stelsel

36 7-2008 > zorg & financiering

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) adviseertstaatssecretaris Bussemaker van VWS om ver-blijfzorg aan thuiswonenden nog niet te latenverrichten door thuiszorginstellingen. Destaatssecretaris wil vanaf 2009 ook thuiszorg-instellingen de mogelijkheid bieden om ver-pleeghuiszorg en -ondersteuning aan mensenthuis geven die een verpleeghuisindicatie heb-ben. De NZa ziet op dit moment te veel obsta-kels. Vooral de verschillende juridische enfinanciële regels voor extra- en intramuralezorg leveren problemen op.

Het voorstel van de staatssecretaris betreft hetvervangen van de huidige aanspraak ‘verblijf’door de aanspraak ‘volledig pakket’. Dit pakketmaakt het mogelijk dat cliënten met een indi-catie voor verblijf in een AWBZ-instelling(Algemene wet bijzondere ziektekosten) kun-nen kiezen of zij de zorg thuis of in een instel-ling willen krijgen. Al sinds juli 2007 kunnencliënten in aanleunwoningen of in woonzorg-complexen verblijfzorg thuis krijgen maar dezekan alleen worden geleverd door intramuralezorgaanbieders. De staatssecretaris wil perjanuari 2009 volledig pakket niet alleen doorintramurale, maar ook door extramurale zorg-instellingen, zoals thuiszorgorganisaties, latenverrichten.

Het voorgenomen beleid lijkt een kleine aanpas-sing, maar in feite is er sprake van een stelsel-wijziging. De NZa is van mening dat deze wijzi-ging niet los kan worden gezien van de moder-niseringsplannen van de AWBZ, met name deplannen rondom het scheiden van wonen enzorg en de inhoud van het advies van de SociaalEconomische Raad hierover. De kern van deproblemen heeft te maken met de huidige wet-en regelgeving die op tal van punten onder-scheid maakt tussen het leveren van intramuraleen extramurale zorg. Voor extramurale zorggeldt bijvoorbeeld geen contracteerverplichting,zijn winstoogmerk en -uitkering toegestaan enis er geen sprake van een capaciteitsgebondentoelating voor een bepaalde doelgroep.De voorgestelde invoering van volledig pakketziet de NZa als een zeer ingrijpende systeemwij-ziging die nog eens boven op de al geplande in-voering van zorgzwaartepakketten (ZZP’s) komt.De invoering van de ZZP’s doet ook al een zwaarberoep op de flexibiliteit van zorginstellingenom te veranderen. De NZa vindt dat de overheidzich eerst moet uitspreken over de voorgenomenveranderingen van de (integrale) kapitaalslastenen het financieel scheiden van wonen en zorg enniet vooruitlopend hierop al een ingrijpende ver-andering in de verblijfzorg kan doorvoeren.Bron: NZa, 16 mei 2008<

> aanspraken

844 nza adviseert uitstel invoering volledig pakket awbz

Staatssecretaris Bussemaker is tegen markt-werking in de verpleeghuiszorg. Ze zei dat ineen algemeen overleg met de Kamercommissievan VWS.

‘Vermogensopbouw is alleen nodig in een situa-tie van marktwerking. U bent daar tegen, ik bendaar ook tegen’, zei Bussemaker tegen SP-Kamerlid Agnes Kant. Ze deed deze uitspraaknaar aanleiding van de groeiende vermogens in

> marktwerking

845 bussemaker tegen marktwerking in verpleeghuiszorg

ZenF-0708 cyaan.qxd 16-7-2008 9:34 Pagina 36

marktwerking

37zorg & financiering > 7-2008

de verpleeghuiszorg. De staatssecretaris vindtdat verpleeghuizen genoeg geld hebben omgoed werk te leveren en wees de Kamer erop datverpleeghuizen gemiddeld een reserve hebbenvan elf procent van hun begroting.Het SP-Kamerlid noemde het ‘onzin’ om de ver-mogens in de discussie te betrekken, omdat deinstellingen deze buffers nodig hebben om risi-co’s te kunnen opvangen. Daarop antwoorddeBussemaker dat dit alleen geldt in een situatievan marktwerking en dat zij daar net als Kanttegen is. ‘Zolang er nog contracteerplicht is, zijnde risico’s beperkt. Ze hebben wel een vermo-gen nodig, maar alleen voor schommelingen inde vraag.’

De staatssecretaris gaat binnenkort ook nieuweconcessies verlenen aan de zorgkantoren die hetzorggeld in de AWBZ verdelen. Het beleid vanVWS was er in de afgelopen jaren op gericht ommarktwerking ook in de instellingszorg in tevoeren. De zorgkantoren zouden dan verdwijnen.Het huidige kabinet is in het regeerakkoordonduidelijk over marktwerking in de AWBZ.Aan de ene kant stelt het dat de zorg in verpleeg-huizen, ouderenzorg en gehandicaptenzorgzich niet leent voor vrije prijsvorming en com-merciële concurrentie. Maar verderop in hetakkoord staat dat er wel ruimte wordt gebodenvoor ondernemerschap en privaat kapitaal.Bron: Zorgvisie Nieuwsbrief, 13 juni 2008<

Driekwart van de werknemers in de geestelijkegezondheidszorg (ggz) wil dat de invoering vande marktwerking in hun sector direct wordtgestopt en teruggedraaid. Dat is een van devoorlopige conclusies van een onderzoek van deSP en het Comité Zorg Geen Markt onder ruimdrieduizend zorgverleners in de ggz. Grootsteprobleem voor de respondenten vormt het nieu-we declaratiesysteem dat zo bureaucratisch isdat het inmiddels de kwaliteit van de zorg aan-tast.

Het onderzoek van de SP onder het personeel isuniek omdat de direct betrokkenen in de sectornooit eerder is gevraagd naar de effecten vanmarktwerking in de ggz. Des te schrijnender zijn (volgens de SP) de con-clusies: slechts twee procent van de zorgverle-ners staat geheel achter de invoering van markt-werking. Het personeel blijkt vooral te worste-len met het nieuwe declaratiesysteem vandiagnosebehandelingcombinaties (DBC). Ditsysteem heeft, aldus de SP, desastreuze gevol-gen voor de zorg. Niet alleen zijn werknemersgemiddeld een uur per dag kwijt met het admi-

nistreren van de geleverde zorg, het systeem zouook tot chaos in de financiering kunnen leiden.Bijna een derde van de respondenten meldt inserieuze financiële problemen te zijn gekomen,bijvoorbeeld door problemen met declaraties.Veel mensen krijgen pas betaald na afloop vaneen gehele behandeling en niet per consult; zorg-verzekeraars zijn ook niet verplicht voorschottente betalen. Sommige zorgverleners moeten daar-om financiële steun zoeken bij familie of zijnzelfs gedwongen hun praktijk te sluiten.Veel respondenten geven aan dat de DBC’s deggz feitelijk ondermijnen. Op geestelijkegezondheidszorg zijn geen etiketjes te plakken:handelingen als begeleiding en preventie passenniet in het declaratiesysteem en dreigen daar-door verloren te gaan. Bovendien wordt debelangrijke vertrouwensrelatie tussen cliënt enzorgverlener aangetast omdat de laatste allegegevens moet doorsturen naar derden, zoalszorgverzekeraars.SP-Kamerlid Agnes Kant: ‘De marktwerking endat vreselijk bureaucratische declaratiesysteemhalen de hele ggz overhoop. Mensen kunnenniet meer de zorg geven die zij willen geven,

846 bureaucratie en marktwerking tasten kwaliteit ggz aan

ZenF-0708 cyaan.qxd 16-7-2008 9:34 Pagina 37