PSYCHOLOGIEPSYCHOLOGIE

Psychologie: de kunst van het door mensen Psychologie: de kunst van het door mensen heen kijken?heen kijken?

Nee! Nee!

Psychologie is Psychologie is

de de wetenschap wetenschap van de van de

menselijke menselijke geestgeest en en

het menselijk het menselijk gedraggedrag

  

Wetenschap:Wetenschap:

Empirisch onderzoek Empirisch onderzoek

met formele methodieken met formele methodieken

waarbij je een hypothese onderzoektwaarbij je een hypothese onderzoekt

Toetsbaar: Toetsbaar:

falsifieerbaar / verifieerbaarfalsifieerbaar / verifieerbaar

Geest: wat gaat er om

in de mens?

Gedrag: wat doet de mens?

Twee problemen:Twee problemen:

Mensen ‘wisten het al’ Mensen ‘wisten het al’

Dus: overbodigDus: overbodig

Mensen ‘geloven het niet’Mensen ‘geloven het niet’

Dus: belachelijkDus: belachelijk

•   

3 “soorten” psycholoog:3 “soorten” psycholoog:

• Experimenteel psycholoogExperimenteel psycholoog

• Psychologie docentenPsychologie docenten

• Toegepast psychologenToegepast psychologen

psychologisch onderzoekpsychologisch onderzoek

• ExperimentenExperimenten• CorrelatieonderzoekCorrelatieonderzoek• Survey (vragenlijsten)Survey (vragenlijsten)• Natuurlijke observatiesNatuurlijke observaties• Gevalstudie (‘casestudy’)Gevalstudie (‘casestudy’)

5 soorten

Experiment:

Je wilt iets weten: wat is de invloed van geuren is op je dromen

Stap 1

Hypothese ontwikkelenDromen van mensen zijn te beïnvloedenmet geuren

Operationele definitie makenMensen die een roos ruiken, hebben vaker een mooie droom dan mensen die een rot ei ruikenDromen gedurende REM-slaapGeuren niveau vaststellenMensen alleen volwassenen 25-40 jaar

Stap 2

Gecontroleerd experiment uitvoerenPersoon krijgt bij het begin van de REM-slaap een geur toegevoegdOnafhankelijke variabele: geur of

Afhankelijke variabele: inhoud van de droom of

Stap 3

Objectieve data verzamelen

Stap 4

Resultaten analyseren

hypothese accepteren of verwerpen

Stap 5

Resultaten publiceren bekritiseren

repliceren

6 perspectieven6 perspectieven

•Biologisch perspectiefBiologisch perspectief•Cognitief perspectiefCognitief perspectief•Behavioristisch perspectiefBehavioristisch perspectief•Whole-person Whole-person

(psychodynamisch, (psychodynamisch, humanistisch, karaktertrekken humanistisch, karaktertrekken en temperament)en temperament)

•OntwikkelingsperspectiefOntwikkelingsperspectief•Socioculturele perspectiefSocioculturele perspectief

1. Biologische perspectief1. Biologische perspectief

• René Descartes René Descartes (scheiding lichaam en (scheiding lichaam en geest)geest)

• Oorzaak gedrag in Oorzaak gedrag in zenuwstelsel, endocriene zenuwstelsel, endocriene stelsel(hormonen) en de stelsel(hormonen) en de genen.genen.

• NeurowetenschapNeurowetenschap• Evolutionaire Evolutionaire

psychologie (nav Charles psychologie (nav Charles Darwin)Darwin)

2. Cognitief perspectief2. Cognitief perspectief

• IntrospectieIntrospectie• Structuralisme Structuralisme

(Wilhelm Wundt)(Wilhelm Wundt)• Functionalisme Functionalisme

(William James)(William James)• Nadruk op Nadruk op

gewaarwording, leren, gewaarwording, leren, denken en geheugendenken en geheugen

3. Behavioristisch 3. Behavioristisch perspectiefperspectief

• Waarneembaar Waarneembaar gedraggedrag

• Tabula rasaTabula rasa• Grote bijdrage in Grote bijdrage in

begrip hoe begrip hoe mensen (gedrag) mensen (gedrag) lerenleren

4. Perspectieven vanuit de 4. Perspectieven vanuit de gehele persoongehele persoon

• a. Psychodynamica a. Psychodynamica (Sigmund Freud)(Sigmund Freud)• onbewuste geestonbewuste geest• Psycho-analysePsycho-analyse• Nadruk op geestelijke Nadruk op geestelijke

stoornissen stoornissen (psychopathologie)(psychopathologie)

4. Perspectieven vanuit de 4. Perspectieven vanuit de gehele persoongehele persoon

• b. Humanistische b. Humanistische psychologiepsychologie• Nadruk op Nadruk op

mogelijkheden, groei mogelijkheden, groei en potentiesen potenties

• MaslowMaslow

4. Perspectieven vanuit de 4. Perspectieven vanuit de gehele persoongehele persoon

• c. Psychologie van c. Psychologie van karaktertrekken en karaktertrekken en temperamenttemperament• Verschillen tussen Verschillen tussen

mensen ontstaan uit mensen ontstaan uit verschillen in blijvende verschillen in blijvende kenmerken en kenmerken en neigingen, die neigingen, die karaktertrekken en karaktertrekken en temperamenten worden temperamenten worden genoemd.genoemd.

5. 5. ontwikkelingsperspectiefontwikkelingsperspectief

• Nature - nurtureNature - nurture• Mensen veranderen op Mensen veranderen op

voorspelbare wijze naarmate de voorspelbare wijze naarmate de invloeden van erfelijkheid en invloeden van erfelijkheid en omgeving zich in de loop van de omgeving zich in de loop van de tijd ontplooientijd ontplooien

• levenslooppsychologielevenslooppsychologie

6. Socioculturele perspectief6. Socioculturele perspectief

• Sociale invloedenSociale invloeden• Cultuur en Cultuur en

culturele culturele verschillenverschillen