5 a h1 §10 12 lln versie
-
Upload
andreasboonstra -
Category
Documents
-
view
319 -
download
0
Transcript of 5 a h1 §10 12 lln versie
WERELD
5 vwo 1 Globalisering § 10
WERELD Invloed op cultuurgebieden
• Europeanisering- groot in vestigingskoloniën- minder in exploitatiekoloniën (b.v. plantages) - afname door dekolonisatie.
• West-Europa nu: - multicultureel.- transnationale identiteit
• Na 1945 culturele overheersing door VS en Sowjetnunie, later alleen door de VS:
- amerikanisering- engels werd de lingua franca
Hegemoniale staat
Hegemoniale staat=
Hegemoniale staten uit het (verre) verleden:
• Romeinse rijk (0-200 na Chr.)• Tangdynastie: Gouden Eeuw van China(650-900 n.Chr.)• Groot-Mongoolse Rijk (1200-1400)
Opschuiving van hegemoniale staten
?
Hoe kon een klein land als Nederland een hegemoniale staat worden?
Hegemoniale staat Nederland
Hegemoniale Staat Nederland
De Gouden Eeuw (1600-1700)• Nederland was grootste zeevarende mogendheid
• VOC en WIC stichtten wereldwijd handelsposten
• Nederland zeer tolerant t.o.v migranten (joden,protestanten en Hugenoten) > veel wetenschappers, bankiers en handelaren vestigden zich in Amsterdam.
Nederland ,handelsnatie
In hoeverre passen A en B in het centrum-periferiesysteem?
Hoe blijkt dat uit A en B?
A B
Het ging vooral om handel via aan de kust gelegen handelsposten.
Wat is de geografische overeenkomst tussen Deshima en Elmina en wat het verschil in functie?
Neerlands ‘trots’ aan verre kusten
Opschuiving: UK aan zet
In deze fase is ook de overgang van handelspost naar kolonie. Waarom was dat logisch?
De imperialistische staten wilden verzekerd zijn van toevoer van grondstoffen en een afzetmarkt >vergrotende greep op de kolonie
Wat is het verband tussen de industriële revolutie en het imperialisme?
Opschuiving: UK aan zet
Verband:a. Moederlanden wilden de aanvoer van
grondstoffen veiligstellen> gingen kolonies stichten die ze ook zelf bestuurden
b. Door nieuwe transportmiddelen (stoomschip en trein) werden afstanden kleiner en gebieden meer met elkaar verbonden
Vestigingskolonie<>exploitatiekolonie
Wat is het verschil tussen een exploitatie- en een vestigingskolonie?
Wat is het liggingverschil tussen een exploitatie- en een vestigingskolonie? Hoe kun je dat verklaren?
Leg aan de hand van de etnische samenstelling uit of Suriname een exploitatie- of een vestigingskolonie was.
De opkomst van de VS als hegemoniale staat en de dekolonisatie houden verband. Hoezo?
USA neemt stokje over na WO II.
VS als hegemoniale staat
Opkomst USA als hegemonialemacht versneld door:
• afloop WO II> Europa verwoest
• dekolonisatie> Europese grootmachten verliezen hun invloed in de wereld
• val van Sojet Unie> einde Koude Oorlog
Wat is een belangrijk verschil tussen de vroegere hegemoniale machten en de VS?
5 vwo 1 Globalisering § 11
Ontwikkeling globalisering na 1990
Culturele / sociale globalisering: oorzaken
Verspreiding gestuurd door wereldsteden. Steden lijken erg op elkaar, platteland verschilt nog wel
Oorzaken:
ontw. satellietverbinding / glasvezel info met name in Engels (met name in verschil fastworld)
verbeterde transporttechnologie
migratie door pull- push-factoren- door betere informatie uitwisseling
- alleen hoogopgeleide worden toegelaten
Toerisme
Economische globalisering na 1990 in stroomversnelling door:
Economische globalisering versnelt
Stuwende krachten
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
A Ontstaan van een nieuwe internationale arbeidsverdeling a.g.v. uitschuiving en doorschuiving. Hoe ziet die nieuwe verdeling eruit?
• centrum
• (semi)periferie
Arbeidsmarkt in beweging
Ruimtelijke gevolgen globalisering
Welke ontwikkelingen zie je tussen 1970 en 2010?
‘Door de globalisering beconcurreren arbeidsmarkten elkaar wereldwijd.’
Uitschuiving en herverdeling arbeidsmarkt
Wat is het verband tussen bron A en B?
AA B BB
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
Mno’s gaan opzoek naar nieuwe afzetmarkten
IKEA SHANGHAIIKEA SHANGHAI Waarom zal IKEA zich vestigen in China?
Waarom kiest het hoofdkantoor van IKEA voor een vestiging in Shanghai?
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
Bedrijven passen zich aan veranderende ruimtelijke omstandigheden aan.
12
Hoe noem je de eerste bedrijfsverplaatsing van dit Zuid-Duitse bedrijf?
Hoe noem je de tweede bedrijfsverplaatsing ?
Wat zou de volgende halte voor het bedrijf kunnen zijn?
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
Bedrijven passen zich aan veranderende ruimtelijke omstandigheden aan.
12
A
B
Wat is de verklaring voor de uitschuiving?
Noem vanuit de politieke en vanuit de economische dimensie een verklaring voor de doorschuiving?
Fragmentarische modernisering
Regionale ongelijkheid
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
D Verbrokkeling: fast world <> slow world
Fast world
Slow worldSlow world
Ruimtelijke gevolgen van globalisering
Fast world <> slow world
Stelling: ‘globalisering leidt tot eenheid en verbrokkeling’
Verdedig deze stelling en gebruik het figuur. Gebruik ook de begrippen spread- en backwash-effecten
Triade blijft de machtigste
Verschuiving richting Pacific Rim = Global shift
Hoe blijkt globalisering uit dit beeld?
Wereldhandel
Welke uitspraak(en) is/zijn juist?A global shift is zichtbaarB triade beheerst de wereldhandelC goederenproductie is grote in Europa dan in VSD Afrika hoort tot de slow world
Wereldhandel
Welke uitspraak(en) is/zijn juist?A global shift is zichtbaarB triade beheerst de wereldhandelC goederenproductie is grote in Europa dan in VSD Afrika hoort tot de slow world
De triade heerst nog steeds.
De exportstromen in de EU wijken af van de export van de VS.
5 vwo 1 Globalisering § 12
Globalisering, een blik in de toekomst
Pacific Rim
Globalisering: de toekomst.
Welke twee aanwijzingen geeft de kaart voor global shift?
Global shift: economische gevolgen
Verdedig de stelling:‘De uitschuiving van hightech-activiteiten en zakelijke dienst-verlening vormt een echte bedreiging voor de triade’.
Verdedig de stelling:‘De westerse landen kunnen ook profiteren van de opkomst van de Pacific Rim’
Pudong: het nieuwe Wall Street?
Global shift: gevolgen voor Europa
Afwachten of aanvallen???
Hoe zou de positie van Europa in de wereld door de global shift kunnen veranderen ? Noem een geografisch en een politiek gevolg
Hoe zou Europa zich kunnen wapenen tegen verlies van invloed in de wereld?
Opschuiving van de wereldorde
Tot 1990
Nu
Toekomst?
Multipolair
Hegemoniaal
Bipolair
Welke positie in het economische wereldsysteem nemen de regionale machten van de toekomst nu in?
Het zijn landen in de semiperiferie
Globalist Andersglobalist
• “Markteconomie,OK” • “Overheid, bescherm de armen”
• “Hup WTO en IMF” • “WTO en IMF BOE !!!!” • MNO > welvaart voor
iedereen • “Red de lokale bedrijven”
• Milieu? Ja,nu even niet! • “Save the earth” - milieu
Globalist versus anderglobalist