Hitteletsels

In dit hoofdstuk komt aan de orde:• Achtergrondinformatie• Hittekramp• Hitte-uitputting• Hittestuwing• Hitteberoerte• Zonnebrand

Hitteletsels

1. Achtergrondinformatie

De stofwisseling:

- proces waarbij voeding wordt omgezet in brandstoffen en voedingsstoffen

- zorgt in het lichaam voor energie en warmte

Als het lichaam meer warmte produceert dan het kan verwerken, stijgt de lichaamstemperatuur. Je gaat zweten om de warmte kwijt te raken.

Hitteletsels

De huid speelt een belangrijke rol in het handhaven van de kerntemperatuur in het lichaam. Om te voorkomen dat organen warmer worden dan 37 graden, wordt de extra warmte bij een hogere temperatuur verspreid door het lichaam. De lichaamstemperatuur in de ledematen en net onder de huid stijgt hierdoor, terwijl de kerntemperatuur gelijk blijft.

Hitteletsels

De schiltemperatuur is de temperatuur aan de buitenkant van je lichaam. Deze is afhankelijk van de omgevingstemperatuur en ligt meestal onder 37˚ Celsius.

Soms is het voor het lichaam lastig om de extra warmte kwijt te kunnen, bijvoorbeeld als het slachtoffer veel kleding draagt of als er extreme weersomstandigheden zijn.

Hitteletsels

Uitdroging wordt veroorzaakt doordat iemand te weinig vocht binnenkrijgt of teveel vocht verliest door bijvoorbeeld diarree of overgeven. Bij hoogbejaarden is uitdroging vaak de doodsoorzaak.

Hitteletsels

Koorts is een verhoging van de kerntemperatuur, vaak als gevolg van een ontsteking. Als je lichaamstemperatuur 38 graden of hoger is, spreek je van koorts.

Door de verhoging van de temperatuur wil het lichaam ziektekiemen vernietigen. Koorts gaat vaak gepaard met koude rillingen en kippenvel. Als de ziektekiemen zijn vernietigd, neemt je lichaam weer een normale temperatuur aan, door veel te transpireren.

Hitteletsels

2. Hittekramp

Door zweten verlies je vocht en belangrijke zouten. Een te groot verlies van zouten en vocht kan spierkramp of hittekramp veroorzaken. Het slachtoffer heeft pijn in de spieren van zijn armen en benen.

Hitteletsels

Doen!

Het lichaam kan zich herstellen door uit te rusten en de verloren zouten en het vocht aan te vullen.

Hitteletsels

3. Hitteuitputting

Door een gebrek aan zout, na langdurige blootstelling aan hoge temperaturen of na fysieke inspanning bij erg warm weer kan hitteuitputting ontstaan. De bloedvoorziening van spieren, hersenen en huid worden moeilijk op peil gehouden. Het slachtoffer is uitgedroogd.

De uitputting wordt gekenmerkt door vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn en soms de neiging tot flauwvallen (“bevangen door de hittte”). De transpiratie neemt af waardoor hittestuwing kan ontstaan. Als een hitteuitputting niet behandeld wordt kan een hitteberoerte ontstaan.

Hitteletsels

Doen!

Laat het slachtoffer op een koele plaats rust nemen en voldoende drinken.

Hitteletsels

4. Hittestuwing

Door een hoge omgevingstemperatuur kan het lichaam bevangen raken door de hitte. De lichaamstemperatuur gaat omhoog, maar het lichaam kan de warmte niet kwijt.

Door veel zweten verliest het lichaam teveel vocht en zouten. Het slachtoffer droogt uit en krijgt last van hoofdpijn en misselijkheid. De huid voelt koud en klam aan en het slachtoffer transpireert hevig. De huid kan ook warm, droog en roodgestuwd zijn.

Hitteletsels

Doen!

Laat het slachtoffer op een koele plaats rust nemen en voldoende drinken. Een sportdrank kan het lichaam weer herstellen.

Hitteletsels

5. Hitteberoerte

Een zonnesteek of hitteberoerte is het gevolg van teveel warmte en zonnestraling op het hoofd en in de nek. Een hitteberoerte kan levensgevaarlijk zijn, omdat de lichaamstemperatuur kan oplopen tot 42˚ Celsius. Een hitteberoerte komt voor in verschillende gradaties.

Een ernstige hitteberoerte veroorzaakt sufheid, koorts, een snelle en oppervlakkige ademhaling en een verhoogde hartslag. Het slachtoffer is vaak verward en zijn bewustzijn gaat achteruit. Door uitdroging kan ook een shock ontstaan. Het slachtoffer kan ook verward overkomen of abnormaal gedrag vertonen. Soms heeft het slachtoffer last van toevallen.

Hitteletsels

Doen!

Waarschuw professionele hulp, haal het slachtoffer uit de zon en probeer zijn lichaamstemperatuur te laten dalen door hem actief te koelen (bijv. met een ventilator of door het slachtoffer af te sponsen of in een nat laken te wikkelen). Stel de vitale functies veilig.

Hitteletsels

Samenvatting:1. De stofwisseling zorgt voor energie en warmte in het lichaam.2. Het lichaam probeert overtollige warmte met zweten kwijt te raken.3. Door zweten kun je veel vocht en mineralen verliezen en last krijgen van hittekramp. Dit is te verhelpen door rust te nemen en het verloren vocht aan te vullen.4. Door een te hoge omgevingstemperatuur kun je bevangen raken door de hitte: hittestuwing. Hitteuitputting ontstaat door een tekort aan zout, blootstelling aan hoge temperatuur of na fysieke inspanning bij erg warm weer.

Hitteletsels

5. Een hitteberoerte is een gevolg van teveel warmte en zonnestralen op het hoofd en in de nek. Het kan levensgevaarlijk zijn omdat de lichaamstemperatuur tot 42 graden kan stijgen.

Hitteletsels

Zijn er nog vragen?