletjes uit dit boek kunnen ook gebruikt worden om kinderen hulp te bieden met betrekking tot concentratie en gevoelens van eigenwaarde en ze te stimuleren tot grotere creativiteit, verbeeldingskracht en beter sociale vaardigheden. Het is een praktische verzameling lesideeën gebaseerd op de belevingswereld van kinderen van 4 - 12 jaar, met spelletjes, oefeningen en meditaties, geïllustreerd met talrijke duidelijke tekeningen.

Purperhart, H. (2007). Kinderyogakaarten. Groningen, De Zaak.

 

Deze kaarten zijn bestemd voor kinderen, maar kunnen ook goed gebruikt worden door volwassenen. De oefeningen helpen bij het soepel en sterker maken van het lichaam en zijn niet prestatiegericht. Het gaat om de concentratie en de bewustwording van je bewegingsmogelijkheden. Je goed blijven voelen is daarbij van belang. Kinderen vanaf 8 jaar kunnen hiermee zelfstandig aan de slag.

Whitford, R. (2006). Welk dier ben ik? Yoga voor peuters en kleuters. Baarn, De Fontein.

Welk dier ben ik? is een vrolijk prentenboek vol dieren in allerlei houdingen die een kind kan nadoen. Op iedere pagina staat een ander dier symbool voor een klassieke yoga-houding. Zo kan een ouder met zijn of haar kind op speelse wijze yoga-oefeningen doen. Elk kind kan immers een bolle rug maken als een boze kat, of zitten als een kikker. Achterin staan onder meer inspirerende en praktische tips over yoga met foto's van kinderen in de bedoelde houdingen. Deze aanwijzingen zijn verzorgd door Helen Purperhart, yogadocent en auteur van Het yoga avontuur voor kinderen.

Tiemstra, M. (2007). Yoga voor peuters en kleuters. Meer dan 100 oefeningen en spelletjes. Haarlem, Altamira.

De lessen peuteryoga die ze geeft, bevestigen wat Marjolein Tiemstra al vermoedde: yogaoefeningen ondersteunen peuters vooral bij het ontdekken van het eigen ik en hebben een goede uitwerking op de lichamelijke ontwikkeling. Bovendien is ze gegrepen door het enthousiasme waarmee peuters de oefeningen uitvoeren.In haar nieuwe boek presenteert Marjolein materiaal om op een speelse en tegelijk verantwoorde manier yoga te doen met kinderen vanaf de peuterleeftijd: rustgevende en activerende yogaoefeningen, ademhalingsoefeningen en manieren om de zintuigen te stimuleren. Daarnaast heeft ze aandacht voor liedjes en spelletjes die yoga voor jonge kinderen afwisselend en daardoor ook speels houden. Het is niet noodzakelijk zelf ervaring met yoga te hebben om met dit boek te kunnen werken.

Singleton, M. (2004). Yoga met je kind. Vianen, House of Books.

 

Een boek vol tips hoe yoga leuk en spannend kan worden gemaakt voor kinderen, aan de hand van yoga-spelletjes, het bedenken van ‘yoga-avonturen’ en het imiteren van dierengeluiden en -bewegingen. De oefeningen in dit boek dragen bij aan het verbeteren van het leervermogen van kinderen, zorgen ervoor dat ze beter bestand zijn tegen stress en allergieën en voorkomen veel gezondheidsproblemen op latere leeftijd.

Betts, D.E., & Betts, S.W. (2006). Yoga for children with autism spectrum disorders : a step-by-step guide for parents and caregivers. London, Jessica Kingsley.

Dion and Stacy Betts werken allebei met gehandicapten kinderen en hun families. Hun oudste zoon Joshua heeft het sydroom van Asperger. Stacy beoefent al tien jaar yoga.

Ze hebben al hun kennis en ervaring in dit boek verwerkt. Stacy begon oefeningen met eigen zoontje te doen, omdat ze er van overtuigd is dat yoga-houdingen en ademhalingsoefeningen een positieve uitwerking hebben op lichaam en geest.

In het boek vind je uitleg welke yoga-oefeningen je het best kunt aanbieden en hoe je dat kunt doen. Alle oefeningen worden duidelijk uitgelegd en geïllustreerd met zwart-wit foto's. Leuk detail: Joshua schreef zelf een voorwoord in het boek. Zo kun je uit eerste hand lezen, hoe een kind deze oefeningen ervaart.

Meer info over dit boek: http://www.uba.uva.nl/hva-dm-gezondheidszorg-blader-leestips/begin.cfm/8791DCA7-1321-B0BE-68A02CD93D88B7B8

Internetsites i.v.m. kinderyoga

http://www.kidsyoga.nl/

http://yoga.expertpagina.nl/rubrieken/yoga-voor-kinderen.html

Baby-yoga:

http://www.goedgevoel.be/gg/nl/446/Baby-Baby-yoga/index.dhtml;jsessionid=0afbdef130d6ae2238d80f7249a9b3e2e0543edd839e.e34TaxaKc3aOai0La34MbhaQbh4Te0

Uitleg voor kinderen over yoga:

http://www.bezielen.nl/energetisch_leven/yoga/kinderen_en_yoga/yoga_uitleg_voor_kinderen

http://www.bezielen.nl/energetisch_leven/yoga/kinderen_en_yoga

http://www.bib.hva.nl/hva-dm-gezondheidszorg-blader-leestips/begin.cfm/8791DCA7-1321-B0BE-68A02CD93D88B7B8