รายงานฉบับสมบูรณ

โครงการสนับสนุนการวิเคราะหผลกระทบของการจัดสรรงบประมาณรายจายตอระบบเศรษฐกิจสวนรวม การกระจายรายได

และปญหาความยากจน

งานวิเคราะหผลกระทบของการปรับแผนงบประมาณรายจายลวงหนาระยะปานกลางตามยุทธศาสตรการบริหารประเทศ

เสนอตอ

สํ านักงบประมาณสํ านักนายกรัฐมนตรี

โดย

สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทยพฤศจิกายน 2545

iii

สารบัญหนา

1. บทน ํา ...............................................................................................................................................12. การก ําหนดวงเงินงบประมาณเพื่อใชในแบบจ ําลอง ........................................................................13. การกํ าหนดงบประมาณแยกตามแผนยุทธศาสตร ............................................................................54. การปรับปรุงแบบจ ําลองในสวนของการท ํานายระดับความยากจนและการค ํานวณฐานะการคลังรัฐบาลกลางเนื่องจากการกระจายอ ํานาจการคลังสูทองถิ่น........................................7

5. ภาวะเศรษฐกจิกรณีเปาหมาย: งบประมาณสมดุลภายในปงบประมาณ 2550 ..................................86. ภาวะเศรษฐกิจกรณีงบประมาณไมสามารถสมดุลไดภายในปงบประมาณ 2550 ..........................137. ภาพเศรษฐกิจการคลังกรณีเพิ่มเติม: รัฐบาลตองการกระตุนเศรษฐกิจขยายตัวเพ่ิมข้ึนรอยละ 1 ตอป ................................................................................................................................17

8. ทางเลือกของแผนงบประมาณแยกตามยุทธศาสตรการบริหารประเทศและผลกระทบตอเศรษฐกจิสวนรวม การกระจายรายได และความยากจน................................................................19

v

สารบัญตารางหนา

ตารางท่ี 1 วงเงินงบประมาณที่ใชในแบบจ ําลอง .............................................................................4ตารางท่ี 2 การเชื่อมโยงระหวางงบประมาณแยกตามลักษณะงานกับการจัดงบแยกเปน 7 ดาน......4ตารางท่ี 3 การจัดท ํางบประมาณตามยุทธศาสตรประจํ าปงบประมาณ 2546...................................5ตารางท่ี 4(ก) ความเชื่อมโยงระหวางการจัดงบประมาณตามยุทธศาสตรกับการจัดงบประมาณ

แยกเปน 7 ดานตามแบบจ ําลอง ประจํ าป 2546 (กรณีงบประจ ํา) ....................................6ตารางที่ 4 (ข) ความเชื่อมโยงระหวางการจัดงบประมาณตามยุทธศาสตรกับการจัดงบประมาณ

แยกเปน 7 ดานตามแบบจํ าลอง ประจํ าป 2546 (กรณีงบลงทุน) .....................................6ตารางท่ี 5 (ก) ภาพรวมเศรษฐกิจ กรณีงบการคลังสมดุลภายในป 2550 และเพิ่ม VAT เปน 10%.........9ตารางที่ 5 (ข) การคลังรัฐบาลกลาง กรณีงบการคลังสมดุลภายในป 2550 และเพิ่ม VAT เปน 10% ...10ตารางท่ี 6 (ก) ภาพรวมเศรษฐกิจ กรณีงบการคลังสมดุลภายในป 2550 และไมเพิ่ม VAT ..................11ตารางที ่6 (ข) การคลังรัฐบาลกลาง กรณีงบการคลังสมดุลภายในป 2550 และไมเพิ่ม VAT ..............12ตารางท่ี 7(ก) ภาพรวมเศรษฐกิจ กรณีการลงทุนภายในฟนตัวชา .......................................................13ตารางที่ 7 (ข) การคลังรัฐบาล กรณีการลงทุนภายในฟนตัวชา............................................................14ตารางท่ี 8 (ก) ภาพรวมเศรษฐกิจ กรณีเศรษฐกิจโลกออนแอ ..............................................................15ตารางที่ 8 (ข) การคลังรัฐบาล กรณีเศรษฐกิจโลกออนแอ ...................................................................16ตารางท่ี 9 (ก) ภาพรวมเศรษฐกิจ กรณีกระตุนเศรษฐกิจรอยละ 1 ตอป (ไมเพิ่ม VAT) .......................17ตารางที่ 9 (ข) การคลังรัฐบาล กรณีกระตุนเศรษฐกิจรอยละ 1 ตอป (ไมเพิ่ม VAT)............................18ตารางท่ี 10 วงเงินงบประมาณป 2546 ที่เปลี่ยนแปลง แยกตามยุทธศาสตร

ส ําหรับสามกรณีศึกษา (ลานบาท) ................................................................................19ตารางท่ี 11 (ก) กรณีศึกษาที่หนึ่ง: พัฒนาเศรษฐกิจระยะยาว (ภาพรวมเศรษฐกิจ) ................................22ตารางที่ 11 (ข) กรณีศึกษาที่หนึ่ง: พัฒนาเศรษฐกิจระยะยาว (การคลังรัฐบาลกลาง)............................23ตารางท่ี 12 (ก) กรณีศึกษาที่สอง: เรงการเติบโตเศรษฐกิจรอบดาน (ภาพรวมเศรษฐกิจ)......................24ตารางที่ 12 (ข) กรณีศึกษาที่สอง: เรงการเติบโตเศรษฐกิจรอบดาน (การคลังรัฐบาลกลาง) ..................25ตารางท่ี 13 (ก) กรณีศึกษาที่สาม: เนนพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต (ภาพรวมเศรษฐกิจ)....................26ตารางที่ 13 (ข) กรณีศึกษาที่สาม: เนนพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต (การคลังรัฐบาลกลาง)...............27ตาราง ผ1 ความเชื่อมโยงระหวางยุทธศาสตรกับงบประมาณแยกตามลักษณะงาน (งบประจ ํา)

(สัดสวนตามแนวนอน).................................................................................................30ตาราง ผ2 ความเชื่อมโยงระหวางยุทธศาสตรกับงบประมาณแยกตามลักษณะงาน (ลงทุน) .........32

1

1. บทนํ า

รายงานฉบับน้ีเสนอผลการศึกษาเบื้องตนของการวิเคราะหผลกระทบของการปรับเปลี่ยนแผนงบประมาณตอระบบเศรษฐกิจสวนรวม การกระจายรายได และปญหาความยากจน โดยเปน การศึกษาที่ตอเน่ืองจากโครงการวิจัย ‘แบบจํ าลองเศรษฐกิจมหภาคเพื่อวิเคราะหผลของการจัดสรร งบประมาณสูภาระกิจตางๆ’ เนื่องจากเปนการนํ าเอาแบบจํ าลองเศรษฐกิจมหภาคการคลังที่สรางขึ้นภายใตโครงการดังกลาวมาใชประโยชนในการวางแผนงบประมาณจริง

แบบจํ าลองที่จัดสรางขึ้นไดแบงงบประมาณการใชจายออกเปนเจ็ดวงเงินโดยใชเกณฑการแบงแยกตามลักษณะงานเปนหลัก แตเน่ืองจากปจจุบันรัฐบาลไดทํ าการก ําหนดยุทธศาสตรการบริหารประเทศประจ ําปงบประมาณ 2546 ข้ึนจํ านวนหายุทธศาสตร และทางส ํานักงบประมาณก็ไดท ําการแบงแยกงบประมาณตามแผนยุทธศาสตรหาดานนี้ไวดวย ดังน้ันคณะนักวิจัยจึงจํ าเปนตองทํ าการแปลงวงเงินงบประมาณแยกตามยุทธศาสตรนี้กลับเปนวงเงินเจ็ดวงเงินที่ใชในแบบจ ําลองกอน เพ่ือใหสามารถใชแบบจํ าลองทํ าการวิเคราะหเปรียบเทียบการปรับเปลี่ยนงบประมาณที่เกิดจากการปรับเปลี่ยนวงเงินแยกตามยุทธศาสตรได

องคประกอบของรายงานฉบับนี้ประกอบดวย สวนที ่ 2 กลาวถึงการจัดท ําวงเงินงบประมาณแยกเปนเจ็ดวงเงินตามท่ีใชในแบบจํ าลอง สวนที ่ 3 กลาวถึงการจัดท ํางบประมาณแยกตามยุทธศาสตรการบริหารประเทศสํ าหรับปงบประมาณ พ.ศ. 2546 สวนที ่ 4 เปนการใชแบบจ ําลองเพ่ือจํ าลองภาวะเศรษฐกิจภายใตเงื่อนไขวางบประมาณจักตองสมดุลภายในปงบประมาณ 2550 โดยท ําการเปรียบเทียบกับกรณีที่อาจเปนไปไดวาเปาหมายสมดุลทางการคลังไมสามารถบรรลุไดจริง สวนที ่ 5 เปนการวิเคราะหทางเลือกของแผนงบประมาณแยกตามยุทธศาสตรการบริหารประเทศและผลกระทบตอเศรษฐกิจสวนรวม การกระจายรายได และความยากจน

2. การกํ าหนดวงเงินงบประมาณเพื่อใชในแบบจ ําลอง

วัตถุประสงคของการวิเคราะหผลกระทบรายจายรัฐโดยแยกตามภารกิจตางๆ (ไมวาจะเปนตามลักษณะงานหรือตามลักษณะกิจกรรมทางเศรษฐกิจ หรือตามแผนยุทธศาสตร) มาจากแนวคิดวา รายจายแตละประเภทจะสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกิจไมเหมือนกัน ซึ่งก็มีเหตุผลที่จะเปนเชนน้ัน ยก ตัวอยางเชน รายจายประจํ า และรายจายลงทุนของรัฐ เราจะเห็นไดวา เน่ืองจากสวนใหญของรายจายประจํ าเปนการจายเงินเดือน คาจาง และคาตอบแทน ดังน้ัน รายจายประเภทนี้จึงเขาขายรายจายเพื่อการบริโภค ซึ่งมีผลกระทบดานมหภาคในระยะสั้นเทานั้น ในขณะที่รายจายลงทุนเพื่อการสรางโครงสรางพื้นฐานจะสงผลกระทบในระยะยาวตอศักยภาพในการผลิต และประสิทธิภาพของการผลิต เชน หากเสนทางคมนาคมไมเพียงพอและการสัญจรไปมารวมทั้งการขนสงสินคาติดขัด ยอมทํ าใหประสิทธิภาพ

2

การผลิตของภาคเอกชนต่ํ าลง และสงผลใหอัตราการเติบโตโดยรวมของระบบเศรษฐกิจในระยะยาวต่ํ ากวาท่ีควรจะเปนได

อยางไรก็ตาม ถึงแมตัวอยางดังกลาวจะทํ าใหดูเหมือนวารายจายลงทุนนาจะมีผลตอการเติบโตในระยะยาวดีกวารายจายประจ ํา แตเราตองไมลืมวา ผลกระทบของปจจัยทุนก็มีขีดจ ํากัด และขึ้นอยูกับสภาวะแวดลอมอ่ืนๆ ดวย และในขณะเดียวกันรัฐบาลก็มีหนาที่จัดหาสินคาและบริการบางประเภทที่เปนที่ยอมรับในเชิงเศรษฐศาสตร โดยเฉพาะ “สินคาสาธารณะ” (public goods) เชน การปองกันประเทศและการรักษากฎหมายเพื่อใหเกิดความเปนระเบียบและสงบสุขในสังคม เปนตน ถึงแมรายจายในรายการดังกลาวสวนใหญเปนรายจายประจ ําเพือ่การบริโภค

ดังน้ัน ความพยายามที่จะวิเคราะหผลกระทบของการจัดสรรงบประมาณแยกตามภารกิจตางๆ จึงควรตองพิจารณาภาพรวมเกี่ยวกับบทบาทของรัฐบาลในการจัดหาสินคาและบริการใหแกประชาชนวา รายจายประเภทตางๆ มีเหตุผลทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองรองรับอยางไร เมื่อแยกรายจายตามเหตุผลดังกลาวแลว เราจึงคอยทํ าการวิเคราะหผลกระทบของรายจายประเภทตางๆ ภายใตกรอบของภาพรวม

ตามแนวการวิเคราะหของเศรษฐศาสตรการคลัง เราสามารถแยกประเภทของรายจายรัฐออกเปน 4 ประเภท ซึ่งมีเหตุผลทางเศรษฐกิจและสังคมรองรับใหรัฐบาลเปนผูจัดหาสินคาและบริการ ดังกลาวใหแกประชาชน ดังน้ี

2.1 สินคาและบริการสาธารณะ (pure public goods and services) สินคาและบริการประเภทน้ีมีลักษณะที่กลไกตลาดหรือกลไกราคาไมสามารถจัดสรรไดอยางมีประสิทธิภาพ ตัวอยางที่รูจักกัน ทั่วไป ไดแก การปองกันประเทศ การออกกฎหมายและการบังคับใชกฎหมาย การบริหารราชการ เปนตน

2.2 สินคาและบริการที่มีผลดีตอสังคม (merit goods and services) ถึงแมวากลไกตลาดจะสามารถจัดหาสินคาและบริการดังกลาวได แตในประเทศตางๆ รัฐบาลก็มักจะมีสวนในการจัดหาสินคาและบริการดังกลาวพรอมๆ กับภาคเอกชนดวย เชน การศึกษา และการสาธารณสุข เน่ืองจากจะมีประชาชนบางกลุมที่ไมมีอํ านาจซื้อพอที่จะเขาถึงสินคาและบริการเหลานี ้ ในขณะที่ การศึกษา และการสาธารณสุข ที่กระจายอยางทั่วถึงจะท ําใหประเทศมีประชากรที่มีคุณภาพ และเกิดผลกระทบภายนอก ท่ีดี (positive externality) ตอสังคมโดยรวม

2.3 บริการทางสังคม (social services and transfers) การใชจายเพื่อการนี้มักจะเปนการชวยเหลือผูดอยโอกาสในสังคมใหมีความเปนอยูหรือสวัสดิการที่ดีขึ้น หรือผูท่ีอาจจะประสบปญหาในบางชวงของชีวิต เชน ในกรณีเจ็บปวย หรือชราภาพ และในบางประเทศมีเงินสวัสดิการการวางงาน เปนตน

2.4 บริการทางเศรษฐกิจ (economic services) รัฐบาลมักจะเปนผูจัดหาสินคาและบริการบางประเภท เพื่อใหบริการทางเศรษฐกิจตอประชาชน เชน โครงสรางพ้ืนฐานทางดานการคมนาคม และสาธารณูปโภค ซึ่งมีลักษณะประหยัดจากขนาด (economy scale) และมแีนวโนมท่ีจะเปนตลาดผูกขาด

3

โดยธรรมชาติ (natural monopoly) นอกจากน้ียังอาจรวมไปถึงการใชจายเพื่อการวิจัยและพัฒนา (research and development) เพื่อสงเสริมใหเกิดความกาวหนาทางเทคโนโลยี และปรับปรุงให ประสิทธิภาพการผลิตโดยรวมดีขึ้นดวย

แตเน่ืองจากรายจายตามลักษณะงานที่อยู ในขายบริการทางเศรษฐกิจเปนรายจายที่มีขนาดใหญ คือเปนการรวมรายจาย การเกษตร การเหมืองแร ทรัพยากรธรณี การอุตสาหกรรม การโยธา การขนสงและการสื่อสาร และการบริการเศรษฐกิจอ่ืน ซึ่งรายจายดังกลาวแตละประเภทจะสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกิจตางกัน จึงไดแบงการใชจายดานบริการทางเศรษฐกิจยอยออกเปน 3 ดานดังน้ี

- ดานการเกษตร- ดานการอุตสาหกรรม- ดานการบริการ

นอกจากการแบงงบประมาณรายจายตามลักษณะงานมาจัดหมวดหมูตามประเภทการใชจาย ที่สอดคลองกับแนวการวิเคราะหเชิงเศรษฐศาสตรการคลังตามที่กลาวไปแลว ยังไดจํ าแนกรายจายดังกลาวตามลักษณะกิจกรรมทางเศรษฐกิจ คือ แบงออกเปน รายจายประจํ า และรายจายลงทุนของรัฐแยกตามกลุมดังกลาว เน่ืองจากสวนใหญของรายจายประจํ าเปนการจายเงินเดือน คาจาง และคาตอบแทน ดังน้ัน รายจายประเภทน้ีจึงเขาขายรายจายเพ่ือการบริโภค ซึ่งมีผลกระทบดานมหภาคในระยะสั้นเทาน้ัน ในขณะที่รายจายลงทุนเพื่อการสรางโครงสรางพื้นฐานจะสงผลกระทบในระยะยาวตอศักยภาพในการผลิต และประสิทธิภาพของการผลิต

อยางไรก็ตาม ตัวแปรวงเงินงบประมาณในแบบจํ าลองมิไดก ําหนดไวครบท้ัง 12 วงเงิน เน่ืองจาก ประการแรกยอดเงินลงทุนในลักษณะบริการทางสังคม บริการที่มีผลดีตอสังคม และสินคาและบริการสาธารณะน้ันมีจํ านวนนอยมาก จึงไดนํ ามารวมไวเปนการสะสมทุนในภาคบริการทั้งหมด เพราะเหตุวาจะไดสะดวกในการนํ าไปใชงานเนื่องจากการลงทุนในหมวดนี้ลวนมีผลในการเพิ่มการสะสมทุนในภาคเดียวกันคือภาคบริการจึงไมจํ าเปนตองแยกการศึกษาออกมาตางหาก ประการท่ีสอง ยอดวงเงินประจํ าในแตละภาคของบริการทางเศรษฐกิจก็มีจ ํานวนนอยเชนกัน จึงไดนํ ามารวมไวเปนกอนเดียวกันคืองบประมาณประจํ าท้ังหมดของบริการทางเศรษฐกิจ ดังน้ันในแบบจํ าลองจึงมีตัวแปรวงเงินงบประมาณทั้งสิ้น 7 วงเงินดังแสดงในตารางท่ี 1

4

ตารางท่ี 1 วงเงินงบประมาณที่ใชในแบบจํ าลองประเภทของการใชจาย รายจายลงทุน รายจายประจํ าบริการทางเศรษฐกิจ—ภาคเกษตรกรรม(agricultural economic services) !!!!

บริการทางเศรษฐกิจ—ภาคอุตสาหกรรม(industrial economic services) !!!!

บริการทางเศรษฐกิจ—ภาคบริการ(service economic services) !!!!

!!!!

บรกิารทางสังคม (social services and transfers) !!!!บริการที่มีผลดีตอสังคม (merit goods and services) !!!!สินคาและบริการสาธารณะ (pure public goods and services)

รวมอยูในภาคบริการของบริการทางเศรษฐกิจ !!!!

เนื่องจากการการจัดแบงงบประมาณขางตนเปนการแบงตามลักษณะงาน ดังนั้นการใชงานแบบจํ าลองนี้ก็จะถูกจํ ากัดดวยการแบงแบบนี้เชนกัน ในกรณีที่ส ํานักงบประมาณตองการก ําหนดวงเงินหรือภารกิจที่แบงแยกแตกตางออกไปและตองการใชแบบจ ําลองนี้ในการชวยก ําหนดวงเงิน ก็จํ าเปนตองสรางตารางเชื่อมโยง (mapping table) ดังแสดงในตารางท่ี 2

ตารางท่ี 2 การเชือ่มโยงระหวางงบประมาณแยกตามลักษณะงานกับการจัดงบแยกเปน 7 ดานรายจายลงทุน รหัสลักษณะงาน 14 ดานบริการทางเศรษฐกิจ—ภาคเกษตรกรรม(agricultural economic services) 10

บริการทางเศรษฐกิจ—ภาคอุตสาหกรรม(industrial economic services)

09+11+0711+0712+0713

บริการทางเศรษฐกิจ—ภาคบริการ (service economic services) รวมกับ บรกิารทางสงัคม (social services and transfers) บริการที่มีผลดีตอสังคม (merit goodsand services) สินคาและบริการสาธารณะ (pure public goods and services)

งบลงทุน อื่นที่เหลือ

งบลงทุนอืน่ 14รายจายประจํ า รหัสลักษณะงาน 14 ดานบรกิารทางเศรษฐกิจ economic services) 09+10+11+12+13บรกิารทางสังคม (social services and transfers) 06+07+08บริการที่มีผลดีตอสังคม (merit goods and services) 04+05สินคาและบริการสาธารณะ (pure public goods and services) 01+02+03การชํ าระหน้ี (debt repayment) 1401งบประจํ าอื่น 1402+1403หมายเหตุ : ตัวเลขในตาราง คือ รหัสงบประมาณแยกตามลักษณะงาน 14 ดาน

5

3. การกํ าหนดงบประมาณแยกตามแผนยุทธศาสตร

รัฐบาลและสํ านักงบประมาณมีดํ าริในการที่จะวางแผนยุทธศาสตรของประเทศประจํ าปงบประมาณ และไดก ําหนดยุทธศาสตรขึ้นมา 5 ดานดวยกันประกอบไปดวย

1. ยุทธศาสตรการฟนฟูและพัฒนาเศรษฐกิจ2. ยุทธศาสตรการปรับโครงสรางของประเทศเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขันที่ยั่งยืน3. ยุทธศาสตรการพฒันาสังคม การแกไขปญหาความยากจนและการยกระดับคุณภาพชีวิต4. ยุทธศาสตรการตางประเทศและความมั่นคงเพื่อสงเสริมการพัฒนาประเทศ5. ยุทธศาสตรการบริหารจัดการประเทศตารางท่ี 3 เปนการแยกวงเงินที่รัฐบาลโดยส ํานักงบประมาณจัดแบงไวแยกตามยุทธศาสตร

ออกเปนวงเงินงบประจ ําและงบลงทุน ซึ่งไดมาจากการจัดแบงวงเงินในแตละยุทธศาสตรใหสอดคลองกับการจัดท ํางบประมาณในรูปแบบเดิม คือการแบงตามลักษณะงาน (รายละเอียดอยูในภาคผนวก)

ตารางท่ี 3 การจัดทํ างบประมาณตามยุทธศาสตรประจํ าปงบประมาณ 2546ยุทธศาสตร งบลงทุน งบประจํ า รวมท้ังส้ิน1. ยุทธศาสตรการฟนฟูและพัฒนาเศรษฐกิจ 101,492 37,042 138,5352. ยุทธศาสตรการปรับโครงสรางของประเทศเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขันที่ยั่งยืน

25,423 31,674 57,097

3. ยุทธศาสตรการพฒันาสังคม การแกไขปญหาความยากจนและการยกระดับคุณภาพชีวิต

69,614 385,977 455,591

4. ยุทธศาสตรการตางประเทศและความมั่นคงเพื่อสงเสริมการพัฒนาประเทศ

979 85,980 86,959

5. ยุทธศาสตรการบริหารจัดการประเทศ 9,638 259,208 261,718งบประมาณรวม 207,147 799,882 999,900

อยางไรก็ตาม ดังที่ไดกลาวแลววา หากตองการศึกษาผลกระทบตอระบบเศรษฐกิจหากมีการปรับเปลี่ยนวงเงินที่แบงตามยุทธศาสตรโดยใชแบบจ ําลองที่ไดพัฒนาขึ้น จะตองมีการสรางความเช่ือมโยงระหวางวงเงินตามยุทธศาสตรกับการจัดท ํางบประมาณตามลักษณะงาน (ดูความเช่ือมโยงระหวางวงเงินตามยุทธศาสตรกับการจัดท ํางบประมาณตามลักษณะงานในภาคผนวก) หลังจากไดงบประมาณแยกตามลักษณะงานแลวก็น ํามาแยกเปน 7 วงตามความเช่ือมโยงขางตน ซึ่งจะไดเปนวงเงินดังแสดงในตารางท่ี 4(ก) และ 4(ข)

6

ตารางท่ี 4(ก) ความเช่ือมโยงระหวางการจัดงบประมาณตามยุทธศาสตรกับการจัดงบประมาณแยกเปน 7 ดานตามแบบจํ าลอง ประจํ าป 2546 (กรณีงบประจํ า)

งบประจํ ายุทธศาสตร 1. pure 2. merit 3. economic 4. Social Other Gdebtpay งบประจํ ารวม1. ยุทธศาสตรการฟนฟูและพัฒนาเศรษฐกิจ 1,446 1,220 34,117 259 - - 37,042

2. ยุทธศาสตรการปรับโครงสรางของประเทศเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขันที่ยั่งยืน

15,546 7,444 7,686 999 - - 31,674

3. ยุทธศาสตรการพฒันาสังคมการแกไขปญหาความยากจนและการยกระดับคุณภาพชีวิต

55,074 278,403 13,826 20,326 18,348 - 385,977

4. ยุทธศาสตรการตางประเทศและความมั่นคงเพื่อสงเสริมการพฒันาประเทศ

85,012 - 109 859 - - 85,980

5. ยุทธศาสตรการบริหารจัดการประเทศ 23,831 3,326 15,902 49,536 34,279 125,206 252,080

งบประมาณรวม 180,908 290,393 71,641 71,979 52,627 125,206 792,754

ตารางท่ี 4 (ข) ความเช่ือมโยงระหวางการจัดงบประมาณตามยุทธศาสตรกับการจัดงบประมาณแยกเปน 7 ดานตามแบบจํ าลอง ประจํ าป 2546 (กรณีงบลงทุน)

งบลงทุนยุทธศาสตร 5. IAG 6. IIG 7. ISG Other งบลงทุนรวม

งบประมาณรวม

1. ยุทธศาสตรการฟนฟูและพัฒนาเศรษฐกิจ

27,413 9,266 64,814 - 101,492 138,535

2. ยุทธศาสตรการปรับโครงสรางของประเทศเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขันที่ยั่งยืน

250 1,392 23,781 - 25,423 57,098

3. ยุทธศาสตรการพฒันาสังคมการแกไขปญหาความยากจนและการยกระดับคุณภาพชีวิต

1,901 522 67,190 - 69,614 455,591

4. ยุทธศาสตรการตางประเทศและความมั่นคงเพื่อสงเสริมการพฒันาประเทศ

86 - 893 - 979 86,959

5. ยุทธศาสตรการบริหารจัดการประเทศ

2,992 73 3,073 3,500 9,638 261,718

งบประมาณรวม 32,643 11,253 159,751 3,500 207,147 999,901

7

4. การปรับปรุงแบบจํ าลองในสวนของการทํ านายระดับความยากจนและการค ํานวณฐานะการคลังรัฐบาลกลางเน่ืองจากการกระจายอํ านาจการคลังสูทองถิ่น

ในการศึกษาน้ีไดมีการปรับปรุงสองประการคือ ประการแรก ปรับปรุงสมการที่อธิบายระดับความยากจนเล็กนอย โดยเพ่ิมเติมแนวคิดท่ีวาการตอบสนองของระดับความยากจนตอการขยายตัวทางเศรษฐกิจนาจะเริ่มลดลงเมื่อเศรษฐกิจเติบโตถึงระดับหนึ่ง หรือเมื่อระดับความยากจนไดลดลงถึงระดับหน่ึง ซึ่งทํ าไดโดยการเพิ่มตัวแปรตามในสมการระดับความยากจนดังนี้

Rural Poverty = f(log(GDP), social expenditure/GDP, growth*rural poverty) Urban Poverty = f(log(GDP), social expenditure/GDP, growth*GDP)ในสมการแรกที่อธิบายความยากจนในเขตชนบทไดเพิ่มตัวแปรที่เปนผลคูณระหวางอัตราการ

เจริญเติบโตทางเศรษฐกิจกับระดับความยากจนในชนบท ซึ่งคาสัมประสิทธิที่ไดจากการประมาณการมีคาเปนบวก (ขณะที่สัมประสิทธิของ log(GDP) เปนลบ) อันแสดงวาหากระดับความยากจนลดลงผลตอการลดความยากจนของการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจจะลดนอยลง และเชนเดียวกันในสมการที่สองไดเพ่ิมผลคูณของ growth กับระดับ GDP เองและไดคาประมาณการเปนบวกเชนกัน

ประการที่สองไดแกการปรับปรุงวิธีการคํ านวณฐานะการคลังรัฐบาลจากผลกระทบของการกระจายอํ านวจการคลังสูทองถิ่น เนื่องจากการกฎหมายการกระจายอํ านาจสูทองถิ่น ที่ก ําหนดไววารายไดของรัฐบาลทองถิ่นจะตองมีสัดสวนเทากับรอยละ 35 ของรายไดรัฐบาลกลางภายในป 2549ดังน้ันเพื่อใหเปนไปตามกฎหมายดังกลาว รัฐบาลกลางจึงจํ าเปนตองแบงรายไดสวนหนึ่งใหกับทองถิ่นรัฐบาลกลางเริ่มแบงรายไดใหแกรัฐบาลทองถิ่นในป 2544 เปนเงิน 12,669 ลานบาท และไดมีการประมาณตัวเลขรายไดที่รัฐบาลจะตองแบงใหทองถิ่นเพื่อใหรายไดของรัฐบาลทองถิ่นเปนไปตามกฎหมายโดยส ํานักงานเศรษฐกิจการคลังดังปรากฎในตารางขางลางนี ้ซึ่งหากตัวเลขการประมาณตัวเลขรายไดที่รัฐบาลจะตองแบงใหทองถิ่นเปลี่ยนไปก็สามารถเปลี่ยนแปลงใหเปนไปตามนั้นได

นอกจากน้ีในสวนของรายจายรัฐบาลที่แสดงใชในแบบจํ าลองก็ไดสมมติวาเปนระดับรายจายของรัฐบาลกลางเทาน้ัน ซึ่งในสวนนี้ก็สามารถที่จะปรับเปลี่ยนตัวเลขการใชจายของรัฐบาลใหสะทอนความกาวหนาในการถายโอนอํ านาจการคลังไปสูทองถิ่นไดดวย ตัวอยางเชนหากการถายโอนอํ านาจเปนไปอยางลาชารายจายของรัฐบาลกลางก็อาจเพิ่มมากกวากรณีที่การถายโอนเปนไปอยางรวดเร็วเพราะรัฐบาลกลางจํ าเปนตองรับภาระงานและรายจายบุคลากรที่ยังถายโอนไมเรียบรอย โดยสรุปการปรับปรุงนี้มีผลท ําใหสะทอนฐานะการคลังของรัฐบาลไดอยางถูกตองแมนย ํายิ่งขึ้นป 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550*เงนิรัฐบาลแบงใหรัฐบาลทองถิ่น 12,669 17,581 35,504 54,909 59,538 64,849 64,849

* กํ าหนดใหเทากับปกอนหนา เน่ืองจากมีขอมูลประมาณการถึงป 2549 เทานั้นที่มา : ตัวเลขประมาณการของสํ านักงานเศรษฐกิจการคลัง

8

5. ภาวะเศรษฐกิจกรณีเปาหมาย: งบประมาณสมดุลภายในปงบประมาณ 2550

เพื่อเปนการรักษาวินัยทางดานการคลัง รัฐบาลมีนโยบายชัดเจนที่จะพยายามจัดทํ างบประมาณแบบสมดุลใหไดภายในปงบประมาณ 2550 ซึ่งแนนอนวาการจะทํ างบประมาณแบบสมดุลไดน้ัน จํ าเปนจะตองมีองคประกอบหลัก ๆ สองประการคือ

ประการแรก ภาวะเศรษฐกิจทั้งภายในและภายนอกประเทศเกื้อหนุนจนท ําใหเศรษฐกิจมีการขยายตัว และสงผลใหรายไดของรัฐบาลเพิ่มมากขึ้น

ประการที่สอง การมีวินัยทางการคลัง โดยการควบคุมการใชจายใหมีอัตราการเพิ่มนอยกวาการเพิ่มของประมาณการรายรับมากเพียงพอที่จะรับประกันไดวางบประมาณจะสมดุลตามที่ต้ังเปาไว โดยจะตองค ํานึงถึงผลกระทบของการใชจายภาครัฐตอระดับกิจกรรมทางเศรษฐกิจ (ซึ่งสงผลตอรายไดรัฐอีกทอดหน่ึงเพ่ือใหไดผลการประมาณการท่ีครบถวน)

การใชแบบจํ าลองจะชวยใหสามารถศึกษาไดวาปจจัยใดบางที่จํ าเปนเพื่อใหองคประกอบทั้งสองประการขางตนเปนจริง และไดทํ าการแยกการศึกษาออกเปนกรณียอยสองกรณีคือ กรณีที่ภาษีมูลคาเพิ่มไดรับการปรับขึ้นเปนรอยละ 10 ตั้งแตปงบประมาณ 2547 เปนตนไป และกรณีท่ีไมมีการปรับอัตราภาษีมูลคาเพิ่มเลย

ตารางท่ี 5(ก) และ 5(ข) เสนอภาพเศรษฐกิจที่เพียงพอกับการท ําใหดุลการคลังสมดุลในกรณียอยแรก ซึ่งมีสมมติฐานหลักรวมทั้งขอสังเกตดังตอไปนี้

• เศรษฐกิจมีการขยายตัวที่มั่นคงตอเนื่อง ในระดับประมาณรอยละ 4-5 ตอปต้ังแตบัดน้ีจนถึงปฏิทิน 2550 โดยมีการเติบโตถึงรอยละ 5.17 ในป 2550

• การขยายตัวของเศรษฐกิจ มีปจจัยหลักจากการฟนตัวของลงทุนภาคเอกชนเปนหลักกลาวคือ ขยายตัวในระดับเกินรอยละ 10 ต้ังแตป 2547 เปนตนไป ซึ่งสมมติฐานก็คือบรรยากาศการลงทุนมีการแนวโนมดีข้ึนอยางตอเน่ือง

• การสงออกก็มีการขยายตัวตอเนื่องเชนกัน โดยสมมติวาเศรษฐกิจโลกไมมีปญหาภาวะตกต่ํ าอยางรุนแรง หรือภาวะเงินฝดระดับโลก (global deflation) แตก็ไมมีบทบาทส ําคัญเทากับการลงทุนภาคเอกชน เพราะเศรษฐกิจโลกท่ีเร่ิมเขาสูชวงชะลอตัวต้ังแตป 2544 ยังไมมีการฟนตัวท่ีชัดเจนนักเน่ืองจากเศรษฐกิจหลักๆ ไดแกสหรัฐอเมริกา ยุโรป และญี่ปุนตางก็ประสบปญหาโครงสรางเศรษฐกิจไมสมดุล (โดยเฉพาะการใชจายเกนิตัว และปญหาก ําลงัการผลิตสวนเกินของเศรษฐกจิสหรัฐในชวงทศวรรษ 1990s) ซึ่งตองใชเวลาในการปรับตัว

• นอกจากนี้การบริโภคภาคเอกชนในประเทศก็ขยายตัวในระดับที่นาพอใจ คือรอยละ 4.5-6.0 ตอป ทั้งนี้เปนไปตามภาวะเศรษฐกิจที่ขยายตัวเปนหลัก

9

• ระดับความยากจนในป 2550 ลดลงเหลือต่ํ ากวารอยละ 8 เลก็นอยสํ าหรับทั้งประเทศ(รอยละ 7.8) โดยแยกเปนความยากจนในเขตชนบทรอยละ 10.6 และรอยละ 1.9 ส ําหรับเขตเมือง

• การกระจายรายไดยังคงมีแนวโนมไมดีขึ้น โดยอัตราสวนรายไดคนรวย/คนจนเพ่ิมข้ึนจาก 14.8 เปน 15.8 เทาในชวงป 2544 ถึง 2550

• ในสวนของการคลังภาครัฐ ไดสมมติใหรายจายประจํ าเพิ่มขึ้นไมมากนัก คือประมาณรอยละ 5 ในชวงปงบประมาณ 2548-2550 มีขอยกเวนเพียงปเดียวคือปงบประมาณ 2547ซึ่งเพิ่มขึ้นรอยละ 7.8 เนื่องจากมีความจ ําเปนตองจายคืนหน้ีสาธารณะ (เปนไปตามประมาณการการจายคืนหนี้ของกระทรวงการคลัง)

รายจายลงทุนภาครัฐจะเปนตัวปรับใหดุลการคลังเขาสูสมดุล ซึ่งในกรณีน้ีจะเห็นวารายจายลงทุนภาครัฐสามารถเพิ่มขึ้นไดในระดับปานกลาง กลาวคือเพิ่มขึ้นประมาณรอยละ 5.3-7.4 ในชวงป 2547-2550 ซึ่งถึงแมจะเพิ่มนอยกวาการเพิ่มของการลงทุนภาคเอกชน แตก็ยังนับวาสูงกวาในชวงหลังวิกฤติเศรษฐกิจใหมๆ

ตารางท่ี 5 (ก) ภาพรวมเศรษฐกิจ กรณีงบการคลังสมดุลภายในป 2550 และเพิ่ม VAT เปน 10%

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในราคาคงที่ (%)

ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ 1.81 4.28 4.13 4.86 4.76 4.80 5.17การบริโภคภาคเอกชน 3.04 4.79 4.60 4.91 4.77 4.94 6.22การลงทุนภาคเอกชน 2.89 7.65 8.01 13.51 13.30 10.31 10.00การสงออก -5.17 4.13 5.10 5.71 6.86 7.38 7.62การนํ าเขา -8.29 5.98 3.81 7.15 8.89 9.36 10.34อัตราเงินเฟอ (%) 1.88 0.52 1.14 1.55 1.97 2.36 2.71ความยากจนและการกระจายรายไดความยากจน (รวมทั้งประเทศ) 13.32 11.90 11.84 10.95 9.93 8.88 7.87ความยากจน (ในเขตชนบท) 17.21 15.16 15.32 14.25 13.04 11.79 10.60ความยากจน (ในเขตเมือง) 4.90 4.84 4.29 3.80 3.17 2.56 1.94อัตราสวนรายไดคนรวย/คนจน 14.77 14.89 15.01 15.22 15.42 15.61 15.82

10

ตารางท่ี 5 (ข) การคลงัรฐับาลกลาง กรณีงบการคลังสมดุลภายในป 2550 และเพิ่ม VAT เปน 10%

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550รายไดรัฐบาล* 772,636 890,977 908,213 1,001,113 1,080,513 1,172,452 1,289,881รายจายรัฐบาล 908,708 1,002,925 1,020,380 1,096,322 1,157,500 1,218,621 1,288,292รายจายประจํ า 717,131 789,377 829,639 894,516 943,818 990,648 1,045,072บรกิารทางเศรษฐกิจ 64,094 71,273 73,433 77,104 80,959 85,817 90,966สินคาบริการเพื่อสังคม 271,155 286,205 297,681 312,565 328,194 347,885 368,758สินคาและบริการสาธารณะ 172,040 182,517 185,455 194,728 204,465 216,732 229,736การบริการทางสังคม 67,220 77,485 73,781 77,470 81,344 86,224 91,398รายจายชํ าระคืนเงินกู 66,959 91,257 113,337 141,032 151,195 149,878 153,221อื่นๆ 75,663 80,641 85,951 91,617 97,662 104,111 110,992รายจายลงทุน 191,577 213,548 190,741 201,806 213,682 227,973 243,220ดานการเกษตร 20,674 18,122 17,272 18,218 19,233 20,503 21,856ดานการอุตสาหกรรม 11,520 17,944 9,551 10,074 10,636 11,337 12,086ดานการบริการ 123,535 139,125 122,875 129,599 136,824 145,854 155,481อื่นๆ 35,848 38,358 41,043 43,916 46,990 50,279 53,798ดุลเงินในงบประมาณ -136,072 -111,948 -112,167 -95,208 -76,987 -46,168 1,589 (%GDP) -7.39 -5.86 -5.70 -4.69 -3.70 -2.17 0.07(%การเปลี่ยนแปลง)รายไดรัฐบาล* 15.32 1.93 10.23 7.93 8.51 10.02รายจายรฐับาล 10.37 1.74 7.44 5.58 5.28 5.72รายจายประจํ า 10.07 5.10 7.82 5.51 4.96 5.49บรกิารทางเศรษฐกิจ 11.20 3.03 5.00 5.00 6.00 6.00สินคาบริการเพื่อสังคม 5.55 4.01 5.00 5.00 6.00 6.00สินคาบริการสาธารณะ 6.09 1.61 5.00 5.00 6.00 6.00การบริการทางสังคม 15.27 -4.78 5.00 5.00 6.00 6.00รายจายชํ าระคืนเงินกู 36.29 24.20 24.44 7.21 -0.87 2.23อื่นๆ 6.58 6.59 6.59 6.60 6.60 6.61รายจายลงทุน 11.47 -10.68 5.80 5.89 6.69 6.69ดานการเกษตร -12.35 -4.69 5.47 5.58 6.60 6.60ดานการอุตสาหกรรม 55.77 -46.77 5.47 5.58 6.60 6.60ดานการบริการ 12.62 -11.68 5.47 5.57 6.60 6.60อื่นๆ 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00

* ไมรวมรายไดภาษีท่ีรัฐบาลกลางแบงใหองคกรปกครองสวนทองถ่ิน

11

สวนกรณียอยท่ีสอง คือสมมติวาไมมีการเพิ่มภาษีมูลคาเพิ่มเปนรอยละ 10 ในป 2547-2550ซึ่งจะมีผลท ําใหรัฐบาลขาดดุลมากขึ้น แตเนื่องจากยังคงตองการใหรัฐบาลมีงบประมาณสมดุลในป2550 จึงไดทํ าการปรับลดวงเงินการใชจายรวมของภาครัฐลงในจํ านวนรอยละที่เทาๆ กัน ส ําหรับป2547-2550 ซึ่งการปรับลดเชนนี้มีผลทํ าใหถึงแมงบประมาณในป 2550 จะเกินดุลเล็กนอยแตก็ท ําใหปงบประมาณกอนหนาคือป 2547-2549 การขาดดุลจะสูงกวาในกรณีแรก (กรณีเพิ่มภาษีมูลคาเพิ่ม)

ผลการประมาณการแสดงอยูในตารางที ่ 6(ก) และ 6(ข) ซึ่งจะเห็นวาเศรษฐกิจมีการขยายตัวนอยกวากรณีที่เพิ่ม VAT เหตุที่เปนเชนนี้เพราะวาการขาดดุลที่สูงกวาในป 2547-2549 ท ําใหมีผลเบียดบังอุปสงคภาคเอกชน โดยเฉพาะการลงทุนในประเทศภาคเอกชน การขยายตัวจึงลดต่ํ าลงประมาณรอยละ 0.2-0.3 ตอป สัดสวนของคนยากจนก็ลดนอยกวา คือเหลอืรอยละ 8.4 ในป 2550

ตารางท่ี 6 (ก) ภาพรวมเศรษฐกิจ กรณีงบการคลังสมดุลภายในป 2550 และไมเพิ่ม VAT

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจณ ราคาคงที่(%)

ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ 1.81 4.26 4.07 4.61 4.58 4.55 4.95การบริโภคภาคเอกชน 3.04 4.78 4.57 4.72 4.66 4.82 6.12การลงทุนภาคเอกชน 2.89 7.75 7.74 12.19 12.76 10.26 10.27การสงออก -5.17 4.13 5.10 5.70 6.84 7.34 7.56การนํ าเขา -8.29 5.99 3.76 6.84 8.72 9.26 10.30อัตราเงินเฟอ(%) 1.88 0.52 1.14 1.55 1.97 2.36 2.71ความยากจนและการกระจายรายไดความยากจน(รวมทั้งประเทศ) 13.32 11.89 11.84 11.01 10.09 9.22 8.38ความยากจน(ในเขตชนบท) 17.21 15.15 15.32 14.34 13.27 12.25 11.31ความยากจน(ในเขตเมือง) 4.90 4.83 4.29 3.80 3.21 2.63 2.04อัตราสวนรายไดคนรวย/คนจน 14.77 14.89 15.01 15.21 15.40 15.60 15.80

12

ตารางท่ี 6 (ข) การคลงัรฐับาลกลาง กรณีงบการคลังสมดุลภายในป 2550 และไมเพิ่ม VATปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550รายไดรัฐบาล* 772,636 890,770 896,296 950,747 1,025,572 1,111,575 1,221,900รายจายรัฐบาล 908,708 1,000,057 1,014,328 1,080,868 1,131,716 1,172,850 1,220,488รายจายประจํ า 717,131 787,584 825,857 883,803 925,505 957,066 994,685บรกิารทางเศรษฐกิจ 64,094 71,273 73,433 76,553 79,807 83,199 86,735สินคาบริการเพื่อสังคม 271,155 286,205 297,681 310,333 323,522 337,272 351,606สินคาบริการสาธารณะ 172,040 182,517 185,455 193,337 201,554 210,120 219,050การบริการทางสังคม 67,220 77,485 73,781 76,917 80,186 83,594 87,146รายจายชํ าระคืนเงินกู 66,959 91,257 113,337 141,032 151,195 149,878 153,221อื่นๆ 75,663 78,848 82,169 85,631 89,241 93,004 96,927รายจายลงทุน 191,577 212,473 188,472 197,065 206,211 215,784 225,803ดานการเกษตร 20,674 18,122 17,272 18,085 18,954 19,865 20,820ดานการอุตสาหกรรม 11,520 17,944 9,551 10,001 10,481 10,985 11,513ดานการบริการ 123,535 139,125 122,875 128,655 134,838 141,319 148,111อื่นๆ 35,848 37,282 38,773 40,324 41,937 43,615 45,359ดุลเงินในงบประมาณ -136,072 -109,287 -118,033 -130,121 -106,143 -61,274 1,411 (%GDP) -7.39 -5.72 -6.01 -6.44 -5.13 -2.90 0.07(%การเปลี่ยนแปลง)รายไดรัฐบาล 15.29 0.62 6.08 7.87 8.39 9.93รายจายรฐับาล 10.05 1.43 6.56 4.70 3.63 4.06รายจายประจํ า 9.82 4.86 7.02 4.72 3.41 3.93บรกิารทางเศรษฐกิจ 11.20 3.03 4.25 4.25 4.25 4.25สินคาบริการเพื่อสังคม 5.55 4.01 4.25 4.25 4.25 4.25สินคาบริการสาธารณะ 6.09 1.61 4.25 4.25 4.25 4.25การบริการทางสังคม 15.27 -4.78 4.25 4.25 4.25 4.25รายจายชํ าระคืนเงินกู 36.29 24.20 24.44 7.21 -0.87 2.23อื่นๆ 4.21 4.21 4.21 4.22 4.22 4.22รายจายลงทุน 10.91 -11.30 4.56 4.64 4.64 4.64ดานการเกษตร -12.35 -4.69 4.70 4.81 4.81 4.81ดานการอุตสาหกรรม 55.77 -46.77 4.70 4.81 4.81 4.81ดานการบริการ 12.62 -11.68 4.70 4.81 4.81 4.81อื่นๆ 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00

*ไมรวมรายไดจากภาษีท่ีรัฐบาลแบงใหทองถ่ิน

13

6. ภาวะเศรษฐกิจกรณีงบประมาณไมสามารถสมดุลไดภายในปงบประมาณ 2550

ในสวนนี้จะเสนอกรณีที่สมมติฐานที่ใชในกรณีงบประมาณสมดุลไมเปนจริง กลาวคือ ภาพเศรษฐกิจและการคลังมีแนวโนมไมดีเทา ซึ่งไดแยกออกเปนสองกรณียอยเชนกันคือ

กรณีแรก เปนกรณีที่ภาวะการณในประเทศไมดี ซึ่งเกิดขึ้นเน่ืองจากการลงทุนภายในไมมีบทบาทมากเทากับที่คาดคิดไว ซึ่งอาจจะเปนผลจากความลาชาในการปรับโครงสรางหน้ี ปญหาการยอนกลับของหนี้ที่ไมกอใหเกิดรายไดเปนตน อยางไรก็ตามในกรณีนี้ยังคงสมมติใหภาวะเศรษฐกิจโลกมีการขยายตัวตอเน่ืองดังเชนที่กํ าหนดในกรณีงบประมาณสมดุล กรณียอยนี้แสดงไวในตารางที ่ 7(ก) และ 7(ข)

ตารางท่ี 7(ก) ภาพรวมเศรษฐกิจ กรณีการลงทุนภายในฟนตัวชา

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ(%)ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ 1.81 4.28 3.94 4.19 4.50 4.59 5.03การบริโภคภาคเอกชน 3.04 4.79 4.40 4.11 4.34 4.62 5.95การลงทุนภาคเอกชน 2.89 7.65 5.78 4.68 7.98 6.89 7.26การสงออก -5.17 4.13 5.10 5.71 6.87 7.40 7.64การนํ าเขา -8.29 5.98 3.38 5.36 7.74 8.55 9.66อัตราเงินเฟอ(%) 1.88 0.52 1.14 1.55 1.97 2.36 2.71ความยากจนและการกระจายรายไดความยากจน(รวมทั้งประเทศ) 13.32 11.90 11.82 10.85 9.78 8.70 7.65ความยากจน(ในเขตชนบท) 17.21 15.16 15.31 14.10 12.79 11.47 10.21ความยากจน(ในเขตเมือง) 4.90 4.84 4.28 3.80 3.28 2.71 2.11อัตราสวนรายไดคนรวย/คนจน 14.77 14.89 15.01 15.19 15.38 15.56 15.76

ในกรณีน้ี การลงทุนภายในประเทศภาคเอกชนลดนอยลงกวากรณีงบสมดุลทั้งสองกรณีอยางชัดเจน คือลดเหลือเพียงรอยละ 2.9 ในป 2546 และประมาณรอยละ 5-8 ในป 2547-2550 แตเน่ืองจากยังคงสมมติใหการสงออกยังขยายตัวใกลเคียงกับกรณีงบสมดุล (เพราะเศรษฐกิจโลกยังคงดีอยู) การขยายตัวทางเศรษฐกิจจึงไมลดนอยลงมากนัก คือลดลงเพียงประมาณรอยละ 0.5-0.8 ตอป

ในดานฐานะการคลัง ไดสมมติวารัฐบาลเพิ่มยอดการใชจายมากกวาในกรณีงบสมดุล ทั้งนี้เพื่อไมใหผลของการไมฟนตัวของการลงทุนสงผลตอการขยายตัวทางเศรษฐกิจมากเกินไป จึงยิ่งเปนเหตุใหขาดดุลงบประมาณตลอดชวงของการศึกษา โดยขาดดุลจํ านวนประมาณ 1.1 แสนลานบาทในป 2550 หรือคิดเปนรอยละ 5.4 ของรายไดประชาชาติในปนั้น

14

ตารางท่ี 7 (ข) การคลังรัฐบาล กรณีการลงทุนภายในฟนตัวชา

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550รายไดรัฐบาล* 772,636 890,977 895,087 944,496 1,017,416 1,102,844 1,213,054รายจายรัฐบาล 908,708 1,002,925 1,020,380 1,102,625 1,179,100 1,248,676 1,327,811รายจายประจํ า 717,131 789,377 829,639 900,820 963,800 1,018,978 1,082,752บรกิารทางเศรษฐกิจ 64,094 71,273 73,433 77,838 83,287 89,117 95,355สินคาบริการเพื่อสังคม 271,155 286,205 297,681 315,542 337,630 361,264 386,553สินคาบริการสาธารณะ 172,040 182,517 185,455 196,583 210,343 225,068 240,822การบริการทางสังคม 67,220 77,485 73,781 78,208 83,682 89,540 95,808รายจายชํ าระคืนเงินกู 66,959 91,257 113,337 141,032 151,195 149,878 153,221อื่นๆ 75,663 80,641 85,951 91,617 97,662 104,111 110,992รายจายลงทุน 191,577 213,548 190,741 201,806 215,300 229,698 245,059ดานการเกษตร 20,674 18,122 17,272 18,218 19,420 20,702 22,068ดานการอุตสาหกรรม 11,520 17,944 9,551 10,074 10,739 11,448 12,203ดานการบริการ 123,535 139,125 122,875 129,599 138,152 147,270 156,990อื่นๆ 35,848 38,358 41,043 43,916 46,990 50,279 53,798ดุลเงินในงบประมาณ -136,072 -111,948 -125,293 -158,129 -161,684 -145,832 -114,757 (%GDP) -7.39 -5.86 -6.38 -7.86 -7.86 -6.95 -5.36(%การเปลี่ยนแปลง)รายไดรัฐบาล 15.32 0.46 5.52 7.72 8.40 9.99รายจายรฐับาล 10.37 1.74 8.06 6.94 5.90 6.34รายจายประจํ า 10.07 5.10 8.58 6.99 5.73 6.26บรกิารทางเศรษฐกิจ 11.20 3.03 6.00 7.00 7.00 7.00สินคาบริการเพื่อสังคม 5.55 4.01 6.00 7.00 7.00 7.00สินคาบริการสาธารณะ 6.09 1.61 6.00 7.00 7.00 7.00การบริการทางสังคม 15.27 -4.78 6.00 7.00 7.00 7.00รายจายชํ าระคืนเงินกู 36.29 24.20 24.44 7.21 -0.87 2.23อื่นๆ 6.58 6.59 6.59 6.60 6.60 6.61รายจายลงทุน 11.47 -10.68 5.80 6.69 6.69 6.69ดานการเกษตร -12.35 -4.69 5.47 6.60 6.60 6.60ดานการอุตสาหกรรม 55.77 -46.77 5.47 6.60 6.60 6.60ดานการบริการ 12.62 -11.68 5.47 6.60 6.60 6.60อื่นๆ 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00

* ไมรวมรายไดจากภาษีท่ีรัฐบาลแบงใหทองถ่ิน

15

สวนอีกกรณีหน่ึง ไดสมมติใหเศรษฐกิจโลกมีแนวโนมออนแอกวาท่ีคาดไวคอนขางมาก ซึ่งอาจเกิดขึ้นไดหากเศรษฐกิจอเมริกาชะลอตัวในระยะเวลาคอนขางยาวนาน โดยอาจมีภาวะเศรษฐกจิถดถอยบาง และเศรษฐกิจหลักอ่ืน ๆ ก็ไมขยายตัวขึ้นทดแทนบทบาทน ําของเศรษฐกจิอเมริกาได นอกจากนั้นความออนแอของเศรษฐกิจโลกยังมีผลกระทบตอการลงทุนภายในประเทศดวย คือถึงแมจะไมขยายตัวต่ํ าเทาในกรณีกอนหนา (เพราะสมมติใหความกาวหนาในการแกปญหาหน้ีไมกอใหเกิดรายไดมีความคืบหนาเทากับในกรณีงบประมาณสมดุล) แตก็ไมขยายตัวมากเทากับหากเศรษฐกิจโลกเขมแข็งเชนกัน

และเชนเดียวกับในกรณีกอนหนา ความซบเซาของเศรษฐกิจ (แมจะมีผลจากเศรษฐกิจโลกมิใชการลงทุนภายใน) มีผลท ําใหรัฐบาลตองการกระตุนเศรษฐกจิภายในโดยการรักษาระดับการใชจายในระดับที่สูงเทากับในกรณีกอนหนา

ผลการประมาณการน้ีแสดงไวในตารางที่ 8(ก) และ 8(ข) โดยสมมติใหผลกระทบจากเศรษฐกิจโลกคอนขางรุนแรงในป 2546-2547 แลวคอยฟนตัวในป 2548-2550 การขยายตัวทางเศรษฐกิจของไทยก็จะตํ ่าไปพรอม ๆ กัน โดยขยายตัวไดเพียงประมาณรอยละ 2.8-3.1 แลวปรับเพ่ิมเปนประมาณรอยละ 4.1-4.2 ตามลํ าดับ สวนการขาดดุลงบประมาณมีแนวโนมสูงกวากรณีกอนหนา เพราะรายไดจากภาษีตํ่ ากวาในขณะที่การใชจายเทากัน โดยการขาดดุลในชวงป 2456-2547 คิดเปนรอยละ 8.0-9.5 ของรายไดประชาชาติ

ตารางท่ี 8 (ก) ภาพรวมเศรษฐกิจ กรณีเศรษฐกิจโลกออนแอ

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจณราคาคงที(่%)ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ 1.81 4.28 3.07 2.84 4.12 4.20 4.24การบริโภคภาคเอกชน 3.04 4.79 3.83 3.30 4.12 4.50 5.50การลงทุนภาคเอกชน 2.89 7.65 6.45 7.35 8.09 9.56 8.08การสงออก -5.17 4.13 3.57 3.11 6.28 6.44 6.32การนํ าเขา -8.29 5.98 2.81 4.71 7.51 8.70 9.25อัตราเงินเฟอ(%) 1.88 0.52 1.14 1.55 1.97 2.36 2.71ความยากจนและการกระจายรายไดความยากจน(รวมทั้งประเทศ) 13.32 11.90 11.77 10.89 10.10 9.07 8.06ความยากจน(ในเขตชนบท) 17.21 15.16 15.24 14.14 13.12 11.86 10.63ความยากจน(ในเขตเมือง) 4.90 4.84 4.25 3.87 3.55 3.03 2.51อัตราสวนรายไดคนรวย/คนจน 14.77 14.89 14.98 15.12 15.29 15.47 15.64

16

ตารางท่ี 8 (ข) การคลังรัฐบาล กรณีเศรษฐกิจโลกออนแอ

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550รายไดรัฐบาล* 772,636 890,977 886,523 921,262 988,130 1,066,399 1,162,540รายจายรัฐบาล 908,708 1,002,925 1,020,380 1,102,625 1,179,100 1,248,676 1,327,811รายจายประจํ า 717,131 789,377 829,639 900,820 963,800 1,018,978 1,082,752บรกิารทางเศรษฐกิจ 64,094 71,273 73,433 77,838 83,287 89,117 95,355สินคาบริการเพื่อสังคม 271,155 286,205 297,681 315,542 337,630 361,264 386,553สินคาบริการสาธารณะ 172,040 182,517 185,455 196,583 210,343 225,068 240,822การบริการทางสังคม 67,220 77,485 73,781 78,208 83,682 89,540 95,808รายจายชํ าระคืนเงินกู 66,959 91,257 113,337 141,032 151,195 149,878 153,221อื่นๆ 75,663 80,641 85,951 91,617 97,662 104,111 110,992รายจายลงทุน 191,577 213,548 190,741 201,806 215,300 229,698 245,059ดานการเกษตร 20,674 18,122 17,272 18,218 19,420 20,702 22,068ดานการอุตสาหกรรม 11,520 17,944 9,551 10,074 10,739 11,448 12,203ดานการบริการ 123,535 139,125 122,875 129,599 138,152 147,270 156,990อื่นๆ 35,848 38,358 41,043 43,916 46,990 50,279 53,798ดุลเงินในงบประมาณ -136,072 -111,948 -133,857 -181,364 -190,970 -182,277 -165,271 (%GDP) -7.39 -5.86 -6.88 -9.21 -9.51 -8.94 -8.00(%การเปลี่ยนแปลง)รายไดรัฐบาล 15.32 -0.50 3.92 7.26 7.92 9.02รายจายรฐับาล 10.37 1.74 8.06 6.94 5.90 6.34รายจายประจํ า 10.07 5.10 8.58 6.99 5.73 6.26บรกิารทางเศรษฐกิจ 11.20 3.03 6.00 7.00 7.00 7.00สินคาบริการเพื่อสังคม 5.55 4.01 6.00 7.00 7.00 7.00สินคาบริการสาธารณะ 6.09 1.61 6.00 7.00 7.00 7.00การบริการทางสังคม 15.27 -4.78 6.00 7.00 7.00 7.00รายจายชํ าระคืนเงินกู 36.29 24.20 24.44 7.21 -0.87 2.23อื่นๆ 6.58 6.59 6.59 6.60 6.60 6.61รายจายลงทุน 11.47 -10.68 5.80 6.69 6.69 6.69ดานการเกษตร -12.35 -4.69 5.47 6.60 6.60 6.60ดานการอุตสาหกรรม 55.77 -46.77 5.47 6.60 6.60 6.60ดานการบริการ 12.62 -11.68 5.47 6.60 6.60 6.60อื่นๆ 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00

* ไมรวมรายไดจากภาษีท่ีรัฐบาลแบงใหทองถ่ิน

17

7. ภาพเศรษฐกิจการคลังกรณีเพ่ิมเติม: รัฐบาลตองการกระตุนเศรษฐกิจขยายตัวเพ่ิมข้ึนรอยละ 1 ตอป

กรณีศึกษาเพิ่มเติมน้ีเปนการทดลองใชแบบจํ าลองภายใตแนวคิดวาหากรัฐบาลตองการกระตุนเศรษฐกิจเพิ่มขึ้นประมาณรอยละ 1 ตอป รัฐบาลจักตองเพิ่มการใชจายมากนอยเพียงใด ซึ่งการปรับใชแบบจํ าลองไดใชแนวสมมติฐานของกรณีงบประมาณสมดุลและไมมีการปรับเพิ่มอัตราภาษีมูลคาเพิ่มเปนหลัก จากนั้นก็ท ําการเพ่ิมวงเงินงบประมาณรวมจนกระท่ังเศรษฐกิจสามารถเติบโตไดเพ่ิมขึ้นประมาณรอยละ 1 ตอปตลอดระยะเวลาในชวงป 2547-2550

ผลการประมาณการที่แสดงไวในตารางที่ 9(ก) และ 9 (ข) แสดงวา การขยายตัวทางเศรษฐกิจที่เปนผลจากการเพิ่มการใชจายภาครัฐเพียงอยางเดียวมีตนทุนทางการคลังคอนขางสูง กลาวคือ หากตองการใหเศรษฐกิจขยายตัวเพิ่มรอยละ 1 ตอปในชวงป 2547-2550 ภายใตสมมติฐานเดียวกับกรณีงบประมาณสมดุลและไมมีการปรับเพิ่มอัตราภาษีมูลคาเพิ่ม ฐานะการคลังของภาคจะคอนขางนาเปนหวง โดยในป 2550 รัฐบาลจะขาดดุลถึงรอยละ 13.4 ของรายไดประชาชาติ เหตุท่ีเปนเชนน้ีเพราะวารัฐบาลจํ าเปนตองเพิ่มการใชจายในระดับที่คอนขางสูง คือเพิ่มถึงประมาณรอยละ 10.8-13.5 ในชวงป 2547-2550 ซึ่งจะมีผลท ําใหเกิดการขาดดุลคอนขางมาก และที่ส ําคัญคือเปนการขาดดุลที่มียอดสมทบไปปตอ ๆ ไป จนทํ าใหการขาดดุลในปสุดทายคือป 2550 มีจํ านวนสูงมาก

ตารางท่ี 9 (ก) ภาพรวมเศรษฐกิจ กรณีกระตุนเศรษฐกิจรอยละ 1 ตอป (ไมเพ่ิม VAT)

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจณ ราคาคงที่(%)ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ 1.81 4.26 4.07 5.74 5.72 5.68 6.07การบริโภคภาคเอกชน 3.04 4.78 4.57 5.24 5.17 5.30 6.55การลงทุนภาคเอกชน 2.89 7.75 7.74 11.63 11.62 8.39 7.44การสงออก -5.17 4.13 5.10 5.82 7.09 7.72 8.07การนํ าเขา -8.29 5.99 3.76 7.15 8.94 9.36 10.22อัตราเงินเฟอ(%) 1.88 0.52 1.14 1.55 1.97 2.36 2.71ความยากจนและการกระจายรายไดความยากจน(รวมทั้งประเทศ) 13.32 11.89 11.84 10.30 8.42 6.56 4.74ความยากจน(ในเขตชนบท) 17.21 15.15 15.32 13.29 10.89 8.51 6.22ความยากจน(ในเขตเมือง) 4.90 4.83 4.29 3.83 3.07 2.32 1.55อัตราสวนรายไดคนรวย/คนจน 14.77 14.89 15.01 15.22 15.43 15.63 15.84

18

ตารางท่ี 9 (ข) การคลังรัฐบาล กรณกีระตุนเศรษฐกิจรอยละ 1 ตอป (ไมเพ่ิม VAT)

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550รายไดรัฐบาล* 772,636 890,770 896,296 962,440 1,051,178 1,153,691 1,283,806รายจายรัฐบาล 908,708 1,000,057 1,014,328 1,151,396 1,285,298 1,423,828 1,585,268รายจายประจํ า 717,131 787,584 825,857 940,535 1,048,896 1,158,462 1,287,043บรกิารทางเศรษฐกิจ 64,094 71,273 73,433 83,162 94,181 106,660 120,793สินคาบริการเพื่อสังคม 271,155 286,205 297,681 337,124 381,793 432,381 489,671สินคาบริการสาธารณะ 172,040 182,517 185,455 210,028 237,857 269,373 305,065การบริการทางสังคม 67,220 77,485 73,781 83,557 94,628 107,167 121,366รายจายชํ าระคืนเงินกู 66,959 91,257 113,337 141,032 151,195 149,878 153,221อื่นๆ 75,663 78,848 82,169 85,631 89,241 93,004 96,927รายจายลงทุน 191,577 212,473 188,472 210,861 236,402 265,366 298,225ดานการเกษตร 20,674 18,122 17,272 19,677 22,438 25,586 29,176ดานการอุตสาหกรรม 11,520 17,944 9,551 10,881 12,407 14,148 16,134ดานการบริการ 123,535 139,125 122,875 139,979 159,620 182,017 207,556อื่นๆ 35,848 37,282 38,773 40,324 41,937 43,615 45,359ดุลเงินในงบประมาณ -136,072 -109,287 -118,033 -188,956 -234,120 -270,137 -301,462 (%GDP) -7.39 -5.72 -6.01 -9.25 -11.07 -12.39 -13.42(%การเปลี่ยนแปลง)รายไดรัฐบาล 15.29 0.62 7.38 9.22 9.75 11.28รายจายรฐับาล 10.05 1.43 13.51 11.63 10.78 11.34รายจายประจํ า 9.82 4.86 13.89 11.52 10.45 11.10บรกิารทางเศรษฐกิจ 11.20 3.03 13.25 13.25 13.25 13.25สินคาบริการเพื่อสังคม 5.55 4.01 13.25 13.25 13.25 13.25สินคาบริการสาธารณะ 6.09 1.61 13.25 13.25 13.25 13.25การบริการทางสังคม 15.27 -4.78 13.25 13.25 13.25 13.25รายจายชํ าระคืนเงินกู 36.29 24.20 24.44 7.21 -0.87 2.23อื่นๆ 4.21 4.21 4.21 4.22 4.22 4.22รายจายลงทุน 10.91 -11.30 11.88 12.11 12.25 12.38ดานการเกษตร -12.35 -4.69 13.92 14.03 14.03 14.03ดานการอุตสาหกรรม 55.77 -46.77 13.92 14.03 14.03 14.03ดานการบริการ 12.62 -11.68 13.92 14.03 14.03 14.03อื่นๆ 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00

* ไมรวมรายไดจากภาษีท่ีรัฐบาลแบงใหทองถ่ิน

19

8. ทางเลือกของแผนงบประมาณแยกตามยทุธศาสตรการบริหารประเทศและผลกระทบตอเศรษฐกิจสวนรวม การกระจายรายได และความยากจน

ภาพเศรษฐกิจและการคลังที่เสนอในสามตอนที่แลว (กรณีงบประมาณสมดุล ไมสมดุลและกรณีกระตุนเศรษฐกิจเพ่ิมรอยละ 1) เปนการศึกษาโดยสมมุติวางบประมาณแตละปมีโครงสรางการใชจายแยกตามยุทธศาสตรการบริหารประเทศตามแบบโครงสรางในป 2546 การปรับเพ่ิมในแตละปตามสมมติฐานที่ไดกลาวแลวเปนเพียงการปรับเปลี่ยนวงเงินงบประมาณรวมเทานั้น

อยางไรก็ตาม ในการวางแผนงบประมาณระยะปานกลาง ยอมเปนที่นาสนใจวารัฐบาลยังมีทางเลือกประการใดบางในการปรับงบประมาณที่ตางไปจากการแบงตามแผนยุทธศาสตรที่กํ าหนดไวในป 2546 และหากรัฐบาลเลือกทางเลือกเหลานั้น ผลตอระบบเศรษฐกิจสวนรวม การกระจายรายไดและความยากจนจะเปนอยางไร

การวิเคราะหทางเลือกขางตน สามารถท ําไดโดยใชแบบจ ําลองเศรษฐกิจการคลังที่ไดพัฒนาขึ้นน้ีเชนกัน โดยปรับเปลี่ยนการจัดสรรเงินงบประมาณแยกตามยุทธศาสตรเสียใหม ซึ่งจะสงผลใหวงเงินที่แยกตามลักษณะงานเจ็ดวงเงินที่ใชในแบบจ ําลองเปลี่ยนแปลงไปดวย เพราะวงเงินแตละยุทธศาสตรกระจายไปสูเจ็ดวงเงินลักษณะงานไมเหมือนกัน ดังรายละเอียดในภาคผนวก

8.1 กรณีศึกษาการปรับงบประมาณแยกตามยุทธศาสตรในรายงานฉบับนี ้ ไดทดลองเปลี่ยนวงเงินงบประมาณแยกตามยุทธศาสตรในอีกสามกรณี

โดยยังคงใหวงเงินงบประมาณรวมเทาเดิม แตปรับเปลี่ยนสัดสวนที่กระจายใหกับยุทธศาสตรตางๆกรณีศึกษาทั้งสามคือ (ดูตารางท่ี 10 ประกอบ)

ตารางท่ี 10 วงเงนิงบประมาณป 2546 ที่เปลี่ยนแปลง แยกตามยุทธศาสตรสํ าหรับสามกรณีศึกษา (ลานบาท)

ยุทธศาสตร กรณีศึกษาท่ีหน่ึง กรณีศึกษาท่ีสอง กรณีศึกษาท่ีสาม

1. ยุทธศาสตรการฟนฟูและพัฒนาเศรษฐกิจ -30,000 +5,000 -30,0002. ยุทธศาสตรการปรับโครงสรางของประเทศ เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขันท่ีย่ังยืน

+30,000 +40,000 -10,000

3. ยุทธศาสตรการพฒันาสังคม การแกไขปญหาความยากจนและการยกระดับคุณภาพชีวิต

-50,000 +50,000

4. ยุทธศาสตรการตางประเทศและความมั่นคงเพื่อสงเสริมการพัฒนาประเทศ

+5,000 -10,000

5. ยุทธศาสตรการบริหารจัดการประเทศ

20

กรณีศึกษาที่หนึ่ง งบประมาณที่เนนการพัฒนาเศรษฐกิจระยะยาวกรณีนี้จะปรับเพิ่มงบประมาณยุทธศาสตรที่สอง คือยุทธศาสตรการปรับโครงสรางของ

ประเทศเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขันที่ยั่งยืน โดยจะปรับลดงบประมาณของยุทธศาสตรที่หน่ึง ซึ่งคือยุทธศาสตรการฟนฟูและพัฒนาเศรษฐกิจในจํ านวนที่เทากัน (ในที่นี้คือ 30,000 ลานบาท)กรณีน้ี อาจใชหากความผันผวนของภาวะเศรษฐกิจระยะสั้นไมเปนที่นากังวลอีกตอไป จนไมจํ าเปนตองใชงบประมาณจํ านวนมากเพ่ือกระตุนหรือพยุงภาวะเศรษฐกิจอีก และสามารถจัดสรรเงินงบประมาณไปสูการพัฒนาที่ยั่งยืนมากขึ้น

กรณีศึกษาที่สอง งบประมาณท่ีเรงการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในทุกดานกรณีนี้ใชเมื่อรัฐบาลใหความส ําคัญกับการเรงความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเปนหลัก โดยให

ความสนใจทั้งการฟนฟูเศรษฐกิจในระยะสั้น (ยุทธศาสตรที่หนึ่ง) การสงเสริมศักยภาพทางเศรษฐกิจในระยะยาว (ยุทธศาสตรที่สอง) และรวมถึงการเรงสรางความรวมมือทางเศรษฐกิจกับตางประเทศ (ยุทธศาสตรที่สี่) เพ่ือเปนปจจัยเสริมการเจริญเติบโตในระยะยาว แตท้ังน้ีเน่ืองจากจํ าตองรักษาระดับการใชจายรวมใหคงที่ จึงจํ าเปนตองลดการใชจายทางดานสังคมโดยรวมลง (ยุทธศาสตรที่สาม)

กรณีศึกษาที่สาม งบประมาณที่เนนการพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิตของประชากรไทยเปนหลัก

กรณีน้ี รัฐบาลตองการเอาใจใสคุณภาพชีวิตของคนไทย ตลอดจนการพัฒนาทางดานสังคมเปนหลัก จึงกํ าหนดใหเพิ่มวงเงินส ําหรับยุทธศาสตรที่สาม และลดวงเงินส ําหรับยุทธศาสตรทางดานเศรษฐกิจตางประเทศและความมั่นคงลง

สํ าหรับยุทธศาสตรที่หา คือยุทธศาสตรการบริหารจัดการประเทศ จะไมมีการเปลี่ยนแปลงแตอยางใด เน่ืองจากเปนการใชเงินงบประมาณท่ีเปนรายไดประจํ าเปนสวนใหญ ซึ่งไมนาจะปรับเปลี่ยนไดมากนัก นอกจากนี้รายจายการช ําระเงินกูก็อยูในยุทธศาสตรนี้เชนกัน ซึ่งก็ไมสามารถปรับเปลี่ยนได

8.2 ผลตอเศรษฐกิจและการคลังของกรณีศึกษาตาง ๆการปรับเปลี่ยนวงเงินงบประมาณแยกตามยุทธศาสตรยอมสงผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลงใน

ภาวะเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยในระดับหนึ่ง โดยหากใชแบบจ ําลองเศรษฐกิจและการคลังก็จะสามารถประเมินไดจากการเปลี่ยนแปลงในวงเงินงบประมาณเจ็ดวงเงินแยกตามลักษณะงาน

ผลทางเศรษฐกิจสังคมของการปรับเปลี่ยนวงเงินงบประมาณในทั้งสามกรณีศึกษา แสดงไวในตารางท่ี 7 ถึงตารางที ่ 9 และเนื่องจากในทั้งสามกรณีนั้น ถึงแมการปรับเปลี่ยนวงเงินจะกระท ําส ําหรับปงบประมาณ 2546 เทาน้ัน แตเน่ืองจากใชอัตราการเพ่ิมของงบประมาณเจ็ดวงเงินสํ าหรับป2547-2550 ในอัตราเดียวกับที่ใชในกรณีเปาหมาย ดังนั้นจึงเทากับวาการปรับเปลี่ยนวงเงินตามยุทธศาสตรในแตละกรณีศึกษาเปนการปรับเปลี่ยนถาวร

21

จากการเปรียบเทียบผลของกรณีศึกษาทั้งสาม อาจต้ังขอสังเกตไดหลายประการดังตอไปน้ี1. ผลตอการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจผลตออัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจโดยรวมไมมีความแตกตางกันมากนัก ตัวอยางเชนอัตรา

การเจริญเติบโตในป 2546 ในกรณีศึกษาทั้งสามเทากับรอยละ 3.99, 4.21 และ 3.96 ตามล ําดับ สวนในปอ่ืนๆ ก็เปนเชนเดียวกัน เหตุท่ีเปนดังน้ีสวนหน่ึงเพราะวารายจายรวมของภาครัฐมิไดมีการเปล่ียนแปลงประการหน่ึง และอีกประการหนึ่งรายจายภาครัฐคิดเปนเพียงไมถึงรอยละ 20 ของรายไดประชาชาติดังน้ัน ถึงแมองคประกอบของรายจายจะเปลี่ยนแปลงไปบาง แตตราบใดที่รายจายรวมไมเปลี่ยนแปลงผลตอการเจริญเติบโตก็ไมสูงนัก

เมื่อเทียบกับกรณีฐาน (ตารางท่ี 5) หรือกรณีที่งบประมาณแยกตามยุทธศาสตรเปนไปตามที่ไดก ําหนดไวจริงในปงบประมาณ 2546 พบวากรณีศึกษาที่หนึ่งและสามมีอัตราการขยายตัวที่ตํ ่ากวาเล็กนอย สวนกรณีศึกษาที่สองมีการขยายตัวที่สูงกวา

หากพิจารณาโดยผิวเผินอาจพบวาผลตอระบบเศรษฐกิจไมเปนอยางท่ีคาด ตัวอยางเชนกรณีศึกษาที่หนึ่งไดจัดสรรเงินงบประมาณจากยุทธศาสตรที่หนึ่งใหกับยุทธศาสตรที่สองจ ํานวน 30,000ลานบาท ซึ่งนาจะท ําใหเศรษฐกิจโดยรวมขยายตัวมากขึ้นในระยะยาว แตกลับมิไดเปนเชนน้ัน ที่เปนเชนนี้เพราะวารอยละ 73 ของเงินงบประมาณตามยุทธศาสตรที่หนึ่งถูกจัดใหเปน ‘งบลงทุน’ และเนนหนักไปที่การลงทุนภาคเกษตรและบริการ ซึ่งในแบบจ ําลองพบวาชวยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและมีผลชักจูงการลงทุนภาคเอกชน (crowding-in effect) ไดดี สวนเงินงบประมาณตามยุทธศาสตรที่สองกลับเปนการใชจายเพื่อการลงทุนเพียงรอยละ 44 เทานั้นที่เหลือเปนงบประจ ํา ดวยเหตุน้ีถึงแมวาช่ือของยุทธศาสตรที่สองคือการสงเสริมความสามารถในการแขงขันซึ่งควรจะทํ าใหการขยายตัวทางเศรษฐกิจสูงขึ้นในระยะปานกลางถึงระยะยาว แตหากไมมีการสะสมทุน ผลแบบจํ าลองก็อาจใหผลในทางตรงกันขามได

ข อพิจารณาขางตนใหบทเรียนวาเพื่อใหผลตอเศรษฐกิจสอดคลองกับเปาหมายของยุทธศาสตรแตละดาน จะตองมีความระมัดระวังอยางนอยสองประการคือ ประการแรก ในการจัดเงินงบประมาณตามยุทธศาสตรอาจตองมีความระมัดระวังวาไดจัดไวถูกตองแลวหรือไม เหมาะสมกับเปาหมายของยุทธศาสตรหรือไม ประการที่สอง อาจเปนไปไดวาการจัดประเภทเงินงบประมาณแตละยุทธศาสตรออกเปนงบลงทุนและงบประจํ าก็สามารถปรับปรุงใหถูกตองกับความเปนจริงมากยิ่งขึ้น มิเชนน้ันหากนํ ามาปรับใชกับแบบจ ําลองก็อาจทํ าใหไดผลการประมาณการที่ไมสอดคลองกับความคาดหวังของแตละยุทธศาสตร

อยางไรก็ตาม การขยายตัวในกรณีศึกษาที่สองและสามจะสอดคลองกับการคาดหมาย กลาวคือหากปรับวงเงินจากยุทธศาสตรทางดานสังคมมาสูทางดานเศรษฐกิจมากขึ้น (กรณีศึกษาที่สอง) ก็จะทํ าใหเศรษฐกิจขยายตัวมากขึ้น และหากในทางตรงขามมีการปรับลดวงเงินทางดานเศรษฐกิจแตมาเพิ่มใหกับทางดานสังคมก็จะท ําใหการขยายตัวลดลงเชนกัน

22

2. ผลตอความยากจนและการกระจายรายไดผลจากแบบจ ําลอง พบวาระดับความยากจนยังคงถูก ําหนดดวยอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจ

เปนหลัก ซึ่งก็สอดคลองกับงานศึกษาทั่วๆ ไปที่ไดมีการท ําไว ซึ่งเปนจริงแมในกรณีศึกษาที่สามที่ไดมีการจัดเพิ่มวงเงินใหแกยุทธศาสตรที่สาม (ยุทธศาสตรการพัฒนาสังคมและแกไขปญหาความยากจน)มากขึ้นก็ตาม

อยางไรก็ตามการเพิ่มวงเงินทางดานสังคมมีสวนชวยลดความไมเทาเทียมกันของการกระจายรายได ซ่ึงจะเห็นไดจากอัตราสวนรายไดของคนรวย 20% แรกตอคนจน 20% สุดทาย มีระดับต่ํ าสุดที่15.79 ในป 2550 ถึงแมวาระดับความยากจนและการขยายตัวทางเศรษฐกิจจะมีระดับตํ ่ากวากรณีศึกษาอ่ืนๆ ก็ตาม จึงสามารถกลาวไดวารายจายทางดานสังคมของรัฐแมจะไมสามารถชวยลดระดับความยากจนลงได (อาจเปนเพราะเครื่องมือของทางราชการไมสามารถเจาะกลุมเปาหมายคนจนไดดีพอ) แตสามารถใหประโยชนกับคนระดับลางจ ํานวนหน่ึง (ที่ไมใชคนจน) จนทํ าใหการกระจายรายไดดีขึ้น

3. ผลตอฐานะการคลังภาครัฐเนื่องจากรายจายรวมของภาครัฐไมเปลี่ยนแปลง ผลตอฐานะการคลังของรัฐในแตละกรณี

ศึกษาจึงขึ้นกับผลตอรายไดของรัฐบาลเพียงประการเดียว ซึ่งก็สัมพันธกับอัตราการขยายตัวของระบบเศรษฐกิจในรูปตัวเงิน กลาวคือ ถูกกํ าหนดดวยอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจท่ีแทจริงและอัตราเงินเฟอ

เนื่องจากอัตราการขยายตัวสูงที่สุดในกรณีศึกษาที่สอง ดุลเงินงบประมาณในกรณีนี้จึงดีกวากรณีอ่ืนๆ กลาวคือ รัฐบาลยังคงสามารถเกินดุลไดในป 2550 จํ านวน 13,484 ลานบาท ซึ่งมากกวาในกรณีฐานที่เกินดุลเพียง 1,589 ลานบาท สวนกรณีที่หนึ่งและสาม ซ่ึงมีอัตราการขยายตัวต่ํ ากวากรณีฐานปรากฏวารัฐบาลไมสามารถบรรลุเปาหมายสมดุลทางการคลังไดในป 2550 โดยในทั้งสองกรณีรัฐบาลยังคงขาดดุลจํ านวน 14,718 และ 26,289 ลานบาทตามล ําดับตารางท่ี 11 (ก) กรณศีกึษาที่หนึ่ง: พัฒนาเศรษฐกิจระยะยาว (ภาพรวมเศรษฐกิจ)

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในราคาคงที่ (%)ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ 1.81 4.25 3.99 4.69 4.60 4.64 5.00การบริโภคภาคเอกชน 3.04 4.75 4.46 4.79 4.66 4.83 6.10การลงทุนภาคเอกชน 2.89 7.56 7.65 13.27 13.08 10.09 9.74การสงออก -5.17 4.07 4.86 5.47 6.63 7.16 7.41การนํ าเขา -8.29 5.91 3.58 7.00 8.73 9.21 10.18อัตราเงินเฟอ (%) 1.88 0.52 1.14 1.55 1.97 2.36 2.71ความยากจนและการกระจายรายไดความยากจน(รวมทั้งประเทศ) 13.32 11.88 11.77 10.90 9.91 8.89 7.91ความยากจน(ในเขตชนบท) 17.21 15.13 15.23 14.17 13.00 11.78 10.62ความยากจน(ในเขตเมือง) 4.90 4.83 4.29 3.81 3.21 2.63 2.03อัตราสวนรายไดคนรวย/คนจน 14.77 14.89 15.01 15.20 15.40 15.59 15.79

23

ตารางท่ี 11 (ข) กรณศีกึษาที่หนึ่ง: พัฒนาเศรษฐกิจระยะยาว (การคลังรัฐบาลกลาง)

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550รายไดรัฐบาล* 772,636 890,687 906,443 997,263 1,074,379 1,163,719 1,277,879รายจายรัฐบาล 908,708 1,003,866 1,023,967 1,100,064 1,161,397 1,222,716 1,292,596รายจายประจํ า 717,131 791,601 838,479 903,798 953,564 1,000,979 1,056,023บรกิารทางเศรษฐกิจ 64,094 70,414 69,999 73,499 77,174 81,804 86,712สินคาบริการเพื่อสังคม 271,155 287,154 301,425 316,496 332,321 352,261 373,396สินคาและบริการสาธารณะ 172,040 184,530 193,498 203,173 213,331 226,131 239,699การบริการทางสังคม 67,220 77,606 74,269 77,982 81,881 86,794 92,002รายจายชํ าระคืนเงินกู 66,959 91,257 113,337 141,032 151,195 149,878 153,221อื่นๆ 75,663 80,641 85,951 91,617 97,662 104,111 110,992รายจายลงทุน 191,577 212,265 185,488 196,265 207,833 221,738 236,574ดานการเกษตร 20,674 17,343 14,081 14,851 15,679 16,714 17,817ดานการอุตสาหกรรม 11,520 17,794 8,939 9,429 9,954 10,611 11,312ดานการบริการ 123,535 138,770 121,425 128,070 135,210 144,133 153,646อื่นๆ 35,848 38,358 41,043 43,916 46,990 50,279 53,798ดุลเงินในงบประมาณ -136,072 -113,178 -117,524 -102,800 -87,018 -58,998 -14,718 (%GDP) -7.39 -5.92 -5.99 -5.09 -4.20 -2.79 -0.68 (%การเปลี่ยนแปลง)รายไดรัฐบาล* 15.28 1.77 10.02 7.73 8.32 9.81รายจายรฐับาล 10.47 2.00 7.43 5.58 5.28 5.72รายจายประจํ า 10.38 5.92 7.79 5.51 4.97 5.50บรกิารทางเศรษฐกิจ 9.86 -0.59 5.00 5.00 6.00 6.00สินคาบริการเพื่อสังคม 5.90 4.97 5.00 5.00 6.00 6.00สินคาบริการสาธารณะ 7.26 4.86 5.00 5.00 6.00 6.00การบริการทางสังคม 15.45 -4.30 5.00 5.00 6.00 6.00รายจายชํ าระคืนเงินกู 36.29 24.20 24.44 7.21 -0.87 2.23อื่นๆ 6.58 6.59 6.59 6.60 6.60 6.61รายจายลงทุน 10.80 -12.61 5.81 5.89 6.69 6.69ดานการเกษตร -16.11 -18.81 5.47 5.58 6.60 6.60ดานการอุตสาหกรรม 54.47 -49.76 5.47 5.58 6.60 6.60ดานการบริการ 12.33 -12.50 5.47 5.58 6.60 6.60อื่นๆ 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00

* ไมรวมรายไดภาษีท่ีรัฐบาลกลางแบงใหองคกรปกครองสวนทองถ่ิน

24

ตารางท่ี 12 (ก) กรณศีกึษาท่ีสอง: เรงการเติบโตเศรษฐกิจรอบดาน (ภาพรวมเศรษฐกิจ)

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในราคาคงที่ (%)ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ 1.81 4.30 4.21 4.95 4.83 4.85 5.23การบริโภคภาคเอกชน 3.04 4.83 4.77 4.98 4.82 4.99 6.27การลงทุนภาคเอกชน 8.53 11.47 -12.00 3.00 3.00 4.00 4.00การสงออก -5.17 4.15 5.16 5.76 6.91 7.43 7.67การนํ าเขา -8.29 6.09 4.18 7.31 9.00 9.46 10.43อัตราเงินเฟอ (%) 1.88 0.52 1.14 1.55 1.97 2.36 2.71ความยากจนและการกระจายรายไดความยากจน(รวมทั้งประเทศ) 13.32 11.92 11.91 11.01 9.97 8.91 7.88ความยากจน(ในเขตชนบท) 17.21 15.19 15.43 14.34 13.12 11.85 10.65ความยากจน(ในเขตเมือง) 4.90 4.84 4.29 3.78 3.15 2.53 1.89อัตราสวนรายไดคนรวย/คนจน 14.77 14.90 15.02 15.22 15.43 15.63 15.84

25

ตารางท่ี 12 (ข) กรณศีกึษาท่ีสอง: เรงการเติบโตเศรษฐกิจรอบดาน (การคลังรัฐบาลกลาง)

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550รายไดรัฐบาล* 772,636 891,160 909,423 1,003,610 1,084,098 1,177,141 1,295,900รายจายรัฐบาล 908,708 1,001,644 1,015,412 1,091,155 1,152,138 1,213,007 1,282,416รายจายประจํ า 717,131 785,536 814,194 878,299 926,790 972,598 1,025,939บรกิารทางเศรษฐกิจ 64,094 72,657 78,971 82,920 87,066 92,290 97,827สินคาบริการเพื่อสังคม 271,155 279,751 271,806 285,396 299,666 317,646 336,705สินคาและบริการสาธารณะ 172,040 183,893 190,936 200,483 210,507 223,138 236,526การบริการทางสังคม 67,220 77,337 73,192 76,851 80,694 85,535 90,668รายจายชํ าระคืนเงินกู 66,959 91,257 113,337 141,032 151,195 149,878 153,221อื่นๆ 75,663 80,641 85,951 91,617 97,662 104,111 110,992รายจายลงทุน 191,577 216,108 201,218 212,856 225,348 240,409 256,477ดานการเกษตร 20,674 18,266 17,859 18,836 19,886 21,198 22,597ดานการอุตสาหกรรม 11,520 17,995 9,761 10,295 10,869 11,586 12,351ดานการบริการ 123,535 141,490 132,556 139,810 147,604 157,346 167,731อื่นๆ 35,848 38,358 41,043 43,916 46,990 50,279 53,798ดุลเงินในงบประมาณ -136,072 -110,485 -105,989 -87,545 -68,039 -35,866 13,484 (%GDP) -7.39 -5.78 -5.38 -4.31 -3.26 -1.68 0.62 (%การเปลี่ยนแปลง)รายไดรัฐบาล* 15.34 2.05 10.36 8.02 8.58 10.09รายจายรฐับาล 10.23 1.37 7.46 5.59 5.28 5.72รายจายประจํ า 9.54 3.65 7.87 5.52 4.94 5.48บรกิารทางเศรษฐกิจ 13.36 8.69 5.00 5.00 6.00 6.00สินคาบริการเพื่อสังคม 3.17 -2.84 5.00 5.00 6.00 6.00สินคาบริการสาธารณะ 6.89 3.83 5.00 5.00 6.00 6.00การบริการทางสังคม 15.05 -5.36 5.00 5.00 6.00 6.00รายจายชํ าระคืนเงินกู 36.29 24.20 24.44 7.21 -0.87 2.23อื่นๆ 6.58 6.59 6.59 6.60 6.60 6.61รายจายลงทุน 12.80 -6.89 5.78 5.87 6.68 6.68ดานการเกษตร -11.65 -2.23 5.47 5.57 6.60 6.60ดานการอุตสาหกรรม 56.21 -45.76 5.47 5.58 6.60 6.60ดานการบริการ 14.53 -6.31 5.47 5.57 6.60 6.60อื่นๆ 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00

* ไมรวมรายไดภาษีท่ีรัฐบาลกลางแบงใหองคกรปกครองสวนทองถ่ิน

26

ตารางท่ี 13 (ก) กรณศีกึษาท่ีสาม: เนนพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต (ภาพรวมเศรษฐกิจ)

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในราคาคงที่ (%)ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ 1.81 4.26 3.96 4.62 4.55 4.60 4.97การบริโภคภาคเอกชน 3.04 4.72 4.34 4.73 4.62 4.80 6.07การลงทุนภาคเอกชน 2.89 7.25 6.60 12.76 12.80 9.88 9.55การสงออก -5.17 4.07 4.84 5.45 6.62 7.15 7.40การนํ าเขา -8.29 5.83 3.29 6.87 8.65 9.15 10.12อัตราเงินเฟอ (%) 1.88 0.52 1.14 1.55 1.97 2.36 2.71ความยากจนและการกระจายรายไดความยากจน(รวมทั้งประเทศ) 13.32 11.89 11.82 10.95 9.97 8.95 7.98ความยากจน(ในเขตชนบท) 17.21 15.15 15.29 14.24 13.08 11.87 10.71ความยากจน(ในเขตเมือง) 4.90 4.83 4.29 3.81 3.22 2.65 2.05อัตราสวนรายไดคนรวย/คนจน 14.77 14.89 15.01 15.20 15.40 15.59 15.79

27

ตารางท่ี 13 (ข) กรณศีกึษาท่ีสาม: เนนพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต (การคลังรัฐบาลกลาง)

ปปฏิทิน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550รายไดรัฐบาล* 772,636 890,692 906,090 996,084 1,072,558 1,161,296 1,274,772รายจายรัฐบาล 908,708 1,005,660 1,030,971 1,107,381 1,169,032 1,230,756 1,301,062รายจายประจํ า 717,131 795,333 853,440 919,508 970,059 1,018,463 1,074,556บรกิารทางเศรษฐกิจ 64,094 69,267 65,416 68,686 72,121 76,448 81,035สินคาบริการเพื่อสังคม 271,155 293,607 327,255 343,617 360,798 382,446 405,393สินคาและบริการสาธารณะ 172,040 183,050 187,590 196,969 206,818 219,227 232,380การบริการทางสังคม 67,220 77,512 73,892 77,587 81,466 86,354 91,535รายจายชํ าระคืนเงินกู 66,959 91,257 113,337 141,032 151,195 149,878 153,221อื่นๆ 75,663 80,641 85,951 91,617 97,662 104,111 110,992รายจายลงทุน 191,577 210,327 177,531 187,873 198,973 212,293 226,505ดานการเกษตร 20,674 17,326 14,009 14,775 15,599 16,628 17,726ดานการอุตสาหกรรม 11,520 17,771 8,840 9,324 9,844 10,493 11,186ดานการบริการ 123,535 136,873 113,640 119,858 126,541 134,892 143,795อื่นๆ 35,848 38,358 41,043 43,916 46,990 50,279 53,798ดุลเงินในงบประมาณ -136,072 -114,968 -124,881 -111,297 -96,474 -69,460 -26,289 (%GDP) -7.39 -6.02 -6.36 -5.51 -4.67 -3.29 -1.22 (%การเปลี่ยนแปลง)รายไดรัฐบาล* 15.28 1.73 9.93 7.68 8.27 9.77รายจายรฐับาล 10.67 2.52 7.41 5.57 5.28 5.71รายจายประจํ า 10.90 7.31 7.74 5.50 4.99 5.51บรกิารทางเศรษฐกิจ 8.07 -5.56 5.00 5.00 6.00 6.00สินคาบริการเพื่อสังคม 8.28 11.46 5.00 5.00 6.00 6.00สินคาบริการสาธารณะ 6.40 2.48 5.00 5.00 6.00 6.00การบริการทางสังคม 15.31 -4.67 5.00 5.00 6.00 6.00รายจายชํ าระคืนเงินกู 36.29 24.20 24.44 7.21 -0.87 2.23อื่นๆ 6.58 6.59 6.59 6.60 6.60 6.61รายจายลงทุน 9.79 -15.59 5.83 5.91 6.69 6.69ดานการเกษตร -16.20 -19.14 5.47 5.58 6.60 6.60ดานการอุตสาหกรรม 54.27 -50.25 5.47 5.57 6.60 6.60ดานการบริการ 10.80 -16.97 5.47 5.57 6.60 6.60อื่นๆ 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00

* ไมรวมรายไดภาษีท่ีรัฐบาลกลางแบงใหองคกรปกครองสวนทองถ่ิน

29

ภาคผนวก

30

ตาราง ผ1 ความเชื่อมโยงระหวางยุทธศาสตรกับงบประมาณแยกตามลักษณะงาน (งบประจ ํา)(สัดสวนตามแนวนอน)

ยุทธศาสตร\ลักษณะงาน 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 ชํ าระหนี้ อื่นๆ รวม1. ยุทธศาสตรการฟนฟูและพัฒนาเศรษฐกิจ1.1 การฟนฟูเศรษฐกิจ1.1.1 สงเสริมการสงออก 100.00 100.001.1.2 สงเสริมการทองเที่ยว 1.49 0.04 1.31 97.16 100.001.1.3 ฟนฟูภาคกอสรางและอสังหาริมทรัพย 13.88 33.35 52.77 100.001.1.4 เพิ่มประสิทธิบริหารจัดการกองทุนหมูบานและชุมชนเมืองและพัฒนาโครงการหนึ่งต ําบลหนึ่งผลิตภัณฑ

100.00 100.00

1.2 การพัฒนาเศรษฐกิจ1.2.1 เกษตร 99.42 0.58 100.001.2.2 อุตสาหกรรม 7.92 92.08 100.001.2.3 วทิยาศาสตรและเทคโนโลยี 39.22 42.96 4.98 12.84 100.001.2.4 โครงสรางพื้นฐาน 0.60 1.36 6.74 0.86 90.44 100.002. ยทุธศาสตรการปรับโครงสรางของประเทศเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขันที่ยั่งยืน2.1 เพิ่มขีดความสามารถในการแขงขัน2.1.1 การเกษตร 97.92 2.08 100.002.1.2 อตุสาหกรรมและวิสาหกิจขนาดกลางและยอม 8.41 22.82 56.23 12.55 100.002.1.3 วทิยาศาสตรและเทคโนโลยี 26.58 0.28 70.82 0.42 0.55 0.14 1.21 100.002.2 ปรับปรุงโครงสรางทางเศรษฐกิจ2.3 การบริหารจัดการที่ดี2.3.1 สนบัสนุนการปรับปรุงระบบบริหารและจัดการภาครัฐ 100.00 100.00

(ตอหนาถัดไป)

31

ยุทธศาสตร\ลักษณะงาน 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 ชํ าระหนี้ อื่นๆ รวม2.3.2 สงเสริมประสิทธิภาพและเพิ่มความสามารถในการบริหารจัดการ

83.93 16.07 100.00

2.3.3 พัฒนาระบบฐานขอมูลของประเทศ 81.85 7.06 11.09 100.002.3.4 การสงเสริมการบริหารอยางสุจริต 94.81 5.19 100.002.3.5 ภารกิจหนวยงานอิสระตามรัฐธรรมนูญ 88.33 11.67 100.003. ยทุธศาสตรการพัฒนาสังคมการแกไขปญหาความยากจนและการยกระดับคุณภาพชีวิต3.1 การแกไขปญหาความยากจน3.1.1 ลดความยากจน 16.26 71.96 5.31 4.02 1.78 0.66 100.003.1.2 พักชํ าระหนี้เกษตรกร 99.65 0.35 100.003.2 บรรเทาปญหาวางงาน 44.36 55.64 100.003.3 พัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต3.3.1 การศึกษาและยกระดับคุณภาพชีวิต 0.10 0.75 13.17 65.32 6.26 4.30 0.03 1.31 0.14 0.01 0.33 0.97 7.32 100.003.3.2 การประกันสุขภาพถวนหนา 100.00 100.003.3.3 ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 6.30 26.98 3.54 35.20 26.47 1.50 100.003.3.4 ปองกันและแกไขปญหายาเสพติด 27.85 3.43 38.27 30.45 100.003.4 พัฒนากระบวนการยุติธรรม 8.79 91.21 100.004. ยทุธศาสตรการตางประเทศและความมั่นคงเพื่อสงเสริมการพัฒนาประเทศ4.1 ความมั่นคงและกิจการตางประเทศ 5.66 85.36 7.86 0.99 0.00 0.13 100.005. ยทุธศาสตรการบริหารจัดการประเทศ5.1 การบริหารจัดการทั่วการทั่วไป5.1.1 ปรับระบบราชการ 46.05 12.18 0.41 21.07 1.12 5.42 13.07 0.67 100.005.1.3 ภารกิจตามกฎหมาย 6.25 0.21 6.85 0.00 43.45 0.09 0.02 0.03 10.63 0.44 1.27 30.77 100.005.2 ชํ าระหนี้เงินกู 100 100

32

ตาราง ผ2 ความเชื่อมโยงระหวางยุทธศาสตรกับงบประมาณแยกตามลักษณะงาน (ลงทุน)ยุทธศาสตร 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 อื่นๆ รวม

1. ยุทธศาสตรการฟนฟูและพัฒนาเศรษฐกิจ1.1 การฟนฟูเศรษฐกิจ1.1.1 สงเสริมการสงออก 100.00 100.001.1.2 สงเสริมการทองเที่ยว 1.77 28.57 1.62 0.07 67.97 100.001.1.3 ฟนฟูภาคกอสรางและอสังหาริมทรัพย 0.06 99.94 100.001.1.4 เพิ่มประสิทธิบริหารจัดการกองทุนหมูบานและชุมชนเมืองและพัฒนาโครงการหนึ่งต ําบลหนึ่งผลิตภัณฑ

94.12 5.88 100.00

1.2 การพัฒนาเศรษฐกิจ1.2.1 เกษตร 0.46 98.67 0.87 100.001.2.2 อุตสาหกรรม 100.00 100.001.2.3 วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 83.38 0.19 11.26 5.17 100.001.2.4 โครงสรางพื้นฐาน 0.05 9.28 1.01 0.07 89.46 0.12 100.002. ยุทธศาสตรการปรับโครงสรางของประเทศเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขันที่ยั่งยืน

0.00

2.1 เพิ่มขีดความสามารถในการแขงขัน 0.002.1.1 การเกษตร 94.57 5.43 100.002.1.2 อุตสาหกรรมและวิสาหกิจขนาดกลางและยอม 9.12 30.62 57.48 2.78 100.002.1.3 วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 4.23 91.10 4.41 0.25 100.002.2 ปรับปรุงโครงสรางทางเศรษฐกิจ 100.00 100.002.3 การบริหารจัดการที่ดี 0.002.3.1 สนับสนุนการปรับปรุงระบบบริหารและจัดการภาครัฐ 100.00 100.002.3.2 สงเสริมประสิทธิภาพและเพิ่มความสามารถในการบริหารจัดการ 9.77 19.02 3.04 68.16 100.00

(ตอหนาถัดไป)

33

ยุทธศาสตร 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 อื่นๆ รวม2.3.3 พัฒนาระบบฐานขอมูลของประเทศ 80.01 19.99 100.002.3.4 การสงเสริมการบริหารอยางสุจริต 100.00 100.002.3.5 ภารกิจหนวยงานอิสระตามรัฐธรรมนูญ 100.00 100.003. ยทุธศาสตรการพัฒนาสังคมการแกไขปญหาความยากจนและการยกระดับคุณภาพชีวิต3.1 การแกไขปญหาความยากจน3.1.1 ลดความยากจน 0.89 0.09 0.74 13.17 1.37 1.68 82.05 100.003.1.2 พักชํ าระหนี้เกษตรกร 0.003.2 บรรเทาปญหาวางงาน 26.69 73.31 100.003.3 พัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต3.3.1 การศึกษาและยกระดับคุณภาพชีวิต 0.08 0.14 6.89 71.73 7.23 2.83 6.36 0.20 4.53 100.003.3.2 การประกันสุขภาพถวนหนา3.3.3 ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 0.25 85.75 0.52 7.02 6.46 100.003.3.4 ปองกันและแกไขปญหายาเสพติด 1.16 7.55 91.29 100.003.4 พัฒนากระบวนการยุติธรรม 0.89 99.11 100.004. ยุทธศาสตรการตางประเทศและความมั่นคงเพื่อสงเสริมการพัฒนาประเทศ4.1 ความมั่นคงและกิจการตางประเทศ 68.15 1.41 13.33 3.85 8.80 4.46 100.005. ยุทธศาสตรการบริหารจัดการประเทศ5.1 การบริหารจัดการทั่วการทั่วไป5.1.1 ปรับระบบราชการ 59.96 0.89 0.29 6.50 13.12 17.57 1.67 100.005.1.3 ภารกิจตามกฎหมาย 18.30 3.72 0.19 32.38 0.73 4.78 39.90 100.005.2 ชํ าระหนี้เงินกู