zorg

72 4-2007 > zorg & financiering

injecties met midazolam en in 9,6 procent ominjecties met levomepromazine. De artsenfederatie KNMG heeft in december2005 de richtlijn palliatieve sedatie geïntrodu-ceerd. Een arts kan palliatieve sedatie toepassenals een patiënt onbehandelbare ziekteverschijn-selen heeft die leiden tot ondraaglijk lijden.Voorwaarde is dat de behandeling niet levens-verkortend is en dat de patiënt naar verwachtingbinnen twee weken zal overlijden.Midazolam is het middel van eerste voorkeurbij palliatieve sedatie. Hoewel niet eerste keuskunnen ook de stoffen levomepromazine, feno-barbital en propofol gebruikt worden. In 2006verwerkten de openbare apotheken in Neder-land 19.950 voorschriften voor middelen dieingezet kunnen worden bij palliatieve sedatie.In 2005 waren dat er nog 14.600. Bij 87,8 pro-cent van de verstrekkingen gaat het om injectiesmidazolam (Dormicum©) en in 9,6 procent ominjecties met levomepromazine. Fenobarbital enpropofol komen nauwelijks voor in de openbareapotheek. Het gaat hierbij om middelen die deopenbare apotheek heeft verstrekt. De Stichting

Farmaceutische Kengetallen (SFK) beschikt nietover gegevens van ziekenhuizen en apotheek-houdende huisartsen. Daarnaast is bij de SFKniet bekend in welke mate verstrekkingen aanmensen die tijdens hun laatste dagen in hospi-ces verblijven, via de openbare apotheek lopen.

Volgens het CBS overleden er in 2005 iets meerdan 136.400 mensen. Op grond van de boven-staande definitie kan de SFK in 2005 8200 en in2006 een kleine 11.200 gevallen van palliatievesedatie vaststellen. Een deel van de middelenvoor palliatieve sedatie wordt verstrekt aan men-sen die verder geen andere verstrekkingen heb-ben in die apotheek (passanten). Het is daarbijdoor de SFK niet vast te stellen of het om pallia-tieve sedatie in de laatste levensfase gaat. In2006 ging het om drieduizend van deze passan-ten. Als we ervan uitgaan dat het totaal aantalsterfgevallen in 2006 niet sterk verschilt van datin 2005, komt het aandeel palliatieve sedatiedaarmee uit tussen en zes en de acht procent.Bronnen: ZN Journaal, 2007, nr. 9 enwww.mednet.nl, 23 februari 2007<

Via internet bestelde medicijnen zijn duurderdan dezelfde middelen bij een reguliere apo-theek. En wie de medicijnen snel in huis wilhebben, kan beter zelf naar de apotheek gaan.Dat blijkt uit onderzoek dat de Consumenten-bond in de nieuwe Gezondgids publiceert.

De Consumentenbond deed bij Nederlands-talige onlineapotheken in totaal 35 bestellingen.Het ging daarbij om veelgebruikte medicijnenals cholesterolverlagers, maagzuurremmers enanticonceptiemiddelen. Van de bestelde medi-cijnen zijn er 27 geleverd. De websites MijnApotheek, eFarma en Apotheek aan Huis warenalert. Zij namen contact op met de huisarts,waardoor zes middelen niet geleverd zijn.Gemiddeld duurde het vijf dagen voor de medi-

cijnen thuisbezorgd werden. In twee gevallenlag de bestelling de volgende dag al op de mat,maar er waren ook uitschieters van tien en elfdagen. Over de twee orders bij de LandelijkeApotheek (www.medicijnenperpost.com) isnooit meer iets vernomen.

Bijkomende kosten

Internetapotheken zijn erg verschillend vanopzet en de informatievoorziening is wisselend.Klanten kunnen zelf het recept opsturen ofanders – tegen betaling – online een consultafnemen. Medicijnen zijn via internet somsgoedkoper dan bij de gewone apotheek. Maarwie online medicijnen bestelt, wordt geconfron-teerd met bijkomende kosten voor bijvoorbeeld

493 medicijnen via internet, langzaam en duur

ZenF-0407 cyaan.qxd 16-4-2007 11:38 Pagina 72

genees- en hulpmiddelen

73zorg & financiering > 4-2007

verzending, onlineconsult en receptregels. Dezeextra kosten kunnen oplopen tot dertig euro.Daardoor is de reguliere apotheek uiteindelijkniet alleen sneller, maar ook altijd goedkoper.Anders dan bij de reguliere apotheek is er viainternet nauwelijks controle op eventuele nade-lige combinaties van medicijnen. Bij één bestel-ling ging het overigens echt mis.

Handy-Med leverde diclofenac-pijnstillers alszetpillen, in plaats van de bestelde tabletten.Opmerkelijk genoeg meldt het etiket: ‘zonderkauwen doorslikken’. De betrokken apotheek(Kranenborg uit Hoogezand) erkent de fout enbelooft verbetering.Bron: Consumentenbond, 6 maart 2007<

Eind augustus 2006 meldde toenmalig ministerHoogervorst dat het preferentiebeleid in detweede helft van 2005 tot een kostendaling van2,1 miljoen euro heeft geleid. De besparingenop de geneesmiddelenkosten liepen in 2006terug. Bovendien zijn deze besparingen lagerdan de uitvoeringskosten.

In juli 2005 is een vijftal verzekeraars gestartmet het voeren van een gezamenlijk preferentie-beleid voor omeprazol, simvastatine en prava-statine. In de praktijk betekent dit dat vooral despecialités en de parallelgeïmporteerde varian-ten van de genoemde geneesmiddelen van ver-goeding zijn uitgesloten.

Besparingen op geneesmiddelenkostenlopen terug

De Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK)raamt de directe besparing van de geneesmidde-len die onder het preferentiebeleid vallen, in detweede helft van 2005 op 2,1 miljoen euro. Ditbedrag is vergelijkbaar met de door de ministergemelde besparing. In 2006 hebben twee zorg-verzekeraars zich aangesloten bij het preferen-tiebeleid en neemt het marktaandeel van depreferente middelen toe. Op grond daarvan zouverwacht kunnen worden dat de besparingentoenemen, maar ze nemen juist af. In de eerste helft van 2006 was dat bedrag nogmaar 1,6 miljoen euro en in de tweede helft nietmeer dan 1,4 miljoen euro.

Bij de start van het preferentiebeleid stijgt hetmarktaandeel van de generieke varianten vanomeprazol, simvastatine en pravastatine sterkbij de preferentiebeleid voerende zorgverzeke-raars. Daarna nemen de verschillen in generiekemarktaandelen tussen zorgverzekeraars die welof geen preferentiebeleid voeren, af. Dit komtdoordat het marktaandeel generiek ook stijgt bijde zorgverzekeraars die geen preferentiebeleidvoeren. Deze trend is algemeen waarneembaarbij geneesmiddelen die buiten dit beleid vallen.Daarnaast neemt, na de aanvankelijke stijging,het generieke marktaandeel af omdat eenberoep kan worden gedaan op een hardheids-clausule. Indien een arts op het recept aangeeftdat het medisch noodzakelijk is om een niet-preferent middel voor te schrijven, mag de apo-theek van het preferentiebeleid afwijken en hetspecialité verstrekken. Een andere reden voor de teruglopende bespa-ringen is dat de prijsverschillen tussen generieken specialité afnemen. Omeprazol levert debelangrijkste bijdrage in de besparing op degeneesmiddelenkosten. Het aandeel van ditmiddel in de kostendaling bedraagt 83 procentin de tweede helft van 2005. Naar verwachting isdit zelfs negentig procent in de tweede helft van2006. Dit wordt veroorzaakt door de hoogte vanhet prijsverschil tussen specialité en generiek incombinatie groot volume en een relatief lagermarktaandeel generiek.

494 sfk: preferentiebeleid leidt tot hogere kosten

ZenF-0407 cyaan.qxd 16-4-2007 11:38 Pagina 73