zorg

74 6-2005 > zorg & financiering

voor het opstellen van gegevens over verleendeverstrekkingen nodig is. Bij de kostenstijging bijhet verstrekken aan hulpmiddelen spelen vol-gens het CVZ verschillende factoren een rol,waaronder de wijziging van de verzekerden-populatie, een berekende kostentoename van3,4 miljoen euro. ‘Andere factoren die vaninvloed zijn op de kostenontwikkeling zijnonder meer de technologische ontwikkeling opdiverse zorgonderdelen, de (dubbele) vergrij-zing en op sommige deelverstrekkingen het ver-schil tussen mannen en vrouwen in consump-tie’, aldus het CVZ.

De klanttevredenheid blijkt over het geheel toe-genomen. Wel blijkt dat er soms aanzienlijkeverschillen bestaan in de gemeten tevredenheidover verzekeraars en categorieën hulpmiddelen.Het CVZ wil deze verschillen nader analyseren.Doel is ook dat verzekeraars op grond van deverkregen spiegelinformatie verbeteringen kun-nen aanbrengen in het proces van hulpmidde-lenverstrekking.Het CVZ-rapport is te downloaden vanwww.cvz.nl.Bronnen: Stcrt. 2005, nr. 122 en berichtZorgverzekeraars Nederland, 27 juni 2005<

In 2004 is er voor 96 miljoen euro (excl. ma-gistrale receptuur) aan uitwendige geneesmid-delen voor de huid besteed). Zalven, crèmes enandere smeersels met corticosteroïden vormende grootste groep en nemen bijna 32 procent vande uitgaven voor hun rekening. De middelentegen schimmelinfecties op de huid komen opde tweede plaats, zo blijkt uit cijfers van deStichting Farmaceutische Kengetallen (SFK).

De uitgaven aan huidmiddelen zijn in 2004 tenopzichte van het jaar daarvoor met een miljoeneuro afgenomen tot 96 miljoen euro. Eenbelangrijke oorzaak voor deze daling ligt in deoverheidsmaatregel die vanaf 1 januari 2004 bui-ten-WTG geneesmiddelen van vergoeding uit-sluit. In 2004 kwam bijna tien miljoen euro(10,3%) van de door de artsen voorgeschrevenhuidmiddelen niet voor vergoeding in aanmer-king, terwijl het niet-vergoedbare bedrag in2003 met 400.000 euro (4,3%) een stuk lagerlag. Door de regeling daalde ook het aantal ver-strekkingen van huidmiddelen in 2004 met300.000 tot 8,3 miljoen. Daarvan behoorden1,4 miljoen verstrekkingen (17,5%) niet tot hetwettelijk verzekerde pakket, terwijl dat in 2003nog slechts 500.000 was (5,6%).

Huidschimmels

Van de huidmiddelen die in 2004 niet meer voorvergoeding in aanmerking kwamen, behoort hetgrootste deel, zowel qua omvang als geld, tot degroep lokale antischimmelmiddelen. In 2003zijn deze middelen ruim 1,5 miljoen keer ver-strekt via de apotheken. Hiervan kwamen120.000 verstrekkingen (8%) niet voor vergoe-ding door de zorgverzekeraar in aanmerking.In 2004 bedroeg het aantal verstrekkingen vanlokale antischimmelmiddelen 1,3 miljoen, waar-van meer dan de helft (57%) niet werd vergoed.In het afgelopen jaar is ongeveer veertien mil-joen euro uitgegeven aan deze groep huidmid-delen, waarvan 5,4 miljoen euro (39%) voorrekening van de patiënt. In 2003 bedroegen detotale uitgaven aan lokale antischimmelmidde-len nog zestien miljoen euro, waarvan maar eenmiljoen euro door de patiënt zelf moest wordenbetaald.

Top-5

Binnen de totale groep huidmiddelen zijn depreparaten met corticosteroïden al jaren verant-woordelijk voor de hoogste uitgaven. Dezemiddelen worden onder andere toegepast om

904 bijna honderd miljoen euro per jaar aan huidmiddelen

ZenF0605-cyaan.qxd 13-7-2005 14:38 Pagina 74

genees- en hulpmiddelen

75zorg & financiering > 6-2005

de verschijnselen van eczeem tegen te gaan.In 2004 is 30,3 miljoen euro aan deze middelenuitgegeven, 31,7 procent van het totale bedragdat aan huidmiddelen is besteed. Onderaan detop-5 komen de corticosteroïden nogmaalsvoor, dit keer in de combinatie met anderemiddelen (ATC-code D07X). Beide groepenkomen volledig voor vergoeding door de zorg-verzekeraar in aanmerking. De voornaamste ver-

tegenwoordiger in de laatste groep is de combi-natie van hydrocortison met het antischimmel-middel miconazol (Daktacort®). Ten gevolgevan het convenant dat in 2004 is gesloten, is deomzet van deze combinatie gedaald met 6,1 pro-cent tot 5,2 miljoen euro, ondanks een toenamevan het aantal verstrekkingen met 2,2 procenttot 0,6 miljoen euro.Bron: bericht SFK, 17 juni 2005<

Het Nederlands Huisartsen Genootschap(NHG) adviseert om terughoudend om te gaanmet het ‘off label’ voorschrijven van geneesmid-delen. Het NHG hanteert het standpunt dat ‘offlabel’ voorschrijven is toegestaan mits dat voorde patiënt op dat moment de best denkbarebehandeling is.

‘Off label’-gebruik van een geneesmiddel is ver-antwoord indien dat voor de patiënt op datmoment de best denkbare behandeling is.Daarvan is sprake als er geen goed alternatiefbeschikbaar is en als het middel wordt voorge-schreven op basis van wetenschappelijk bewijs.Dan vloeit ‘off label’ voorschrijven voort uit deprofessionele verantwoordelijkheid en de wette-lijke verplichting van de arts om de patiënt demeest optimale behandeling te geven. Als ‘offlabel’ voorschrijven in die gevallen niet toege-staan zou zijn, kan dat betekenen dat de arts depatiënt een beschikbare behandeling moet ont-

houden en bijzondere patiënten, zoals zwange-ren, kinderen en bejaarden, soms helemaal nietmedicamenteus kan behandelen.

Als een geneesmiddel wordt gebruikt buiten degoedgekeurde indicatie én zonder dat hier eengoede wetenschappelijke onderbouwing aan tengrondslag ligt, is dat af te raden, aldus de NHG.‘Off label’-gebruik kan extra risico’s met zichbrengen, juist omdat voor de betreffende indica-tie bij aanvraag van registratie geen zorgvuldigeafweging van voor- en nadelen is gemaakt. Ditrisico neemt toe als de arts zich niet bewust isvan het feit dat een middel wordt voorgeschre-ven voor een niet-geregistreerde indicatie.Daarom is het goed om enerzijds het ‘off label’voorschrijven te beperken, en anderzijds waardat onvermijdelijk is de bewustwording ervanbij artsen te stimuleren.Bronnen: NHG en MedNet, 14 juni 2005<

905 nhg adviseert terughoudendheid voor ‘off label’ voorschrijven

Het gebruik van antidepressiva is sterk toege-nomen van 5,1 miljoen verstrekkingen in 2003tot 5,5 miljoen verstrekkingen in 2004 (+ 8%).

Antidepressiva worden overwegend chronischgebruikt: negen van de tien voorschriften betref-fen een herhaling van een eerder recept. Van de

760.000 Nederlanders die in het laatste halfjaarvan 2004 via de apotheek een antidepressivumhebben gekregen, zijn 14.000 personen (2%)jonger dan 21 jaar.De afgelopen vijf jaar is het gebruik van antide-pressiva met 33 procent toegenomen. Ondanksde forse stijging in het gebruik van de middelen,

906 gebruik antidepressiva stijgt sterk

ZenF0605-cyaan.qxd 13-7-2005 14:38 Pagina 75