เมนูคอร...

196
DUTY FREE เมนูคอรรัปชัน เมนูคอรรัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน

Transcript of เมนูคอร...

Page 1: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

DUTYFREE

เมนคอร�รปชนเมนคอร�รปชน

และการแสวงหาผลประโยชน�

Page 2: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์
Page 3: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชนและการแสวงหาผลประโยชนเลขมาตรฐานประจำาหนงสอ : ISBN 978-616-329-034-2

เรยบเรยงจากโครงการ ‘คมอประชาชนรทนคอรรปชนและการแสวงหาผลประโยชน’โดย สมเกยรต ตงกจวานชย ปกปอง จนวทย อสรกล อณหเกต ศภณฏฐ ศศวฒวฒน กตตพงศ สนธสมพนธ และสาโรช ศรใส มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

สนบสนนการวจยโดย สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)

อนโฟกราฟก

เทวฤทธ นาวารตน บรษท ไบรทไซด จำากดทปรกษาดานอนโฟกราฟก

ประชา สวรานนท ธนาพล อวสกล

บรรณาธการสำานกพมพ

อธคม คณาวฒบรรณาธการเลม

อาทตย เคนมบรรณาธการศลปกรรม

ณขวญ ศรอรโณทยพสจนอกษร

ครบน วงษชน

จดพมพและเผยแพรโดย

มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยสำานกงานกองทนสนบสนนการวจยองคกรตอตานคอรรปชน (ประเทศไทย)มลนธองคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทยศนยสาธารณประโยชนและประชาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรสถาบนอศรา มลนธพฒนาสอสารมวลชนแหงประเทศไทยสำานกขาวออนไลนไทยพบลกา ThaiPublica.org

Page 4: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ดำาเนนการผลต

เปนไท พบลชชงโทรศพท 0 2736 9918โทรสาร 0 2736 [email protected]

พมพครงแรก

มนาคม 2557พมพท

บรษท โรงพมพอกษรสมพนธ (1987) จำากดจดจำาหนาย

บรษท อมรนทร บค เซนเตอร จำากด โทรศพท 0 2423 9999 โทรสาร 0 2449 9222, 0 2449 9505-6

ราคา 195 บาท

Page 5: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

คำ�นำ�

สมยหนงเราคงเคยไดยนคำาพดทำานอง

วา ‘รวยแลวไมโกง’ หรอกระทง ‘โกงได

แตขอใหชาวบานไดประโยชน’ จนกลาย

เปนวลอมตะทคนจำานวนหนงรสกรบได

ใหอภยได ตามอปนสยแบบไทยๆ ทมก

อะลมอลวย ถอยทถอยอาศย ลมงาย

หยวนๆ กนไป

จนถง พ.ศ. น คงเปนทประจกษแลว

วา คำาพดทวานนนอกจากจะทำาใหเกด

ความเชอแบบผดๆ แลว ยงเปนการบมเพาะ

เนอรายลงในจตสำานกของผคนใหยอม

จำานนตอสงชวราย เพราะเอาเขาจรง

แลว ผทมพฤตกรรมทจรตทงหลายก

ลวนแตยงโกงกยงรวย โกงไมรจกอม กน

ไมรจกพอ นานวนเขาจงกลายเปนเรอง

ททกคนเคยชนและชนชา โดยไมทนได

ตระหนกวา ความเลวรายจากการโกงบาน

กนเมองนนจะสงผลกระทบตอประชาชน

อยางไร และรนแรงเพยงใด

ปฏเสธไมไดวา การพฒนาของ

ประเทศไทยทลาชาและยำาเทาอยกบท

สวนหนงกเนองมาจากปญหา ‘ทจรต

คอรรปชน’ ทเปนเสมอนมะเรงรายคอย

กดกนบานเมองมาเปนเวลานาน ฉดรง

ใหประเทศไทยจดอยในกลมประเทศ

ดอยพฒนามาหลายทศวรรษ

การจดทำา ‘ดชนภาพลกษณการ

คอรรปชน’ หรอ Corruption Percep-

tion Index โดยองคกรเพอความโปรงใส

นานาชาต (Transparency International:

TI) เมอป 2556 ชวา ประเทศไทยได

คะแนนความโปรงใสเพยง 35 จาก

คะแนนเตม 100 คะแนน และตดอนดบ

ท 102 จาก 177 ประเทศททำาการสำารวจ

ตวเลขนเปนเหมอนกระจกสะทอน

ใหคนไทยทงหลายตองหนมาชะโงกดเงา

ตนเอง

ถงทสดแลว ผซงเปนบอนทำาลาย

ความมนคงของชาต หาใช ศตรจาก

ภายนอกทจองแสวงผลประโยชนจาก

ประเทศไทยเทานน หากเกดจากคนใน

ชาตดวยกนเองทมพฤตกรรมเยยงเกลอ

เปนหนอน คอยชอนไชสบเลอดสบเนอ

ของเพอนรวมชาตมาโดยตลอด คน

ประเภทนเองคอคนทรยศแผนดนตวจรง

โดยทวไปแลว ภาพของการทจรต

คอร รปชนมกปรากฏอย ในแทบทก

พรรคการเมอง ไมวาพรรคเลกพรรคใหญ

พรรครวมรฐบาลหรอพรรคฝายคาน

หากไดขนมาเสวยอำานาจเมอใดกมกเผย

พฤตกรรมดานมดออกมาใหเหนเสมอ

ทว ากระบวนการแสวงหาผล-

ประโยชนไมเพยงฝงรากอยในพฤตกรรม

ของนกการเมองระดบชาตเทานน แตยง

ลกลามแพรระบาดไปทวทกหยอมยาน

ทกสาขาอาชพ ไลมาตงแตระดบชาต

ระดบองคกร ทงภาครฐ ภาคเอกชน

Page 6: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ไปจนถ ง ระดบป จ เจกบคคล หร อ

กระทงโกงกนเปนขบวนการตงแตตนนำา

ยนปลายนำา อกทงกรรมวธการโกงนบวน

กยงมความสลบซบซอน ซกแซกแยบยล

เตมไปดวยเลหเหลยมสารพด ความ

รนแรงของปญหาจงแผขยายวงกวางและ

ฝงลกลงไปเรอยๆ

ขณะเดยวกน กลไกการตรวจสอบ

ยงมความบกพรองพกลพการ ทงในแง

ความลาชาและบทลงโทษทไมสาสม หรอ

กระทงไมสามารถจบผกระทำาความผด

มาลงทณฑได ทผานมาแมวาจะมความ

พยายามในการลดระดบความรนแรง

ของปญหา มการตงองคกรอสระเพอ

การตรวจสอบขนมามากมาย แตกยงไม

ปรากฏเปนรปธรรมวาจะมมาตรการใด

ทมประสทธผลในการแกไขปญหาไดจรง

นนยงทำาใหผกระทำาผดยามใจ ไม

ยำาเกรงตอกฎหมาย ไมละอายตอการ

กระทำาผด

แมวาคนไทยโดยทวไปจะรบรวา

บานเมองเรายงมปญหาการคอรรปชน

เป นสนม เกาะกนประ เทศอย แต

กระบวนการตรวจสอบและสกดกนใน

ปจจบนกยงขนอยกบกลไกการปราบ

ปรามของภาครฐ โดยเฉพาะสำานกงาน

คณะกรรมการปองกนและปราบปราม

การทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) และสำานกงาน

คณะกรรมการปองกนและปราบปราม

การทจรตในภาครฐ (ปปท.) เปนหลก

ขณะทประชาชนไมมสวนรวมมากนก

ทำาใหการแกไขปญหาคอรรปชนไมไดรบ

การสะสางคลคลายโดยเรว

การเพมบทบาทการมสวนรวมของ

ประชาชนในการปองกนและปราบปราม

การคอรรปชนจงเปนอกหนงภาคสำาคญ

ทจะชวยใหการแกไขปญหามความเขมขน

และจรงจงยงขน

ณ วนน ภาคพลเมองจำาเปนตองลก

ขนมาตดอาวธในจตสำานก ชวยกนตดตาม

สอดสองพฤตการณทไมชอบมาพากล

หรอสอไปในทางทจรตของบคคลและ

องคกร ทงภาครฐ ภาคเอกชน อยายอม

ตกเปนเหยอผถกกระทำาแตเพยงฝายเดยว

อยางไร กด ดวยความซบซอน

ซอน เ งอนขอ งก ระบวนกา รท จ ร ต

คอรรปชนในปจจบน อาจเปนเรอง

ยากเกนกวาทประชาชนทวไป รวมถงผ

เกยวของจะสามารถทำาความเขาใจและ

รเทาทนไดทงหมด จงจำาเปนตองมการ

สำารวจ จำาแนก วเคราะห และเปดโปงให

เหนกรรมวธการโกงและการแสวงหาผล

ประโยชนรปแบบตางๆ เพอใหทกคนได

รบรและเขาใจรวมกน

หนงสอ ‘เมนคอรรปชน และการ

แสวงหาผลประโยชน’ เลมน เปนอกหนง

ความพยายามทจะตแผใหเหนถงรองรอย

ความเสยหายท เก ดจากการทจรต

คอรรปชนและการแสวงหาผลประโยชน

โดยรวบรวมกรณศกษาของคดทจรตสด

ออฉาวระดบชาต 35 กรณ เพอขยาย

ภาพใหเหนถงสารพดรปแบบและวธการ

ของการคอรรปชนและการแสวงหา

ผลประโยชน ทผานมาในอดต รวมถง

ผลกระทบตอประชาชนทงทางตรงและ

ทางออม

ก า ร นำ า เ ส นอก รณ ศ ก ษ า ก า ร

คอรรปชนและการแสวงหาผลประโยชน

จำานวน 35 กรณศกษา มาจากการ

รวบรวมการนำาเสนอขาวโดยสอมวลชน

และกระบวนการสบสวนสอบสวนของ

เจาหนาทหรอหนวยงานของรฐ จาก

การตรวจสอบขอเทจจรงตางๆ นน ม

พฤตการณใหเขาใจวา การปฏบตหนาท

ของผทเกยวของมความไมโปรงใส หรอ

สอไปในทางทจรต ทำาใหบคคลในสงคม

รวมท งกองบรรณาธการเชอวา เปน

ความจรง การนำาเสนอกรณศกษาทง 35

กรณศกษาดงกลาวของกองบรรณาธการ

จงเปนไปโดยเจตนาสจรต เปนธรรม มได

ตองการจงใจใสรายผใด เนอหาในหนงสอ

ทงหมดเปนไปเพอสรางความรเทาทนการ

คอรรปชนและการแสวงหาผลประโยชน

รปแบบตางๆ แกประชาชน

การทำาสงครามตอตานคอรรปชน

ตองเรมตนตงแตวนน เพอสรางบรรทดฐาน

อนดใหกบประเทศไทยตอไป

Page 7: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ส�รบญ

ออรเดรฟ : เรยกนำ�ยอย

01 สมารทการด บตรไมฉลาด 9

02 ผใหญรวมหว ฮวนมโรงเรยน 16

03 ใบอนญาต ‘ซานตกา’ ครา 66 ศพ 20

04 อมเงนชวยเหลอเหยอนำาทวม 24

05 คนกรมศลฯปน ‘สายสบปลอม’ เบกรางวลนำาจบ 30

06 มายาโกงเทศกาลภาพยนตรนานาชาตกรงเทพฯ 34

07 สปส. เลนแรแปรธาต โยกเงนประกนสงคมเชาคอมพ 38

จ�นหลก : อมเตมคำ�

08 ‘จำานำาขาว’ ฉาวทกเมด 45

09 หลอกชาวบาน อางพอเพยง 52

10 กกโควตา ‘กากถวเหลอง’ 60

11 ผลประโยชนทบซอนของบอรด ปตท. 64

12 โรงไฟฟาบางคลากบ EIA ทหายไป 68

13 แอรพอรตลงคเจง รฟท. จก 74

14 ‘คง เพาเวอร’ ใหญคบสวรรณภม 80

15 รอสมปทานลานจอดรถสวรรณภม 86

16 บานเอออาทร เออพวกพองผรบเหมา 92

Page 8: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

17 เรองนำาเนา โครงการบำาบดนำาเสยคลองดาน 98

18 เมอกระทรวงหมอเลอกขางพอคายา 104

19 ส.ป.ก. 4-01 แจกทดนเศรษฐ 110

20 ประมลกลายางบนความทกขเกษตรกร 118

21 ‘โฮปเวลล’ กบคาโงเสาตอมอ 9,000 ลาน 126

เปบพสด�ร : ส�กกะเบอยนเรอขด

22 ‘เรอขดหวสวาน’ ซอของ แตไมไดของ 133

23 GT 200 ไมลางปาชาราคาแพง 138

24 เงนบรจาคสนามลองหน 144

25 คาโงพนลาน ทราชพสดหมอชต 150

26 ฮบทธรณสงฆ เนรมตสนามกอลฟอลไพน 156

27 นำาเขารถหร เลยงภาษหมนลาน 162

28 สหกรณเครดตยเนยนฯ เซนปบ อนมตปบ 168

ของหว�น : ท�นง�ย อรอยทกมอ

29 แปะเจยะหลกแสน แยงเกาอนกเรยน 175

30 เปลยนอทยานใหเปนรสอรต 180

31 ผพทกษเศรษฐกจนอกกฎหมาย 186

32 องคกรปกครองสวนทองถน กนรวบครบวงจร 194

33 ทำาผดจายถก-ทำาถกจายแพง วบากกรรมแรงงานตางดาว 202

33 ‘องคการคาครสภา’ งาบจดซออปกรณการเรยน 208

35 เรองลบๆ ของทานผพพากษา 214

เชคบล

หนาทพลเมองด: ตดตาม-ตรวจสอบ-รองเรยน-แจงเบาะแส 221

Page 9: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ตามไปดเสนทางการทจรตหลากหลายรปแบบ ซงเกดจากคนเพยงไมกกลม แตสง ผลกระทบลกลามรายแรง หลายโครงการมเจตนาดแตประสงคราย และอกหลายโครงการ พบการทจรตแบบผดเตมประต

ออรเดรฟ : เรยกนำ�ยอย

Page 10: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

01 สม�รทก�รด บตรไมฉลาด

ปมหลงบตรประจำาตวประชาชนแบบอเนกประสงค หรอบตรประชาชนสมารทการด (Smart Card)

เปนหนงในโครงการขยายการจดทำาระบบใหบรการประชาชนทางดานการทะเบยนและบตรแบบ

ใหม โครงการดงกลาวเกดขนชวงตนป 2545 ในสมยรฐบาล พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร โดยมงหวงให

ประชาชนสามารถใชบตรประจำาตวเพยงใบเดยวในการแสดงตนและตดตอราชการไดทกประเภท ตอ

มาในเดอนมถนายน 2546 คณะรฐมนตรจงมมตเหนชอบใหดำาเนนโครงการจดทำาบตรประชาชน

สมารทการด โดยใหเรมตนจากบตรประจำาตวประชาชนของกระทรวงมหาดไทยเปนบตรหลก สวน

ขอมลของสวนราชการหรอหนวยงานอนๆ สามารถนำามาเชอมโยงและเพมเตมไดเมอมความพรอม1

ทงน หนวยงานทเปนเจาภาพในการดำาเนนโครงการมใชกระทรวงมหาดไทย แตเปนกระทรวง

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เพอใหเปนไปตามแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการ

สอสารของประเทศไทย พ.ศ. 2545-2549

เดอนมกราคม 2547 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบใหเรมดำาเนนโครงการนำารองบตรประชาชน

สมารทการดจำานวน 10,000 ใบ และดำาเนนการใหครบประมาณ 10 ลานใบ ภายในป 25472

ตอมาในเดอนมนาคม 2547 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบตามทกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศ

และการสอสารเสนอแผนการผลตบตรประชาชนสมารทการดจำานวน 64 ลานใบ ในระยะเวลา 3

1    มตคณะรฐมนตร วนท 3 มถนายน 2546 เรอง การจดทาบตรประจาตวประชาชนแบบอเนกประสงค (Smart Card)

2    มตคณะรฐมนตร วนท 13 มกราคม 2547 เรอง การใชประโยชนบตรประจาตวประชาชนแบบอเนกประสงค

9

Page 11: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

ป งบประมาณทงสน 7,910

ล า นบ าท โ ด ยก ร ะท ร ว ง

เทคโนโลยสารสนเทศและการ

สอสารจะเปนผดำาเนนการ

จดซอบตรเปลา และสงมอบ

ใหสำานกบรหารการทะเบยน

กรมการปกครอง กระทรวง

มหาดไทย ดำาเนนการบรรจ

ข อม ล และออกบ ต ร ใ ห แก

ประชาชน3

3    มตคณะรฐมนตร วนท 23 มนาคม 

2547 เรอง ขออนมตงบประมาณสนบสนน

โครงการจดทาบตรประจาตวประชาชน

อเนกประสงค (Smart Card)

เสนทางผลประโยชนรฐบาลดำาเนนโครงการบตรประชาชนสมารทการดโดยยงไมมการเตรยมความพรอม

เรองระบบขอมล ทำาใหบตรประชาชนสมารทการดไมสามารถใชงานไดอยางทควรจะเปน

นอกจากน การประมลราคาจางผลตบตรประชาชนสมารทการดโดยไมมการแขงขน ทำาให

ราคาประมลสงและเกดความไมโปรงใส สงผลใหการดำาเนนการจดจางผลตบตรประชาชน

สมารทการดเปนไปอยางลาชา

แผนการผลตบตรประชาชนสมารทการดของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการ

สอสาร แบงการผลตเปน 3 รน โดยรนท 1 จะเปนการผลตบตรประชาชนสมารทการดจำานวน

12 ลานใบ ภายในป 2547 ขณะทรนท 2 และรนท 3 จะเปนการผลตรนละ 26 ลานใบ

ภายในป 2548 และ 2549 ตามลำาดบ4

ประมลอลเวงสมารทการด รนท 1

เดอนมนาคม 2547 กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารทำาการประมลราคา

จางเหมาผลตบตรประชาชนสมารทการด รนท 1 จำานวน 12 ลานใบ โดยกำาหนดราคาเรมตน

ท 1,440 ลานบาท หรอเฉลยใบละ 120 บาท การประมลครงนมผเขารวมการประมลเพยง

2 ราย จากทซอซองเอกสารการประมลทงสน 42 ราย ซงบรษททไมเขารวมการประมลให

เหตผลวา เงอนไขการประมลทำาใหไมคมคาการลงทน เนองจากเงอนไขทางเทคนคสง ระยะ

เวลาการสงมอบกระชนชด และคาปรบสง

ผลการประมลครงแรกปรากฏวา กลมกจการรวมคาจนวาณชยเปนผชนะ โดยเสนอราคา

1,370 ลานบาท หรอเฉลยใบละ 114 บาท กอนจะมการเจรจาใหลดราคาเหลอ 108.9

บาทตอใบ แตกยงสงกวาทกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย จดซอในโครงการนำารอง

10,000 ใบทราคาใบละ 82 บาท

ผลการประมลดงกลาวทำาใหนายแพทยสรพงษ สบวงศล รฐมนตรวาการกระทรวง

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ตดสนใจยกเลกผลการประมล ตอมาในเดอนมถนายน

2547 กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจงจดการประมลใหม โดยใชราคาเรมตน

ทใบละ 108.9 บาท ซงกลมกจการรวมคา CST เปนผชนะการประมล โดยเสนอราคา 888

ลานบาท หรอเฉลยใบละ 74 บาท

4    มตคณะรฐมนตร วนท 23 มนาคม 2547 เรอง ขออนมตงบประมาณสนบสนนโครงการจดทาบตรประจาตวประชาชน

อเนกประสงค (Smart Card)

10

Page 12: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

สมารทการด รนท 2การประมลผลตบตรประชาชนสมารทการด รนท 2 จำานวน

26 ลานใบ ไดแบงการประมลออกเปน 2 รอบ รอบละ 13 ลาน

ใบ อยางไรกตาม ความไมโปรงใสของการประมลทำาใหการ

ประมลรอบแรกถกยกเลก และรวมการประมลผลตบตรประชาชน

สมารทการดทง 2 รอบไวในการประมลรอบท 2

ความไมโปรงใสดงกลาวของการประมลราคาจางเหมา

ผลตบตรประชาชนสมารทการด รนท 2 ครงท 1 จำานวน 13

ลานใบ เรมขนในเดอนสงหาคม 2549 โดยกระทรวงเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสารกำาหนดราคาเรมตนท 962 ลานบาท

หรอเฉลยใบละ 74 บาท การประมลครงน กลมกจการรวมคา

HST เปนผชนะการประมล โดยเสนอราคา 486.85 ลานบาท หรอ

เฉลยใบละ 37.45 บาท แตหลงจากการประมลมการรองเรยน

ตอกรมสอบสวนคดพเศษ (ดเอสไอ) วาบตรของกลมกจการรวม

คา HST มคณสมบตไมตรงตามเอกสารขอกำาหนดโครงการ ทำาให

คณะกรรมการจดซอมความเหนขดแยงกนวาจะใหความเหนชอบ

ผลการประมลหรอไม

ตอมา หลงรฐประหารในเดอนกนยายน 2549 สำานกงาน

การตรวจเงนแผนดน (สตง.) ไดตรวจสอบกรณดงกลาว และพบ

วากอนการประมลคณะกรรมการประกวดราคามมตเอกฉนท

วา บตรของกลมกจการรวมคา HST ไมผานการรบรองผลการ

ทดสอบคณสมบตเกยวกบมาตรฐานความปลอดภยตามทระบใน

เอกสารประกวดราคา แตปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสาร ในขณะนน กลบใหกลมกจการรวมคา HST มสทธ

เขารวมประมล ดงนน สตง. จงทำาหนงสอถงกระทรวงเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสารใหทบทวนการดำาเนนการ กระทงตอง

ยกเลกการประมลในทสด

เดอนกรกฎาคม 2550 กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสารจงเปดประมลรอบใหม รวมทงหมด 26 ลานใบ โดย

กำาหนดราคาเรมตนท 1,612 ลานบาท หรอเฉลยใบละ 62 บาท

การประมลครงน กจการรวมคา VSK เปนผชนะการประมล โดย

เสนอราคา 921 ลานบาท หรอเฉลยใบละประมาณ 35.4 บาท

สมารทการด รนท 3กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารกำาหนด

ใหมการประมลราคาจางเหมาผลตบตรประชาชนสมารทการด

รนท 3 จำานวน 26 ลานใบ ในเดอนกนยายน 2551 กอน

จะมการเลอนประมลออกไปเปนวนท 14 ตลาคม 2551

และวนท 20 ตลาคม 2551 เนองจากบรษทเอกชนรายหนง

รองเรยนวากระบวนการคดเลอกผผานเกณฑประมลไมโปรงใส

ภายหลงคณะกรรมการจดซอจดจางของกระทรวงเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสารตรวจสอบพบวา ผผานเกณฑ 2 ราย

มคณสมบตไมครบถวนตามเอกสารการประกวดราคา กระทรวง

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจงออกประกาศยกเลก

การประมล

ตอมาในเดอนพฤษภาคม 2552 กระทรวงเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสารประกาศการประมลใหม โดยกำาหนด

ราคาเรมตนท 960 ลานบาท หรอเฉลยใบละประมาณ 37 บาท

การประมลครงน กจการรวมคา VK ซงประกอบดวยบรษทหลก

เดยวกนกบกจการรวมคา VSK ทชนะการประมลในป 2550

เปนผชนะการประมล โดยเสนอราคา 902 ลานบาท หรอเฉลย

ใบละประมาณ 34.7 บาท

ความคบหนาปจจบนหนวยงานทมหนาทในการดำาเนนการจางเหมา

ผลตบตรประชาชนสมารทการดเปลยนจากกระทรวงเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสาร กลบไปเปนกระทรวงมหาดไทย

ดงเชนในชวงทยงใชบตรแบบแถบแมเหลก เนองจากปญหา

การประสานงานระหวาง 2 หนวยงาน ซงเกดความขดแยง

ในการตรวจรบงานบอยครง ทำาใหเกดการขาดแคลนบตร และ

ประชาชนไมไดรบความสะดวกในการใชบตรเหลองแทนบตร

ประชาชนชวคราว

11

Page 13: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

ผลกระทบตอประชาชน• รฐบาลดำาเนนโครงการบตรประชาชนสมารทการดโดยไมมการเตรยมความพรอมเรองระบบขอมล จากเดมทมงหวงจะใชบตร

ประชาชนสมารทการดเพอเกบขอมลตางๆ ทงขอมลระบบทะเบยนราษฎร ขอมลระบบประกนสขภาพ ขอมลระบบประกนสงคม

ฯลฯ แตจากความไมพรอมดงกลาว ทำาใหขอมลอนๆ นอกจากขอมลระบบทะเบยนราษฎรไมไดถกบรรจลงในบตร สงผลใหบตร

ประชาชนสมารทการดไมสามารถใชงานไดอยางมประสทธภาพตามทควรจะเปน ซงแทบไมตางจากบตรประชาชนแถบแมเหลก

แบบเดมทมราคาเพยงใบละประมาณ 15 บาท

• การกำาหนดเงอนไขการประมลไวสง โดยมใชเงอนไขดานเทคนค ทำาใหผเขารวมประมลมนอยราย ขาดการแขงขนอยางทวถง

เปนเหตใหราคาประมลสงกวาทควรจะเปน โดยเฉพาะในการประมลราคาจางเหมาผลตบตรประชาชนสมารทการด รนท 1

ทตงราคาประมลเรมตนไวสงถง 120 บาท ในขณะทเคยมรายงานวากระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยสามารถจดทำาบตร

ดงกลาวไดในราคาใบละประมาณ 40 บาทเทานน5

• ความไมโปรงใสในการประมลทำาใหการดำาเนนการจดจางผลตบตรประชาชนลาชากวาทกำาหนดไวราว 2 ปครง ในขณะทม

ความตองการใชบตรประชาชนถงปละกวา 10 ลานใบ ทำาใหประชาชนไมไดรบความสะดวก

• ปญหาความลาชาในการจางผลตบตรประชาชนสมารทการด ทำาใหรฐตองสญเสยงบประมาณในการจดซอบตรแถบแมเหลกเพอ

ใชแทนบตรสมารทการด โดยในชวงเวลาทดำาเนนโครงการบตรประชาชนสมารทการดทง 3 รน (มนาคม 2547 ถงพฤษภาคม

2552) กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ตองจดซอบตรแถบแมเหลกเพอใชทำาบตรประชาชนอยางนอย 21 ลานใบ

คดเปนงบประมาณกวา 320 ลานบาท6

5  มตคณะรฐมนตร วนท 23 กนยายน 2546 เรอง การจดทาบตรประจาตวประชาชนแบบอเนกประสงค (Smart Card)

6  ฐานขอมลการจดซอจดจางของหนวยงานภาครฐ, สานกงานการตรวจเงนแผนดน <http://procurement-oag.in.th>

12

Page 14: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• IRCP ชนะประมลสมารทการด คาดทงปรายไดโตตามเปาหมาย, หนงสอพมพ กระแสหน, 18 สงหาคม 2549.

• เกาหลควาประมลสมารทการด 921 ลาน, หนงสอพมพ กรงเทพธรกจ, 7 กรกฎาคม 2550.

• คณะกรรมการสมารทการดเฟส 2 เสยงแตก, หนงสอพมพ กรงเทพธรกจ, 14 กนยายน 2549.

• จนวาณชยควาสมารทการด, หนงสอพมพ สยามรฐ, 23 มนาคม 2547.

• ชง คปค. เชอดปลดไอซท สตง. แฉฮวสมารทการด, หนงสอพมพ แนวหนา, 25 กนยายน 2549.

• ซเอสทควาชยใหใบละ 74 บ. สมารทการด, หนงสอพมพ ผจดการ, 29 มถนายน 2547.

• ลมประมลสมารทการด ไอซทรอทโออาร นบหนงใหม, หนงสอพมพ แนวหนา, 5 มกราคม 2552.

• ว-สมารทควาสมารทการด 902 ล. ไอซทเลงของบฯ เพมศนยไอซทชมชนถงพนแหง, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ, 11 มถนายน 

2552.

• สมารทการดมหาดไทยใบละ 82, หนงสอพมพ ไทยรฐ, 25 มนาคม 2547.

• เอกชนจบตาประมลสมารทการดลม, หนงสอพมพ กรงเทพธรกจ, 15 มนาคม 2547.

• ไอซทลมประมลบตรสมารทการด อางราคาแพงเกน, หนงสอพมพ กรงเทพธรกจ, 31 มนาคม 2547.

• ไออารซทออกโรงแจงชนะประมลสมารทการด, หนงสอพมพ โพสตทเดย, 6 กนยายน 2549.

• มตคณะรฐมนตร วนท 3 มถนายน 2546 เรอง การจดทาบตรประจาตวประชาชนแบบอเนกประสงค (Smart Card).

• มตคณะรฐมนตร วนท 23 กนยายน 2546 เรอง การจดทาบตรประจาตวประชาชนแบบอเนกประสงค (Smart Card).

• มตคณะรฐมนตร วนท 13 มกราคม 2547 เรอง การใชประโยชนบตรประจาตวประชาชนแบบอเนกประสงค (Smart Card).

• มตคณะรฐมนตร วนท 23 มนาคม 2547 เรอง ขออนมตงบประมาณสนบสนนโครงการจดทาบตรประจาตวประชาชนอเนกประสงค 

(Smart Card).

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 13

Page 15: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน

04

เส�นทางการจ�างผลตสมาร�ทการ�ด 3 ร�น

01 รนท 1 จำนวน 12 ลานใบ ผชนะการประมลเสนอราคา 888 ลานบาท เฉลยใบละ 74 บาท

03 รนท 3 จำนวน 26 ลานใบ ผชนะการประมลเสนอราคา 902 ลานบาท เฉลยใบละ 34.70 บาท

ทง 3 รนใชงานไดแทบไมตางจากบตรประชาชนแบบ แถบแมเหลกทราคาเพยง ใบละ 15 บาท

02 รนท 2 จำนวน 26 ลานใบ ผชนะการประมลเสนอราคา 921 ลานบาท เฉลยใบละ 35.40 บาท

ความเสยหายมนาคม 2547 ถงพฤษภาคม 2552 กรมการปกครองตองซอบตร แถบแมเหลกเพอใชเปน บตรประชาชนช�วคราวจำนวน 21 ลานใบ คดเปนเงน

320ล�านบาท เพอใชแทนสมารทการดทลาชา

ผลกระทบต�อประชาชน

บตรประชาชนสมาร�ทการ�ด:

บตรไม�ฉลาด ได�ช�า ราคาแพง

01

เมอเดอนมนาคม 2547 คณะรฐมนตร�มมตเหนชอบ แผนการผลตบตรประชาชนสมาร�ทการ�ดจำนวน 64 ล�านใบในระยะเวลา 3 ป� ด�วยงบประมาณ 7,910 ล�านบาท แต�จนกระทงป�จจ�บน บตรประชาชนสมาร�ทการ�ดกแทบไม�ต�าง จากบตรประชาชนแบบแถบแม�เหลก เนองจากมน ไม�มข�อมลใดๆ มากไปกว�าข�อมลทะเบยนราษฎร� ตามปกต

ความไม�โปร�งใสในการจ�างผลต ยงทำให�เกด ความล�าช�าราว 2 ป�คร�ง และเสยงบประมาณกว�า 8,000 ล�านบาท

การใช�บตรแทนพาสปอร�ต

การใช�บตรเป�นบตรเง�นสด บตรเครดต และบตรเดบต

การยนยนตวบคคลโดยใช�บตร PIN code และลายน�วมอ

การใช�บตรแทนบตรเอทเอม

ข�อมลเจ�าของบตร ชอ-สกล หมายเลขบตรประชาชน ว/ด/ป เกด ทอย� ตามข�อมลระบบทะเบยนราษฎร�

ข�อมลผ�เสยภาษกรมสรรพากร

ข�อมลระบบประกนสขภาพ

การใช�บตรแทนใบขบข�รถยนต�และจกรยานยนต�

ข�อมลสำนกงาน ก.พ.

ข�อมลระบบประกนสงคม

• การไมเตรยมความพรอม เรองการเชอมโยงขอมลระหวางหน�วยงานตางๆ ทำใหการใชงาน บตรประชาชนสมารทการด แทบไมตางจากบตรประชาชน แบบแถบแมเหลก ทงทราคาแพงกวามาก

• ความไมโปรงใสในการประมล ทำใหผลตบตรประชาชน ไดชากวากำหนดราว 2 ปคร�ง ทำใหเกดปญหาขาดแคลน บตรประชาชน รฐตองสญเสย งบประมาณกวา 320 ลานบาท ในการจดซอบตรแถบแมเหลก 21 ลานใบ เพอใชแทนช�วคราว

1514

Page 16: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

02 ผใหญรวมหว ฮวนมโรงเรยน

ปมหลงดวยความหวงดทจะใหเดกนกเรยนระดบอนบาลไดดมนมอยางนอย 120 วนตอป โครงการ

‘อาหารเสรม (นม) โรงเรยน’ จงรเรมขนเมอป 2535 สมยรฐบาลชวน หลกภย ในระยะแรกมการ

จดสรรงบประมาณและกำาหนดหลกเกณฑ โดยใหสำานกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสาน

งานเยาวชนแหงชาต สำานกนายกรฐมนตร เปนผรบผดชอบโครงการ

ตอมาในป 2537 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบใหองคการสงเสรมกจการโคนมแหงประเทศไทย

(อสค.) เปนผรบผดชอบ จากนนจงถายโอนงบประมาณใหองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) เปน

ผจดซอและจดสงนมใหสถานศกษาตงแตป 2544

เสนทางผลประโยชน ในการคดเลอกผดำาเนนการในโครงการนมโรงเรยนใชวธแขงขนเสนอราคา ซง อปท. ใหสทธ

จำาหนายนมตามโซนพนททวประเทศ โดยเกณฑในการกำาหนดโซนเบองตนคอ ความสะดวกและ

เหมาะสมในการขนสง (logistics) เพอขนสงนมไปยงโรงเรยนตางๆ อยางทวถง ตามกตกาการ

ประกวดราคา ผประกอบการจะไดรบสทธจำาหนายนมรายละ 1 โซน ซงสามารถจำาหนายไดเฉพาะ

เมนคอรรปชน16

Page 17: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ในโซนทตนไดรบสทธ แตปรากฏวาบางพนทมผประกอบการ 3 ราย ไดรบสทธจำาหนายนม 1 โซน

ขณะทมผประกอบการ 1 ราย ไดรบสทธจำาหนายนม 2 โซน ซงสอถงการจดสรรสทธทไมเปนธรรม

นอกจากการจดสรรสทธทไมเปนธรรม ยงปรากฏขอเทจจรงวาเกดการฮวกนในกระบวนการ

เสนอราคา โดยผประกอบการทไดรบการรบรองสทธแตละโซน ซงมอยางนอยโซนละ 18 ราย

มเพยง 1-2 รายเทานนทเสนอราคา และไมมรายใดเลยทเสนอราคาตำากวาราคากลาง

มหนำาซำา ผประกอบการทยนราคาทง 2 รายกมไดดำาเนนการดวยตนเอง แตมอบอำานาจให

บคคลเดยวกนดำาเนนการ บคคลดงกลาวถกเรยกวา ‘คนเดนนม’

สภาพการณเชนนเกดขนในทกภมภาค โดยการเสนอราคาแตละครง หากผประกอบการรายใด

เปนผชนะในพนทหนง การเสนอราคาในอกพนท ผประกอบการทเคยแพการเสนอราคาจะเปน

ฝายชนะบาง และทง 2 ครงมคนเดนนมคนเดยวกนเปนผดำาเนนการ

ยงไปกวานน ผประกอบการรายใดทไดทำาสญญากบ อปท. ในพนทใด ผประกอบการรายนน

จะเปนผประกอบการรายเดยวททำาสญญากบ อปท. ในพนทนนตอไป

มหลายพนทท อปท. ใหสทธจำาหนายนมกบผประกอบการทไดรบสทธนอกพนท และในหลาย

พนทพบวาผประกอบการมอบอำานาจใหบคคลอนทำาสญญา และบคคลเดยวกนกรบมอบอำานาจ

การทำาสญญาจากผประกอบการอกหลายรายในพนท

หลงจากประกวดราคาและทำาสญญา จะม ‘พอคานม’ ทำาหนาทหาซอนมจากผประกอบการ

ซงพอคานมจะไดคาดำาเนนการถงละ 50-60 สตางค

นอกจากน คณภาพของนมกเปนปญหาสำาคญ แมวารฐบาลจะกำาหนดใหผประกอบการตอง

ใชนมโคสด แตในความเปนจรงผประกอบการบางรายใชวธซอนมผงจากตางประเทศมาคนรป

และบางพนทพบการใชหางนมผสมนำา ทำาใหนมมกลนและไมมคณภาพ ประกอบกบขบวนการ

ลอคสเปคบรษทผลตนม โดยกรมสงเสรมการปกครองทองถนมหนงสอคำาสง ลงวนท 29 ตลาคม

2551 ถงผวาราชการจงหวดทกจงหวด ให อปท. ซอนมของผประกอบการทกำาหนดใหเทานน (ม 68

รายทวประเทศ) แมจะพบวาบางพนทมผประกอบการทผลตนมคณภาพดกวาและราคาใกลเคยง

กนกตาม

ผลกระทบตอประชาชน• นมท อปท. ไดรบมคณภาพตำา อาจสงผลตอสขภาพของเดกนกเรยน

• ผประกอบการหลายรายไมไดรบความเปนธรรม เนองจากถกกดกน

จากผประกอบการรายใหญและเจาหนาท

เอกสารอางอง• แฉทจรตจดซอนมโรงเรยน ลอคสเปค

ฮวเปนขบวนการ, หนงสอพมพ ไทยรฐ, 

รวมเอกสารขาวประกวด, สมาคมนกขาว

นกหนงสอพมพแหงประเทศไทย, 2552.

• กระทรวงเกษตรและสหกรณ, รายงาน

ความคบหนาการทบทวนระบบบรหาร

จดการนมโรงเรยน ตามมตคณะรฐมนตร

9 เมษายน 2553, 7 กนยายน 2553.

• หนงสอเวยนกรมสงเสรมการปกครองทองถน ท มท.0893.4/ว1186 เรอง 

หลกเกณฑและแนวทางปฏบตโครงการ

อาหารเสรม (นม) โรงเรยน

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 17

Page 18: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ผลกระทบต�อประชาชน• นมท อปท. ไดรบมคณภาพตำ ซ�งอาจสงผลตอสขภาพของเดกนกเรยน

• ผประกอบการหลายราย ไมไดรบความเปนธรรม เน��องจากถกกดกนจากผประกอบการรายใหญและเจาหนาท

นมโรงเร�ยนสนบสนนโดยรฐบาล

โครงการอาหารเสร�ม (นม) โรงเร�ยน:

ฮวประกวดราคา คณภาพตำ

02

องค�กรปกครองส�วนท�องถ�น (อปท.) เป�นผ�ดำเนนการจดซอและจดส�งนม ให�กบสถานศกษาตงแต�ป� 2544 โดย อปท. จะให�สทธผ�ประกอบการจำหน�ายนมรายละ 1 โซนพ�นท แต�ปรากฏว�ามผ�ประกอบการ บางรายได�รบสทธจำหน�ายนมมากกว�า 1 โซน ขณะเดยวกน การเสนอราคาในแต�ละโซน มผ�ประกอบการเพ�ยง 1-2 รายเท�านนทเสนอราคา โดยผ�ทเสนอราคากลางจะชนะการประกวดราคา ทกครง ส�วนผ�ประกอบการทเคยแพ� กจะเป�นฝ�ายชนะในการประกวดราคาครงถดไป โครงการนมโรงเร�ยนจ�งเป�นการฮวกนระหว�าง ผ�ประกอบการ โดยมเดกนกเร�ยนทวประเทศ เป�นผ�เสยประโยชน�

02 ผประกอบการนอยรายเขารวม เสนอราคา และมการฮวกน ทำให อปท. ไมเคยไดราคา ทตำกวาราคากลาง

03 ผประกอบการทกราย มอบหมายใหคนเดนนม คนเดยวกนดำเนนการ แทนทกขนตอน

04 หลงทำสญญา มคนในพนท ทำหนาทหาซอนม โดยได คาดำเนนการจากผผลตถงละ 50-60 สตางค

01 อปท. กำหนดโซนพนทอยาง ไมเปนธรรม ผประกอบการ บางรายมสทธขายนม 1 โซน บางรายมสทธขายนม 2 โซน

บนได 4 ขน

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 1918

Page 19: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

03 ใบอนญ�ต‘ซ�นตก�’ ครา 66 ศพ

ปมหลงคนสงทายปเกา วนท 31 ธนวาคม 2551 เกดเหตเพลงไหมสถานบนเทง ‘ซานตกา’ (Santika)

ยานถนนเอกมย สงผลใหมผเสยชวตในเหตการณ 59 คน และมผเสยชวตในภายหลงอก 7 คน

รวม 66 คน นอกจากนยงมผบาดเจบอกจำานวนมาก

สาเหตหลกของการสญเสยในครงนมาจากการปลอยปละละเลยของเจาหนาทในการควบคม

ดแลสถานบนเทงทเปดโดยไมไดรบอนญาตและไมไดผานการตรวจสอบความปลอดภย อกทงมการ

เปลยนแปลงโครงสรางอาคารโดยไมไดรบอนญาต ทำาใหมความเสยงในการเกดอบตเหต

จากการสอบสวน สาเหตของไฟไหมครงนเกดจากการจดพลไฟฉลองปใหมภายในสถาน

บนเทง ซงเหตการณดงกลาวจะไมเกดขน หากเจาหนาทของรฐเขมงวดในการบงคบใชกฎหมาย

เมนคอรรปชน20

Page 20: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชน ซานตกาตงอยนอกเขตโซนนงของสถานบนเทง เคยถก

ดำาเนนคดขอหาเปดสถานบรการโดยไมไดรบอนญาตและ

จำาหนายสราในเวลาหามจำาหนายทงหมด 47 ครง กอนท พ.ต.อ.

‘ป.’ รองผบงคบการกองปราบปรามในขณะนน จะเขามาถอหน

บรษท ไวท แอนด บราเธอรส (2003) จำากด ซงเปนผถอหน

หลกของซานตกา เมอวนท 17 กนยายน 2549 หลงจากนน

ซานตกาผบกไมเคยถกจบอกเลย

จากการตรวจสอบพบวา กรรมการคนหนงของบรษท

ไวท แอนด บราเธอรส (2003) จำากด แทจรงแลวเปนเพยง

คนรบรถของซานตกา ขณะทเจาของตวจรงกลบไมมชอเปน

กรรมการ ทำาใหมการตงขอสงเกตวาการกระทำาดงกลาวนาจะ

มจดประสงคเพอมใหเจาของตวจรงตองรบผดชอบการประกอบ

ธรกจของซานตกา

นอกจากน ยงพบการเปลยนแปลงโครงสรางอาคาร

พาณชยเพอการพกอาศยเปนสถานบรการโดยไมไดรบอนญาต

และไมมการตรวจสอบโครงสรางวาเหมาะสมกบการดำาเนนการ

เปนสถานบรการหรอไม มหนำาซำายงปรากฏหลกฐานการปลอม

ลายเซนของวศวกรผควบคมงานกอสราง ซงชวาเจาหนาท

สำานกงานเขตวฒนานาจะมสวนรเหน ขณะเดยวกน ซานตกาก

ไมเคยถกตรวจสอบวามอปกรณปองกนอบตภยครบถวนหรอไม

ยงไปกวานน ตลอดระยะเวลาทเปดบรการประมาณ 5

ป ซานตกาไมเคยเสยภาษสรรพสามต ทงทตามกฎหมายแลว

จะตองเสยในอตรารอยละ 10 ของรายไดกอนหกคาใชจาย

นอกจากภาษสรรพสามต ซานตกายงไมเสยภาษปายและภาษ

โรงเรอนใหกบสำานกงานเขตวฒนา รวมถงไมเสยภาษเงนไดให

กบกรมสรรพากรอกดวย

โศกนาฏกรรมครงนสะทอนใหเหนถงการปลอยปละ

ละเลยของเจาหนาทในหลายหนวยงาน และการมงแสวงหา

ผลประโยชนของผประกอบการ โดยไมคำานงถงความปลอดภย

ของผใชบรการ

สถานะของคดในคดทมผฟอง 12 ราย ศาลปกครองกลางมคำา

พพากษาใหกรงเทพมหานครรบผดชอบจายคาสนไหม

ทดแทนใหกบผเสยหายและญาตทไดรบผลกระทบจาก

เหตเพลงไหม ตามมาตรา 5 ของพระราชบญญตความ

รบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 รวมเปนเงนกวา

3.5 ลานบาท และตำารวจไดดำาเนนคดกบเจาของซานตกาผบ

ในขอหากระทำาการโดยประมาท เปนเหตใหผอนถงแก

ความตาย และใหออกคาใชจายในสวนของการทำาศพและ

การพสจนเอกลกษณบคคลกวา 2 ลานบาท

ผลกระทบตอประชาชน

• มผเสยชวตจากเหตการณ 66 คน บาดเจบ 222 คน

• การปลอยปละละเลยของเจาหนาท ทำาใหซานตกา

ดำาเนนกจการมานานกวา 5 ป โดยไมตองเสยภาษ

และดดแปลงอาคารเปนสถานบรการโดยไมไดรบ

อนญาต

เอกสารอางอง• ไฟไหมซานตกาผบ สรรพสามตวอดวาย, หนงสอพมพ โพสตทเดย, รวม

เอกสารขาวประกวด, สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย, 

2550.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 21

Page 21: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ผลกระทบต�อประชาชน

• มผ�เสยชว�ต จากเหตการณ�

66 คน

บาดเจบ

222 คน

• การปลอยปละละเลยของ เจาหนาท ทำใหซานตกา ดำเนนกจการไดนานกวา 5 ป โดยทงหลบเลยงภาษ และดดแปลงอาคารเปน สถานบรการโดยไมไดรบ อนญาต

ไฟไหม�ซานตก�า:

ทจร�ตอนญาตเป�ดสถานบร�การ ทำคนตาย

03

หากไม�ถกเพลงไหม�ในคนวนส�งท�ายป� 2551 ซงทำให�คนตาย 66 คน ซานตก�า กอาจจะยงเป�นหนงในจ�ดหมายปลายทาง ของนกท�องราตร�ตราบจนทกวนน และเร�องราวของความไม�ชอบมาพากลต�างๆ มากมายกจะยงอย�ในเงามดต�อไป

แม�จากการสอบสวน สาเหตของเพลงไหม� เกดจากการจ�ดพลไฟฉลองป�ใหม� แต�สาเหต ทเป�นต�นตอจร�งๆ คอการเปลยนแปลงโครงสร�าง อาคารพาณชย�เพ�อการพกอาศยเป�นสถานบร�การโดยไม�ได�รบอนญาต และไม�มการตรวจสอบ โครงสร�างว�าเหมาะสมกบการเป�นสถานบร�การ หร�อไม� นอกจากนยงมการปลอมลายเซน ของว�ศวกรผ�ออกแบบและควบคมงาน ซงยากทเจ�าหน�าทของรฐจะไม�มส�วนร�เหน

สถานะศาลปกครองกลางมคำพพากษา ใหกรงเทพมหานครรบผดชอบ จายคาสนไหมทดแทนใหกบ ผเสยหายและญาตทไดรบ ผลกระทบจากเหตเพลงไหมกวา 3.5 ลานบาท และตำรวจ ไดดำเนนคดกบเจาของซานตกา และใหออกคาใชจายในสวนของ การทำศพและการพสจนเอกลกษณบคคลกวา 2 ลานบาท

• ผบรหารซานตกา เคยถกจบกมในขอหา เปดสถานบรการ โดยไมไดรบอนญาต และจำหน�ายสรา ในเวลาหามจำหน�าย ทงหมด 47 ครง

• ซานตกาไมเสยภาษ สถานบรการใหกบ กรมสรรพสามตตลอด

5 ปทเปดบรการ

ร�หร�อไม�ว�า…

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 2322

Page 22: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

04 อมเงนชวยเหลอ เหยอนำาทวม

ปมหลงป 2554 ในสมยรฐบาลชด ยงลกษณ ชนวตร จดทำาโครงการ ‘ยกระดบฝมอแรงงานลกจาง

ทไดรบผลกระทบจากอทกภย เพอปองกนและชะลอการเลกจางแรงงาน’ และไดรบจดสรร

งบประมาณ 61.5 ลานบาท โดยกรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงาน มหนาทประชาสมพนธ

และดำาเนนงาน

ในการดำาเนนงาน กรมพฒนาฝมอแรงงานจดสรรงบประมาณผานสภาอตสาหกรรมแหง

ประเทศไทย (ส.อ.ท.) ไปยงสถานประกอบการแหงละ 81,600 บาทตอรน เพอเปนคาใชจาย

ในการฝกอบรมพนกงาน 10 วน วนละ 6 ชวโมง

อยางไรกตาม โครงการยกระดบฝมอแรงงานฯ สอเคาวามการทจรต โดยประธาน ส.อ.ท.

จงหวดลพบร และรองเลขาธการ ส.อ.ท. ถกสงสยวายกยอกเงนโครงการในจงหวดลพบร ทำาให

ผประกอบการไดรบงบประมาณสนบสนนตอรนนอยกวาเปาหมายเปนจำานวนมาก

เมนคอรรปชน24

Page 23: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชน สำานกขาวไทยพบลการายงานวา กองบงคบการปราบปรามตรวจสอบเสนทางการเบกจาย

งบประมาณ พบวา กรมพฒนาฝมอแรงงานอนมตงบประมาณคาใชจายในการฝกอบรมแรงงาน

จงหวดลพบร 150 รน ประมาณ 12.24 ลานบาท ตอมา ผอำานวยการกองพฒนาศกยภาพแรงงาน

และผประกอบกจการ ซงเปนผรบผดชอบโครงการยกระดบฝมอแรงงานฯ ทำาเรองขอโอนเงนจำานวน

ดงกลาวเขาบญชของตน

หลงจากนน ผอำานวยการกองพฒนาศกยภาพแรงงานฯ สงจายเชคเปนจำานวนทงหมด 4 ครง

ครงท 1 เชคสงจายเงนสด 430,000 บาท โดยอดตอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงานนำาเชค

ไปขนเงน

ครงท 2 และ 3 เชคสงจาย ส.อ.ท. รวมกน 11.54 ลานบาท โดยรองเลขาธการ ส.อ.ท. ซงได

รบมอบอำานาจเปนผรบเงนจากประธาน ส.อ.ท. จงหวดลพบร นำาเชคไปขนเงน

และครงท 4 เชคสงจายเงนสด 260,000 บาท โดยบคคลภายนอกทไมเกยวกบ ส.อ.ท. นำา

เชคไปขนเงน

จะเหนไดวา ผอำานวยการกองพฒนาศกยภาพแรงงานฯ สงจายเชค 2 ครง รวมมลคา

690,000 บาทใหกบบคคลทมไดมสวนเกยวของกบโครงการฯ ในจงหวดลพบร และไมไดรบ

มอบอำานาจใหรบเงนแทน ในขนตอนนงบประมาณของโครงการฯ ในจงหวดลพบรจงเหลอเพยง

11.54 ลานบาท

หลงไดรบเงน 11.54 ลานบาทแลว รองเลขาธการ ส.อ.ท. ไดมอบเงนใหประธาน ส.อ.ท.

จงหวดลพบร 7.62 ลานบาท แตประธาน ส.อ.ท. จงหวดลพบรกลบนำาเงนเขาโครงการฯ ในจงหวด

ลพบร เพยง 5 ลานบาท

นนหมายความวา จงหวดลพบรไดรบงบประมาณจรงเพยงรอยละ 40 ของงบประมาณท

ไดรบอนมตจากกรมพฒนาฝมอแรงงาน และผเขารวมโครงการฯ ไดรบเงนอดหนนตอรนเพยง

35,000-40,000 บาท จากทกำาหนดไว 81,000 บาท

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 25

Page 24: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ผลกระทบตอประชาชน• โครงการฝกอบรมแรงงานในจงหวดลพบรไดรบงบประมาณเพยงรอยละ 40 ของงบประมาณ

ทควรไดรบ ซงสงผลตอคณภาพของการฝกอบรมแรงงาน และอาจทำาใหแรงงานบางสวน

ไมไดรบการฝกอบรม

สถานะของคด• กรมแรงงานตงคณะกรรมการตรวจสอบวนยผอำานวยการกองพฒนาศกยภาพแรงงานและ

ผประกอบกจการ และขาราชการทเกยวของ

• กองบงคบการปราบปรามสรปวา มหลกฐานทเชอไดวามการทจรตในโครงการ โดย

ผตองสงสยวากระทำาการทจรต ไดแก อดตอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน รองเลขาธการ

ส.อ.ท. และประธาน ส.อ.ท. จงหวดลพบร

• กองบงคบการปราบปรามอยระหวางสรปสำานวนคดเพอสงใหคณะกรรมการปองกนและ

ปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) เนองจากมเจาหนาทของรฐเกยวของกบการทจรต

• สำานกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) อยระหวางตรวจสอบการใชจายเงนของโครงการฯ

เมนคอรรปชน26

Page 25: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• แกะเสนทางเงน 12 ลานบาท ปมฉาวความขดแยงสภาอตฯ, ไทยพบลกา, 1 มนาคม 

2556.

• โครงการฝกอบรมชะลอการเลกจางวงเงน 60 ลานบาทฉาว เรงอธบดกรมพฒนาฝมอ

แรงงาน-ป.ป.ช.-ส.อ.ท. ตรวจสอบ, ไทยพบลกา, 23 พฤศจกายน 2555.

• เจาะงบเยยวยานำาทวม 12 ลานบาท กรมพฒนาฝมอแรงงาน (1): ผขออนมตเงน –

ผสอบขอเทจจรงคนเดยวกน, ไทยพบลกา, 18 มนาคม 2556.

• เจาะงบเยยวยานำาทวม 12 ลานบาท กรมพฒนาฝมอแรงงาน (2): กองปราบ-สตง. ลย

สอบเสนทางเดนเงน, ไทยพบลกา, 27 มนาคม 2556.

• เจาะงบเยยวยานำาทวม 12 ลานบาท กรมพฒนาฝมอแรงงาน (3): สอบวนย ‘รำาพง

ธรรมเจรญ’ ตรวจใบเสรจ 12 ลาน, ไทยพบลกา, 2 เมษายน 2556.

• เจาะงบเยยวยานำาทวม 12 ลานบาท กรมพฒนาฝมอแรงงาน (4): สภาอตฯ แจงกอง

ปราบ ดำาเนนคดอดตอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน อมงบฯ นำาทวม, ไทยพบลกา, 18 

พฤษภาคม 2556.

• ส.อ.ท. สอบทจรตคาฝกอบรมยกระดบฝมอแรงงาน จ.ลพบร เงนหาย 6 ลานบาท, 

สถานโทรทศนไทยพบเอส, 22 กมภาพนธ 2556.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 27

Page 26: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

หลงเหตการณ�นำท�วมป� 2554 รฐบาลตงโครงการ เพ�อช�วยเหลอแรงงานทได�รบผลกระทบ โดยให� กรมพฒนาฝ�มอแรงงานจดสรรงบประมาณ 61.5 ล�านบาท ผ�านสภาอตสาหกรรม แห�งประเทศไทย (ส.อ.ท.) ไปยงสถานประกอบการ เพ�อเป�นค�าใช�จ�ายในการฝ�กอบรมแรงงาน

04

บนได 4 ขน

01 กรมพฒนาฝมอแรงงานอนมตงบประมาณการฝกอบรม แรงงานในจงหวดลพบร 12.24 ลานบาท

03 รองเลขาธการ ส.อ.ท. จงหวดลพบร มอบเงนให ประธาน ส.อ.ท. จงหวดลพบร เพยง 7.62 ลานบาท

ประธาน ส.อ.ท. จงหวดลพบร นำเงนเขาโครงการเพยง 5 ลานบาท

โครงการช�วยเหลอแรงงานผ�เสยหายจากนำท�วม:

ราชการ-เอกชนร�วมใจยกยอกเง�น

04

สถานะ• กองบงคบการกองปราบปราม สรปวามหลกฐานทเชอไดวา มการทจรต และมผตองสงสย วาทจรต 13 คน ซ�งรวมถงอดต อธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน รองเลขาธการ ส.อ.ท. ลพบร และประธาน ส.อ.ท. ลพบร

เง�นเข�าโครงการ

ผลกระทบต�อประชาชน

• โครงการฝกอบรมแรงงาน ในจงหวดลพบรไดรบงบประมาณเพยง 40% ของงบประมาณ ทควรไดรบ ซ�งสงผลตอคณภาพ ของการฝกอบรมแรงงาน และอาจทำใหแรงงานบางสวน ไมไดรบการฝกอบรม

02 ผอ. กองพฒนาศกยภาพ แรงงานและผประกอบกจการ ส�งจายเชค 11.54 ลานบาท ใหรองเลขาธการ ส.อ.ท. จงหวดลพบร และส�งจายเชคสวนทเหลออก 6.9 แสนบาท ใหอดตอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงานและบคคลภายนอกอก 1 คน ทงททงสองคนไมเกยวของกบการบรหารโครงการ5.0

ล�านบาท

2.6ล�านบาท3.9

ล�านบาท

0.7ล�านบาท

งบประมาณค�าใช�จ�ายการฝ�กอบรมแรงงานจงหวดลพบร�

รองเลขาธการ ส.อ.ท. จงหวดลพบร�

อดตอธบดกรมพฒนาฝ�มอแรงงานและคนภายนอก 1 คน

ประธาน ส.อ.ท. จงหวดลพบร�

โครงการฝกอบรมแรงงาน ในจงหวดลพบรไดรบอนมต งบประมาณ 12.24 ลานบาท ซ�งกรมพฒนาฝมอแรงงานส�งจาย เชคเขาบญชของ ผอ. กองพฒนา ศกยภาพแรงงานและผประกอบ กจการ จากนน ผอ. จงส�งจาย เชคอก 4 ครง

ครงท 1 ส�งจายเงนสด 4.3 แสนบาท ซ�งอดตอธบด กรมพฒนาฝมอแรงงานนำเชค ไปขนเงน

ครงท 2 และ 3 ส�งจายเขาบญช ของ ส.อ.ท. จงหวดลพบร จำนวน 11.54 ลานบาท ซ�งรองเลขาธการ ส.อ.ท. จงหวดลพบร นำเชค ไปขนเงน

ครงท 4 ส�งจายเงนสด 2.6 แสนบาท ซ�งบคคลภายนอก ทไมเกยวกบ ส.อ.ท. นำเชค ไปขนเงน

ตอมา ประธาน ส.อ.ท. จงหวดลพบร ชแจงวาไดรบเงน จากรองเลขาธการ ส.อ.ท. เพยง 7.62 ลานบาท แตกปรากฏ หลกฐานวาประธาน ส.อ.ท. นำเงนเขาบญชของคณะทำงาน โครงการเพยง 5 ลานบาท

ดงนน งบประมาณจาก กรมพฒนาฝมอแรงงาน จงหายไประหวางทางประมาณ 7.24 ลานบาท และมเงน เขาโครงการในจงหวดลพบร เพยง 5 ลานบาท หรอเพยง 40% ของงบประมาณทไดรบ ซ�งทำใหโครงการมเงนสำหรบ จดฝกอบรมแรงงานเพยง 35,000-40,000 บาทตอรน จากทกำหนดไวรนละ 81,600 บาท

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 2928

Page 27: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

05 คนกรมศลฯปน ‘สายสบปลอม’ เบกร�งวลนำ�จบ

ปมหลงการจายเงนสนบนและรางวลนำาจบในหนวยงานราชการบางแหง มวตถประสงคเพอเพมแรง

จงใจใหเจาหนาทปฏบตงานอยางมประสทธภาพ สรางขวญกำาลงใจแกเจาพนกงานทตองเสยง

อนตราย และปองกนการละเวนการทำาหนาท รวมถงการรบเงนสนบนจากผกระทำาความผด ซง

พระราชบญญตศลกากรไดกำาหนดใหมการจาย ‘เงนสนบน’ และ ‘รางวลนำาจบ’ กรณทมการจบกม

การลกลอบหนศลกากรหรอการสำาแดงเทจ โดยแบงเปน 2 กรณ ดงน

1. กรณไมมผแจงเบาะแส – เจาหนาทจะไดรบ ‘รางวลนำาจบ’ รอยละ 30 ของคาปรบ

2. กรณมผแจงเบาะแส – เจาหนาทจะไดรบ ‘รางวลนำาจบ’ รอยละ 25 ของคาปรบ และ

ผแจงเบาะแสจะไดรบ ‘เงนสนบน’ รอยละ 30 ของคาปรบ ดงนน ผลประโยชนทเจาหนาทและ

ผแจงเบาะแสจะไดรบจงคดเปนรอยละ 55 ของคาปรบ

ระบบการจายเงนสนบนในกรณทมผแจงเบาะแสทำาใหผลประโยชนเพมขนรอยละ 25 เมอ

เทยบกบกรณทเจาหนาทจบกมเอง กฎกตกาในการจายเงนสนบนและรางวลนำาจบเชนนจงเปด

ชองและสรางแรงจงใจใหเจาหนาทกระทำาการทจรตมากขนกวาเดม

เมนคอรรปชน30

Page 28: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชน เจาหนาทศลกากรมโอกาสทจะสราง ‘สายสบปลอม’ ขนมาเพอรบผลประโยชนเพมอก

รอยละ 25 ของคาปรบ เนองจากหลกฐานในการแจงเบาะแสมเพยง ‘ลายพมพนวมอ’ เทานน สวน

รายชอผแจงเบาะแสจะถกเกบไวเปนความลบ

ตวอยางของการทจรตโดยเจาหนาทศลกากร เชน เจาหนาทศลกากรรายหนงจบกมชาวตางชาต

ลกลอบขนทองคำาผานดานทอำาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ภายหลงการจบกม เจาหนาทรายดงกลาว

อางวาไดรบแจงจาก ‘สาย’ วาจะมการลกลอบนำาทองคำาแทงผานดานศลกากร จงทำาเอกสาร

ขอเบกเงนสนบนใหแกสายทแจงขาว

อยางไรกตาม เนองจากรถโดยสารในอำาเภอหาดใหญตองรอใหผโดยสารขนจนเตมครบทก

ทนงจงจะออกเดนทาง ดงนน ขอมลในเอกสารเบกเงนสนบนทระบวา ‘สายรายงานวาจะมชาวตางชาต

ลกลอบขนทองคำา’ โดยระบเวลาและหมายเลขทะเบยนของรถโดยสารอยางชดเจนแนนอน จง

ไมสมเหตสมผล การตรวจพบดงกลาวจงนาจะเกดจากการปฏบตหนาท ‘ตามปกต’ ของเจาหนาท

เอง โดยไมมการแจงเบาะแสจากภายนอก ดงนน การอางวามสายใหเบาะแสและสรางหลกฐาน

ลายนวมอปลอมจงเกดขน เพราะเจาหนาทหวงจะไดรบเงนสนบนและรางวลนำาจบเพม

กรณขางตนเปนเพยงตวอยางหนงของการทจรตรบเงนสนบนและรางวลนำาจบ ซงการทไม

สามารถตรวจสอบการแจงเบาะแสได จงทำาใหไมทราบวาการเบกจายเงนสนบนและรางวลนำาจบ

ทผานมามการทจรตจากการสรางสายสบปลอมมากนอยแคไหน

ผลกระทบตอประชาชน• การสรางสายสบปลอมทำาใหรฐไดรบสวนแบงคาปรบนอยกวาทควร จากท

ควรไดรอยละ 70 ของคาปรบ เหลอเพยงรอยละ 45 ของคาปรบ เพราะ

รอยละ 25 สญไปในกระบวนการทจรต

• ในบางกรณ เจาหนาทอาจกลนแกลงใหนำาเขาสนคาโดยไมเสยภาษหรอ

เสยภาษไมครบถวน แลวจงดำาเนนการเอาผดยอนหลง ซงสรางปญหาแก

ผประกอบการทมไดมเจตนากระทำาความผด ทำาใหประเทศไทยเสยชอเสยง

ในดานการคาระหวางประเทศ

เอกสารอางอง• กรมศลกากร (2): 12 ป พอคาจายคา

ปรบ 3.5 หมนลาน – คนกรมศลฯ รบ

รางวลกวาหมนลาน จาก thaipublica.

org, 7 กนยายน 2555

• กรมศลกากร (5): ระบบการจายเงน

สนบน รางวล หลมดำาการปฏรป และ

รฐเกบภาษไดเพมขน หรอใครได จาก 

thaipublica.org, 9 ตลาคม 2555

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 31

Page 29: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

1.เจ�าหน�าทจบเอง เจ�าหน�าทสร�างสายสบปลอม

เง�นสนบนและรางวลนำจบหน�วย: บาท

2.สายสบแจ�งเจ�าหน�าท

45%รฐบาล

25%เจ�าหน�าท

30%สายสบ

45%รฐบาล

55%เจ�าหน�าท

ผลกระทบต�อประชาชน

บนได 3 ขน

เงนสนบนสำหรบสายสบ

ยอดเบกจายเงนสนบน และรางวลนำจบ ของกรมศลกากร ในชวงป 2544-2553

70%รฐบาล

30%เจ�าหน�าท

เง�นสนบนและรางวลนำจบกรมศลกากร:

สร�าง ‘สายสบปลอม’ เพ�อรบเง�นเพ��ม

05

ในป�จจ�บน กฎหมายศลกากรกำหนดให�ม การจ�ายเง�นสนบนและรางวลนำจบกรณ ทมการจบกมการลกลอบหนศลกากรหร�อ การสำแดงเทจ 2 กรณ• ถ�าไม�มผ�แจ�งเบาะแส เจ�าหน�าทจะได�รบรางวล

นำจบ 30% ของค�าปรบ• ถ�ามผ�แจ�งเบาะแส เจ�าหน�าทจะได�รบรางวลนำจบ

25% ของค�าปรบ และผ�แจ�งเบาะแสจะได�รบ เง�นสนบน 30% ของค�าปรบ

ในกรณหลง ผลทเกดข�นกลบกลายเป�นการสร�าง แรงจ�งใจให�เจ�าหน�าททจร�ต โดยการสร�าง ‘สายสบปลอม’ ซงอาจทำให�เจ�าหน�าทได�รบ ผลประโยชน�สงสดถง 25%+30% = 55%

• การสรางสายสบปลอมทำให รฐไดรบ 45% แทนทจะเปน 70% ของคาปรบ

• ในบางกรณ� เจาหนาทอาจ กล�นแกลงใหนำเขาสนคา โดยไมเสยภาษหรอเสยภาษ ไมครบถวน แลวจงดำเนนการ เอาผดยอนหลง ซ�งสรางปญหา แกผประกอบการทมได มเจตนากระทำความผด

• เสยภาพลกษณและชอเสยง ของประเทศในดานการคา ระหวางประเทศ

01 เจาหนาทศลกากรพบการ กระทำความผดระหวาง การปฏบตหนาท

02 สรางหลกฐานปลอม โดยใชลายพมพนวมอปลอม

03 รบเงนสนบนและรางวลนำจบ 55% ของคาปรบ

9,00

4,00

0,00

0

4,90

7,00

0,00

0

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 3332

Page 30: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

06 ม�ย�โกง เทศกาลภาพยนตรนานาชาตกรงเทพฯ

ปมหลง‘เทศกาลภาพยนตรนานาชาตกรงเทพฯ’ เปนงานเทศกาลภาพยนตรทจดขนเปนประจำา

ทกป โดยอยภายใตการบรหารจดการของการทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) อยางไรกตาม

การคดเลอก ‘ผจดงาน’ เทศกาลภาพยนตรดงกลาวใชการจดจางดวยวธพเศษ แทนทจะเปนการ

ประกวดราคา ซงเปดชองใหมการใชดลพนจในการตดสนใจโดยผมอำานาจ อนนำาไปสการแสวงหา

ผลประโยชนจากงานเทศกาลดงกลาวซงมมลคามหาศาล

เสนทางผลประโยชน คำาตดสนของศาลแคลฟอรเนย ระบวา เจอรลด กรน (Gerald Green) และ แพทรเซย กรน

(Patricia Green) ผบรหารบรษทภาพยนตรชาวอเมรกน ไดจายสนบนใหแก จฑามาศ ศรวรรณ

อดตผวาการ ททท. เพอใหจางบรษทของตนเปนผจดงานเทศกาลภาพยนตรนานาชาตกรงเทพฯ

ผานการจดจางดวยวธพเศษ

อยางไรกตาม การจดจางดวยวธพเศษตามกฎหมายไทยนน ผวาการ ททท. มอำานาจ

อนมตการทำาสญญาโครงการในวงเงนไมเกน 25 ลานบาทตอสญญา หากเกนกวานนตองใชวธ

เมนคอรรปชน34

Page 31: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ประกวดราคา สองสามภรรยาครอบครวกรนจงใชวธตงบรษทขนหลายบรษท และให ททท. แตกสญญาจางเปน

หลายฉบบ โดยมลคาของสญญาแตละฉบบอยภายใตวงเงนงบประมาณทผวาการ ททท. สามารถอนมตไดโดย

ไมตองผานการประกวดราคา

ในชวงทจฑามาศดำารงตำาแหนงผวาการ ททท. กอนการจดงานเทศกาลภาพยนตรแตละป จะมการเจรจา

กบ เจอรลด กรน เพอทำาการตกลงจางใหเปนผจดงาน ซงทางบรษทครอบครวกรนตองแบงเงนใหแกจฑามาศ

ราวรอยละ 10-20 ของมลคาสญญา

เมอตกลงกนเรยบรอย ททท. จะแตกสญญาจางจดงานเทศกาลภาพยนตรเปนหลายฉบบ ขณะทครอบครวกรน

กเรมตงบรษทหลายๆ เจา เพอแยกทำาสญญากบ ททท. โดยพยายามปกปดวาบรษทเหลานตงโดยคนกลมเดยวกน

ซงกคอครอบครวกรน ดวยการใชทอยและหมายเลขโทรศพทของสำานกงานคนละแหง

เมอไดรบเงนคาจางจดงานเรยบรอย สองสามภรรยาครอบครวกรนกจะตกแตงบญชคาใชจายของบรษทท

รบงานใหสงกวาความเปนจรง เพอนำาเงนสวนทเพมขนมาจายสนบนใหแกจฑามาศ ดวยการออกแคชเชยรเชค

หรอไมกโอนเงนเขาบญชธนาคารของลกสาวจฑามาศและเพอนของจฑามาศ โดยระบวาเปนคานายหนาการขาย

วธการดงกลาวถกใชตลอดการจดงานเทศกาลภาพยนตรนานาชาตกรงเทพฯ ระหวางป 2546-2549

ภายใตความรบผดชอบของจฑามาศ

สถานะของคดสำาหรบการดำาเนนคดกบผใหสนบนในสหรฐอเมรกา ศาล

แคลฟอรเนยมคำาพพากษาเมอวนท 12 สงหาคม 2553 วานาย

และนางกรนกระทำาความผด จากการจายสนบนใหเจาหนาท

ของรฐในตางประเทศ เพอใหไดมาซงสญญาการจดงานเทศกาล

ภาพยนตรนานาชาตกรงเทพฯ จงตดสนโทษจำาคก 6 เดอน และ

กกบรเวณในบานอก 6 เดอน รวมถงใหจายคาปรบอก 250,000

ดอลลาร (ประมาณ 7.5 ลานบาท)

ขณะทการดำาเนนคดกบจฑามาศและลกสาวซงเปนผรบ

สนบนในไทย คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรต

แหงชาต (ป.ป.ช.) มมตชมลความผดทางอาญา จากการรบ

ทรพยสนโดยมชอบ และการเออประโยชนใหมการทำาสญญากบ

รฐโดยไมมการแขงขนดานราคา โดย ป.ป.ช. สงเรองตอใหอยการ

ตงแตเดอนสงหาคม 2554 ปจจบน (กมภาพนธ 2557) คดยง

คงคางอยในชนอยการ

ผลกระทบตอประชาชน

• งานเทศกาลภาพยนตรมคณภาพตำา และใชงบ

ประมาณมากกวาทควรจะเปน

• การคดเลอกผจดงานเทศกาลภาพยนตรเปนไปอยาง

ไมเปนธรรม

เอกสารอางอง• United States v. Gerald Green, et al. Court Docket Number: 08-CR-059-

GW, Central District of California

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 35

Page 32: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เทศกาลภาพยนตร�นานาชาตกรงเทพฯ:

แตกสญญา เลยงประกวดราคา

06

วนท 12 สงหาคม 2553 ศาลแคลฟอรเน�ยมคำพพากษาวานายและนางกรนกระทำความผด จากการจายสนบนใหเจาหนาท ของรฐในตางประเทศ เพอใหไดมา ซ�งสญญา โดยลงโทษจำคก 6 เดอน และกกบรเวณในบานอก 6 เดอน รวมถงใหจายคาปรบอก 250,000 ดอลลารสหรฐ (ประมาณ 7.5 ลานบาท)

สถานะป�จจ�บน

เง�นสนบน

นอนคกนอนบ�าน วนท 23 สงหาคม 2554 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ลงมตชมลความผดทางอาญา แกนางจฑามาศและลกสาว แตจนถงขณะน� เรองยงคงคาง อยในชนอยการ โดยไมม การส�งฟองแตอยางใด

สญญา7แตกสญญา

สญญา9แตกสญญา

สญญา9แตกสญญา

สญญา7แตกสญญา

ผลกระทบต�อประชาชน

บนได 4 ขน

ครอบครวกรนเจรจาจาย สนบนใหผวาการ ททท. เพอใหไดรบสทธเปนผจดงาน เทศกาลภาพยนตร

01

• การคดเลอกผจดงานเทศกาล ภาพยนตรเปนไปอยาง ไมเปนธรรม

• งานเทศกาลภาพยนตร มคณภาพตำ และใชงบประมาณ มากกวาทควรจะเปน

มเงนโอนเขาบญชธนาคารของลกสาวและเพอนของนางจฑามาศประมาณ

60 ล�านบาท

นายเจอรลด�และนางแพทร�เซย กร�น ผ�บร�หาร บร�ษทภาพยนตร�ชาวอเมร�กน เจรจาจ�ายสนบน ให�นางจ�ฑามาศ ศร�วรรณ ผ�ว�าการการท�องเทยว แห�งประเทศไทย (ททท.) ในขณะนน ประมาณ 10-20% ของมลค�าสญญา เพ�อแลกกบ การได�เป�นผ�จดงานเทศกาลภาพยนตร� โดย ททท. แตกสญญาออกเป�นหลายฉบบ แต�ละฉบบมวงเง�น ไม�เกน 25 ล�านบาท ซงเป�นยอดเง�นทผ�ว�าการมอำนาจอนมตได�เลยโดยไม�ต�องผ�านการประกวดราคา

ภายหลงมการตรวจสอบพบว�ามหลกฐาน การโอนเง�นเข�าบญชธนาคารลกสาว และเพ�อนของนางจ�ฑามาศทงหมด 41 ครง จำนวนเง�นประมาณ 60 ล�านบาท

ครอบครวกรนตงบรษทขน หลายบรษทเพอทำสญญาจางกบ ททท.

02

ททท. แตกสญญาเปนหลาย ฉบบ แตละฉบบมวงเงน ไมเกน 25 ลานบาท เพอ หลกเลยงการประกวดราคา

03

ครอบครวกรนตกแตงบญช ใหสงกวาความเปนจรง เพอ นำเงนสวนตางมาจายสนบน

04

164,000,0002546

บาท 210,000,0002547

บาท 202,000,000 2548

บาท 170,000,0002549

บาท

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 3736

Page 33: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

07 สปส. เลนแรแปรธาต โยกเงนประกนสงคม เช�คอมพ

ปมหลงสำานกงานประกนสงคม (สปส.) เปนหนวยงานราชการใน

สงกดกระทรวงแรงงาน จดตงขนตามพระราชบญญตประกน

สงคม พ.ศ. 2533 โดยมภารกจหลกคอการบรหารกองทนประกน

สงคม ซงปจจบนมผทไดรบความคมครองจากระบบประกนสงคม

กวา 10.5 ลานคน

มาตรา 24 แหงพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533

บญญตวา คณะกรรมการประกนสงคมอาจจดสรรเงนกองทน

ไมเกนรอยละ 10 ของเงนสมทบในแตละปเพอจายคาเบยประชม

เบยเลยง คาทพก และคาใชจายในการบรหารของสำานกงาน

อยางไรกตาม เพดานคาใชจายของ สปส. ตามกฎหมายอยใน

อตราทสงมาก โดยรอยละ 10 ของเงนสมทบในป 2554 นน

มมลคากวา 12,000 ลานบาท ซงมากกวางบประมาณของ

กระทรวงขนาดเลก เชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความ

มนคงของมนษย

ในชวงป 2551-2554 สปส. ใชเงนกองทนในการบรหาร

สำานกงานตงแต 3,000-3,800 ลานบาท โดยงบประมาณจำานวน

มหาศาลมาจากเงนสมทบของผประกนตน ขณะทการอนมต

โครงการของ สปส. ใชเพยงมตของทประชมคณะกรรมการประกน

สงคม เปดชองใหมการใชจายเงนกองทนอยางไมมประสทธภาพ

และอาจไมโปรงใสในหลายกรณ โดยเฉพาะโครงการทเกยวของ

กบระบบคอมพวเตอรซงถกตงคำาถามถงความโปรงใสมากทสด

ป 2547-2553 สปส. มการจดซอจดจางระบบคอมพวเตอร

กวา 5,000 ลานบาท รวมถงโครงการจดหาและดำาเนนการระบบ

งานเทคโนโลยสารสนเทศแรงงาน มลคา 2,890 ลานบาท ใน

ป 2550 ซงแทจรงแลวเปนการนำาเงนจากกองทนประกนสงคม

ไปเชาระบบคอมพวเตอร เพอใชในการดำาเนนงานของกระทรวง

แรงงาน

เมนคอรรปชน38

Page 34: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชนคณะกรรมการประกนสงคมมมต เหนชอบใหใช เงน

จากกองทนประกนสงคมเพอสนบสนนโครงการเชาระบบ

คอมพวเตอรของกระทรวงแรงงาน โดยเลขาธการ สปส. อาง

ตอทประชมคณะกรรมการประกนสงคมวา ใชเพอการเชอมตอ

ขอมลเรองการวางงานของผประกนตน การดำาเนนการดงกลาว

เปนการโยกยายเงนกองทนไปใชเปนงบประมาณของกระทรวง

แรงงาน ซงขดตอมาตรา 24 แหงพระราชบญญตประกนสงคม

พ.ศ. 2533 ทบญญตใหใชเงนกองทนสำาหรบการบรหารของ

สำานกงานประกนสงคมเทานน

คณะอนกรรมการยทธศาสตรและกลนกรองงบลงทน

ประกนสงคมตงขอสงเกตวา การใชเงนกองทนประกนสงคม

ในการดำาเนนโครงการไปกอน แลวคอยใหหนวยงานของบประมาณ

มาชดเชยภายหลงไมนาจะทำาไดตามกฎหมาย และใหนำาขอสงเกตน

เสนอตอคณะกรรมการประกนสงคม แต ไพโรจน สขสมฤทธ

เลขาธการ สปส. ซงเปนกรรมการและเลขานการคณะกรรมการ

ประกนสงคม มไดนำาเสนอขอสงเกตดงกลาวในทประชม โดย

ชแจงเพยงวาโครงการเชาระบบคอมพวเตอรจะเปนประโยชน

ตอผประกนตนในระบบประกนสงคม ทประชมคณะกรรมการ

ประกนสงคมจงมมตเหนชอบสนบสนนโครงการเมอวนท 7

มนาคม 2549

ตอมา วนท 18 เมษายน 2549 คณะรฐมนตรมมตรบทราบ

การดำาเนนโครงการดงกลาว ซงมคาใชจายประกอบดวย หนง-คา

เชาระบบเทคโนโลย ซอฟตแวรระบบ และอปกรณประกอบ สอง-

คาพฒนาและดแลรกษาระบบงานสารสนเทศ และสาม-คาบรหาร

จดการและการดแลรกษาศนยคอมพวเตอร รวมงบประมาณ

ทงสน 2,890 ลานบาท

การประมลโครงการดงกลาวเกดขนในเวลาตอมา โดยมผยน

ซองประกวดราคาเพยง 2 ราย ผลปรากฏวาบรษทเอกชนทชนะ

การประมลคอ ธรกจคารวม เอส โอ เอ คอนเซอรเทยม (ประกอบ

ดวย บรษท เอบซ เทคโนโลย และบรษท โมทฟ เทคโนโลย) โดย

เสนอราคา 2,894 ลานบาท ซงตำากวาราคาตงตนประมาณ 3

ลานบาท

อยางไรกตาม ในชวงกอนทำาสญญาระหวาง สปส. กบบรษท

เอกชนทชนะการประมล มเหตการณทสอถงความรบเรงในการ

ทำาสญญา ดงน

• วนท 26 กนยายน 2549 สำานกงานอยการสงสดมหนงสอ

ถงเลขาธการ สปส. เพอใหพจารณาความเหมาะสมของ

ราคาทชนะการประกวด โดยเสนอวาหากไมสามารถแกไข

สญญาได ใหตอรองราคาหรอผลประโยชนใหเปลาเพมเตม

• วนท 27 กนยายน 2549 สปส. เชญบรษทเอกชนทชนะ

การประมลมาเจรจาตอรอง โดยบรษทดงกลาวยนยนราคา

เดม แตเสนอผลประโยชนใหเปลาเปนอปกรณ 20 รายการ

• วนท 28 กนยายน 2549 สปส. ลงนามรวมกบบรษทเอกชน

แมวารกษาการปลดกระทรวงแรงงานไดสงหนงสอแจงใหรอ

การพจารณาจากสำานกงานอยการสงสดอกครง

• วนท 29 กนยายน 2549 สปส. ทำาหนงสอรายงานปลด

กระทรวงแรงงาน เพอใหทราบถงการดำาเนนการทำาสญญา

เชา

จากความรบเรงดงกลาว ทำาใหปลดกระทรวงแรงงานทำา

หนงสอขอให สปส. ชะลอโครงการเพอพจารณาทบทวนอก

ครง บรษทเอกชนผใหเชาระบบจงยนฟองตอศาลปกครอง โดย

เรยกคาเสยหายเปนเงน 556 ลานบาท อยางไรกตาม วนท 28

กมภาพนธ 2550 บรษทขอถอนฟอง เนองจากมการตกลงให

บรษทเขาดำาเนนการเชนเดม โดยจะปรบลดโครงการและวงเงน

ใหเปนโครงการทเกยวของกบ สปส. เทานน

ปญหาทเกดขนจากการดำาเนนโครงการดงกลาว ทำาให

กระทรวงแรงงานทำาหนงสอหารอกบสำานกงานคณะกรรมการ

กฤษฎกาวาเปนการดำาเนนการโดยชอบดวยกฎหมายหรอไม

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 39

Page 35: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ซงสำานกงานคณะกรรมการ

กฤษฎกา มหนงสอลงวนท

25 มถนายน 2550 แจงให

ทราบวา ไมชอบดวยกฎหมาย

เนองจากโครงการดงกลาว

มไดเปนโครงการเฉพาะของ

สปส. หากแตเปนการเชอม

ตอระบบกบหนวยงานอนๆ

ไดแก สำานกงานปลดกระทรวง

แรงงาน กรมการจดหางาน กรม

พฒนาฝมอแรงงาน และกรม

สวสดการและคมครองแรงงาน

อยางไรกตาม เพอให

โครงการดำาเนนตอไปได สปส.

จงแกไขสญญาเพมเตม ลงวนท

18 สงหาคม 2551 โดยปรบแก

ขอบเขตเนองาน และการแบง

งวดงานและคาเชา ทำาใหมลคา

ของโครงการลดลงเหลอ 2,350

ลานบาท

สถานะของคดวนท 16 มถนายน 2552 คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

(ป.ป.ช.) มมตชมลวา การกระทำาของ ไพโรจน สขสมฤทธ เลขาธการ สปส. เปนความผด

มมลความผดทงทางวนยและอาญา โดยเจตนาปกปดขอมลสำาคญ และหลกเลยงไมปฏบต

ตามระเบยบราชการ เพอนำาเงนกองทนประกนสงคมไปใชจายในโครงการดงกลาว ซงขดตอ

มาตรา 24 แหงพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 ทบญญตใหใชเงนกองทนสำาหรบ

การบรหารของสำานกงานประกนสงคมเทานน

กระทรวงแรงงานมคำาสงปลดไพโรจนออกจากราชการตงแตวนท 1 ตลาคม 2551

จงไมมการดำาเนนการทางวนยเพมเตม ขณะทการดำาเนนคดทางอาญายงอยในขนตอนการ

ไตสวนเพมเตมของพนกงานอยการ

ปจจบนไพโรจนเปนผถกกลาวหาเพยงรายเดยวทถกตดสนลงโทษ แมจะมขอสงสย

วาการทจรตในโครงการดงกลาวนาจะเกดจากการสงการโดยฝายการเมอง แตคณะ

กรรมการ ป.ป.ช. ชแจงวาไมสามารถสบสาวไปถงนกการเมองทอยเบองหลงได เชนเดยว

กบคณะกรรมการประกนสงคมทอาจมสวนรเหน กมไดถกลงโทษจากการมมตเหนชอบให

สนบสนนโครงการดงกลาว

ผลกระทบตอประชาชน• การนำาเงนกองทนประกนสงคมไปใชอยางผดวตถประสงค ทำาใหผทไดรบความ

คมครองจากระบบประกนสงคมกวา 10.5 ลานคน เสยประโยชน

• โครงการดงกลาวเปนเพยงการเชาระบบคอมพวเตอร ทำาใหในเดอนตลาคม 2555

สปส. ตองจดสรรงบประมาณอกราว 1,200 ลานบาท เพอซอระบบใหม

เมนคอรรปชน40

Page 36: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• บก สปส. ปดปากปมลอบบ รมต. ตอสญญาคอมฯ 3 เดอน-ทม 1.2 พนล.ซอใหม, สานกขาวอศรา, 14 มกราคม 2556.

• วรวรรณ ชาญดวยวทย, วพากษประกนสงคม กรรมการทขาดความรบผดชอบ, ประชาไท, 23 มกราคม 2556.

• วไลวรรณ แซเตย และ บษยรตน กาญจนดษฐ (2552), ความไมโปรงใสของโครงการจดหาและดำาเนนการระบบงาน

เทคโนโลยสารสนเทศแรงงานกระทรวงแรงงาน, เอกสารคณะกรรมการสมานฉนทแรงงานไทย.

• สานกงานกองทนประกนสงคม (2551-54), รายงานประจาปสานกงานกองทนประกนสงคม.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 41

Page 37: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ผลกระทบต�อประชาชน• การนำเงนกองทนประกนสงคม ไปใชอยางผดวตถประสงค ทำใหผทไดรบความคมครอง จากระบบประกนสงคมกวา 10.5 ลานคนเสยประโยชน

• โครงการดงกลาวเปนเพยง การเชาระบบ ทำใหในเดอน ตลาคม 2555 สำนกงาน ประกนสงคมตองจดสรร งบประมาณอกราว 1.2 พนลานบาท เพอซอระบบใหม

บนได 5 ขน

01 เลขาธการสำนกงานประกน สงคมปดบงขอสงเกตของ คณะอนกรรมการกล�นกรอง งบลงทน เรองการใชเงน กองทนในโครงการเชา ระบบคอมพวเตอรของ กระทรวงแรงงาน

02 คณะกรรมการประกนสงคม มมตใหใชเงนกองทน ประกนสงคมเพอสนบสนน โครงการดงกลาว

03

04

เลขาธการสำนกงานประกน สงคมรบเรงทำสญญา กบบรษทเอกชน โดยไมผาน การพจารณาจากกระทรวง แรงงานและสำนกงาน อยการสงสด

สำนกงานประกนสงคมปรบลด วงเงนของโครงการ เพอให เปนไปตามความเหนของ คณะกรรมการกฤษฎกา

05 คสญญาฝายเอกชนไดประโยชน เน��องจากไมมการจดประมล โครงการใหม ทงทโครงการ เร�มตนอยางไมถกตอง

การเช�าระบบคอมพ�วเตอร�:

โยกเง�นกองทนประกนสงคมไปใช�อย�างผดกฎหมาย

07

กฎหมายประกนสงคมอนญาตให�คณะกรรมการ ประกนสงคมจดสรรเง�นกองทนไม�เกน 10% ของเง�นสมทบในแต�ละป� เพ�อจ�ายค�าเบยประชม ค�าเบยเลยง ค�าทพก และค�าใช�จ�ายในการบร�หาร ของสำนกงาน ซงในป� 2554 คณะกรรมการ ประกนสงคมใช�เง�นดงกล�าวประมาณ 3.14% คดเป�นมลค�า 3,896 ล�านบาท

ด�วยเง�นจำนวนมหาศาล และการอนมตทใช�เพ�ยง มตของทประชมคณะกรรมการประกนสงคม โอกาสทเง�นดงกล�าวจะถกใช�อย�างไม�โปร�งใส จ�งมความเป�นไปได�สง การนำเง�นจากกองทน ประกนสงคมจำนวน 2,890 ล�านบาทไปเช�า ระบบคอมพ�วเตอร�เพ�อใช�ในการดำเนนงาน ของกระทรวงแรงงานในป� 2550 เป�นตวอย�างหนง ทชดเจนของการใช�เง�นอย�างไม�โปร�งใส และน�าจะขดกฎหมาย

งบกระทรวง

เง�นสมทบ

124,23012,423

10%

3,896ของเง�นสมทบ

ใช�จร�ง

ล�านบาท

ล�านบาท

ล�านบาท

สถานะ• ป.ป.ช. มมตชมลความผด นายไพโรจน สขสมฤทธ เลขาธการสำนกงานประกนสงคมในขณะนน ในความผดทางอาญา และความผดทางวนยรายแรง โดยเจตนาปกปดขอมลสำคญ และหลกเลยงไมปฏบตตาม ระเบยบราชการ เพอนำเงน กองทนประกนสงคมไปใชจาย

• นายไพโรจนเปนผกระทำการ ทจรตเพยงรายเดยวทถกลงโทษ แมจะมขอสงสยวาการทจรต น�าจะเกดจากการส�งการโดยฝายการเมอง แต ป.ป.ช. ชแจงวา ไมสามารถสบสาวไปถง นกการเมองทอยเบองหลงได

26,000ล�านบาท

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 4342

Page 38: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

จ�นหลก : อมเตมคำ�

การทจรตเชงนโยบาย โดยเฉพาะโครงการยกษระดบ ‘เมกะโปรเจคท’ สรางความเสยหายอยางรายกาจ เปนความอปยศทลกหลานตองจดจำา

Page 39: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

08 ‘จำานำาขาว’ ฉ�วทกเมด

ปมหลงรฐบาลชดยงลกษณ ชนวตร ดำาเนนโครงการ ‘รบจำานำาขาว

เปลอก’ โดยมเปาหมายหลกคอการยกระดบรายไดของชาวนา

กระทรวงพาณชยอางวาชาวนาทเขารวมโครงการรบจำานำาขาวจะม

รายไดเพมขนจากสวนตางระหวางราคาจำานำาและราคาตลาด และ

ชาวนานอกโครงการจะมรายไดเพมขนจากราคาขาวในตลาดทสง

ขน อนเนองมาจากปรมาณขาวในตลาดลดลง

ในฤดการผลต 2554/2555 (ขาวนาป) และฤดการผลต

2555 (ขาวนาปรง) โครงการนกำาหนดราคารบจำานำาขาวเปลอก

เจาและขาวเปลอกหอมมะลความชน 15 เปอรเซนต ทตนละ

15,000 บาท และ 20,000 บาท ตามลำาดบ ซงสงกวาราคาตลาด

โดยเฉลยในชวงตนป 2554 ทประมาณตนละ 8,000-9,000

บาท และ 12,000-13,000 บาท ตามลำาดบ

โครงการดงกลาวรบจำานำาขาวเปลอกจำานวน 21.65 ลาน

ตน ใชงบประมาณมากกวา 3 แสนลานบาท สวนดานรายรบ

กระทรวงพาณชยแจงวาในชวงเดอนมกราคมถงตลาคม 2555

สามารถระบายขาวไดประมาณ 7.7 ลานตน และไดรบเงนจาก

การระบายขาวประมาณ 42,000 ลานบาท

จากขอมลของคณะกรรมการนโยบายขาวแหงชาต (กขช.)

ในสองฤดการผลตขางตน พบวา โครงการรบจำานำาขาวขาดทน

ไปประมาณ 136,000 ลานบาท และสถาบนวจยเพอการพฒนา

ประเทศไทย (ทดอารไอ) ชวาผลประโยชนสวนใหญตกอยกบ

ชาวนารวยมากกวาชาวนายากจน ยงไปกวานน การทจรตและ

การหาผลประโยชนจากโครงการยงทำาใหงบประมาณรวไหลมาก

ขน โดยผลประโยชนตกอยกบโรงส ขาราชการ บรษทตรวจสอบ

คณภาพขาว (เซอรเวเยอร) และบรษทผสงออกขาวทมเสนสาย

ทางการเมอง

45

Page 40: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชน โครงการรบจำานำาขาวม 2 ขนตอนหลก คอ ขนตอนการ

รบจำานำาและเกบเขาคลงสนคา และขนตอนการระบายขาว โดย

ผบญชาการสำานกคดความมนคง กรมสอบสวนคดพเศษ (ดเอสไอ)

ซงรบผดชอบตรวจสอบการทจรตในโครงการรบจำานำาขาว ระบวา

ทงสองขนตอนมการทจรตโดยชาวนา โรงส ขาราชการ เจาของ

คลงสนคา และอาจรวมไปถงบรษทตรวจสอบคณภาพขาวและ

ผบรหารโครงการทดแลเรองการระบายขาว

1. ขนตอนรบจำานำาขาวและเกบเขา คลงสนคา

แจงขอมลเกนจรงและสวมสทธจำ�นำ� ตามกฎระเบยบของโครงการฯ ชาวนาทมสทธจำานำาขาวตอง

ขอขนทะเบยนผเพาะปลกขาว พรอมทงแจงขอมลพนทเพาะปลก

ขาว ขอมลนจะถกนำามาคำานวณหาปรมาณ (หรอนำาหนก) ขาว

สงสดทชาวนามสทธจำานำา แตชาวนาบางรายแจงพนทเพาะปลก

ขาวเกนความเปนจรง เพอซอขาวจากชาวนานอกโครงการหรอ

จากตางประเทศมาสวมสทธจำานำา หรอชาวนาบางรายอาจขาย

สทธจำานำาใหกบโรงส

โกงคว�มชนและนำ�หนกข�ว แมโครงการจะกำาหนดราคารบจำานำาขาวทตนละ 15,000

บาท แตขาวทมความชนเกน 15 เปอรเซนต จะถกหกลดนำาหนก

และราคารบจำานำา โรงสบางแหงจงหาประโยชนจากกฎระเบยบ

ดงกลาวโดยเพมความชนและลดนำาหนกของขาวดวยวธการ

ตางๆ อาท ใชตาชงและเครองวดความชนทไมไดมาตรฐานหรอ

ควบคมตวเลขได เมอขาวมนำาหนกนอยลง ชาวนาจะเหลอสทธ

จำานำา ทำาใหโรงสมโอกาสนำาขาวมาสวมสทธ หรอเมอขาวมราคา

รบจำานำาลดลงมาก โรงสอาจตอรองขอซอขาวจากชาวนาเอง แลว

นำาขาวกลบมาสวมสทธจำานำาในราคาทสงขน

ปลอมใบชงและใบประทวน หลงจากชงนำาหนกและวดความชน โรงสจะออกใบชง

ใหชาวนานำาไปขนใบประทวนกบเจาหนาทองคการคลงสนคา

(อคส.) จากนนชาวนาจงนำาใบประทวนไปทำาสญญาเงนกกบ

ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) แตโรงส

บางแหงและเจาหนาท อคส. บางคนปลอมใบชงและใบประทวน

โดยบนทกนำาหนกขาวและมลคาการจำานำาสงกวาทวดและชง

ได เพอใหชาวนานำาไปเบกเงน และนำาเงนกลบมาแบงกบโรงส

เวยนเทยนข�วและลอมกองข�ว

เมอรบจำานำาขาว โรงสจะสแปรสภาพขาวเปลอกเปน

ขาวสาร และสงมอบขาวเขาคลงสนคากลาง โดยมเจาหนาท

อคส. หรอเจาหนาทองคการตลาดเพอเกษตรกร (อ.ต.ก.) และ

บรษทตรวจสอบคณภาพขาว ตรวจสอบคณภาพขาวกอนนำา

เขาคลงสนคา

อยางไรกตาม ในบางพนท โรงสและเจาของคลงสนคา

อาจยกยอกขาวไปขายในตลาด และนำาขาวคณภาพตำากวาเขา

มาแทน หรอทเรยกกนวา ‘เวยนเทยนขาว’ โดยบรษทตรวจสอบ

คณภาพขาวและเจาหนาทอาจรวมมอกบโรงสหรอเกดความ

บกพรองในการตรวจสอบ ดงทมรายงานขาววามการฟองโรงส

ในจงหวดนครราชสมาทยกยอกขาวไปไวทคลงสนคาอน หรอม

การตรวจสอบพบวาโรงสในจงหวดพจตรยกยอกขาว 12,000

ตน นอกจากนน เมอมการตรวจสอบคณภาพขาว โรงสและ

เจาของคลงสนคากจะนำาขาวคณภาพดมาลอมขาวคณภาพตำา

หรอทเรยกกนวา ‘ลอมกอง’

เมนคอรรปชน46

Page 41: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

2. ขนตอนการระบายขาว

จทจปลอม: เออประโยชนบรษทสงออก หนงสอ รลก รจรง จำ�นำ�ข�ว ในสมยรฐบาลยงลกษณ

ชนวตร ระบวา ชวงเดอนมกราคมถงตลาคม 2555 โครงการ

รบจำานำาขาวไดระบายขาวออกโดยการเปดประมลทวไปให

กบผประกอบการในประเทศ เพอสงออกหรอจำาหนายใน

ประเทศ 320,000 ตน ขายใหองคกรหรอหนวยงานทงใน

ประเทศและตางประเทศเพอประโยชนสาธารณะ 86,000 ตน

และเจรจาขายแบบรฐตอรฐกบประเทศอนโดนเซย จน และ

โกตดววร อกประมาณ 7.3 ลานตน โดยมการสงมอบแลว

ประมาณ 1.46 ลานตน

อยางไรกตาม ในป 2555 ขอมลการสงออกของกรม

ศลกากรกลบระบวา การขายขาวในรปแบบรฐตอรฐหรอรฐตอ

เอกชน มประเทศจนเปนคคาเพยงประเทศเดยว โดยมปรมาณ

การสงออก 212.49 ตน และมมลคาเพยง 7.43 ลานบาท

ตามรายงานขาวของหนงสอพมพ ประช�ช�ตธรกจ คณะ

ทำางานตรวจสอบขอเทจจรง กระทรวงพาณชย อธบายวา ขอมล

ของกระทรวงพาณชยและกรมศลกากรไมสอดคลองกน เนองจาก

กระทรวงพาณชยใชวธการขายขาวแบบรฐตอรฐ หรอทเรยกวา

‘การขายขาวและการชำาระเงน ณ หนาคลง’ (X-Warehouse)

กลาวคอ เมอกระทรวงพาณชยตกลงขายขาวใหกบรฐบาล

ตางประเทศ รฐบาลผซอจะจางบรษทผสงออกปรบปรงคณภาพ

และสงมอบขาว ดงนน ปรมาณและมลคาการสงออกจงไม

ถกนบในการสงออกขาวแบบรฐตอรฐ แตนบเปนการสงออกขาว

ของบรษทผสงออกทรบปรบปรงคณภาพขาว

อยางไรกตาม เนองจากกระทรวงพาณชยไมยอมเปดเผย

ขอมลสญญาซอขายขาวระหวางรฐตอรฐ ทำาใหเกดขอสงสยวาอาจ

มการเออประโยชนแกบางบรษท ประช�ช�ตธรกจ ตงขอสงเกต

วา กระทรวงพาณชยอาจมไดทำาสญญาซอขายรฐตอรฐแบบการ

ขาย ณ หนาคลง แตมการจดหาบรษทผสงออกมารบซอขาวและ

สงออกแทนรฐบาล โดยขาวทบรษทมารบซอนาจะมราคาถกกวา

การเปดประมลทวไปใหกบบรษทผสงออกขาว เพราะกระทรวง

พาณชยอางวาเปนการขายแบบรฐตอรฐ

นอกจากน กระทรวงพาณชยยงอนญาตใหชำาระคาขาว

ดวยเชคเงนสดแทนการเปดแอลซ (Letter Of Credit: L/C) จาก

ตางประเทศ ซงการกระทำาดงกลาวสนบสนนขอสนนษฐานขาง

ตน ดงท ส.ส. พรรคประชาธปตย ไดอภปรายถงกรณทบรษท

GSSG Import & Export จากประเทศจน มาซอขาวกบกรมการ

คาตางประเทศ แตแทจรงแลวบรษท สยามอนดกา ซงเปนผสง

ออกไทยกลบเปนผซอขาว โดย รฐนธ โสจระกล ทอางวาเปน

ผมอำานาจของบรษท GSSG ในประเทศไทย ไดมอบอำานาจให

นมล รกด เปนผมอำานาจในการลงนามซอขายขาวแบบรฐตอรฐ

แตการจายเงนกลบชำาระดวยเชคเงนสดของธนาคารไทย และ

ลงนามโดย สมคด เรอนสภา ตวแทนของบรษท สยามอนดกา

จากการตรวจสอบของ ส.ส. พรรคประชาธปตย พบหลกฐาน

ทแสดงถงความสมพนธระหวางตวแทนบรษท GSSG

ตวแทนบรษท สยามอนดกา และ ส.ส. พรรคเพอไทย โดย

รฐนธเปนผชวยของ ระพพรรณ พงษเรองรอง ส.ส. บญชรายชอ

พรรคเพอไทย สวนนมลเคยทำางานในบรษท เพรซเดนท อะกร

เทรดดง จำากด ของ อภชาต จนทรสกลพร ซงเปนเจาของบรษท

สยามอนดกา ทงน บรษท เพรซเดนทฯ เคยมสวนเกยวของกบ

การทจรตรบจำานำาขาวในชวงป 2546-2547

ประช�ช�ตธรกจ ตงขอสงเกตวา การเปลยนแปลงอนดบ

บรษทผสงออกขาวไทยอาจมสาเหตมาจากการเออประโยชน

ขางตน โดยในชวงเดอนมกราคมถงสงหาคม 2555 บรษทท

สงออกขาวไดมากทสดคอบรษท สยามอนดกา จำากด จากเดมท

ไมอยใน 5 อนดบแรกในป 2553 อกทงบรษทอนดบ 1 ในการ

สงออกขาวไปประเทศจน คอบรษท อาร แอนด ท ไรซ จำากด

ซงมไดเปนสมาชกของสมาคมผสงออกขาวไทย และไมคอยเปน

ทรจกในวงการคาขาว

กระทรวงพาณชยยงอางวา รฐบาลไทยในฐานะผขาย ไมม

หนาทตรวจสอบใดๆ หลงการขาย ซงแสดงถงความไมรดกม

ในการตรวจสอบวาบรษทผสงออกไดสงขาวไปยงประเทศคคา

จรงหรอไม และเปดโอกาสใหบรษทนำาขาวกลบมาขาย

ในประเทศ ดงท ส.ส. พรรคประชาธปตย กลาวหาวาบรษท

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 47

Page 42: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สยามอนดกา นำาขาวกลบมาขายในประเทศ อกทงบรษท

ผสงออกขาวรายหนงใหสมภาษณกบ ประช�ช�ตธรกจ

วา กระทรวงพาณชยไมไดกำาหนดระยะเวลาทบรษทผรบ

ปรบปรงขาวตองสงขาวออก ไมไดตงอตราคาปรบหาก

บรษทไมไดสงออกตามระยะเวลา และไมไดตรวจสอบ

เอกสารการสงออกของบรษทเพอยนยนการสงออกเลย

การนำาขาวกลบมาขายในประเทศจงนาจะเกดขนจรง

บทวเคราะหของ นพนธ พวพงศกร และ อมมาร สยามวาลา

นกวชาการแหงทดอารไอ ชวาโครงการรบจำานำาขาวนาจะ

ทำาใหปรมาณขาวสารในตลาดลดลง ซงทำาใหราคาขาวสาร

สงขน เพราะขาวเปลอกสวนใหญถกนำาไปจำานำา และ

โครงการรบจำานำาขาวไมไดระบายขาวจำานวนมากภายใน

ประเทศ แตขอเทจจรงกลบไมเปนเชนนน เพราะปรากฏวา

ราคาขาวสารกลบคอนขางคงทระหวางชวงกอนและหลง

โครงการ ดงนนจงเปนไปไดวานาจะมการระบายขาวกลบ

เขาประเทศ

นอกจากน มรายงานวาในชวงเดอนมกราคมถงตลาคม

2555 ประเทศไทยสงออกขาวนงถง 1.78 ลานตน ซง

ไมนาเปนไปได เพราะขาวเปลอกสวนใหญถกนำาไปจำานำา

และโครงการรบจำานำาขาวกมไดกำาหนดใหโรงสทำาขาวนง

การสงออกขาวนงจงเปนอกรองรอยหนงทชวา นาจะ

มการนำาขาวกลบมาขายใหโรงส และถกนำาไปผลตเปน

ขาวนงสงออกดงทเปนขาว

ผลกระทบตอประชาชน

• การโกงความชนและนำาหนกของขาวทำาใหราคารบจำานำา

ตำาลง สงผลใหชาวนาในโครงการเสยผลประโยชน

• การลกลอบนำาขาวในคลงสนคาออกมาขาย ทำาใหราคา

รบซอขาวในประเทศสงขนนอยกวาทควรจะเปน สงผลให

ชาวนานอกโครงการเสยประโยชน

• โครงการมตนทนสงขนและสรางภาระการคลงมากขน โดย

ผลประโยชนตกอยกบบคคลอนมากกวาชาวนา เนองจาก

มการสวมสทธจำานำา การปลอมใบชงและใบประทวน การ

ลกลอบนำาขาวออกจากคลงสนคาไปขาย และการระบาย

ขายขาวออกในราคาถกเกนควร

• ในป 2555 กระทรวงพาณชย คณะอนกรรมการระดบ

จงหวด และสำานกงานตำารวจแหงชาต ตรวจสอบพบการ

ทจรตในโครงการรบจำานำาขาว 115 คด มลคาความเสยหาย

541 ลานบาท และในชวงเดอนมกราคมถงมถนายน 2556

พบการทจรตอก 59 คด มลคาความเสยหาย 79.8 ลานบาท

เมนคอรรปชน48

Page 43: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สถานะของคดคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

(ป.ป.ช.) ตงคณะอนกรรมการไตสวน บญทรง เตรยาภรมย

รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยในขณะนน ในขอหาทจรตใน

โครงการรบจำานำาขาว โดยเฉพาะการขายขาวแบบรฐตอรฐ

ตงแตเรมโครงการถงเดอนมถนายน 2556 พบการทจรต

ทงหมด 174 คด ดงทกลาวขางตน โดยสำานกงานตำารวจแหงชาต

รายงานวา ผตองหาเปนทงชาวนา ผประกอบการโรงส และ

ขาราชการ ซงสำานกงานตำารวจแหงชาตไดสงบางคดใหกบคณะ

กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (ป.ป.ท.)

และคณะกรรมการ ป.ป.ช.

เอกสารอางอง• 1 ทศวรรษ ขายขาวจทจ: (2) เปดขอมลกรมศลฯ 4 ป รฐสงออกขาวแค 4 หมนตน ป 2555 ขายจน 212 ตน, เวบไซต Thaipublica, 

16 เมษายน 2556. 

• เกบตกอภปราย ‘จำานำาขาว’ ขมทรพย G to G ‘เสยเปยง’ ซกเงนในกองทน KTAM – ฮองกง, เวบไซต Thaipublica, 2 ธนวาคม 2555.

• ไขปรศนาขายขาว G to G ขาวไปทไหน-ปรมาณเทาใด และใครสงออก, ประชาชาตธรกจออนไลน, 25 ตลาคม 2555.

• ไขปรศนา ‘สวมสทธ’ ขายขาวจทจ จ ‘บญทรง’ เปดรายชอ บ. ผสงออก, ประชาชาตธรกจออนไลน, 20 ตลาคม 2555.

• คณะกรรมการนโยบายขาวแหงชาต (กขช.), รลก รจรง จำานำาขาว, กรงเทพฯ: กรมการคาภายใน กระทรวงพาณชย, 2555.

• จำานำาขาวปแรกเจง 1.3 แสนลาน แลวปท 2?, ไทยรฐออนไลน, 2 กรกฎาคม 2556.

• ฉาวโฉ! ตร.แจงจบ ‘โรงส’ โคราชโกงจำานำาขาวหมนตน สญ 200 ลาน, ASTV ผจดการออนไลน, 16 ตลาคม 2555.

• นพนธ พวพงศกร และอมมาร สยามวาลา, คนไทยเอาขาวทไหนมากน, เวบไซต ประชาไท, 12 ธนวาคม 2555.

• นพนธ พวพงศกร และอมมาร สยามวาลา, เปลยนประเทศไทยดวยการรบจำานำาขาว: ขอเทจจรงสำาหรบ อ.นธ และประชาชน, 

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย, 2555. 

• ตร.บรรมยหอบคดโกงจำานำาขาว 44 ลาน พรอม 31 ผตองหาสงฟองอยการ, ASTV ผจดการออนไลน, 12 พฤศจกายน 2555. 

• เตนโชวยอดทจรตจำานำาขาวลด พรอมดเดยตรวจสตอก 29 ม.ย.น, เวบไซต เดลนวส, 24 มถนายน 2556.

• บญทรงแจงจทจไมชด จเปด ‘ไอโมง’ สงออกขาว, ประชาชาตธรกจออนไลน, 15 ตลาคม 2555.

• ป.ป.ช. มมตตงอนฯ ไตสวน ‘บญทรง’ ปมรบจำานำาขาว พวงกรณถอดถอน ‘ป-สกำาพล’ แตงตง ‘นายพล’, มตชนออนไลน, 

4 ธนวาคม 2555.

• เปด 25 คด โกงจำานำาขาว 1 ป รฐบาลยงลกษณ, เวบไซต Thaipublica, 11 ตลาคม 2555.

• เปดเครอขาย ‘เวยนเทยน’ ขาว งาบสวนตาง, กรงเทพธรกจออนไลน, 3 ธนวาคม 2555.

• ผงะ! โกงจำานำาขาวพงแตะ 100 คด, หนงสอพมพ ฐานเศรษฐกจ, 30 ธนวาคม 2555 - 2 มกราคม 2556.

• พงศอนทร อนทรขาว มอปราบดเอสไอ เปดกระบวนการทจรตจำานำาขาว โกงไดทกขนตอน ระบสาวไมถงตนตอ, เวบไซต Thaipublica, 

18 เมษายน 2555.

• สมภาษณ: วชร วมกตายน เปดผลสอบสวน G to G ขายขาวใหจน?, ประชาชาตธรกจออนไลน, 27 มนาคม 2556.

• หมายจบ 4 รายโกงขาวพจตร ชาวนาอด ‘ป’ กบฏลดราคาจำานำา, ASTV ผจดการออนไลน, 26 มถนายน 2556.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 49

Page 44: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

โครงการรบจำนำข�าวมสองขนตอนหลก คอขนตอนการรบจำนำและการเกบข�าว เข�าคลงสนค�า และขนตอนการระบายข�าว ซงผลการสอบสวนโดยกรมสอบสวนคดพ�เศษ ระบว�าทงสองขนตอนมการทจร�ตโดยชาวนา โรงส ข�าราชการ เจ�าของคลงสนค�า และอาจรวมถง บร�ษทตรวจสอบคณภาพข�าวและผ�บร�หารโครงการ หร�อกล�าวได�ว�ามการโกงในทกขนตอน

นอกจากน คณะกรรมการนโยบายข�าวแห�งชาต (กขช.) ระบว�า ฤดการผลต 2554/2555 (ข�าวนาป�) และฤดการผลต 2555 (ข�าวนาปรง) ทผ�านมา โครงการฯ ขาดทนไปแล�วประมาณ 1.3 แสนล�านบาท

มลค�าความเสยหาย

ความเสยหายจากการทจรต ในโครงการรบจำนำขาว เฉพาะ 115 คดทตรวจสอบพบในป� 2555 มมลค�าประมาณ

541ล�านบาท

ความเสยหายจากการทจรต ในโครงการรบจำนำขาว เฉพาะ 59 คดทตรวจสอบพบ ในช�วงเดอนมกราคมถงมถนายน 2556 มมลค�าประมาณ

79.8 ล�านบาท

ผลกระทบต�อประชาชน• โครงการฯ มตนทนสงขนและ สรางภาระการคลงมากขน โดยผลประโยชนตกอยกบบคคล อนมากกวาชาวนา เน��องจาก มการสวมสทธจำนำ การปลอม ใบช�งและใบประทวน การลกลอบ นำขาวออกจากคลงสนคาไปขาย และการระบายขายขาวออก ในราคาถกเกนควร

ฤดการผลต 2554/2555 รฐบาลรบจำนำข�าวเปลอกเจ�าตนละ 15,000 บาท ซงสงกว�าราคาตลาด ช�วงต�นป� 2554 (ตนละ 8,000-9,000 บาท)

โครงการรบจำนำข�าว:

โกงได�ทกขนตอน

08

03 โรงสและเจาหนาท องคการคลงสนคา (อคส.) บางรายปลอมใบช�งและ ใบประทวน โดยบนทก ปรมาณขาวและมลคา การจำนำสงกวาทวดและช�งได

01 ชาวนาบางรายแจงขอมล พนทเพาะปลกเกนจรง เพอซอขาวมาสวมสทธจำนำ

บนได 5 ขน

04 โรงส บรษทตรวจสอบ คณภาพขาว และเจาหนาท อคส. บางราย รวมมอกน ลกลอบนำขาวในคลงออกขาย และซอขาวคณภาพตำจากในและตางประเทศมาทดแทน

05 ขายขาวของรฐใหนายหนา ในราคาถก โดยนายหนา เอาขาวไปขายตอทำกำไร มหาศาล งบประมาณ

300,000 ล�านบาทขายข�าวได�

200,000 ล�านบาท ขาดทน

130,000 ล�านบาท

02 โรงสรวมโครงการบางแหงโกงความชนและนำหนกของขาว เพอใหชาวนาเหลอสทธจำนำ และโรงสนำขาวของตนมาสวมสทธ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 5150

Page 45: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

09 หลอกช�วบ�น อางพอเพยง

ปมหลงโครงการเศรษฐกจพอเพยงเพอยกระดบชมชน (ศพช.) หรอทเรยกวา ‘โครงการชมชน

พอเพยง’ เปนโครงการตามนโยบายของรฐบาลพรรคประชาธปตย โดยคณะรฐมนตรมมตเมอวนท

20 มกราคม 2552 จดตงโครงการและแตงตงคณะกรรมการบรหารโครงการเศรษฐกจพอเพยง

เพอยกระดบชมชน (คพช.) ซงมรองนายกรฐมนตรเปนประธานกรรมการบรหารโครงการ พรอมทง

จดตงสำานกงานเศรษฐกจพอเพยงเพอยกระดบชมชน (สพช.) ซงเปนหนวยงานในสงกดสำานกงาน

ปลดสำานกนายกรฐมนตร เพอทำาหนาทธรการ โดยมนองชายของรองนายกรฐมนตรคนดงกลาว

ดำารงตำาแหนงรองผอำานวยการ สพช.

เปาหมายของโครงการนคอ ตองการใหชมชนทวประเทศเขาถงทรพยากรทางการเงน โดย

คนในชมชนมสวนรวมในการเลอกและบรหารจดการโครงการพฒนาศกยภาพของชมชน ตาม

ระเบยบของโครงการชมชนพอเพยง ชมชนตองเลอกโครงการทสอดคลองกบ 4 เปาหมาย ไดแก

การพฒนาอาชพสำาหรบผดอยโอกาส การลดตนทนและปจจยการผลตดานตางๆ การอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาต และการอนรกษพลงงาน นอกจากน คมอการบรหารจดการโครงการเศรษฐกจ

พอเพยงเพอยกระดบชมชน (ฉบบเตม) ยงระบตวอยางของโครงการทจะไมใหการสนบสนนไวดวย

เชน การจดซอเครองกรองนำา

โครงการชมชนพอเพยงไดรบงบประมาณ 2 หมนลานบาท โดยจดสรรใหกบชมชน 84,563

เมนคอรรปชน52

Page 46: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

แหง อยางไรกตาม หลงจากการอนมตจดสรรงบประมาณ 5,369

ลานบาท โครงการกเกดปญหาการทจรตอยางกวางขวางทงใน

ระดบชมชนและสวนกลาง เกยวพนทงขาราชการ นกการเมอง

และนกธรกจ

เสนทางผลประโยชน ตามขนตอนของโครงการชมชนพอเพยง สมาชกในชมชน

ตองประชมกนเพอเลอกโครงการทตองการ และสงรายงานการ

ประชมใหนายอำาเภอ/ผอำานวยการเขต/นายกเทศมนตร ตรวจ

สอบและลงนามในเอกสารการประชม หลงจากนน สพช. จะ

พจารณาและอนมตโครงการ แตในทางปฏบต ขนตอนการเลอก

และการอนมตถกบดเบอนโดยนกการเมองและขาราชการบาง

กลม เพอเออประโยชนแกกลมธรกจอยางนอย 2 กลม ไดแก

บรษทขายสนคาประหยดพลงงานและสนคาพลงงานทดแทน

และบรษทขายปยสำาเรจรป อกทงผบรหารระดบสงของ สพช.

ถกตรวจสอบพบวา มความสมพนธกบกลมธรกจทไดประโยชน

จากการทจรตในโครงการ

1. การเลอกโครงการ จากรายงานขาวของหนงสอพมพ มตชน และผลการ

ตรวจสอบของสำานกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) และคณะ

อนกรรมาธการตดตามการบรหารงบประมาณโครงการเศรษฐกจ

พอเพยงเพอยกระดบชมชน วฒสภา พบวา มกลมคนทอางตว

เปนเจาหนาทของ สพช. ขาราชการทองถน นกการเมองทองถน

และตวแทนบรษทเอกชน เขาไปแทรกแซงกระบวนการตดสนใจ

ของชมชนทงในกรงเทพฯ และภมภาค โดยชกจงใหชมชนเลอก

โครงการทมผลประโยชนแอบแฝงแทนโครงการทตรงกบความ

ตองการของชมชน เชน

• นำาเอกสารแบบฟอรมของโครงการและตวอยางการกรอก

พรอมแนบแผนพบโฆษณาสนคาประหยดพลงงานและ

สนคาพลงงานทดแทนเขาไปในทประชมของชมชน เพอ

ชกชวนใหชมชนเลอกโครงการจดซอสนคาดงกลาว มตชน

รายงานวา ส.ข. พรรคประชาธปตยรวมกบกลมบคคลท

อางตวเปนเจาหนาทของ สพช. ขาราชการทองถน และ

ตวแทนบรษทเอกชน รวมกนกระทำาการดงกลาวกบชมชน

ตางๆ ในเขตบางกะปและเขตบงกม

• หลอกลวงใหชมชนเลอกโครงการจดซอสนคาประหยด

พลงงานและสนคาพลงงานทดแทน โดยบอกวาหากชมชน

เลอกโครงการอนจะไมไดรบการอนมต

• หลอกลวงชมชนวาไดรบงบประมาณเพมเตมเพอจดซอ

สนคาขางตน แตเมอชมชนเสนอโครงการเพมเตม กลบ

กลายเปนการเสนอขอเปลยนแปลงโครงการทชมชนเสนอ

ไปแลว

• หลอกลวงใหชมชนเปลยนโครงการเปนการซอปยสำาเรจรป

โดยอางวาโครงการเดมจะไมไดรบการอนมต หรอหลอกลวง

ใหชมชนเลอกโครงการผลตปยหรอโครงการจดซอเครองมอ

เกษตร แตเมอไดรบการจดสรรงบประมาณแลว กลบให

ชมชนนำาไปซอปยสำาเรจรปแทน ทงน สำานกงานการตรวจ

เงนแผนดน (สตง.) ตรวจสอบพบวาชมชนกวา 100 แหง

ใน 11 จงหวดภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และ

ภาคเหนอ มการยนขอโครงการผลตปยอนทรย โดย

แบบฟอรมทยนขอโครงการมลกษณะของกระดาษ ตวอกษร

และลายมอเหมอนกน

นอกจากน สตง. ยงตรวจสอบพบวา ชมชนสวนใหญเลอก

โครงการจดซอสนคาทคลายกนและจำากดอยไมกประเภท เชน

จากการสมตรวจชมชน 180 แหงในกรงเทพฯ มถง 147 แหง

ทเลอกโครงการซอตนำาดมหยอดเหรยญหรอเครองกรองนำา

พลงงานแสงอาทตย ยงไปกวานน คณะอนกรรมาธการฯ วฒสภา

ตรวจสอบพบวาสนคาทขายใหกบชมชนมราคาแพงกวาสนคา

ในตลาดถง 8-10 เทา เชน ตกรองนำาดมพลงงานแสงอาทตยม

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 53

Page 47: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ราคา 300,000 บาท ทงทราคาตลาดอยทประมาณ 25,000-

35,000 บาท

คณะอนกรรมาธการฯ วฒสภา ตงขอสงเกตวา สพช.

อาจพยายามปกปดขอมลเกยวกบตวอยางโครงการทไมใหการ

สนบสนนและสงเสรมในคมอฉบบเตม โดยคมอการบรหารจดการ

โครงการเศรษฐกจพอเพยงเพอยกระดบชมชน ‘ฉบบยอ’ ทแจก

ใหกบชมชนและขาราชการทองถนนนไมมรายละเอยดดงกลาว

ชมชนจงถกชกชวนใหเสนอโครงการซอสนคาทไมตรงตามหลก

เกณฑ และระเบยบของโครงการฯ ทกำาหนดใหการจดซอจดจาง

ของชมชนไมจำาเปนตองดำาเนนการตามระเบยบของราชการ กเออ

ใหชมชนซอสนคาทมราคาสงผดปกต

นอกจากความผดปกตดงกลาว คณะอนกรรมาธการฯ

วฒสภา ยงตรวจสอบพบวา กระบวนการเลอกโครงการมได

ดำาเนนไปตามหลกเกณฑ เชน มผแทนของครวเรอนเขารวมประชม

ไมถงรอยละ 70 ของครวเรอนในชมชน แตมาลงชอภายหลง

โดยนายอำาเภอ ผอำานวยการเขต หรอนายกเทศมนตรลงนาม

รบรองความถกตองของการประชม โดยอางวาเจาหนาทของ

สพช. อนญาต หรอถกกดดนจากนกการเมองทงในระดบทองถน

และระดบชาต เพอใหโครงการไดรบการอนมตโดยเรว

กลมธรกจทไดประโยชนจากการทจรตขางตนคอ กลมบรษท

ผจำาหนายสนคาประเภทประหยดพลงงานและพลงงานทดแทน

เชน บรษท เอนเนอรย โปร เทคโนโลย จำากด ผจำาหนายตนำาดม

หยอดเหรยญพลงงานแสงอาทตย และบรษท คารเทล เทคโนโลย

จำากด ผจำาหนายเครองผลตปยหมกและกาซชวภาพ ซงเปนหนสวน

ทางธรกจกบบรษท บเอนบ อนเตอร กรป จำากด (มหาชน) ทเปน

ผผลตสนคาประเภทดงกลาว

ทสำาคญคอ ผอำานวยการ สพช. เคยมความเชอมโยงกบ

บรษท บเอนบฯ มากอน โดยในป 2549 ผอำานวยการ สพช.

ดำารงตำาแหนงประธานบรษท อนเตอรแนชนเนลเอนจเนยรง จำากด

(มหาชน) หรอ ไออซ ซงซอหนของบรษท บเอนบฯ ถงรอยละ

23.8 ตอมาผอำานวยการ สพช. ลาออกจากไออซ และขายหน

ของบรษท บเอนบฯ ในป 2550

ยงไปกวานน นองสาวของผอำานวยการ สพช. ยงมความ

สมพนธทางออมกบบรษท บเอนบฯ โดย เปนผมอำานาจทำา

ธรกรรมแทนบรษท พรเมยร คลบ (2005) จำากด ซงถอหนของ

บรษท แบงคอค อนเตอรเนชนแนล เกอรเมต จำากด ในสดสวนท

มากทสด คอรอยละ 41.5 และในชวงเรมโครงการชมชนพอเพยง

บรษท แบงคอคฯ กถอหนของบรษท บเอนบฯ จำานวน 2.4 ลาน

หน หรอคดเปนรอยละ 1.7 ของหนทงหมด 140 ลานหน

นอกจากน ในชวงเดอนมกราคมถงเมษายน 2552 บรษท

คารเทล เทคโนโลย จำากด ซงเปนหนงในบรษททจำาหนายสนคา

ของบรษท บเอนบฯ ไดบรจาคเงนใหกบพรรคประชาธปตย

500,000 บาท ในชวงกอนเรมโครงการ

สำาหรบกรณการเออประโยชนแกบรษทขายปย จากการ

ตรวจสอบของหนวยงานตางๆ ยงไมพบหลกฐานเกยวกบกลม

บรษททไดรบผลประโยชน และความสมพนธระหวางผบรหาร

โครงการและกลมธรกจทไดรบผลประโยชน แม ส.ส. พรรค

ประชาธปตยกลาวหาวาปยสวนใหญเปนปยจาก หจก. ฟกเทยน

สราษฎรการเกษตร ซงมญาตของอดตนายกรฐมนตรและหวหนา

พรรคไทยรกไทยเปนกรรมการ แต หจก. ฟกเทยนฯ ชแจงวา หจก.

เนนสงออกสนคา สวนการขายปยในประเทศเปนการดำาเนนงาน

ของตวแทน และ หจก. ฟกเทยนฯ กไมมความสมพนธกบบคคล

ผมอำานาจในโครงการ อกทงปยทขายใหกบชมชนกมาจากหลาย

บรษท

2. การพจารณาและการอนมตโครงการ

ความผดปกตในขนตอนนม 3 ประการ กลาวคอ

ประการแรก คณะอนกรรมการอำานวยการโครงการซง

มอำานาจในการพจารณาและอนมตการจดสรรงบประมาณ

อนมตโครงการทไมตรงตามหลกเกณฑของโครงการ เชน

การซอเครองกรองนำาหรอการซอปย ทงน ตามรายงานขาว

ของ มตชน ประธานกรรมการบรหารโครงการ มตำาแหนง

เปนประธานคณะอนกรรมการอำานวยการโครงการดวย

สวนนองชายของประธานฯ ไมเพยงดำารงตำาแหนงรอง

ผอำานวยการ สพช. แตยงดำารงตำาแหนงหวหนากลมงาน

เมนคอรรปชน54

Page 48: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ผลกระทบตอประชาชน• ชมชนเสยโอกาสในการพฒนา ไมไดซอสนคาตามทตองการ และสนคาทซอกไมมประสทธภาพ

เชน แผงโซลารเซลลทตดตงกบตกรองนำามขนาดเลกเกนไป ไมสามารถจายไฟไดเพยงพอตอ

การทำางานของเครองกรองนำา การใชงานจงยงตองพงพากระแสไฟฟาเหมอนตกรองนำาปกต

หรอโคมไฟสองสวางพลงงานแสงอาทตยกใหแสงสวางไดไมเพยงพอ

• งบประมาณของรฐบางสวนสญเปลา เนองจากสนคาทซอไมตรงกบความตองการของชมชน

และไมมประสทธภาพ อกทงมราคาสงเกนจรง

ซงมอำานาจกลนกรองโครงการกอนสงใหกบคณะอนกรรมการ

อำานวยการโครงการ

ประการทสอง ชมชนเสนอโครงการแบบหนง แตกลบได

รบอนมตโครงการทเกยวกบการจดซอสนคาประเภทประหยด

พลงงาน ประเภทพลงงานทดแทน หรอการจดซอปย จากรายงาน

ขาวของ มตชน คณะทำางานตรวจสอบขอเทจจรงเรองรองเรยน

โครงการชมชนพอเพยง ตรวจสอบพบวา โครงการรานคาชมชนท

ชมชนตางๆ เสนอมาซงมวงเงนรวมกน 130 ลานบาท ถกเปลยน

เปนโครงการซอปยรอยละ 50 หรอประมาณ 65 ลานบาท และ

โครงการซออปกรณการเกษตรวงเงน 2,100 ลานบาท ถกเปลยน

เปนโครงการซอปยถงรอยละ 70

ประการทสาม คณะอนกรรมาธการฯ วฒสภา พบหลกฐาน

ททำาใหสงสยวา เจาหนาทของ สพช. ผมหนาทกลนกรองและเสนอ

โครงการใหคณะอนกรรมการอำานวยการโครงการพจารณาอนมต

สมรรวมคดกบกลมคนทหลอกลวงชมชนเพอหาผลประโยชนจาก

โครงการ เชน ชมชน 8 แหงในเขตเทศบาลตำาบลนายม จงหวด

อำานาจเจรญ เสนอโครงการมายง สพช. แตยงไมไดรบการ

พจารณา ตอมาถกชกชวนใหเสนอโครงการซอสนคาเพมเตม

ทำาใหไดรบอนมตแทนโครงการเดม

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 55

Page 49: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

สถานะของคด• รองนายกรฐมนตร ผอำานวยการ สพช. และนองชายของรองนายกรฐมนตร ลาออกจากตำาแหนงผบรหารโครงการ

• พรรคประชาธปตยมมตใหสมาชกพรรค 4 คน (2 คน เปน ส.ข. เขตบางกะปและเขตบางพลด) หมดสภาพความเปนสมาชก

ของพรรค เนองจากมความประพฤตไมเหมาะสม ในกรณถกกลาวหาวารวมกบตวแทนของบรษทเอกชนชกจงชมชนใหเลอก

โครงการจดซอสนคาทเปนประโยชนตอบรษทเอกชน

• สพช. ยกเลกการจางงานเจาหนาท 5 คน ซงถกตรวจสอบพบวาสอเคากระทำาการทจรต และแจงความกบกองบงคบการ

ปราบปรามเพอใหสบสวนเจาหนาท 3 ใน 5 คนทมพฤตการณสอไปในทางใชอำานาจโดยมชอบ จากนนกองบงคบการปราบปราม

จงสงสำานวนคดใหกบคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) อยางไรกตาม ผถกกลาวหาทง 3 คน

มเพยงคนเดยวทเปนขาราชการ ซง ป.ป.ช. มอำานาจไตสวน สวนอก 2 คน มสถานะเปนลกจางชวคราว ซง ป.ป.ช. ไมมอำานาจ

ไตสวน

• สำานกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) สรปผลการตรวจสอบวาประชาชนไมไดประชมเพอเลอกโครงการตามระเบยบ แตม

การแทรกแซงจากบคคลภายนอกทอางตวเปนเจาหนาทของ สพช.

• คณะอนกรรมาธการฯ วฒสภา สรปผลการตรวจสอบวา ผบรหารโครงการและ สพช. รวมทงขาราชการทองถน มพฤตการณ

อนเชอไดวากระทำาการทจรตเพอใหเกดการจดซอสนคาทไมเปนไปตามความตองการของชมชนและไมเปนไปตามหลกเกณฑ

56

Page 50: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• คมอการบรหารจดการโครงการเศรษฐกจพอเพยงเพอยกระดบชมชน (ฉบบเตม), 

สานกงานเศรษฐกจพอเพยงเพอยกระดบชมชน สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร, 

2552. 

• คมอการบรหารจดการโครงการเศรษฐกจพอเพยงเพอยกระดบชมชน (ฉบบยอ), 

สานกงานเศรษฐกจพอเพยงเพอยกระดบชมชน สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร, 

2552. 

• ป.ป.ช. ตง 2 อนฯ สอบชมชนพอเพยง ขอสำานวน ‘บรรล’ ขยายผลทจรต สธ., 

หนงสอพมพ มตชน, 7 มกราคม 2553.

• เปดโปงทจรต ‘ชมชนพอเพยง’ ยบยงแผนรมทง ‘ไทยเขมแขง’, หนงสอพมพ มตชน, 

รวมเอกสารขาวประกวด, สมาคมนกขาว นกหนงสอพมพแหงประเทศไทย. 2552.

• ผลสอบ กมธ. วฒฯ ตแผกลโกง ‘ชมชนพอเพยง’ หมกเมด-มว-ปกปองคนผด, 

หนงสอพมพ มตชน, 8 กมภาพนธ 2553. 

• สอบเสนทางทจรต ‘ชมชนพอเพยง’ จากปากคำาประธานชมชน ‘เทพเทว’, กรงเทพ

ธรกจ, 9 สงหาคม 2552.

• สานกงานการตรวจเงนแผนดน, รายงานการตรวจสอบการดาเนนงานโครงการเศรษฐกจพอเพยงเพอยกระดบชมชน (ศพช.).

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 57

Page 51: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

บนได 4 ขน

01 กลมคนทอางวาเปนเจาหนาท ของ สพช. นกการเมอง และขาราชการหลอกลวงชมชน ใหเลอกโครงการทเออประโยชน แกบรษทเอกชน

02

03

สถานะ

1. รองนายกรฐมนตร ผอำนวยการ สพช. และนองชายของ รองนายกรฐมนตร ลาออก จากตำแหน�งผบรหารโครงการ

2. พรรคประชาธปตยใหสมาชก พรรค 4 คน (2 คนเปน ส.ข. เขตบางกะปและเขตบางพลด) หมดสภาพความเปนสมาชก ของพรรค เน��องจากมความ ประพฤตไมเหมาะสม

3. สพช. ยกเลกการจางงาน เจาหนาท 5 คนซ�งถกตรวจสอบ พบวาสอเคากระทำการทจรต

4. สำนกงานการตรวจเงนแผนดน สรปผลการตรวจสอบวา ประชาชนไมไดประชม เพอเลอกโครงการตามระเบยบ ของโครงการฯ แตมการ แทรกแซงจากบคคลภายนอก

5. คณะอนกรรมาธการตดตาม การบรหารงบประมาณโครงการ เศรษฐกจพอเพยงเพอยกระดบ ชมชน วฒสภา สรปผลการ ตรวจสอบวาผบรหารโครงการ และ สพช. รวมทงขาราชการทองถ�น มพฤตการณอนเชอไดวากระทำการทจรต

ความเสยหาย• ชมชนเสยโอกาสในการพฒนา เพราะไมไดซอสนคาตามท ตองการ และสนคาทซอกไมม ประสทธภาพ

• งบประมาณของรฐบางสวน สญเปลา เน��องจากสนคาทซอ ไมตรงกบความตองการของ ชมชนและไมมประสทธภาพ อกทงมราคาสงเกนจรง

บร�ษท พร�เมยร� คลบ (2005) ถอห�น 41.5% ของบร�ษทแบงคอคฯ

บร�ษท แบงคอค อนเตอร�เนชนแนล เกอร�เมต ถอห�น 1.7% ของบร�ษทบเอนบฯ

บร�ษท บเอนบ อนเตอร� กร�ป ได�รบผลประโยชน�จากโครงการทเป�นป�ญหา

บร�ษท คาร�เทล เทคโนโลย เป�นห�นส�วนกบบร�ษทบเอนบฯ และบร�จาคเง�น 500,000 บาทให�พรรคประชาธป�ตย�

น�องสาวของผ�อำนวยการสำนกงานเศรษฐกจพอเพ�ยงเพ�อยกระดบชมชน (สพช.) ในขณะนน เป�นผ�มอำนาจทำธรกรรมแทนบร�ษทพร�เมยร�ฯ

รองนายกรฐมนตร� ประธานกรรมการบร�หารโครงการ สมาชกพรรคประชาธป�ตย�

วงจรโครงการชมชนพอเพ�ยง

300,000บาท

30,000บาท

ราคาตลาด

ราคาโครงการชมชนพอเพ�ยงราคาเคร�องกรองนำ

โครงการชมชนพอเพ�ยง:

หลอกลวงชาวบ�าน อนมตโครงการไม�ชอบ

09

เป�าหมายของโครงการเศรษฐกจพอเพ�ยงเพ�อ ยกระดบชมชน คอการให�ชมชนทวประเทศ มส�วนร�วมในการเลอกและบร�หารจดการโครงการ โดยรฐจะสนบสนนทางการเง�น แต�กลบปรากฏว�า บางชมชนถกหลอกให�เลอกโครงการทเออประโยชน�แก�บางบร�ษท หร�อบางชมชนได�รบอนมต โครงการทไม�ได�เลอก จากการสมคบกน ของกล�มคนทอ�างว�าเป�นข�าราชการ นกการเมอง และนกธรกจ

นายอำเภอ/ผอำนวยการเขต/ นายกเทศมนตร ลงนามรบรอง ความถกตองของกระบวนการ การประชม ทงทมบคคล ภายนอกมาแทรกแซง การประชม และมจำนวน ครวเรอนไมครบตามหลกเกณฑ ของโครงการ

04 คณะอนกรรมการอำนวยการ โครงการ อนมตโครงการ ทไมตรงกบหลกเกณฑของ โครงการ/ปรบเปลยนโครงการทชมชนตองการ เปนโครงการทเออประโยชนแกบรษทเอกชน

คณะทำงานกล�นกรองไมสง คำขออนมตโครงการของชมชน เปดโอกาสใหกลมคนทอางวา เปนเจาหนาทของ สพช. นกการเมอง และขาราชการ หลอกลวงชมชนใหเปลยน โครงการ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 5958

Page 52: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

10 กกโควต� ‘กากถวเหลอง’

ปมหลง‘กากถวเหลอง’ เปนหนงในวตถดบอาหารสตวทสำาคญ

การผลตกากถวเหลองในประเทศไทย ทงจากเมลดถวเหลอง

ในประเทศและการนำาเขา มปรมาณเพยงรอยละ 30 ของความ

ตองการ ไทยจงตองนำาเขากากถวเหลองมากกวา 2 ลานตน

ตอป ซงมากเปนอนดบ 4 ของโลก โดยในชวงป 2551-2554

แหลงนำาเขาทสำาคญของไทย ไดแก บราซล ประมาณรอยละ 50

อารเจนตนา รอยละ 34 อนเดย รอยละ 9 และสหรฐอเมรกา

รอยละ 7

ภายใตความตกลงขององคการการคาโลก (World Trade

Organization: WTO) ไทยจะตองเปดเสรตลาดกากถวเหลอง

โดยกำาหนดอตราภาษนำาเขาไวทระดบไมเกนรอยละ 20 สำาหรบ

การนำาเขากากถวเหลองในโควตา 230,000 ตน ขณะทการนำา

เขาสวนทเกนจากโควตาจะตองเสยภาษมากกวา โดยกำาหนด

อตราภาษนำาเขาไวไมเกนรอยละ 133 ทงน ในป 2556 อตรา

ภาษทเรยกเกบจรง (applied rate) สำาหรบการนำาเขากากถว

เหลองอยทรอยละ 2 ขณะทการนำาเขาทเกนจากโควตาอยท

รอยละ 6 และตองเสยคาธรรมเนยมพเศษตนละ 2,519 บาท

เสนทางผลประโยชน การกำาหนดโควตาการนำาเขากากถวเหลองทำาใหมการเสย

ภาษแตกตางกนระหวางการนำาเขากากถวเหลองในโควตากบ

นอกโควตา ซงผประกอบการยอมตองการสทธในการนำาเขา

กากถวเหลองในโควตา

อยางไรกตาม กอนทผประกอบการจะสามารถขอหนงสอ

รบรองสทธการใชโควตา หนวยงานภาครฐจะตองออกระเบยบ

เกยวกบการนำาเขาใหชดเจนเสยกอน ทงน เนองจากกฎหมาย

กำาหนดใหออกระเบยบดงกลาวปตอป จงทำาใหผมอำานาจ

สามารถชะลอการออกระเบยบ เพอสรางชองทางในการเรยก

รบผลประโยชนจากผนำาเขากากถวเหลอง

ขนตอนการกำาหนดมาตรการนำาเขากากถวเหลองมดงน

1. คณะกรรมการนโยบายอาหาร ซงมรฐมนตรวาการ

กระทรวงพาณชยเปนประธาน จะกำาหนดมาตรการการนำาเขา

สนคาอาหารปตอป และนำาเสนอมาตรการตอคณะรฐมนตร

เพอใหความเหนชอบ

2. กระทรวงการคลงออกประกาศลด/ยกเวนอากรสำาหรบ

การนำาเขาในโควตา

เมนคอรรปชน60

Page 53: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

3. กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย ออก

ระเบยบการออกหนงสอรบรองสทธ โดยใหมผลบงคบใช

ตงแตวนท 1 มกราคมของปถดไป

จากขนตอนดงกลาว จะเหนไดวากระทรวงพาณชย

มอำานาจทงตนทางและปลายทางในการออกระเบยบท

เกยวของกบการนำาเขากากถวเหลอง กลาวคอ รฐมนตร

วาการกระทรวงพาณชยเปนประธานคณะกรรมการ

นโยบายอาหาร ซงกำาหนดมาตรการการนำาเขา และเปน

ผลงนามในระเบยบการออกหนงสอรบรองสทธ

ตวอยางของปญหาทเกดขน เชน ในเดอนพฤศจกายน

2552 ผประกอบการจากสมาคมผผลตอาหารสตวไทย

เปดเผยวา สมาคมฯ ไดยนหนงสอตอกระทรวงพาณชย

เพอใหคณะกรรมการนโยบายอาหารเรงกำาหนดมาตรการ

การนำาเขากากถวเหลอง ขาวโพดเลยงสตว และปลาปน

ซงเปนวตถดบสำาคญของอาหารสตว ใหชดเจนถง 3 ครง

แตรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยเพกเฉย จนกระทง

ตองนำาเรองเขาสทประชมคณะกรรมการรวมภาครฐและ

เอกชนเพอแกไขปญหาทางเศรษฐกจ (กรอ.) ทมนายก-

รฐมนตรเปนประธาน เรองดงกลาวจงมความคบหนา

ผนำาเขากากถวเหลองชแจงวา ปกตแลวจะมการนำา

เขากากถวเหลองเดอนละประมาณ 200,000 ตน หาก

ยงไมมประกาศออกมา สนคาทงหมดจะตองจดเกบไว

บนเรอ ซงมคาใชจายโดยรวมวนละประมาณ 3 ลานบาท

นอกจากน หากระเบยบออกมาลาชา ผประกอบการกจะ

ตองเสยภาษในอตราทสงขน แมจะสามารถขอคนภาษได

ภายหลง แตกตองใชเวลา 6-10 เดอน ซงเปนการเพม

ตนทนอยางมาก โดยผประกอบการชแจงวา ความลาชา

ในการออกระเบยบดงกลาวเกดขนเนองจากมผตองการ

เรยกรบผลประโยชน

ผลกระทบตอประชาชน

• การกำาหนดโควตาการนำาเขากากถวเหลอง ทงทประเทศไทย

ผลตไดไมเพยงพอกบความตองการ ทำาใหประชาชนและ

ผประกอบการตองซอกากถวเหลองในราคาแพงกวาทควร

จะเปน และสรางชองทางในการเรยกรบผลประโยชนจาก

ผนำาเขากากถวเหลอง

• ผเลยงสตวไดรบความเดอดรอนจากความลาชา และมภาระ

ตนทนดานคาขนสงทางเรอทเตรยมนำาเขากากถวเหลอง

เอกสารอางอง• ทวงสญญานำาเขากากถวเหลอง 8 สมาคมปศสตวโวย ก.พาณชยอนมตชา

เสยหายยบ, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ, 3 ธนวาคม 2552.

• นายกฯ จออกนโยบายกากถวเหลอง, หนงสอพมพ กรงเทพธรกจ, 19 

พฤศจกายน 2552.

• เอกชนจ ‘พรทวา’ คลอดนโยบายกากถว, ผจดการออนไลน, 1 ธนวาคม 2552.

• สมาคมผผลตอาหารสตวไทย (2554), นโยบายและมาตรการการนำาเขากากถว

เหลอง ป 2554, วารสารธรกจอาหารสตว, เลมท 139, กรกฎาคม-สงหาคม 

2554. 

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 61

Page 54: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

2549 2550 25510.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

หน�วย: ลานตน

ผลกระทบต�อประชาชน

การนำเข�ากากถวเหลอง:

โควตาสร�างช�องทจร�ต

10

ประเทศไทยผลตกากถวเหลองได�เพ�ยง 30% ของความต�องการ ดงนนจ�งต�องนำเข�ามากกว�า ป�ละ 2 ล�านตน ซงมากเป�นอนดบ 4 ของโลก แต�การกำหนดอตราภาษทแตกต�างกนมาก ระหว�างการนำเข�ากากถวเหลองในและนอกโควตา และการทกระทรวงพาณชย�มอำนาจ ในการออกระเบยบในการนำเข�ากากถวเหลอง ทำให�เกดช�องทางในการเร�ยกรบผลประโยชน� จากผ�นำเข�า

บนได 3 ขน

01 02 03 อตราภาษทแตกตางกนมาก ระหวางการนำเขากากถ�วเหลองในและนอกโควตา ทำให ผประกอบการตองแยงโควตาการนำเขา

กระทรวงพาณชยมอำนาจ ออกระเบยบในการนำเขา กากถ�วเหลอง รวมถงระเบยบ การออกหนงสอรบรองสทธ การใชโควตา

ผมอำนาจชะลอการออก ระเบยบดงกลาว เพอสราง ชองทางในการเรยกรบ ผลประโยชนจากผนำเขา กากถ�วเหลอง • การกำหนดโควตาการนำเขา

กากถ�วเหลอง ทงทประเทศไทย ผลตไดไมเพยงพอกบ ความตองการ ทำใหประชาชน และผประกอบการตองซอ กากถ�วเหลองในราคาแพงกวา ทควรจะเปน และสรางชองทาง ในการเรยกรบผลประโยชน จากผนำเขากากถ�วเหลอง

• สมาคมผผลตอาหารสตวไทยประมาณการวาผนำเขา ตองแบกภาระคาขนสงทางเรอ ทเตรยมนำเขากากถ�วเหลอง ปรมาณ 2 แสนตน (ระหวาง รอรฐมนตรลงนามในระเบยบการออกหนงสอรบรองสทธการใช โควตา) ประมาณวนละ 3,000 ดอลลาร และผเลยงสตว ไดรบความเดอดรอนจาก ความลาชา เพราะไมทราบตนทน กากถ�วเหลองทแน�ชด

นำเข�านอกโควตาเสยภาษมากกว�าในโควตาตนละ

3,000บาท

โควตาการนำเข�ากากถวเหลองมเพ�ยง

230,000ตน

หร�อ 1 ใน 10 ของปร�มาณทนำเข�าทงหมด

เป�ดช�องให�แสวงหาผลประโยชน�

ได�มากทสด

690ล�านบาท

ผลผลตและความต�องการใช�กากถวเหลอง 2549-2551

ความตองการใชกากถ�วเหลอง

ผลผลตกากถ�วเหลองในประเทศ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 6362

Page 55: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

12 โรงไฟฟ�บ�งคล� กบ EIA ทหายไป

ปมหลงรฐบาลมนโยบายสงเสรมใหเอกชนมบทบาทในการผลตไฟฟาตงแตป 2532 เพอเพมการ

แขงขนในกจการพลงงาน และผบรโภคมพลงงานใชอยางเพยงพอในราคาทเหมาะสม รวมถง

เปนการลดภาระการลงทนและภาระหนสนของรฐ ตอมาในป 2535 คณะรฐมนตรจงมมตเหน

ชอบตามขอเสนอของคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต (กพช.)1 ใหมการลงทนผลตไฟฟา

โดยเอกชน ในรปของผผลตไฟฟาอสระ (Independent Power Producer: IPP)

การลงทนผลตไฟฟาในรปของผผลตไฟฟาอสระนนมการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย

(กฟผ.) เปนผทำาสญญาการรบซอไฟฟา (Power Purchase Agreement: PPA) จากเอกชน โดย

กฟผ. จะออกประกาศรบซอไฟฟา (Request for Proposal: RFP) เพอใหผผลตเอกชนยนขอเสนอ

ในการผลตไฟฟา ซงในขอเสนอนนจะประกอบดวยชนดพลงงานทใชในการผลตไฟฟาและสถานท

ตงโรงไฟฟา นอกจากน การรบซอไฟฟาจะมการกำาหนดเงอนไขใหเอกชนตองจดทำารายงานการ

วเคราะหผลกระทบดานสงแวดลอม (Environmental Impact Assessment: EIA) เพอขอความ

เหนชอบจากสำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กอนเรมตนการซอ-ขายไฟฟาตามสญญา

1  คณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต จดตงขนตามพระราชบญญตคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต พ.ศ. 2535 โดยม

นายกรฐมนตรเปนประธานกรรมการ  คณะกรรมการฯ มอานาจหนาทหลกในการเสนอนโยบายและแผนการบรหารและพฒนาพลงงาน

ของประเทศตอคณะรฐมนตร รวมถงกาหนดหลกเกณฑและเงอนไขในการกาหนดราคาพลงงานใหสอดคลองกบนโยบายและแผนการ

บรหารและพฒนาพลงงานของประเทศ

เมนคอรรปชน68

Page 56: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมอวนท 4 มถนายน 2550 กพช. มมตเหนชอบแนวทาง

การออกประกาศเชญชวนเพอรบซอไฟฟาชวงป 2555-2557

ตอมา สำานกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) กระทรวง

พลงงาน จงออกประกาศรบซอไฟฟาจากเอกชนเมอวนท 27

มถนายน 2550 ภายหลงการประเมนและคดเลอกขอเสนอ

จากผผลตไฟฟาเอกชน คณะอนกรรมการประเมนและคดเลอก

ขอเสนอการรบซอไฟฟา2 มมตคดเลอกผผลตไฟฟาเอกชนจำานวน

4 ราย รวมถงบรษท สยามเอนเนอรจ จำากด3 ซงวางแผนจะกอสราง

โรงไฟฟาทอำาเภอบางคลา จงหวดฉะเชงเทรา

เสนทางผลประโยชนการทำาสญญาซอขายไฟฟากบบรษท สยามเอนเนอรจ จำากด

มความไมโปรงใสในหลายขนตอน ไดแก หนง-ทำาสญญาทงทยง

ไมมการเสนอรายงาน EIA ตามขอกำาหนดในการคดเลอกเอกชน

เมอเรมแรก สอง-มการแกไขสญญาซงเสมอนเปนการขยายระยะ

เวลาการจดทำา EIA และสาม-มการยายสถานทตงโรงไฟฟา และ

ขอปรบขนคาไฟฟาเนองจากตนทนทเพมขน ความไมโปรงใส

เหลานกอใหเกดความกงวลวาอาจมการเออประโยชนแกเอกชน

เมอวนท 7 ธนวาคม 2550 กพช. มมตรบทราบผลการ

คดเลอกโครงการของคณะอนกรรมการประเมนและคดเลอก

ขอเสนอการรบซอไฟฟา ซงกำาหนดใหเอกชนเจาของโครงการ

ตองยนรายงาน EIA ตอ สผ. กอนหนานแลว คอภายในวนท

18 พฤศจกายน 2550 และจะตองไดรบการอนมตจากคณะ

กรรมการสงแวดลอมแหงชาต ภายในวนท 30 กนยายน 2551 จง

จะสามารถทำาสญญาซอขายไฟฟากบ กฟผ. ได อยางไรกตาม ณ

เวลาท กพช. มมตรบทราบผลการคดเลอกดงกลาว บรษท สยาม

เอนเนอรจ จำากด ยงมไดเสนอรายงาน EIA ให สผ. พจารณาตาม

ทกำาหนดแตอยางใด

2  คณะอนกรรมการ ประกอบดวย ผอานวยการสานกงานนโยบายและแผนพลงงาน 

เปนประธาน ผแทนจากสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

และสานกงานบรหารหนสาธารณะ เปนอนกรรมการ

3  ปจจบนใชชอวา บรษท กลฟ เจพ ยท จากด

ตนป 2551 เกดการชมนมคดคานจากชมชนในพนท

ทำาใหบรษท สยาม เอนเนอรจ จำากด ไมสามารถเขาไปสำารวจ

พนทเพอจดทำารายงาน EIA ได แตกลบมการลงนามในสญญา

ซอขายไฟฟาระหวาง กฟผ. กบบรษท เมอวนท 10 ตลาคม

2551 ตอมากลมผคดคานการกอสรางโรงไฟฟาบางคลาได

ชมนมปดถนนเมอวนท 8-13 มถนายน 2552 จนนำาไปสการจด

ทำาบนทกขอตกลงระหวางตวแทนกลมผคดคานกบสวนราชการ

ซงประกอบดวยสำานกนายกรฐมนตร กระทรวงพลงงาน และ

จงหวดฉะเชงเทรา เมอวนท 13 มถนายน 2552 โดยมขอตกลง

ใหจงหวดทำาหนงสอถงภาครฐเพอใหบรษทพจารณาหาสถานท

กอสรางโรงไฟฟาแหงใหมนอกพนทอำาเภอบางคลา

หลงเหตการณดงกลาว กฟผ. กบบรษทจงลงนามใน

สญญาฉบบแกไขเมอวนท 17 มถนายน 2552 โดยเลอน

กำาหนดจายไฟฟาเขาระบบหนวยท 1 และหนวยท 2 ออกไป

เปนเดอนมนาคม 2556 และกนยายน 2556 ตามลำาดบ รวมทง

เลอนกำาหนดวนทจะตองไดรบอนมต EIA เปนวนท 31 ธนวาคม

2553

26 พฤศจกายน 2552 กพช. มมตใหตงคณะอนกรรมการ

เพอพจารณาหาแนวทางดำาเนนการตอ โดยคณะอนกรรมการ

ไดทำาหนงสอหารอไปยงอยการสงสด จากนนสำานกงานอยการ

สงสดใหความเหนวา การคดคานจากผชมนมจนทำาใหบรษท

ไมสามารถเขาสำารวจพนทไดนน หากรฐไมสามารถสนบสนน

และอำานวยความสะดวกแกคสญญาในการดำาเนนการจดทำา

EIA ไดโดยปกต อาจถอไดวาเปนเหตสดวสย (Force Majeure)

ความเหนดงกลาวทำาให กพช. มมตเมอวนท 28 มถนายน 2553

เหนชอบการยายสถานทตงโรงไฟฟาของบรษท สยามเอนเนอรจ

จำากด จากอำาเภอบางคลา จงหวดฉะเชงเทรา ไปอยทสวน

อตสาหกรรมโรจนะ อำาเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา

และเลอนกำาหนดจายไฟฟาเขาระบบอกครง โดยกำาหนดการ

จายไฟฟาหนวยท 1 และหนวยท 2 เปนเดอนมถนายน 2558

และธนวาคม 2558 ตามลำาดบ

นอกจากน กพช. ยงเหนชอบการขอปรบขนคาไฟฟาท

เสนอขายใหกบ กฟผ. เพมอกประมาณ 9.8 สตางคตอหนวย

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 69

Page 57: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เนองจากตนทนทเพมขนจากการเลอนกำาหนดจายไฟฟาเขาส

ระบบ และตนทนจากการยายพนทกอสรางใหม โดยอางวาการ

ขอปรบขนคาไฟฟาดงกลาวไมใชการชดเชยคาเสยหายจากการ

ดำาเนนการในทตงเดม และไมไดเปนการเออประโยชนแกคสญญา

เนองจากผลตอบแทนของโครงการทตงใหมไมสงกวาทตงเดม

และคาไฟฟารวมไมสงกวาโรงไฟฟาประเภทเดยวกนของผประมล

ในลำาดบถดไปในการประมลรอบเดยวกน

ผลกระทบตอประชาชน• ความไมโปรงใสในการทำาสญญาซอขายไฟฟากบบรษท สยามเอนเนอรจ จำากด สงผลใหการ

จายไฟฟาเขาระบบลาชากวากำาหนดถง 3 ป 3 เดอน ในขณะทความตองการใชไฟฟาสงขน

เรอยๆ

• การขอปรบขนคาไฟฟาทเสนอขายใหกบ กฟผ. เพมอกประมาณ 9.8 สตางคตอหนวย เปน

ภาระทประชาชนไมควรตองแบกรบ เนองจากบรษท สยามเอนเนอรจ เปนผเลอกพนท

กอสรางโรงไฟฟาทอำาเภอบางคลาเอง

• ในอนาคต กรณนอาจเปนกรณตวอยางททำาใหบรษทเอกชนทยนขอเสนอไมทำาการศกษา

พนทสรางโรงไฟฟาอยางละเอยดรอบคอบกอนยนประมล เนองจากหากเกดปญหาสดวสย

กสามารถขอยายพนทสรางโรงไฟฟาได โดยบรษทยงไดผลตอบแทนเทาเดม และประชาชน

ตองเปนผแบกรบตนทนทเพมขน

เมนคอรรปชน70

Page 58: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• มตคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต ครงท 9/2550 (ครงท 118)

• มตคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต ครงท 6/2552 (ครงท 128)

• มตคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต ครงท 2/2553 (ครงท 131)

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 71

Page 59: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน

จากนน คณะกรรมการนโยบาย พลงงานแหงชาต (กพช.) มมตเหนชอบการยายทตงโรงไฟฟาไปอยทสวนอตสาหกรรมโรจนะ จงหวดพระนครศรอยธยา และยงเหนชอบการขอปรบขน คาไฟฟาทขายใหกบ กฟผ.

แมในประกาศรบซอไฟฟาของ กฟผ. ระบวาผผลตไฟฟาตองทำ EIA กอนเร�มตนทำสญญาซอขายไฟฟา แต กฟผ. กลบทำสญญา ทงๆ ทบรษทฯ ยงไมไดทำ EIA

ผลกระทบต�อประชาชน

• ความไมโปรงใสในการทำ สญญาซอขายไฟฟากบบรษท สยามเอนเนอรจ ทำใหการจาย ไฟฟาเขาสระบบลาชากวา กำหนดถง 3 ป 3 เดอน

• การขอปรบขนคาไฟฟาเพ�มอก ประมาณ 9.8 สตางคตอหน�วย กลายเปนภาระทประชาชนตอง แบกรบ ทงทเปนปญหาของ บรษทและ กฟผ.

• ในอนาคต กรณ�น�อาจเปนกรณ� ตวอยางททำใหบรษทเอกชน ไมทำการศกษา EIA สรางโรงไฟฟากอนยนประมล เน��องจากหากเกดปญหาสดวสยกสามารถขอยายพนทสรางโรงไฟฟาได โดยบรษทยงไดผลตอบแทนเทาเดม และประชาชนเปนผแบกรบ ตนทนทเพ�มขน

บนได 4 ขน

โรงไฟฟ�าบางคล�า:

ไร� EIA ย�ายทสร�าง ประชาชนจ�ายค�าไฟเพ��ม

12

บร�ษท สยามเอนเนอร�จ� จำกด เป�นหนงในผ�ผลต ไฟฟ�าเอกชนทได�รบคดเลอกให�ผลตไฟฟ�าขาย ให�กบการไฟฟ�าฝ�ายผลตแห�งประเทศไทย (กฟผ.) โดยบร�ษทฯ วางแผนก�อสร�างโรงไฟฟ�าทอำเภอบางคล�า จงหวดฉะเชงเทรา

แต�การทำสญญาซอขายไฟฟ�าระหว�าง กฟผ. กบบร�ษทฯ ทำให�เกดป�ญหาตามมามากมาย โดย กฟผ. ทำสญญาทงๆ ทบร�ษทฯ ยงไม�ได�ทำ EIA และเมอบร�ษทฯ เข�าไปสำรวจพ�นทเพ�อทำ EIA ไม�ได� เพราะถกต�อต�านจากกล�มผ�คดค�าน การก�อสร�างโรงไฟฟ�า กมการแก�ไขสญญา โดยเลอนกำหนดจ�ายไฟฟ�าและกำหนดวน ทต�องได�รบอนมต EIA

02 การชมนมคดคานของ ประชาชนในพนททำใหม การแกไขสญญา ซ�งมผล เปนการขยายระยะเวลา การทำ EIA ใหแกบรษท สยามเอนเนอรจ

03 กพช. เหนชอบใหมการยาย สถานทตงโรงไฟฟา

04 บรษทสยามเอนเนอรจ ผลกภาระตนทนทเพ�มขน ใหแกประชาชน โดยขอปรบ เพ�มคาไฟฟาทจะขายใหแก กฟผ.

01 กฟผ. ทำสญญาซอขายไฟฟา กบบรษทสยามเอนเนอรจ ทงทยงไมมการเสนอรายงาน EIA

รฐบาลจ�ายเพ��มข�น

9.8ล�านบาท/ป�

7372

Page 60: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

13 แอรพอรตลงค เจง รฟท. จก

ปมหลงโครงการระบบขนสงมวลชนทางรถไฟเชอมทาอากาศยานสวรรณภม และสถานรบ-สง

ผโดยสารอากาศยานกรงเทพมหานคร หรอทรจกกนโดยทวไปในชอ ‘แอรพอรตลงค’ (Airport

Link) เปนสวนหนงของโครงการระบบขนสงมวลชนทางราง โดยเปดใหบรการในเสนทางพญาไท-

มกกะสน-สนามบนสวรรณภม

คณะรฐมนตรมมตอนมตการกอสรางโครงการดงกลาวเมอวนท 1 มถนายน 2547 โดย

เหนชอบใหวาจางเอกชนเปนผรบผดชอบการกอสรางโครงการ และใหการรถไฟแหงประเทศไทย

(รฟท.) เปนผจายคากอสรางและคาใชจายทางการเงนคนแกเอกชนภายหลงการกอสรางแลวเสรจ1

เสนทางผลประโยชน การประมาณการจำานวนผโดยสารโครงการแอรพอรตลงคทสงเกนกวาความเปนจรง โดย

ประมาณการผโดยสารในป 2550 ซงเปนปแรกทเปดใหบรการไวท 87,000 คนตอวน และคาดวา

1  มตคณะรฐมนตร เรอง ขออนมตดาเนนการกอสรางโครงการระบบขนสงทางรถไฟเชอมทาอากาศยานสวรรณภมและสถานรบสง

ผโดยสารอากาศยานในเมอง, 1 มถนายน 2547. 

เมนคอรรปชน74

Page 61: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

จะเพมขนเปนประมาณ 218,000 คนตอวนในป 2560 แตจาก

สถตพบวา ในป 2553 หลงเปดใหบรการจรงกลบมผโดยสาร

เพยงประมาณ 40,000 คนตอวนเทานน

การประมาณการทสงเกนกวาความเปนจรงทำาใหผวาการ

รฟท. ในขณะนน เสนอตอกระทรวงคมนาคมให รฟท. ลงทนเอง

ดวยการจางเหมาเอกชนดำาเนนการกอสราง โดย รฟท. จะชำาระ

คาการกอสรางคนแกเอกชนเมอโครงการแลวเสรจ ซงแตกตาง

จากมตของคณะกรรมการ รฟท. ทใหดำาเนนโครงการโดยใช

งบประมาณแผนดนในการกอสราง นอกจากน ผวาการ รฟท. ยง

แกไขสญญาจางโดยรนระยะเวลาการชำาระเงนคนใหเรวขน ซง

เปนการเออประโยชนแกเอกชน และตงวงเงนคาธรรมเนยมการ

กเงนไวสงเกนกวาทเปนจรง สงผลให รฟท. เสยประโยชน

ความผดปกตของการดำาเนนโครงการดงกลาวเรมตงแต

เดอนกมภาพนธ 2547 เมอ รฟท. ตกลงวาจางบรษททปรกษา

เพอสำารวจและออกแบบรายละเอยดโครงการ (detail design)

รวมถงรปแบบการลงทนทเหมาะสม ระหวางรฐเปนผลงทนเอง

หรอใหสมปทานเอกชนเขามาลงทนทงหมด หรอแบงสดสวนการ

ลงทนระหวางรฐกบเอกชน ทงน ตามสญญาแลว บรษท เอเชยน

เอนจเนยรง คอนซลแตนส จำากด ในฐานะทปรกษา จะใชเวลา

การศกษา 8 เดอน

อยางไรกตาม อกเพยงไมถง 4 เดอนตอมา คณะรฐมนตร

กลบมมตอนมตการกอสรางโครงการดงกลาวเมอวนท 1

มถนายน 2547 โดยใหวาจางเอกชนเปนผรบผดชอบการกอสราง

โครงการ และให รฟท. จายคากอสรางและคาใชจายทางการเงน

คนแกเอกชนภายหลงการกอสรางแลวเสรจ มตคณะรฐมนตร

ดงกลาวระบวา การวาจางใหกอสรางในลกษณะนไมเขาขายทจะ

ตองปฏบตตามพระราชบญญตวาดวยการใหเอกชนเขารวมงาน

หรอดำาเนนการในกจการของรฐ พ.ศ. 2535 และเนองจากเอกชน

ทจะเขามาดำาเนนการมไดเกยวของกบขนตอนการออกแบบ

โครงการดงกลาวจงไมเขาขายการจางเหมาประมลแบบเหมารวม2

เดอนธนวาคม 2547 รฟท. ในฐานะหนวยงานผรบผดชอบ

2  มตคณะรฐมนตร เรอง ขออนมตดาเนนการกอสรางโครงการระบบขนสงทางรถไฟ

เชอมทาอากาศยานสวรรณภมและสถานรบสงผโดยสารอากาศยานในเมอง, 1 มถนายน 

2547.

ไดเปดการประกวดราคาโครงการ โดยไดผชนะการประกวดราคา

คอกลมกจการรวมคา บ. กรมม อนเตอรเนชนแนล ซงเสนอราคา

25,907 ลานบาท ตำากวาราคากลางเพยง 10 ลานบาท และ

บรษทหนงในกลมกจการรวมคาดงกลาวคอบรษท ซโน-ไทย เอน

จเนยรง แอนด คอนสตรคชน จำากด (มหาชน) ซงมความสมพนธ

กบนกการเมองในรฐบาลขณะนน

ความผดปกตของการดำาเนนโครงการดงกลาวในชวงตอมา

เกดขนประมาณเดอนมถนายน 2548 เมอมการดำาเนนการ

กอสรางโครงการแอรพอรตลงคแลว โดยเรมมรายงานขาวถง

ความผดปกตของวงเงนคาใชจายของโครงการ เชน คาธรรมเนยม

การกเงนทตงไว 1,666 ลานบาท อยางไรกตาม จตตสนต

ธนะโสภณ ผวาการ รฟท. ในขณะนน ชแจงวา การตงวงเงน

คาธรรมเนยมการเงนดงกลาวมไวสำาหรบชดเชยสวนตางของอตรา

แลกเปลยนทมความผนผวนสง ขณะท ปรญญา จนดาประเสรฐ

ประธานกรรมการ รฟท. ในขณะนน ใหขอมลวา เคยมการสงการ

ใหผวาการ รฟท. และกรรมการอกคนหนงตรวจสอบเรองนแลว

แตไมเคยมคำาสงแตงตงกรรมการสอบสวนแตอยางใด

ในเดอนเมษายน 2549 สำานกงานการตรวจเงนแผนดน

(สตง.) ทำาหนงสอถง จตตสนต ธนะโสภณ ผวาการ รฟท. เพอ

ขอขอเทจจรงเกยวกบความผดปกตของสญญากอสรางโครงการ

แอรพอรตลงคหลายประการ รวมถงการท รฟท. ออกหนงสอ

รบรองการชำาระคนคาธรรมเนยมการกเงน 1,666 ลานบาท

ใหแกผรบเหมากอนโครงการกอสรางแลวเสรจ ทงทคณะรฐมนตร

มไดมมตกำาหนดให รฟท. ตองจายเงนดงกลาว

ภายหลงการรฐประหารในเดอนกนยายน 2549 คณะ

กรรมการตรวจสอบการกระทำาทกอใหเกดความเสยหายแกรฐ

(คตส.) ไดเขามาสอบสวนการทจรตในโครงการดงกลาว และ

สงเรองตอใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรต

แหงชาต (ป.ป.ช.) จากการสอบสวนพบวา โครงการแอรพอรต

ลงคไมมการตรวจสอบวงเงนคาธรรมเนยมตงแตแรก ทำาใหผ

รบเหมาเบกจายคาธรรมเนยมการกเงนทงหมดตามทตงวงเงน

ไวรวม 1,666 ลานบาท ทงทความเปนจรงแลวคาธรรมเนยม

ดงกลาวมเพยง 471 ลานบาทเทานน

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 75

Page 62: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สถานะของคดเมอวนท 22 เมษายน 2553 คณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตชมลความผด จตตสนต ธนะโสภณ อดตผวาการ รฟท. และพวก

กวา 10 คน รวมถง ยทธนา ทพเจรญ ขณะดำารงตำาแหนงรองผวาการ รฟท. และเปนประธานคณะกรรมการพจารณาประกวดราคา

และ สรางค ศรมทรพย หวหนากองกฎหมายในขณะนน วามความผดวนยรายแรง และความผดอาญา ฐานรวมกนปฏบตหนาทหรอ

ละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ ปจจบนคดดงกลาวอยในชนอยการ

อยางไรกตาม คณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตใหยกคำารอง สรยะ จงรงเรองกจ อดตรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม เนองจาก

หลกฐานไมเพยงพอ

ผลกระทบตอประชาชน• การรวบรดเหนชอบใหวาจางเอกชนในการกอสราง และใหรฐจายเงนคนภายหลง แทนทจะศกษารปแบบการลงทนแบบตางๆ

อยางรอบคอบ ทำาใหโครงการแอรพอรตลงคไมประสบความสำาเรจเทาทควร ทงทรฐตองลงทนรวมกวา 28,000 ลาน (ทงคา

กอสราง ดอกเบย และอนๆ)

• การคาดการณจำานวนผโดยสารทสงเกนกวาความเปนจรง ทำาใหการลงทนผดพลาด บรษท รถไฟฟา รฟท. จำากด ซงเปนบรษท

ลกของ รฟท. จงประสบปญหาสภาพคลองมาโดยตลอด

• การแกไขสญญาในเอกสารประกวดราคา ทำาใหผรบเหมาเอกชนเบกจายเงนคาธรรมเนยมการกเงนจาก รฟท. 1,666 ลานบาท

ทงทคาธรรมเนยมดงกลาวมเพยง 471 ลานบาทเทานน รฟท. จงตองสญเสยเงนกวา 1,200 ลานบาท

• การออกแบบและบรหารจดการทไมไดมาตรฐาน ทำาใหผใชบรการไมไดรบความสะดวก เชน รถไฟฟาชำารดบอยครง ไมมทาง

ลงบนไดเลอน ลฟทมขนาดเลก พนชานชาลาและรถไฟฟาอยหางกนมาก และสถานทใหญทสด (มกกะสน) ไมเชอมตอกบ

ระบบขนสงสาธารณะอน

เมนคอรรปชน76

Page 63: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• กลมเออซควาทปรกษารถไฟ ตอรางเชอมสนามบนสวรรณภม, หนงสอพมพ เดลนวส, 9 กมภาพนธ 2547.

• บอรด ร.ฟ.ท. ไฟเขยว ‘กลม บ.กรมม’ ควางานสรางรถไฟเชอมสวรรณภม, หนงสอพมพ กรงเทพธรกจ, 20 ธนวาคม 2547.

• เปดสำานวนทจรต ‘แอรพอรตลงค’ ไขปม ‘สรยะ จงรงเรองกจ’ รอด อดตผวา รฟท. ตายเดยว, หนงสอพมพ มตชน, 6 พฤษภาคม 

2553.

• ผรบเหมาขอเลอนแอรพอรตลงค 1 ป, หนงสอพมพ ทรานสปอรต เจอรนล, 24 เมษายน 2549.

• ผวาการ ร.ฟ.ท. ยน ‘แอรพอรตลงค’ ไมมทจรต, หนงสอพมพ กรงเทพธรกจ, 29 มถนายน 2548.

• สรยะดเดย ก.ค. ประมลรถไฟฟาสายหนองงเหา ตงงบ 2.6 หมน ล., หนงสอพมพ แนวหนา, 25 มถนายน 2547.

• แอรพอรต เรล ลงค เผย ยอดผโดยสารแตะ 4 หมนคนแลว, เวบไซตแอรพอรต เรล ลงค, 8 ตลาคม 2553.

• ชยพนธ ประภาสะวต ‘แอรพอรต เรล ลงค’, หนงสอพมพ ผจดการ, 5 กมภาพนธ 2555.

• มตคณะรฐมนตร เรอง ขออนมตดาเนนการกอสรางโครงการระบบขนสงทางรถไฟเชอมทาอากาศยานสวรรณภมและสถานรบสงผ

โดยสารอากาศยานในเมอง, 1 มถนายน 2547.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 77

Page 64: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ผลกระทบต�อประชาชน

• การรถไฟฯ ประสบปญหาขาดทน เพ�มมากขน เน��องจากประมาณการ ผโดยสารสงเกนจรง ทำให การลงทนผดพลาด

• การแกไขสญญาจางกอสราง ทำใหการรถไฟฯ ตองชำระเงนคน เอกชนกอนโครงการแลวเสรจ และเสยคาธรรมเน�ยมการเงนสงกวาทควรจะเปน

• การออกแบบและบรหาร จดการทไมไดมาตรฐาน ทำใหผใชบรการไมไดรบ ความสะดวก เชน รถไฟฟาชำรด บอยครง ไมมทางลงบนไดเลอน ลฟตมขนาดเลก พนชานชาลา และรถไฟฟาอยหางกนมาก และสถาน�ทใหญทสด (มกกะสน) ไมเชอมตอกบระบบขนสง สาธารณะอน

บนได 4 ขน

01 02 03 04 การประมาณการผโดยสาร ทสงเกนจรง ทำใหการรถไฟฯ ลงทนเอง โดยจางเหมาเอกชนเปนผดำเนนกอสรางโครงการ โดยการรถไฟฯ จะชำระคนคากอสรางและคาใชจายทางการเงนพรอมดอกเบยหลงการกอสรางแลวเสรจ

หลงการประกวดราคา ผวาการรถไฟฯ แกไขสญญา โดยลดระยะเวลาชำระเงนคน เอกชน จากเดมทจะชำระ เงนคนเมอการกอสราง แลวเสรจ เปนชำระเงนคน เมอครบ 990 วน เอกชน คสญญาจงไดประโยชนจาก ตนทนทางการเงนทลดลง

การรถไฟฯ ตงวงเงนเพอ ชำระคาธรรมเน�ยมการทำ ธรกรรมทางการเงน 1,666 ลานบาท ซ�งสงถง 7% ของมลคาโครงการ ขณะท โครงการอนมคาใชจายสวนน� เพยง 2-3% ของมลคาโครงการ นอกจากน� กลมธนาคารทใหกคดคาธรรมเน�ยมจรงเพยงประมาณ 471 ลานบาท การรถไฟฯ จงเสยเงนกวา 1,200 ลานบาท

โครงการแอรพอรตลงค ไมประสบความสำเรจ ทงท ลงทนไปกวา 2.8 หมนลานบาท ทำใหการรถไฟฯ และบรษทลก ขาดทน และประสบปญหา สภาพคลอง

แอร�พอร�ตลงค�:

ประมาณการผ�โดยสารเกนจร�ง การรถไฟกเจ�ง ประชาชนกเดอดร�อน

13

การประมาณการจำนวนผ�โดยสารโครงการ แอร�พอร�ตลงค�ทสงเกนกว�าความเป�นจร�ง ทำให�ผ�ว�าการรถไฟแห�งประเทศไทยในขณะนน เสนอต�อกระทรวงคมนาคมให�การรถไฟฯ ลงทนเอง โดยจ�างเหมาเอกชนดำเนนการก�อสร�าง และการรถไฟฯ จะชำระคนค�าก�อสร�างแก� เอกชนเมอโครงการแล�วเสรจ ซงแตกต�างจาก มตของคณะกรรมการรถไฟฯ ทให�ดำเนนโครงการ โดยใช�งบประมาณแผ�นดนในการก�อสร�าง

ผ�ว�าการรถไฟฯ ยงแก�ไขสญญาจ�างก�อสร�าง โดยเปลยนระยะเวลาการชำระเง�นคนให�เรวข�น ซงเป�นการเออประโยชน�แก�เอกชน และตงวงเง�น ค�าธรรมเนยมการก�เง�นไว�สงเกนกว�าทเป�นจร�ง ทำให�การรถไฟฯ เสยประโยชน�

สถานะ• ป.ป.ช. มมตวานายจตตสนต ธนะโสภณ อดตผวาการรถไฟฯ และนายไกรวชญหรอสรางค ศรมทรพย ซ�งขณะนนมหนาท สบสวนในกรณ�ทเกดความเสยหายตอการรถไฟฯ มความผด ทางอาญาและทางวนย อยางรายแรง ปจจบน คดอยในชนอยการ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 7978

Page 65: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

14 ‘คง เพ�เวอร’ ใหญคบสวรรณภม

ปมหลงบรษท ทาอากาศยานไทย จำากด (มหาชน) หรอ ทอท. เปนรฐวสาหกจทประกอบธรกจ

ทาอากาศยานของประเทศไทย โดยมทาอากาศยานทอยในความรบผดชอบ 6 แหง

ในชวงทจะมการเปดสนามบนสวรรณภม ทอท. ไดคดเลอกบรษท คง เพาเวอร ดวต ฟร

จำากด เปนผประกอบกจการจำาหนายสนคาปลอดอากร (duty free) ในสนามบนสวรรณภม และ

สนามบนในภมภาคอก 3 แหง เปนเวลา 10 ป 3 เดอน ระหวางเดอนกนยายน 2548 ถงเดอน

ธนวาคม 2558 สญญาดงกลาวลงนามเมอวนท 20 เมษายน 2547 ในชวงท สรยะ จงรงเรองกจ

เปนรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม

เสนทางผลประโยชนการทำาสญญาระหวาง ทอท. กบ คง เพาเวอร มความผดปกตหลายประการ โดยเรมตงแตการ

คำานวณมลคาการลงทนของโครงการใหตำากวาทควรจะเปน ซงนาจะเปนความพยายามหลกเลยง

เมนคอรรปชน80

Page 66: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

การปฏบตตามพระราชบญญตวาดวยการใหเอกชนเขารวมงาน

หรอดำาเนนการในกจการของรฐ พ.ศ. 2535 หรอ พ.ร.บ.รวมทนฯ

ซงกำาหนดไววา หากเอกชนจะเขารวมงานหรอกจการโครงการของ

รฐทมมลคาการลงทนตงแต 1,000 ลานบาทขนไป จะตองผาน

ขนตอนตาม พ.ร.บ.รวมทนฯ

ปจจยสำาคญทจะกำาหนดมลคาโครงการดงกลาวคอ มลคา

ของสนคาคงคลง แตความผดปกตทเกดขนกคอ ทอท. พยายามไม

นำาสนคาคงคลงมาเปนสวนหนงในการคำานวณมลคาโครงการ โดย

ขอใหคณะกรรมการกฤษฎกาตความการรวมมลคาสนคาคงคลง

ถง 3 ครง ในป 25461 อยางไรกตาม คณะกรรมการกฤษฎกา

ไดมหนงสอยนยนถง ทอท. วา มลคาการซอสนคาคงคลงจะตอง

ถกรวมไวในการคดมลคาโครงการ

เมอคณะกรรมการกฤษฎกาใหความเหนดงกลาวแลว

สถาบนทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ใน

ฐานะทปรกษา ทอท. ไดเสนอรายงานการศกษาความเปนไปได

ของโครงการตอ ทอท. โดยคำานวณมลคาสนคาคงคลงจากฐาน

ของยอดขายเพยงเดอนเดยว แทนทจะคดจากฐานของยอดขาย

3.5-4 เดอน ตามสถตการจำาหนายสนคาแตละรอบ ทำาใหคำานวณ

มลคาสนคาคงคลงออกมาไดเพยง 283.64 ลานบาท

อยางไรกตาม จากการตรวจสอบภายหลงพบวา สญญา

ประกนทณฑบนคลงเกบของทคง เพาเวอร ทำากบ ทอท. มมลคา

กรมธรรมประกนภยถง 997.85 ลานบาท ซงแสดงใหเหนวา

มลคาสนคาคงคลงจรงยอมสงกวามลคาทคำานวณโดยสถาบน

ทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

นอกจากน การคดมลคาโครงการยงบดเบอนขอเทจจรง

เกยวกบการใชพนทและระยะเวลาของสญญา โดยสถาบน

ทรพยสนทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลยกำาหนด

สมมตฐานการใชพนทในทาอากาศยานสวรรณภมไวเพยง 5,000

ตารางเมตร ซงตำากวาความเปนจรงกวาเทาตว อกทงยงไมนำา

พนททเกยวของในทาอากาศยานในภมภาคทง 3 แหง มารวมไว

ในการกำาหนดมลคาการลงทน ทงทอยในสญญาเดยวกน ขณะ

เดยวกน ประเดนเกยวกบระยะเวลาของสญญา สถาบนทรพยสน

1  หนงสอลงวนท 10 มกราคม 2546 วนท 24 กรกฎาคม 2546 และวนท 13 

พฤศจกายน 2546 

ทางปญญาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลยยงคำานวณจากฐาน

ระยะเวลาของสญญาเพยง 5 ป แตสญญาททำาขนภายหลง

กลบมอายถง 10 ป

จากการบดเบอนการคำานวณมลคาโครงการ ทงมลคา

สนคาคงคลง การใชพนทประกอบกจการ และระยะเวลาของ

สญญา ทำาใหมลคาโครงการทสถาบนทรพยสนทางปญญา

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลยประเมนไวทประมาณ 813.84

ลานบาท นาจะตำากวาความเปนจรงมาก เมอเปรยบเทยบกบ

รายงานตรวจสอบของสภานตบญญตแหงชาต (สนช.)2 และ

ทอท. (ในภายหลง)3 ซงประเมนมลคาโครงการดงกลาวไวท

2,644.7 และ 2,432.2 ลานบาทตามลำาดบ และเมอมการ

คำานวณมลคาโครงการตำากวา 1,000 ลานบาท จงไมตองอย

ภายใตกรอบของ พ.ร.บ.รวมทนฯ

การหลกเลยงการปฏบตตาม พ.ร.บ.รวมทนฯ ทำาใหการ

ใหสมปทานดงกลาวไมตองมการประมลแขงขน และเปนไป

อยางรวบรดเพยง 2 เดอน นบตงแตมการแตงตงคณะทำางาน

ของ ทอท. ทงน ทอท. ไดคดเลอกใหคง เพาเวอร เปนผไดรบ

สทธในการจำาหนายสนคาปลอดอากร โดยยดตามความเหนของ

ทปรกษาทใหเหตผลวาควรมผประกอบการรายเดยว เนองจาก

หากมผประกอบการหลายรายจะทำาใหเกดการแขงขนดานราคา

และอาจกระทบตอคณภาพของสนคาและภาพลกษณของ ทอท.

และสมควรใหผประกอบการเปนคนไทย เนองจากผลประโยชน

ทางเศรษฐกจจะตกอยกบคนไทย

ภายใตสญญาดงกลาว คง เพาเวอร ตองแบงผลประโยชน

ใหแก ทอท. รอยละ 15 ของรายไดในปท 1-5 และเพมเปนรอยละ

16-20 ในปท 6-10 โดยมอตราการเพมรอยละ 1 ตอป ทงน

คาสมปทานจะตองไมนอยกวามลคาขนตำาทกำาหนดไวในสญญา

2  รายงานของคณะกรรมาธการวสามญศกษาและตดตามการแกไขปญหาสนามบน

สวรรณภม สภานตบญญตแหงชาต ซงม พล.ร.อ.บรรณวทย เกงเรยน เปนประธาน

กรรมการ 

3  รายงานผลการตรวจสอบขอเทจจรง เรอง การไดมาซงสญญาบรษท คง เพาเวอร 

ดวต ฟร จากด ในการประกอบกจการรานคาปลอดอากร ณ ทาอากาศยานสวรรณภม

และทาอากาศยานภมภาค โดยคณะกรรมการตรวจสอบขอเทจจรงในการดาเนนงานของ

โครงการทาอากาศยานสวรรณภม ซงม พล.ต.อ.ประทน สนตประภพ เปนประธาน โดย

การแตงตงของคณะกรรมการ ทอท. ชดใหม

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 81

Page 67: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

อยางไรกตาม สวนแบงคาตอบแทนผลประโยชนทคง เพาเวอร จายใหแก ทอท. นาจะนอยกวาทควรจะเปน เมอพจารณาจาก

ผลกำาไรของคง เพาเวอร ซงสงกวานนประมาณ 2 เทา

รายรบและกำาไรของคงเพาเวอรและคาตอบแทนผลประโยชนทใหแกทอท.

2548 2549 2550 2551ร�ยรบของคง เพ�เวอร 9,825.22 11,220.44 13,106.21 13,429.41

ค�ตอบแทนผลประโยชนทใหแก ทอท. 1,473.78 1,683.07 1,965.93 2,014.41

กำ�ไร 2,912.47 3,660.53 4,434.69 4,470.05

สดสวนกำ�ไรตอค�ตอบแทนผลประโยชน 1.97 เทา 2.17 เทา 2.26 เทา 2.22 เทา

(หนวย:ลานบาท)ทมา: บรษท บซเนส ออนไลน จำากด (มหาชน)

ผลกระทบตอประชาชน• การบดเบอนการคำานวณมลคาโครงการสมปทานตำากวา 1,000 ลานบาท ทำาใหไมตองปฏบต

ตามกรอบของ พ.ร.บ.รวมทนฯ สงผลใหไมมการประมลแขงขน

• การใหสมปทานรานคาปลอดภาษในสนามบนสวรรณภมแก คง เพาเวอร โดยวธการคดเลอก

ทำาใหผลประโยชนท ทอท. ไดรบนอยกวาทควรจะเปน และทำาใหคง เพาเวอร ไดผลกำาไร

คนทนอยางรวดเรว

• ความไมรดกมของสญญา โดยกำาหนดพนทขนตำาในการประกอบกจการแทนทจะเปนขนสง

ทำาใหคง เพาเวอร ไดพนทประกอบกจการถง 11,820 ตารางเมตร หรอมากกวาพนททใช

ในการคำานวณมลคาโครงการกวาเทาตว ซงอาจสงผลตอความปลอดภยและความสะดวก

ของผโดยสาร

เมนคอรรปชน82

Page 68: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• คณะกรรมการตรวจสอบขอเทจจรงในการดาเนนงานของโครงการทาอากาศยาน

สวรรณภม, รายงานผลการตรวจสอบขอเทจจรง เรอง การไดมาซงสญญาบรษท คง

เพาเวอร ดวต ฟร จำากด ในการประกอบกจการรานคาปลอดอากร ณ ทาอากาศยาน

สวรรณภมและทาอากาศยานภมภาค, 2550.

• สภานตบญญตแหงชาต, รายงานของคณะกรรมาธการวสามญศกษาและตดตามการแกไข

ปญหาสนามบนสวรรณภม, 2550.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 83

Page 69: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

บนได 2 ขน

01 ทปรกษาท ทอท. วาจาง บดเบอนการคำนวณมลคา ของสนคาคงคลง การใชพนท และระยะเวลาของสญญา ทำใหประเมนมลคาโครงการ ตำกวา 1,000 ลานบาท เพอไมตองปฏบตตามขนตอน ของกฎหมายรวมทน

02 ทอท. คดเลอกคง เพาเวอร เขาประกอบการโดยไมตอง แขงขน

สมปทานร�านค�าปลอดภาษสนามบนสวรรณภม:

คำนวณมลค�าโครงการตำ เลยงประมล

14

การทำสญญาระหว�างบร�ษท ท�าอากาศยานไทย จำกด (มหาชน) หร�อ ทอท. กบคง เพาเวอร� มการบดเบอนการคำนวณมลค�าโครงการ เร��มตงแต�การคำนวณมลค�าสนค�าคงคลง การใช�พ�นท และระยะเวลาของสญญา ทำให�มลค�าของโครงการตำกว�าความเป�นจร�ง เพ�อหลกเลยงการปฏบตตามกฎหมายร�วมทน การหลกเลยงกฎหมายดงกล�าวทำให�คง เพาเวอร� ได�รบสมปทานโดยไม�ต�องแข�งขน โดยกระบวนการ คดเลอกผ�รบสมปทานเป�นไปอย�างรวบรด

ผลกระทบต�อประชาชน• การใหสมปทานรานคา ปลอดภาษในสนามบนสวรรณภมแกคง เพาเวอรโดยวธการคดเลอก ทำใหผลประโยชนท ทอท. ไดรบนอยกวาทควรจะเปน และการทคง เพาเวอรไดผลกำไร คนทนภายในปเดยว แสดงให เหนวาการคำนวณมลคาการลงทนน�าจะตำกวาความเปนจรง

• ความไมรดกมของสญญา โดยกำหนดพนทขนตำในการ ประกอบกจการแทนทจะเปนขนสง ทำใหคง เพาเวอรใชพนท ประกอบกจการถง 11,820 ตารางเมตร หรอมากกวาพนท ทใชในการคำนวณมลคาโครงการกวาเทาตว ซ�งอาจสงผลตอ ความปลอดภยและความสะดวก ของผโดยสาร

ลด-แลก-แจก-แถม

คำนวณมลค�าส�นค�า คงคลงจากยอดขายเพ�ยง 1 เดอน แทนทจะเป�น 3.5-4 เดอน คำนวณมลค�าโครงการ

โดยใช�พ�นทในสนามบน เพ�ยง 5,000 ตารางเมตร ซงตำกว�าความเป�นจร�ง กว�าเท�าตว

คำนวณระยะเวลา ของสญญาเพ�ยง 5 ป� แต�สญญาททำข�นภายหลงมระยะเวลา 10 ป�

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 8584

Page 70: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

15 รอสมปท�น ลานจอดรถ สวรรณภม

ปมหลงถอเปนเมกะโปรเจคททใชเวลาดำาเนนการจนแลวเสรจกวา 50 ป ดวยเงนลงทนกวา 1 แสน

ลานบาท สนามบนสวรรณภมเปดใหบรการอยางเปนทางการเมอวนท 28 กนยายน 2549 โดยม

บรษท ทาอากาศยานไทย จำากด (มหาชน) หรอ ทอท. เปนผดแลและดำาเนนการ

ดวยระยะเวลาดำาเนนการอนยาวนานและมเงนมหาศาลเขามาเกยวของ ทำาใหเกดชองทางใน

การรวไหลของผลประโยชน และหนงในนนคอโครงการ ‘ลานจอดรถสวรรณภม’

เสนทางผลประโยชน พนทลานจอดรถสนามบนสวรรณภมทง 2 สวนทมปญหา ไดแก

1. พนทบรเวณลานจอดรถระยะยาว (long term parking) ขนาด 62,380 ตารางเมตร บรษท

แปงรำา รเทล จำากด ไดรบสมปทาน 15 ป ระหวางวนท 1 ธนวาคม 2553 ถง 30 พฤศจกายน

2568 โดยรบผดชอบโครงการสวรรณภมสแควร มลคา 450 ลานบาท พวงกบสมปทานรบจาง

บรหารลานจอดรถ

2. พนทหนาอาคารผโดยสาร A และ B ขนาด 160,000 ตารางเมตร บรษท ปารคกง แมเนจเมนท

เมนคอรรปชน86

Page 71: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

จำากด ไดรบสมปทาน 5 ป ระหวางวนท 30 เมษายน 2553 ถง

31 มนาคม 2558

กรณของพนทท 1 ฝายบรหาร ทอท. รวบรดพจารณาและ

อนมตสมปทานใหกบบรษท แปงรำา รเทล จำากด โดยใชเวลา 10

วน ทงทเปนสญญาระยะยาว และพวงกบโครงการสวรรณภม

สแควร มลคา 450 ลานบาท แตบรษทกลบเสนอผลตอบแทน

ให ทอท. เพยงปละ 2 ลานบาทเศษ ซงกรณนตามระเบยบของ

รฐวสาหกจ การใหสมปทานตงแต 10 ปขนไป จะตองไดรบความ

เหนชอบจากบอรด ทอท. แตฝายบรหาร ทอท. ทำาการอนมตโดย

ไมไดผานความเหนชอบจากบอรด ทอท.

นอกจากน ขอมลการจดทะเบยนของบรษท แปงรำา รเทล

จำากด กทำาใหเกดขอกงขา โดยกอนเสนอชอเขารวมประมล บรษท

มทนจดทะเบยน 1 ลานบาท และระบวามรายไดและกำาไรปละ

หลกพนบาทเทานน โดยในป 2551 มรายได 9,826 บาท กำาไร

สทธ 1,200 บาท จงชวนใหคดวาบรษททมรายไดและกำาไรเพยง

เทานชนะการประมลโครงการสวรรณภมสแควรทมมลคา 450

ลานบาทไดอยางไร ยงไปกวานน บรษทยงไดสทธในการบรหาร

ลานจอดรถนานถง 15 ป

ขณะทพนทท 2 แตเดม ทอท. เปนผเกบเงนคาบรการลาน

จอดรถตงแตเปดสนามบน โดยมรายไดเปนเงนสดจาก 2 สวน

ไดแก

1. คาบรการรายวน เกบไดวนละ 800,000-1 ลานบาท

เฉลยเดอนละ 28-30 ลานบาท

2. คาสมาชกจากพนกงานสายการบนและสำานกงานตางๆ

ในสนามบนสวรรณภม เดอนละประมาณ 4-5 ลานบาท

รายไดจากทงสองสวน จงมมลคาไมตำากวาปละ 360-380

ลานบาท

อยางไรกตาม ปลายป 2552 คณะกรรมการพจารณา

รายไดของ ทอท. เสนอใหเปลยนระบบเปนการใหสมปทานโดย

การเปดประมล ซงบรษท ปารคกง แมเนจเมนท จำากด ไดรบ

สมปทานบรหารจดการเกบรายไดจากพนทเปนเวลา 5 ป เสนอ

ผลตอบแทนให ทอท. เพยงเดอนละ 16.5 ลานบาท

เมอสอมวลชนตรวจสอบเอกสารและบคคลทเกยวของกบ

การประมล รวมถงพนกงานระดบปฏบตการและหวหนาคมงาน

พบวา การประมลครงนผเขารวมการประมลมาจากกลมนกการ

เมอง เจาหนาท และนายทน ซงรวมถอหนและแบงผลประโยชน

แตเมอเรมบรหารจดการลานจอดรถ กรรมการของบรษท

ปารคกง แมเนจเมนท จำากด กขดแยงกนอยางรนแรง

จากความขดแยงภายใน ทำาใหบรษท ปารคกง แมเนจเมนท

ไมสงรายไดใหกบ ทอท. ตามทระบในสญญา ซงบรษทจะตอง

แจงรายไดและจดสงในสดสวนทตกลงไวกบ ทอท. วนตอวน โดย

ขณะเกดเหต บรษทไมไดสงรายไดใหกบ ทอท. 4 เดอนตดตอกน

ผลกระทบตอประชาชน

• ผใชบรการสนามบนสวรรณภมไมไดรบความ

สะดวกในการจอดรถ

• การใหสมปทานบรษทเอกชน ทำาให ทอท. ม

รายไดจากคาทจอดรถนอยกวาบรหารจดการเอง

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 87

Page 72: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สถานะของคดพนทจอดรถท 1:

ปยะพนธ จมปาสต ประธานกรรมการ ทอท. เรยกประชมบอรดเรงดวนวาระพเศษ เมอวนท

6 กนยายน 2553 กอนจะลงมตยกเลกสมปทานโครงการสวรรณภมสแควรท ทอท. ใหสทธบรษท

แปงรำา รเทล จำากด เปนผดำาเนนการ

วนเดยวกน ทประชมบอรด ทอท. มมตปลด เสรรตน ประสตานนท จากตำาแหนงประธานคณะ

กรรมการพจารณารายได ทอท. ใหเปนแคกรรมการในฐานะกรรมการผอำานวยการใหญ ทอท. ขณะท

ยาย นรนดร ธรนาทสน จากผอำานวยการสนามบนนานาชาตสวรรณภม เปนผอำานวยการสนามบน

นานาชาตดอนเมอง และยาย ดวงใจ คอนด จากรองผอำานวยการสนามบนนานาชาตสวรรณภม

เปนผเชยวชาญ

พนทจอดรถท 2:จากการรองเรยนของกรรมการบรษท ปารคกง แมเนจเมนท จำากด ทำาให โสภณ ซารมย

รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมในขณะนน มคำาสงแตงตง สพจน ทรพยลอม ปลดกระทรวง

คมนาคมในขณะนน เปนประธานคณะกรรมการตรวจสอบขอเทจจรง

จากนน ปยะพนธ จมปาสต ประธานบอรด ทอท. เรยกประชมบอรดวาระพเศษอกครง ซงท

ประชมมมตเอกฉนทใหยกเลกสมปทานลานจอดรถหนาอาคารผโดยสาร A และ B ของสนามบน

สวรรณภมกบบรษท ปารคกง แมเนจเมนท จำากด ตงแตวนท 11 ตลาคม 2553 และให ทอท.

จดเกบรายไดจากลานจอดรถบรเวณดงกลาวตามเดม

หลงบอรด ทอท. มมตยกเลกสมปทานพนทจอดรถท 2 สงผลใหชวงเดอนตลาคม 2553

ถงมกราคม 2554 ทอท. สามารถเกบเงนจากผใชลานจอดรถแหงนไดเฉลยวนละ 800,000-1.2

ลานบาท หรอเฉลยเดอนละ 28-30 ลานบาท

เมนคอรรปชน88

Page 73: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• เปดโปงสมปทานฉาว ลานจอดรถสวรรณภม รอขบวนการเขมอบ บมจ.ทาอากาศยาน

ไทย, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ, รวมเอกสารขาวประกวด, สมาคมนกขาว

นกหนงสอพมพแหงประเทศไทย, 2553.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 89

Page 74: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ลานจอดรถในสนามบนสวรรณภมเป�นพ�นทหนง ทสามารถสร�างรายได�ให�กบบร�ษท ท�าอากาศยานไทยจำกด (มหาชน) หร�อ ทอท. แต�ผ�บร�หารของ ทอท. กลบให�สมปทานกบบร�ษทเอกชนในการจดเกบรายได�จากพ�นท ซงทำให� ทอท. มรายได�น�อยกว�าการจดเกบด�วยตวเอง

นอกจากน การอนมตสมปทานยงเป�นไป อย�างรวบรด และไม�ได�รบความเหนชอบจากบอร�ด ทอท. และเมอเกดความขดแย�ง ระหว�างกรรมการบร�ษท บร�ษทกไม�ส�งรายได�ให�กบ ทอท. เป�นเวลา 4 เดอน

ผลกระทบต�อประชาชน• ผใชบรการสนามบนสวรรณภม ไมไดรบความสะดวกในการ จอดรถจากปญหาทเกดขน

• การใหสมปทานกบบรษทเอกชน ทำให ทอท. มรายไดจาก ลานจอดรถนอยกวาการบรหาร จดการเอง

บนได 2 ขน

01 ผบรหารของ ทอท. รวบรดพจารณาและอนมต ใหสมปทานพนทจอดรถท 1 แกบรษท แปงรำ รเทล จำกด โดยใชเวลาพจารณาเพยง 10 วน และไมไดรบความเหนชอบจากบอรด ทอท. ตลอดจนไมม การตรวจสอบวาบรษทมทน จดทะเบยนเพยง 1 ลานบาท แตตองรบผดชอบโครงการ มลคา 450 ลานบาท

02 ใหสมปทานพนทจอดรถท 2 แกบรษท ปารคกง แมเนจเมนท จำกด ซ�งเสนอคาตอบแทนเพยง เดอนละ 16.5 ลานบาท ทงท ทอท. เคยเกบไดเดอนละ 28-30 ลานบาท

สถานะลานจอดรถสวรรณภม:

ให�สมปทานไม�โปร�งใส ยกรายได�ให�เอกชน

15

พ�นทจอดรถท

2พ�นทจอดรถท

1• วนท 4 ตลาคม 2553 นายปยะพนธ จมปาสต ประธานบอรด ทอท. เรยกประชมบอรดวาระพเศษ และมมตยกเลกสมปทาน กบบรษท ปารคกง แมเนจเมนท จำกด โดยให ทอท. จดเกบรายไดจาก ลานจอดรถตามเดม

• วนท 6 กนยายน 2553 นายปยะพนธ จมปาสต ประธานบอรด ทอท. เรยกประชมบอรดวาระพเศษ และมมตยกเลกสมปทาน กบบรษท แปงรำ รเทล จำกด

• ในวนเดยวกน ทประชมบอรด ทอท. มมตปลดนายเสรรตน ประสตานนท จากตำแหน�ง ประธานคณะกรรมการพจารณา รายได ทอท. ยายนายนรนดร ธรนาทสน ออกจากผอำนวยการ สนามบนนานาชาตสวรรณภม และยายนางดวงใจ คอนด ออกจากรองผอำนวยการ

30 ล�านบาท

ทอท.เกบได�เดอนละ

15 ล�านบาทเอกชนเกบได�เดอนละ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 9190

Page 75: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

16 บานเอออาทร เออพวกพองผรบเหม�

ปมหลงโครงการ ‘บานเอออาทร’ เปนหนงในโครงการของรฐบาล พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร โดยมการเคหะ

แหงชาต (กคช.) ในสงกดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เปนผรบผดชอบ

ดำาเนนการ เปาหมายของโครงการนคอ การจดหาทอยอาศยใหแกประชาชนผมรายไดนอยจำานวน

600,172 หนวย วงเงนประมาณ 2.7 แสนลานบาท ในชวงเวลา 5 ป (2546-2550)

เสนทางผลประโยชนการตรวจสอบความไมชอบมาพากลในโครงการบาน

เอออาทรเกดขนในเดอนสงหาคม 2549 หลงจากมเรอง

รองเรยนผานสอสงพมพและโทรทศน โดยขอมลแรกทสอมวลชน

คนพบคอ มผรบเหมารายหนง ไดแก บรษท กลอรคอนสตรคชน

จำากด ทำาสญญารบเหมากบ กคช. จำานวน 20,000 หนวย ซง

บรษทผรบเหมารายนมคนในตระกลรกตพงศไพศาลและตระกล

ชนวตร เปนผถอหน (พงษศกด รกตพงศไพศาล รฐมนตรวาการ

กระทรวงคมนาคมในขณะนน เคยเปนประธานกรรมการและ

ผถอหน จากนนไดโอนหนใหนองสาวกอนการเลอกตงป 2544

ขณะท ทรงพล ชนวตร เปนกรรมการและผถอหน)

จากขอมลดงกลาว ทำาใหสอมวลชนตรวจสอบขอมล

โครงการบานเอออาทรทงหมด เพอวเคราะหวาอาจมปญหา

เมนคอรรปชน92

Page 76: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ผลประโยชนทบซอน (conflict of interests) ในลกษณะเดยวกน

หรอไม

ผลจากการตรวจสอบทำาใหพบวา กคช. ไดทำาสญญากบ

ผรบเหมาทเปนเครอญาตหรอผใกลชดของนกการเมองพรรค

ไทยรกไทยอกหลายโครงการ เชน

ตนป 2549 กคช. ทำาสญญารวมดำาเนนโครงการบาน

เอออาทรตำาบลศลา อำาเภอเมอง จงหวดขอนแกน วงเงน 4,700 ลาน

บาท กบหางหนสวนจำากด ตรพรวศวกรรม ซงม ดวงแข อรรณนพพร

(ภรรยาของ พงศกร อรรณนพพร อดต ส.ส. ขอนแกน พรรค

ไทยรกไทย และรองหวหนาพรรคเพอไทยในปจจบน) เปนเจาของ

ตนป 2549 กคช. ทำาสญญารวมดำาเนนโครงการบาน

เอออาทรอำาเภอชนบท จงหวดขอนแกน วงเงน 105 ลานบาท

กบหางหนสวนจำากด ขอนแกนธรพงศ ซงม ธรพงศ สพรรณ

ฝาย (ญาตของ เรองเดช สพรรณฝาย อดต ส.ส. ขอนแกน พรรค

ไทยรกไทย) เปนเจาของ

ตนป 2549 กคช. ทำาสญญารวมดำาเนนโครงการบาน

เอออาทรหนองคาย 2 (ถนนมตรภาพ) วงเงน 351 ลานบาท

กบบรษท นวพนธ ดเวลลอปเมนท จำากด ซงม ดวงใจ สนทรชย

(ภรรยาของวาทรอยตร พงศพนธ สนทรชย อดต ส.ส. หนองคาย

พรรคไทยรกไทย) เปนกรรมการ

ปลายป 2549 กคช. ทำาสญญารวมดำาเนนโครงการบาน

เอออาทรปราจนบร (นาด) วงเงน 145 ลานบาท กบบรษท จนนาภา

จำากด ซงม ภสสรา อนตทรพย (ทำาธรกจรวมกบ ภาพร ภมมะ

กาญจนะ ญาตของ ชยต ภมมะกาญจนะ อดต ส.ส. ปราจนบร

พรรคไทยรกไทย) เปนผถอหน

นอกจากน สอมวลชนยงพบปญหาการกอสรางไมคบหนา

ทงทผรบเหมาทำาสญญากอสรางและเบกเงนลวงหนาจาก กคช.

ไปแลว เชน โครงการบานเอออาทรบอวน จงหวดชลบร และ

โครงการบานเอออาทรโรจนะ จงหวดพระนครศรอยธยา และ

ปญหาการคาดการณยอดจองทสงกวาความตองการจรง เพอ

ตองการเงนอดหนนจากรฐ

อกปญหาหนงกคอ การซอทดนเพอดำาเนนโครงการในราคา

สงเกนจรง เชน ป 2548 กคช. ซอทดนจากบรษท กลอรคอน-

สตรคชน จำากด เพอดำาเนนโครงการบานเอออาทรดงพระราม

จงหวดปราจนบร จำานวน 73 ไร ในราคาไรละ 850,000 บาท

ทงทราคาประเมนของกรมทดนมราคาเพยงไรละ 61,000 บาท

เดอนกรกฎาคม 2549 กคช. ซอทดนจากบรษท ไชนา

สเตท คอนสตรคชน เอนยเนยรง (ประเทศไทย) จำากด เพอดำาเนน

โครงการบานเอออาทรรงสต คลอง 2 จำานวน 42 ไร ในราคา

97.75 ลานบาท ซงสงกวาราคาประเมนถง 42.75 ลานบาท

กรณโครงการบานเอออาทรรงสต คลอง 9 กคช. ซอทดน

จากบรษท พเจดซ จำากด จำานวน 100 ไร ราคาไรละ 1 ลานบาท

ทงทนายหนาซอมาจากเจาของทดนเพยงไรละ 550,000 บาท

นอกจากนยงพบวา ในป 2547 มทดน 1 แปลงในตำาบล

แสนภดาษ อำาเภอบานโพธ จงหวดฉะเชงเทรา ท กคช. ทำาสญญา

ซอขายกบผบรหารของ กคช. เอง ในวงเงน 82 ลานบาท

ขอมลสำาคญอกชนหนงคอ ขอมลจากนายหนาซอขายทดน

และผรบเหมา ซงใหสมภาษณกบหนงสอพมพ ประช�ช�ตธรกจ

วามการจายเงน ‘คาหวคว’ ในโครงการบานเอออาทร โดยเรมจาก

นายหนาไปตดตอเจาของทดน เมอตกลงราคากบเจาของทดนได

กนำาไปเสนอให กคช. พจารณาอนมตและตดตอหาผรบเหมา ซง

ผรบเหมาจะตองจายคาหวควเปนเงนสด 8,000-12,000 บาท

ตอทพก 1 หนวย ใหกบนกการเมองและขาราชการ

การทจรตในโครงการบานเอออาทรถกตรวจสอบอยาง

จรงจงในชวงหลงรฐประหารป 2549 โดยในวนท 19 มนาคม

2550 คณะกรรมการตรวจสอบการกระทำาทกอใหเกดความ

เสยหายแกรฐ (คตส.) มมตใหตงอนกรรมการไตสวนดำาเนนคด

กบ วฒนา เมองสข ซงดำารงตำาแหนงรฐมนตรวาการกระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ชวงเดอนสงหาคม

2548 ถงเดอนกนยายน 2549 ในขอหารวมกนทจรตและเรยก

รบสนบน ซง คตส. ระบวา รปแบบการดำาเนนโครงการเออให

เกดการทจรตอยางกวางขวาง โดยเฉพาะการจายเงนลวงหนา

ไมเกนรอยละ 15 ของมลคาของงานทไดรบ ทำาใหใหเอกชน

มเงนสำาหรบจายคาหวคว

ตอมา วนท 8 พฤษภาคม 2550 คตส. มมตชมลความ

ผด ชวนพศ ฉายเหมอนวงศ อดตผวาการ กคช. ผบรหาร และ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 93

Page 77: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เจาหนาทของ กคช. 10 คน ฐานเปนเจาพนกงานปฏบตหนาทหรอ

ละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ และในวนท 7 มกราคม 2551

คตส. ไดแจงขอหาวฒนาและพวกรวม 7 คน ในขอหาเรยกรบสนบน

จากผรบเหมา 8 ราย จำานวน 1,200 ลานบาท นอกจากน

ยงตงขอหาชวนพศเพมอก 1 คด ในขอหาทจรตตอหนาท

สถานะของคดหลงจาก คตส. หมดวาระ คณะกรรมการปองกนและปราบปราม

การทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) ไดรบเรองการทจรตในโครงการบาน

เอออาทรมาดำาเนนการตอ และในเดอนมถนายน 2552 คณะ

ทำางานอยการไดพจารณาสำานวนคดท ป.ป.ช. มความเหนสงฟอง

วฒนา เมองสข และพวกรวม 7 คน ฐานเปนเจาพนกงานปฏบต

หนาทหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ กรณเรยกรบเงนจาก

ผประกอบการ และสงเรองใหอยการสงสดพจารณายนฟองตอ

ศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมอง ขณะ

นสำานวนคดอยระหวางการพจารณาของอยการสงสด

สำาหรบ ชวนพศ ฉายเหมอนวงศ ถกกลาวหาวากระทำา

ความผดฐานทจรตตอหนาท หรอกระทำาความผดตอตำาแหนง

หนาทเกยวกบการจดซอจดจางเอกชนในโครงการบานเอออาทร

(โครงการอรญประเทศ โครงการเมองใหมบางพล และโครงการ

รมเกลา 2) รวม 2 คด ขณะนคดอยในระหวางการไตสวนขอเทจ

จรงโดย ป.ป.ช.

ผลกระทบตอประชาชน

• ประชาชนจำานวนหนงไดทพกอาศยชากวากำาหนด

ขณะทอกจำานวนหนงไมไดทพกอาศย เนองจากบาง

โครงการหยดดำาเนนการ

• การกอสรางในบางโครงการไมไดมาตรฐาน ทำาให

ผพกอาศยไดรบความเดอดรอน หรอตองเสย

คาใชจายในการซอมแซม

• ณ เดอนตลาคม 2550 กคช. มหนเงนกรวม 76,112

ลานบาท ซงเปนหนเงนกของโครงการบานเอออาทร

61,050 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 80 ของหน

เงนกทงหมด

เมนคอรรปชน94

Page 78: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• ขอนแกน-หนองคาย เมย ส.ส. ไทยรกไทย กวาด 5.2 พน ล., หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ. 18 กนยายน 2549.

• ปดตำานาน ‘บานเอออาทร’ บาดแผลประชานยม-ทจรต 3 หมนลาน, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ. 24 ธนวาคม 2550.

• พลก บกการเคหะฯ ขายทให กคช. 82 ล. สรางบานเอออาทร, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ. 4 กนยายน 2549.

• รงสต คลอง 2 ทดนจากแบงก 55 ลาน ปนราคา 2 รอบ ขายการเคหะฯ 97 ลาน, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ. 19 ตลาคม 2549.

• รงสต คลอง 9 ไรละ 5.5 แสน การเคหะฯ ซอฉลยไรละ 1 ลาน, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ. 23 ตลาคม 2549.

• วกฤตความคดประชานยม สญญาโควตา ‘โกงกนลวงหนา’, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ. 24 ธนวาคม 2550.

• สตง. ชงสอบบานเอออาทร โยง รมต. ซอทดน ‘ญาต’ แพง 10 เทา, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ. 28 กนยายน 2549.

• สตง. ลางบาง ‘บานเอออาทร’ ปนยอดจองอมผรบเหมา-เคหะเตน, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ. 24 สงหาคม 2549. 

• สตง. อง เคหะซอบานบรษทญาต ‘เพง’ 2.3 หมนยนต-พงษศกดแจงแคเพอน, หนงสอพมพ ประชาชาตธรกจ. 28 สงหาคม 2549.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 95

Page 79: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ความเสยหายคณะกรรมการตรวจสอบ การกระทำทกอใหเกด ความเสยหายแกรฐ (คตส.) ประเมนวาการทจรตทำใหเกด ความเสยหายประมาณ

30,000

ล�านบาท

เป�าหมายของโครงการบ�านเอออาทรคอการจดหาทอย�อาศยให�แก�ประชาชนผ�มรายได�น�อย แต�ผ�บร�หารและเจ�าหน�าทของการเคหะฯ บางคนกลบร�วมมอกบนกการเมองเพ�อหา ผลประโยชน�จากโครงการ โดยบางโครงการ ทำสญญากบผ�รบเหมาทเป�นเคร�อญาตหร�อผ�ใกล�ชดของนกการเมอง บางโครงการ ซอทดนเพ�อดำเนนโครงการในราคาสงเกนจร�ง ขณะทนกการเมองและข�าราชการบางคนร�วมกน เร�ยกเกบ “ค�าหวคว” จากผ�รบเหมาทได�รบงาน

ผลกระทบต�อประชาชน• ประชาชนจำนวนหน�ง ไดทพกอาศยชากวากำหนด ขณะทอกจำนวนหน�งไมได ทพกอาศย เน��องจากบางโครงการ หยดดำเนนการ

• การกอสรางของบางโครงการ ไมไดมาตรฐาน ทำใหผพกอาศย ไดรบความเดอดรอน หรอตอง เสยคาใชจายในการซอมแซม

• ณ เดอนตลาคม 2550 การเคหะฯ มหน�เงนกรวม 76,112 ลานบาท ซ�งเปนหน�เงนก ของโครงการบานเอออาทร 61,050 ลานบาท หรอคดเปน 80% ของหน�เงนกทงหมด

บ�านเอออาทร:

ผลประโยชน�ทบซ�อน ป��นราคาทดน เกบค�าหวคว

16

สถานะ• คณะทำงานอยการสงเรอง ใหอยการสงสดพจารณายนฟอง นายวฒนา เมองสข อดต รมว.พฒนาสงคมฯ และพวกรวม 7 คน ขณะน�สำนวนคด อยระหวางการพจารณาของ อยการสงสด

• ผวาการการเคหะฯ ในขณะนน ถกกลาวหาวากระทำความผด 2 คด ขณะน�ทงสองคด อยระหวางการไตสวนขอเทจจรงโดย ป.ป.ช.

- การเคหะฯ ทำสญญากบ ผรบเหมาทเปนเครอญาต หรอผใกลชดของนกการเมองหลายโครงการ เชน โครงการหนองคาย 2 การเคหะฯ ทำสญญากบ บรษทของภรรยาอดต ส.ส. หนองคาย พรรคไทยรกไทย

- ผรบเหมารายหน�งใหขอมล วาตองจายคาหวควประมาณ 8,000-12,000 บาท ตอทพกอาศย 1 หน�วย ใหกบนกการเมองและ ขาราชการ

- สตง. พบขอมลวาผรบเหมา บางรายปนตวเลขผจองบานสงกวาความตองการจรง เพอนำโครงการมาขายให การเคหะฯ โดยหวงไดรบ เงนอดหนน

- การเคหะฯ ซอทดนเพอ ดำเนนโครงการสงเกนจรง เชน โครงการดงพระราม จงหวดปราจนบร (เขตพนทของ รมว. พฒนาสงคมฯ ในขณะนน) การเคหะฯ ซอทดนจาก ผรบเหมาไรละ 850,000 บาท ทงทกรมทดนประเมนราคา เพยงไรละ 61,000 บาท

ผลประโยชน�ทบซ�อน

ป��นราคาทดนขายการเคหะฯ

เกบค�าหวคว

ป��นยอดจองเกนจร�ง

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 9796

Page 80: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

17 เรองนำาเนา โครงก�ร บำ�บดนำ�เสยคลองด�น

ปมหลงโครงการจดการนำาเสยเขตควบคมมลพษ จงหวดสมทรปราการ เปนโครงการทไดรบความ

ชวยเหลอดานการเงนจากธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (Asian Development Bank: ADB)

เพอแกไขปญหามลพษของจงหวดสมทรปราการ โดย ABD วาจางบรษท มอนตโกเมอร วตสน

เอเชย จำากด (Montgomery Watson Asia: MWH) และคณะ ทำาการศกษาความเปนไปไดของ

โครงการ

เดอนเมษายน 2538 MWH และคณะ เสนอใหแบงโครงการบำาบดนำาเสยเปน 2 ระบบ คอ

ฝงตะวนออกและฝงตะวนตก โดยฝงตะวนออกจะระบายนำาเสยลงทะเล สวนฝงตะวนตกจะระบาย

นำาเสยลงคลอง ซงเปนวธทดทสดในระยะยาว รวมถงมคาใชจายและความเสยงนอยทสด

ทงน บรษทเสนอใหมโรงบำาบดนำาเสย 2 แหงในแตละฝงของจงหวดสมทรปราการ โดยฝง

ตะวนออกเสนอใหมโรงบำาบดนำาเสยทตำาบลบางปใหม ขนาดทดน 1,550 ไร และฝงตะวนตก

เสนอทตำาบลคลองบางปลากด ขนาดทดน 350 ไร

หลงจากนนในเดอนมถนายน 2538 คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตเหนชอบใหดำาเนน

โครงการตามรปแบบท MWH และคณะ ไดทำาการศกษา ตอมาในเดอนตลาคม 2538 คณะรฐมนตร

เหนชอบในหลกการการดำาเนนโครงการ และเดอนธนวาคม 2538 กรมควบคมมลพษจงประกาศ

ประกวดราคาโครงการ ภายใตเงอนไขการดำาเนนโครงการ ‘แบบ 2 ฝง’

เมนคอรรปชน98

Page 81: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชนการดำาเนนโครงการจดการนำาเสยเขตควบคมมลพษ จงหวด

สมทรปราการ มจดสงเกตทแสดงใหเหนถงความไมถกตองหลาย

ประการ สรปไดดงน

1. ในขนตอนการคดเลอกผมคณสมบตเบองตนเพอเขา

ประกวดราคา ไดคดเลอกใหกลมกจการรวมคา NVPSKG (N

คอ บรษท นอรธเวส วอเตอร อนเตอรเนชนแนล จำากด, V คอ

บรษท วจตรภณฑกอสราง จำากด, P คอ บรษท ประยรวศวการ

ชาง จำากด, S คอ บรษท สแสงการโยธา (1979) จำากด, K คอ

บรษท กรงธนเอนยเนยร จำากด, G คอ บรษท เกตเวย ดเวลลอป

เมนต จำากด) ผานคณสมบต ทงทไมมคณสมบตตามทกำาหนด

ในเอกสารการประกวดราคา

2. ประกาศใหพนทในตำาบลคลองดาน ซงอยฝงตะวนออก

อำาเภอบางบอ จงหวดสมทรปราการ มคณสมบตเขารวมโครงการ

และมการเพมพนทของโครงการฝงตะวนออก จาก 1,550 ไร

เปน 1,900 ไร ทำาใหทดนของบรษท คลองดานมารน แอนด ฟช

เชอร จำากด มคณสมบตเพยงรายเดยว (บรษท คลองดานมารนฯ

มสำานกงานอยทเดยวกนกบบรษท ปาลม บช ดเวลลอปเมนท

จำากด ซงนองของ วฒนา อศวเหม รฐมนตรชวยวาการกระทรวง

มหาดไทยในขณะนน ถอหนอยรอยละ 22 อกทง ป.ป.ช. ระบวา

ผถอหนของบรษท คลองดานมารนฯ และบรษท ปาลม บชฯ เปน

บคคลกลมเดยวกน)

3. ยงพนธ มนะสการ รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตร

เทคโนโลย และสงแวดลอม ในขณะนน รวมกบขาราชการระดบสง

ในกรมควบคมมลพษ 4 ราย เสนอตอคณะรฐมนตรเปนวาระ

‘เพอทราบ’ ใหเพมงบประมาณจาก 12,800 ลานบาท เปน

22,900 ลานบาท โดยไมมทมาวางบประมาณทเพมขนมาจาก

การศกษาของผใด

4. ขนตอนการเจรจาตอรองไมไดดำาเนนการในรปแบบของ

คณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคา แตดำาเนนการโดย

ปกต กระวานช อธบดกรมควบคมมลพษในขณะนน และพวก

ซงไมมหนาทตอรองราคา ทำาใหภาครฐเสยเปรยบ และเปนการ

เออประโยชนแกกจการรวมคา NVPSKG เชน ตอรองลดขอบเขต

ของโครงการ ตอรองลดหลกประกนตางๆ ตอรองใหมการจายเงน

ลวงหนาเกนกวาทกำาหนดไวในเอกสารการประกวดราคา เปนตน

5. ขนตอนการสงเรองใหสำานกงบประมาณพจารณาความ

เหมาะสมของงบประมาณ โดยปกตสงรายละเอยดการเปรยบเทยบ

ราคาทไดรบอนมตครงแรกกบราคาท เ พมขน ทงทไมเคย

สงรายละเอยดของราคาใหสำานกงบประมาณพจารณา อกทง

รายละเอยดของราคาทเพมขนกไมตรงกบทตอรอง โดยระบ

ราคาของบางรายการสงกวาทตอรอง หรอไมแสดงราคาของบาง

รายการ

6. ปกตไมไดเสนอเรองการเปลยนแปลงรปแบบการกอสราง

เปนแบบ ‘รวมฝง’ และการขอเพมงบประมาณใหคณะรฐมนตร

พจารณาเหนชอบ โดยเสนอเพยงเรองการขอขยายเวลากอหน

ผกพนขามปงบประมาณ จากปงบประมาณ 2540-2544 เปน

2540-2545 คณะรฐมนตรจงมมตเหนชอบเรองการขยายเวลา

กอหนผกพนเพยงเรองเดยว

7. คณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคาและคณะ

กรรมการตรวจการจางไมเคยตรวจสอบทดนทจดซอ และไมได

นำาราคาทดนและ/หรอสงกอสรางใกลเคยง และราคาประเมนจาก

ธนาคารพาณชยมาเปรยบเทยบ เพอใหไดราคาทดนทเหมาะสม

แตซอทดนจากบรษท คลองดานมารนฯ ในวงเงนสงถง 1,960

ลานบาท ซงสงกวาราคาประเมนถง 1,040 ลานบาท รวมถง

ยงมการเปดเผยในภายหลงอกวา ทดนดงกลาวออกโดยไมชอบ

ดวยกฎหมาย เนองจากเปนคลองสาธารณประโยชน ทาง

สาธารณประโยชน และเปนทหวงหามของราชการ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 99

Page 82: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สถานะของคดวฒน� อศวเหม รฐมนตรชวยวาการกระทรวงมหาดไทย (15 พฤศจกายน 2540 - 9 กมภาพนธ 2544)

วนท 18 สงหาคม 2551 ศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมองพพากษา

จำาคกวฒนาเปนเวลา 10 ป เนองจากใชอำานาจขมขหรอจงใจเจาพนกงานฝายปกครองและ

เจาหนาทของสำานกงานทดนจงหวดสมทรปราการ สาขาบางพล ใหออกโฉนดทดน 1,900 ไร ทบท

คลองสาธารณประโยชนและทเทขยะมลฝอยซงเปนทหวงหาม เพอนำาไปขายใหกรมควบคมมลพษ

วนท 12 พฤศจกายน 2552 ศาลแขวงดสตพพากษาจำาคกวฒนากบพวกรวม 10 คน คนละ

3 ป ในคดทกรมควบคมมลพษยนฟองในความผดฐานฉอโกง กรณรวมกนทจรตจดซอทดนจำานวน

1,900 ไร มลคาประมาณ 18,000 ลานบาท

ยงพนธ มนะสก�ร รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอม (18 กรกฎาคม 2538 - 4

ตลาคม 2541) และ ส.ส. พรรคประชากรไทย

คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) พบวา ยงพนธรวมมอกบ

ขาราชการกรมควบคมมลพษเปลยนแปลงรปแบบโครงการ และเพมพนททใชกอสรางโรงบำาบด

นำาเสย รวมทงดำาเนนการขอเพมงบประมาณการกอสรางเพอเออประโยชนแกกจการรวมคา

NVPSKG

ป.ป.ช. มมตวา ยงพนธมความผดหลายขอหา แตเนองจากเสยชวตเมอวนท 23 ธนวาคม

2546 จงมมตใหจำาหนายเรองออกจากสารบบเรองกลาวหา

เมนคอรรปชน100

Page 83: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ผลกระทบตอประชาชน

• ระบบบำาบดนำาเสยไมเกดขน ทงทรฐบาลสญเสยงบประมาณ

ไปแลวเกอบ 23,000 ลานบาท

• ปญหานำาเสยในจงหวดสมทรปราการไมไดรบการแกไข

เอกสารอางอง• เปดสำานวน ‘ป.ป.ช.’ คดคลองดาน

เหตไฉน ‘สวจน’ หลดบวง ฉบบสมบรณ, 

มตชนออนไลน, 8 ธนวาคม 2554. 

• ศาลฎกาสงจำาคก 10 ป ‘วฒนา อศวเหม’

ทจรตคลองดาน, หนงสอพมพ เดลนวส, 

19 สงหาคม 2551.

• ศาลพพากษาจำาคก ‘วฒนา อศวเหม’

อดต รมช.มท. กบพวก 10 คน คนละ 3

ป ทจรตทดนคลองดาน, มตชนออนไลน, 

12 พฤศจกายน 2552. 

ข�ร�ชก�รระดบสงทเกยวของ ป.ป.ช. มมตวา ปกต กระวานช (เมอครงดำารงตำาแหนงอธบดกรมควบคมมลพษ) ศรธญญ

ไพโรจนบรบรณ (เมอครงดำารงตำาแหนงรองอธบดกรมควบคมมลพษและอธบดกรมควบคมมลพษ)

นศากร โฆษตรตน (เมอครงดำารงตำาแหนงผอำานวยการกองจดการคณภาพนำา กรมควบคมมลพษ)

และ ยวร อนนา (เมอครงดำารงตำาแหนงนกวชาการสงแวดลอม 7 และผอำานวยการกองจดการ

คณภาพนำา กรมควบคมมลพษ) กระทำาความผดทางวนยอยางรายแรง และมความผดทางอาญา

ฐานเปนเจาพนกงานมหนาทซอ ทำา จดการ หรอรกษาทรพยใดๆ ไดกระทำาการทจรตตอหนาท

อนเปนการเสยหายแกรฐ และฐานเปนเจาพนกงานปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ เพอ

ใหเกดความเสยหายแกผหนงผใด หรอปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยทจรต จงสงรายงาน

เอกสาร และความเหนไปยงอยการสงสด เพอดำาเนนคดอาญา

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 101

Page 84: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ทดนฝงตะวนออก

ทดนฝงตะวนตก

สเปกเดม

1,550 350

หน�วย: ไ

รหน

�วย: ไ

วฒนา อศวเหม รมช.มหาดไทย ถกตดสนจำคก 10 ป

หลบหน

ย�งพนธ� มนะสการ รมต.วทยาศาสตรฯถกตดสนวามความผดแตเน��องจากเสยชวตไปแลว

จำหน�ายคดเนองจากเสยชว�ต

สวจน� ลปตพลลภ รมต.วทยาศาสตรฯ ไมอยในทประชมคณะรฐมนตร

รอด

สถานะป�จจ�บนโครงการบำบดนำเสยคลองด�าน:

ลอกสเปก/เปลยนเง�อนไขเออพวกพ�อง

17

จากการศกษาความเป�นไปได�ของโครงการ รปแบบทดและถกทสดของโครงการบำบดนำเสย คลองด�าน คอการก�อสร�างโรงบำบดนำเสย ทงฝ��งตะวนออกและฝ��งตะวนตกของจงหวด สมทรปราการ แต�กรมควบคมมลพ�ษ กลบเปลยนรปแบบเป�นการก�อสร�างทฝ��งตะวนออกเพ�ยงฝ��งเดยว ซงเป�นการเออประโยชน�แก�บร�ษท คลองด�านมาร�น แอนด� ฟ�ชเชอร� จำกด เนองจากบร�ษทดงกล�าวมทดนทมคณสมบต ตรงตามเง�อนไขเพ�ยงรายเดยว ทงน บร�ษทดงกล�าวซอทดนมาจากบร�ษท ปาล�ม บช ดเวลลอปเม�นท� จำกด ซงมบร�ษทและน�องชายของนายวฒนา อศวเหม รมช.มหาดไทยในขณะนน เป�นหนงในผ�ถอห�น

01 กรมควบคมมลพษประกาศ ใหพนทในตำบลคลองดาน ใชกอสรางโครงการฝงตะวนออกได และเปลยนแปลงเงอนไขการประกวดราคา จากเดมทแยกเปนฝงตะวนออกและฝงตะวนตก เปนแบบรวมไวทฝงตะวนออก เพยงฝงเดยว

02 การเปลยนแปลงพนทโครงการ และรปแบบระบบบำบดนำเสย ทำใหมบรษทเพยงแหงเดยว ทมทดนทมคณสมบต ตรงตามเงอนไข

03 กรมควบคมมลพษขอเพ�ม งบประมาณจาก1.28 หมนลานบาทเปน 2.29 หมนลานบาท โดยไมผานการพจารณาจากสำนกงบประมาณ

04 มการตอรองใหลดขอบเขต และปรมาณงาน รวมถง การจายเงนลวงหนามากขน ซ�งเปนการดำเนนการททำให รฐสญเสยผลประโยชน

มลค�าความเสยหายค�าทดน

1,960,000,000 บาท

ค�าก�อสร�างระบบบำบดนำเสยและค�าจ�างบร�ษทศกษาความเป�นไปได�ของโครงการ

21,000,000,000 บาท

ผลกระทบต�อประชาชน• ระบบบำบดนำเสยไมเกดขน ทงทรฐบาลสญเสยงบประมาณ ไปแลว

• ปญหานำเสยในจงหวดสมทร- ปราการไมไดรบการแกไข

บนได 4 ขน

1,900

เปลยนเง�อนไขเออพวกพ�อง

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 103102

Page 85: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

18 เมอกระทรวงหมอ เลอกข�งพอคายา

ปมหลงกระทรวงสาธารณสขออกประกาศกำาหนดราคากลางของยาตามบญชยาหลกแหงชาตเปน

ครงแรกเมอป 2529 เพอเปนกลไกควบคมการจดซอยาดวยวธตกลงราคาหรอวธพเศษใหอยใน

ระดบทเหมาะสม ทำาใหโรงพยาบาลไมตองซอยาและเวชภณฑในราคาแพงกวาปกต

เสนทางผลประโยชน เดอนธนวาคม 2540 รกเกยรต สขธนะ รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขในขณะนน

ออกประกาศยกเลกราคากลางของยาตามบญชยาหลกแหงชาต ซงเปนการเปดชองใหบรษท

ผจำาหนายยาสามารถจำาหนายยาและเวชภณฑใหแกโรงพยาบาลและสำานกงานสาธารณสข

ในราคาแพงกวาปกต โดยรกเกยรตใหเหตผลวา การประกาศลอยตวคาเงนบาทและการปรบ

อตราภาษมลคาเพมจากเดมรอยละ 7 เปนรอยละ 10 ในชวงกลางป 2540 สงผลกระทบ

ตอโครงสรางตนทนและราคาสนคา รวมถงยาและเวชภณฑ บรษทผผลตและจำาหนายยาจง

ไมสามารถจำาหนายยาในราคาเดมได

เมนคอรรปชน104

Page 86: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ตอมา รกเกยรตตงคณะกรรมการพจารณากำาหนดราคายา

ขนใหมเมอวนท 9 มนาคม 2541 ซงทำาใหมราคากลางของยา

ฉบบใหม เมอวนท 4 มกราคม 2542 หลงจากทรกเกยรตลาออก

จากตำาแหนงแลว อยางไรกตาม ชวงเวลา 1 ปเศษทไมมการ

กำาหนดราคากลางของยา กระทรวงสาธารณสขตองใชงบประมาณ

ในการจดซอยาและเวชภณฑเพมขนมาก รวมทงตองจดสรร

งบประมาณเพมเตมไปใชหนคายาและจดซอยาและเวชภณฑ

1,400 ลานบาท ในเดอนมถนายน 2541

หลงมการจดสรรงบประมาณเพมเตมดงกลาว ปรากฏ

ขาวออฉาวเกยวกบการทจรตยาและเวชภณฑภายในกระทรวง

สาธารณสข หนวยงานตางๆ จงตงคณะกรรมการสอบสวนขอ

เทจจรง ซงรวมถงคณะกรรมการสอบสวนขอเทจจรงกรณมขาว

ทจรตการซอยาของกระทรวงสาธารณสข คณะกรรมการสอบสวน

ขอเทจจรงเกยวกบองคการเภสชกรรม และคณะอนกรรมาธการ

ในคณะกรรมาธการสาธารณสข สภาผแทนราษฎร เพอศกษา

เรองการจดซอยาและเวชภณฑแพงกวาความเปนจรง โดยคณะ

กรรมการชดตางๆ สรปผลการสอบสวนขอเทจจรง ดงน

1. สำานกงานสาธารณสขจงหวดและโรงพยาบาลบางแหง

มพฤตกรรมทจรตการจดซอยา เวชภณฑ เครองมอ และวสด

ทางการแพทย โดยนกการเมองและขาราชการในกระทรวง

สาธารณสขบางคนใชวธการตางๆ เพอใหสาธารณสขจงหวด

หลายจงหวดรวมมอในการจดซอยา เวชภณฑ เครองมอ และวสด

ทางการแพทย จากเอกชนในราคาแพงกวาปกต

2. การจดซอยาและเวชภณฑจากผผลตอนผานองคการ

เภสชกรรม มราคาแพงกวาทควรจะเปน ตงแตรอยละ 50-300 ใน

34 จงหวด คดเปนมลคาความเสยหายประมาณ 181.7 ลานบาท

3. การจดซอยาและเวชภณฑแพงกวาความเปนจรง

ดงกลาวเกดจากการกระทำาเปนขบวนการ ดวยการวางแผน สงการ

ประสานงาน และสมยอมกน

นอกจากน หนวยงานอนๆ กมการสบสวนขอเทจจรง

ในกรณดงกลาว โดยสำานกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.)

ตรวจสอบพบวา ในป 2541 การจดซอยาและเวชภณฑบางรายการ

มราคาแตกตางกนมาก เชน จดซอจากผขายรายเดยวกน ใชเงน

งบประมาณประเภทเดยวกน เดอนเดยวกน แตราคากลบตางกน

ตอมา คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตและ

ประพฤตมชอบในวงราชการ (ป.ป.ป.) ไดสอบสวนเพมเตมและ

มความเหนวา เจาหนาททเกยวของมความบกพรอง โดยไมกำาหนด

ราคากลางของยา ทำาใหมการฉวยโอกาสทจรต ป.ป.ป. จงชมล

ความผดเจาหนาทและลงโทษทางวนย โดยไลออกจากราชการ

2 คน และปลดออกจากราชการ 5 คน ขณะทการดำาเนนการ

กบขาราชการการเมองถกสงตอไปยงคณะกรรมการปองกนและ

ปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) ภายหลงการประกาศใช

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการปองกน

และปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542

ทงน บรษท ท เอน พ เฮลทแคร จำากด เปนบรษทผจำาหนาย

ยาแหงหนงซงไดประโยชนจากการยกเลกการกำาหนดราคากลาง

ของยา โดยในเดอนสงหาคมและกนยายน 2541 บรษทดงกลาว

ไดรบใบสงซอยาผานองคการเภสชกรรมมลคา 11.3 ลานบาท

และ 8.3 ลานบาท ตามลำาดบ ซงเพมขนจากชวงกอนหนานน

ป.ป.ช. สอบสวนขอเทจจรงพบวา เมอวนท 10 สงหาคม

2541 จราย จรสเสถยร ทปรกษารฐมนตรวาการกระทรวง

สาธารณสข ไดรบแคชเชยรเชคจำานวน 5 ลานบาท จากสภชย

วระภชงค รองกรรมการผจดการบรษท ไทยนครพฒนา จำากด และ

กรรมการบรษท ท เอน พ เฮลทแคร จำากด และนำาแคชเชยรเชค

ดงกลาวไปเขาบญชเงนฝากออมทรพยในชอของตนเอง จงสงเรอง

ตอใหอยการสงสดดำาเนนคดกบจราย ตอมา ศาลฎกาแผนกคด

อาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมอง ตดสนวา คำาใหการของ

จรายทวาแคชเชยรเชคดงกลาวเปนเงนทตนกยมจากสภชยนน

เปนการซอนเรนอำาพรางขอเทจจรง จงมคำาพพากษาลงโทษจำาคก

จราย 6 ป1 จากการใชอำานาจในตำาแหนงโดยมชอบ แสวงหา

ผลประโยชน

หลงจากถกพพากษาจำาคก จรายใหการตอ ป.ป.ช. วา

แคชเชยรเชคดงกลาวเปนเงนทสภชยมอบใหรกเกยรต เพอ

ตอบแทนทรกเกยรตชวยใหกระทรวงสาธารณสขจดซอยาจาก

บรษท ไทยนครพฒนา จำากด รกเกยรตจงใหจรายนำาแคชเชยร

เชคเขาบญชเงนฝาก โดยเปดบญชในชอจราย แตเงนสวนใหญ

ในบญชเปนของรกเกยรต

1    คดหมายเลขแดงท อม. 1/2545

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 105

Page 87: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

นอกจากน จรายยงแสดงหลกฐานบนทกชวยจำาระหวางตน

กบรกเกยรต ซงระบวารกเกยรตฝากเงนไวเมอใด จำานวนเทาใด

และเบกไปเมอใด จำานวนเทาใด โดยรกเกยรตจะตรวจสอบบนทก

ชวยจำาดงกลาว และลงลายมอชอหรอเขยนกำากบวา ‘OK’ เปน

ครงคราวหลงการตรวจสอบ

สถานะของคดศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมองมคำาพพากษาเมอวนท 30 กนยายน

25462 วา รกเกยรต สขธนะ อดตรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข มพฤตการณรำารวยผดปกต

และใหยดทรพยสนมลคา 233.88 ลานบาท เปนของแผนดน เนองจากรกเกยรตไมสามารถชแจง

ทมาหรอพสจนไดวา ไดทรพยสนดงกลาวมาโดยชอบ

คำาพพากษายดทรพยน สบเนองมาจากกรณการทจรตการจดซอยาและเวชภณฑของกระทรวง

สาธารณสข ซงศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมองมคำาพพากษาเมอวนท 30

กนยายน 25463 ใหลงโทษจำาคกนายรกเกยรต 15 ป

ผลกระทบตอประชาชน• การยกเลกราคากลางของยาโดยไมมการกำาหนดราคากลางใหม ทำาใหกระทรวงสาธารณสข

ตองใชงบประมาณในการจดซอยาและเวชภณฑเพมขนมาก จนตองจดสรรงบประมาณเพม

เตม 1,400 ลานบาท ในเดอนมถนายน 2541

• คณะกรรมการสอบสวนขอเทจจรงเกยวกบองคการเภสชกรรม ประมาณการวา การซอยา

และเวชภณฑมราคาแพงกวาทควรจะเปนตงแตรอยละ 50-300 ใน 34 จงหวด คดเปนมลคา

ความเสยหายเฉพาะทตรวจสอบพบประมาณ 181.7 ลานบาท

2    คดหมายเลขแดงท อม. 2/2546

3    คดหมายเลขแดงท อม. 1/2546

เมนคอรรปชน106

Page 88: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• คาพพากษาศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง คดหมายเลขแดงท อม. 1/2545

• คาพพากษาศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง คดหมายเลขแดงท อม. 1/2546

• คาพพากษาศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง คดหมายเลขแดงท อม. 2/2546

• องคการเภสชกรรม, รายงานคณะกรรมการสอบสวนขอเทจจรงเกยวกบองคการเภสชกรรม, 2542.

เชคราคายากอนและหลงยกเลกราคากลาง

ชอยา สรรพคณ ราคากลาง (บ�ท)

ราคาหลงยกเลกราคากลาง (บ�ท)

Allopurinol 100 mg รกษาโรคเกาต 568 1,200-1,500

Ampicillin (ย�ฉด) รกษาโรคตดเชอทเกดจากแบคทเรย 1,100 2,100-3,000

Dimenhydrinate 50 mg แกเมารถ เมาเรอ 180 1,650

Ketoconazole 200 mg ตดเชอรา กลาก เกลอน 2,500 5,000

Mebendazole (ย�นำ�) รกษาพยาธ 684 1,300-2,300

Furosemide (ย�ฉด) ขบปสสาวะ รกษาโรคความดนโลหตสง 227 825-773

Griseofulvin 125 mg รกษาโรคเชอราทผวหนง หนงศรษะ เลบมอ เลบเทา 534 1,000-1,182

Ibuprofen 200 mg แกปวดศรษะไมเกรน ปวดขอ 220 700-1,000

Metformin 500 mg รกษาโรคเบาหวาน 396 1,040-1,683

Mefenamic acid 250 mg แกปวดประจำ เดอน 550 1,500

Naproxen 250 mg แกปวดไขขออกเสบ 2,352 5,000

Flunarizine 5 mg แกปวดศรษะไมเกรน 275 2,717

Cloxaciilin (ย�ฉด) รกษาโรคตดเชอทเกดจากแบคทเรย 1,400 2,500-3,000

Ibuprofen 400 mg แกปวดศรษะไมเกรน ปวดขอ 2,150 5,750-8,210

Isosorbide 10 mg รกษาโรคหวใจ 300 700-1,375

Terbutaline 2.5 mg บรรเทาอาการหายใจขดจากโรคหอบหด 195 450-1,800

ทมา: รายงานคณะกรรมการสอบสวนขอเทจจรงเกยวกบองคการเภสชกรรม (2542)

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 107

Page 89: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

มลค�าความเสยหาย

Dimenhydrinate 50 mg แกเมารถ เมาเรอ ราคากลาง 180 หลงยกเลก 1650

Ibuprofen 200 mgแกปวดศรษะไมเกรน ปวดขอราคากลาง 220หลงยกเลก 850

Naproxen 250 mgแกปวดไขขออกเสบราคากลาง 2,352หลงยกเลก 5,000

Terbutaline 2.5 mgบรรเทาอาการหายใจขดจากโรคหอบหดราคากลาง 195หลงยกเลก 1125

Flunarizine 5 mgแกปวดศรษะไมเกรนราคากลาง 275หลงยกเลก 2,717

บนได 3 ขน

01

02

03

รฐมนตรออกประกาศยกเลก ราคากลางของยา

นกการเมองและขาราชการใช วธการตางๆ เพอใหหน�วยงาน ดานสาธารณสขของรฐจดซอยาและเวชภณฑจากบรษท ทตนแนะนำ

บรษทยามอบเงนใหรฐมนตร เพอตอบแทนทชวยให กระทรวงสาธารณสขจดซอยาของบรษทในราคาแพงกวา ปกต

988%

576%เพ��มข�น

Terbutaline 2.5 mgบรรเทาอาการหายใจขดจากโรคหอบหด

เพ��มข�น

Flunarizine 5 mgแก�ปวดศรษะไมเกรน

916%เพ��มข�น

Dimenhydrinate 50 mg แก�เมารถ เมาเร�อ

386%เพ��มข�น

Ibuprofen 200 mgแก�ปวดศรษะไมเกรน ปวดข�อ

คดทจร�ตยากระทรวงสาธารณสข:

ยกเลกราคากลางเออเอกชน

18

เดอนธนวาคม 2540 นายรกเกยรต สขธนะ รฐมนตร�ว�าการกระทรวงสาธารณสขในขณะนน ออกประกาศยกเลกราคากลางของยา ตามบญชยาหลกแห�งชาต ซงเป�นการเป�ดช�องให� บร�ษทผ�จำหน�ายยาสามารถจำหน�ายยา และเวชภณฑ�ให�แก�โรงพยาบาลและสำนกงาน สาธารณสขในราคาแพงกว�าปกต

ในเวลาต�อมา นายรกเกยรตมคำสงแต�งตง คณะกรรมการพ�จารณากำหนดราคายาข�นใหม� แต�ช�วงเวลาหนงป�เศษทไม�มราคากลางของยา กระทรวงสาธารณสขต�องใช�งบประมาณ ในการจดซอยาและเวชภณฑ�เพ��มข�นมาก โดยคณะ กรรมการสอบสวนข�อเทจจร�งประมาณการว�า การซอยาและเวชภณฑ�มราคาแพงกว�า ทควรจะเป�นตงแต� 50-300%

ผลกระทบต�อประชาชน• การยกเลกราคากลางของยา โดยไมมการกำหนดราคากลาง ใหม ทำใหกระทรวงสาธารณสข ตองใชงบประมาณในการจดซอ ยาและเวชภณฑเพ�มขนมาก จนตองจดสรรงบประมาณ เพ�มเตม 1,400 ลานบาทในเดอน มถนายน 2541

• คณะกรรมการสอบสวน ขอเทจจรงเกยวกบองคการ เภสชกรรมประมาณการวา การซอยาและเวชภณฑมราคา แพงกวาทควรจะเปนตงแต 50-300% ใน 34 จงหวด คดเปนมลคาความเสยหาย เฉพาะทตรวจสอบพบประมาณ 181.7 ลานบาท

ศาลฎกาแผนกคดอาญา ของผดำรงตำแหน�งทางการเมอง มคำพพากษาเมอวนท 30 กนยายน 2546 วานายรกเกยรต สขธนะ มพฤตการณรำรวย ผดปกต และใหยดทรพยสนมลคา 233.88 ลานบาทเปนของแผนดน

กอนหนานน ศาลฎกาแผนก คดอาญาของผดำรงตำแหน�ง ทางการเมองมคำพพากษาลงโทษจำคกนายรกเกยรต 15 ป ฐานเปนเจาพนกงานเรยก รบ หรอยอมจะรบทรพยสนหรอ ประโยชนอนใดสำหรบตนเอง หรอผอนโดยมชอบ

สถานะป�จจ�บน

จำคก/ชดใช�212%

Naproxen 250 mgแก�ปวดไขข�ออกเสบ

เพ��มข�น

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 109108

Page 90: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

19 ส.ป.ก. 4-01 แจกทดนเศรษฐ

ปมหลง21 ตลาคม 2535 ชวน หลกภย นายกรฐมนตรในขณะนน ไดแถลงนโยบายของรฐบาลตอ

รฐสภา โดยนโยบายขอ 4.2.4 ระบวา รฐบาลจะ “เรงรดการปฏรปทดนและการออกเอกสารสทธ

เพอกระจายสทธการถอครองทดนใหแกเกษตรกรผยากไร และเกษตรกรทครอบครองทำากนอยใน

ทดนของรฐประเภทตางๆ โดยจะปรบปรงกลไกการบรหารและการจดการของรฐ ตลอดจนจดสรร

งบประมาณใหสามารถครอบคลมพนทไดโดยเฉลยปละประมาณ 4 ลานไร”

นโยบายดงกลาวเปนทมาของการแจกเอกสารสทธ ‘ส.ป.ก. 4-01’ ใหกบผมสทธทวประเทศ

โดย ณ เดอนพฤศจกายน 2537 สเทพ เทอกสบรรณ รฐมนตรชวยวาการกระทรวงเกษตรและ

สหกรณ ผกำากบดแลสำานกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ระบวา ในรอบ 2 ป (2535-

2537) มการแจกเอกสารสทธ ส.ป.ก. 4-01 ไปแลว 592,809 ราย ครอบคลมพนทประมาณ 11

ลานไร ซงไมเคยมรฐบาลชดใดออกเอกสารสทธไดมากเทาน

เมนคอรรปชน110

Page 91: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชน ความไมชอบมาพากลของการแจกเอกสารสทธ ส.ป.ก.

4-01 ปรากฏเปนขาวทางหนงสอพมพวนท 20 พฤศจกายน

2537 เมอผสอขาวหนงสอพมพ มตชน พบวา ผทเขาแถวรอรบ

เอกสารสทธในพธมอบเอกสารสทธใหกบราษฎรในจงหวดภเกต

เมอวนท 19 พฤศจกายน 2537 จำานวนหนงเปนนกธรกจและ

คนใกลชดนกการเมอง เชน ทศพร เทพบตร ส.จ. ภเกต และสาม

ของ อญชล วานช เทพบตร ส.ส. ภเกต พรรคประชาธปตย และ

ผชวยเลขานการรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรฯ ในขณะนน

บนลอ ตนตวท เจาของโรงแรมปาตองรสอรต บนเกง ศรแสน

สชาต เจาของบรษท ศรสชาตขนสง จำากด และ สรศกด หงษหยก

ผจดการบรษท อนภาษธรกจและการคาภเกต จำากด ตวแทน

จำาหนายรถยนตยหอมาสดา เปนตน

การทกลมบคคลดงกลาวไดรบเอกสารสทธ ทำาใหเกดคำาถาม

วา เหตใดนโยบายทมงชวยเหลอเกษตรกรผยากไรกลบเปนการ

เออประโยชนใหแกผทมฐานะด และเปนไปไดหรอไมทคนเหลานน

อาศยความใกลชดกบนกการเมอง ทำาใหไดรบเอกสารสทธ ซงชวน

หลกภย นายกรฐมนตร บญญต บรรทดฐาน รองนายกรฐมนตร

และ สเทพ เทอกสบรรณ รฐมนตรชวยวาการกระทรวงเกษตรฯ

ตางยนยนถงความถกตองของกระบวนการ

สเทพอางวา การทผมฐานะดไดรบการจดสรรทดน เพราะ

กลมบคคลดงกลาวถอครองและทำาประโยชนในทดนมานาน ซง

ส.ป.ก. ไดดำาเนนการตามพระราชบญญตการปฏรปทดนเพอ

เกษตรกรรม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2532 มาตรา 30 วรรค 5 ทเปด

โอกาสใหผทครอบครองทดนกอนการประกาศเปนเขตปฏรปทดน

มสทธไดรบเอกสารสทธ อยางไรกตาม สเทพยอมรบวา “การท

คนรวยมชอเขามามาก เพราะกฎหมายมชองให”

แมรฐบาลจะอางวาปฏบตตามกฎหมาย แตเมอมการ

ตรวจสอบกลบพบวา การออกเอกสารสทธของกระทรวงเกษตรฯ

นนขดกบเจตนารมณของพระราชบญญตการปฏรปทดนเพอ

เกษตรกรรม ซงมงชวยเหลอ ‘เกษตรกรผไมมทดนของตนเอง หรอ

เกษตรกรทมทดนเลกนอย ไมเพยงพอแกการครองชพ’ นอกจากน

หากพจารณาพระราชกฤษฎกากำาหนดหลกเกณฑและเงอนไขใน

การเปนเกษตรกร พ.ศ. 2535 กยงชดเจนวา ผไดรบเอกสารสทธ

จำานวนหนงไมไดมสถานะเปนเกษตรกร

ดงนน แมรฐบาลจะมนโยบายกระจายการถอครองทดน

แตกเออใหผมอนจะกนไดครอบครองทดนบางสวน โดยละเลย

เจตนารมณของกฎหมายและหลกการของการปฏรปทดน ซงมง

แกปญหาความยากจนและการกระจายสนทรพย โดยรฐบาล

ไมไดจดสรรทดนใหกบเกษตรกรอยางแทจรง

นอกจากจะพบปญหาการออกเอกสารสทธ ส.ป.ก. 4-01

ในจงหวดภเกต ใหกบคนในตระกลรำารวย กระทงคนในตระกล

ของนกการเมองฝายคานแลว ยงปรากฏปญหาในอกหลายจงหวด

เชน ชลบร (ตระกลหนนภกดและคราประยร) ลพบร (ตระกลโชต

เทวญ เจาของกลมสหฟารม) กระบ (ตระกลเองฉวน) ฉะเชงเทรา

(ตระกลตนเจรญ) สรนทร (ตระกลเรองกาญจนเศรษฐ) และ

นครราชสมา (ตระกลครฑขนทดและชาญนกล)

หลงจากเรองนถกตแผเมอวนท 20 พฤศจกายน 2537

รายงานขาวการตรวจสอบการออกเอกสารสทธ ส.ป.ก. 4-01

กปรากฏบนหนาหนงสอพมพอยางตอเนอง เกดแรงกดดน

ใหรฐมนตรทเกยวของลาออกจากตำาแหนง จนกระทงวนท 7

ธนวาคม 2537 สเทพจงยอมประกาศลาออกจากตำาแหนง โดย

อางวาลาออกเพราะเคารพความรสกของประชาชน แตยนยนวา

ตนเองดำาเนนการเรองการออกเอกสารสทธอยางถกตอง

ในเวลาตอมา มการตงคณะกรรมการตรวจสอบการออก

เอกสารสทธ ส.ป.ก. 4-01 ในจงหวดภเกต โดยม ปรชา อบอาย

รองปลดกระทรวงเกษตรฯ เปนประธาน จากนนจงสงรายงานให

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 111

Page 92: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

กบคณะกรรมการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม ซงประเดนสำาคญ

ทคณะกรรมการปฏรปทดนฯ ตองพจารณากคอ หลกเกณฑ วธ

การ และเงอนไขในการคดเลอกเกษตรกรซงจะมสทธไดรบทดน

จากการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม

การพจารณาประเดนดงกลาว คณะกรรมการปฏรปทดนฯ

แบงเปน 2 ฝาย ฝายหนงซงเปนเสยงสวนใหญเหนวา ไมจำาเปน

ตองพจารณาระเบยบคณะกรรมการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม

วาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการคดเลอกเกษตรกร

ซงจะมสทธไดรบทดนจากการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม พ.ศ.

2535 ขอ 6 (6) ซงระบคณสมบตของเกษตรกรทมสทธยน

คำารองขอเขาทำาประโยชนในทดนในเขตปฏรปทดนวา “ไมม

ทดนเพอประกอบเกษตรกรรมเปนของตนเองหรอของบคคลใน

ครอบครวเดยวกน หรอมทดนเพยงเลกนอย แตไมเพยงพอแกการ

ประกอบเกษตรกรรมเพอเลยงชพ” โดยคณะกรรมการเสยงใหญ

ใหพจารณาเพยงขอ 8 (1) ทระบหลกเกณฑของเกษตรกรผจะ

ไดรบการพจารณาคดเลอกเขาทำาประโยชนในทดนในเขตปฏรป

โดยมคณสมบตวาตองเปน “เกษตรกรผถอครองทดนของรฐหรอ

เกษตรกรผเชาทดนทนำามาดำาเนนการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม

และเปนผทำากนในทดนนน”

ขณะทคณะกรรมการอกฝายเหนวา ตองพจารณาขอ 6 (6)

ดวย เนองจากพระราชบญญตการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม

ระบชดเจนวา รฐตองทำาการปฏรปทดนเพอจดสรรใหกบเกษตรกร

ทยากจน

รายงานขาวในหนงสอพมพ มตชนร�ยวน ฉบบวนท 10

ธนวาคม 2537 อางขอมลจากแหลงขาววา เหตทคณะกรรมการ

ปฏรปทดนฯ สวนใหญเลอกใชเกณฑการพจารณาเฉพาะขอ 8

(1) เนองจากเขตปฏรปทดนในจงหวดภเกตสวนใหญใชเกณฑขอ

น และเลขาธการ ส.ป.ก. กเลอกขอน มเชนนนการปฏรปทดนใน

จงหวดภเกตอาจขดตอกฎหมาย ซงเจาหนาทจะมความผดดวย

จากนนคณะกรรมการปฏรปทดนฯ จงสงมตให นพนธ

พรอมพนธ รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรฯ เปนผพจารณา

ชขาด ซงนพนธไดสงเรองตอใหคณะกรรมการกฤษฎกาตความ

วาสอดคลองกบกฎหมายหรอไม แตทายทสดคณะกรรมการ

กฤษฎกาชดใหญมมตไมรบตความขอหารอของนพนธ โดย

รายงานขาวระบวา คณะกรรมการกฤษฎกามการถกเถยงกนวา

จะรบเรองไวตความหรอไม บางสวนเหนวาเรองนเปนเรองสำาคญ

นาจะรบไวตความ แตคณะกรรมการสวนใหญเหนวา หากตความ

จะสงผลกระทบตอเสถยรภาพของรฐบาล

ทงน สอมวลชนระบขอมลจากแหลงขาววา หากผลการ

ตความออกมาวามตของคณะกรรมการปฏรปทดนฯ ไมสอดคลอง

กบกฎหมาย กเทากบวาการดำาเนนการปฏรปทดนของรฐบาล

ขดตอพระราชบญญตการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม และตอง

ทบทวนการใหเอกสารสทธ ส.ป.ก. 4-01 ใหมทงประเทศ

อยางไรกด นพนธ พรอมพนธ ไดลาออกจากตำาแหนง

รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรฯ เมอวนท 13 ธนวาคม 2537

โดยระบวาคณะกรรมการตรวจสอบการออกเอกสารสทธ ส.ป.ก.

4-01 เชอวามพนทปาสมบรณอยในเขตปฏรปทดนของจงหวด

ภเกต และมหลกฐานเชอไดวามบคคลหลายรายไดรบเอกสารสทธ

โดยทคณสมบตไมตรงตามกฎหมาย

เมนคอรรปชน112

Page 93: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สถานะของคด สำานกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ดำาเนนการฟองขบไลผครอบครองทดน

ส.ป.ก. 4-01 ตงแตป 2541 โดยคดทศาลฎกามคำาพพากษาแลว มดงน

วนท 7 มถนายน 2550 ศาลฎกาพพากษายนตามศาลอทธรณ ในคดท ส.ป.ก. เปนโจทกยน

ฟองขบไล ทศพร เทพบตร ออกจากทดน ส.ป.ก. 4-01 ในตำาบลกะรน อำาเภอเมอง จงหวดภเกต

เนอท 99 ไร เนองจากจำาเลยขาดคณสมบตการเปนเกษตรกร

วนท 21 มถนายน 2550 ศาลฎกาพพากษายนตามศาลอทธรณ ในคดท ส.ป.ก. เปนโจทก

ยนฟองขบไล เจรญ ถาวรวองวงศ ผประกอบธรกจโรงแรมรายใหญ ออกจากทดน ส.ป.ก. 4-01 ก.

จำานวน 4 แปลง ไดแก บนเทอกเขากมลา อำาเภอกะท 2 แปลง และบนเทอกเขานาคเกด อำาเภอ

เมองภเกต 2 แปลง รวมเนอทประมาณ 16 ไร เนองจากจำาเลยขาดคณสมบตการเปนเกษตรกร

และมทดนทำากนเปนของตวเองอยแลวจำานวน 36 แปลง เนอทประมาณ 60 ไร รวมทงเปน

ผบรหารนตบคคลถง 6 แหง

วนท 12 ธนวาคม 2550 ศาลฎกาพพากษายนตามศาลอทธรณ ในคดท ส.ป.ก. เปนโจทก

ยนฟองขบไล บนลอ ตนตวท อดตนายก อบจ. ภเกต ออกจากทดน ส.ป.ก. 4-01 ในตำาบลปาตอง

อำาเภอกะท จงหวดภเกต เนอทประมาณ 69 ไร เนองจากจำาเลยขาดคณสมบตการเปนเกษตรกร

นอกจากนยงมทดนทำากนเปนของตวเองอยแลวจำานวน 108 แปลง และประกอบอาชพคาขาย

เปนหลก

วนท 22 เมษายน 2551 ศาลฎกาพพากษายนตามศาลอทธรณ ในคดท ส.ป.ก. เปนโจทก

ยนฟองขบไล วภาพรรณ ชทรพย ผบรหารสถานศกษาเอกชน ออกจากทดน ส.ป.ก. 4-01 จำานวน

4 แปลง ในพนทหม 4 ตำาบลปาตอง อำาเภอกะท ในเขตปาเทอกเขานาคเกด เนอทรวม 57 ไร

ขณะท สเทพและนพนธไมเคยถกฟองรองดำาเนนคดเกยวกบการออกเอกสารสทธ ส.ป.ก.

4-01 แตอยางใด

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 113

Page 94: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• กฤษฎกาไมตความ ส.ป.ก. หวนเปน

ชนวน ‘ชวน’ พง, หนงสอพมพ มตชน. 

13 ธนวาคม 2537.

• แฉแจกทดนเศรษฐภเกต คนจนนำาลาย

สอ ไรละลาน, หนงสอพมพ มตชน. 21 

พฤศจกายน 2537. 

• แฉ ‘ส.ส.อญชล’ ลอบบปฏรปทดนภเกต, 

หนงสอพมพ มตชน. 22 พฤศจกายน 

2537.

• สงมตแจกทดนเศรษฐตความ ทน ส.ป.ก.

อปยศไมไหว ‘บก’ สภาพฒนออก, 

หนงสอพมพ มตชน. 10 ธนวาคม 2537.

ผลกระทบตอประชาชน

• จากการตรวจสอบพบวา มพนทปาสมบรณปะปนอยใน

เขตปฏรปทดน การดำาเนนนโยบายปฏรปทดนของรฐบาล

ขณะนนจงสงผลเสยตอการอนรกษพนทปาของประเทศ

• การเรงรดการออกเอกสารสทธ ทำาใหนายทนและผม

อทธพลบกรกพนทสาธารณประโยชนของชมชนเพอผลกดน

ใหเปนเขตปฏรปทดน ทำาใหชาวบานในชมชนสญเสยแหลง

อาหารและแหลงรายได ภาคผนวกพระราชบญญตการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2532

ม�ตร� 30 วรรค 5บรรดาทดนท ส.ป.ก. ไดมา ถาเปนทดนของรฐ

และมเกษตรกรถอครองอยแลวเกนจำานวนทกำาหนด

ในวรรคหนงกอนเวลาทคณะกรรมการกำาหนด เมอ

เกษตรกรดงกลาวยนคำารองและยนยอมชำาระคาเชา

หรอคาชดเชยทดนในอตราหรอจำานวนทเพมขนตาม

ทคณะกรรมการกำาหนด สำาหรบทดนสวนทเกนตาม

วรรคหนง ใหคณะกรรมการจดทดนใหเกษตรกร

เชาหรอจดให แลวแตกรณ ตามจำานวนทเกษตรกร

ถอครองได แตเมอรวมกนแลวตองไมเกนหนงรอย

ไร ในการกำาหนดอตราคาเชาหรอคาชดเชยทดน

ดงกลาว ตองคำานงถงระยะเวลาและวธการท

เกษตรกรไดทดนนนมา ความสามารถในการทำา

ประโยชน ประเภทของเกษตรกรรม และการทำา

ประโยชนทไดทำาไวแลวในทดนนน

เมนคอรรปชน114

Page 95: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

พระราชบญญตการปฏรปทดน เพอเกษตรกรรม พ.ศ. 2518

ม�ตร� 4

‘การปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม’ หมายความวา

การปรบปรงเกยวกบสทธและการถอครองในทดนเพอ

เกษตรกรรม รวมตลอดถงการจดทอยอาศยในทดนเพอ

เกษตรกรรมนน โดยรฐนำาทดนของรฐ หรอทดนทรฐจดซอ

หรอเวนคนจากเจาของทดน ซงมไดทำาประโยชนในทดน

นนดวยตนเอง หรอมทดนเกนสทธตามพระราชบญญตน

เพอจดใหแกเกษตรกรผไมมทดนของตนเองหรอเกษตรกร

ทมทดนเลกนอย ไมเพยงพอแกการครองชพ และสถาบน

เกษตรกรไดเชาซอ เชา หรอเขาทำาประโยชน โดยรฐใหความ

ชวยเหลอในการพฒนาอาชพ เกษตรกรรม การปรบปรง

ทรพยากร และปจจยการผลต ตลอดจนการผลตและการ

จำาหนายใหเกดผลดยงขน

พระราชกฤษฎกากำาหนดหลกเกณฑและเงอนไขในการเปนเกษตรกร พ.ศ. 2535

ม�ตร� 3 บคคลซงอยในหลกเกณฑและเงอนไขขอใด

ขอหนงดงตอไปนใหถอวาเปนเกษตรกร

(1) ผยากจน ซงหมายถงผมรายไดไมสงกวาอตรา

รายไดทคณะกรรมการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรมกำาหนด

รายไดตาม (1) ใหหมายความรวมถงสทธหรอ

ประโยชนอนทสามารถคำานวณเปนตวเงนไดดวย

(2) ผจบการศกษาทางเกษตรกรรม ซงหมายถงผท

จบการศกษาไมตำากวาระดบประกาศนยบตรวชาชพหรอ

เทยบเทาในประเภทวชาเกษตรกรรม

(3) บตรของเกษตรกร ซงหมายถงบตรโดยชอบดวย

กฎหมายของผประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนหลก

ทงน บคคลดงกลาวตองไมมอาชพอนมรายได

ประจำาเพยงพอแกการยงชพอยแลว ไมมทดนเพอ

เกษตรกรรมเปนของตนเอง และประสงคจะประกอบ

อาชพเกษตรกรรมเปนหลก

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 115

Page 96: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สถานะตวอยางคดทศาลฎกา มคำพพากษาแลว

วนท 7 มถนายน 2550 ศาลฎกาพพากษาขบไลนายทศพร เทพบตร สามของนางอญชล วานช เทพบตร ส.ส. พรรค ประชาธปตย ออกจากทดน ในตำบลกะรน อำเภอเมอง จงหวดภเกต (เน�อท 99 ไร)

วนท 21 มถนายน 2550 ศาลฎกาพพากษาขบไลนายเจรญ ถาวรวองวงศ ผประกอบธรกจโรงแรมรายใหญ ออกจากทดนในอำเภอกะทและอำเภอเมองภเกต 2 แปลง (เน�อทประมาณ 16 ไร)

วนท 12 ธนวาคม 2550 ศาลฎกาพพากษาขบไล นายบนลอ ตนตวท อดตนายก อบจ. ภเกต ออกจากทดน ในตำบลปาตอง อำเภอกะท จงหวดภเกต (เน�อทประมาณ69 ไร)

วนท 22 เมษายน 2551 ศาลฎกาพพากษาขบไล นางวภาพรรณ ชทรพย ผบรหารสถานศกษาเอกชน ออกจากทดนในตำบลปาตอง อำเภอกะท จงหวดภเกต(เน�อท 57 ไร)

สวนนายนพนธ พรอมพนธ และนายสเทพ เทอกสบรรณ รมว. และ รมช. เกษตรฯ ในขณะนน ไมเคยถกฟองรอง ดำเนนคดเกยวกบการออก เอกสารสทธ ส.ป.ก. 4-01

ส.ป.ก. 4-01:

อ�างกฎหมาย แจกทดนให�เศรษฐ

19

เจตนารมณ�ของกฎหมายปฏรปทดนฯ คอการช�วยเหลอเกษตรกรทไม�มทดน หร�อมทดนไม�เพ�ยงพอแก�การดำรงชพ แต�การแจกเอกสารสทธ ส.ป.ก. 4-01 ในสมยรฐบาลนายชวน หลกภย กลบกลายเป�นว�ามเศรษฐจำนวนหนง ได�รบเอกสารสทธ แม�ผ�เกยวข�องอ�างว�า มคนรวยได�รบเอกสารสทธเพ�ยงไม�กคน “เพราะกฎหมายมช�องให�” แต�ข�ออ�างดงกล�าว กฟ�งไม�ข�น จนกระทงรฐมนตร�ต�องลาออก จากตำแหน�ง เพราะไม�สามารถตอบได�ว�าเหตใด เศรษฐและคนทไม�ได�เป�นเกษตรกรจร�ง จ�งได�รบเอกสารสทธ

ผลกระทบต�อประชาชน• จากการตรวจสอบ พบวามพนท ปาสมบรณปะปนอยในเขต ปฏรปทดน นโยบายการปฏรป ทดนทดำเนนการไปจงสงผลเสยตอการอนรกษพนทปาของประเทศ

• การเรงรดการออกเอกสารสทธ ทำใหนายทนและผมอทธพล บกรกพนทสาธารณประโยชน ของชมชนเพอผลกดนใหเปนเขตปฏรปทดน ทำใหชาวบาน ในชมชนสญเสยแหลงอาหาร และแหลงรายได

การทคนรวยมชอเข�ามามาก เพราะกฎหมายมช�องให�

เกษตรกรผ� ไม�มทดน ของตนเองหร�อเกษตรกร ทมทดนเลกน�อยไม�เพ�ยงพอ แก�การครองชพ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 117116

Page 97: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

21 ‘โฮปเวลล’ กบค�โง เสาตอมอ 9,000 ลาน

ปมหลงโครงการ ‘ระบบการขนสงทางรถไฟและถนนยกระดบในกรงเทพมหานคร’ (Bangkok

Elevated Road and Train System: BERTS) เปนโครงการทเกดขนสมย มนตร พงษพานช

เปนรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม ซงใหสมปทานแกเอกชนในการกอสรางทางรถไฟและถนน

ยกระดบ โดยแลกเปลยนกบการใชประโยชนจากทดนของการรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.)

เดอนตลาคม 2532 กระทรวงคมนาคมออกประกาศเชญชวนและพจารณาคดเลอกเอกชน

โดยมเอกชนเพยงรายเดยวทยนเอกสารขอเสนอ คอ บรษท โฮปเวลล โฮลดง ฮองกง จำากด จง

เปนทมาของชอ ‘โครงการโฮปเวลล’ ทรจกกนด

เดอนมนาคม 2533 คณะรฐมนตรในสมยรฐบาล พล.อ.ชาตชาย ชณหะวณ มมตรบทราบ

ผลการคดเลอกเอกชนเขาดำาเนนโครงการ กอนจะมการทำาสญญาในเดอนพฤศจกายน 2533 โดย

บรษท โฮปเวลล (ประเทศไทย) จำากด ในฐานะคสญญาฝายเอกชน ไดรบสมปทานในการประกอบ

กจการเดนรถไฟบนรางยกระดบ ระบบขนสงทางถนนยกระดบ และเกบคาผานทาง ระยะทางรวม

ประมาณ 60 กโลเมตร และสทธในการใชประโยชนจากทดนของ รฟท. ประมาณ 630 ไร มลคา

รวมของโครงการประมาณ 80,000 ลานบาท ภายใตอายสมปทาน 30 ป

เมนคอรรปชน118

Page 98: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชนโครงการโฮปเวลลเกดขนกอนการบงคบใชพระราชบญญตวาดวยการใหเอกชนเขารวมงาน

หรอดำาเนนการในกจการของรฐ พ.ศ. 2535 การอนมตโครงการจงเปนไปอยางรวดเรวและรวบรด

ทงๆ ทแผนงานยงไมมความชดเจน

นอกจากน สญญาสมปทานระหวางรฐและเอกชนยงหละหลวม โดยเฉพาะการบงคบใหเปน

ไปตามสญญาและการบอกเลกสญญา ซงทายทสดบรษท โฮปเวลล ไมสามารถดำาเนนการกอสราง

ไดตามแผนงาน ยงไปกวานน การบอกเลกสญญายงทำาใหรฐตองจายชดเชยคาเสยหายใหแกบรษท

โฮปเวลล ดวย

แผนงานกอสรางโครงการโฮปเวลลแบงเปน 5 ระยะ ระยะทางรวมทงหมด 60.1 กโลเมตร

ประกอบดวย

ชวงท 1 ยมราช-ดอนเมอง ระยะทาง 18.8 กโลเมตร ระยะเวลากอสราง 4 ป กำาหนดเสรจ

5 ธนวาคม 2538

ชวงท 2 ยมราช-หวลำาโพง-หวหมาก และมกกะสน-แมนำาเจาพระยา ระยะทาง 18.5 กโลเมตร

ระยะเวลากอสราง 5 ป กำาหนดเสรจ 5 ธนวาคม 2539

ชวงท 3 ดอนเมอง-รงสต ระยะทาง 7 กโลเมตร ระยะเวลากอสราง 6 ป กำาหนดเสรจ 5

ธนวาคม 2540

ชวงท 4 หวลำาโพง-วงเวยนใหญ และยมราช-บางกอกนอย ระยะทาง 6.7 กโลเมตร ระยะ

เวลากอสราง 7 ป กำาหนดเสรจ 5 ธนวาคม 2541

ชวงท 5 วงเวยนใหญ-โพธนมตร และ ตลงชน-บางกอกนอย ระยะทาง 9.1 กโลเมตร ระยะ

เวลากอสราง 8 ป กำาหนดเสรจ 5 ธนวาคม 2542

อยางไรกตาม การกอสรางโครงการโฮปเวลลเปนไปอยางลาชา เพราะปญหาสำาคญ 2

ประการคอ 1. ปญหาเรองเงนทน แหลงเงนก หลกทรพยคำาประกนสญญา และ 2. ปญหาเรอง

แบบกอสราง เชน ระยะหางระหวางรางรถไฟกบไหลทางมนอยเกนไป เพราะขอจำากดของพนท

และไมไดมาตรฐานความปลอดภยสากล

ทง 2 ปญหาสะทอนใหเหนถงความไมรอบคอบในการอนมตโครงการและการดำาเนนโครงการ

รวมถงการทจรต โดยมรายงานขาววาผบรหารบรษท โฮปเวลล ตองจายเงนสนบนใหแกผมอำานาจ

ทกครงทมการเปลยนรฐบาลหรอรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม เพอใหสามารถดำาเนนโครงการ

ตอไปได แตทสดแลวโครงการกหยดชะงก ทงโครงสรางบางสวนทดำาเนนการคางไว

ในป 2540 หลงดำาเนนการกอสราง 6 ปเศษ โครงการโฮปเวลลมความคบหนาเพยงรอยละ

13.77 จากแผนงานทกำาหนดไวรอยละ 89.75 วนท 30 กนยายน 2540 คณะรฐมนตรในสมย

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 119

Page 99: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

รฐบาลชวน หลกภย จงมมต

ใหบอกเลกสญญาสมปทาน

ดงกลาว และวนท 20 มกราคม

2541 กระทรวงคมนาคมจง

บอกเลกสญญาสมปทานอยาง

เปนทางการ

ห ล ง บ อ ก เ ล ก ส ญ ญ า

รฟท. ถอวาโครงสรางทกอยาง

เปนกรรมสทธของ รฟท. และ

พยายามนำาโครงสรางทสราง

เสรจแลวมาพฒนาตอ โดย

จะนำาโครงสรางบางสวนมา

ใชประโยชนในการกอสราง

รถไฟฟาชานเมองสายสแดง

เขม ชวงบางซอ-รงสต

เม อบรษท โฮปเวลล

เหนวาการท รฟท. เขามา

ใชประ โยชน จากโครงการ

กอสรางเดมนน ถอเปนการ

ยดหรอเวนคนระบบหรอพนท

สมปทาน จงเสนอขอพพาทตอ

คณะอนญาโตตลาการ เรยกคา

เสยหายจากการยกเลกสญญา

จากกระทรวงคมนาคมและ

รฟท. เปนเงน 59,000 ลานบาท

กอนจะมการแกไขขอพพาท

โดยเรยกรองคาชดเชย 28,000

ล านบาท เพ อ ให กล บค น

สสถานะเดมกอนทำาสญญา

สมปทาน1

1  คาสงศาลปกครองสงสดท ค. 2/2551

สถานะของคด คณะอนญาโตตลาการวนจฉยชขาดเมอวนท 8 พฤศจกายน 2551 วากระทรวง

คมนาคมและ รฟท. ดำาเนนการบอกเลกสญญาโดยไมเปนไปตามขนตอนตามทระบใน

สญญาสมปทาน ทำาใหตองกลบคนสสถานะเดม โดยใหจายเงนชดเชยแกบรษท โฮปเวลล

เนองจากการบอกเลกสญญาไมเปนธรรม เปนเงน 11,900 ลานบาท ประกอบดวย 1.

เงนคากอสราง 9,000 ลานบาท 2. เงนคาตอบแทนจากการใชประโยชนทดนทบรษทชำาระ

ไปแลว 2,850 ลานบาท และ 3. เงนคาออกหนงสอคำาประกน 38.75 ลานบาท พรอม

ดอกเบยรอยละ 7.5 ตอป รวมถงคนหนงสอคำาประกนมลคา 500 ลานบาทใหแกบรษท

ผลกระทบตอประชาชน• ประชาชนเสยโอกาสจากการขาดระบบคมนาคมขนสงทจะชวยลดปญหาการจราจร

ซงนบจากเวลาทโครงการควรจะแลวเสรจ (ปลายป 2542) จนถงปจจบน กนเวลา

กวา 15 ป

• พนทกอสรางโครงการทไมเสรจสมบรณและขาดการดแลอาจกอใหเกดอนตราย เชน

เมอเดอนมนาคม 2555 เกดเหตการณชานชาลาบรเวณวดเสมยนนารถลมลงมาทบ

รางรถไฟทอยดานลาง

• รฟท. ตองจายคากอสรางใหบรษทโฮปเวลลราว 9,000 ลานบาท และดอกเบยอก

รอยละ 7.5 ตอป โดยแทบไมไดใชประโยชนจากโครงการกอสราง

• กระทรวงคมนาคมตองเสยงบประมาณอกประมาณ 200 ลานบาท เพอรอถอนเสา

ตอมอโครงการโฮปเวลล เนองจากพนทโครงการซำาซอนกบโครงการกอสรางรถไฟฟา

สายสแดง ชวงบางซอ-รงสต

เมนคอรรปชน120

Page 100: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• ชอก! ชขาดรถไฟพาย ‘โฮปเวลล’, หนงสอพมพ ไทยรฐ, 11 พฤศจกายน 2551.

• ระทก!! คานโครงการโฮปเวลลถลม, หนงสอพมพ คมชดลก, 1 มนาคม 2555.

• เรมรอถอน ‘โฮปเวลล’ สรางรถไฟฟาสายสแดง, ไทยพบเอส, 8 พฤษภาคม 2556.

• ประสงค วสทธ, ‘คาโง’ โฮปเวลล-รถดบเพลง ‘ชว’ ซำาซากของนกการเมองขฉอ, หนงสอพมพ มตชน, 14 พฤศจกายน 2551.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 121

Page 101: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

บนได 4 ขน

01 02 03 04 กระทรวงคมนาคมอนมต โครงการโฮปเวลลอยางรวบรด ทงทแผนงานยงไมมความ ชดเจน และรางสญญาอยาง หละหลวม

โครงการโฮปเวลลมปญหา ทงดานการกอสรางและแหลง เงนทน ทำใหโครงการลาชา และรฐบาลชดตอๆ มากปลอยปละละเลย โดยไมบงคบใหเอกชนปฏบตตามสญญา

โครงการโฮปเวลลไมมททา วาจะแลวเสรจ กระทรวง คมนาคมจงบอกเลกสญญา แตมไดปฏบตตามขนตอน จงถกเอกชนฟองรองเรยกคาเสยหาย

กระทรวงคมนาคมและ การรถไฟฯ ตองจายเงน ชดเชยคากอสรางประมาณ 9,000 ลานบาท

โครงการโฮปเวลล�:

ค�าโง�เสาตอม�อ 9,000 ล�าน

21

โครงการโฮปเวลล�เป�นอกหนงตวอย�างของ การรวบรดทำสญญา ซงนอกจากทำให�โครงการ ต�องยตกลางคน รฐยงต�องจ�ายเง�นชดเชย ค�าเสยหายให�กบเอกชน

ป�ญหาของโครงการโฮปเวลล�คอเร�องเง�นทน และแบบก�อสร�าง ซงเป�นผลมาจากการอนมต โครงการอย�างไม�รอบคอบ โดยโครงการ มความคบหน�าเพ�ยง 13.77% จากแผนงาน ทกำหนดไว� 89.75% ในวนทรฐบาลบอกเลก สญญาสมปทาน

หลงจากนน คณะอนญาโตตลาการว�นจฉยว�า กระทรวงคมนาคมและการรถไฟฯ บอกเลก สญญาโดยไม�เป�นไปตามขนตอน ทำให�ต�อง จ�ายเง�นชดเชยแก�บร�ษทโฮปเวลล�เป�นเง�น 1.19 หมนล�านบาท โดยได�กลบมาเพ�ยงอนสาวร�ย� เสาตอม�อเหนอรางรถไฟ ซงต�องมต�นทน ในการร�อถอนอก

มลค�าความเสยหายค�าชดเชยค�าก�อสร�าง

9,000 ล�านบาท

และดอกเบยอก

7.5% ต�อป�

ค�าร�อถอนเสาตอม�อ

200 ล�านบาท

ผลกระทบต�อประชาชน• ประชาชนเสยโอกาสจากการ ขาดระบบคมนาคมขนสง ทจะชวยลดปญหาการจราจร ซ�งนบจากเวลาทโครงการควรจะแลวเสรจ (ปลายป 2542) จนถง ปจจบน กเปนเวลากวา 15 ป

• พนทกอสรางโครงการทไมเสรจ สมบรณและขาดการดแลอาจกอใหเกดอนตราย ดงเชนเมอเดอน มนาคม 2555 ทเกดเหตการณ ชานชาลาบรเวณวดเสมยนนาร ถลมลงมาทบรางรถไฟ

• กระทรวงคมนาคมและการรถไฟฯ ตองจายคนคากอสรางใหบรษท โฮปเวลลราว 9,000 ลานบาท และดอกเบยอก 7.5% ตอป

• กระทรวงคมนาคมตองเสย งบประมาณอกประมาณ 200 ลานบาท เพอรอถอนเสาตอมอ โครงการ เน��องจากพนทโครงการ ซำซอนกบโครงการกอสรางรถไฟฟาสายสแดงชวงบางซอ-รงสต

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 123122

Page 102: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

20 ประมลกล�ย�ง บนความทกขเกษตรกร

ปมหลงรฐบาลภายใตการนำาของ พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร มนโยบายให

กระทรวงเกษตรและสหกรณดำาเนนโครงการสงเสรมปลกยางพารา

เพอยกระดบรายไดเกษตรกร ระยะท 1 พ.ศ. 2547-2549 โดย

มวตถประสงคเพอยกระดบรายไดและสรางความมนคงใหแก

เกษตรกร

เนวน ชดชอบ รฐมนตรชวยวาการกระทรวงเกษตรฯ ในขณะ

นน ซงเปนผรเรมโครงการ ระบวา เกษตรกรทเขารวมโครงการ

จะมรายไดเพมขนครอบครวละประมาณ 20,000-34,000 บาท

ประเทศไทยจะมผลผลตยางเพมขน 220,000 ตนตอป ภาครฐ

จะมรายไดจากคาธรรมเนยมการสงออกยางเพมขนประมาณ 198-

308 ลานบาท

โครงการนใชเงนประมาณ 1,440 ลานบาท เพอผลตพนธ

ยางแจกจายพนธยางใหแกเกษตรกร 90 ลานตน โดยมเปาหมาย

ขยายพนทปลกยางจำานวน 1 ลานไรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

และภาคเหนอ กระทรวงเกษตรฯ ไดใหกรมวชาการเกษตรดำาเนน

การประมลราคาจดหาผรบจางผลตกลายาง 90 ลานตน ภายใน

3 ป โดยกำาหนดราคากลางไวท 1,440 ลานบาท และใหธนาคาร

เพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) จดสรรเงนก

5,360 บาทตอไรแกเกษตรกร เพอเปนเงนทนสำาหรบการเตรยม

พนทเพาะปลกและดแลรกษาสวนยาง

อยางไรกตาม โครงการนสอเคาวานาจะมการหาประโยชน

รวมกนระหวางนกการเมอง ขาราชการ และบรษทเอกชน โดย

เมนคอรรปชน124

Page 103: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

มความผดปกตหลายประการ ทงการกำาหนดหลกเกณฑคณสมบตของผเขารวมประมล การจด

ประมล และการทำาสญญา รวมทงพฤตกรรมของขาราชการระดบสงในกรมวชาการเกษตร ซงถก

กลาวหาวาปกปองผลประโยชนของบรษทยกษใหญดานอตสาหกรรมอาหารและการเกษตร ทเปน

ผชนะการประมลผรบจางผลตกลายาง โดยทายทสด บรษทยกษใหญดงกลาว ถกครหาวา

ไมสามารถสงมอบกลายางทมคณภาพไดตามกำาหนด ทำาใหเกษตรกรไดรบความเสยหาย

เสนทางผลประโยชนโครงการนถกตงขอสงสยวามความผดปกตตงแตขนตอน

การกำาหนดหลกเกณฑคณสมบตของผเขารวมประมล ซงเออ

ประโยชนแกบรษทเอกชนรายใหญทไมมประสบการณในการ

ผลตกลายาง เนองจากหลกเกณฑคณสมบตของผเขารวมประมล

ทกรมวชาการเกษตรกำาหนดนนกดกนเกษตรกรรายยอยและ

สหกรณการเกษตรซงมความเชยวชาญในการเพาะปลกกลา

ยาง แตมเงนทนจำากด โดยกำาหนดวาผเขารวมประมลตองเปน

นตบคคลและมทนจดทะเบยนขนตำา 5 ลานบาท และตองวาง

เงนมดจำาสญญาสงถง 72 ลานบาท รวมทงกำาหนดวาการประมล

จะตองมผชนะเพยงรายเดยว และตองนำาสงกลายางถง 90 ลานตน

หลกเกณฑคณสมบตดงกลาวจงเออประโยชนแกบรษทใหญ

ทมเงนทนมาก แตไมมประสบการณในการผลตกลายาง โดย

กำาหนดเพยงวาผเขารวมประมลตองมอาชพจำาหนายพนธพช

อยางตอเนองไมตำากวา 5 ป แตไมกำาหนดวาตองมประสบการณ

ในการผลตและจำาหนายพนธยางทขนทะเบยนกบกรมวชาการ

เกษตร

ทปรกษาสมาคมสหพนธชาวสวนยางแหงประเทศไทย

ตงขอสงเกตวา บรษทผเขารวมประมล โดยเฉพาะบรษทเอกชน

รายใหญนน มลกษณะเปนนายหนาซอขายกลายางมากกวาเปน

ผรบจางผลตกลาตนยางชำาถงตามทกำาหนดไวในเงอนไขการ

ประมล เพราะหลกเกณฑคณสมบตกำาหนดวา ผเสนอราคาตองม

พนทแปลงกลายางทขนทะเบยนกบกรมวชาการเกษตรไมตำากวา

1,000 ไร แปลงกงตายางไมนอยกวา 200 ไร และมตนกงตายาง

พนธดตามทกรมวชาการเกษตรแนะนำาไมนอยกวา 120,000 ตน

แตกรมวชาการเกษตรยนยอมใหผเขาประมลเชาแปลงกลายาง

หรอซอกงพนธทขนทะเบยนจากเกษตรกรได

ทสำาคญการประมลยงถกตงขอสงสยวาผดกฎหมายฮว

ประมล เพราะบรษทเอกชนยกษใหญรายหนงมผลประโยชน

รวมกบบรษทอก 2 แหง ทผานการพจารณาคณสมบตเขารวม

ประมล โดยหนงสอพมพ มตชน ตรวจสอบขอมลการจดทะเบยน

พบวา กรรมการบางคนในบรษททง 3 แหง เปนกรรมการรวมกน

ในบรษทอนหรอถอหนไขวกนในบรษทอน ดวยเหตดงกลาว

สำานกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) จงขอใหสำานกงานอยการ

สงสดพจารณาวาการประมลผดจรงหรอไม โดยสำานกงานอยการ

สงสดเหนวา การประมลโครงการนถอเปนโมฆยะ ซงหมายความ

วาการประมลดงกลาวนาจะเขาขายผดกฎหมาย แตไมรายแรง

กระทรวงเกษตรฯ สามารถเลอกดำาเนนการหรอเลกการทำา

สญญาได

ยงไปกวานน ดเหมอนวาการประมลยงไมมการแขงขนเสนอ

ราคาอยางทควรจะเปน โดยบรษทเอกชนยกษใหญเสนอราคา

ประมลท 1,435 ลานบาท และเปนเพยงบรษทเดยวทเสนอราคา

ตำากวาราคากลางท 1,440 ลานบาท

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 125

Page 104: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สตง. ตงขอสงเกตวา การประมลนอาจตงราคากลางสงเกนไป

จนเปนการเออประโยชนแกผชนะการประมล แมวากระทรวง

เกษตรฯ จะเจรจาตอรองกบบรษทเอกชนดงกลาวและตกลงราคา

เหลอ 1,397 ลานบาท หรอคดเปน 15.53 บาทตอตน แตใน

ชวงเวลาดงกลาว ราคาตลาดของตนกลายาง (เมอรวมตนทนคา

ขนสงแลว) อยทประมาณ 11-12 บาทเทานน ทงน มรายงาน

ขาวจากหนงสอพมพ ผจดก�ร วา บรษทเอกชนยกษใหญดาน

การเกษตรทำาสญญาซอตนยางชำาถงจากสหกรณผลตยางพนธด

ภาคใต จำากด เพยงตนละ 11.50 บาท นนเทากบวา บรษท

เอกชนรายนนจะไดประโยชนจากการเปนนายหนาซอขายกลายาง

ประมาณตนละ 4 บาท

ในขนตอนการทำาสญญา กรมวชาการเกษตรกำาหนดการ

สงมอบตนยางชำาถงบางสวน ภายหลงเดอนพฤษภาคมถงเดอน

กรกฎาคม ซงเปนชวงเวลาทเหมาะสมสำาหรบการปลกยางพารา

ในภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยในป 2547 ใหสง

มอบกลายางทงหมด 18 ลานตน แบงเปน 1.8 ลานตนในเดอน

พฤษภาคม 7.2 ลานตนในเดอนมถนายน 7.2 ลานตนในเดอน

กรกฎาคม และอก 1.8 ลานตนในเดอนสงหาคม

ทสำาคญคอ เมอบรษททเปนผชนะการประมลสงมอบกลายาง

ชากวากำาหนด โดยสงมอบไดเพยง 920,000 ตนใน 2 เดอน

แรก และสงมอบอก 9.8 ลานตนใน 2 เดอนหลง แตกรมวชาการ

เกษตรกลบสงหนงสอยนยอมใหบรษทสงมอบกลายางในชวงครง

แรกของเดอนกนยายน ทงทตามเงอนไขในสญญา บรษทควรสง

หนงสอขอขยายเวลาการสงมอบและเหตผลของการสงมอบลาชา

ใหกรมวชาการเกษตรพจารณา อกทงกรมวชาการเกษตรอาง

วาการขยายเวลาดงกลาวเปนไปตามความตองการของเกษตรกร

และตงเงอนไขวาหากกลายางลมตาย บรษทจะตองสงมอบ

กลายางใหมเปนการชดเชย ทงทกรมวชาการเกษตรควรแนะนำา

เกษตรกรวาไมควรปลกกลายางนอกฤดฝน

นอกจากน แมวาการสงมอบลาชาเปนการเพมความเสยง

ทกลายางจะตาย และเปนผลเสยตอเกษตรกร แตกระทรวง

เกษตรฯ กลบกำาหนดอตราคาปรบสำาหรบการสงมอบลาชาเพยง

รอยละ 0.01 ของมลคากลายางคางสงตอวน ขณะทบรษท

ทำาสญญาจางผรบเหมาผลตกลาตนยางชำาถง โดยคดคาปรบ

ถงรอยละ 0.75 ตอวน

บรษทยกษใหญดงกลาวไมเพยงสงมอบลาชา แตยงสง

ตนกลายางคณภาพตำากวาทกำาหนดในสญญา ดงทเกษตรกร

และหนวยงานผเกยวของกบการปลกยาง1 ใหสมภาษณกบ

หนงสอพมพ ผจดก�ร วา ตนกลายางทบรษทสงมอบมขนาดเลก

ลำาตนไมแขงแรง และไมมรากแกว ทงทสญญาระบวาตนกลาตอง

มรากแกวไมตำากวา 20 เซนตเมตร และบรษทยงสงมอบ ‘กลายาง

ตาสอย’ ซงใชเวลาเพาะปลก 3 เดอน ไมตรงตามหลกวชาการ

ของกรมวชาการเกษตร อกทงใหนำายางคอนขางนอย โดยปลด

กระทรวงเกษตรและสหกรณลงพนทในจงหวดตรงซงเปนแหลง

ผลตและขายกลายางใหบรษท พบวา เกษตรกรปลกยางตาสอย

เปนจำานวนมาก และมคนอางตววาเปนนายหนาของบรษทมาซอ

กลายางตาสอยจากแปลงเพาะชำาทงทขนและไมไดขนทะเบยนกบ

กรมวชาการเกษตร เพอสงกลายางใหทนตามกำาหนด

นอกจากน การรบมอบยงมปญหาการตรวจสอบคณภาพ

กลายาง เชน เจาหนาทสำานกงานกองทนสงเคราะหสวนยาง

(สกย.) จงหวดอดรธาน ยอมรบวา กลายางทบรษทสงมอบใหนน

ไมมคณภาพ แต สกย. ตองลงนามรบ เพราะโครงการนเปน

นโยบายของรฐบาล และเจาหนาทของกรมวชาการเกษตรลงนาม

รบมอบแลว

แมเกษตรกรและหนวยงานตางๆ ยนยนวา กลายางจำานวน

มากลมตาย เพราะการสงมอบลาชาและกลายางไมมคณภาพ แต

เจาหนาทของรฐเองกลบปกปองผลประโยชนของบรษทเอกชน

มากกวาภาครฐและเกษตรกร เชน ขาราชการระดบสงของกรม

วชาการเกษตร กระทรวงเกษตรฯ อางวา หนง-ตนกลายางชำา

ถงทมคณภาพไมจำาเปนตองมรากแกว ทงทสญญากำาหนดวา

ตนกลายางตองมรากแกวไมตำากวา 20 เซนตเมตร สอง-โครงการน

ไมมกลายางตาสอย แตสดทายกรมวชาการเกษตรกไดตรวจสอบ

แปลงเพาะปลกและอายดกลายางตาสอย และยงมการอางวาเหต

ทกลายางลมตาย ไมใชเพราะบรษทสงกลายางลาชา แตเนองจาก

ภยแลงและความไมเชยวชาญในการเพาะปลกของเกษตรกร

1  เชน สานกงานกองทนสงเคราะหการทาสวนยาง ศนยปฏบตการสงเคราะหสวนยาง

ในจงหวดตางๆ สมาคมสมาพนธชาวสวนยางแหงประเทศไทย ชมนมสหกรณชาวสวนยาง

แหงประเทศไทย

เมนคอรรปชน126

Page 105: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

พรอมทงของบประมาณจากกระทรวงเกษตรฯ เพอชดเชยความ

เสยหายใหแกเกษตรกร แทนทกรมวชาการเกษตรจะเรยกรองให

บรษทจายคาชดเชยความเสยหายอนเกดจากการดำาเนนงานลาชา

สถานะของคด• เดมทสำานกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) เปนผตรวจ

สอบการทจรตโครงการสงเสรมปลกยางพาราเพอยกระดบ

รายไดเกษตรกร แตภายหลงรฐประหารป 2549 ไดโอน

ภารกจดงกลาวใหคณะกรรมการตรวจสอบการกระทำาทกอ

ใหเกดความเสยหายแกรฐ (คตส.) ซง คตส. ชมลความผด

และยนฟองตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารงตำาแหนง

ทางการเมอง และเมอ คตส. หมดวาระ คดนจงถกโอน

มายงคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหง

ชาต (ป.ป.ช.)

• คตส. ชมลวามการทำาผดหลายประการเพอเออประโยชน

แกบรษทเอกชน และการอนมตใหเงนของคณะกรรมการ

นโยบายและมาตรการชวยเหลอเกษตรกร (คชก.) ขดตอ

มตของ คชก. ชดกอนทมใหชวยเหลอกจการยางพาราทม

มาตรการทางกฎหมายชวยเหลออยแลว โดยการกระทำา

เหลานผดตามกฎหมายฮวประมล พ.ร.บ.พนกงานใน

องคกรหรอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2502 และตามประมวล

กฎหมายอาญา

• คตส. ฟองจำาเลยทงหมด 44 คน และใหจำาเลยทงหมดรวมกน

จายเงนชดเชยคาเสยหายแกรฐเปนเงน 1,349 ลานบาท

โดยจำาเลยแบงเปน 4 กลม ดงน

1. ผรเรมและผรบผดชอบโครงการ ไดแก เนวน ชดชอบ

รฐมนตรชวยวาการกระทรวงเกษตรฯ และฉกรรจ

รกษาวงษ อธบดกรมวชาการเกษตร ซงเสนอใหใช

เงนกองทน คชก. ดำาเนนโครงการ อนขดตอระเบยบ

โดยปกปดขอมลทควรแจงใหรฐบาลทราบ

2. คณะกรรมการบรหารโครงการและคณะกรรมการ

พจารณาผลประกวดราคา ซงกำาหนดเงอนไขและ

คณสมบตของผเสนอราคาเออประโยชนแกบรษท

บางราย และละเลยการตรวจสอบเอกสารและความ

เกยวของระหวางผรวมประมล

3. บรษทเอกชนทเขารวมประมลทง 3 ราย มความ

สมพนธกนทางธรกจ โดยมการแจงหลกฐานเทจ

ในการเขารวมประมล

4. คณะกรรมการนโยบายและมาตรการชวยเหลอ

เกษตรกร ซงเปนผอนมตงบประมาณสำาหรบการ

ซอกลายาง 1,440 ลานบาท

• อยางไรกตาม สำานกงานอยการสงสดไมฟองคดน เพราะ

เหนวาสำานวนคดของ คตส. ยงไมสมบรณ และสดทายหลง

จาก คตส. ฟองคดนเอง ศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารง

ตำาแหนงทางการเมองไดพพากษายกฟองทกขอกลาวหา

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 127

Page 106: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ผลกระทบตอประชาชนความผดปกตตางๆ ในโครงการสงเสรมปลกยางพาราเพอยกระดบรายไดเกษตรกร กอความ

เสยหายใหแกเกษตรกรทเขารวมโครงการ ตามรายงานขาวของหนงสอพมพ ผจดการ ระบวา

เกษตรกรตองเลกเพาะปลกพชชนดเดม และตองกเงนจาก ธ.ก.ส. ประมาณ 20,000-30,000 บาท

เพอเตรยมพนทและดแลการเพาะปลก แตเกษตรกรบางคนไดรายไดไมคมคาการลงทน เนองจาก

• เกษตรกรบางคนไดรบกลายางคณภาพตำา เชน กลายางตาสอย ซงแมวาเพาะปลกแลว

กลายางไมตาย แตใหนำายางนอยกวาทควรจะเปน

• เกษตรกรบางคนไดรบกลายางคณภาพตำาหรอไดรบกลายางลาชา และเพาะปลกแลวกลายาง

ตาย โดยในป 2547 บรษทผชนะการประมลสงมอบกลายางเพยง 920,000 ตน ใน 2 เดอน

แรก จากทกำาหนดในสญญา 9 ลานตน และสงมอบไดเพยง 10.72 ลานตน จากทกำาหนด

ไววาตองสงมอบใหได 18 ลานตน ในชวงเวลา 4 เดอน

ทงน ขอมลของกรมวชาการเกษตรระบวา ตนกลายางตายไปถงรอยละ 25.92 ของปรมาณ

การสงมอบในชวง 4 เดอน และในบางพนทมกลายางตายมากกวารอยละ 30 โดยหนงสอพมพ

ผจดก�ร รายงานวา ศนยปฏบตการสงเคราะหสวนยาง จงหวดหนองคาย มกลายางตายไปถง

400,000 ตน หรอประมาณรอยละ 40 ของกลายางทไดรบ

สำาหรบการสงมอบกลายางนอกชวงเวลาทกำาหนดในสญญา บรษทไดสงมอบกลายางอก 4.7

ลานตน แตกลายางตายถงรอยละ 31.1

• เกษตรกรบางคนไมไดรบกลายาง โดยในป 2547 บรษทขาดสงกลายางประมาณ 2.58 ลาน

ตน และเมอโครงการสนสดในป 2549 บรษทยงขาดสงกลายางทงหมด 16 ลานตน ซงม

เกษตรกรประมาณ 30,000 คน ไมไดรบกลายาง

เมนคอรรปชน128

Page 107: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• คำาตดสนศาลฎกาฯ ยกฟอง 44 จำาเลยคดทจรตกลายางฯ มตองคคณะฯ 8 ตอ 1 ช ‘เนวน’ ไมผด, มตชนออนไลน, 21 กนยายน 2552. 

• ทจรตกลายางลานไร ไรคนรบผด?, หนงสอพมพ ผจดการ, 14 มถนายน 2548. 

• นดชชะตา ‘เนวน’ คดทจรตกลายาง (1), ASTV ผจดการออนไลน, 14 สงหาคม 2552.

• นดชชะตา ‘เนวน’ คดทจรตกลายาง (2), ASTV ผจดการออนไลน, 14 สงหาคม 2552.

• นดชชะตา ‘เนวน’ คดทจรตกลายาง (3), ASTV ผจดการออนไลน, 14 สงหาคม 2552.

• ประมล ‘กลายาง’ ฉาว 1,440 ลาน อยการสงสดฟนธง ‘โมฆยะ’ วดใจ ‘เนวน’ กระเตงตอ...?, มตชนออนไลน, 13 ตลาคม 2546.

• เปดโปงทจรตกลายาง: คอรรปชนบนความทกขยากของเกษตรกร, หนงสอพมพ ผจดการ, รวมเอกสารขาวประกวด, 

สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย, 2549. ขาวทจรตเชงสบสวนยอดเยยม ประจาป 2548.

• ยอนรอย ‘กลายาง’ ฉาว คตส. เลงเปาเชคบล, มตชนออนไลน, 15 มกราคม 2550. 

• สตง. สรปผลประมลกลายางฉาว, มตชนออนไลน, 21 มนาคม 2549.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 129

Page 108: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

กล�ายางออฉาว:

เออประโยชน�บร�ษทเอกชน บนความทกข�ของเกษตรกร?

20

โครงการกล�ายางมวตถประสงค�เพ�อยกระดบ รายได�และความมนคงให�แก�เกษตรกร แต�ว�ถทาง ของโครงการนกถกมองว�าแทบไม�แตกต�าง จากโครงการอนๆ นนกคอผ�ได�รบผลประโยชน� แบบเตมเมดเตมหน�วยกลบกลายเป�นพ�อค�า นกการเมอง และเจ�าหน�าทของรฐ โครงการกล�ายางถกว�จารณ�ว�ามความผดปกต ตงแต�การกำหนดคณสมบตของผ�เข�าร�วมประมล ซงกดกนผ�ทมความเชยวชาญในการปลกยางพารา ทสำคญคอการประมลถกตงข�อสงสยว�า ผดกฎหมายว�าด�วยความผดเกยวกบการเสนอ ราคาต�อหน�วยงานของรฐ พ.ศ. 2542 (กฎหมาย ฮวประมล) นอกจากน กรมว�ชาการเกษตร ยงทำสญญาทน�าจะทำให�ภาครฐและเกษตรกร เสยเปร�ยบ

ท�ายทสด เมอผ�ชนะการประมลส�งมอบกล�ายาง ล�าช�าและไม�มคณภาพ ผ�ทเสยหายกคอเกษตรกร ผ�หวงจะได�กำไรจากการทำสวนยางตามนโยบาย อนสวยหรของรฐบาล

สถานะ• นายฉกรรจ รกษาวงษ อธบดกรมวชาการเกษตร ถกยายเปนรองปลดกระทรวง เกษตรฯ

01 กรมวชาการเกษตรกำหนด คณสมบตของผเขาประมล เออตอบรษทขนาดใหญ บางราย

02 กรมวชาการเกษตรกำหนด ราคากลางการประมล คอนขางสง และดำเนนการ ประมลทน�าจะผดกฎหมาย ฮวประมล

03 กรมวชาการเกษตรทำสญญาทน�าจะทำใหภาครฐและ เกษตรกรเสยเปรยบ โดยกำหนดเวลาสงมอบ กลายางในชวงปลายฤดฝน ซ�งไมเหมาะกบการปลกยาง และกำหนดคาปรบการสงมอบลาชาตำ

04 กรมวชาการเกษตรขยายเวลาการสงมอบกลายางและ รบมอบกลายางทถกทกทวง วาไมมคณภาพ อกทง ไมเรยกรองใหมการจาย คาชดเชยความเสยหาย ใหแกเกษตรกร

บนได 4 ขน

• คณะกรรมการตรวจสอบ การกระทำทกอใหเกดความ เสยหายแกรฐ (คตส.) ชมลวา มการทำผดหลายประการเพอเออประโยชนแกบรษทเอกชน โดย คตส. ฟองจำเลยทงหมด 44 คน และใหจำเลยทงหมดรวมกนจาย เงนชดเชยคาเสยหายแกรฐ เปนเงน 1,349 ลานบาท

• อยการส�งไมฟองคดน� เพราะเหนวาสำนวนคดของ คตส. ยงไมสมบรณ สดทาย หลงจาก คตส. ฟองคดน�เอง ศาลฎกาแผนกคดอาญาของ ผดำรงตำแหน�งทางการเมอง กพพากษายกฟองทกขอกลาวหา

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 131130

Page 109: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

โครงการทจรตทเตมไปดวยเทคนคแพรวพราว ซบซอนซอนเงอน เรองบางเรองทไมคาดคดกยงทจรตกนจนได

เปบพสด�ร : ส�กกะเบอยนเรอขด

Page 110: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

22

‘เรอขดหวสว�น’

ซอของ แต ไม ไดของ

ปมหลงกรมเจาทา เปนหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม มหนาทพฒนาและบำารงรกษาโครงสราง

พนฐาน เพอสนบสนนการขนสงทางนำา ซงรวมถงทางนำาตามธรรมชาต กรมเจาทาจงตองใช

‘เรอขด’ สำาหรบขดลอกดน ตะกอน สนดอน หรอขดคลองใหม

เมอเดอนกนยายน 2540 คณะรฐมนตรสมยรฐบาล พล.อ.ชวลต ยงใจยทธ เหนชอบให

กรมเจาทาดำาเนนการจดหาเรอขดหวสวาน ขนาดทอสงดน 28 นว จำานวน 3 ลำา โดยการจดจาง

ตอเรอขดหวสวานเกดขนในสมยท จงอาชว โพธสนทร ดำารงตำาแหนงอธบดกรมเจาทา ซงบรษท

ทชนะการประกวดราคาคอ บรษท เอลลคอตต แมชชน (Ellicott Machine Corp. International)

จากสหรฐอเมรกา

โครงการจดจางตอเรอขดใชเงนกจำานวน 49.4 ลานดอลลาร หรอประมาณ 2,000 ลานบาท

โดยกรมเจาทาจะแบงชำาระคางวดเปน 6 งวด ตามความกาวหนาของงาน ทงน เอลลคอตตฯ ตอง

สงมอบเรอขดหวสวาน 3 ลำา ทอทน และเรอพเลยง โดยมกำาหนดสงมอบภายในวนท 24 มนาคม

2542

133

Page 111: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชนการทจรตในการจดจางตอเรอขดหวสวาน ประกอบดวย

1. การตรวจรบงานทไมตรงตามสญญา 2 ครง

2. การแกไขสญญาการเบกจายเงนทเออประโยชนแกบรษท เอลลคอตตฯ ทำาใหรฐเสย

ผลประโยชน

ในสวนของการตรวจรบงาน มการทจรตครงแรกเมอคณะกรรมการตรวจรบงานของกรมเจาทา

ตรวจรบเครองยนตขบเครองกำาเนดไฟฟาจากเอลลคอตตฯ ทงทไมใชเครองจกรหลกตามสญญา

และครงท 2 เมอคณะกรรมการฯ ตรวจรบอปกรณปมขดและชดเกยรจำานวน 3 ชด ทงทตองม

การสงมอบ 6 ชดตามสญญา โดยการตรวจรบทง 2 ครง ทำาใหกรมเจาทาตองจายคางวด ทงท

ไมไดงานครบตามสญญา

นอกจากการทจรตในกระบวนการตรวจรบงาน ยงมการแกไขสญญาการจดจาง โดยยดเวลา

การสงมอบเรอขด จากเดมกำาหนดไวในเดอนมนาคม 2542 เปนเดอนกมภาพนธ 2544 และ

เปลยนแปลงเงอนไขการเบกจายเงนทเออประโยชนแกเอลลคอตตฯ กลาวคอ สญญาเดมกำาหนด

ใหเอลลคอตตฯ ตองสงมอบเรอขดมายงไทย แลวกรมเจาทาจงจะจายคางวด 8.9 ลานดอลลาร

แตจงอาชว ในฐานะอธบดกรมเจาทา ไดแกไขสญญาใหมการแบงจายเงนเปน 3 งวดยอย โดยจาย

คางวดประมาณ 4 ลานดอลลารเมอมการสงมอบทอทน จากนนจายประมาณ 2.67 ลานดอลลาร

เมอมการสงมอบเรอพเลยง และจายสวนทเหลอเมอสงเรอขดมายงไทย

การตรวจรบงานทไมตรงตามสญญา การยดเวลาสงมอบเรอขด และการแกไขสญญาการเบก

จายเงน ทำาใหเอลลคอตตฯ ไดรบเงนคางวดรวมทงสนกวา 40 ลานดอลลาร หรอคดเปนรอยละ

78 ของมลคาสญญา ทงททางกรมเจาทาไดรบเพยงทอทนและเรอพเลยง โดยทยงไมไดรบเรอขด

เลย หลงจากนน ทางเอลลคอตตฯ กทงงาน ไมดำาเนนการตอเรอใหแลวเสรจ กรมเจาทาจงบอก

เลกสญญา และเรยกรองใหเอลลคอตตฯ ชดใชคาเสยหายเมอเดอนมนาคม 2546

หลงจากถกบอกเลกสญญา เอลลคอตตฯ กลบดำาเนนการตอเรอจนแลวเสรจ และนำาไปขาย

ใหผซอในประเทศจน 2 ลำา และในประเทศสหรฐอเมรกา 1 ลำา

เมนคอรรปชน134

Page 112: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สถานะของคดเดอนกนยายน 2552 คณะอนญาโตตลาการชขาดขอพพาท

ระหวางกรมเจาทากบเอลลคอตตฯ กรณทบรษทผดสญญาการ

สงมอบเรอขดหวสวาน โดยใหเอลลคอตตฯ ชดใชคาเสยหายเปน

เงนประมาณ 88 ลานดอลลาร และเสยคาปรบอกราว 41 ลานบาท

พรอมดอกเบยในอตรารอยละ 7.5 ตอป

สวนการดำาเนนคดกบเจาหนาทของรฐ เมอเดอนกรกฎาคม

2554 ศาลอทธรณมคำาพพากษาจำาคก จงอาชว โพธสนทร อดต

อธบดกรมเจาทา และพวก รวม 5 คน เปนเวลา 10 ป ปจจบน

คดอยในชนศาลฎกา

เอกสารอางอง• ฉาวรอบใหมคดเรอขดฉาว คณะอนญาฯ ชขาด บ.เอลลคอตต ตองใชคาเสยหายอวมกวา 3 พนลาน, หนงสอพมพ มตชน, 6 

กนยายน 2552.

• เปดผลสอบซาก ‘เอลลคอตต’ พสจนรฐเสยหายยบ ‘พนลาน’, หนงสอพมพ มตชน, 15 มกราคม 2550.

• พลกแฟม ‘14 ป’ คดเรอขด ‘เอลลคอตต’, หนงสอพมพ มตชน, 20 กรกฎาคม 2554.

• ลาขามโลก ‘เรอขด’ อปยศ จาก ‘นวออรลนส-โบไห’, หนงสอพมพ มตชน, 29 มกราคม 2550.

• อทธรณจำาคก 10 ป อดตอธบดกรมเจาทา ทจรตซอเรอขด, หนงสอพมพ ผจดการ, 19 กรกฎาคม 2554.

ผลกระทบตอประชาชน• กรมเจาทาจายคางวดจางตอเรอขด 1,555 ลานบาท แตไมไดรบมอบเรอขดแมแตลำาเดยว

ขณะทเรอพเลยงทเอลลคอตตฯ สงมอบกไมไดถกใชงาน เพราะเรอขดทใชอยมเรอพเลยง

ประจำาอยแลว สำาหรบทอทนและอปกรณอนๆ กไมสามารถใชงานได เพราะมขนาดตางจาก

อปกรณทกรมเจาทาใชตามปกต

• หากคำานวณเฉพาะเวลาสงมอบทถกยดออกไป จากทกำาหนดไวในเดอนมนาคม 2542 เปน

เดอนกมภาพนธ 2544 แผนการขดลอกคคลองตำากวาเปาหมายราว 1.35 ลานลกบาศก

เมตร หรอคดเปนความเสยหายมลคากวา 25 ลานบาท

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 135

Page 113: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

Disch Arge Hose

Floatation

Operator’s Station

บนได 4 ขน

01 02 03 04 ตรวจรบงานจากบรษท เอลลคอตตฯ ทงทสงงานไมครบตามสญญา

แกไขสญญา โดยยดเวลา การสงมอบเรอขด และเปลยน เงอนไขการเบกจายเงน โดยแบงจายคางวดเปน 3 งวดยอย

บรษทเอลลคอตตฯ ไดรบเงน คางวดรวม 78% ของมลคา สญญา จากนนกทงงาน โดยสงมอบเพยงทอทนและ เรอพเลยง แตไมไดสงมอบ เรอขด

กรมเจาทาบอกเลกสญญา และเรยกรองคาเสยหาย หลงจากนน บรษทเอลลคอตตฯ กลบตอเรอจนเสรจ และนำไป ขายใหผซอรายอน

การจดจ�างต�อเร�อข�ดหวสว�าน:

ทจร�ตตรวจรบงาน แก�สญญาเออเอกชน

22

รฐบาล พล.อ. ชวลต ยงใจยทธ เหนชอบให� กรมเจ�าท�าดำเนนการจดหาเร�อข�ดหวสว�าน ขนาดท�อส�งดน 28 น�ว จำนวน 3 ลำ โดยบร�ษท ทชนะการประกวดราคาคอบร�ษทเอลลคอตต�ฯ จากประเทศสหรฐอเมร�กา โครงการจดจ�าง ต�อเร�อข�ดใช�เง�นก�ประมาณ 2,000 ล�านบาท โดยบร�ษทเอลลคอตต�ฯ ต�องส�งมอบเร�อข�ด หวสว�าน 3 ลำ ท�อท�น และเร�อพ�เลยง แต�ท�ายทสด ไม�มการส�งมอบเร�อข�ดแม�แต�ลำเดยว ขณะท กรมเจ�าท�าจ�ายเง�นไปแล�ว 1,555 ล�านบาท

ผลกระทบต�อประชาชน

• กรมเจาทาจายคางวด จางตอเรอขด 1,555 ลานบาท แตไมไดรบมอบเรอขดแมแตลำเดยว

• หากคำนวณเฉพาะเวลาสงมอบทถกยดออกไป จากทกำหนดไวในเดอนมนาคม 2542 เปนเดอนกมภาพนธ 2544 แผนการขดลอกคคลองตำกวาเปาหมายราว 1.35 ลานลกบาศกเมตร หรอคดเปนมลคากวา 25 ลานบาท

สถานะป�จจ�บนเดอนกนยายน 2552 คณะอนญาโต- ตลาการใหบรษทเอลลคอตตฯ ชดใชคาเสยหายเปนเงนประมาณ 88 ลานดอลลารสหรฐ และคาปรบ อกราว 41 ลานบาท พรอม ดอกเบยในอตรา 7.5% ตอป

สวนการดำเนนคดกบเจาหนาทรฐ เมอเดอนกรกฎาคม 2554 ศาลอทธรณมคำพพากษาจำคก นายจงอาชว โพธสนทร อดตอธบดกรมเจาทา กบพวก รวม 5 คน เปนเวลา 10 ป ปจจบนคดอยในชนศาลฎกา

Disch Arge Hose

Floatation

Operator’s Station

BoatBoat

1,555 ล�านบาท

จ�ายไป

2,000 ล�านบาท

ราคาของ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 137136

Page 114: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

23 GT 200 ไมล�งป�ช�ร�ค�แพง

ปมหลงสถานการณความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใตเกดขนอยางตอเนอง ทำาใหเกดความ

สญเสยทงชวตและทรพยสนของราชการและประชาชน สงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม การ

ประกอบอาชพ และวถชวตของประชาชนในพนท รฐบาลจงตองจดซออปกรณและเครองมอการ

ทำางานใหกบเจาหนาทในพนท เพอใชจดการปญหาความไมสงบ ซงรวมถงการจดซอเครองตรวจ

จบวตถระเบด ‘GT 200’

GT 200 เปนเครองตรวจจบสสารระยะไกลทผลตโดยบรษท โกลบอล เทคนคอล จำากด ใน

สหราชอาณาจกร โดยบรษทดงกลาวอางวา GT 200 สามารถตรวจสอบวตถตองสงสยตางๆ ได

ทงระเบดและยาเสพตด ดวยเหตนกองทพบกจงจดซอเครอง GT 200 เพอใชในการปฏบตภารกจ

คนหาระเบดของเจาหนาทในจงหวดชายแดนภาคใต โดยเฉพาะในชวงป 2550-2552 ซงเกดเหต

วางระเบดบอยครง

เมนคอรรปชน138

Page 115: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชน เหตระเบดในจงหวดชายแดนภาคใตชวงเดอนตลาคม 2552

นำามาซงความเคลอบแคลงสงสยถงประสทธภาพในการคนหา

ระเบดของเครอง GT 200 โดยในชวงแรกเจาหนาทในพนทให

ความเหนเกยวกบประสทธภาพของเครอง GT 200 วาเกดจาก

การทเครองดงกลาวมความสมพนธอยางมากกบสภาพรางกาย

ของผใช เนองจากเครอง GT 200 ใชไฟฟาสถตจากผใชเปน

กลไกหลกในการทำางาน หากผใชออนเพลยยอมสงผลกระทบตอ

ความแมนยำาของเครองในการคนหาวตถตองสงสย การใหเหตผล

เชนนนำาไปสการตงคำาถามเกยวกบการทำางานของเครอง ทงจาก

นกขาวและประชาชนผสนใจ

อยางไรกตาม เจาหนาทภาครฐ ทงคณะรฐมนตร กองทพ

บก รวมถงสถาบนนตวทยาศาสตร ยงคงเชอมนวาเครอง GT

200 สามารถใชงานได จนกระทงในเดอนมกราคม 2553 ผ

เชยวชาญจากมหาวทยาลยเคมบรดจไดทำาการตรวจพสจนเครอง

ADE-651 ซงเปนเครองตรวจหาสสารลกษณะเดยวกนกบเครอง

GT 200 และพบวาไมมวงจรหรอโปรแกรมใดๆ ภายในอปกรณ

จงเปนไปไมไดทเครองจะทำางานได ผลการทดสอบดงกลาวทำาให

รฐบาลองกฤษแจงเตอนประเทศตางๆ ทซอเครองตรวจหาสสาร

ลกษณะน

เจษฎา เดนดวงบรพนธ อาจารยจากคณะวทยาศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ใหความเหนวา เครอง GT 200 ไมนา

จะใชคนหาวตถระเบดได และเสนอใหมการทดสอบประสทธภาพ

การทำางานของเครอง GT 200

ทายทสดจงมการทดสอบโดยศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกส

และคอมพวเตอรแหงชาต (เนคเทค) ในชวงกลางเดอนกมภาพนธ

2553 พบวา เครอง GT 200 ตรวจพบวตถระเบดเพยง 4 ครง

จากการทดสอบ 20 ครง ซงไมมากไปกวาการตรวจหาโดยการสม

ผลการทดสอบนทำาให อภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตรในขณะนน

สงยกเลกการจดซอเครอง GT 200 เพมเตม และใหหนวยงาน

ทใชอยทบทวนเรองการใชงาน

ผลการทดสอบขางตนแสดงใหเหนถงปญหาในการจดซอ

เครองมอทางวทยาศาสตรโดยมไดตรวจสอบการทำางานวาม

ประสทธภาพจรงหรอไม สงผลใหเกดการใชงบประมาณอยาง

ไมคมคา ทงน ในชวงทเนคเทคทำาการทดสอบ หนวยงานภาครฐ

ไดมการใชเครอง GT 200 รวมถงเครองตรวจหาสสารลกษณะ

เดยวกนอยาง Alpha 6 รวมกนเกนกวา 1,000 เครอง ซงมมลคา

รวมกนหลายรอยลานบาท

นอกจากปญหาการจดซอเครองมอทางวทยาศาสตรโดย

มไดตรวจสอบการทำางาน วธการจดซอกอาจกอปญหาเชนกน

โดยปกตการจดซอวสด ครภณฑ หรออาวธยทโธปกรณตางๆ

ของกองทพ มกใชการซอโดยวธพเศษ1 ซงในบางกรณอาจมความ

จำาเปน เนองจากเกยวของกบความมนคงของประเทศ แตในอก

ดานหนง การจดซอดวยวธดงกลาวอาจทำาใหหนวยงานภาครฐ

ไดของทราคาแพงเกนจรง เมอเทยบกบการจดซอโดยวธประกวด

ราคา หรออาจไดของทไมไดคณภาพตามทตองการ นอกจาก

น ความไมโปรงใสของการจดซอโดยวธพเศษ ยงเปนชองทางให

เกดการทจรต

แมวารฐบาลจะจดซอเครอง GT 200 มาตงแตป 2547

แตการจดซอจำานวนมากเกดขนในชวงป 2550-2552 รฐบาล

ไดจดซออยางนอย 14 ครง รวม 627 เครอง คดเปนมลคากวา

570 ลานบาท ซงเปนการจดซอโดยกรมสรรพาวธทหารบก 8

ครง รวม 408 เครอง คดเปนมลคารวมกวา 370 ลานบาท

หรอเครองละประมาณ 900,000 บาท โดยใชทงงบประมาณ

ของกองทพบกและกองอำานวยการรกษาความมนคงภายใน

ราชอาณาจกร (กอ.รมน.)

แมวาการจดซอเครองตรวจจบระเบดทงหมดเปนการจดซอ

จากบรษท เอวเอ แซทคอม จำากด แตหนวยงานตางๆ กลบจดซอ

ดวยราคาทตางกนมาก โดยกรมศลกากรจดซอจำานวน 6 เครอง

ราคาเครองละประมาณ 430,000 บาท ขณะทกรมราชองครกษ

กระทรวงกลาโหม จดซอจำานวน 3 เครอง แตซอในราคาสง

1  ดภาคผนวก

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 139

Page 116: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ถงเครองละ 1.2 ลานบาท ในชวงเวลาหางจากทกรมศลกากร

จดซอเพยง 3 เดอน

ทงกรมราชองครกษและกองทพบกซงเปนสวนหนงของ

กระทรวงกลาโหม จดซอเครอง GT 200 โดยวธพเศษ ทำาใหราคา

สงกวาการจดซอของกรมศลกากร 1-2 เทา และหากพจารณา

งบประมาณของกระทรวงกลาโหมตงแตหลงรฐประหารในป

2549 จะพบวา งบประมาณของกระทรวงกลาโหมเพมสงขน

เรอยๆ จนในป 2556 สงถง 1.8 แสนลานบาท การจดซอโดย

วธพเศษจงสมเสยงทจะทำาใหเกดการใชงบประมาณอยางไมคมคา

รวมถงเปนชองทางใหเกดการทจรต

ผลกระทบตอประชาชน

• การจดซอเครองมอทมไดมการตรวจสอบการทำางาน สงผล

ใหเกดการใชงบประมาณอยางไมคมคา และในกรณการ

จดซอเครอง GT 200 นาจะเปนสาเหตหนงของการสญเสย

ชวตของเจาหนาทและประชาชน

• การจดซอโดยวธพเศษเออใหเกดการทจรตและยากตอการ

ตรวจสอบ

ภาคผนวกระเบยบสำานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535

ขอ 23 การซอโดยวธพเศษ ไดแก การซอครงหนง

ซงมราคาเกน 100,000 บาท ใหกระทำาไดเฉพาะ

กรณหนงกรณใด ดงตอไปน

(1) เปนพสดทจะขายทอดตลาดโดยสวนราชการ

หนวยงานตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการ

สวนทองถน หนวยงานอนซงมกฎหมายบญญตให

มฐานะเปนราชการบรหารสวนทองถน รฐวสาหกจ

องคการระหวางประเทศหรอหนวยงานของตาง

ประเทศ

(2) เปนพสดทตองซอเรงดวน หากลาชาอาจจะ

เสยหายแกราชการ

(3) เปนพสดเพอใชในราชการลบ

(4) เปนพสดทมความตองการใชเพมขนใน

สถานการณทจำาเปนหรอเรงดวน หรอเพอประโยชน

ของสวนราชการ และจำาเปนตองซอเพม (Repeat

Order)

(5) เปนพสดทจำาเปนตองซอโดยตรงจากตาง

ประเทศ หรอดำาเนนการโดยผานองคการระหวาง

ประเทศ

(6) เปนพสดทโดยลกษณะของการใชงานหรอ

มขอจำากดทางเทคนคทจำาเปนตองระบยหอเปนการ

เฉพาะ ซงหมายความรวมถงอะไหล รถประจำา

ตำาแหนง หรอยารกษาโรคทไมตองจดซอตามชอสามญ

ในบญชยาหลกแหงชาตตามขอ 60

(7) เปนพสดทเปนทดนและหรอสงกอสรางซง

จำาเปนตองซอเฉพาะแหง

(8) เปนพสดทไดดำาเนนการซอโดยวธอนแลว

ไมไดผลด

เมนคอรรปชน140

Page 117: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• กรณ GT 200 ทำาอยางไรใหงบประมาณกองทพไทยโปรงใสยงขน?, เวบไซต Thaipubli-

ca, 29 เมษายน 2556.

• แฉราคาซอ-ขายจท 200 อดตถงปจจบน เปนงง บรษทจำาหนายเดยวกน แตกตางฟา-

ดน, หนงสอพมพ มตชน, 3 กมภาพนธ 2553.

• เปดจท 200 ไมลางปาชาพนลาน, หนงสอพมพ คมชดลก, รวมเอกสารขาวประกวด, 

สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย, 2553.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 141

Page 118: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

80%ไม�พบ

20%

ความแม�นยำในการตรวจหาวตถระเบด

พบ

จ�ายแพงกว�าทำไม?

กำไร

กองบงคบการตำรวจภธรจงหวดชยนาท

กรมสรรพาวธทหารบก

กรมราชองครกษ กระทรวงกลาโหม

กรมศลกากร กระทรวงการคลง

หน�วย: ลานบาท

ผลกระทบต�อประชาชน

2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 25560.0

20,000

40,000

60,000

80,000

120,000

160,000

140,000

100,000

200,000

180,000

หน�วย: ลานบาท

งบประมาณกระทรวงกลาโหม ป� 2548-2556

GT200:

จดซอพ�เศษ ไม�โปร�งใส ตายราคาแพง

23

การจดซอเคร�อง GT200 เป�นตวอย�างของ การจดซอเคร�องมอโดยมได�ตรวจสอบการทำงานอย�างรดกม ขณะเดยวกนกชว�าว�ธการจดซอ ของกองทพอาจมป�ญหามาก เนองจากกองทพ มกจดซอโดยว�ธพ�เศษ ซงอาจทำให�ได�ของ ทราคาแพงเกนจร�งและไม�มคณภาพ นอกจากน การจดซอโดยว�ธพ�เศษยงเออให�เกดการทจร�ต ได�โดยง�าย

ช�วงป� 2550-2552 รฐบาลไทยจดซอเคร�อง GT200 อย�างน�อย 14 ครง โดยกรมศลกากร จดซอ 6 เคร�อง เคร�องละประมาณ 4.3 แสนบาท กรมสรรพาวธทหารบกจดซอ 408 เคร�อง เคร�องละประมาณ 9 แสนบาท และกรมราชองครกษ� จดซอ 3 เคร�อง เคร�องละ 1.2 ล�านบาท ทงทซอ จากบร�ษทเดยวกน และจดซอหลงจากกรมศลกากร เพ�ยง 3 เดอน

ราคาเคร�อง GT200 ซงกองทพซอแพงกว�า กรมศลกากร น�าจะสะท�อนถงความไม�โปร�งใส ของการจดซอโดยว�ธพ�เศษ ซงในกรณนคอ การจดซอเคร�องมอทมผลต�อความปลอดภย ในชว�ตและทรพย�สนของผ�คน

• การจดซอเครองมอทมได มการตรวจสอบการทำงาน สงผลใหเกดการใชงบประมาณ อยางไมคมคา และในกรณ� การจดซอเครอง GT200 น�าจะเปนสาเหตหน�งของ การสญเสยชวตของเจาหนาท และประชาชน

• การจดซอโดยวธพเศษ เออใหเกดการทจรต และยากตอการตรวจสอบ

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

1.2

0.0

1.2

0.9

0.4

0.6

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 143142

Page 119: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

24 เงนบรจ�คสน�ม ลองหน

ปมหลง26 ธนวาคม 2547 เกดเหตภยพบตคลนยกษสนามบรเวณชายฝงมหาสมทรอนเดยและ

ทะเลอนดามนของประเทศไทย ทำาใหผทอาศยอยในพนทดงกลาวไดรบบาดเจบและเสยชวตเปน

จำานวนมาก โดยประเทศไทยเปนหนงในพนททไดรบความเสยหายอยางหนก โดยเฉพาะอยางยง

ในจงหวดพงงา ภเกต กระบ ระนอง และตรง ยอดรวมของผเสยชวตทงชาวไทยและชาวตางชาต

มมากกวา 5,000 คน และมผบาดเจบนบหมนคน

หลงเกดภยพบต มการตงศนยปฏบตการพสจนเอกลกษณบคคลและการสงกลบ (Thai

Tsunami Victim Identification: TTVI) โดยมภารกจหลกคอการพสจนเอกลกษณบคคลของ

ผเสยชวตชาวตางชาตและสงกลบประเทศ ซงหลายประเทศทวโลกไดระดมความชวยเหลอสงมายง

ประเทศไทย ไมวาจะเปนเงนบรจาคและเจาหนาทผเชยวชาญ รวมไปถงเครองมอทางวทยาศาสตร

และการแพทย

เมนคอรรปชน144

Page 120: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เงนบรจาคทสงมายงประเทศไทยมประมาณ 80 ลานบาท

จดประสงคหลกของเงนจำานวนนเพอเปนคาใชจายในการพสจน

เอกลกษณบคคล แตภายหลงปรากฏขอเทจจรงวา เงนจำานวนน

ไมไดถกนำาไปใชตามวตถประสงค เพราะจากการตรวจสอบบญช

พบวา มเงนหายไปจำานวนมาก และจนถงตนป 2556 กยงคง

มศพทยงไมไดรบการพสจนเอกลกษณบคคล โดยทสสานบาน

บางมะรวน ตำาบลบางมวง อำาเภอตะกวปา จงหวดพงงา มศพท

ยงไมไดรบการพสจนเอกลกษณบคคลอกกวา 400 ศพ

เสนทางผลประโยชนการคนหาเบาะแสการทจรตเรมขนเมอเอกอครราชทต

ประจำาประเทศไทย 7 ประเทศ ไดแก ฟนแลนด เยอรมน

เนเธอรแลนด สวเดน สหราชอาณาจกร สหรฐอเมรกา และ

ฝรงเศส รวมกนทำาหนงสอลงวนท 20 พฤศจกายน 2549 ถง

พล.ต.อ.โกวท วฒนะ ผบญชาการตำารวจแหงชาต เพอสอบถาม

ความคบหนาเรองการพสจนเอกลกษณบคคลของศพทคางอย

กวา 400 ศพ วาเหตใด TTVI จงไมดำาเนนการพสจนเอกลกษณ

บคคลใหแลวเสรจ

การแกะรอยการใชเงนบรจาคเรมตนขน โดยเอกอครราชทต

ประจำาประเทศไทย 7 ประเทศ ขอดหลกฐานการเบกจายเงน

บรจาคในชวง 2 ปหลงเกดเหตภยพบต เนองจากมขาววาเงน

บรจาคกวารอยละ 60 ถกเบกจายผดวตถประสงค

สถานทตสหรฐอเมรกาประจำาประเทศไทยไดวาจางบรษท

Baker & McKenzie เปนผดำาเนนการตรวจสอบบญชเบกจาย

พบวามการเบกจายเงนซอสงของทไมเกยวของกบงานพสจน

เอกลกษณบคคล เชน แกวไวนและไวนราคาแพง ตแชไวน

ลกกอลฟ อปกรณเลนกอลฟ ผาออมเดก อาหารสนข โทรศพท

มอถอ การเชารถทไมระบภารกจ การเบกคาใชจายในการเดนทาง

ไปราชการของเจาหนาทในลกษณะซำาซอนกบทเคยเบกจาย

กบตนสงกดไปแลว การจดประชมนอกสถานททมคาใชจาย

สงกวาระเบยบของราชการ และการซอตวเครองบนชนธรกจ

ใหขาราชการตำารวจชนประทวน

ยงไปกวานน เอกอครราชทตประจำาประเทศไทย 7 ประเทศ

ยงแจงดวยวา ศพกวา 2,000 ศพทพสจนเอกลกษณบคคลและ

จดสงไปยงญาตนนจดสงผด เนองจากการพสจนเอกลกษณบคคล

ไมถกตอง สถานทตทง 7 แหง จงเรยกรองใหสำานกงานตำารวจแหง

ชาตชแจงขนตอนการทำางานโดยละเอยด เพอความโปรงใส และ

ทสำาคญเพอใหศพไดรบการจดสงไปยงญาตทแทจรง

หลงจากปรากฏเปนขาว พล.ต.อ.โกวท จงมคำาสงแตงตง

คณะกรรมการตรวจสอบขอเทจจรง รวมถงมคำาสงยายผกำากบการ

กลมงานพสจนเอกลกษณบคคลและการสงกลบ ไปชวยราชการ

ทสำานกงานนตวทยาศาสตรตำารวจ และสบเปลยนเจาหนาท

ชดใหมไปปฏบตหนาทในศนยปฏบตการพสจนเอกลกษณบคคล

และการสงกลบแทนเจาหนาทชดเดม แตการสบสวนขอเทจจรง

กไมมความคบหนา

หลงจาก พล.ต.อ.โกวท ถกยายไปชวยราชการทสำานกนายก

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 145

Page 121: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ผลกระทบตอประชาชน• ผเสยชวตจากเหตสนามกวา 400 ศพ ไมไดรบการพสจนเอกลกษณบคคล

• ผเสยชวตจากเหตสนามกวา 2,000 ศพ ไดรบการพสจนเอกลกษณบคคลไมถกตอง

• ประเทศไทยมภาพลกษณตดลบ จากการทเจาหนาทหาผลประโยชนจากเงนบรจาคเพอ

ชวยเหลอผประสบภย

รฐมนตร พล.ต.อ.เสรพศทธ เตมยาเวส รกษาการผบญชาการ

ตำารวจแหงชาต จงเปลยนผรบผดชอบการตรวจสอบขอเทจจรง

แตเนองจากมเอกสารทงภาษาองกฤษและภาษาไทยจำานวนมาก

ประกอบกบเจาหนาททเกยวของหลายคนเกษยณอายราชการ

ทำาใหการตรวจสอบยงคงไมมความคบหนาเชนเดม

สอมวลชนจงรวมกนกดดนสำานกงานตำารวจแหงชาต จน

ในทสด พล.ต.อ.เสรพศทธ จงมคำาสงแตงตง พล.ต.อ.ปทป

ตนประเสรฐ จเรตำารวจแหงชาต ทำาหนาทประธานคณะกรรมการ

ตรวจสอบขอเทจจรง กระทงพบขอเทจจรงและมหลกฐานวา

มนายตำารวจยศ พ.ต.อ. รายหนงซงเคยปฏบตงานในศนย

ปฏบตการฯ มสวนเกยวของกบการเบกจายเงนบรจาค

ผดวตถประสงคตามทบรษท Baker & McKenzie ตรวจพบ

เมนคอรรปชน146

Page 122: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• เปดโปงทจรตเงนบรจาคสนาม, หนงสอพมพ คมชดลก, รวมเอกสารขาว

ประกวด, สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย, 2550.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 147

Page 123: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

หลงจากเอกอครราชทตจาก 7 ประเทศร�วมกน ทำหนงสอถงผ�บญชาการตำรวจแห�งชาต เพ�อสอบถามความคบหน�าเร�องการพ�สจน� เอกลกษณ�บคคลของศพทค�างอย�กว�า 400 ศพ ความไม�ชอบมาพากลของการใช�เง�นบร�จาค จ�งถกเป�ดเผย โดยบร�ษทตรวจสอบบญชพบว�า มการเบกจ�ายเง�นไปซอส�งของทไม�เกยวข�องกบงานพ�สจน�เอกลกษณ�บคคล การเช�ารถทไม�ระบภารกจ การเบกค�าใช�จ�ายในการเดนทางไปราชการ การจดประชมในสถานทท มค�าใช�จ�ายสง และการซอตวเคร�องบนชนธรกจให�ข�าราชการ ตำรวจชนประทวน ทงๆ ทเง�นดงกล�าวควรถกใช� ในการพ�สจน�เอกลกษณ�บคคลของศพจำนวนมาก

ผลการแกะรอยเบาะแสของเง�นบร�จาค

โดยบร�ษท Baker & McKenzie

ใช�พ�สจน� DNA

40%

60%ใช�ผ�ดวตถประสงค�

ผลกระทบต�อประชาชน• กวา 400 ศพ ไมไดรบการพสจน เอกลกษณบคคล

• กวา 2,000 ศพ ไดรบการพสจน เอกลกษณบคคลไมถกตอง

• ประเทศไทยมภาพลกษณตดลบ จากการทเจาหนาทหาผลประโยชนจากเงนบรจาคเพอชวยเหลอ ผเคราะหราย

เง�นบร�จาคสนาม:

ใช�เง�นผดวตถประสงค� ศพไม� ได�กลบบ�าน

24

มลค�าความเสยหายมรายงานข�าวว�าประมาณ

60% ของเง�นบร�จาค 80 ล�านบาท ถกเบกจายผดวตถประสงค

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 149148

Page 124: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

25 คาโงพนลาน ทร�ชพสดหมอชต

ปมหลง‘โครงการพฒนาทราชพสดบรเวณสถานขนสงหมอชต’ เปนหนงในโครงการพฒนาทราชพสด

ของกรมธนารกษ ในฐานะเจาของพนท ซงมการทำาบนทกขอตกลง 4 ฝาย ระหวางกรงเทพมหานคร

กรมการขนสงทางบก บรษท ขนสง จำากด และกรมธนารกษ เพอพฒนาพนทดงกลาวเปนศนยกลาง

ระบบขนสงมวลชนทางบก โดยจะกอสรางอาคารในลกษณะผสมผสาน ใหเปนทงสถานขนสง

อาคารเชงพาณชย และโรงจอดและซอมบำารงรถไฟฟา

บรษท ซนเอสเตท จำากด (ปจจบนเปลยนชอเปน บรษท บางกอกเทอรมนอล จำากด)1 เปนผ

ชนะการประมลของกรมธนารกษ โดยเสนอมลคาโครงการสงสดราว 1.98 หมนลานบาท และจะ

ใหผลตอบแทนแกกรมธนารกษ 550 ลานบาท

ตามสญญากบกรมธนารกษ บรษท ซนเอสเตท จำากด ตองพฒนาพนท โดยกอสรางสถาน

ขนสงบนโรงจอดและซอมบำารงรถไฟฟา รวมถงทางยกระดบเชอมระหวางสถานขนสงหมอชตกบ

สถานขนสงแหงใหม บรเวณถนนกำาแพงเพชร 2 หรอ สถานขนสงผโดยสารกรงเทพ (จตจกร) และ

ทางยกระดบเขาออกสถานขนสงหมอชต

ในสวนของโรงจอดและซอมบำารงรถไฟฟาซงเกยวของกน กรงเทพมหานครใหบรษท ขนสง

มวลชนกรงเทพ จำากด (มหาชน) หรอ BTSC ซงเปนผรบสมปทานรถไฟฟา รบผดชอบการกอสราง

ฐานรากเพมเตม เพอใชรองรบอาคารดานบน ประมาณ 766.6 ลานบาท โดยบรษท ซนเอสเตท

จำากด จะตองจายคากอสรางฐานรากเพมเตมใหแก BTSC

1  ในทนจะใชชอ บรษท ซนเอสเตท จากด เพอไมใหเกดความสบสน

เมนคอรรปชน150

Page 125: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

25 คาโงพนลาน ทร�ชพสดหมอชต

เสนทางผลประโยชนการแสวงหาผลประโยชนในโครงการพฒนาทราชพสดบรเวณสถานขนสงหมอชต ประกอบไป

ดวยการดำาเนนการประมลทไมเปนไปตามพระราชบญญตวาดวยการใหเอกชนเขารวมงานหรอการ

ดำาเนนการในกจการของรฐ พ.ศ. 2535 (พ.ร.บ.รวมทน) และ การแกไขสญญาเพอเออประโยชน

ตอเอกชน ดงน

ผดขนตอน พ.ร.บ.รวมทนเมอเรมกระบวนการคดเลอกเอกชนผดำาเนนโครงการ

กรมธนารกษและกระทรวงการคลงมความเหนวา การใหเชาท

ราชพสดไมเขาขายทจะตองปฏบตตาม พ.ร.บ.รวมทน และได

ปฏบตตามพระราชบญญตทราชพสด พ.ศ. 2518 ฉบบเดยวมา

โดยตลอด2 ทงน กรมธนารกษไดตงคณะกรรมการดำาเนนการ

ประมลโครงการพฒนาทราชพสดเมอวนท 2 กนยายน 2537

กอนทคณะกรรมการกฤษฎกาจะใหความเหนวา การใหเชาทราช

พสดอยในความหมายของคำาวา ‘กจการแหงรฐ’ และเมอโครงการ

ดงกลาวมวงเงนหรอทรพยสนตงแต 1,000 ลานบาทขนไป จง

ตองปฏบตตาม พ.ร.บ.รวมทน กรมธนารกษจงตงคณะกรรมการ

เพมเตมเมอวนท 13 กนยายน 2538 และ 4 ตลาคม 2538

เพอใหเปนไปตามมาตรา 13 แหง พ.ร.บ.รวมทน3

อยางไรกตาม คณะกรรมการกฤษฎกามความเหนเมอ

เดอนมถนายน 2544 วาโครงการดงกลาวเรมตนดำาเนนการตาม

พระราชบญญตทราชพสด พ.ศ. 2518 และคดเลอกผดำาเนนการ

โดยการประมลตามระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยวธการประมล

จดใหเชาทราชพสด พ.ศ. 25324 ซงมไดเปนไปตามขนตอนของ

พ.ร.บ.รวมทน และแมวาจะมการเสนอเรองใหคณะรฐมนตร

พจารณาอนมตในภายหลง แตกมไดเปนไปตามขนตอนกฎหมาย

2  โครงการทดาเนนการตามพระราชบญญตทราชพสด พ.ศ. 2518 อยภายใตการดแล

ของคณะกรรมการทราชพสด ซงมรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงเปนประธาน ตางจาก

การดาเนนโครงการตามพระราชบญญตวาดวยการใหเอกชนเขารวมงานหรอการดาเนน

การในกจการของรฐ พ.ศ. 2535 ซงตองผานความเหนชอบจากคณะรฐมนตร

3  ดภาคผนวก

4  ระเบยบดงกลาวถกยกเลก และแทนทดวยระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยวธการ

ประมลจดใหเชาทราชพสด พ.ศ. 2538 

เชนกน ดงนน สญญากอสรางและบรหารโครงการดงกลาวจง

ไมชอบดวยกฎหมาย และไมมผลผกพนตอกน ทำาใหการดำาเนน

โครงการตองยต

แกไขสญญาเออเอกชนหลงจากคณะรฐมนตรมมตเหนชอบผลการเจรจาเกยวกบ

รปแบบโครงการและผลตอบแทนเมอวนท 7 พฤษภาคม 2539

กรมธนารกษไดเชญหนวยงานทเกยวของ5 เพอพจารณายกราง

สญญากอสรางและบรหารโครงการ และสงใหสำานกงานอยการ

สงสดพจารณา ตามมาตรา 20 แหง พ.ร.บ.รวมทน

อยางไรกตาม หลงจากสำานกงานอยการสงสดพจารณาราง

สญญา กรมธนารกษกลบแกไขเพมเตมรางสญญา พรอมทงราง

บนทกประกอบสญญาขนใหม โดยมไดสงใหสำานกงานอยการ

สงสดพจารณา การแกไขเพมเตมดงกลาวเปนการเออประโยชน

แกเอกชน เชน เรองการวางหลกประกนโครงการ ซงรางสญญา

ฉบบเดมกำาหนดใหบรษทตองวางหลกประกนรอยละ 10 ของ

มลคาโครงการในวนทำาสญญา แตมการแกไขเปนใหบรษทวาง

หลกประกนในวนสงมอบพนท ซงมผลเสมอนไมมการวางหลก

ประกน

กรณทกรมธนารกษดำาเนนการคดเลอกเอกชนผดำาเนน

โครงการพฒนาทราชพสดบรเวณสถานขนสงหมอชตโดยไมปฏบต

5  ประกอบดวย ผแทนกระทรวงการคลง สานกงานอยการสงสด สานกงานคณะ

กรรมการกฤษฎกา สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สานก

งบประมาณ กรมการขนสงทางบก และบรษท ขนสง จากด

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 151

Page 126: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ตาม พ.ร.บ.รวมทน รวมถงแกไขสญญาเพอเออเอกชน เมอ

คณะกรรมการกฤษฎกาเหนวาสญญาการรวมทนไมชอบ

ดวยกฎหมาย จงไมมผลผกพนคสญญา ทำาใหโครงการไม

เกดขน และกรมธนารกษตองจายคากอสรางฐานรากของ

โครงการ แทนทจะเปนบรษทเอกชน

คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตและ

ประพฤตมชอบในวงราชการ (ป.ป.ป.) ตรวจสอบพบหลกฐาน

วามการส งจายเชคเงนสดใหแกอธบดกรมธนารกษ

ในขณะนน จำานวน 6 ฉบบ รวมเปนเงนทงสน 30 ลาน

บาท โดยเชคเงนสดฉบบแรก จำานวน 10 ลานบาท ถก

นำาเขาบญชธนาคารของอธบดกรมธนารกษเมอวนท 12

กนยายน 2538 เชคเงนสดฉบบท 2 จำานวน 4 ลานบาท

ถกนำาเขาบญชธนาคารของอธบดกรมธนารกษเมอวนท 28

พฤศจกายน 2538 ซงเปนวนเดยวกนกบทคณะรฐมนตรม

มตรบทราบผลการประมล ขณะทเชคทเหลออก 4 ฉบบ

ฉบบละ 4 ลานบาท ถกสงจายในวนเดยวกน แตมการแลก

เปลยนหรอนำาเขาบญชธนาคารของบคคลอนหลายครง กอน

จะนำาเขาบญชธนาคารของอธบดกรมธนารกษในชวงกลาง

เดอนธนวาคม 2538

เมอสบทมาของเชค พบวาผสงจายเงนทงหมดเปน

พนกงานการเงนของบรษท ทานตะวนธรกจ จำากด ซงเปน

บรษทแมของบรษท ซนเอสเตท จำากด แตทงอธบดกรม

ธนารกษและผบรหารของบรษท ทานตะวนธรกจ จำากด

อางวาเชคเงนสดดงกลาวเปนคาวตถมงคลเหรยญรชกาลท

5 รนตางๆ ดงทอธบดกรมธนารกษเคยใหสมภาษณไวเมอ

เดอนมกราคม 2541 วา “...เงนนไมไดมใครใหมา (เงน 16

ลานบาท6) เปนเรองธรกรรมทเกยวกบวตถโบราณ ขาย

พระเครองชดใหญมลคากวา 20 ลานบาทขนไป ใหกบ

บคคลทไมเปดเผยชอ...”

6  หมายถงเชคเงนสดฉบบละ 4 ลานบาท จานวน 4 ฉบบ ทมการแลกเปลยน

หรอนาเขาบญชธนาคารของบคคลอนหลายครง กอนจะนาเขาบญชธนาคารของ 

อธบดกรมธนารกษ ในชวงกลางเดอนธนวาคม 2538

สถานะของคดการอางวารบเงนจากการขายทรพยสนนนเกดขนบอยครง

ในกรณทมการทจรต แตทรพยสนบางอยางไมมหลกเกณฑการ

ประเมนราคาทชดเจน เชน พระเครองหรอโบราณวตถ ทำาใหผ

ทจรตสามารถอางราคาซอขายทสงเกนจรง ซงสวนเกนนแทจรง

แลวคอ ‘สนบน’

อยางไรกตาม ในขนตอนการสอบสวนขอเทจจรง คณะ

กรรมการทกรมธนารกษตงขน ประเมนราคาเหรยญประพาส

ยโรป ร.ศ. 116 และเหรยญประพาสมาลา ระหวาง 100,000-

200,000 บาท ขณะทเหรยญปราบฮอมราคาระหวาง 1.5-1.8

ลานบาท ดงนน การอางวาเชคเงนสดทไดรบมาจากการขาย

เหรยญรชกาลท 5 จงไมนาเชอถอ

หลงรวบรวมหลกฐาน ปลายเดอนกมภาพนธ 2542

ป.ป.ป. มมตชมลความผดวา อธบดกรมธนารกษรบผลประโยชน

จากบรษท ซนเอสเตท จำากด และสงเรองใหกระทรวงการคลง

ดำาเนนการทางวนยและอาญา ตอมาวนท 2 พฤษภาคม 2543

อนกรรมการขาราชการพลเรอน (อ.ก.พ.) กระทรวงการคลง ม

มตใหลงโทษดวยการไลอธบดกรมธนารกษออกจากราชการ ฐาน

ทจรตตอหนาทและรบสนบน

อยางไรกตาม พนกงานสอบสวนฝายปราบปรามการทจรต

และประพฤตมชอบในวงราชการ กองบญชาการตำารวจสอบสวน

กลาง มคำาสงเมอเดอนกนยายน 2543 ไมดำาเนนคดอาญากบ

อธบดกรมธนารกษ เชนเดยวกนกบพนกงานอยการทสรปความเหน

สงไมฟองดำาเนนคดเมอเดอนพฤศจกายน 2544 โดยใหความเหน

วาหลกฐานไมเพยงพอทจะเอาผดได

นอกจากน ในเดอนมกราคม 2546 คณะกรรมการ

ขาราชการพลเรอน (ก.พ.) มมตถอนมตของ อ.ก.พ. โดยระบวา

อธบดกรมธนารกษกระทำาผดวนยไมรายแรง ใหลงโทษตดเงน

เดอน 1 ขน ตอมาอธบดกรมธนารกษจงกลบเขารบราชการอก

ครง จนกระทงเกษยณอายราชการในตำาแหนงทปรกษากระทรวง

การคลงเมอเดอนกนยายน 2546

เมนคอรรปชน152

Page 127: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ขณะเดยวกน ขอพพาทระหวางกรมธนารกษกบบรษท

ซนเอสเตท จำากด และ BTSC ไดนำามาซงการฟองรองเรยก

คาเสยหายในเวลาตอมา เนองจากสญญากอสรางและบรหาร

โครงการไมชอบดวยกฎหมายและไมมผลผกพน ทำาใหโครงการ

ไมเกดขน บรษท ซนเอสเตท จำากด จงไมชำาระคากอสรางฐานราก

แก BTSC ซงทำาให BTSC ฟองรองเรยกคาเสยหายจากบรษท

ซนเอสเตท จำากด กรมธนารกษ และกระทรวงการคลง

ตอมา ศาลปกครองสงสดมคำาพพากษาเมอวนท 15

กนยายน 2554 ใหกรมธนารกษชำาระคากอสรางฐานรากแก

BTSC จำานวน 648 ลานบาท7 พรอมดอกเบยรอยละ 7.5 (ราว

473 ลานบาท) ซงกรมธนารกษไดชำาระคากอสรางดงกลาว

แก BTSC เมอเดอนพฤศจกายน 2555 รวมเปนเงนประมาณ

1,100 ลานบาท

ผลกระทบตอประชาชน

• โครงการพฒนาทราชพสดบรเวณสถานขนสงหมอชตลมเหลว

ทำาใหศนยกลางระบบขนสงมวลชนทางบกไมสามารถเกดขน

ไดจรง

• กรมธนารกษตองจาย ‘คาโง’ แทนบรษทเอกชนเปนเงน

1,100 ลานบาท

7  บรษท ซนเอสเตท จากด ชาระคากอสรางฐานรากบางสวน (ประมาณ 150 ลานบาท) 

แก BTSC 

เอกสารอางอง• เปดโปง นพทธ พกกะณะสต รบสนบน

30 ลาน โครงการหมอชต 17,000 ลาน

จดจบแมวเกาชวต, หนงสอพมพ มตชน, 

รวมเอกสารขาวประกวด, สมาคมนกขาว

นกหนงสอพมพแหงประเทศไทย, 2543.

ภาคผนวกพระราชบญญตวาดวยการใหเอกชนเขารวมงาน หรอการดำาเนนการในกจการของรฐ พ.ศ. 2535

ม�ตร� 13 “ใหหนวยงานเจาของโครงการแตงตงคณะ

กรรมการคณะหนง ประกอบดวย ผแทนกระทรวง

เจาสงกดซงเปนขาราชการประจำา พนกงานรฐวสาหกจ

พนกงานหนวยงานอนของรฐหรอพนกงานสวนทองถน

แลวแตกรณ เปนประธาน ผแทนกระทรวงการ

คลง ผแทนสำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

ผแทนสำานกงานอยการสงสด ผแทนสำานกงานคณะ

กรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ผแทนสำานกงบประมาณ ผแทนกระทรวงอนอก

สองกระทรวง กระทรวงละหนงคน ผทรงคณวฒ

ไมเกนสามคน เปนกรรมการ และใหมผแทน

หนวยงานเจาของโครงการหนงคนเปนกรรมการและ

เลขานการ”

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 153

Page 128: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

25

บนได 4 ขน

01 02 03 04 กรมธนารกษจดการประมล และเสนอให ครม. เหนชอบ กระบวนการคดเลอกเอกชน ในสวนทดำเนนการไปแลว เพอใหบรษท ซนเอสเตท จำกด ดำเนนโครงการ

แกไขสญญากอสรางและ บรหารโครงการในทราชพสด หมอชต เพอเออประโยชน แกเอกชน

อธบดกรมธนารกษรบเชค เงนสดรวม 30 ลานบาท จากผบรหารบรษท ซนเอสเตท จำกด โดยอางวาเปนคาวตถมงคล

คณะกรรมการกฤษฎกาวนจฉยวาสญญาระหวางกรมธนารกษ กบบรษท ซนเอสเตท จำกด ไมชอบดวยกฎหมาย ทำให ตองยตโครงการ

1,100 ล�านบาท

กรมธนารกษ�

จ�ายไป

โดยไม�ได�อะไรเลย ผลกระทบต�อประชาชน• ศนยกลางระบบขนสงมวลชน ทางบกไมเกดขน

• กรมธนารกษตองจาย ‘คาโง’ แทนบรษทเอกชนเปนเงน 1,100 ลานบาท

ทราชพสดหมอชต:

อธบดรบเชค กรมจ�ายค�าโง�

โครงการพฒนาทราชพสดบร�เวณสถานขนส�ง หมอชตของกรมธนารกษ� มข�นเพ�อพฒนา พ�นทดงกล�าวเป�นศนย�กลางระบบขนส�งมวลชน ทางบก แต�อธบดกรมธนารกษ�ในขณะนน ดำเนนการคดเลอกเอกชนผ�ดำเนนโครงการ โดยไม�ปฏบตตามกฎหมายร�วมทน รวมถง แก�ไขสญญาเพ�อเออเอกชน และมการรบเชค ทอ�างว�าเป�นค�าวตถมงคล

ท�ายทสด คณะกรรมการกฤษฎกาว�นจฉย ว�าสญญาระหว�างกรมธนารกษ�กบบร�ษท ซนเอสเตท จำกด (ผ�ชนะการประมล) ไม�ชอบด�วยกฎหมาย ทำให�ต�องยตโครงการ และกรมธนารกษ�ต�องจ�ายค�าก�อสร�างฐานราก ของสถานขนส�งบนโรงจอดและซ�อมบำรงรถไฟฟ�า แทนบร�ษทเอกชนเป�นเง�น 1,100 ล�านบาท

สถานะป�จจ�บนป.ป.ป. มมตชมลความผดวา อธบดกรมธนารกษในขณะนน รบผลประโยชนจากบรษท ซนเอสเตท จำกด และสงเรองให กระทรวงการคลงดำเนนการ ทางวนยและทางอาญา ตอมา อ.ก.พ. กระทรวงการคลงมมต ใหลงโทษดวยการไลออกจากราชการ ฐานทจรตตอหนาท และรบสนบน แตพนกงานสอบสวนมคำส�ง ไมดำเนนคดอาญากบอธบดกรมธนารกษ เชนเดยวกนกบพนกงานอยการ ทสรปความเหนส�งไมฟองดำเนนคด

สดทาย ก.พ. มมตถอนมตของ อ.ก.พ. ทำใหผถกกลาวหาไดกลบ เขารบราชการ จนกระท�งเกษยณ อายราชการในตำแหน�งทปรกษา กระทรวงการคลง

เง�นสนบนอธบดกรมธนารกษ� ได�รบเชค

30 ล�านบาท โดยอางวาเปนคาวตถมงคล

ทางยกระดบเชอมระหว�างสถานขนส�งหมอชตกบสถานขนส�งแห�งใหม�

ค�าสมปทาน 550 ล�านบาท

สถานขนส�งบนโรงจอดและซ�อมบำรงรถไฟฟ�า

ทางยกระดบเข�าออกสถานขนส�งหมอชต

โครงการพฒนาทราชพสดบร�เวณสถานขนส�งหมอชต

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 155154

Page 129: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

26 ฮบทธรณสงฆ เนรมตสน�มกอลฟอลไพน

ปมหลงวนท 20 พฤศจกายน 2512 เนอม ชำานาญชาตศกดา ทำาพนยกรรมยกทดน 2 แปลง เนอท

รวม 924 ไร 2 งาน 75 ตารางวา ในอำาเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน ใหกบวดธรรมการาม

วรวหาร จงหวดประจวบครขนธ

หลง เนอม ชำานาญชาตศกดา เสยชวตในวนท 22 พฤษภาคม 2514 วดธรรมการามวรวหาร

จงครอบครองผลประโยชนจากทดนดงกลาวโดยการใหเชาทำานา แตยงไมมการโอนกรรมสทธใน

ทดนใหกบวด

หนงสอ คว�มจรงกรณทดนสน�มกอลฟอลไพน ระบวา ในชวงป 2529-2532 เจาอาวาส

วดธรรมการามวรวหารพยายามโอนทดนดงกลาวใหกบมลนธมหามกฏราชวทยาลย ในพระบรม

ราชปถมภ เพอใหงายตอการจำาหนาย โดยรวมมอกบประธานกรรมการผจดการมลนธมหามกฏฯ

ในขณะนน สงผลใหมลนธ มหามกฏฯ ไดเปนผจดการมรดกในวนท 11 สงหาคม 2533

หลงจากนนเพยง 10 วน กรมทดนไดจดทะเบยนโอนทดนใหแกมลนธมหามกฏฯ จากนน

มลนธจงขายทดนใหบรษท อลไพนเรยลเอสเตท จำากด และบรษท อลไพน กอลฟแอนดสปอรต

คลบ จำากด อนเปนทมาของกรณ ‘ฮบทธรณสงฆ’

เมนคอรรปชน156

Page 130: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชนความพยายามของเจาอาวาสวดธรรมการามวรวหาร ในการ

โอนกรรมสทธทดนใหกบมลนธมหามกฏฯ ไดรบการพจารณา

จากสมเดจพระญาณสงวรและกรมการศาสนาตงแตป 2529 วา

เปนการทำาผดเจตนารมณของเจาของมรดก

วนท 19 กนยายน 2531 เจาอาวาสไดทำาหนงสอถง เสนาะ

เทยนทอง รฐมนตรชวยวาการกระทรวงมหาดไทยในขณะนน ซง

กำากบดแลการปฏบตราชการของกรมทดน เพอขอใหพจารณาการ

ไดมาซงทดนตามพนยกรรม โดยเจาอาวาสแจงวาวดไมมความ

ประสงครบโอนกรรมสทธในทดน แตตองการขายทดนเพอนำา

เงนไปจดตงมลนธ

วนท 12 กมภาพนธ 2533 เสนาะ เทยนทอง ใชอำานาจใน

ฐานะรฐมนตรชวยวาการกระทรวงมหาดไทย สงการไมอนญาตให

วดธรรมการามวรวหารไดมาซงทดนทง 2 แปลง และใหเจาอาวาส

วดธรรมการามวรวหารดำาเนนการตามขอ 4 แหงพนยกรรม ท

ระบใหวดธรรมการามวรวหารมอบอสงหารมทรพยและจำานวน

เงน (ถาม) ใหแกมลนธมหามกฏฯ ชวยจดทำาผลประโยชน

จากหลกฐานของกรมทดนนบตงแตวนท 1 ธนวาคม 2497

ซงเปนวนประกาศใชประมวลกฎหมายทดน จนกระทงวนท 30

เมษายน 2545 รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยอนญาต

ใหวดทวประเทศไดมาซงทดนจำานวน 7,670 แปลง เนอทรวม

187,787 ไร 2 งาน 22.1 ตารางวา โดยไมเคยมกรณทไมอนญาต

และในขณะทเสนาะดำารงตำาแหนงรฐมนตรชวยวาการกระทรวง

มหาดไทย กอนญาตใหวดไดมาซงทดนตามทวดตองการทกราย

รวมทงหมด 410 ราย ยกเวนวดธรรมการามวรวหารซงเปนเพยง

วดเดยวในประวตศาสตรของกรมทดนทไมไดรบอนญาต

คำาสงของเสนาะ เทยนทอง จงเปดโอกาสใหมลนธมหา

มกฏฯ เขามาเกยวของ โดยหลงจากศาลแพงมคำาสงแตงตงมลนธ

มหามกฏฯ เปนผจดการมรดกในวนท 11 สงหาคม 2533 (วด

ธรรมการามวรวหารขอใหศาลตงมลนธมหามกฏฯ เปนผจดการ

มรดก หลงจากนายแพทยวรช มรรคดวงแกว ขอถอนตวจาก

การเปนผจดการมรดกในวนท 1 มถนายน 2533) 10 วนตอมา

กรมทดนกโอนทดนใหมลนธในฐานะผจดการมรดก จากนน

มลนธจงโอนทดนใหตวเอง แลวขายทดนตอใหบรษท อลไพน

เรยลเอสเตท จำากด และบรษท อลไพนกอลฟแอนดสปอรตคลบ

จำากด ในราคา 142 ลานบาท

ประเดนสำาคญอยทบรษท อลไพนเรยลเอสเตท จำากด และ

บรษท อลไพนกอลฟแอนดสปอรตคลบ จำากด กอตงขนกอนท

เสนาะจะสงการไมอนญาตใหวดธรรมการามวรวหารไดมาซงทดน

ตามพนยกรรมโดยม อไรวรรณ เทยนทอง ภรรยาของเสนาะ ถอ

หนจำานวน 300,000 หน มลคา 30 ลานบาท และวทยา เทยนทอง

นองชายของเสนาะ ถอหนจำานวน 150,000 หน มลคา 15

ลานบาท

ป 2539 อไรวรรณ เทยนทอง ถอหนเพมเตมในบรษทฯ

และขออนญาตสรางบานในทดนผนดงกลาว รวมทงมการสราง

สนามกอลฟชอ ‘อลไพน’ ตอมาในป 2541 พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร

ซอสนามกอลฟอลไพนจากเสนาะ ในราคา 500 ลานบาท และ

ป 2542-2543 บรษทฯ ไดโอนทดนบางสวนในสวนทมใชสนาม

กอลฟใหแกลกสาวและลกชายของเสนาะ มลคานบรอยลานบาท

อยางไรกตาม วนท 25 ธนวาคม 2543 กรมการศาสนา

มหนงสอถงสำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เพอหารอกรณ

ทดนผนดงกลาว ในประเดนตางๆ ดงน

1. เมอ เนอม ชำานาญชาตศกดา ถงแกกรรม ทดนซงไดทำา

พนยกรรมยกกรรมสทธใหแกวดทง 2 แปลง จะตกเปนทธรณสงฆ

โดยทนท หรอตองใหรฐมนตรสงใหวดไดมาซงทดนตามมาตรา 84

แหงประมวลกฎหมายทดนกอน จงจะเปนทธรณสงฆได

2.ทดนทง 2 แปลงท เนอม ชำานาญชาตศกดา ไดทำา

พนยกรรมยกกรรมสทธใหแกวด ผจดการมรดกจะนำาทดน

ดงกลาวไปจำาหนาย จาย โอน ไดหรอไม อยางไร

ทงน คณะกรรมการกฤษฎกามความเหนโดยยอ ดงน

“มรดกจะตกทอดไปยงทายาทนบตงแตเจามรดกถงแกกรรม

26 ฮบทธรณสงฆ เนรมตสน�มกอลฟอลไพน

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 157

Page 131: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

โดยทายาทไมจำาตองทำาการเขาครอบครองหรอเขารบมรดก แมวา

การไดมาตามพนยกรรมเปนการไดมาซงอสงหารมทรพยโดยทางอน

นอกจากนตกรรมกตาม และแมจะยงไมไดจดทะเบยนการไดมา

กถอวาตกเปนกรรมสทธของทายาทแลว แตจะยกเปนขอตอส

บคคลภายนอกผไดสทธมาโดยเสยคาตอบแทนและไดจดทะเบยน

สทธโดยสจรตแลวไมได ในสวนมาตรา 84 แหงประมวลกฎหมาย

ทดนไมใชบทบญญตยกเวนการไดมาดงกลาว เมอทดนมรดกตก

เปนกรรมสทธของวดซงเปนทายาท จงเปนทธรณสงฆ ซงการโอน

ทธรณสงฆตองทำาโดยพระราชบญญต

“ในกรณไมมผจดการมรดกเหลออยตามพนยกรรมแลว ผ

จดการมรดกทศาลแตงตงสามารถทำาการจดการจำาหนาย จาย

โอน ทรพยตามพนยกรรมเทานน โดยจะโอนใหแกบคคลอนท

พนยกรรมมไดระบใหเปนผรบพนยกรรมไมได เพราะถอวาขด

ตอเจตนารมณของเจามรดก จงไมมผลผกพนทายาท และจะตอง

รบผดตอทายาทดวย”

ตอมา ประวทย สหโสภณ อธบดกรมทดน มคำาสงลงวนท

20 ธนวาคม 2544 ใหยกเลกโฉนดทแบงแยกทดนดงกลาว

และเพกถอนการจดทะเบยนโอนมรดกระหวางมลนธมหามกฏฯ

ผจดการมรดก ผโอน กบมลนธมหามกฏฯ ผรบโอน และระหวาง

สถานะของคดวนท 4 กมภาพนธ 2553 คณะกรรมการปองกนและ

ปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) มมตใหทดนดงกลาวตก

เปนกรรมสทธของวดธรรมการามวรวหาร ผรบพนยกรรม โดยม

ผลตามกฎหมายทนท และไมตองจดทะเบยนโอนกรรมสทธ หรอ

ทำาการรบมรดก หรอเขาครอบครองทดนมรดก

ทดนผนดงกลาวจงตกเปนทธรณสงฆตงแต เนอม ชำานาญ

ชาตศกดา ถงแกกรรม การจดทะเบยนโอนขายทธรณสงฆจง

ไมชอบดวยกฎหมาย

การกระทำาของเสนาะ เทยนทอง ทมคำาสงไมอนญาตใหวด

ไดมาซงทดนมรดกทง 2 แปลง จงเปนคำาสงทมชอบ นอกจากน

ยงใชอำานาจโดยมชอบ ขมขนใจหรอจงใจใหเจาหนาทจดทะเบยน

มลนธมหามกฏฯ ผขาย กบบรษท อลไพนเรยลเอสเตท จำากด และ

บรษท อลไพนกอลฟแอนดสปอรตคลบ จำากด ผซอ

ขณะทผมสวนไดเสยของเรองนคอ ประชาชนเจาของบาน

จดสรรในสนามกอลฟ ไดรวมตวกนรองอทธรณ แตกรมทดน

มคำาสงยกอทธรณ จากนนจงสงคำาอทธรณไปยงปลดกระทรวง

มหาดไทย

ยงยทธ วชยดษฐ รองปลดกระทรวงมหาดไทย รกษาราชการ

แทนปลดกระทรวงขณะนน พจารณาแลวเหนวาบทบญญตมาตรา

84 แหงประมวลกฎหมายทดน มลกษณะเปนกฎหมายพเศษ

ยกเวนประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ดงนน การไดมาซงทดน

ของวดจงตองไดรบอนญาตจากรฐมนตร เมอปรากฏวารฐมนตร

สงไมอนญาตใหวดไดมาซงทดนมรดก วดจงยงไมไดสทธในทดน

ดงกลาว  อาศยอำานาจตามพระราชบญญตวธปฏบตราชการทาง

ปกครอง  จงสงเพกถอนคำาสงอธบดกรมทดน ซงถอปฏบตตาม

ความเหนของคณะกรรมการกฤษฎกาทเหนวาทดนนนเปนสมบต

ของวดธรรมการามวรวหาร (ทธรณสงฆ) ซงการโอนทธรณสงฆ

ตองกระทำาโดยออกเปนพระราชบญญต ตามมาตรา  34  แหง

พระราชบญญตคณะสงฆ พ.ศ. 2505

โอนเปลยนแปลงผจดการมรดก โอนมรดก และโอนขายทดน จง

มมลความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157 และ

มาตรา 148 แตความผดตามมาตรา 157 ขาดอายความ ซง

อยการสงสดเหนวาพยานหลกฐานไมสมบรณ จงตงคณะทำางาน

รวม แลวอยการสงสดมความเหนวาคดขาดอายความ ไมเหนชอบ

ในการฟองคดตอศาล ป.ป.ช. จงฟองคด เสนาะ  เทยนทอง ตอ

ศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมอง แตศาล

พพากษายกฟอง เนองจากคดขาดอายความ สวนเจาหนาทของ

รฐคนอนๆ คดไดขาดอายความไปกอนแลว

สำาหรบการพจารณาความผดของยงยทธ วชยดษฐ ป.ป.ช.

ลงมตดวยเสยงขางมาก 6 ตอ 3 เสยง เมอวนท 12 มถนายน

เมนคอรรปชน158

Page 132: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• ชงปลด มท. เพกถอนทดน ‘อลไพน’, หนงสอพมพ โพสตทเดย, 2 ตลาคม 2555. 

• ‘ถาวร’ อม 300 ลกบานอลไพน, หนงสอพมพ ฐานเศรษฐกจ, 24-26 กนยายน 2552.

2555 ชมลความผดเมอครงดำารงตำาแหนงรอง

ปลดกระทรวงมหาดไทย รกษาราชการแทนปลด

กระทรวงมหาดไทย กรณมคำาสงเพกถอนคำาสง

ของอธบดกรมทดนทใหยกเลกโฉนดทดนทแบง

แยกออกมาจากโฉนดทดน อนเปนการโอนทธรณ

สงฆโดยมชอบ

ป.ป.ช. เสยงขางมากเหนวา การกระทำาดงกลาว

มมลความผดทางวนยอยางรายแรง ฐานปฏบต

หรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยมชอบ

เพอใหตนเองหรอผอนไดประโยชนทมควรได

เปนการทจรตตอหนาทราชการ ฐานปฏบตหนาท

ราชการโดยจงใจไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ

ของทางราชการ มตคณะรฐมนตร หรอนโยบาย

ของรฐบาล อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยาง

รายแรง และฐานประพฤตชวอยางรายแรงตาม

พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.

2535 และมมลความผดทางอาญา ฐานเปนเจา

พนกงานปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทโดย

มชอบ เพอใหเกดความเสยหายแกผหนงผใด หรอ

ปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยทจรต ตาม

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157

จากนน ป.ป.ช. จงสงเรองใหอยการสงสด

ดำาเนนคดอาญา และสงเรองใหกระทรวงมหาดไทย

พจารณาโทษตามฐานความผด เมอวนท 13

มถนายน 2555

ตอมา 14 กนยายน 2555 ทประชม

คณะอนกรรมการขาราชการพลเรอน (อ.ก.พ.)

กระทรวงมหาดไทย มมตใหลงโทษไลยงยทธออก

จากราชการ โดยใหมผลยอนหลงตงแตวนท 30

กนยายน 2545 จากนนยงยทธซงดำารงตำาแหนง

รองนายกรฐมนตรและรฐมนตรวาการกระทรวง

มหาดไทยในขณะนน จงลาออกจากตำาแหนง

ทางการเมองวนท 1 ตลาคม 2555

ภาคผนวกประมวลกฎหมายทดน

ม�ตร� 84 การไดมาซงทดนของวดวาอาราม วดบาทหลวง

โรมน คาทอลก มลนธเกยวกบครสตจกร หรอมสยดอสลาม ตอง

ไดรบอนญาตจากรฐมนตร และใหไดมาไมเกน 50 ไร

ในกรณทเปนการสมควร รฐมนตรจะอนญาตใหไดมาซงทดน

เกนจำานวนทบญญตไวในวรรคแรกกได

บทบญญตในมาตรานไมกระทบกระเทอนการไดมาซงทดนทม

อยแลวกอนวนทประมวลกฎหมายนใชบงคบ และการไดมาซงทดน

ของมสยดอสลามโดยทางบทบญญตแหงศาสนาอสลามในจงหวดท

มตำาแหนงดะโตะยตธรรม

ผลกระทบตอประชาชน• เดอนตลาคม 2555 คณะทำางานเพอพจารณาเพกถอนคำาสงของ

กระทรวงมหาดไทย มมตใหกระทรวงมหาดไทยเพกถอนโฉนด

สนามกอลฟและหมบานทงหมด ซงกระทรวงมหาดไทยอาจตอง

จายคาชดเชยกวา 7,000-8,000 ลานบาท

• ประชาชนทซอบานพรอมทดนในหมบานทตงอยในสนามกอลฟ

อลไพนประมาณ 300 ราย จะไดรบความเดอดรอน หากม

การเพกถอนกรรมสทธในทดน โดยรายงานขาวในหนงสอพมพ

มตชน ระบวา มบานเรอนจำานวนไมนอยในหมบานถกปลอยทง

และเจาของบานบางสวนขายบานตอในราคาขาดทน

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 159

Page 133: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

แตเน��องจากทดนดงกลาวเปนของวด (ทธรณ�สงฆ) จงโอนกรรมสทธ ใหผใดไมได เจาอาวาสจงทำหนงสอ ถงนายเสนาะ เทยนทอง รมช. มหาดไทยในขณะนน ซ�งกำกบ ดแลกรมทดน ใหพจารณาเรอง ทดนของวด ซ�งนายเสนาะกส�งการ ไมอนญาตใหวดไดทดน เพอให สามารถโอนเปนของมลนธมหามกฏฯ ได จากนน มลนธมหามกฏฯ ขายทดนใหกบบรษท อลไพนเรยลเอสเตท จำกด และบรษท อลไพนกอลฟ แอนดสปอรตคลบ จำกด ซ�งมภรรยาและนองชายของ นายเสนาะเปนผถอหน ในราคา 142 ลานบาท

นอกจากน� ในป 2539 บรษทฯ ไดสรางสนามกอลฟชอ ‘อลไพน’ ซ�งขายให พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร ในป 2541 ในราคา 500 ลานบาท และในชวงป 2542-2543 บรษทฯ ไดจดทะเบยนโอนทดนในสวนท ไมใชสนามกอลฟใหแกลกสาว และลกชายของนายเสนาะ ซ�งมมลคานบรอยลานบาท

ผลกระทบต�อประชาชน• คณะทำงานเพอพจารณา เพกถอนคำส�งของกระทรวงมหาดไทย มมตใหกระทรวงมหาดไทยเพกถอนโฉนด สนามกอลฟและหมบานทงหมด ซ�งกระทรวงมหาดไทยอาจตอง จายคาชดเชยกวา 7,000-8,000 ลานบาท

• ประชาชนทซอบานพรอม ทดนในหมบานทตงอยใน สนามกอลฟอลไพนประมาณ 300 รายจะไดรบความเดอดรอน หากมการเพกถอนกรรมสทธ ในทดน

สถานะวนท 4 กมภาพนธ� 2553 ป.ป.ช. มมตวาทดนดงกลาวตกเปน กรรมสทธของวดธรรมการามฯ (ทธรณ�สงฆ) โดยมผลทาง กฎหมายทนทตงแตนางเน��อม ถงแกกรรม การขายทธรณ�สงฆ จงไมชอบดวยกฎหมาย คำส�งของนายเสนาะ เทยนทอง จงเปนคำส�งทมชอบ ป.ป.ช. จงฟองคดนายเสนาะตอศาลฎกา แผนกคดอาญาของผดำรง ตำแหน�งทางการเมอง แตศาลพพากษายกฟอง เน��องจากคดขาดอายความ

สนามกอล�ฟอลไพน�:

ฮบทธรณสงฆ�ทำสนามกอล�ฟ

26

วนท 20 พฤศจ�กายน 2512 นางเนอม ชำนาญชาตศกดา ทำพ�นยกรรมยกทดน สองแปลง (เนอท 924 ไร�) ในจงหวดปทมธาน ให�กบ วดธรรมการามวรว�หาร จงหวดประจวบคร�ขนธ� ต�อมาในป� 2529 เจ�าอาวาสวดธรรมการามฯ ต�องการขายทดนดงกล�าวเพ�อนำเง�นไปบำรงวด จ�งพยายามโอนทดนให�เป�นของมลนธมหามกฏราชว�ทยาลย ในพระบรมราชปถมภ� ซงพ�นยกรรม ระบให�ช�วยจดการผลประโยชน�ให�กบวด

อลไพน�

วนท 12 มถนายน 2555 ป.ป.ช. ลงมตชมลความผด นายยงยทธ วชยดษฐ เมอครงดำรงตำแหน�งรองปลด กระทรวงมหาดไทย รกษาราชการแทนปลด กรณ�มคำส�ง เพกถอนคำส�งของอธบดกรมทดน (ซ�งส�งใหยกเลกโฉนดทดนทแบง แยกออกมาจากโฉนดของ ทธรณ�สงฆ) จากนน ป.ป.ช. จงสงเรองใหอยการสงสดดำเนน คดอาญา และใหกระทรวงมหาดไทย พจารณาโทษ ซ�งตอมา ทประชม อ.ก.พ. กระทรวงมหาดไทย มมตใหไลนายยงยทธออกจาก ราชการ โดยใหมผลยอนหลง ตงแตวนท 30 กนยายน 2545 นายยงยทธ ซ�งในขณะนนดำรง ตำแหน�งรองนายกรฐมนตรและ รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย จงประกาศลาออกจากตำแหน�ง

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 161160

Page 134: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

27 นำ�เข�รถหร เลยงภาษหมนลาน

ปมหลงเหตการณไฟไหมรถยนตราคาแพง 4 ใน 6 คน (ราคารวมเกอบ 100 ลานบาท) บนรถ

เทรลเลอร ขณะขนสงจากกรงเทพฯ ไปยงจงหวดศรสะเกษ เมอวนท 29 พฤษภาคม 2556 ทำาใหขาว

คราวเกยวกบ ‘รถจดประกอบ’ ไดรบความสนใจอกครง หลงจากผสอขาวของหนงสอพมพ เดลนวส

ทำารายงานพเศษเรองนในป 2553

รายงานขาวของหนงสอพมพ เดลนวส เผยใหเหนวธการหลบเลยงการจายภาษของขบวนการ

นำาเขารถยนตราคาแพงครงแรกเมอวนท 4 กนยายน 2553 หลงจากผสอขาวไดรบเบาะแสวา

มรถยนตราคาแพงหลายยหอเขาควรอตดตงแกส ซงเมอดจากราคาของรถยนตแตละคน ทำาให

เกดขอสงสยวาบรรดาเจาของรถยนตหรตองการประหยดคาใชจายโดยการเปลยนมาใชแกสเปน

เชอเพลงจรงหรอไม ทสำาคญ รถยนตเหลานนใชแกสเปนเชอเพลงไดจรงหรอไม

จากการตรวจสอบของผสอขาว พบวา การตดตงแกสเปนหนงในขนตอนการหลบเลยงการ

จายภาษและการตรวจสอบจากสำานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) ซงขณะนนม

รถประเภทนในประเทศไทยประมาณ 1,000 คน

เมนคอรรปชน162

Page 135: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชนกระบวนการหลบเลยงการจายภาษนำาเขารถยนตเกดขน

หลงจากรฐบาลมนโยบายสงเสรมรถยนตเชงพาณชยทใชพลงงาน

ทดแทนในป 2551 โดยมการออกระเบยบกรมการขนสงทาง

บกวา รถประเภทดงกลาวไมจำาเปนตองผานการตรวจสอบจาก

สมอ. เพอเออตอการนำาเขารถ ตอมาจงมการยกเลกขอกำาหนด

ในระเบยบวาตองเปนรถยนตเชงพาณชย ซงเปดโอกาสใหมการ

นำาเขาชนสวนรถยนตสวนบคคลทใชแกส กอนจะประกอบเปนคน

และจดทะเบยนกบกรมการขนสงทางบกในฐานะรถจดประกอบ

วธการของขบวนการนำาเขารถยนต เรมตนจากการไป

ประมลรถยนตมอสองในตางประเทศ โดยม 4 ประเทศหลกคอ

ญปน สงคโปร ฮองกง และองกฤษ จากนนรถยนตจะถกถอด

เครองยนตและลอ กอนจะนำาชนสวนใสตคอนเทนเนอรสงเขา

ประเทศไทยทางเรอ แลวจงแจงวาเปนการนำาเขาชนสวนรถยนต

เนองจากมประกาศกระทรวงพาณชยวาดวยการนำาสนคาเขามา

ในราชอาณาจกร (ฉบบท 85) พ.ศ. 2534 ทหามนำาเขารถยนต

มอสอง เพอคมครองอตสาหกรรมในประเทศ

ตอมา ผนำาเขาจะขอเอกสารแสดงการเสยภาษนำาเขาชนสวน

รถยนต (ใบอนวอยซ) จากกรมศลกากร จากนนจงนำาชนสวน

รถยนตมาประกอบ และนำาไปประเมนเสยภาษสรรพสามตใน

อตราประมาณรอยละ 30-50 ของราคาประเมน ซงตางจากการ

แจงนำาเขารถยนตทงคนทตองเสยภาษศลกากรรอยละ 187-328

ของราคารถ (ขนอยกบกำาลงของเครองยนต)

หลงจากนนจงนำารถไปเปลยนประเภทเชอเพลงเปนการใช

แกส และแจงวาเปนรถทใชพลงงานทดแทน เพอหลกเลยงการ

ตรวจสอบจาก สมอ. ซงมการตรวจสอบอยางเขมงวด และมคา

ใชจายถง 120,000 บาทตอคน อกทงใชเวลาในการตรวจสอบ

นานถง 6 วนตอคน กอนจะนำารถและเอกสารไปยนขอทะเบยน

รถยนตทกรมการขนสงทางบกตามตางจงหวด หลงจากนนจง

ทำาเรองขอเปลยนกลบมาใชนำามนเปนเชอเพลง และจะลางเลม

ทะเบยนรถยนตซงระบประเภทของเชอเพลง ดวยการแจงหาย

และขอทำาใหม เพอไมใหเหลอรองรอยวาเปนรถยนตทใชวธ

จดประกอบ กอนจะยายทะเบยนรถยนตกลบเขากรงเทพฯ และ

นำาไปขายในราคาตำากวาทองตลาดประมาณรอยละ 20-30 ซง

จะทำาใหผขายไดกำาไร 5-10 เทา

การรบจดทะเบยนรถจดประกอบทำาใหรฐสญเสยรายได

จากภาษนำาเขารถยนต เนองจากภาษนำาเขาชนสวนรถยนตม

อตราตำากวาภาษนำาเขารถยนตมาก กรมการขนสงทางบกจง

เตรยมออกประกาศไมรบจดทะเบยนรถจดประกอบ (ขณะนอย

ในขนตอนของคณะกรรมการกฤษฎกา) เชนเดยวกบกบกระทรวง

พาณชยออกประกาศหามนำาเขาตวถงของรถยนตนงและโครงรถ

จกรยานยนตทใชแลว เมอวนท 3 กนยายน 2555

แตปญหาทตามมากคอ การนำาเขารถยนตทงคน โดยแจง

ราคาตอกรมศลกากรตำากวาความเปนจรง ซงแมกลมผนำาเขา

รถยนตรายยอยจะออกมาชแจงวาตนเองทำาธรกจถกตองตาม

กฎหมาย แต พ.ต.อ. ดษฎ อารยวฒ รองปลดกระทรวงยตธรรม

โตกลบวาประเทศตองสญเสยรายไดหลายหมนลานบาท จาก

การนำาเขารถยนตราคาแพงในชวง 4-5 ปทผานมา เนองจากผล

การตรวจสอบชวงเดอนมถนายน 2554 ถงเดอนมถนายน 2555

พบวามการนำาเขารถทแจงราคาตำากวาความเปนจรงประมาณ

10,000 คน

เหตการณไฟไหมรถยนตราคาแพง 4 ใน 6 คน ทจงหวด

นครราชสมา เมอวนท 29 พฤษภาคม 2556 เปนตวจดประเดน

ททำาใหเบองลกเบองหลงของรถจดประกอบถกตแผ เมอกรม

สอบสวนคดพเศษ (ดเอสไอ) รบคดนเปนคดพเศษเมอวนท

3 มถนายน 2556 หลงจากเรมตรวจสอบเรองนตงแตเดอน

กนยายน 2553

จากการตรวจสอบของเจาหนาทพบวา รถทง 6 คน มความ

ผดปกต เชน มการตดตงถงแกส โดยวศวกรยนยนวารถทง 6 คน

ไมสามารถใชแกสเปนเชอเพลงได เนองจากใชเครองยนตเบนซน

ขนาด 12 สบ นอกจากน หมายเลขตวถงยงถกเปลยนแปลง

และหลงเหตการณไฟไหมกไมมผใดมาแสดงตวยนยนความเปน

เจาของ

27 นำ�เข�รถหร เลยงภาษหมนลาน

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 163

Page 136: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สถานะของคดธารต เพงดษฐ อธบดดเอสไอ ระบวา จากการตรวจสอบพบวา ในชวงป 2554-2555 มรถ

ตองสงสยวาหลบเลยงภาษเขาสระบบการจดทะเบยนของกรมการขนสงทางบก โดยแจงวาเปน

รถจดประกอบจำานวน 5,832 คน แยกเปนการแจงจดทะเบยนวาใชแกสเปนเชอเพลงอยางเดยว

จำานวน 2,410 คน และอก 3,422 คน แจงวาใชเชอเพลงปกต และจากการตรวจสอบขอมลในป

2556 พบวา มการขอแบบการเสยภาษรถยนตของกรมสรรพสามตจำานวนประมาณ 3,000 คน

ซงหากมการชำาระภาษจะนำาไปสการจดประกอบ ทำาใหดเอสไอมรถยนตทตองตรวจสอบอยางนอย

8,000 คน โดยดเอสไอมชอและทอยของบรษทผนำาเขาและครอบครองรถยนตตองสงสยทงหมด

แลว และคาดวารอยละ 85 ของรถยนตตองสงสย เปนรถยนตผดกฎหมาย

นอกจากน แหลงขาวจากดเอสไอใหขอมลกบหนงสอพมพ คมชดลก วา กลมผนำาเขารถยนต

รายยอยจะเขาหาเครอญาตนกการเมองเพอขอความชวยเหลอชวยเหลอ อาท กลมปากนำา กลม

กำาแพงเพชร กลมนครปฐม และกลมฝงธนบร โดยสงเงนใหฝายการเมองประมาณคนละ 1 ลาน

บาท แตจากการตรวจสอบทเขมงวดมากขนในปจจบน ทำาใหไมสามารถแจงราคารถยนตตอกรม

ศลกากรตำากวาความเปนจรงได จำานวนเงนจงลดลงเหลอคนละประมาณ 500,000 บาท

ผลกระทบตอประชาชน• คณะกรรมาธการการเงน การคลง การธนาคาร และสถาบนการเงน วฒสภา รายงานวา ม

รถยนตกวา 10,000 คนตอป ทหลบเลยงภาษ โดยทำามาตงแตป 2551 จนถงปจจบน ทำาให

รฐสญเสยรายไดประมาณ 50,000-60,000 ลานบาท

• ประชาชนทซอรถจดประกอบอาจถกอายดรถไปตรวจสอบ หรออาจถกเกบภาษยอนหลง และ

ไมมหลกประกนเรองความปลอดภยในการใชรถ

เมนคอรรปชน164

Page 137: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• แฉแกงรถหร แจงตดแกส หลกเลยงภาษ, หนงสอพมพ เดลนวส, 4 กนยายน 2553. 

• แฉดาราดงฮตใชรถหรลอบนำาเขา, หนงสอพมพ เดลนวส, 8 กนยายน 2553. 

• แฉรถหรฉาว-เขาขายฟอกถง 8 พนคน, หนงสอพมพ มตชน, 4 มถนายน 2556. 

• เปดปมเจาพอ ‘รถหร’ เสนทาง ‘อนวอยซลอย’, หนงสอพมพ คมชดลก, 5 มถนายน 2556. 

• รถเถอนเกลอนเมอง จดออน ขรก.-กำาแพงภาษ?, หนงสอพมพ คมชดลก, 3 มถนายน 2556.

• รถหรเลยงภาษ เชอรายยงไมตาย, หนงสอพมพ คมชดลก, 2 มถนายน 2556.

• ลอกเปา 40 บ. นำาเขารถหรองการเมอง เลงลางบาง, หนงสอพมพ คมชดลก, 5 มถนายน 2556.

• เสนทางไมลบ ‘รถหร’ ไฮโซขาซงชอบของถก, หนงสอพมพ มตชน, 18 ตลาคม 2555.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 165

Page 138: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เน��องจากการนำเขาชนสวน เสยภาษนอยกวารถยนตทงคนมาก โดยการนำเขาชนสวนเสยภาษ สรรพสามตหลงจากประกอบ คนประมาณ 30-50% ของราคา ประเมน ขณะทการนำเขารถยนต ทงคนตองเสยภาษศลกากร 187-328% ของราคารถ ทำใหม ผนำเขาบางรายนำเขารถยนต ราคาแพงโดยแจงวาเปนการนำเขาชนสวน ทงทเปนการนำเขา รถยนตทถอดชนสวนออกจาก ตวรถเพยงไมกชน จากนนจงนำมา ประกอบและเปลยนเชอเพลงเปนการใชแกส เพอหลกเลยงการ ตรวจสอบจาก สมอ. กอนจะ จดทะเบยนในฐานะรถจดประกอบ แลวจงเปลยนเชอเพลงเปน

ผลกระทบต�อประชาชน

• คณะกรรมาธการการเงน การคลง การธนาคาร และสถาบนการเงน วฒสภา รายงานวามรถยนตกวา1 หมนคนตอปทหลบเลยงภาษ โดยทำมาตงแตป 2551 จนถงปจจบน ทำใหรฐสญเสยรายไดประมาณ 5-6 หมนลานบาท

• ประชาชนทซอรถจดประกอบ อาจถกอายดรถไปตรวจสอบ หรออาจถกเกบภาษยอนหลง และไมมหลกประกนเรอง ความปลอดภยในการใชรถ

บนได 4 ขน

01 ผนำเขาแจงเทจวาเปน การนำเขาชนสวนรถยนต

02 นำชนสวนรถยนตมา ประกอบเปนรถ และเสยภาษ สรรพสามตในอตราประมาณ 30-50% ของราคาประเมน

03 หลกเลยงการตรวจสอบจาก สมอ. โดยแจงวาเปนรถ ทใชพลงงานทดแทน และ นำรถไปจดทะเบยนทกรมการขนสงทางบก

04 ทำเรองขอเปลยนมาใชนำมนและทำทะเบยนรถยนตเลม ใหม กอนจะนำไปขายในตลาด

รถจดประกอบ:

เลยงภาษหมนล�าน ฟ�นกำไร 5-10 เท�า

27

ขบวนการรถจดประกอบเกดข�นหลงจากรฐบาล มนโยบายส�งเสร�มรถยนต�เชงพาณชย�ทใช�พลงงานทดแทนในป� 2551 ซงมการออกระเบยบว�ารถดงกล�าวไม�ต�องผ�านการตรวจสอบจาก สำนกงานมาตรฐานผลตภณฑ�อตสาหกรรม (สมอ.) ต�อมามการยกเลกข�อกำหนดว�า ต�องเป�นรถยนต�เชงพาณชย� จ�งเป�ดโอกาส ให�มการนำเข�าช�นส�วนรถยนต�ส�วนบคคลทใช�แก�ส เข�ามาประกอบเป�นคน และจดทะเบยนกบ กรมการขนส�งทางบกในฐานะรถจดประกอบ

นำเข�าทงคน เสยภาษศลกากร

187-328%

การใชนำมน ทำทะเบยนเลมใหม เพอไมใหมหลกฐานวาเปนรถทใชวธจดประกอบ และนำไปขาย ในราคาตำกวาทองตลาดประมาณ 20-30% เพราะตนทนถกกวา จากการสบสวนของกรมสอบสวนคดพเศษ เชอวามรถจดประกอบ ถง 85% ทน�าจะแจงเทจวาเปน การนำเขาชนสวน ซ�งทำใหรฐ สญเสยภาษไมตำกวา 20,000 ลานบาท ขณะเดยวกนกเชอวา ขบวนการดงกลาวจะเกดขนไมได ถาไมมเจาหนาทของรฐเออประโยชน

รถจดประกอบ เสยภาษสรรพสามต

30-50%

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 167166

Page 139: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

28 สหกรณเครดตยเนยนฯ เซนปบ อนมตปบ

ปมหลงสหกรณเครดตยเนยนคลองจน จำากด กอตงในป 2526 โดยมหนาทรบฝากเงนและใหเงนกแก

สมาชก รวมถงใหสวสดการอนๆ เชน สวสดการกองทนผสงอาย เพอชวยแกปญหาดานเศรษฐกจ

และสงคมของผคนในชมชนการเคหะคลองจน

ปจจบน สหกรณเครดตยเนยนคลองจนถอเปนสหกรณทใหญทสดของประเทศ ทงในแงจำานวน

สมาชกและมลคาสนทรพย โดยรายงานประจำาป 2555 ระบวา สหกรณเครดตยเนยนฯ มสมาชก

สามญและสมาชกสมทบ 52,683 คน และมสนทรพยราว 21,790 ลานบาท

ในป 2556 สหกรณเครดตยเนยนฯ ตรวจสอบพบความผดปกตในการปลอยกประมาณ

11,846 ลานบาท แกสมาชกสมทบจำานวน 27 ราย ทำาใหเกดความสงสยวา ประธานกรรมการ

ดำาเนนการของสหกรณเครดตยเนยนฯ ในชวงป 2551-2554 ไดยกยอกและฉอโกงเงนของสหกรณ

โดยไดอนมตการปลอยเงนกอยางผดกฎระเบยบ และสมาชกทไดรบเงนกดงกลาวมความเชอมโยง

กบประธานกรรมการดำาเนนการของสหกรณ และมขอมลทางการเงนทผดปกต นอกจากน

เจาหนาทบางคนของสหกรณยงอาจอำาพรางการขาดชำาระหนของลกหน โดยสรางหลกฐานการ

ชำาระหนเทจ

ทสำาคญ กรมสงเสรมสหกรณซงมหนาทกำากบดแลสหกรณยงบกพรองตอหนาท โดยละเลย

ในการเขาไปจดการแกไขปญหาการปลอยก ทงทไดรบรายงานเกยวกบความผดปกตมาโดยตลอด

เมนคอรรปชน168

Page 140: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชนสหกรณเครดตยเนยนฯ ปลอยกใหกบสมาชกสมทบ 27 รายโดยขดตอกฎระเบยบ ดง

หมายเหตงบการเงนประจำาป 2555 ของกรมตรวจบญชสหกรณ และหนงสอท ยทธพงศ จรส

เสถยร รฐมนตรชวยวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ สงถงกรมสงเสรมสหกรณ ระบไวดงน

• สหกรณเครดตยเนยนฯ รบสมาชกสมทบทไมไดถอหนกบสหกรณ

• สหกรณเครดตยเนยนฯ ใหสมาชกสมทบทไมไดถอหน กเงนในจำานวนมากกวาทกำาหนดไวใน

ระเบยบวาดวยการกเงนและดอกเบยเงนก

• สหกรณเครดตยเนยนฯ ทำาสญญาเงนก โดยยอมใหผกบางรายมหลกทรพยคำาประกน

ไมครอบคลมมลหน และบางรายไมมหลกทรพยคำาประกน รวมทงระบใหผคำาประกนรบผดชอบ

กรณเกดความเสยหายในวงเงนไมเกน 100,000 บาท ทงทระเบยบของสหกรณเครดต

ยเนยนฯ กำาหนดใหผคำาประกนตองรบผดชอบความเสยหายโดยไมจำากดวงเงน

• สหกรณเครดตยเนยนฯ ไมไดบนทกการพจารณาและอนมตเงนกใหสมาชกสมทบในรายงาน

การประชมคณะกรรมการดำาเนนการประจำาเดอนทสงใหกบกรมตรวจบญชสหกรณ

ดวยเหตเหลาน การปลอยกดงกลาวจงถกตงขอสงสยวาเปนการยกยอกและฉอโกงเงน

ของสหกรณเครดตยเนยนฯ เพอเออประโยชนแกประธานกรรมการดำาเนนการของสหกรณและ

พวกพอง โดยสำานกขาวไทยพบลกาตรวจสอบขอมลของสมาชกสมทบ 27 ราย ซงสวนใหญเปน

บรษทจากกรมทะเบยนการคา กระทรวงพาณชย และพบความผดปกต ดงน

• บรษท 10 แหง มประธานกรรมการดำาเนนการของสหกรณ และญาตคนหนง เปนผถอหน

ใหญ โดยบรษทกลมนกเงนจากสหกรณเครดตยเนยนฯ 5,274 ลานบาท หรอคดเปนประมาณ

รอยละ 50 ของจำานวนเงนกของสมาชกสมทบ 27 ราย โดยประธานกรรมการดำาเนนการของ

สหกรณเครดตยเนยนฯ เปนผอนมตสญญาปลอยกสวนใหญ

• บรษทบางแหงมทรพยสนสวนใหญเปนเงนกระยะสนและเงนลงทนระยะยาว ซงไมสอดคลอง

กบลกษณะกจการ เชน บรษท ปโตรพลส เปนกจการนำามนเชอเพลง แตมทรพยสนสวนใหญ

เปนเงนกระยะสน

• บรษท 3 แหง ปดกจการในชวงป 2554-2555

• ลกหนบางรายไมมขอมลทชดเจน เชน กองทนเพอการพฒนาไมมเลขทะเบยนนตบคคล ไมม

รายชอกรรมการบรหาร ไมมสถานะทางบญช และไมเปนกองทนรวมทตองจดทะเบยนกบ

สำานกงานคณะกรรมการกำากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.)

28 สหกรณเครดตยเนยนฯ เซนปบ อนมตปบ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 169

Page 141: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

• บรษท 9 แหง มทตงเดยวกนกบสหกรณเครดตยเนยนคลองจน สาขา

ย ทาวเวอร

• บรษท 25 แหง บนทกมลคาหนในงบดลของบรษทตำากวาจำานวนเงนก

ทกยมจากสหกรณ

นอกจากน ยงมหลกฐานบางอยางทชวนใหสงสยวาลกหนคางชำาระดอกเบย

เปนจำานวนมาก แตขอเทจจรงนถกปกปดไว โดยใบเสรจการจายดอกเบยของ

ลกหนบางรายลงวนท 31 ธนวาคม 2554 ซงเปนวนทสถาบนการเงนและ

สหกรณเครดตยเนยนฯ ปดทำาการ1 และรายงานประจำาป 2555 ของสหกรณ

เครดตยเนยนฯ ระบวา ลกหนคางชำาระดอกเบยมากขน โดยในป 2555 ม

ดอกเบยคางชำาระถงรอยละ 73.36 ของมลคาดอกเบยทตองชำาระ ซงเพมขน

อยางกาวกระโดดจากรอยละ 5.57 ในป 2554

นอกจากความผดปกตเรองการปลอยกและการชำาระดอกเบยแลว

หมายเหตงบการเงนประจำาป 2555 ของกรมตรวจบญชสหกรณ ยงระบถง

การดำาเนนการอนๆ ของสหกรณเครดตยเนยนฯ ทเออประโยชนตอประธาน

กรรมการดำาเนนการของสหกรณ เชน

• ประธานกรรมการดำาเนนการของสหกรณเครดตยเนยนฯ เปนลกหนเงน

ยมทดรอง 3,298 ลานบาท โดยไมไดระบวตถประสงคในการยมเงนและ

กำาหนดชำาระเงนคน

• สหกรณเครดตยเนยนฯ ลงทนในตวสญญาใชเงนของสหกรณยเนยน

รฐประชา จำากด 1,000 ลานบาท ทงทในป 2554 นายทะเบยนสหกรณ

เหนชอบวงเงนกยมไมเกน 3.3 ลานบาท และในป 2550 สหกรณยเนยน

รฐประชามทนดำาเนนงานเพยง 830,000 บาท

ยทธพงศ จรสเสถยร รฐมนตรชวยวาการกระทรวงเกษตรฯ ใหสมภาษณวา

กรมสงเสรมสหกรณในฐานะนายทะเบยนผกำากบดแล บกพรองตอหนาท โดย

ไมดำาเนนการแกไขปญหา ทงทกรมตรวจบญชสหกรณพบความผดปกตในงบ

การเงนของสหกรณเครดตยเนยนคลองจนมาแลวประมาณ 5 ป และไดแจงให

กรมสงเสรมสหกรณรบทราบมาโดยตลอด อกทง ธระ วงศสมทร อดตรฐมนตร

วาการกระทรวงเกษตรกเคยสงการใหตรวจสอบแลว

1  จากการสมภาษณผสอขาวจากสานกขาวไทยพบลกา เมอวนท 3 มถนายน 2556 ผสอขาวไดแสดงใบเสรจ

ทมความผดปกตดงกลาว

ผลกระทบตอประชาชน

• สมาชกไดรบเงนปนผลนอยกวาทควร

หากเกดหนเสย หรออาจเกดความ

เสยหายมาก หากสหกรณมหนเสย

จนถงขนลมละลาย เพราะมลคาเงนก

ทใหกบสมาชกสมทบทง 27 ราย

คดเปนรอยละ 80 ของเงนกทงหมด

และคดเปนประมาณรอยละ 54 ของ

มลคาสนทรพย

• การปลอยกของสหกรณเครดตยเนยนฯ

สรางความวตกกงวลวาสหกรณอน

อกหลายแหงอาจมปญหาทางการเงน

เพราะม เ งนฝากจำานวนมากกบ

สหกรณเครดตยเนยนคลองจน โดย

มมลคารวมกนกวา 8,000 ลานบาท

และสรางความวตกกงวลวาสหกรณ

อนอาจมปญหาแบบเดยวกน

เมนคอรรปชน170

Page 142: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เอกสารอางอง• กางบญชเงนฝากสหกรณเครดตยเนยนคลองจน ขาใหญเปนสหกรณดวยกนเอง ยอดรวมกวา 8 พนลานบาท, เวบไซต Thaipublica, 20 กรกฎาคม 2556.

• เจาะ 27 ลกหนสมทบ ความผดปกตเงนกหมนลาน สหกรณเครดตยเนยนคลองจน (1),เวบไซต Thaipublica, 27 พฤษภาคม 2556.

• เจาะสญญาเงนกสหกรณเครดตยเนยนคลองจน ‘ศภชย ศรศภอกษร’ กเอง-เซนอนมตเอง, เวบไซต Thaipublica, 18 มถนายน 2556.

• ปปง.-ดเอสไอ ยดและอายดทรพย ‘ศภชย ศรศภอกษร และพวก’ ยกยอกทรพยสหกรณฯ คลองจน 12,000 ลาน, เวบไซต Thaipublica, 11 กรกฎาคม 2556.

• เปดลกหน 27 ราย สหกรณคลองจน มลหนกวา 1 หมนลาน สวนใหญไมไดทำาธรกจ-กรมตรวจบญชสหกรณชพบงบการเงนผดปกตมา 5 ปแลว, เวบไซต Thaipublica, 16 พฤษภาคม 

2556.

• ‘ยทธพงศ จรสเสถยร’ รมช.เกษตรและสหกรณ พรอมเชคบลถาแกปญหาสหกรณเครดตยเนยนคลองจนไมคบ, เวบไซต Thaipublica, 1 มถนายน 2556.

• สมาชกสหกรณยเนยนคลองจนหอบเอกสาร 2 ลง แหรองทกขดเอสไอ กรณโดนโกงเงนกวา 1.2 หมนลานบาท, ASTV ผจดการออนไลน, 30 พฤษภาคม 2556.

• สหกรณเครดตยเนยนคลองจนปวน ‘มณฑล กนลอม’ ฟองอาญา-แพง ‘ศภชย ศรศภอกษร’ อดตประธานยกยอก 1.2 หมนลาน, เวบไซต Thaipublica, 17 เมษายน 2556.

• สหกรณเครดตยเนยนคลองจนปวน ศกแยงอำานาจบรหาร – เปดขอมลเงนกรายเดยว 3 พนลานให ‘ศภชย ศรศภอกษร’, เวบไซต Thaipublica, 9 เมษายน 2556.

• สหกรณเครดตยเนยนคลองจน จากด, รายงานประจาป 2555.

สถานะของคด • กองบงคบการปราบปราม สำานกงานตำารวจแหงชาต อยระหวางสบสวนคดยกยอกหรอฉอโกง

ทรพย ตามทมการรองเรยน

• ศาลอาญารบฟองคดยกยอกทรพย ตามทสหกรณเครดตยเนยนฯ ไดยนฟองประธานกรรมการ

ดำาเนนการของสหกรณและพวก และศาลแพงรบฟองคดเรยกคนทรพยและละเมด ตามท

สหกรณเครดตยเนยนฯ ไดยนฟองเพอเรยกเงนคนจากจำาเลย จำานวน 12,481 ลานบาท

อยางไรกตาม จำาเลยและพวกพยายามใชอำานาจในการบรหารสหกรณ และลงมตใหสหกรณ

ถอนฟองตนและพวกไปแลวบางคด

• กรมสอบสวนคดพเศษ (ดเอสไอ) อยระหวางตรวจสอบขอเทจจรงกรณการยกยอกทรพยหรอ

ฉอโกงทรพยของประธานกรรมการดำาเนนการของสหกรณและพวก ตามท ปฏพนธ จนทรภต

อดตทปรกษาและสมาชกสหกรณเครดตยเนยนฯ เปนผรองทกข

• วนท 10 กรกฎาคม 2556 คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน (ปปง.) และ

ดเอสไอยดและอายดทรพยสนของผตองหา 4 คน ไดแก 1. ประธานกรรมการดำาเนนการ

ของสหกรณเครดตยเนยนฯ 2. อดตรองผจดการสหกรณฝายการเงน 3. กรรมการสหกรณ

เครดตยเนยนฯ 4. เจาหนาทสหกรณเครดตยเนยนฯ ในความผดฐานผตองหารวมกนยกยอก

เงนของสหกรณ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 171

Page 143: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

สถานะ• ศาลอาญารบฟองคดยกยอก ทรพย ตามทสหกรณยนฟอง อดตประธานกรรมการดำเนนการ และพวก

• ศาลแพงรบฟองคดเรยกคนทรพยและละเมด ตามทสหกรณ ยนฟองเพอเรยกเงนคนจากอดตประธานกรรมการดำเนนการ 12,481 ลานบาท

บนได 3 ขน

01

02

03

ประธานกรรมการปลอยก ใหกบสมาชกทไมไดถอหน ซ�งบางรายมผลประโยชน รวมกบประธานฯ

เจาหนาทของสหกรณสราง หลกฐานการชำระหน�เทจ

กรมสงเสรมสหกรณมไดแกไขปญหา ทงททราบปญหา มากวา 5 ป

เร�องออฉาวสหกรณ�เครดตยเนยนคลองจน:

ปล�อยก�หมนล�านไร�หลกประกน

28

สหกรณ�เครดตยเนยนคลองจนปล�อยก�ให�กบ สมาชกสมทบ 27 รายซงไม�ได�ถอห�นของสหกรณ� ประมาณ 11,846 ล�านบาท หร�อประมาณ 80% ของเง�นก�ทงหมด โดยประธานกรรมการดำเนนการ ของสหกรณ�ฯ ในขณะนน และญาต เป�นผ�ถอห�นใหญ� ของบร�ษทผ�ก� 10 แห�ง ผ�ก�บางรายมหลกทรพย� คำประกนน�อยกว�ามลค�าหน และบางรายไม�ม หลกทรพย�คำประกนเลย นอกจากนยงมผ�ก�อก 3 รายทป�ดกจการไปแล�ว

แม�กรมตรวจบญชสหกรณ�พบความผดปกต ในงบการเง�นของสหกรณ�คลองจนมากว�า 5 ป� และแจ�งให�กรมส�งเสร�มสหกรณ�ทราบ แต�กรมส�งเสร�มสหกรณ�กลบไม�ดำเนนการใดๆจนกระทงเกดป�ญหาข�น

ผลกระทบต�อประชาชน

• สมาชกไดรบเงนปนผลนอยกวา ทควร หากเกดหน�เสย หรออาจเกดความเสยหายมาก หากสหกรณมหน�เสยจน ถงขนลมละลาย

• สรางความวตกกงวลวาสหกรณ อนอกหลายแหงอาจมปญหา ในลกษณะเดยวกน

50,000สมาชกทได�รบ

20%เง�นก�

ราย 27สมาชกทได�รบ

80%เง�นก�

ราย

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 173172

Page 144: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ปรมณฑลของการทจรตวนเวยนอยรอบๆ ตวเรา พบเหนไดทวไปในชวตประจำาวน แตปญหานนฝงลกถงระดบโครงสรางของสงคม

ของหว�น : ท�นง�ย อรอยทกมอ

Page 145: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

29 แปะเจยะหลกแสน แยงเกาอนกเรยน

ปมหลงความเหลอมลำาทางการศกษาเปนปญหาสำาคญในสงคมไทย เพราะคณภาพของโรงเรยนและ

บคลากรทางการศกษาทแตกตางกนอยางมาก ทำาใหเกดการแยงชงทนงในโรงเรยนท ‘มชอ’ และ

คณภาพสง

‘อาการ’ ของความไมเทาเทยมดงกลาวแสดงออกผานการกวดวชาเพอสอบแขงขนเขาโรงเรยน

ชอดง และการจายเงน ‘บรจาค’ เพอแลกกบสทธในการจบจองเกาอในชนเรยน ทเรยกกนโดยทวไป

วา ‘แปะเจยะ’

การจายแปะเจยะของผปกครองเพอใหลกหลานไดเขาเรยนนนเกดขนในโรงเรยนทมการ

แขงขนสง ทงโรงเรยนรฐบาลและเอกชน ในสงกดสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

(สพฐ.) สำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) องคกรปกครองสวนทองถน และ

โรงเรยนในสงกดสถาบนอดมศกษาตางๆ

ในปการศกษา 2555 สพฐ. ระบรายชอโรงเรยนในสงกดทมการแขงขนสงทงหมด 280 แหง

โดยโรงเรยน A (นามสมมต) ซงเปนโรงเรยนมธยมชอดงในกรงเทพฯ กเปนหนงในสถานศกษา

ทไดกอใหเกดวฒนธรรมการเรยกรบเงนใตโตะ

175

Page 146: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

เสนทางผลประโยชนโรงเรยน A กำาหนดหลกเกณฑการคดเลอกนกเรยนชน ม. 3

เพอศกษาตอชน ม. 4 ไวสงกวาโรงเรยนอนๆ ทำาใหนกเรยนชน

ม. 3 จำานวนมากไมผานเกณฑดงกลาว โรงเรยนจงม ‘เกาอ’ เหลอ

สำาหรบการรบนกเรยนดวย ‘วธพเศษ’ ซงสอเคาไมโปรงใส และ

เปดชองใหมการเรยกแปะเจยะ

ประกาศ สพฐ. วาดวยการรบนกเรยนในปการศกษา

2555 กำาหนดใหรบนกเรยนชน ม. 3 เพอเขาศกษาตอชน ม. 4

โดยพจารณาจากผลการเรยนเฉลยและผลคะแนน O-NET แต

เนองจากประกาศของ สพฐ. มไดกำาหนดหลกเกณฑการคดเลอก

ไวอยางชดเจน วาจะตองใชผลการเรยนเฉลยและผลคะแนน O-

NET เทาใด จงเปดชองใหโรงเรยน A กำาหนดวานกเรยนชน ม. 3

จะตองไดคะแนนเฉลยสะสมระดบมธยมศกษาตอนตน (GPAX)

ไมตำากวา 2.5 และคะแนน O-NET ไมตำากวารอยละ 50 ซงเปน

เกณฑทสงกวาโรงเรยนอนๆ ทำาใหนกเรยนชน ม. 3 จำานวน 636

คน ผานเกณฑเขาเรยนตอชน ม. 4 เพยง 417 คน

แผนการรบนกเรยนของโรงเรยน A ระบวาจะรบนกเรยน

ชน ม. 4 จำานวน 755 คน โดยคดเลอกดวยวธสอบเขา 183

คน ซงเมอรวมนกเรยนชน ม. 3 ทผานเกณฑการคดเลอก 417

คน โรงเรยนจงมเกาอเหลอสำาหรบการรบนกเรยนดวยวธพเศษ

อก 155 ทนง

นกเรยนทไดเขาเรยนดวยวธพเศษ มทงนกเรยนชน ม. 3 ท

ไมผานเกณฑการคดเลอกและสอบคดเลอกไมผาน และนกเรยน

จากโรงเรยนอนทสอบคดเลอกไมผาน การรบนกเรยนดวยวธ

พเศษโดยไมมหลกเกณฑแนชด จงเปนชองทางใหเกดการทจรต

เรองเงนๆ ทองๆ ในโรงเรยน A

การทจรตในวงการศกษาครงนทำาเปนขบวนการ โดยม

ผเกยวของตงแตผบรหาร อาจารย ไปจนถงเจาหนาทฝายการเงน

การตดตอเพอจายแปะเจยะแลกกบสทธในการจบจองเกาอ

ในชนเรยนกทำาไดหลายทาง ทงการตดตอกบผอำานวยการโรงเรยน

โดยตรง หรอตดตอกบอาจารยทมสวนรเหน ซงไดรบ ‘สวนแบง’

จากเงนบรจาคในลกษณะคลาย ‘คาหวคว’ ของนายหนาขายสนคา

วธหลกๆ ในการรบแปะเจยะของโรงเรยน A คอ ให

ผปกครองของนกเรยนทตองการเขาเรยน ‘เสนอ’ จำานวนเงน

บรจาค โดยเขยนระบจำานวนเงนในกระดาษ และจายเปนเงนสด

ใหแกผอำานวยการ โดยฝายการเงนอาจ ‘กระซบ’ บอกผปกครอง

ถงจำานวนตวเลขขนตำาทควรเขยนลงไป ซงตวเลขดงกลาวคอ

1. นกเรยนชน ม. 3 จากโรงเรยนอนทสอบคดเลอกไมผาน

ตองจายประมาณ 300,000 บาท

2. นกเรยนชน ม. 3 เดม และไดเกรดตำากวา 2.5 ตองจาย

ประมาณ 150,000 บาท

3. นกเรยนชน ม. 3 เดม และไดเกรดเกน 2.5 แตไดคะแนน

O-NET ไมถงรอยละ 50 ตองจายประมาณ 10,000-50,000

บาท

ในกรณโรงเรยน A มเพยงผปกครองของนกเรยนในกลม

สดทายเทานนทไดรบใบเสรจรบเงนยนยนวาเปนการบรจาคเงน

ใหโรงเรยน ขณะทผปกครองสองกลมแรกจายเงนโดยไมมใบเสรจ

จงเปนจดเรมตนของขอสงสยทวา นาจะมการแสวงหาประโยชน

จากเงนบรจาคกอนน

176

Page 147: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

ผลกระทบตอประชาชน• การเรยกรบแปะเจยะเปนการทำาลายระบบการคดเลอกนกเรยนตามความสามารถ

• นกเรยนชน ม. 3 เดม ถกลดรอนสทธในการเรยนตอ ทงทโรงเรยนยงรบนกเรยนชน ม. 3 เดม

ไมครบสดสวนตามท สพฐ. กำาหนด

• การทเงนบรจาคตกเปนของผทอยในกระบวนการทจรตแทนทจะเปนของโรงเรยน ทำาให

โรงเรยนสญเสยงบประมาณในการปรบปรงและพฒนาการเรยนการสอน

• การรบนกเรยนเพมเพอเรยกรบแปะเจยะ ทำาใหจำานวนนกเรยนตอหองเพมขน ซงอาจสง

ผลกระทบตอคณภาพการเรยนการสอน

เอกสารอางอง• ประกาศสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เรอง นโยบายและแนวปฏบตเกยวกบการรบนกเรยนสงกดสานกงานคณะ

กรรมการการศกษาขนพนฐาน ปการศกษา 2555 ลงวนท 2 ธนวาคม พ.ศ. 2554

• ประกาศสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2 เรอง รายละเอยดการรบนกเรยน ปการศกษา 2555 ของโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พนทการศกษามธยมศกษา เขต 2 ลงวนท 23 กมภาพนธ พ.ศ. 2555

177

Page 148: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน

ค�าแป�ะเจ�ยะ

สำหรบนกเรยนชน ม. 3 จาก โรงเรยนอนทสอบคดเลอกไมผาน

บนได 4 ขน

01 02 03 04

แป�ะเจ�ยะโรงเร�ยน A:

กกเก�าอ เร�ยกรบเง�น

29

โรงเร�ยน A โรงเร�ยนชอดงในกรงเทพฯ กำหนดหลกเกณฑ�การคดเลอกนกเร�ยนชน ม. 3 เพ�อศกษาต�อชน ม. 4 ไว�สงกว�าโรงเร�ยนอน ทำให�นกเร�ยนชน ม. 3 ทต�องการเร�ยนต�อ ไม�ผ�านเกณฑ�การคดเลอก โรงเร�ยนจ�งม ‘เก�าอ’ เหลอสำหรบการรบนกเร�ยนด�วยว�ธ ‘พ�เศษ’ ซงเป�ดช�องให�มการเร�ยกรบแป�ะเจ�ยะ

การทจร�ตในโรงเร�ยน A ทำเป�นกระบวนการ โดยมผ�เกยวข�องตงแต�ผ�บร�หาร อาจารย� ไปจนถง เจ�าหน�าทฝ�ายการเง�น การกระทำดงกล�าวเป�น การนำสทธในการเข�าโรงเร�ยนของรฐไปแสวงหา ผลประโยชน� ทงทการรบนกเร�ยนเข�าเร�ยนควรมกตกาทเป�นธรรม

ผลกระทบต�อประชาชน• การเรยกรบแปะเจยะ เปนการทำลายระบบการคดเลอกนกเรยนตามความสามารถ

• นกเรยนชน ม. 3 เดมถกลดรอนสทธในการเรยนตอ ทงทโรงเรยนยงรบนกเรยนชน ม. 3 เดมไมครบสดสวนตามท สพฐ. กำหนด

• การทเงนบรจาคกลายเปน ของผทอยในกระบวนการทจรต แทนทจะเปนของโรงเรยน ทำใหโรงเรยนสญเสยงบประมาณในการปรบปรงและพฒนา การเรยนการสอน

• การรบนกเรยนเพ�มเพอเรยก รบแปะเจยะ ทำใหจำนวน นกเรยนตอหองเพ�มขน ซ�งอาจ สงผลกระทบตอคณภาพ การเรยนการสอน 417คน

ม. 3 เดม ผ�านเกณฑ�

กำหนดเกณฑการศกษาตอชน ม. 4 ไวสง ทำใหมนกเรยนชน ม. 3 ทตองการเรยนตอ ไมผานเกณฑการคดเลอก

ไมปฏบตตามขอกำหนดเรองสดสวนการรบนกเรยน ทำใหโรงเรยนม ‘เกาอ’ เหลอสำหรบการเรยกรบ ‘แปะเจยะ’

ใหผปกครองเสนอเงนบรจาค เพอแลกกบสทธในการเขาเรยน โดยมการแนะนำจำนวนเงน บรจาคขนตำ

ไมออกใบเสรจรบเงน เพอนำ เงนบรจาคเขากระเปาของผทอยในกระบวนการทจรต

300,000 บาท

สำหรบนกเรยนชน ม. 3 เดม ทไดเกรดตำกวา 2.5

150,000 บาท

สำหรบนกเรยนชน ม. 3 เดม ทไดเกรดเกน 2.5 แตไดคะแนน O-NET ไมถง 50%

50,000 บาท

183คน

สอบเข�าได�

155คน

จ�ายแป�ะเจ�ยะ

755 คน

นกเร�ยนชน ม. 4ทสามารถรบเข�าเร�ยน

179178

Page 149: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

30 เปลยนอทย�นใหเปนรสอรต

ปมหลงชวงเวลากวา 10 ปทผานมา อทยานแหงชาตสำาคญ 2 แหง คอ อทยานแหงชาตทบลานและ

อทยานแหงชาตสรนาถ ถกบกรกอยางหนก โดยกลมธรกจและผมฐานะตางตองการครอบครอง

พนทอทยานแหงชาตเพอสรางโรงแรม รสอรต บานพกตากอากาศ และสวนเกษตร เนองจากพนท

อทยานแหงชาตมความสวยงามทางธรรมชาตและมมลคาทางเศรษฐกจสง

อทยานแหงชาตทบลานมพนทอยในจงหวดปราจนบรและจงหวดนครราชสมา ไดรบการ

ประกาศใหเปนเขตอทยานแหงชาตในป 2524 มพนทประมาณ 1.39 ลานไร ซงมขนาดใหญเปน

อนดบ 2 ของประเทศ นอกจากน อทยานแหงชาตทบลานยงเปนสวนหนงของปาดงพญาเยน-

เขาใหญ ซงเปนมรดกโลกทางธรรมชาต และปาลานในบรเวณดงกลาวยงเปนปาลานผนสดทาย

ของประเทศไทยอกดวย

สวนอทยานแหงชาตสรนาถในจงหวดภเกต ไดรบการประกาศใหเปนเขตอทยานแหงชาต

ในป 2524 โดยเปนอทยานแหงชาตทางทะเล มเนอท 56,250 ไร แบงเปนพนททางทะเลกวา

30,000 ไร และพนททางบกกวา 10,000 ไร เอกลกษณทางธรรมชาตของอทยานแหงชาตสรนาถ

มอยหลายอยาง เชน มปาสนทะเลธรรมชาต มแนวปะการงและโขดหนทสวยงาม ทสำาคญชายหาด

บางแหงเปนทวางไขของเตาทะเลและจกจนทะเล

อยางไรกด ในชวงป 2554-2555 การบกรกพนทอทยานแหงชาตทง 2 แหง ถกตรวจสอบ

อยางเขมขน ซงพบวานาจะมนกการเมองและขาราชการเกยวของกบการทจรต โดยการรบรองการ

ซอขายทดนในอทยานแหงชาต

เมนคอรรปชน180

Page 150: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชนความไมชอบมาพากลเกดขนเมอมการรบรองการซอขาย

ทดนในเขตอทยานแหงชาตโดยนกการเมองและขาราชการ ทงท

ไมมเอกสารสทธทดน หรอชวยออกเอกสารสทธโดยมชอบดวย

กฎหมายใหแกกลมธรกจ ซงตองการนำาทดนไปเกงกำาไรขายตอ

สรางรสอรต และทำาสวนเกษตร

กระบวนการทจรตและการบกรกอทยานแหงชาตทบลาน

เรมโดยกลมธรกจประกาศขายทดนในเขตอทยานฯ เมอมการ

ตกลงซอขาย นกการเมองและขาราชการทองถน เชน สมาชกสภา

จงหวด กำานน และนายกองคการบรหารสวนตำาบล ไดออกใบภาษ

บำารงทองท (ภ.บ.ท. 5) ใหผซอใชอางสทธเปนเจาของทดน โดย

จายภาษเพยงไรละ 5 บาทตอป ทงทใบ ภ.บ.ท. 5 ไมใชเอกสาร

สทธ แตผซอบางคนอาจถกหลอกวาใบ ภ.บ.ท. 5 เปนเอกสาร

สทธ ทำาใหมนใจวาครอบครองทดนไดอยางถกตอง เพราะมการ

ทำาสญญาการซอขายทดนในสำานกงาน อบต. โดยมผใหญบาน

และกำานนรวมเปนพยาน และแมบางคนจะทราบวาใบ ภ.บ.ท. 5

ไมใชเอกสารสทธ แตกแอบหวงวาจะไดรบเอกสารสทธในอนาคต

นอกจากน นายหนาคาทดนบางกลมยงใชวธซอสทธอย

อาศยและทำากนจากชาวบาน ซงไดรบการผอนปรนใหอยอาศย

ในพนทอทยานฯ แตมไดรบเอกสารสทธ เพราะชาวบานอาศยอย

ในพนทกอนประกาศเปนเขตอทยานฯ โดยปจจบนเหลอชาวบาน

ครอบครองพนทเพยงรอยละ 15 ของพนททงหมด

สวนกรณการบกรกอทยานแหงชาตสรนาถ กระบวนการ

ทจรตเรมโดยเจาหนาทของกรมทดนบางคนออกเอกสารสทธทดน

ในอทยานฯ ซงขดกบกฎหมายทดน และเมอพนกงานสอบสวน

คด สำานกคดอาญาพเศษ ตรวจสอบการบกรกอทยานฯ กพบวา

กลมผมอทธพลและกลมธรกจเขาไปสำารวจทดนในอทยานแหง

ชาตและประกาศขาย เมอมการตกลงซอขายและวางเงนมดจำา

กลมผมอทธพลและกลมธรกจกจะเรงใหเจาหนาทของกรมทดน

ดำาเนนการออกเอกสารสทธหรอโฉนด

ดำารง พเดช อดตอธบดกรมอทยานแหงชาต สตวปา และ

พนธพช ใหสมภาษณวา เจาหนาทของกรมทดนทำาผดกฎระเบยบ

การออกเอกสารสทธ เพราะชแนวเขตในการออกเอกสารสทธใน

พนทปา โดยไมมเจาหนาทของกรมปาไมรวมรบรอง

ทสำาคญ เอกสารสทธและโฉนดทกลมธรกจใชอางในการ

กอสรางโรงแรมและรสอรตในอทยานฯ ออกในป 2532 และ

2541 แตการออกเอกสารสทธในพนทดงกลาวไมสามารถทำาได

เพราะกรมปาไมเวนคนทดนในเขตอทยานฯ และจายเงนชดเชย

ใหกบประชาชนทถอครองเอกสารสทธเพอประกาศเปนเขตปา

สงวนแหงชาตเขารวก-เขาเมองไปแลวตงแตป 2507 และตอมา

ในป 2524 กรมปาไมไดประกาศใหพนทดงกลาวเปนสวนหนง

ของอทยานแหงชาตสรนาถ ซงกฎหมายหามมใหออกโฉนดทดน

การบกรกอทยานแหงชาตทง 2 แหง พบวา เจาหนาทของ

กรมอทยานฯ หรอกรมปาไมบางคนมสวนสนบสนนการบกรก

หรอแมแตเปนผบกรกเอง เชน

• อดตหวหนาอทยานแหงชาตทบลานคนหนงถกตรวจสอบ

พบวา ทำาไรยางพาราในพนทอทยานแหงชาตทบลาน

• ป 2543 ศรณย ใจสะอาด อดตหวหนาอทยานแหงชาต

ทบลาน เขาจบกมบานทะเลหมอกรสอรต ซงบกรกพนท

อทยานฯ และศาลมคำาสงใหรอถอนรสอรต แตตวแทน

ผประกอบการบานทะเลหมอกรสอรตเขาพบอธบดกรมปาไม

ในขณะนน เพอขอเชาพนทประกอบกจการตอไป ซง

ทำาใหเจาหนาทไมสามารถรอถอนได ทงทสำานกงานคณะ

กรรมการกฤษฎกาพจารณาแลววาพนทดงกลาวไมสามารถ

ใหเชาได

• ป 2554 อดตหวหนาอทยานแหงชาตสรนาถ รบรองวาทดน

ในอทยานฯ ซงโครงการบานพกตากอากาศแหงหนงกำาลงขอ

ออกโฉนด เปนทดนทไดมาโดยชอบตามกฎหมายทดน และ

ภายหลงถกตรวจสอบพบวา เปนผลงนามอนมตใหองคกร

ปกครองสวนทองถนสรางถนนเขาพนทปา และอนญาตให

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 181

Page 151: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

กลมธรกจปกเสาไฟฟาใน

เขตอทยาน

• หลงจากรบรองการซอขาย

ท ด น ให ก บก ลม ธ รก จ

เจาหนาทของ อบต. และ

เ ทศบาลย ง อน ม ต ใ ห

กลมธรกจกอสรางบาน

พกและอาคาร รวมทง

สรางสาธารณปโภคใน

พนทอทยานฯ ดวย เชน

ตดถนนและนำาไฟฟาเขา

พนท เปนตน

นอกจากน กลมธรกจ

บางกลมยงใชพนทมากกวาท

ระบในเอกสารสทธ เชน ตาม

รายงานขาวของหนงสอพมพ

มตชน บรษท ทรดอลฟนซ

จำากด อางกรรมสทธทดน ส.ค.

1 จำานวน 20 ไร ในอทยาน

แหงชาตสรนาถ แตกรมอทยานฯ

ตรวจสอบพบวามการขยาย

การครอบครองทดนประมาณ

200 ไร หรอโครงการบานพก

ตากอากาศแหงหนงมเนอท

ประมาณ 10 ไร ทงทเอกสาร

สทธ น.ส. 3 ก ระบวาสามารถ

ใชไดพนทไดประมาณ 7 ไร

ผลกระทบตอประชาชน• การบกรกอทยานแหงชาตเปนการถายโอนสมบตของประชาชนทกคนไปสการ

ครอบครองของคนบางกลม เพอใชประโยชนสวนตว

• การสรางรสอรตและโรงแรมในเขตอทยานแหงชาตเปนการทำาลายปาไมและ

สงแวดลอมอนอดมสมบรณ กอใหเกดปญหาสงแวดลอม

• การบกรกอทยานแหงชาตทบลาน ซงเปนสวนหนงของปาดงพญาเยน-เขาใหญ อาจ

ทำาใหปาดงพญาเยน-เขาใหญ ถกจดเขาสบญชมรดกโลกทอยในภาวะถกคกคาม และ

อาจถกถอดถอนจากบญชมรดกโลกในทสด

สถานะของคดกรณการบกรกอทยานแหงชาตทบลาน

• กรมอทยานฯ แจงความดำาเนนคดกบผบกรก 429 คด โดยม 381 คด อยในขนตอน

ของพนกงานสอบสวน และม 50 คดทสนสดแลว ซงศาลสงใหรอถอนสงกอสราง

โดยกรมอทยานฯ และผบกรกรอถอนแลว 27 แหง สวนอก 23 แหง อยระหวางการ

พจารณาของศาลปกครอง เพอสงคมครองหรอใหรอถอน

• กรมอทยานฯ ตงคณะกรรมการตรวจสอบการทำางานของเจาหนาทอทยานแหงชาต

ทบลานประมาณ 10 คน ซงรวมถงอดตหวหนาอทยานฯ

• กรมอทยานฯ แจงความดำาเนนคดกบเจาหนาทของรฐทมสวนกบการซอขายทดนและ

การอนญาตแบบการกอสรางรสอรตและบานพกตากอากาศในเขตอทยานฯ

กรณการบกรกอทยานแหงชาตสรนาถ• ป 2555 กรมอทยานฯ ตรวจสอบพบวา มโรงแรมและบานพก 14 แหง บกรก

พนทอทยานแหงชาตสรนาถ และแจงความดำาเนนคดกบผบกรกทง 14 ราย รวมทง

เจาหนาทของรฐทมสวนกบการออกเอกสารสทธและโฉนดโดยมชอบ พรอมทงสง

หนงสอใหกรมทดนพจารณาเพกถอนเอกสารสทธในเขตอทยานฯ

• ชวงตนป 2556 คดยงอยในขนตอนของพนกงานสอบสวน ซงแบงเปน 2 สวน สวน

แรก พนกงานสอบสวนรบผดชอบดำาเนนคดเอง อกสวนหนง พนกงานสอบสวนสง

เรองใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) ดำาเนนคด

เมนคอรรปชน182

Page 152: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ตอ 2 คด เพราะเปนกรณทเจาหนาทของรฐทงกรมอทยานฯ กรมปาไม กรมทดน

รวมถงเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนเกยวของกบการออกเอกสารสทธ

• กรมอทยานฯ ตงคณะกรรมการสอบสวนอดตหวหนาอทยานแหงชาตสรนาถทลงนาม

อนมตใหมการสรางถนนและปกเสาไฟฟาในเขตอทยาน และใหเจาหนาทแจงความ

ดำาเนนคดกบเจาหนาทของ อบต. และหนวยงานฝายปกครองทสรางถนน ประปา

และไฟฟา รกลำาในเขตอทยาน

• เดอนเมษายน 2556 กรมอทยานฯ เขาตรวจสอบพนททมการออกเอกสารสทธจำานวน

3,500 ไร พรอมทงขอใหกรมสอบสวนคดพเศษ (ดเอสไอ) และสำานกงานปองกน

และปราบปรามการฟอกเงน (ปปง.) รวมตรวจสอบการบกรก โดย ปปง. ดำาเนนการ

ตรวจสอบเสนทางการเงนของกลมนายทนทบกรก และใชกฎหมายฟอกเงนดำาเนนคด

กบผกระทำาผด

เอกสารอางองอทยานแหงชาตทบลาน

• 433 รสอรทผดกลางปา, หนงสอพมพ กรงเทพธรกจ, 18 มกราคม 2555.

• กระแสแฟชน ‘วงนำาเขยว-ทบลาน’ นายหนาคาทดน ‘อฟ’ ในชวพรบตา, หนงสอพมพ เดลนวส, 1 กนยายน 2554.

• เกยรวาง! สางปญหาทบลาน-วงนำาเขยว ไมตงอธบดอทยานฯ รฐบาลเสยรงวด, หนงสอพมพ เดลนวส, 7 ธนวาคม 2555.

• แกะรอยออก ‘ใบ ภ.บ.ท. 5’ ชนวนนายทนซอทดนในเขตปา, หนงสอพมพ กรงเทพธรกจ, 22 สงหาคม 2554.

• ครบรอบ 1 ป ลยจบรกปา ‘ทบลาน’ รอถอน 418 คด โยงใยไปถง ‘เขาใหญ’, หนงสอพมพ เดลนวส, 27 กรกฎาคม 2555.

• แฉ ‘ปลอด’ เคยหาชองให ‘บานทะเลหมอก’ เชาทบลาน, หนงสอพมพ ไทยรฐ, 11 สงหาคม 2555.

• ดำารงคเลงรอรสอรททบลาน ‘บานทะเลหมอก’ มลคา 200 ลานโดนดวย, ไทยรฐออนไลน, 21 มถนายน 2555.

• นตฯ มธ. ออกโรงรณรงคไมเทยวรสอรทรกปาวงนำาเขยว-ทบลาน, เวบไซต เดลนวส, 29 พฤษภาคม 2556.

• บฟน อบต. ทอนญาตใหรสอรตรก พท. ปา, ไทยรฐออนไลน, 22 ธนวาคม 2554.

• ยายดวนอธบดอทยานฯ นงเกาอผตรวจเซน ‘วงนำาเขยว’, หนงสอพมพ เดลนวส, 7 กนยายน 2554.

• เรยก ส.ส. แจงฮบ ส.ป.ก. วงนำาเขยว อดต หน. อทยานฉาว!, ASTV ผจดการรายวน, 15 สงหาคม 2554.

• ‘อบต.-เทศบาล’ หละหลวม ‘ภ.บ.ท. 5’ ประกาศซอ-ขายทดน งาบปากนสนก!, หนงสอพมพ เดลนวส, 5 สงหาคม 2554.

อทยานแหงชาตสรนาถ

• ‘6 แปลง’ รกสรนาถภเกต ทวงเงน 4.6 ลาน ทบรสอรตทบลาน, หนงสอพมพ มตชน, 18 มกราคม 2556. 

• กรมอทยานฯ-ดเอสไอ-ปปง.ลยขอคนทดนจากนายทน, หนงสอพมพ ASTV ผจดการรายวน, 29 เมษายน 2556.

• กรมอทยานฯ เผยมหลกฐานเดดมดทดนออกเอกสารสทธรกอทยานฯ สรนาถ, เวบไซต เดลนวส, 5 กนยายน 2555.

• จอเพกถอนโฉนด 11 โรงแรมหรภเกต รกทอทยานใน 30 วน, หนงสอพมพ ไทยรฐ, 16 สงหาคม 2555.

• แจงจบ 14 รสอรตรก ‘สรนาถ’ ยนฟน จนท. ออกเอกสารสทธ, หนงสอพมพ มตชน, 26 กนยายน 2555. 

• แฉ จนท. รฐเอยวรกปาภเกต-สง ปปช. ฟน, เวบไซต ขาวสด, 8 กมภาพนธ 2556. 

• ‘ดำารงค’ แยมเจาของโฉนดทดนภเกตชอระดบบก, กรงเทพธรกจออนไลน, 16 สงหาคม 2555.

• ดำารงคลยแจงจบรสอรทหมนลานรกอทยาน 640 ไร, หนงสอพมพ เดลนวส, 26 กนยายน 2555.

• ดเอสไอลยฟองเอง บกรก ‘สรนาถ’, หนงสอพมพ เดลนวส, 23 มนาคม 2556. 

• ปปง. พรอมใช กม. ฟอกเงนสอบนายทนรกปา, กรงเทพธรกจออนไลน, 28 กมภาพนธ 2556.

• สอบอดตหวหนาอทยานปาสรนาถ, ไอเอนเอน, 13 มถนายน 2555.

• อดต หน. อทยานฯ สรนาถรบรองออกโฉนดทดนงอกเพมจาก 7 เปน 10 ไรใหฝรง, เวบไซตเดลนวส, 14 มนาคม 2556.

• อน กมธ. ฟน ‘พลแมน’ ผด รร. รกหาดในยาง นายกระยองโตดำารงค ลนปดเองทาเรอ อบจ., หนงสอพมพ มตชน, 12 กนยายน 2555.

• อทยานฯ ไลรอบานพก คดทวรชนดนอนเตนท, หนงสอพมพ มตชน, 27 สงหาคม 2555.

• DSI งด กม. ฟอกเงนยดทรพยนายทนรกปา, กรงเทพธรกจออนไลน, 17 กมภาพนธ 2556.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 183

Page 153: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ในกรณ�อทยานแหงชาตทบลาน นกธรกจสามารถซอขายทดน ในอทยานไดอยางผดกฎหมาย โดยนกการเมองและขาราชการ ทองถ�นออกใบภาษบำรงทองทใหผซอทดนเพอใชเปนหลกฐาน ในการอางกรรมสทธ และรบรอง การซอขายทดนโดยรวมเปนพยานในการทำสญญาซอขาย

ในกรณ�อทยานแหงชาตสรนาถ เจาหนาทบางรายของกรมทดน ออกเอกสารสทธทดนในอทยาน เพอรบรองการอางสทธในทดน และการซอขายทดน

เชอกนวาทงสองกรณ� เจาหนาท บางรายของกรมปาไมหรอ กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช น�าจะมสวนรเหน กบการบกรก หรอเปนผบกรก เสยเอง ในขณะทนกการเมอง และขาราชการทองถ�นชวยกน อนมตแบบกอสราง พรอมทงชวยตดถนนและนำไฟฟาเขาพนทบกรก

การบกรกพ�นทป�ายงคงเป�นป�ญหาใหญ� ของประเทศไทย โดยมกเกดจากการสมคบ กนระหว�างผ�ทต�องการบกรกกบเจ�าหน�าทของรฐ การบกรกพ�นทอทยานแห�งชาตทบลานและสร�นาถถกตรวจสอบอย�างเข�มข�นในช�วงป� 2554-2555 ซงส�งทพบกไม�ต�างจากทเคยเกดข�นมาแล�ว นนกคอมการร�วมมอกนระหว�างนกการเมอง ข�าราชการ และนกธรกจ ในการถ�ายโอนทดน อทยานไปให�เศรษฐและนกธรกจ เพ�อสร�างร�สอร�ต โรงแรม และบ�านพกตากอากาศ

ผลกระทบต�อประชาชน

• การบกรกอทยานแหงชาต เปนการถายโอนสมบตของ ประชาชนทกคน ไปสการครอบครองของคนบางกลม เพอใชประโยชนสวนตว

• การสรางรสอรตและโรงแรม ในเขตอทยานแหงชาต เปนการทำลายปาไมและ ส�งแวดลอมอนอดมสมบรณ ซ�งทำใหเกดปญหาส�งแวดลอม

• การบกรกอทยานแหงชาต ทบลาน ซ�งเปนสวนหน�งของ ปาดงพญาเยน-เขาใหญ อาจทำใหปาดงพญาเยน-เขาใหญถกจดเขาสบญชมรดกโลก ทอยในภาวะถกคกคาม และอาจ ถกถอดถอนจากบญชมรดกโลก ในทสด

บนได 4 ขน

01

02

03

04

กลมนกธรกจสำรวจและ ประกาศขายทดนในเขต อทยาน ทงทตนไมมสทธ

เมอมคนมาตดตอซอทดน นกการเมองและขาราชการ ทสมคบกนกรบรองการซอขายทดนโดยการออกใบภาษบำรงทองท เพอเปนหลกฐานอาง กรรมสทธ หรอออกเอกสารสทธ ทบทดนในอทยาน

ขาราชการและนกการเมอง อนมตแบบการสรางโรงแรม และบานพกตากอากาศ พรอมทงอนมตใหตดถนน และนำไฟฟาเขาพนทอทยาน

นกธรกจใชพนทกอสราง โรงแรมมากกวาทระบในเอกสารสทธ

รกทอทยานทบลาน-สร�นาถ:

ซอขายทดนไร�เอกสารสทธ/ออกเอกสารสทธโดยมชอบ

30

สถานะ• กรมอทยานฯ แจงความดำเนนคด กบผบกรกอทยานแหงชาตทบลาน 429 คด โดยม 381 คดอยใน ขนตอนของพนกงานสอบสวน และม 50 คดทสนสดแลว และตงคณะกรรมการตรวจสอบ การทำงานของเจาหนาทอทยานแหงชาตทบลานประมาณ 10 คน ซ�งรวมถงอดตหวหนาอทยานป 2555 • กรมอทยานฯ พบวามโรงแรมและบานพก 14 แหงบกรกทดนในเขตอทยานแหงชาตสรนาถ จงแจงความดำเนนคดกบผบกรกทง 14 ราย พรอมทงสงหนงสอใหกรมทดนพจารณาเพกถอนเอกสารสทธในพนทอทยาน และตงคณะกรรมการสอบสวนอดตหวหนาอทยานแหงชาต

สรนาถ ซ�งลงนามอนมตใหม การสรางถนนและปกเสาไฟฟา ในพนทอทยาน

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน 185184

Page 154: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

31 ผพทกษเศรษฐกจนอกกฎหมาย

ปมหลงสงศต พรยะรงสรรค และคณะ ใหความหมายของ ‘เศรษฐกจนอกกฎหมาย’ วา หมายถง

กจกรรมทางเศรษฐกจทไมไดถกบนทกไวในบญชรายไดประชาชาต เปนกจกรรมทไมมการเสยภาษ

และกฎหมายไมใหการรบรอง โดยกจกรรมตางๆ ประกอบดวย

หนง ธรกจผดกฎหมาย เชน หวยใตดน บอนการพนน พนนฟตบอล จบยก การคายาเสพตด

การปลอยเงนกนอกระบบ และเพศพาณชย

สอง การทจรตทงในภาครฐและภาคเอกชน เชน เงนใตโตะทนกธรกจจายใหกบนกการเมอง

และขาราชการ และสวยประเภทตางๆ ทตำารวจเรยกเกบจากพอคาและนกธรกจ

สาม การหลกเลยงภาษของธรกจเอกชน

ส ธรกจนอกระบบ ซงครอบคลมผประกอบอาชพอสระทงในและนอกภาคเกษตรกรรม เชน

มอเตอรไซครบจาง รถตโดยสารผดกฎหมาย สราพนบาน ธนาคารหมบาน กลมออมทรพยตางๆ

รวมถงหาบเรแผงลอย1

1  สงศต พรยะรงสรรค, นวลนอย ตรรตน และนพนนท วรรณเทพสกล, คอรรปชน: นกการเมอง ขาราชการ และนกธรกจ, กรงเทพฯ: 

ศนยศกษาเศรษฐศาสตรการเมอง จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547.

เมนคอรรปชน186

Page 155: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

จากสภาพของธรกจนอกกฎหมายเกอบทกประเภททมลกษณะเปนความผดอาญา ตำารวจจง

อยในฐานะกำากบ ควบคม และตรวจสอบธรกจเหลานไดตามกฎหมาย ดวยเหตน กฎหมายจงเออ

ใหตำารวจมโอกาสเขาไปแสวงหาผลประโยชนจากธรกจนอกกฎหมายได

การพนน

แมจะมขอหามทางกฎหมาย แตดวยความตองการของนกพนนทเพมขนโดยตลอด และ

ผลตอบแทนทสงกวาการพนนแบบถกกฎหมาย ประกอบกบความหลากหลายของการพนนและ

เทคโนโลยสมยใหม ทำาใหมผประกอบการการพนนเปนจำานวนมากทวประเทศ ซงคนกลมนเอง

ทเปนสะพานเชอมระหวางเจาหนาทผบงคบใชกฎหมายททจรตกบกลมนกพนนทตองการเสยงโชค

สงศตและคณะ ประมาณการวา ในป 2544 ตำารวจไดรบสวยจากบอนการพนนขนตำา

6,670-13,650 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 7.1-9.2 ของผลกำาไรของบอนการพนนทวประเทศ

และในปเดยวกนตำารวจไดรบสวยจากเจามอหวยใตดนทวประเทศ 10,600-10,800 ลานบาท ซง

คดเปนรอยละ 2 ของยอดขายหวยใตดนทงประเทศ นอกจากน ตำารวจยงไดรบสวยจากหวยรายวน

อกประมาณปละ 400-500 ลานบาท และหากตำารวจไดรบสวยจากการพนนประเภทอน เชน การ

พนนฟตบอล หวยหน หวยออมสน และหวย ธ.ก.ส. ประมาณรอยละ 2 ของกำาไรทเจามอไดรบ

ตำารวจจะมรายไดจากการพนนฟตบอลปละ 240-320 ลานบาท หวยหน 80-96 ลานบาท หวย

ออมสน 650 ลานบาท และหวย ธ.ก.ส. 650 ลานบาท

กลาวโดยสรป ในป 2544 ตำารวจไดรบสวยจากธรกจการพนนผดกฎหมายอยางนอย

19,000-27,000 ลานบาท2

2  เพงอาง, หนา 135-136.

เสนทางผลประโยชนสงศตและคณะ ศกษาการหาผลประโยชนของตำารวจจากธรกจผดกฎหมาย โดยเจาะจงธรกจ

ผดกฎหมาย 4 ประเภท คอ การพนน การขนสงมวลชน แรงงานตางดาว และธรกจบรการทางเพศ

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 187

Page 156: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

การขนสงมวลชน

การทจรตในระบบขนสงมวลชนในประเทศไทยมทมาจาก

การเพมขนอยางรวดเรวของผใชบรการ จนกระทงระบบขนสง

มวลชนทมอยเดมไมสามารถใหบรการไดอยางเพยงพอ และ

เนองจากกฎหมายไมสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไป

ทำาใหตำารวจสามารถแทรกตวเขามาแบงปนคาเชาทางเศรษฐกจ

จากเจาหนาททเกยวของโดยตรง

‘มอเตอรไซครบจาง’ คอผลผลตชนดหนงจากการขยายตว

ของเมอง ดวยราคาคาโดยสารทไมแพงและมความคลองตว

มากกวา ทำาใหประชาชนจำานวนมากเลอกใชบรการมอเตอรไซค

รบจาง โดยเฉพาะในชวโมงเรงดวน

ในป 2546 หลงรฐบาลจดระเบยบมอเตอรไซครบจาง พบวา

มวนทจดทะเบยนทวประเทศประมาณ 9,000 วน และมผขบข

มอเตอรไซครบจางประมาณ 200,000 คน โดยผขบขมอเตอรไซค

รบจางตองจาย ‘คาวน’ รวมทวประเทศประมาณ 4,100 ลานบาท

คาวน คอสวยทผขบขมอเตอรไซครบจางตองจายใหตำารวจ

หรอผททำางานใหตำารวจ โดยคาวนทวประเทศแบงเปน 3 สวนคอ

สวนแรกเปนของคนคมวนในกรงเทพฯ ประมาณ 1,500 ลานบาท

ตอป สวนทสองเปนของคนคมวนในตางจงหวด ประมาณ 750

ลานบาทตอป และสวนทสามเปนของตำารวจ ประมาณ 1,800

ลานบาทตอป3 อยางไรกตาม ในปจจบนสวยทมอเตอรไซครบจาง

ตองจายใหแกตำารวจไดลดลงไปมาก หลงจากรฐบาลจดระเบยบ

มอเตอรไซครบจาง

3  เพงอาง, หนา 138.

นอกจากน ‘รถต’ กเปนอกทางเลอกหนงของการเดนทาง

ในยคปจจบน ในป 2546 คาดวามรถตขนสงมวลชนประมาณ

10,000-10,366 คน ในจำานวนนเปนรถทจดทะเบยนโดย

ถกกฎหมายหรอ ‘รถปายเหลอง’ จำานวน 5,566 คน และรถ

ทวงโดยไมไดรบอนญาตหรอ ‘รถปายดำา’ ประมาณ 4,300-

4,800 คน

อยางไรกตาม ไมวาจะเปนรถทวงโดยถกกฎหมายหรอผด

กฎหมาย หวหนาวนกจะตองจายเงนใหกบสถานตำารวจในเสน

ทาง โดยสถานตำารวจทเปนพนทตนทางและพนทปลายทาง

จะไดรบเงนเดอนละ 10,000 บาท สวนสถานตำารวจทเปน

เสนทางผานจะไดรบเงน 3,000-5,000 บาทตอเดอน ตำารวจ

จราจรกลาง 3,000-5,000 บาทตอเดอน และตำารวจทางดวน

3,000-5,000 บาทตอเดอน

จากการศกษาพบวา ในป 2545 สถานตำารวจทดแลพนท

ซงเปนสถานตนทางและสถานปลายทาง จำานวน 32 แหง จาก

เสนทางทงหมด 235 เสนทาง มรายไดรวมกนอยางนอย 27.36

ลานบาทตอป4

4  เพงอาง, หนา 144-145.

188

Page 157: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

แรงงานตางดาว

นอกจากกระทรวงแรงงานและกระทรวงสาธารณสข หนวย

งานทเกยวของกบแรงงานตางดาว (ทงเขาเมองโดยถกกฎหมาย

และผดกฎหมาย) ทอาศยอยในประเทศไทยจำานวน 1,162,373

คน5 กคอ สำานกงานตำารวจแหงชาต โดยมหนวยงานทเกยวของ

คอ ตำารวจตรวจคนเขาเมองในพนท ตำารวจภธร ตำารวจสนตบาล

ตำารวจหนวยปฏบตการพเศษ ตำารวจนำา ตำารวจกองปราบ และ

ตำารวจตรวจคนเขาเมองจากสวนกลาง

จากการศกษา พบวาแรงงานตางดาวตองจายเงนใหกบ

นายหนาหรอผนำาทางรายละ 1,500-2,000 บาท นอกจากนยง

ตองจายเงนใหตำารวจเพอความสะดวกในการเดนทางไปยงสถาน

ประกอบการรายละ 5,000 บาท รวมเปนเงนทแรงงานตองจาย

6,000-7,000 บาทตอคน ขณะเดยวกน ผประกอบการแตละราย

กตองจายเงนใหตำารวจ 20,000 บาทตอเดอน แยกเปนตำารวจ

สายสบ 4,000 บาทตอเดอน ตำารวจสอบสวน 4,000 บาทตอ

เดอน ตำารวจตรวจคนเขาเมอง 4,000 บาทตอเดอน ตำารวจทองท

4,000 บาทตอเดอน และตำารวจสนตบาล 4,000 บาทตอเดอน

นอกจากน ผประกอบการตองรวมตวกนตามขนาดของการ

จางงาน เพอจายเงนใหตำารวจเปนรายเดอน โดยกลมผประกอบ

การขนาดใหญจาย 100,000 บาทตอเดอน กลมผประกอบ

การขนาดกลางจาย 10,000-30,000 บาทตอเดอน และกลมผ

ประกอบการขนาดเลกจาย 5,000-10,000 บาทตอเดอน

สงศตและคณะ ประมาณการวาผประกอบการทใชแรงงาน

ตางดาวทวประเทศ ตองจายเงนใหตำารวจประมาณ 1,500-

1,800 ลานบาทตอป6

5  ขอมล ณ เดอนกนยายน 2555 จาก สถานการณแรงงานตางดาวป 2555, http://

www.apecthai.org/apec/th/econnews.php?id=834

6  เพงอาง, หนา 149-150.

ธรกจบรการทางเพศ

ผประกอบการรายหนงใหสมภาษณวา ธรกจอาบอบนวด

แตละแหงใชเงนลงทนประมาณ 150 ลานบาท แตจะคน

ทนภายใน 2 ป และมกำาไรมากกวารอยละ 70 ขณะทธรกจ

ประเภทนมผไดรบใบอนญาตใหประกอบการเพยง 113 ราย

ทวประเทศ7 อกทงกฎหมายไมมความไมชดเจน จงทำาใหม

การลกลอบเปดบรการแฝงในสถานบรการประเภทอน ซง

กลายเปนชองทางใหเจาหนาทของรฐหาผลประโยชน

จากการศกษาพบวา สถานประกอบการทมใบอนญาต

เปดสถานบรการอาบอบนวดทวประเทศตองจายเงนให

ตำารวจทกเดอน โดยแบงเปน 3 อตรา กลาวคอ สถาน

ประกอบการระดบเกรด A จายแหงละ 2 ลานบาทตอเดอน

สถานประกอบการระดบเกรด B จายแหงละ 1 ลานบาท

ตอเดอน และสถานประกอบการระดบเกรด C จายแหง

ละ 5 แสนบาทตอเดอน สงศตและคณะ ประมาณการวา

ผประกอบการธรกจอาบอบนวดทวประเทศตองจายเงนให

ตำารวจอยางนอย 500 ลานบาทตอป นอกจากน ผประกอบ

การยงตองใหตำารวจใชบรการฟรเดอนละ 1-2 ครง ครงละ

2-3 คน ซงมคาใชจายคนละอยางนอย 3,500 บาท8

ผาสก พงษไพจตร ระบวา ผประกอบการรายหนงซง

เปนเจาของอาบอบนวด 6 แหง ตองจายเงนใหตำารวจเดอน

ละ 12 ลานบาท ซงคดเปนรอยละ 15-16 ของรายไดสทธ

ของผประกอบการรายนน ขณะทจายภาษใหรฐบาลเพยง

เดอนละ 3 ลานบาท ซงคดเปนรอยละ 4 ของรายไดสทธ9

นอกจากผประกอบการธรกจอาบอบนวดตองจาย

สวยใหตำารวจแลว ยงตองจายใหกบเจาหนาทสำานกงานเขต

กรมสรรพากร กรมสรรพสามต และหนวยงานทเกยวของ

อนๆ อกดวย10

7  เพงอาง, หนา 153.

8  เพงอาง, หนา 154.

9  ผาสก พงษไพจตร, การแบงรายไดจากผหญงหากน, หนงสอพมพ มตชน, 27 

สงหาคม 2546, หนา 6.

10  สงศต พรยะรงสรรค และคณะ, อางแลว, หนา 154.

189

Page 158: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

ผลกระทบตอประชาชนกลาวโดยสรป ป 2544 ธรกจการพนนในประเทศมเงนหมนเวยน 1.5-1.8 ลานลานบาท ม

มลคาเพมเกดขน 3.5-4.1 แสนลานบาท และเปนรายไดของตำารวจ 19,000-27,000 ลานบาท

ป 2545 ธรกจมอเตอรไซครบจางทวประเทศมเงนหมนเวยนนอกระบบ 27,600 ลานบาท

เปนคาวน 4,100 ลานบาท และเปนรายไดของตำารวจ 1,800 ลานบาท ขณะทธรกจรถตโดยสาร

ทงประเทศมเงนหมนเวยน 3,300-3,900 ลานบาท เปนเงนนอกระบบ 1,700-2,205 ลานบาท

และเปนรายไดของตำารวจอยางนอย 50 ลานบาท

ป 2544 ในธรกจทใชแรงงานตางดาว แรงงานและนายจางตองจายเงนใหนายหนาและตำารวจ

หนวยตางๆ อยางนอย 2,200-2,500 ลานบาทตอป เงนจำานวนนเปนของตำารวจ 1,500-1,800

ลานบาทตอป

ป 2545 ประเทศไทยมหญงบรการประมาณ 2 แสนคน ในจำานวนนเปนหญงบรการในอาบ

อบนวดประมาณ 30,000 คน หญงบรการเหลานมรายได 10,000-45,000 ลานบาทตอป ซง

ในจำานวนนเปนรายไดของตำารวจอยางนอย 500 ลานบาทตอป

ภาพรวมของป 2544/2545 ตำารวจจงมรายไดจากธรกจทง 4 ประเภท อยางนอย 23,000-

31,000 ลานบาท11 ในนามของ ‘ผพทกษเศรษฐกจนอกกฎหมาย’

11   เพงอาง, หนา 155-156.

190

Page 159: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

เอกสารอางอง• ผาสก พงษไพจตร, การแบงรายไดจากผหญงหากน, หนงสอพมพ มตชน, 27 สงหาคม 

2546.

• สถานการณแรงงานตางดาวป 2555, http://www.apecthai.org/apec/th/econnews.

php?id=834

• สงศต พรยะรงสรรค, นวลนอย ตรรตน และนพนนท วรรณเทพสกล, คอรรปชน:

นกการเมอง ขาราชการ และนกธรกจ, กรงเทพฯ: ศนยศกษาเศรษฐศาสตรการเมอง 

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547.

191

Page 160: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน

การพนน การขนส�งมวลชน แรงงานต�างด�าว และธรกจบร�การทางเพศ คอธรกจนอกกฎหมาย 4 ประเภททสงศต พ�ร�ยะรงสรรค� และคณะพบว�ามตำรวจเข�าไปแสวงหาผลประโยชน�มาก

การศกษาดงกล�าวพบว�าในป� 2544 ตำรวจได�รบส�วยจากธรกจการพนนอย�างน�อย 19,000-27,000 ล�านบาท ซงสงกว�าธรกจอก 3 ประเภท

เฉพาะในกรงเทพฯ มเงนหมนเวยน ในธรกจการพนนปละ 1.8-2 แสนลานบาท ซ�งในจำนวนน� เปนการจายสวยใหกบตำรวจ เพอแลกกบการเปดบอนประมาณ 5-20% ของรายได หรอคดเปนเงน 2,000-8,000 ลานบาท

ตำรวจนครบาลรายหน�ง ใหขอมลวา เหตทบอนการพนน ยงมอย ไมใชเพราะจบยาก หรอเพราะไมมขอมล แตเน��องจาก มขบวนการจายสวยตงแต ระดบลางจนถงระดบบน โดยแตละพนทจะมผรบผดชอบ โดยตรง ตำรวจชนผนอยจง ‘ตามนำ’ โดย ‘นาย’ จะเปน ผจดสรรผลประโยชนใหอกตอหน�ง

ธรกจการพนนจงเปนตวอยางทแสดงใหเหนวาตำรวจไดกลายเปนผพทกษเศรษฐกจนอกกฎหมาย

ตำรวจ:

ผ�พ�ทกษ�เศรษฐกจนอกกฎหมาย

31

1,800ล�านบาท/ป�

การขนส�งมวลชน

500ล�านบาท/ป�

ธรกจบร�การทางเพศ 19,000-27,000

ล�านบาท/ป�

การพนน

1,500-1,800 ล�านบาท/ป�

แรงงานต�างด�าว

193192

Page 161: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

32 องคกรปกครองสวนทองถน กนรวบครบวงจร

ปมหลงองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ไดรบมอบอำานาจการบรหารจดการทองถนตงแตชวงตน

ทศวรรษ 2540 ตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 โดย

การกระจายอำานาจนมงหมายวา อปท. จะไดรบอสระในการบรหารงานมากขน สามารถกำาหนด

นโยบายสาธารณะในระดบทองถนทตอบสนองความตองการของประชาชนในแตละพนทไดดยง

ขน ทงในดานสาธารณปโภคพนฐาน สวสดการพนฐาน และโครงการสงเสรมคณภาพชวต

ป 2554 ประเทศไทยม อปท. 7,853 แหง แบงเปนองคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) 75

แหง เทศบาล 1,619 แหง องคการบรหารสวนตำาบล (อบต.) 6,157 แหง และองคกรปกครอง

สวนทองถนรปแบบพเศษอก 2 แหง คอกรงเทพมหานครและเมองพทยา

อปท. ไดรบรายไดสำาหรบการบรหารจดการจากสวนกลางเพมขนอยางตอเนอง โดยในป

2542 อปท. มรายได 97,747 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 13.79 ของรายไดสทธของรฐบาล

และในป 2555 อปท. มรายได 529,978 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 26.77 ของรายไดสทธ

ของรฐบาล1

1  ดวงมณ เลาวกล, การปฏรปการกระจายอำานาจการคลงสทองถน, กรงเทพฯ: เปนไท, 2555.   

เมนคอรรปชน194

Page 162: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

อยางไรกตาม มการตรวจสอบพบวา อปท. ทจรตขางคอนมาก โดยเฉพาะการจดซอจดจาง

ในทกขนตอน ตงแตการกำาหนดโครงการและวธการจดซอจดจาง การกำาหนดราคาในการจดซอจด

จาง การทำาสญญา และการตรวจรบงาน โดยเจาหนาทของ อปท. นกการเมองทองถน และกลม

ธรกจ รวมกนหาผลประโยชนจากงบประมาณของรฐ ซงในทนจะกลาวถงเฉพาะคดทจรตของ อบจ.

เทศบาล และ อบต. ซงสวนใหญเปนคดทสำานกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) ตรวจสอบพบ และ

เผยแพรในรายงานผลการปฏบตงานประจำาปงบประมาณ 2550 และ 2551

เสนทางผลประโยชนขนตอนการกำาหนดโครงการและวธการจดซอจดจาง

เจาหนาทของ อปท. กำาหนดโครงการซำาซอนกบโครงการของหนวยงานอนทกำาลงดำาเนนงาน

หรอดำาเนนงานเสรจไปแลว เพอเออประโยชนแกเอกชนคสญญา โดยเอกชนอาจไมจำาเปนตอง

ดำาเนนการใดๆ หรอดำาเนนการไมครบตามสญญา แตไดรบคาตอบแทนครบตามสญญา ตวอยางเชน

• ป 2545 อบจ.ขอนแกน ดำาเนนโครงการขดลอกลำาหวยกระดกเสอ ยาว 969 เมตร

งบประมาณ 580,000 บาท โดยจดจางบรษท เจรญทรพยหนองเรอ แตโครงการนถกตรวจสอบ

พบวาซำาซอนกบโครงขดคลองของ อบต.โนนทอง ซงดำาเนนการเสรจสนตงแตป 2544 โดย

บรษท เจรญทรพยหนองเรอ ขดลอกคลองตอจากโครงการของ อบต.โนนทอง เพมอกเพยง

93 เมตร แตไดรบคาตอบแทนครบตามสญญา

ทงน สมาชกของสภา อบจ.ขอนแกน ผเสนอโครงการ ยงถกตรวจสอบพบวามผลประโยชน

รวมกบบรษท เจรญทรพยหนองเรอ โดยสมาชกสภา อบจ.ขอนแกน เปนภรรยาของกรรมการ

ผจดการของบรษท และเคยถอหนในบรษท กอนจะดำารงตำาแหนงทางการเมอง2

สำาหรบการกำาหนดวธการจดซอจดจาง เจาหนาทของ อปท. หลกเลยงวธการสอบราคาและการ

ประกวดราคา โดยใชวธการตกลงราคาแทน ซงงายตอการเออประโยชนแกบรษทผขายและผรบจาง

2  อรทย กกผล, ความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม: กรณศกษาองคกรปกครองสวนทองถน (Con-

flict of Interest), ใน ความขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม, กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการขาราชการ

พลเรอน, 2546.

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 195

Page 163: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

บางราย และเปนการกดกนบรษทอน โดยเจาหนาทมกแบง

งบประมาณของโครงการเดยวกนเปนการจดซอจดจางยอยๆ เพอ

ลดวงเงนการจดซอจดจางใหไมเกน 100,000 บาทตอครง ซง

ตามกฎระเบยบจะสามารถใชวธการตกลงราคาได ทงน ในการจด

จางดงกลาว หนวยงานสามารถตกลงราคากบผขายหรอผรบจาง

ไดโดยตรงโดยไมตองเปดโอกาสใหรายอนเขาแขงขน ตวอยางเชน

• ป 2546 อบต.ขวเรยง จงหวดขอนแกน จดทำาโครงการ

กอสรางถนน 6 สาย งบประมาณ 395,632 บาท โดยนายก

อบต.ขวเรยง สงใหแบงการจดจางเปน 6 โครงการ และใช

วธตกลงราคา ทงทเจาหนาทพสดเสนอใหรวมการจางงาน

เปนโครงการเดยวกนและใชวธสอบราคา นอกจากน นายก

อบต.ขวเรยง ยงสงใหจางบรษททเสนอราคาสงกวาบรษทอน

โดยไมไดระบเหตผล

ขนตอนการกำาหนดราคา ในการจดซอจดจาง

เจาหนาทของ อปท. ดำาเนนการจดซอจดจางในราคาสง

เกนควร หรอกำาหนดราคากลางสงเกนควร ซงเออประโยชนแก

ผขายและผรบจาง โดยผขายและผรบจางอาจมผลประโยชนรวม

กบเจาหนาทของ อปท. หรออาจแบงผลประโยชนบางสวนใหกบ

เจาหนาททรวมทจรต ตวอยางเชน

• ในป 2547 อบต.ไผพระ จงหวดพระนครศรอยธยา ดำาเนนการ

จดซอทดนเพอกอสรางอาคารททำาการ วงเงน 2.5 ลานบาท

โดยเจาหนาทของ อบต. เลอกใชวธพเศษ ทงทไมจำาเปนตอง

จดซอทดนทมลกษณะเฉพาะ ภายหลงสำานกงานการตรวจ

เงนแผนดน (สตง.) ตรวจสอบพบวา อบต.ไผพระ ซอทดน

ของสหกรณการเชาซอทดนบางไทร จำากด ซงมนายก อบต.

ไผพระ ดำารงตำาแหนงกรรมการในขณะนน ในราคา 2.4 ลาน

บาท ซงสงกวาราคาประเมนท 1.26 ลานบาท

• เทศบาลนครลำาปางดำาเนนการจดซอทดนเพอกำาจดขยะ

มลฝอยประมาณ 260 ไร โดยใชงบประมาณ 24.69 ลาน

บาท หรอประมาณไรละ 92,000 บาท แต สตง. ตรวจ

สอบพบวา เจาของทดนไดรบเงนเพยงไรละ 30,000

บาท ขณะทนายหนาคาทดนกลมหนงไดรบผลประโยชน

จากสวนตาง 60,000 บาท โดยนายหนาขอซอทดน

จากเจาของทดนและขายทดนใหคณะกรรมการจดซอ

ทดน ซงถอวาผดกฎระเบยบของราชการทกำาหนดใหคณะ

กรรมการจดซอทดนตองตดตอกบเจาของทดนโดยตรง

อกทงเจาหนาทของเทศบาลยงสงจายเงนใหแกนายหนา

ซงขดกบกฎระเบยบทกำาหนดใหตองจายเงนกบเจาของ

ทดนโดยตรงอกเชนกน

ขนตอนการพจารณา คณสมบตของผเสนอราคา

เจาหนาทของ อปท. กำาหนดเงอนไขทไมเปดโอกาสให

บคคลทวไปแขงขนเสนอราคาอยางเปนธรรม เชน

• ในป 2548 อบจ.สกลนคร ไดรบเงนอดหนนเพอดำาเนน

โครงการสงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

เพอการศกษาใหแกโรงเรยน วงเงน 43.7 ลานบาท โดย

โครงการนใหโรงเรยนเปนผเลอกซอเครองคอมพวเตอร

และโปรแกรมทตองการ แตปลด อบจ.สกลนคร สง

บนทกเสนอความคดเหนใหแตละโรงเรยนในเขตพนท

การศกษา เขต 1 จดซอเครองคอมพวเตอรและโปรแกรม

ทมคณลกษณะตามบนทกดงกลาว โดยคณลกษณะของ

โปรแกรมคลายกบโปรแกรมบทเรยนชด Edu Pac CAI

ของรานคาแหงหนงซงเปนตวแทนจำาหนายเพยงผเดยว

ในจงหวด

• ในป 2551 สตง. ตรวจสอบพบวา เทศบาลเมองตำาบล

ปากแพรก (ปจจบนคอเทศบาลเมองทงสง) จงหวด

นครศรธรรมราช ดำาเนนการจดจางงานกอสรางระบบ

กำาจดขยะครบวงจร วงเงน 15.6 ลานบาท โดยใชวธ

196

Page 164: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

ประกวดราคา แตกำาหนดคณสมบตผเสนอราคาวา ตองม

ผลงานการกอสรางระบบกำาจดมลฝอย ระบบบำาบดนำาเสย

อาคาร และถนนของราชการสวนทองถนหรอรฐวสาหกจ

มลคารวมกนไมนอยกวา 100 ลานบาท อนเปนการกำาหนด

ผลงานเกนกวารอยละ 50 ของวงเงนงบประมาณ ซงขดกบ

กฎระเบยบ และกดกนผรบจางบางราย

นอกจากน ยงมกรณเจาหนาทของ อปท. กดกนผเสนอราคา

บางราย โดยไมเผยแพรประกาศการจดซอจดจางใหผขายและ

ผรบจางทราบโดยทวกน หรออางเหตผลหรอเกณฑบางประการ

ซงเปนการตดสทธของผเสนอราคาบางราย ทงทประกาศการ

ประกวดราคาไมไดกำาหนดเกณฑดงกลาว เชน

• อบต.บานเหลา จงหวดมกดาหาร จดซอจกรอตสาหกรรม

เปนเงน 2.9 ลานบาท ดวยการประกวดราคา ซงในป 2551

สตง. ตรวจสอบพบวา มผเสนอราคามาอยางถกตอง 4 ราย

จาก 11 ราย แตคณะกรรมการพจารณาผลการประกวด

ราคารบไวพจารณาเพยงรายเดยว โดยอางเหตผลวาผเสนอ

ราคารายอนมสำานกงานอยไกล จงไมสะดวกใหบรการหลง

การขาย บางรายไมไดเสนอการจดอบรม แตเสนอวาหาก

จกรชำารดจะซอมแซมใหภายใน 2-3 วน ซงคณะกรรม

การฯ เหนวานานเกนไป ทงทประกาศการประกวดราคา

มไดกำาหนดวาผเสนอราคาตองจดอบรม และกำาหนดวาตอง

ซอมแซมจกรไมเกน 15 วน

• เทศบาลเมองมกดาหารดำาเนนการจางเหมากอสรางระบบ

ระบายนำาและขยายชองจราจร วงเงน 10.5 ลานบาท โดย

วธประกวดราคา แตเจาหนาทไมไดเผยแพรประกาศการ

ประกวดราคา และยงปลอมหลกฐานการเผยแพรประกาศ

ราคา ซงในป 2550 สตง. ตรวจสอบพบวา ผรบจางไดจาย

เงนใหเจาหนาท 1 ลานบาท เปนคาตอบแทนสำาหรบการ

ชวยเหลอใหไดเปนคสญญา

ในบางกรณ ผขายและผรบจางบางรายกดกนไมใหผอนเสนอ

ราคา โดยอาจใชกำาลงหรอใหเงนตอบแทน เชน

• ป 2554 อบจ.สระแกว จดการประมลเพอจางปรบปรง

ระบบภมทศนบรเวณอาคารสำานกงาน อบจ. วงเงน

กอสรางประมาณ 10 ลานบาท โดยกำาหนดใหผท

ตองการเสนอราคาซอเอกสารการประมลระหวางวนท

8-22 เมษายน แตปรากฏวามกลมบคคลยนอยบรเวณ

หนาสำานกงาน อบจ. และอางวาหางหนสวนจำากด

ส.วรยะ ซงเจาของเปนญาตของ เสนาะ เทยนทอง ได

รบจางงานนแลว พรอมทงเสนอเงน 10,000 บาทใหแก

เจาหนาทของ อบจ. เพอใหชวยกดกนตวแทนของบรษทอน

ซอเอกสารการประมล

ขนตอนการทำาสญญา และการตรวจรบงาน

เจาหนาทของ อปท. กำาหนดเงอนไขในสญญาททำาใหภาค

รฐเสยเปรยบ โดยกำาหนดใหสงมอบสนคาและงานทมคณภาพ

และมลคาตำากวาคาตอบแทนทจายใหแกผขายและผรบจาง

หรอโดยตดทอนงานภายหลงทำาสญญา โดยไมไดแกไขสญญา

เพอลดผลตอบแทน นอกจากน คณะกรรมการตรวจรบงานยง

ตรวจรบการสงงานและอนมตใหจายคาตอบแทน ทงทงานไมม

คณภาพหรอไมครบตามทกำาหนดในสญญา ตวอยางเชน

• ในป 2549 อบต.กมลา จงหวดภเกต จดจางโครงการ

กอสรางเขอนและบรณะถนน วงเงน 20 ลานบาท ตอมา

สตง. ตรวจสอบพบวา นายก อบต. นำาแบบรปรายการ

และใบแจงประมาณราคาของบรษททปรกษาซงไมมผลง

นามรบผดชอบ มาใชเปนเอกสารแนบทายสญญาแทน

เอกสารของฝายโยธาธการ โดยการกระทำาดงกลาวมผล

ในการลดมลคาของการกอสรางลงเหลอ 14.6 ลานบาท

อกทงผควบคมงานและคณะกรรมการตรวจจางไดตรวจ

และรบรองงานงวดท 2 ตามสญญา พรอมทงจายเงนใหผรบจาง

5 ลานบาท ทงทผรบจางมไดกอสรางถนน เพราะแขวงการทาง

ภเกตไดกอสรางไวแลว นอกจากน อบต.กมลา ยงลดคาปรบการ

197

Page 165: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

สงมอบงานลาชา โดยผรบจางสงงานเกนเวลาทกำาหนดใน

สญญา 208 วน แต อบต. คดคาปรบเพยง 55 วน

สถานะของคด• รายงานผลการปฏบตงานประจำาปงบประมาณ

2551 ของ สตง. ระบวา การสมตรวจการจดซอ

จดจางของหนวยราชการพบวาม อบจ. รอยละ 66

เทศบาลรอยละ 47 และ อบต. รอยละ 40 ทำาผดกฎ

ระเบยบ ขณะทมหนวยราชการสวนกลางและสวน

ภมภาคททำาผดกฎระเบยบ รอยละ 25

• ป 2552 สำานกนายกรฐมนตรรายงานตอคณะ

รฐมนตรวา อปท. เปนหนวยงานรฐทถกแจงวาม

การทจรตมากทสด คอ 139 เรอง จากทงหมด

335 เรอง

• คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรต

แหงชาต (ป.ป.ช.) ระบวา ในชวงป 2544-2552

อปท. เปนหนวยงานรฐทถกกลาวหาวามการทจรต

มากทสดถง 7,452 เรอง โดยมเจาหนาท อปท.

ถกกลาวหา 13,683 ราย และในป 2555 รอยละ

40 ของคดทเขาสการพจารณาของ ป.ป.ช. เปนการ

ทจรตของ อปท.

ผลกระทบตอประชาชน

• การทจรตในการจดซอจดจางทำาใหงบประมาณของภาครฐ

รวไหล ประชาชนสญเสยโอกาสในการไดรบประโยชนจาก

การใชจายงบประมาณดงกลาว

• รายงานผลการปฏบตงานประจำาปงบประมาณ 2551 ของ

สตง. ระบวา จากการสมตรวจการจดซอจดจาง อปท. หลาย

แหง พบวา มการทำาผดกฎระเบยบและมการทจรต สงผลให

ภาครฐเสยหายประมาณ 120 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ

50 ของมลคาความเสยหายทงหมดของหนวยราชการทถก

สมตรวจ

• ป 2552 สำานกนายกรฐมนตรรายงานตอคณะรฐมนตร

วา การทำาผดกฎระเบยบและการทจรตของ อปท. ทำาให

เกดความเสยหายแกรฐประมาณ 519 ลานบาท หรอคด

เปนรอยละ 30 ของมลคาความเสยหายของหนวยราชการ

ทงหมด

• ประชาชนไดใชบรการสาธารณะทไมมคณภาพ เชน ถนน

หรอเขอนทกอสรางไดไมครบตามแบบของฝายโยธาธการ

198

Page 166: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

เอกสารอางอง• ขาวการประชมคณะกรรมการ ป.ป.ช. ประจาวนองคารท 10 พฤศจกายน 2552.

• แฉทจรตงาบงบ อปท. ครองแชมปสงสด, หนงสอพมพ ไทยรฐ, 15 ธนวาคม 2552.

• ดวงมณ เลาวกล, การปฏรปการกระจายอำานาจการคลงสทองถน, กรงเทพฯ: เปนไท, 2555.

• ธรยทธ สาราญทรพย, การบรหารงานพสดขององคกรปกครองสวนทองถน, กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา, 2551. 

• ป.ป.ช.-สตง. ลาทจรตองคการปกครองทองถนผลาญงบแสนลาน, ASTV ผจดการออนไลน, 9 กรกฎาคม 2550.

• เปด 21 นกการเมองทองถนกบพวกถกเชอด ‘คอรรปชน-รวยผดปกต’ อดตบก กทม. เทศบาล อบต. เพยบ, มตชนออนไลน, 2 กรกฎาคม 2556.

• ‘วชา’ ชทจรตเชงนโยบายแพรสทองถน คดโกง 40% มาจาก อปท., มตชนออนไลน, 20 กรกฎาคม 2555.

• สานกงานการตรวจเงนแผนดน, รายงานผลการปฏบตงานประจำาปงบประมาณ 2550, 2550.

• สานกงานการตรวจเงนแผนดน. รายงานผลการปฏบตงานประจำาปงบประมาณ 2551, 2551.

• อปท. ครองแชมปโกงดบเพลงด ปปช. งด อสส., หนงสอพมพ ไทยโพสต, 18 สงหาคม 2553.

• อรทย กกผล, ความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม: กรณศกษาองคกรปกครองสวนทองถน (Conflict of Interest), 

ใน ความขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม, กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 2546.

• DSI จบสองลกนองนกการเมองดงคดฮวประมล อบจ.สระแกว 10 ลาน, ASTV ผจดการออนไลน, 24 พฤษภาคม 2554.

199

Page 167: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน

สถานะ• รายงานผลการปฏบตงาน ประจำปงบประมาณ 2551 ของ สตง. ระบวา การสมตรวจ การจดซอจดจางของหน�วยงาน ราชการ พบวาม อบจ. 66% เทศบาล 47% และ อบต. 40% ทำผดกฎระเบยบ ซ�งมากกวา หน�วยราชการสวนกลาง และสวนภมภาค

ผลกระทบต�อประชาชน• รายงานผลการปฏบตงาน ประจำปงบประมาณ 2551ของ สตง. ระบวา จากการสมตรวจการจดซอจดจาง อปท. หลายแหง ทำผดกฎระเบยบและมการทจรต ซ�งทำใหภาครฐเสยหายประมาณ 120 ลานบาท หรอคดเปน 50% ของมลคาความเสยหายทงหมด ของหน�วยราชการทถกสมตรวจ

• ประชาชนไดใชบรการสาธารณะ ทไมมคณภาพ เชน ถนน สะพาน หรอเขอน ทไมสามารถใชงานได

องค�กรปกครองส�วนท�องถ�น:

ทจร�ตจดซอจดจ�างครบวงจร

32

ป� 2554 ประเทศไทยมองค�กรปกครองส�วนท�องถ�น (อปท.) 7,853 แห�ง แบ�งเป�น อบจ. 75 แห�ง เทศบาล 1,619 แห�ง อบต. 6,157 แห�ง และ อปท. รปแบบพ�เศษอก 2 แห�ง (กรงเทพฯ และเมองพทยา) โดย อปท. ทวประเทศมงบประมาณเพ��มข�น อย�างต�อเนอง ในป� 2555 อปท. มรายได� 529,978 ล�านบาท หร�อ 26.77% ของรายได�รฐ

อย�างไรกตาม การทจร�ตเป�นส�งทอย�ค�กบ อปท. หลายแห�ง โดยเฉพาะในการจดซอจดจ�าง ซงมตวอย�างของการทจร�ตในทกขนตอน ตงแต�ตงโครงการไปจนถงตรวจรบงาน

5 รปแบบการทจร�ต

01 02 03 04 อปท. ตงโครงการซำซอน กบโครงการของหน�วยงานอน หรอตงใจทำกจกรรมไมตรงกบวตถประสงคของโครงการ แตเปนประโยชนตอเอกชน ทรบงาน

เจาหนาทแบงการจดซอจดจางในโครงการเปนหลายงวด เพอใชวธตกลงราคา ซ�งงายตอการทจรต

ตงราคาจดซอจดจางสงเกนจรง เพอเออประโยชนแกเอกชนทรบงาน ซ�งจะแบงผลประโยชนกลบมาใหกบเจาหนาทในภายหลง

กดกนผเสนอราคารายอน โดยไมเผยแพรประกาศ การจดซอจดจาง หรอตดสทธ ผเสนอราคาบางรายอยาง ไมเปนธรรม

05 ทำสญญาใหภาครฐเสยเปรยบ และตรวจรบงานทงทงานไมมคณภาพหรอไมครบตามสญญา

งบ อปท.

• สตง. พบวา อปท. จดซอจดจาง ผดกฎระเบยบในแตละขนตอน ดงน� • การกำหนดโครงการ และวธการ 2.65% ของกรณ� ทตรวจพบ • การกำหนดราคา 35.34% ของกรณ�ทตรวจพบ • การพจารณาคณสมบต ของผเสนอราคา 14.79% ของกรณ�ทตรวจพบ • การทำสญญา 36.97% ของกรณ�ทตรวจพบ • การตรวจรบงาน 10.25% ของกรณ�ทตรวจพบ

• ชวงป 2544-2552 อปท. เปนหน�วยงานทถกกลาวหาตอ ป.ป.ช. วามการทจรตมากทสด (7,452 เรอง) โดยเฉพาะเรอง การจดซอจดจาง โดยมผ ถกกลาวหา 13,683 คน และ ในป 2555 คดทอยในการพจารณาของ ป.ป.ช. เปนคดการทจรต ของ อปท. ถง 40%

201200

Page 168: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

33 ทำาผดจายถก-ทำาถกจายแพง วบ�กกรรมแรงง�นต�งด�ว

ปมหลงจากสถตของสำานกบรหารแรงงานตางดาว ในเดอนเมษายน 2555 พบวา มแรงงานตางดาว

ไดรบใบอนญาตทำางานทงสน 1,752,100 คน ในจำานวนนมเพยง 839,913 คน หรอรอยละ 47.9

ทผานการเขาเมองอยางถกกฎหมาย

สภาวะแรงงานไทยในชวงป 2550-2555 จากการคาดการณโดยกระทรวงแรงงาน พบวา

ความตองการแรงงานระดบลางจะเพมขนอก 300,000 คน ขณะทแรงงานไทยทจบชนมธยมศกษา

ปท 3 รองรบไดเพยง 100,000 คนเทานน ทำาใหความตองการแรงงานตางดาวพงสงขน การ

บรหารจดการดานแรงงานตางดาว ทงดำาเนนการกบกลมทลกลอบเขามาอยางผดกฎหมายและ

ควบคมการเขาเมองอยางถกกฎหมายจงเปนสงทตองใหความสำาคญเรงดวน

รฐบาลไทยโดยรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศและรฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน

ไดลงนามในบนทกความเขาใจวาดวยความรวมมอ (MOU) ดานการจางแรงงานกบสาธารณรฐ

ประชาธปไตยประชาชนลาวเมอวนท 18 ตลาคม 2545 ตอมาไดลงนามกบราชอาณาจกรกมพชา

เมอวนท 31 พฤษภาคม 2546 และลงนามกบสหภาพพมาเมอวนท 21 มถนายน 2546

เมนคอรรปชน202

Page 169: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ตอมาในชวงป 2552-2555 มการจดการแรงงานตางดาวอยางเปนระบบยงขน โดยอนญาต

ใหแรงงานทเขามาโดยผดกฎหมายสามารถลงทะเบยนแรงงานตางดาวและพสจนสญชาต เพอนำาไป

สกระบวนการทถกกฎหมาย (legalization) และผอนผนใหแรงงานตางดาวทำางานในประเทศไทย

ตอไปได

อยางไรกด การบรหารจดการแรงงานตางดาวของไทยกลบไมมความคบหนาเทาทควร

เนองจากกฎระเบยบทขาดความยดหยน และการใหนำาหนกกบความมนคงของชาตมากกวามตดาน

เศรษฐกจและความมนคงของมนษย ยงไปกวานน การดำาเนนการแบบผดกฎหมายยงมคาใชจาย

นอยกวา รวดเรวกวา และเกดประโยชนกบทงแรงงานตางดาว นายจาง นายหนา และในบางกรณ

ครอบคลมถงเจาหนาทของรฐดวย

เสนทางผลประโยชนการนำาแรงงานตางดาวเขามาทำางานในประเทศไทยอยาง

ถกกฎหมายตามขอตกลง (MOU) มขนตอนและคาใชจายดงน

1. การแจงความตองการจางแรงงานตางดาว (โควตา) และการยนคำารอง ขอนำาเขาแรงงานตางดาว

1.1 นายจางหรอสถานประกอบการแจงความตองการจาง

แรงงานตางดาว ณ สำานกจดหางานกรงเทพเขตพนท 1-10 หรอ

สำานกงานจดหางานจงหวดทคนตางดาวจะไปทำางาน

ชองท�งห�ผลประโยชน: นายจางหรอสถานประกอบการ

มกแจงความตองการแรงงานตางดาวมากกวาจำานวนทตองการ

ถาไดตามทขอกอาจนำาโควตาทไดไปขายตอใหผประกอบการ

รายอน หรอไมกขอโควตาไวเฉยๆ แตยงใชแรงงานตางดาวแบบ

ผดกฎหมายทงหมด เนองจากการพสจนทราบชอและเอกลกษณ

บคคลแรงงานตางดาวเปนเรองททำาไดยาก เพราะหลายคนไมม

เอกสารจากประเทศของตน และในหลายกรณ การขอโควตา

เกนกเปนการลดภาระคาใชจายของนายหนาทรบดำาเนนการแทน

เพราะคาใชจายคดตามจำานวนครงทยนคำารอง

ค�ใชจ�ยในก�รดำ�เนนก�ร: 1,500-5,000 บาท

1.2 เมอนายจางหรอสถานประกอบการไดรบอนญาตให

จางแรงงานตางดาว กรมการจดหางานจะออกหนงสอยนยนการ

มโควตาจางแรงงานตางดาวใหกบนายจางหรอสถานประกอบการ

ชองท�งห�ผลประโยชน: ในขนตอนน หากผไดรบ

อนญาตไดรบโควตาเกนความตองการ ผนนกอาจนำาโควตา

แรงงานตางดาวไปจดสรรลงในอตสาหกรรมหรอธรกจอนทตนเอง

เปนเจาของหรอเปนหนสวน หรอบางกรณอาจขายโควตาใหกบ

ผประกอบการรายอนทไมไดโควตา

ค�ใชจ�ยในก�รดำ�เนนก�ร: ประมาณ 1,000 บาท

(แตหากมการขายโควตาอาจมราคาถงหลกหมนบาท)

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 203

Page 170: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

2. การยนคำารองขอนำาแรงงานตางดาวเขามาทำางานในประเทศไทย

2.1 นายจางหรอสถานประกอบการทไดรบโควตาจาง

แรงงานตางดาว ยนคำารองขอนำาเขาแรงงานตางดาวตาม MOU

รวมถงสำาเนาหนงสออนญาตใหจางแรงงานตางดาวตามโควตา

หนงสอแตงตงใหบรษทจดหางานในประเทศตนทางดำาเนนการ

จดหาแรงงาน และตวอยางสญญาจางมาตรฐาน ตอกรมการจดหา

งาน กระทรวงแรงงาน

2.2 กรมการจดหางานตรวจสอบหลกฐานและเสนอตอ

กระทรวงแรงงาน เพอออกหนงสอแจงใหกระทรวงแรงงานของ

ประเทศตนทางทราบ

2.3 กรมการจดหางานสงเอกสารใหกบสถานทตของ

ประเทศตนทาง เพอใหสงตอเอกสารไปยงกระทรวงแรงงานของ

ประเทศตน

2.4 เมอบรษทจดหางานในประเทศตนทางหาคนงานได

แลว บรษทจะสงบญชรายชอของคนงานใหกระทรวงแรงงาน

ของประเทศตนทางประทบตราและลงนามรบรอง กอนจะสงมา

ใหนายจางหรอสถานประกอบการของไทยเพอดำาเนนการตอไป

ชองท�งห�ผลประโยชน: ในขน 2.1-2.4 จะมการ

ขอใบอนญาตออกหนงสอไปมาระหวางหนวยงานภาครฐของ

ประเทศไทยและประเทศตนทาง ซงสวนมากจะดำาเนนการโดย

นายหนาหรอบรษทจดหางานในสองประเทศ ทำาใหมการจาย

สนบนหรอ ‘คานำารอนนำาชา’ ในทกขนตอน หลายครงนายหนา

หรอบรษทจดหางานทคนเคยกบหนวยงานภาครฐ อาจดำาเนนการ

แบบรวบรด ซงเหมาะสำาหรบนายจางทตองการใชแรงงานตางดาว

แบบทนทวงทและจำานวนมาก แตผประกอบการหรอนายจางรายนน

กจะตองเสยคาใชจายเพมเตมใหนายหนาหรอบรษทจดหางาน

ทำาใหเกดกลมอทธพล โดยเฉพาะอยางยงในประเทศตนทาง

ค�ใชจ�ยในก�รดำ�เนนก�ร: 3,000-9,000 บาท

(แตกตางกนไปตามประเทศตนทางและความสลบซบซอนของ

แตละกรณ โดยมากเปนคาธรรมเนยม แตการทำาถกกฎหมายกยง

มคานำารอนนำาชาระหวางการดำาเนนการเพออำานวยความสะดวก)

3. การขอใบอนญาตทำางาน

3.1 เมอนายจางหรอสถานประกอบการไดรบรายชอ

แรงงานตางดาวทผานการรบรองอยางเปนทางการ ใหยนรายชอ

และหนงสอของนายจางซงระบดานพรมแดนทคนตางดาวจะ

เดนทางผาน พรอมคำาขออนญาตทำางาน แทนแรงงานตางดาว

ณ สำานกงานจดหางานจงหวดทสถานททำางานของแรงงาน

ตางดาวตงอย สวนในเขตกรงเทพฯ ใหยนเอกสาร ณ กองการ

จดระบบการนำาเขาแรงงานตางดาว พรอมเอกสารประกอบ

3.2 สำานกงานจดหางานจงหวดสงบญชรายชอใหกบกรม

การจดหางาน โดยกรมการจดหางานจะแจงสถานทตหรอสถาน

กงสลไทยในประเทศตนทาง รวมถงสำานกงานตรวจคนเขาเมอง

เพอดำาเนนการออกวซาและอนญาตใหพำานกอยในประเทศไทย

ชองท�งห�ผลประโยชน: ในขนตอนนการปลอม

เอกสารราชการมกเกดขนบอยครง ไมวาจะเปนจำานวนแรงงาน

ตางดาวทไดรบอนมต จำานวนทจะเดนทางไปยงดานพรมแดน

ดานพรมแดนทระบ และทสำาคญคอขนตอนการขอวซามา

ทำางานในประเทศไทย ซงบรษทนายหนาหรอกลมผมอทธพล

ในการจดหาแรงงานจากประเทศตนทางมกจะเรยกคาตอบแทน

ทำาใหผประกอบการตองเสยคาใชจายใหบรษทนายหนาทรบ

ดำาเนนการขอวซาเขาประเทศไทยชนดยากทจะตอรอง

ขณะเดยวกน การแจงรายชอและจำานวนแรงงานตางดาว

กบกรมการจดหางานกมกเกดความคลาดเคลอน บอยครง

มการเรยกเกบคาดำาเนนการตางๆ เพมจากคาธรรมเนยม เพอ

เปนการอำานวยความสะดวกในการดำาเนนการทางเอกสารของ

ทงสองประเทศ

ค�ใชจ�ยในก�รดำ�เนนก�ร: 3,000-4,000 บาท

4. การออกใบอนญาตทำางานของแรงงานตางดาว

4.1 บรษทจดหางานในประเทศตนทาง นำาแรงงาน

ตางดาวไปยนขอรบการตรวจลงตราเขาประเทศไทย ณ สถาน

ทตหรอสถานกงสลของไทยทตงอย ณ ประเทศตนทาง

204

Page 171: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

4.2 เมอแรงงานตางดาวไดรบวซาเขามาทำางานประเทศไทย

และผานดานตรวจคนเขาเมอง จะไดรบการประทบตราอนญาตให

อยในราชอาณาจกรไทย 2 ป จากนนนายจางจะตองพาแรงงาน

ตางดาวไปตรวจสขภาพภายใน 3 วน และยนคำารองขอรบ

ใบอนญาตทำางานภายในระยะเวลาทกำาหนด

4.3 แรงงานตางดาวทขอใบอนญาตทำางานจะตองจายคา

ธรรมเนยม (ปละ 1,800 บาท) ใบอนญาตทำางานตามระยะเวลา

ทแรงงานตางดาวขออนญาตทำางาน แตไมเกน 1 ป

ชองท�งห�ผลประโยชน: ขนตอนนคอนขางตรงไป

ตรงมา แตเนองจากมหลายขนตอน และทกขนตอนมคาใชจาย

อกทงการดำาเนนการตองทำาทกป ทำาใหนายจางอาจใชวธให

นายหนาไปดำาเนนการแทน ซงหลายครงนายหนาจะจายเงนให

กบเจาหนาทของรฐเพอใหอำานวยความสะดวก

ค�ใชจ�ยในก�รดำ�เนนก�ร: ประมาณ 5,000 บาท

ตอป (รวมคาตรวจลงตรา คาตรวจสขภาพ คาตออายใบอนญาต

และอนๆ)

นอกจากนยงมคาใชจายอนๆ ในกระบวนการยนคำารอง

ขอใบอนญาตทนายหนาเรยกเกบจากนายจางรายละประมาณ

4,000-5,000 บาท ทำาใหคาใชจายในการนำาแรงงานตางดาว

เขามาทำางานโดยถกกฎหมายอยทประมาณ 17,500-29,000 บาท

ตอคน แตกตางกนไปตามประเทศตนทางและธรกจทดำาเนนการ

ขณะทแรงงานตางดาวในฐานะนกทองเทยวซงเขามาทำางาน

โดยผดกฎหมาย มคาใชจายประมาณ 3,000-4,000 บาทตอ

คน มหนำาซำาระยะเวลาทใชในการดำาเนนการกแตกตางกนมาก

โดยคาเฉลยของระยะเวลาการขอวซานกทองเทยวอยท 1-2

สปดาห ขณะทกระบวนการนำาเขาแรงงานตางดาวถกกฎหมาย

อยท 3-6 เดอน

ดวยเหตทการนำาเขาแรงงานตางดาวอยางถกกฎหมายตาม

MOU มคาใชจายสงกวาการนำาเขาแรงงานตางดาวแบบนกทองเทยว

กวา 10 เทา ทำาใหเกดแรงจงใจในการหาผลประโยชนจากทงฝาย

นายจาง บรษทนายหนา รวมถงแรงงานตางดาวเอง โดยนายจาง

มแรงจงใจเรองคาใชจายทลดลงและมอำานาจตอรองเหนอแรงงาน

ตางดาวทมสถานะผดกฎหมาย ขณะทแรงงานตางดาวหากเขา

ประเทศอยางถกกฎหมายกตองเสยคาใชจายสงกวา ซงรายได

ทไดรบกไมมากพอจะปลดหนสนจากการกยมมาดำาเนนการ

ใหถกกฎหมาย หลายรายจงอยในภาวะจำายอมทตองอยอยาง

ละเมดกฎหมาย

ผลกระทบตอประชาชน

• นายจางทจางแรงงานตางดาวแบบถกกฎหมายตอง

เสยคาใชจายและเสยเวลามากกวาการจางแรงงาน

ตางดาวแบบผดกฎหมายมาก

• แรงงานตางดาวหรอนายจางถกเรยกเกบสนบนโดย

ผมอทธพลหรอเจาหนาทของรฐ

• แรงงานตางดาวทรฐไมสามารถดแลไดมจำานวน

มากขน ซงอาจสงผลตอความมนคงและปญหาการ

ควบคมโรคตดตอ

เอกสารอางอง• กรมการจดหางาน, ขนตอนการขนทะเบยนแรงงานตางดาว, http://www.doe.go.th/

download/foreign.html

• ยงยทธ แฉลมวงษ และฉลองภพ สสงกรกาญจน, การจดการแรงงานอพยพตางชาต

ในระยะยาว, โครงการ A Policy Study on the Management of Undocumented 

Migrant Workers in Thailand, สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต, 2539.

• สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, สถตเผยแพร

แรงงานตางดาว, http://social.nesdb.go.th/social/Default.aspx?tabid=131

205

Page 172: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน

ผลกระทบต�อประชาชน

• นายจางทจางแรงงานตางดาว แบบถกกฎหมายตองเสยคาใชจาย และเสยเวลามากกวาการจางแรงงานตางดาวแบบผดกฎหมายมาก ทำใหเกดตนทนสง

• แรงงานตางดาวหรอนายจาง ถกเรยกเกบสนบนโดยผม อทธพลหรอเจาหนาทของรฐ

• ประเทศไทยมแรงงานตางดาว ทรฐไมสามารถดแลไดมากขน ซ�งอาจสงผลตอความม�นคงและ ปญหาการควบคมโรคตดตอ

แรงงานต�างด�าว:

ทำผดจ�ายถก ทำถกจ�ายแพง

32

เดอนเมษายน 2555 มแรงงานต�างด�าวทได�รบ ใบอนญาตทำงานในประเทศไทยทงหมด ประมาณ 1.8 ล�านคน ในจำนวนนมน�อยกว�าคร�ง ทผ�านการเข�าเมองโดยถกกฎหมาย ซงสาเหตหลก คอขนตอนตามกฎหมายทย�งยากและมค�าใช�จ�ายสง โดยหากดำเนนการอย�างถกกฎหมาย นายจ�าง ต�องเสยค�าใช�จ�ายมากกว�าการจ�างแบบผดกฎหมายถงประมาณ 7 เท�า (ข�นอย�กบสญชาตและระยะเวลา รบประกนการจ�างงาน) และอาจต�องใช�เวลา มากกว�า 90 วน ขณะทการนำเข�าแรงงาน แบบผดกฎหมายใช�เวลาเพ�ยง 7-14 วนเท�านน

นอกจากน ขนตอนทย�งยากเหล�านยงเออ ให�เจ�าหน�าทบางส�วนเร�ยกรบผลประโยชน� เพ�อแลกกบการอำนวยความสะดวกในแต�ละขนตอน

1

ค�าดำเนนการในแต�ละขนตอน (ถกกฎหมาย) ต�อคน

01 นายจางแจงความตองการจางแรงงานตางดาว ประมาณ 1,500-5,000 บาท

02 กรมการจดหางานออกหนงสอยนยนการมโควตา ประมาณ 1,000 บาท

03 นายจางยนคำรองขอนำ แรงงานตางดาวเขามาทำงาน ประมาณ 3,000-9,000 บาท

04 นายจางยนขอใบอนญาต ทำงานแทนแรงงานตางดาวประมาณ 3,000-4,000 บาท

05 การนำแรงงานตางดาวเขา ประเทศและการออกใบอนญาตทำงาน ประมาณ 5,000 บาทและคาใชจาย ‘อนๆ’ประมาณ 4,000-5,000 บาท

17,500-29,000บาท

ใช�เวลา

90-180 วน

ถกกฎหมาย

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

3,000-4,000 บาท

ใช�เวลา

7-14 วน

ผดกฎหมาย

207206

Page 173: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

33 ‘องคก�รค�ครสภ�’ งาบจดซออปกรณก�รเรยน

ปมหลง‘องคการคาของ สกสค.’ หรอ องคการคาของครสภาในอดต เปนหนวยงานในสงกดสำานกงาน

คณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) ตาม

พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546 มภารกจหลกคอการหาประโยชน

ใหแก สกสค. และการผลต จำาหนาย และพฒนาหนงสอ สอการเรยนการสอน ตามหลกสตรของ

กระทรวงศกษาธการ

ปจจบน องคการคาของ สกสค. มรานศกษาภณฑพาณชย 9 สาขา มรานคาตวแทนกระจาย

อยทวประเทศ มโรงพมพ 1 แหง และโรงงานผลตอปกรณการศกษาอก 2 แหง สวน สกสค. ม

สถานะเปนนตบคคล มหนาทหลกคอการดแลสวสดการของครและบคลากรทางการศกษา

ในป 2554 เกดเหตการณนำาทวมภาคใต บรษท บางกอกเอนเตอรเทนเมนต จำากด ผดำาเนน

กจการสถานวทยโทรทศนไทยทวสชอง 3 ไดตดตอซออปกรณการเรยนการสอนมลคาประมาณ

3.6 ลานบาทกบองคการคาของ สกสค. เพอบรจาคใหกบโรงเรยน 158 แหงในจงหวดกระบ

นครศรธรรมราช และชมพร อยางไรกตาม การจดซอครงนกลบเกดการทจรตโดยผอำานวยการ

องคการคาฯเอง

เมนคอรรปชน208

Page 174: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เสนทางผลประโยชน การจดซอครงนเรมตนจาก สหภพ โสตทพย บรรณาธการขาวสงคม-อาชญากรรม สถาน

วทยโทรทศนไทยทวสชอง 3 สงซออปกรณการเรยนการสอนกบองคการคาฯ โดยทำาหนงสอ

ลงวนท 25 พฤษภาคม 2554 ถง สนตภาพ อนทรพฒน ผอำานวยการองคการคาฯ และอดตสมาชก

วฒสภา จงหวดนาน หลงจากไดรบหนงสอ สนตภาพไดอนมตการขาย พรอมทงใหสวนลดตาม

หลกเกณฑปกตของลกคาทวไป และใหองคการคาฯ ดำาเนนการจดสงอปกรณการเรยนการสอน

ใหเปนรายโรงเรยน

อยางไรกตาม วนท 26 พฤษภาคม 2554 สนตภาพไดแกไขรายละเอยดสำาคญบางประการใน

เอกสารการอนมต โดยเปลยนวธการซอขายจากเดมทขายใหกบชอง 3 โดยตรงแลวใหสวนลดตาม

หลกเกณฑปกตของลกคาทวไป เปนการขายผานผประสานการขายและใหสวนลดตามหลกเกณฑ

ของผประสานการขาย แตยงคงใหองคการคาฯ เปนผจดสงอปกรณการเรยนการสอน ซงขดกบ

ระเบยบขององคการคาฯ ทกำาหนดใหผประสานการขายตองรบหนาทจดสงสนคาไปยงลกคา

ตอมา นองสาวของสนตภาพ ไดขอใหองคการคาฯ แตงตงตนเปนผประสานการขายหรอ

ตวแทนขายสนคาในเขตกรงเทพฯ และพนททนองสาวของสนตภาพคนเคย แตการขอเปนผประสาน

การขายมความผดปกตในเรองวนเวลา กลาวคอ องคการคาฯ ลงทะเบยนรบหนงสอขอเปน

ผประสานการขายในวนท 2 มถนายน 2554 แตในหนงสอกลบลงวนท 24 พฤษภาคม 2554

ยงไปกวานน ในวนท 15 มถนายน 2554 สนตภาพไดแตงตงนองสาวเปนผประสานการขาย

แตสญญาดงกลาวมผลตงแตวนท 25 พฤษภาคม 2554 ถงวนท 24 พฤษภาคม 2555 ซงเทากบ

มผลยอนไปถงการสงซอของชอง 3

ทงน แมสญญากำาหนดใหนองสาวของสนตภาพจดหาพาหนะและรบภาระคาใชจายในการ

จดสงสนคา แตสดทาย องคการคาฯ กเปนผจดสงสนคาใหกบโรงเรยน และนองสาวของสนตภาพ

ใหองคการคาฯ หกคาขนสงจากคาประสานการขาย

ตอมา สำานกบรหารการเงนและบญชขององคการคาฯ ปฏเสธการจายคาประสานดงกลาว

เพราะนองสาวของสนตภาพไมไดปฏบตตามสญญา และองคการคาฯ ไมมหลกเกณฑเรองการหก

คาขนสงสนคาจากคาประสานการขาย แตสนตภาพกลบอนมตการจายเงนแกนองสาวเปนกรณ

พเศษ โดยอางวาการขายผานผประสานงานเปนกลยทธการขายทลดขอจำากดในการแขงขนกบ

เอกชน และนองสาวของสนตภาพกยนยอมใหหกคาขนสงจากคาประสานการขาย องคการคาฯ

จงมไดเสยประโยชนแตอยางใด นอกจากน สนตภาพยงใหใชวธนเปนแนวทางในการปฏบตตอไป

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 209

Page 175: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

ผลกระทบตอประชาชน• การแกไขเอกสาร การทำาสญญายอนหลง และการปรบเปลยนกฎเกณฑบางประการ ทำาให

องคการคาฯ ตองจายคาประสานการขายเปนเงน 1.2 ลานบาท หรอเกอบรอยละ 50 ของ

มลคาการซอขาย ทงทองคการคาฯ ไมจำาเปนตองจางผประสานงาน อกทงองคการคาฯ ตอง

เปนผจดสงอปกรณการเรยนการสอน เนองจากผประสานการขายไมไดจดสงสนคาตามสญญา

• การทจรตในองคการคาฯ สงผลเสยตอสวสดการของครทวประเทศ ซงในป 2553 มจำานวน

กวา 750,000 คน

สถานะของคด• ทประชมคณะกรรมการ สกสค. มคำาสงยายสนตภาพไปชวยราชการทสำานกงานคณะกรรมการ

สกสค. พรอมทงแตงตงคณะกรรมการตรวจสอบขอเทจจรง

• สำานกคดอาญาพเศษ 2 กรมสอบสวนคดพเศษ (ดเอสไอ) สรปผลการตรวจสอบขอเทจจรง

วา สนตภาพกระทำาการทจรตเพอเออประโยชนแกนองสาว อนเขาขายความผดตอตำาแหนง

หนาท จากนนดเอสไอไดสงผลการตรวจสอบขอเทจจรงใหกบคณะกรรมการปองกนและ

ปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) เพอดำาเนนการในขนตอไป

210

Page 176: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

เอกสารอางอง• กระบวนการทำาสญญาจดซอจดจางของ ‘องคการคาครสภา’ ภาคพเศษ (2) เปดเอกสาร

ชอง 3 สงซอตำาราเรยน, เวบไซต Thaipublica, 21 ธนวาคม 2554. 

• เปดสญญาจดซอจดจาง ‘องคการคาครสภา’ ภาคพเศษ, เวบไซต Thaipublica, 12 

ธนวาคม 2554. 

• สานกคดอาญาพเศษ 2 กรมสอบสวนคดพเศษ, รายงานผลการตรวจสอบขอเทจจรง กรณ

การรองเรยนเกยวกบการจดซอจดจางขององคการคาของสานกงานคณะกรรมการสงเสรม

สวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.). 

• สานกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ, สถตการศกษาของประเทศไทย ปการศกษา 2553, 2555.

211

Page 177: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน

หลงจากเหตการณ�นำท�วมภาคใต�ในป� 2554 ช�อง 3 ได�ตดต�อซออปกรณ�การเร�ยนการสอน จากองค�การค�าของสำนกงานคณะกรรมการ ส�งเสร�มสวสดการและสวสดภาพครและบคลากร ทางการศกษา (สกสค.) หร�อทร�จกกนในชอเดมว�า องค�การค�าของครสภา เพ�อบร�จาคให�กบโรงเร�ยน

ตามปกต องค�การค�าฯ จะเป�นผ�ขายโดยตรง และจะเป�นผ�จดส�งอปกรณ�การเร�ยนการสอน ให�กบโรงเร�ยน แต�ในกรณน ผอ. องค�การค�าฯ กลบเปลยนเป�นการขายผ�านผ�ประสานการขาย โดยให�ส�วนลดกบผ�ประสานการขาย แต�ยงคงให� องค�การค�าฯ เป�นผ�จดส�งอปกรณ�การเร�ยน การสอนเช�นเดม ซงขดกบระเบยบของ องค�การค�าฯ

ในเวลาตอมา นองสาวของ ผอ. ขอใหองคการคาฯ แตงตงตน เปนผประสานการขาย โดยลงนาม ในสญญาวนท 15 มถนายน 2554 แตสญญาดงกลาวกลบมผล ตงแตวนท 25 พฤษภาคม 2554 ซ�งเปนวนทชอง 3 ทำหนงสอ ส�งซอถงองคการคาฯ การซออปกรณการเรยนการสอน เพอบรจาคใหกบเดกนกเรยน ทประสบอทกภย จงถกใชเปน ชองทางในการเออประโยชนใหกบนองสาวของ ผอ.

บนได 2 ขน

01 ผอ.องคการคาฯ เปลยนวธการ ขายอปกรณการเรยนการสอน ใหกบชอง 3 จากเดมทเปน การขายโดยตรง เปนการขาย ผานผประสานการขาย จากนน จงแตงตงนองสาวของ ผอ. เปนผประสานการขาย และทำสญญายอนหลง

02 ผอ.องคการคาฯ อนมต การจายคาประสานการขาย ใหกบนองสาว ทงทมไดจดสง อปกรณการเรยนการสอน ตามทกำหนดในสญญา

สถานะ

• ทประชมคณะกรรมการ สกสค. มคำส�งยาย ผอ. องการคาฯ ไปชวยราชการทสำนกงาน คณะกรรมการ สกสค. พรอมทง แตงตงคณะกรรมการตรวจสอบ ขอเทจจรง

• กรมสอบสวนคดพเศษ สรปผลการตรวจสอบวา ผอ. องคการคาฯ กระทำการทจรต เพอเออประโยชนแกนองสาว และสงผลการตรวจสอบใหกบ ป.ป.ช. เพอดำเนนการในขนตอนตอไป

ความเสยหาย

การแกไขเอกสาร การทำสญญา ยอนหลง และการปรบเปลยน กฎเกณฑบางประการ ทำให องคการคาฯ ตองจายคาประสาน การขายเปนเงน 1.2 ลานบาท หรอเกอบ 50% ของมลคา การซอขาย ทงทองคการคาฯ ไมจำเปนตองจางผประสานงาน อกทงองคการคาฯ ตองเปน ผจดสงสนคา เน��องจากนองสาว ผอ. มไดจดสงสนคาตามสญญา

การทจรตในองคการคาฯ ทำให องคการคาฯ เสยผลประโยชน ซ�งสงผลเสยตอสวสดการของคร ท�วประเทศ ซ�งในป 2553 มจำนวนกวา 7.5 แสนคน

ทจร�ตองค�การค�าของ สกสค.:

ทำสญญาย�อนหลง เออประโยชน�พ�น�อง

34

213212

Page 178: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

35 เรองลบๆ ของทานผพพากษา

ปมหลงเมอวนท 20 ธนวาคม 2553 สบโชค สขารมณ ประธานศาลฎกา เปนประธานการประชม

คณะกรรมการตลาการ (ก.ต.) เพอพจารณาลงมตกรณมผรองเรยนวา สมศกด จนทกล ผพพากษา

ศาลอทธรณ มพฤตการณฉนชสาวกบหญงทมสามแลวและเรยกรบผลประโยชน โดยทประชม ก.ต.

เหนวา สมศกดกระทำาผดวนยรายแรงตามทมผรองเรยนจรง จงมมตใหไลออกจากราชการ โดย

ใหสำานกงานศาลยตธรรมทำาหนงสอเสนอโปรดเกลาฯ ใหพนจากตำาแหนง และเรยกคนเครองราช

อสรยาภรณทกชนยศ พรอมกบพจารณาเรองการดำาเนนคดอาญา

เมนคอรรปชน214

Page 179: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

รายงานการสอบสวนคณะกรรมการสอบสวนเรมตนจากการวนจฉยวา สมศกด จนทกล มความสมพนธฉนชสาว

กบหญงทมสามแลวจรงหรอไม

นาง ก. ซงเปนลกพลกนองกบนางสาว น. คอผกลาวหาวา สมศกดมความสมพนธฉนชสาว

กบนางสาว น. โดยนาง ก. ใหการวา ตนทำาหนาทเปนเลขานการของนางสาว น. มหนาทชวย

จดทำาเอกสาร ตดตองาน และชวยเลยงบตรของนางสาว น. ตอมา เมอนาง ก. รบรวา สมศกด

และนางสาว น. เขาไปในโรงแรมดวยกน จงนำาทะเบยนสมรสของนางสาว น. กบสาม รวมทง

สตบตรของบตรนางสาว น. กบสาม ใหสมศกดด เนองจากสงสารสามของนางสาว น. และบตร

กอนทตนจะถกนางสาว น. ไลออกจากงานในสำานกงานกฎหมาย ซงมททำาการอยภายในอรถของ

นางสาว น. และสาม

กรณดงกลาวคณะกรรมการสอบสวนวนจฉยวา สมศกดรวานางสาว น. มสามแลว ประกอบ

กบแผนบนทกภาพ (ดวด) ของนกสบทรบจางตดตามพฤตกรรมของนางสาว น. กปรากฏภาพรถของ

นางสาว น. โดยมสมศกดเปนผขบพาเขาไปในโรงแรมมานรด หลงจากนนประมาณ 1 ชวโมง รถ

คนดงกลาวจงออกจากโรงแรม และเมอพจารณารวมกบพฤตกรรมทแสดงถงความสนทสนมและ

ความไววางใจระหวางสมศกดกบนางสาว น. คณะกรรมการสอบสวนจงเหนวาสมศกดกบนางสาว น.

มความสมพนธกนลกซงเกนกวาในฐานะลกคากบเจาของอรถ (ตามทสมศกดใหถอยคำา)

กรณสบเนองจากเรองชสาว คอพฤตการณเรยกรบผลประโยชนจากคความในคด เพอแลก

กบการใหความชวยเหลอในคดความ โดยสมศกดถกกลาวหาวาใหนางสาว น. เปนผตดตอในการ

เรยกและรบเงนสนบน

กรณดงกลาวเรมตนจากการทนางสาว จ. ทนายความ ซงมสำานกงานกฎหมายทพทยา รบ

ดำาเนนการขอประกนตว ‘คารล’ ชาวตางชาตรายหนง ซงถกดำาเนนคด 3 คด โดยนางสาว จ. ยน

ขอประกนตว 3-4 ครง แตไมไดรบอนญาต คารลจงตองการหาทนายความคนใหม

นางสาว น. ใหถอยคำาวา ไดรบการตดตอจากนางสาว จ. ใหชวยหาทนายความประกนตวคารล

โดยนางสาว น. ตอบตกลง จากนนจงมการทำาบนทกขอตกลง ใจความวา คารลไดโอนเงนจำานวน 3.5

ลานบาท ใหนางสาว จ. เพอเปนคาใชจายในการยนขอประกนตวในคดอาญา 3 คด ซงนางสาว จ.

นำาเงนจำานวนดงกลาวฝากไวในบญชออมทรพยของธนาคารแหงหนง และระบชอหลานของนางสาว น.

เปนเจาของบญชรวม โดยหากสามารถดำาเนนการใหศาลมคำาสงอนญาตใหปลอยตวชวคราวไดทง

3 คด นางสาว จ. จะรวมลงลายมอชอถอนเงนทงหมดใหแกหลานของนางสาว น. ทนท

ตอมา หลงจากคารลไดรบการปลอยตวชวคราว กมการถอนเงนจำานวน 3.4 ลานบาท

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน 215

Page 180: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

(กอนหนานนมการถอนเงนไปแลว 100,000 บาท) จากบญช

ของนางสาว จ. และหลานของนางสาว น. กอนทเงนจำานวนนจะ

ถกฝากเขาบญชของนางสาว น. ในเวลาตอมา

จากการสอบสวนของคณะกรรมการ พบวา ในสำานกงาน

กฎหมายของนางสาว น. มภาพถายของสมศกดในเครองแบบ

ขาราชการตลาการประดบสายสะพายตดไวอยางเปดเผย โดย

นางสาว น. รบหนาทเปนผประสานงานดานคดใหแกลกความ

ทงทไมมความรทางดานกฎหมาย แตทำาบนทกขอตกลงรบประกน

ตวคารลซงเปนจำาเลยคดอาญา 3 คด ในอตราคาจางสงถง

3.5 ลานบาท (ซงเปนคาจางทสงผดปกตสำาหรบการขอประกน

ตวจำาเลยในคดอนาจารเดก ตามความเหนของคณะกรรมการ

สอบสวน) และมขอตกลงวาหากไมสามารถประกนตวไดจะ

คนเงนให โดยกอนหนานนไมมทนายความคนใดดำาเนนการ

ใหศาลอนญาตใหประกนตวได แสดงวาตองมผรกฎหมายให

คำาปรกษาแนะนำา ทำาใหนางสาว น. มนใจวาจะสามารถดำาเนนการ

ใหศาลอนญาตใหประกนตวได และขอเทจจรงกปรากฏวาคารล

ไดรบการประกนตว โดยมสมศกดเปนผอนญาตใหปลอยตว

ชวคราว 2 คด คณะกรรมการสอบสวนจงเชอวา สมศกดเปน

ผใหคำาปรกษาแนะนำานางสาว น. ในการดำาเนนการยนคำารองขอ

ปลอยตวชวคราว

เมอพจารณาประกอบกบความสมพนธฉนชสาวกบนางสาว

น. จงเชอไดวา สมศกดเปนผสนบสนนนางสาว น. ในการเรยก

รบผลประโยชนจากคารล เพอใหไดรบการปลอยตวชวคราว อน

เกดจากคำาสงอนญาตของสมศกด

คณะกรรมการสอบสวนจงเหนวา การกระทำาของสมศกด

“เปนการไมรกษาความลบของทางราชการมใหรวไหล ไมปฏบต

หนาทดวยความซอสตยสจรตเทยงธรรม ไมเคารพและปฏบต

ตามกฎหมายอยางเครงครดอยในกรอบศลธรรม จรยธรรม

และประเพณอนดงามของตลาการใหเปนทเชอถอศรทธาของ

บคคลทวไป ยนยอมใหผอนใชตำาแหนงหนาทของตนแสวงหา

ผลประโยชนอนมชอบ รบประโยชนจากบคคลอนเกยวเนอง

กบการปฏบตหนาทของผพพากษา และเปนการคบหาสมาคม

กบบคคลอนซงมสวนไดเสยและผลประโยชนเกยวกบคดความ

อนกระทบกระเทอนตอความเชอถอศรทธาของบคคลทวไป

ในการประสาทความยตธรรมของผพพากษา ดงน เปนการ

กระทำาผดวนยฐานไมรกษาวนยโดยเครงครด ไมปฏบตหนาท

ราชการดวยความระมดระวงมใหเสยหายแกราชการ ดวยความ

ซอสตยสจรตและเทยงธรรม ไมรกษาชอเสยงมใหขนชอวาเปน

ผประพฤตชว และไมถอและปฏบตตามระเบยบแบบแผนและ

ประเพณปฏบตของทางราชการและจรยธรรมของขาราชการ

ตลาการตามทคณะกรรมการตลาการกำาหนด กอใหเกดความ

เสยหายแกศาลยตธรรมและทางราชการอยางรายแรง”

216

Page 181: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

เอกสารอางอง• สานกงานศาลยตธรรม, รายงานการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนกรณ นาย

สมศกด จนทกล ผพพากษาศาลอทธรณ ซงถกกลาวหาวากระทำาผดวนยอยางรายแรง, 

2553.

217

Page 182: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชนเมนคอรรปชน

รายงานการสอบสวนของ คณะกรรมการสอบสวนระบวา หญงทเปนชสาวดงกลาว ทำขอตกลงรบดำเนนการขอ ประกนตวชาวตางชาตรายหน�ง ซ�งเปนจำเลยคดอาญา 3 คด ในอตราคาจาง 3.5 ลานบาท ทงทไมมความร ดานกฎหมาย และกอนหนานน ไมมทนายความคนใดดำเนนการ ใหศาลอนญาตประกนตวได ภายหลง จำเลยไดรบการ ประกนตว โดยมนายสมศกด เปนผอนญาต 2 คด

นายสมศกด จนทกล เป�นหนงใน 17 ผ�พ�พากษา ทพ�นจากตำแหน�งและถกเร�ยกคนเคร�องราช- อสร�ยาภรณ�ในช�วงป� 2551-2555 หลงจาก ถกร�องเร�ยนว�ามความสมพนธ�ฉนช�สาวกบหญง ทมสามแล�ว อนเป�นการประพฤตไม�อย�ในกรอบ ของศลธรรม และเร�ยกรบผลประโยชน�จากค�ความ เพ�อแลกกบการให�ความช�วยเหลอในคดความ

ช�สาวและเร�ยกรบผลประโยชน�:

เง�อนตายของท�านผ�พ�พากษา

35

2551 2552 2553 2554 25550

1

2

3

4

5

6

7

หน�วย: คน

ข�าราชการตลาการทพ�นจากตำแหน�งป� 2551-2555

คณะกรรมการสอบสวนจงเชอวา นายสมศกดเปนผสนบสนน หญงคนดงกลาวในการเรยกรบ ผลประโยชนจากจำเลยคนดงกลาว

คณะกรรมการสอบสวนเหนวา นายสมศกดทำความผด ตอประมวลจรยธรรมขาราชการ ตลาการ และผดวนยตาม พ.ร.บ.ระเบยบขาราชการฝาย ตลาการศาลยตธรรม พ.ศ. 2534 จงเหนสมควรใหไลออก

219218

Page 183: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เชคบล

ถงเวลาทประชาชนตองลกขนมาแสดงพลง ประกาศสงครามตอตานการทจรตคอรรปชนทกรปแบบ ดวยการเขามามสวนรวมในกระบวนการตรวจสอบ

Page 184: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

หนาทพลเมองด:ตดต�ม-ตรวจสอบ- รองเรยน-แจงเบ�ะแส

กรณศกษาทง 35 กรณ เปนตวอยางทแสดงใหเหนถงกระบวนการการทจรตและการ

หาผลประโยชน ซงเกดขนในองคกรตางๆ ทงภาครฐสวนกลาง ทองถน รฐวสาหกจ

ภาคเอกชน และยงเกดขนในโครงการตางๆ ครอบคลมเกอบทกมตของสงคม ทงดาน

เศรษฐกจ สวสดการสงคม การศกษา และอนๆ

การลดการทจรตและการหาผลประโยชนตองอาศยความรวมมอของทกภาคสวน

รวมทงภาคประชาชนซงเปนผเสยผลประโยชน รฐธรรมนญป 2540 ไดสรางกลไก

ทประชาชนสามารถมสวนรวมในการตรวจสอบการดำาเนนงานของภาครฐไดโดยตรง

เชน สทธการเขาถงขอมลขาวสารของภาครฐ และสทธการเขาชอเพอถอดถอนผดำารง

ตำาแหนงทางการเมอง กระนนกตาม ประชาชนยงใชกลไกการตรวจสอบเหลานได

คอนขางจำากด เนองจากกฎเกณฑการเขาถงขอมลขาวสารของภาครฐยงไมถกนำามา

ปฏบตอยางจรงจง และความเกรงกลวตออทธพลของผดำารงตำาแหนงทางการเมอง

ขาราชการ และภาคธรกจทกระทำาการทจรต

อยางไรกด ประชาชนสามารถใชกลไกอนในการเขารวมตรวจสอบและลดการทจรต

และการหาประโยชนในสงคม ไดแก

221

Page 185: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

องคกรภาครฐทมหนาทตรวจสอบการทจรต โดยประชาชนสามารถแจงเบาะแส

และรองเรยนการกระทำาทจรตตอองคกรเหลานใหใชอำานาจทางกฎหมาย สบสวนและ

ไตสวนการกระทำาผด

องคกรทสนบสนนการปฏรปกฎหมายประชาชน โดยประชาชนสามารถขอคำา

ปรกษาและการชวยเหลอดานความรในการเสนอและแกไขกฎหมายทเกยวกบการทจรต

องคกรภาคประชาสงคมทตอตานการทจรต โดยประชาชนสามารถเขารวมกจกรรม

กบองคกรเหลาน เพอกระตนใหสงคมตระหนกถงผลเสยของการทจรตและรวมกน

ตอตานการทจรต

สอมวลชน โดยประชาชนสามารถตดตามขาวเชงลกเกยวกบการทจรต แจงเบาะแส

และหลกฐานใหสอมวลชนนำาไปสบคนและตรวจสอบตอ

1_ องคกรภาครฐทมหนาทตรวจสอบการทจรต

1.1 คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.)

อำ�น�จหน�ท คณะกรรมการปองกนและปราบ

ปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) มอำานาจ

หนาทตรวจสอบ ไตสวนและวนจฉยการก

ระทำาผดหรอการกระทำาทนาสงสยวา

ผดของเจาหนาทของรฐตำาแหนงตงแตผ

บรหารระดบสง ขาราชการตำาแหนงตงแต

ผอำานวยการกองหรอเทยบเทาขนไป และ

ผดำารงตำาแหนงทางการเมอง โดยการกระ

ทำาผดหรอการกระทำาทนาสงสยวาผด เปน

ไดทงการกระทำาความผดฐานทจรตตอ

หนาท การกระทำาความผดตอตำาแหนง

หนาทราชการ การกระทำาความผด

ตอตำาแหนงหนาทในการยตธรรม และ

การรำารวยผดปกต

ในการไตสวน ป.ป.ช. มอำานาจเรยก

ใหบคคลใดๆ มาชแจงหรอสงเอกสาร

และหลกฐานมาตรวจสอบ รวมทงม

อำานาจใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชน

ดำาเนนการทเปนประโยชน นอกจากน

ป.ป.ช. ยงสามารถขอใหศาลออกหมาย

คนเพอเขาตรวจสอบสถานทและยาน

พาหนะ

เมอสรปสำานวนคด ในกรณการ

กลาวหาใหดำาเนนคดอาญา ป.ป.ช. จะสง

สำานวนใหอยการสงสด เพอสงฟองคด

ตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารง

ตำาแหนงทางการเมอง หรอจะสงฟองศาล

อาญาฯ เอง สวนในกรณการรองขอให

ถอดถอนตำาแหนง ป.ป.ช. จะนำาความเหน

เสนอตอวฒสภา เพอพจารณาถอดถอน

ชองท�งก�รมสวนรวมของประช�ชน

ประชาชนสามารถรองเรยนถง

ป.ป.ช. ผานชองทางดงน

1. ทำาและสงหนงสอรองเรยนตอ

สำานกงาน ป.ป.ช. โดยจาหนาซองถง

‘เลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช.’

หรอ ‘ต ปณ. 100 เขตดสต กทม.

222

Page 186: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

10300’

2. โทรแจงสายดวน 1205

3. เขารองทกข กลาวโทษ ตอพนกงาน

สอบสวน ณ สถานตำารวจ โดย

พนกงานสอบสวนจะสงเรองไปยง

สำานกงาน ป.ป.ช. เพอดำาเนนการ

ตอไป

4. กรอกแบบรองเรยนในเวบไซต

http://www.nacc.go.th/nacc_

accuse.php

ในการรองเรยน ผรองเรยนจะตอง

ระบรายละเอยดเบองตนดงน

1. ระบชอหรอตำาแหนง สงกด ของ

ผถกกลาวหา

2. ระบขอกลาวหาการกระทำาความ

ผดฐานทจรตตอหนาท การกระทำา

ความผดตอตำาแหนงหนาท หรอ

การรำารวยผดปกต

3. ระบวน-เวลา พฤตกรรม และขนตอน

การกระทำาความผด รวมทงหลกฐาน

และพยาน (เทาทม) และหนวยงาน

ทผรองเรยนไดรองเรยนไปแลว

กอนหนา (ถาม)

4. ระบชอ -สกล ทอย หมายเลข

โทรศพท และอเมลของผรองเรยน

ท ป.ป.ช. สามารถตดตอกลบเพอ

ยนยนการรองเรยนและขอทราบ

ขอเทจจรงเพมเตม โดยหากผรองเรยน

ตองการใหสำานกงาน ป.ป.ช. ปกปด

ชอ-สกล และทอย ผรองเรยนควร

ตองระบใหชดเจนดวย ซงขอมลของ

ผรองเรยนจะถกเกบเปนความลบ

อยางทสด

ในกรณทผรองเรยนไมระบชอ-สกล

จรง สำานกงาน ป.ป.ช. จะถอวาการรองเรยน

ดงกลาวเปน ‘บตรสนเทห ’ และหาก

บตรสนเทหระบพยานหลกฐานไมชดเจน

เพยงพอ ป.ป.ช. อาจไมรบรองเรยนหรอรบ

รองเรยน แตสำานกงาน ป.ป.ช. จะตดตอ

กลบผานทางไปรษณยตามทอยทแจงมา

เทานน

ในกรณทเปนการรองเรยนผดำารง

ตำาแหนงทางการเมอง ผรองเรยนตองระบ

ชอ-สกล และลงลายมอชอผรองเรยน และ

ผรองเรยนตองรบความเสยหายทเกดขน

จากการรองเรยนดวย

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: เลขท 361 ถนนนนทบร ตำาบล

ทาทราย อำาเภอเมองนนทบร จงหวด

นนทบร 11000 หรอ ต ปณ. 100 เขต

ดสต กทม. 10300

โทรศพท: 0 2528 4800-4

เวบไซต: http://www.nacc.go.th

1.2 คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (ป.ป.ท.)

อำ�น�จหน�ท คณะกรรมการปองกนและปราบปราม

การทจรตในภาครฐ (ป.ป.ท.) มหนาท

ไตสวนขอเทจจรงและชมลการทจรตของ

เจาหนาทของรฐตำาแหนงตำากวาผบรหาร

ระดบสง และขาราชการตำาแหนงตำากวา

ผอำานวยการกอง ซงไมอยในอำานาจของ

ป.ป.ช.

ในการไตสวน ป.ป.ท. มอำานาจเรยก

บคคลมาชแจงหรอสงเอกสารหลกฐาน

เพอตรวจสอบ และสามารถขอใหศาล

ออกหมายคน เพอเขาไปตรวจสอบ

สถานทและยานพาหนะ เมอชมลวา

เจาหนาทรฐกระทำาการทจรต ป.ป.ท. จะ

สงเรองใหผบงคบบญชาพจารณาโทษ

ทางวนยในกรณทมมลความผดทางวนย

หรอสงเรองใหพนกงานอยการฟองคดใน

กรณทมมลความผดทางอาญา

ชองท�งก�รมสวนรวมของประช�ชน

ประชาชนสามารถรองเรยนถง

ป.ป.ท. ผานชองทางดงน

1. ทำ าห นงสอถ ง เลขาธการคณะ

กรรมการ ป.ป.ท.

2. โทรแจงสายดวน 1206 (ศนย

ปฏ บ ต ก า รต อต านการท จร ต

คอรรปชน)

3. กรอกแบบฟอรมร อง เ ร ยนใน

เวบไซต http://www.pacc.go.th/

pacc_website/index.php/tellme

4. แจงความรองทกขตอพนกงาน

สอบสวน ณ สถานตำารวจ โดย

พนกงานสอบสวนจะสงเรองไปยง

สำานกงาน ป.ป.ท.

ในการรองเรยน ผรองเรยนจะตอง

ระบรายละเอยดเบองตนดงน

223

Page 187: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

1. ระบชอหรอตำาแหนง สงกด ของ

ผถกกลาวหา

2. ระบขอกลาวหาการกระทำาความผด

ฐานทจรตตอหนาท การกระทำา

ค ว า ม ผ ด ต อ ตำ า แ หน ง ห น า ท

ราชการ หรอการกระทำาความผด

ตอตำาแหนงหนาทในการยตธรรม

3. ระบวน-เวลา พฤตกรรม และขนตอน

การกระทำาความผด รวมทงหลกฐาน

และพยาน (เทาทม) และหนวยงาน

ทผรองเรยนไดรองเรยนไปแลว

กอนหนา (ถาม)

4. ระบชอ -สกล ทอย หมายเลข

โทรศพท และอเมลของผรองเรยน

ท ป.ป.ท. สามารถตดตอกลบเพอ

ยนยนการรองเรยนและขอทราบ

ขอเทจจรงเพมเตม โดยหากผรอง

เรยนตองการใหสำานกงาน ป.ป.ท.

ปกปดชอ-สกล และทอย ผรองเรยน

ควรตองระบใหชดเจนดวย ซงขอมล

ของผรองเรยนจะถกเกบเปนความลบ

อยางทสด

ในกรณทผรองเรยนไมระบชอ-สกลจรง

สำานกงาน ป.ป.ท. จะถอวาการรองเรยน

ดงกลาวเปน ‘บตรสนเทห’ และสำานกงาน

ป.ป.ท. จะตดตอกลบผรองเรยนผานทาง

ไปรษณยตามทอยทแจงมา

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: 99/31 หม 4 อาคารซอฟตแวร

พารค ถนนแจงวฒนะ ตำาบลคลองเกลอ

อำาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร 11120

โทรศพท: 0 2502 8285-6

เวบไซต: http://www.pacc.go.th

1.3 สำานกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.)

อำ�น�จหน�ท สำานกงานการตรวจเ งนแผนดน

(สตง.) มหนาทตรวจสอบการเงนแผนดน

โดยตรวจสอบความถกตองในการรบจาย

เงนและทรพยสนของหนวยงานภาครฐ

ตรวจสอบความถกตองในการจดเกบภาษ

คาธรรมเนยม และรายไดอนของหนวยงาน

ภาครฐ ตรวจสอบความถกตองของรายงาน

การเงนประจำาปและงบแสดงฐานะการเงน

แผนดน และทสำาคญตรวจสอบความถกตอง

ของการจดซอจดจาง โดยเฉพาะกรณทม

เหตอนควรสงสยวาจะมการทจรต

ชองท�งก�รมสวนรวมของประช�ชน

สตง. เปดโอกาสใหประชาชนรวมกน

ตรวจสอบการจดซอจดจางของภาครฐ โดย

สตง. ไดจดทำาฐานขอมลการจดซอจดจาง

ของหนวยงานภาครฐทเวบไซต http://

procurement-oag.in.th/ เพอเผยแพร

ใหประชาชนทราบวาหนวยงานภาครฐ

ไดทำาสญญาจดซอจดจางกบผขายและผ

รบจางรายใด และการจดซอจดจางมมลคา

เทาใด โดยประชาชนสามารถนำาขอมล

เหลานมาตรวจสอบความถกตองของ

การจดซอจดจางและการดำาเนนงานของ

หนวยงานภาครฐ

ประชาชนสามารถรองเรยนกรณ

การทจรตหรอนาสงสยวาจะทจรตได

ผานชองทางดงน

1. ทำาและสงหนงสอพรอมหลกฐานไป

ยงสำานกงานของ สตง.

2. แจงรายละเอยดทเวบไซต http://

www.oag.go.th/internet/Call/

CallServlet

ในการรองเรยน ผรองเรยนตองแจง

รายละเอยดเบองตนดงน

1. ระบชอเจาหนาทของรฐ ตำาแหนง

หนวยงานรฐ ชวงเวลา สถานท

ขนตอน และพฤตกรรมของการ

กระทำาผด

2. ระบชอ ทอย และขอมลอนของ

ผรองเรยน ท สตง. สามารถตดตอ

กลบได

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: ถนนพระรามท 6 เขตพญาไท

กรงเทพฯ 10400

โทรศพท: 0 2271 8000

เวบไซต: http://www.oag.go.th/

1.4 สำานกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน (สำานกงาน ปปง.)

อำ�น�จหน�ท สำานกงานปองกนและปราบปราม

224

Page 188: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

การฟอกเงน (สำานกงาน ปปง.) มหนาท

ตรวจสอบและยบยงการกระทำาผดฐาน

ฟอกเงน หรอการทำาธรกรรมทางธรกจ

และทางการเงนทพยายามปกปดแหลง

ทมาของเงนและทรพยสน ซงเกยวของ

กบความผดทางกฎหมายดงตอไปน

• ความผดเกยวกบยาเสพตด

• ความผดเกยวกบการอนาจารหญง

และเดก และการพรากเดกและผเยาว

• ความผดเกยวกบการคาประเวณ

• ค ว า ม ผ ด เ ก ย ว ก บ ก า ร ฉ อ โ ก ง

ประชาชน

• ความผดเกยวกบการยกยอกหรอ

ฉอโกงหรอประทษรายตอทรพย

• ความผด เ กยวกบการทจรตตอ

ตำาแหนงหนาทราชการ หรอความ

ผดตอตำาแหนงหนาทในการยตธรรม

• ความผดเกยวกบการกรรโชก หรอ

รดเอาทรพยทกระทำาโดยอางอำานาจ

องยหรอซองโจร

• ความผดเกยวกบการลกลอบหน

ศลกากร

• ความผดเกยวกบการกอการราย

• ความผดเกยวกบการเปนผจดใหม

การเลนการพนนโดยไมไดรบอนญาต

และมจำานวนผเขาเลนแตละครงเกน

กวา 100 คน หรอมวงเงนในการ

กระทำาความผดรวมกนมมลคาเกน

กวา 10 ลานบาทขนไป

• ความผดเกยวกบการเปนสมาชก

องยหรอการมสวนรวมในองคกร

อาชญากรรม

• ความผดเกยวกบการรบของโจร

• ความผดเกยวกบการปลอมหรอการ

แปลงเงนตรา ดวงตรา แสตมป และตว

• ความผดเกยวกบการปลอมหรอการ

ละเมดทรพยสนทางปญญาของสนคา

• ความผดเกยวกบการปลอมเอกสาร

สทธบตรอเลกทรอนกสหรอหนงสอ-

เดนทาง

• ความผดเกยวกบทรพยากรธรรมชาต

หรอสงแวดลอม โดยการใช ยดถอ

หรอครอบครองทรพยากรธรรมชาต

หรอกระบวนการแสวงหาประโยชน

จากทรพยากรธรรมชาต โดยมลกษณะ

เปนการคา

• ความผดเกยวกบการประทษรายตอ

ชวตหรอรางกายจนเปนเหตใหเกด

อนตรายสาหส

• ความผดเกยวกบการหนวงเหนยวหรอ

กกขงผอนเพอเรยกรบผลประโยชน

• ความผดเกยวกบการลกทรพย กรรโชก

รดเอาทรพย ชงทรพย ปลนทรพย

ฉอโกง หรอยกยอก

• ความผดเกยวกบการกระทำาอนเปน

โจรสลด

• ความผดเกยวกบการซอขายหลกทรพย

• ความผดเกยวกบอาวธทอาจนำาไปใช

ในการสงคราม

ในการตรวจสอบ สำานกงาน ปปง.

มอำานาจเรยกใหบคคลใดๆ (รวมทงสวน

ราชการและสถาบนการเงน) มาชแจงและ

สงเอกสารหรอหลกฐานใดมาเพอตรวจ

สอบ และมอำานาจเขาไปตรวจสอบใน

เคหสถาน สถานท หรอยานพาหนะ ท

มเหตอนควรสงสยวาเกยวของกบการ

ฟอกเงน โดยไมตองมหมายคน (ถาม

เหตรบดวน)

ชองท�งก�รมสวนรวมของประช�ชน

ประชาชนสามารถรองเรยนถง ปปง.

ผานชองทางดงน

1. ทำาและสงหนงสอถงสำานกงาน

ปปง.

2. โทรแจงสายดวน 1710

3. กรอกแบบฟอรมการรองเรยนท

เวบไซต http://www.amlo.go.th/

ในการรองเรยน ผรองเรยนตองแจง

รายละเอยดเบองตนดงน

1. ระบช อและรายละเอยดของผ

กระทำาผด

2. ระบชวงเวลา สถานท ขนตอน และ

พฤตกรรมของการกระทำาผด

3. ระบชอ-สกล ทอย เบอรโทรศพท

ของผรองเรยน

โครงก�รส�ยลบ ปปง. สำานกงาน ปปง. จดทำาโครงการ

‘สายลบ ปปง.’ เพอเปนชองทางให

ประชาชนไดมสวนรวมกบ ปปง. ในการ

ลดการทจรตฐานฟอกเงน โดยสายลบ

จะชวยสบคนและแจงเบาะแสให ปปง.

ดวยการสงรายละเอยดเปนเอกสารหรอ

ดวยวาจา วาใคร ทำาผดอะไร ทไหน

เมอไหร อยางไหร

225

Page 189: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

ทงน สำานกงาน ปปง. จะจดฝก

อบรมการดำาเนนการของสายลบและ

เผยแพรขอมลและกจกรรมของสำานกงาน

ปปง. ใหแกสายลบ นอกจากน สำานกงาน

ปปง. จะปกปดขอมลสวนตวของสายลบ

และใหความคมครองเมอไดรบการขมข

หรอคกคาม

ประชาชนสามารถสมคร เปน

สายลบ ปปง. ผานชองทางดงน

1. สมครทางไปรษณย

1.1. ผสมครสงชอ-สกล และทอย

ไปยงสำานกงาน ปปง. แลว

ปปง. จะสงใบสมครสายลบ

กลบไปทางไปรษณยตามทอย

ทผสมครแจงไว

1.2. ผสมครกรอกใบสมครและ

พมพลายน วม อ และส ง

ใบสมครพรอมแนบสำาเนา

บตรประชาชนและสำาเนา

ทะเบยนบาน กลบไปยง

สำานกงาน ปปง. เพอบนทก

ลงในฐานขอมล

1.3. สำานก ปปง. จดสงหมายเลข

รหสสายลบ

2. สมครดวยระบบออนไลนทเวบไซต

http://www.amcis.amlo.go.th/

AMLO/web/General/index.jsp

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: เลขท 422 ถนนพญาไท แขวง

วงใหม เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330

โทรศพท: 0 2219 3600

โทรสาร: 0 2219 3700

เวบไซต: http://www.amlo.go.th

1.5 กรมสอบสวนคดพเศษ (ดเอสไอ)

อำ�น�จหน�ทกรมสอบสวนคดพเศษ (ดเอสไอ)

มหนาทปองกน ปราบปราม สบสวนและ

สอบสวนคดความผดทางอาญาทมความ

ซบซอนและทำาอยางเปนระบบ ซงจำาเปน

ตองมผเชยวชาญเฉพาะดานเปนผดำาเนน

การสบสวนและสอบสวน คดความผด

ทางอาญาทมผลกระทบอยางรนแรงตอ

ความสงบเรยบรอยและศลธรรมของสงคม

ความมนคงทางการเมองและเศรษฐกจ

ของประเทศ และความสมพนธระหวาง

ประเทศ หรอคดความผดทางอาญาทม

ผทรงอทธพล พนกงานฝายปกครอง หรอ

ตำารวจชนผใหญ ใหการสนบสนน โดย

กฎหมายและระเบยบการสอบสวนคด

พเศษไดกำาหนดคดอาญาเบองตนทอยใน

ขอบเขตอำานาจของดเอสไอ ดงน

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

กยมเงนทเปนการฉอโกงประชาชน

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

แขงขนทางการคา

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

ธนาคารพาณชย

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

ประกอบธรกจเงนทน ธรกจหลกทรพย

และธรกจเครดตฟองซเอร

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

เลนแชร

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

ควบคมการแลกเปลยนเงน

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

ความผดเกยวกบการเสนอราคาตอ

หนวยงานของรฐ

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

คมครองแบบผงภมของวงจรรวม

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

คมครองผบรโภค

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

เครองหมายการคา

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยเงน

ตรา

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

ชดเชยคาภาษอากร สนคาสงออกท

ผลตในราชอาณาจกร

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

ดอกเบยเงนใหกยมของสถาบนการ

เงน

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

ธนาคารแหงประเทศไทย

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

บรษทมหาชนจำากด

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

ปองกนและปราบปรามการฟอกเงน

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

ลขสทธ

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

226

Page 190: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

สงเสรมการลงทน

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

การส ง เสรมและรกษาคณภาพ

สงแวดลอม

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

สทธบตร

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

หลกทรพยและตลาดหลกทรพย

• คดความผดตามประมวลรษฎากร

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

ศลกากร

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยภาษ

สรรพสามต

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยสรา

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

ยาสบ

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

ประกอบธรกจของคนตางดาว

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

ประกนวนาศภย

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

ประกนชวต

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

ซอขายสนคาเกษตรลวงหนา

• คดความผดตามกฎหมายวาดวย

ก า ร ก ร ะทำ า ค ว าม ผ ด เ ก ย ว ก บ

คอมพวเตอร

• คดความผดตามประมวลกฎหมาย

ทดน

• คดความผดตามประมวลกฎหมาย

วาดวยปาไม

• คดความผดตามประมวลกฎหมาย

วาดวยอทยานแหงชาต

• คดความผดตามประมวลกฎหมาย

วาดวยปาสงวนแหงชาต

• คดความผดตามประมวลกฎหมาย

วาดวยสงวนและคมครองสตวปา

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยการ

ปองกนและปราบปรามการคามนษย

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยแร

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยธรกจ

สถาบนการเงน

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยเครอง

สำาอาง

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยวตถ

อนตราย

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยยา

• คดความผดตามกฎหมายวาดวยอาหาร

• คดความผดทางอาญาอ นท คณะ

กรรมการคดพเศษมมตคะแนนเสยง

ไมนอยกวา 2 ใน 3 ใหเหนชอบใหรบ

เปนคดพเศษ

ในการสบสวนและสอบสวน ดเอสไอ

มอำานาจเรยกใหบคคลใดๆ (รวมทงสวน

ราชการและสถาบนการเงน) มาชแจงและ

สงเอกสารหรอหลกฐานใดมาเพอตรวจสอบ

และมอำานาจเขาไปตรวจสอบในเคหสถาน

สถานท หรอยานพาหนะ รวมทงอาจขอให

หนวยงานของรฐอนชวยเหลอดำาเนนการ

บางประการอนเปนประโยชนตอการ

สอบสวน

ชองท�งก�รมสวนรวมของประช�ชน

ประชาชนสามารถรองเรยนถงกรม

สอบสวนคดพเศษ ผานชองทางดงน

1. เขาแจงคำารองเรยนดวยตนเอง

2. ทำาและสงหนงสอรองเรยนใหกรม

สอบสวนคดพเศษ

3. โทรแจงสายดวน 1202 หรอ

ศนยชวยเหลอดานกฎหมายแก

ประชาชน 0 2831 9888 ตอ

3101

4. ก รอกแบบฟอร ม ร อ ง เ ร ย นท

เวบไซต http://www.dsi.go.th/

i ndex . php?op t i o n=com_

complain&Itemid=46&lang=th

ในการรองเรยน ผรองเรยนตองแจง

รายละเอยดเบองตนดงน

1. ระ บสถาน ท ช ว ง เ วลา และ

พฤตกรรมการกระทำาผด รวมทง

ขอมลของผกระทำาผด (ถาม)

2. ระบความเสยหายท เกดขนจาก

พฤตกรรมการกระทำาผด และ

หนวยงานทผ รอง เรยนไดแจ ง

รองเรยนไปแลว

3. ระบหลกฐานและพยานอนทเปน

ประโยชนในการสอบสวน (ถาม)

4. ระบชอ-สกล ทอย และขอมลอน

ของผรองเรยน ทดเอสไอสามารถ

ตดตอกลบ เชน หมายเลขโทรศพท

มอถอ

ผสนใจสามารถดตวอยางแบบ

คำารองไดจากคมอบรการประชาชน

ของกรมสอบสวนคดพเศษ เวบไซต:

h t t p : / /www .ds i . g o . t h / i ndex .

227

Page 191: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

p h p ? o p t i o n = c o m _ c o n t e

n t& v i ew=a r t i c l e& i d=5746

% 3 A 2 0 1 2 - 1 1 - 2 8 - 0 7 - 2 1 -

07&catid=221%3A2012-02-27-

04-37-30&Itemid=144&lang=th

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: เลขท 128 ถนนแจงวฒนะ

แขวงทงสองหอง เขตหลกส

กรงเทพฯ 10210

โทรศพท: 0 2831 9888

โทรสาร: 0 2975 9888

เวบไซต: http://www.dsi.go.th

2_ องคกรทสนบสนน การปฏรปกฎหมาย โดยประชาชน

องคกรทสนบสนนการปฏรปกฎหมายโดยประชาชน มหนาทใหคำาปรกษาและ

การสนบสนนดานความรแกภาคประชาชนทตองการดำาเนนการแกไขกฎหมาย และ

องคกรฯ ยงชวยเปดพนทและประสานใหภาคประชาชนไดแลกเปลยนความคดเหน

ในการรางกฎหมายและรวมตวเขาชอรองตอประธานรฐสภา เพอใหรฐสภาพจารณา

รางพระราชบญญต

องคกรทสนบสนนการปฏรปกฎหมายจงเปนหนงในกลไกการมสวนรวมของ

ประชาชนในการลดการทจรต โดยประชาชนสามารถนำาแนวคดการลดการทจรตแลก

เปลยนกบผอนผานองคกรฯ และขอความรดานกฎหมายจากองคกรฯ สำาหรบการปฏรป

กฎหมายทเกยวกบการลดการทจรต ตวอยางขององคกรประเภทน เชน

2.1 คณะกรรมการปฏรปกฎหมาย (คปก.)

อำ�น�จหน�ทคณะกรรมการปฏ ร ปกฎหมาย

(คปก . ) มอำ านาจหนาท สำ ารวจและ

ศกษากฎหมายเพอวางกรอบการปฏรป

กฎหมายของประเทศให เปนไปตาม

เจตนารมณของรฐธรรมนญ และเสนอ

แนะรางกฎหมายทปฏรปตอคณะรฐมนตร

และรฐสภา รวมทงสนบสนนการปฏรป

กฎหมายโดยประชาชนดวยการใหคำา

ปรกษา และสนบสนนการดำาเนนการ

ในการรางกฎหมายของประชาชนผมสทธ

เลอกตง

ชองท�งก�รมสวนรวมของประช�ชน

ประชาชนสามารถขอคำาปรกษา

และการสนบสนนการปฏรปกฎหมาย

เพ อลดการทจรตจาก คปก. โดย

สำานกงาน คปก. จะใหรายละเอยด

ในเรองหลกการ วธการรางกฎหมายใหม

และขนตอนการเสนอกฎหมาย

ขนตอนการขอคำาปรกษา ประชาชน

ผมสทธเลอกตงหรอผแทนองคกรเอกชน

ตองกรอกแบบคำาขอทเรยกวา คปก.ขช.

1 โดยระบชอ-สกล ทอย ขอมลสวนตว

รายละเอยดของเรองทตองการปรกษา

และชองทางทสะดวกในการตดตอกลบ

และใหคำาปรกษา เชน จดหมาย โทรสาร

อเมล โดยผขอคำาปรกษาสามารถสง

228

Page 192: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

แบบคำาขอดวยตนเอง ทางจดหมาย หรอ

โทรสาร

สำาหรบการขอรบการสนบสนนการ

รางกฎหมายใหม สำานกงาน คปก. จะเขา

รวมในการจดทำารางกฎหมายพรอมทงให

ขอเสนอแนะ ในกรณท คปก. เหนวาการ

รางกฎหมายดงกลาวมความจำาเปน

ตองหาขอมลหรอองคความรเพมเตม

คปก. จะสนบสนนการศกษาวจยเพมเตม

นอกจากน สำางาน คปก. จะชวยประสานงาน

กบหนวยงานอน เพอสนบสนนการ

เขาชอเสนอกฎหมายและชวยเผยแพร

รางกฎหมายตอสอสารสาธารณะ

ขนตอนการขอการสนบสนนการ

รางกฎหมายใหม ประชาชนผมสทธ

เลอกตงจำานวนไมนอยกวา 5 คน หรอ

ผแทนองคกรเอกชน ซงไดรบคำาปรกษา

และดำาเนนการตามคำาปรกษาแลว แตงตง

ตวแทนจำานวนไมนอยกวา 2 คน กรอก

และยนคำาขอตามแบบ คปก.ขช. 2 พรอม

ยนคำาขอดวยตนเอง หรอทางจดหมาย

หรอโทรสาร โดยผขอตองระบรายละเอยด

ดงน

1. ร ายช อประชาชนท ขอร บการ

สนบสนนการรางกฎหมาย

2. สภาพปญหาและความจำาเปนใน

การปรบปรงและพฒนากฎหมาย

3. สรปสาระสำาคญและหลกการ

ของกฎหมายทตองการเสนอให

ปรบปรงและแกไข

4. ผลการศกษาวจยทเกยวของในการ

รางกฎหมายนน (ถาม)

5. เอกสารอนใดทจะเปนประโยชนตอ

การรางกฎหมาย (ถาม)

6. ทงน ประชาชนสามารถดตวอยาง

แบบคำาขอ คปก.ขช. 1 และ คปก.ขช. 2

ไดทเวบไซต http://www.prd.go.th/

ewt_dl_link.php?nid=33085

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: 99 หม 4 อาคารซอฟตแวรพารค

ชน 19 ถนนแจงวฒนะ ตำาบลคลองเกลอ

อำาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร 11120

โทรศพท: 0 2502 6000 ตอ 8282

โทรสาร: 0 2502 6000 ตอ 8274

เวบไซต: http://www.lrct.go.th/

2.2 โครงการอนเทอรเนตเพอกฎหมายประชาชน (iLaw)

พนธกจและหน�ท‘โครงการอนเทอรเนตเพอกฎหมาย

ประชาชน’ จดตงขนเพอใหประชาชนม

สวนรวมในการเสนอและแกไขกฎหมาย

เวบไซตของโครงการเปดพนทใหทกภาคสวน

ของสงคมสามารถแสดงความคดเหนใน

ประเดนตางๆ และการแกกฎหมายท

เกยวของ รวมทงมการจดทำาแบบสำารวจ

ความคดเหน (โพล) เพอสะทอนความ

ตองการของประชาชน

หากประเดนใดไดรบความสนใจ

มาก คณะทำางานโครงการฯ จะตดตอหา

หนวยงานหรอกลมบคคลมาชวยพฒนา

ประเดนดงกลาว และเปดใหทกคนชวยกน

เสนอแนะแกไข กอนจะจดทำาเปนราง

กฎหมายทสมบรณ เมอรางกฎหมายฉบบ

ประชาชนเสรจเรยบรอยแลว ผทเหนดวย

สามารถเขาชอเพอผลกดนรางกฎหมาย

เขาสรฐสภาได โดยการพมพแบบฟอรม

การเขาชอ กรอกรายละเอยด ลงนาม

แนบสำาเนาบตรประชาชนและสำาเนา

ทะเบยนบาน แลวสงไปรษณยไปทต ปณ.

55 ปณฝ. สทธสาร กรงเทพฯ 10321

ท ง น ประชาชนสามารถเสนอ

มาตรการการลดปญหาทจรตทางเวบไซต

ได หรอตดตอสำานกงานโครงการได

โดยตรง

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: 409 ชน 1 อาคารมลนธอาสาสมคร

เพอสงคม ซอยโรหตสข ถนนรชดา 14

เขตหวยขวาง กรงเทพฯ

โทรศพท: 0 2276 3676

โทรสาร: 0 2690 2712

อเมล: [email protected]

เวบไซต: http://ilaw.or.th/

229

Page 193: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอรรปชน

3_ องคกรภาคประชาสงคมเพอตอตานการทจรต

องคกรภาคประชาสงคมเพอตอตานการทจรตเปนการรวมตวของประชาชนบางกลม

และหนวยงานเอกชนบางแหง ซงตระหนกวาการลดการทจรตไมสามารถพงกลไกการ

ตรวจสอบของภาครฐเพยงอยางเดยว แตยงตองอาศยความรวมมอรวมใจของทกฝาย

ในสงคม องคกรภาคประชาสงคมจงถกกอตงขนมาเพอดำาเนนกจกรรมใหประชาชน

เกดจตสำานกและความตระหนกรถงผลเสยจากการทจรตและชวยกนตอตานการทจรต

ประชาชนสามารถเขามสวนรวมในการลดการทจรตไดโดยการเขารวมและสนบสนน

กจกรรมขององคกรเหลาน ตวอยางขององคกรเหลาน เชน

3.1 องคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทย

พนธกจและหน�ทอ ง ค ก ร เ พ อ ค ว า ม โ ป ร ง ใ ส ใ น

ประเทศไทยมพนธกจเสรมสรางความ

โปรงใสใหเกดขนในสงคมไทย โดยจด

กจกรรมตางๆ รวมกบประชาชน องคกร

ทงภาครฐและเอกชน สอมวลชน และ

องคกรภาคประชาสงคมอนๆ เพอสราง

ความตระหนกรและสรางการมสวนรวม

ตวอยางกจกรรมขององคกร เชน รายการ

วทย ‘เรารกประเทศไทยโปรงใส’ ทาง FM

99.5 MHz ทกวนเสาร เวลา 07.00-

09.00 น. ชมรมเยาวชนเพอความโปรงใส

คายอบรมผนำาเยาวชน การประกวด

เรยงความเยาวชน การประกวดขาวทจรต

เชงสบสวนยอดเยยม การสรางฐานขอมล

เพอความโปรงใส และการจดทำาหลกสตร

และกจกรรม ‘โตไปไมโกง’ (http://

growinggood.org/)

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: 118 อาคารสยามบรมราชกมาร ชน

15 สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

(NIDA) ถนนเสรไทย แขวงคลองจน

เขตบางกะป กรงเทพฯ 10240

โทรศพท: 0 2377 7206, 0 2378

1284, 0 2374 7399 และ 0 2727

3501-5

เวบไซต: http://www.transparency-

thailand.org/thai/

3.2 มลนธองคกรตอตานคอรรปชน (ประเทศไทย)

พนธกจและหน�ท ‘มลนธองคกรตอตานคอรรปชน’

หรอเดมชอวา ภาคเครอขายตอตาน

คอรรปชน เปนองคกรท เกดขนจาก

รวมตวของภาคเอกชนและหนวยงาน

รฐ 23 แหง นำาโดยสภาหอการคา

แหงประเทศไทย มลนธองคกรตอตาน

คอรรปชนดำาเนนยทธศาสตร 3 ประการ

เพอลดการทจรตและสรางความโปรงใส

กลาวคอ ‘ปลกฝง ปองกน และเปดโปง’

ตวอยางการดำาเนนการและกจกรรมใน

แตละดานของมลนธฯ เชน

• ดานการปลกฝงจตสำานก เชน จด

230

Page 194: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

และเสนทางการแสวงหาผลประโยชน

กจรรมผลตภาพยนตรสารคด เพอ

ปลกจตสำานกใหกระทำาในสงทถกตอง

และปฏเสธไมยอมรบการโกงหรอ

คอรรปชน

• ดานการปองกน เชน เคลอนไหว

เรยกรองใหรฐบาลเปดเผยราคา

กลางในการจดซอจดจางทกประเภท

และจดใหมการประกวดราคาทาง

อเลกทรอนกส เพอให เกดความ

โปรงใส รวมทงตดตามและเผยแพร

ขอมลงบประมาณโครงการระบบการ

บรหารจดการนำาและเพอเฝาระวง

ไมใหเกดการทจรต นอกจากน ยงม

โครงการ ‘หมาเฝาบาน’ โดยอบรม

หลกกฎหมาย วธการตรวจสอบและ

การใหขอมลทนาเชอถอ ใหอาสาสมคร

สามารถทำาหนาทเฝาระวงการทจรต

แจงเบาะแส และรวมกนเปดโปง โดย

โครงการนยงปลกจตสำานกใหคนใน

ชมชนดแลชมชนของตนเอง

• ดานการเปดโปง เชน เสนอใหสมาชก

ขององคกรไมสนบสนนหรอทำาธรกจ

กบผทมพฤตการณเกยวของกบการ

ทจรต และอยระหวางดำาเนนการ

โครงการรวบรวมขอมลพฤตกรรม

การทจรตของหนวยงานภาครฐเพอ

เปดโปงและนำาไปสการปรบปรงกฎ

ระเบยบ ผานคณะกรรมการพฒนา

ระบบราชการ (ก.พ.ร.)

ประชาชนทสนใจเขารวมกจกรรม

หรอตองการแจงเบาะแสการทจรต

สามารถตดตอมลนธองคกรตอตาน

คอรรปชน (ประเทศไทย) ไดโดยตรง

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: 150 ถนนราชบพธ เขตพระนคร

กรงเทพมหานคร 10200

โทรศพท: 0 2622 1860-76 ตอ 543-

545

เวบไซต: http://www.anticorruption.

in.th/ และ https://www.facebook.

com/ACT.AntiCorruptionThailand

4_ สอมวลชน สอมวลชนเปนอกชองทางสำาหรบประชาชนทตองการมสวน

รวมในการตรวจสอบการกระทำาทจรต โดยประชาชนสามารถตดตาม

ขาวสาร แจงขอมล เบาะแส และหลกฐานตางๆ ทเกยวของกบ

การทจรตใหสอมวลชนนำาไปคนหาหลกฐานเพมเตมและสอบถาม

ตอหนวยงานภาครฐและผอนทเกยวของ โดยผแจงไมจำาเปนตองเปด

เผยขอมลสวนบคคล ทำาใหความเสยงทจะถกทำารายลดลง

ปจจบนสอมวลชนบางแหงมพนธกจในการทำาขาวเชงสบสวน

สอบสวน หรอ ‘ขาวเจาะ’ ซงมลกษณะการสบสวนและการคนหา

ขอมลหลกฐานเชงลกอนเปนการตดตามและตรวจสอบการทำางาน

ของภาครฐ โดยเฉพาะกรณทนาสงสยวามการทจรต ตวอยางองคกร

เหลาน เชน

4.1 สำานกขาวอศรา

มความโดดเดนในการทำาขาวชมชน

ขาวนโยบายสาธารณะ ขาวภาคใต และ

ขาวสบสวนทเกยวของกบการทจรต

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: 538/1 ถนนสามเสน

แขวงดสต เขตดสต กรงเทพฯ 10300

โทรศพท: 0 2241 3160

โทรสาร: 0 2241 3161

เวบไซต: www.isranews.org

231

Page 195: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

ศนยสาธารณประโยชนและประชาสงคมสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

มลนธองคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทย

เมนคอรรปชน

4.2 สำานกขาวไทยพบลกา

มความโดดเดนในการทำาขาวดาน

เศรษฐกจและนโยบายสาธารณะ การ

ตรวจสอบความโปรงใสขององคกรทง

ภาครฐและภาคเอกชน รวมถงการเสนอ

ประเดนการพฒนาทยงยน

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: 62 รามอนทรา 5 แยก 3

แขวงอนสาวรย เขตบางเขน

กรงเทพฯ 10220

โทรศพท: 0 2970 6998

อเมล: [email protected]

เวบไซต: http://thaipublica.org/

4.3 ศนยขอมล & ขาวสบสวนเพอสทธพลเมอง (TCIJ)

มความโดดเดนในการทำาขาวทเกยวกบสทธและเสรภาพของพลเมอง และขาว

สบสวนในประเดนตางๆ โดยเฉพาะการทจรต นอกจากน ศนยขาว TCIJ ยงเปดโอกาส

ใหภาคประชาชนมสวนรวมในการผลตขาวเพอเผยแพรในเวบไซต

ขอมลสำ�หรบก�รตดตอทอย: 1371 ถนนพหลโยธน

แขวงสามเสนใน เขตพญาไท

กรงเทพฯ 10400

โทรศพท: 0 2278 7904

อเมล: [email protected]

เวบไซต: http://www.tcijthai.com/tcijthai/

232

Page 196: เมนูคอร รัปชันtdri.or.th/wp-content/uploads/2014/04/corruptionmenu-mix-final.pdf · เมนูคอร์รัปชัน และการแสวงหาผลประโยชน์

เมนคอร�รปชน

COVE

R DE

SIGN

: ANT

IZEP

TIC

ออร�เดร�ฟ : เร�ยกนำย�อย

สมาร�ทการ�ด / ชมชนพอเพ�ยง / นมโรงเร�ยน / ซานตก�าผบ โครงการช�วยเหลอแรงงานผ�ประสบอทกภย / สายสบกรมศลกากร

เทศกาลภาพยนตร�นานาชาตกรงเทพฯ

จานหลก : อ �มเตมคำ

จำนำข�าว / โควตานำเข�ากากถวเหลอง / บอร�ด ปตท. EIA โรงไฟฟ�าบางคล�า / แอร�พอร�ตลงค� / ดวต ฟร�สวรรณภม / ลานจอดรถสวรรณภม

บ�านเอ ออาทร / รกท อทยานทบลาน-สร�นาถ / โครงการบำบดนำเสยคลองด�าน กระทรวงสาธารณสขทจร�ตยา / ส.ป.ก. 4-01 / กล�ายางพารา / โฮปเวลล�

เป�บพ�สดาร : สากกะเบอยนเร�อข�ด

เร�อข�ดหวสว�าน / GT 200 / เง�นบร�จาคสนาม สปส. เช�าระบบคอมพ�วเตอร� / โครงการพฒนาทราชพสดหมอชต

สนามกอล�ฟอลไพน� / รถจดประกอบเล ยงภาษ / สหกรณ�เครดตยเน ยนคลองจ น

ของหวาน : ทานง�าย อร�อยทกม อ

แป�ะเจ� ยะโรงเร�ยน / ส�วยตำรวจ / การจดซ อจดจ�างขององค�กรปกครองส�วนท�องถ�น หวควแรงงานต�างด�าว / จดซ ออปกรณ�การเร�ยน

คดช �สาวและการเร�ยกรบผลประโยชน�ของผ�พ�พากษา

ราคา 195 บาท

ศนย�สาธารณประโยชน�และประชาสงคมสถาบนบณฑตพฒนบร�หารศาสตร�

มลนธองค�กรเพ�อความโปร�งใส

ในประเทศไทย