Voorpremière Sicko: Kunnen we ‘Amerikaanse toestanden’in Nederland verwachten?

Ervaringen en aanbevelingen van ziekenhuispatiënten‘Zuster, die pomp staat niet goed.’ -‘Mevrouw, daar hebt u geen verstand van!’

Wmo nog redelijk onbekend bij Gelders E-panel

Vraag4 december 2007

aan bod

Zorgbelang Gelderland en het nieuws

Inhoudsopgave

Colofon

EindredactieMarit van der Goot

Redactie Heleen den BreekerKim ScheffersMaaike van der Saagm.m.v. Bertil Huzen (artikel pag. 4 en 5)

Redactieadres Zorgbelang GelderlandPostbus 5310, 6802 EH ArnhemIJsselburcht 4, 6825 BP ArnhemTelefoon 026 384 28 22 Fax 026 384 28 23www.zorgbelanggelderland.nl

info@zorgbelanggelderland.nlBasisvormgeving Tva! reclame en communicatie,Doetinchem OpmaakVerheij & van der Heide, ArnhemFotografieJoost Ooijman, Fotobureau Seen,Velp en Zorgbelang GelderlandDrukwerk Trioprint Nijmegen bv, Nijmegen

Vraag aan Bod is een uitgave van Zorgbelang Gelderland.Artikelen uit dit blad kunnen met bronvermelding worden overgenomen.

‘Sickotour’: veel aandacht in de media!De provinciale Zorgbelangorganisaties wistenveel aandacht in de media te trekken door deorganisatie van acht voorpremières van deAmerikaanse film Sicko met aansluitend eendiscussie over het Nederlandse zorgstelsel (zieook het artikel op pagina 4 en 5).In landelijke dagbladen als de Volkskrant, hetParool en de Telegraaf werd uitgebreid geschre-ven over de ‘Sickotour’. Ook de zorgvakbladenMedisch Contact en Zorgvisie publiceerden overdit onderwerp.Tijdens de Gelderse voorpremière van Sicko opzondag 18 november 2007 in Lux in Nijmegen,maakte TV Gelderland opnames voor hunnieuwsprogramma. Ook Radio Gelderland beldevoor een interview. ‘s Avonds laat reisde Zorg-belang Gelderland directeur Eric Verkaar af naarHilversum om een bijdrage te leveren aan hetNOS radioprogramma ‘Met het oog op morgen’.Dit spraakmakende programma wijdde een itemaan de Sickotour. Bovengenoemde publicaties en

Zorgbelang Gelderland en het nieuws Pagina 2

Ervaringen en aanbevelingen van ziekenhuispatiënten Pagina 3

Veel zorgen over ‘Amerikaanse toestanden’ bij voorpremière van Sicko Pagina 4 en 5

Wmo nog redelijk onbekend bij Gelders E-panel Pagina 6

Wmo ooh! Zit dat zo... Pagina 7

Grenzeloos gezond Pagina 7

Van de bestuurstafel Pagina 8

Week van de Jeugdzorg Pagina 9

Verzorgingshuis Mooi-Land geen droomland meer Pagina 10

Zorgbelang Gelderland geeft voorlichting over domotica Pagina 11

24 uur per dag zorg mogelijk tijdens vakantie op Noord-Beveland Pagina 11

Casus afdeling Informatie en Klachtenopvang Pagina 12

Radio- en TV-uitzendingen zijn te vinden opwww.zorgbelanggelderland.nl.

Van huis-aan-huis-krant tot landelijk dagbladHet Nederlands Dagblad schreef twee artikelenover de cursus Fondsenwerving die ZorgbelangGelderland organiseert. De regionale en lokalemedia publiceerden over de uitreiking van deDVD Wmo ooh! aan wethouders van diverseGelderse gemeentes. De vertrouwenspersoonJeugdzorg werd geïnterviewd over de effectenvan de rechtzaak tegen de voogd van Savannaop cliënten van de jeugdzorg. Het artikel hieroveris in verschillende dagbladen geplaatst. Er is in De Gelderlander gepubliceerd over de sluitingvan verzorgingshuis Mooi-Land in Doorwerth.Hieraan leverde Zorgbelang Gelderland steedseen bijdrage. Over de door Zorgbelang Gelder-land georganiseerde Wmo-bijeenkomsten enthema-cafe’s voor mensen met een verstandelijkebeperking werd in lokale en regionale krantenbericht.

Cover Bas Koning leest zijn brief aan minister Klink voor tijdens de forumdiscussie die volgde op de voorvertoningvan de film Sicko in Nijmegen.

Vraag aan bod 4 • december 2007 3

Ervaringen en aanbevelingen van ziekenhuispatiënten

‘Zuster, die pomp staat niet goed.’ - ‘Mevrouw, daar hebt u geen verstand van!’Een ziekenhuisopname verloopt succesvoller naarmate de patiënt meer de regie houdt. Dat vergtoptimale informatie, communicatie en betrokkenheid. Daarin is een rol weggelegd voor arts,verpleegkundige èn patiënt. Dat wordt duidelijk in de uitkomsten van panelgesprekken die vijfZorgbelangorganisaties, waaronder Zorgbelang Gelderland, met patiënten van zeventien zieken-huizen organiseerden. Tijdens de panelgesprekken gaven de deelnemers hun mening over zorg inziekenhuizen aan de hand van zes thema’s. Het zijn dezelfde thema’s die zorgverzekeraar Agis ineen grootschalig ervaringsonderzoek bij 12.000 patiënten had laten meten. Ziekenhuizen krijgenin dat onderzoek het rapportcijfer acht van de patiënten. Maar welk ziekenhuis zou niet eennegen willen halen, stellen de Zorgbelangorganisaties en daarom komen ze met suggesties uit deeerste hand: die van de patiënten zelf.

Momenteel wordt er gewerkt aan een boek metdaarin de uitkomsten van de panelgesprekken.Hoe vonden ziekenhuispatiënten dat het ging bijhun opname, was er genoeg uitleg bij het krijgenvan medicijnen en hoe gingen verpleging enartsen met hen om? Maar ook kwam de vraagaan de orde of ze voldoende betrokken waren bij de besluiten over hun behandeling. Was deinformatie in alle gevallen wel voldoende en hoegoed voorbereid gingen ze met ‘ontslag’ uit hetziekenhuis. Allemaal onderwerpen waarover inhet boek citaten te lezen zijn, afkomstig van depanelleden. Ervaringen en waarderingen uit deeerste hand van mensen die het meegemaakthebben. Typisch de kracht van Zorgbelang-organisaties om op deze manier het patiënten-perspectief voor het voetlicht te brengen. Maarhet gaat in het boek niet alleen om de ervarin-gen. Er worden ook concrete aanbevelingengedaan. Daardoor ontstaan er eigenlijk tweeboeken ineen die zich ieder afzonderlijk, maarook in combinatie, laten lezen. In de lay-out isnamelijk een praktisch onderscheid gemaakttussen datgene wat patiënten er van vinden enwat het ziekenhuis en de zorgverzekeraar zich ervan aan zouden moeten trekken.

Verbeteren van zorginkoopDe uitkomsten van de panelgesprekken zijn inexpertmeetings met de betrokken ziekenhuizenbesproken. Die bijeenkomsten leidden tot aan-scherping van de aanbevelingen die nu in hetboek worden opgenomen. Daarnaast hadden deexpertmeetings tot gevolg dat het draagvlak voorverbetering toenam. Medewerkers van de zieken-huizen herkenden de ervaringen en toonden zichbereid om op onderdelen dingen te verbeteren.De meerwaarde van de geleverde inbreng is eenspecifieke focus op patiëntenervaringen.

Vervolgens hebben de Zorgbelangorganisatiesdeze uitkomsten vertaald in aanscherping van dezorginkoopcriteria voor Agis en de ziekenhuis-zorg.

Rol bij kwaliteitsbeleid voor patiëntenMet het boek over de patiëntenervaringen enhun aanbevelingen in deze vorm doen de Zorg-belangorganisaties uit Gelderland, Utrecht,Flevoland, Overijssel, Amsterdam (stad) en Noord-Holland verslag van de aansprekende inbrengvan patiënten om de kwaliteit van ziekenhuiszorgte verbeteren. Het illustreert de rol die deorganisaties kunnen spelen bij de verbeteringvan de kwaliteit van zorg. In dit geval zijn het deziekenhuizen en zorgverzekeraar Agis die er hunvoordeel mee doen. Het boek wil echter ookverslag doen en inspireren. Het brengt de betrok-kenheid van patiënten bij goede zorg onder deaandacht van ziekenhuizen, opleidingen, cliëntenen patiëntenplatforms en andere zorgverzeke-raars. Een lezersgroep die met belangstelling kan uitkijken naar het boek, dat begin 2008verschijnt.

Aanbevelingen in de praktijkIn het voorjaar van 2008 organiseren de Zorg-belangorganisaties en zorgverzekeraar Agis eensymposium over dit onderwerp, waarvoor allebetrokken partijen worden uitgenodigd. Tijdensdit symposium wordt onderzocht hoe mengezamenlijk in de praktijk een vervolg kan geven aan de aanbevelingen die de Zorgbelang-organisaties hebben gedaan om de kwaliteit vanzorg te verbeteren.

Voor meer informatiekunt u contact opnemenmet Marion Reinartzvan ZorgbelangGelderland via telefoon-nummer 026 384 28 22of e-mail marionreinartz@zorgbelanggelderland.nl.

Vraag aan bod 4 • december 2007 4

Sicko, de nieuwe film van Michael Moore over de wantoestanden in de Amerikaanse gezondheids-zorg, laat zien wat het betekent om ziek te worden in een land waar het recht op zorg geenvanzelfsprekendheid is. Tijdens een speciale voorpremière en de aansluitende forumdiscussie,die Zorgbelang Gelderland in samenwerking met distributeur A-film op 18 november 2007 in hetNijmeegse filmtheater Lux organiseerde, bleek dat er ook veel zorg bestaat over de Nederlandsegezondheidszorg. Veel aanwezigen vrezen voor ‘Amerikaanse toestanden’ door stijgende kosten,toenemende marktwerking, verdere uitholling van het basispakket en verminderde bereidheidtot solidariteit.

Veel zorgen over ‘Amerikaanse toestanden’ bij voorpremière van Sicko

‘Ik ben doodsbang dat dit hier ook gaat gebeuren’

50 miljoen onverzekerden, zorgverzekeraars diealleen op winst uit zijn en alles doen om nood-zakelijke behandelingen niet te betalen, mensendie bankroet en dakloos worden omdat ze depech hebben ziek te worden en torenhogerekeningen moeten betalen. In de film Sicko, diemomenteel in de Nederlandse bioscopen draait,geeft de Amerikaanse documentairemakerMichael Moore een ontluisterend beeld van dedeplorabele staat van de gezondheidszorg in zijnland. Zorgbelang Gelderland greep de film aanom de vinger aan de pols van de Nederlandsezorgverzekering te houden.

‘Doodsbang dat dit hier ook gaat gebeuren’Sicko maakte grote indruk op de circa 150 aan-wezigen, waaronder vertegenwoordigers vanpatiëntenverenigingen, lokale en provincialepolitici, huisartsen en andere professionals uit degezondheidszorg. Voor sommigen was het ook

een regelrechte waarschuwing. ‘Ik ben doods-bang dat dit hier ook gaat gebeuren’ en ‘Dezefilm is een spiegel die we onszelf kunnen voor-houden’, waren enkele van de vele reacties uit hetpubliek tijdens de aansluitende forumdiscussieonder leiding van Piet-Hein Peeters. Huisarts Hansvan Santen uit Velp is minder angstig: ‘Maar alswe het basispakket gaan verkleinen en als er bijde aanvullende pakketten risicoselectie wordttoegepast, moeten we ons zorgen gaan maken.’Voorlichter Dirk-Jan Westerwoudt van zorgver-zekeraar CZ vindt dat we trots mogen zijn op onsverzekeringsstelsel: ‘Of mensen nu oud of jongzijn, gezond zijn of een vlekje hebben; iedereenwordt geaccepteerd. En van premiedifferentiatieis geen sprake.’

Het betere geneesmiddel zelf betalenDat de premies de komende jaren flink zullenstijgen, staat vast. Nu betalen we al te weinig

SickoRegisseur Michael Moore veroorzaakte de afgelopenjaren veel ophef met geruchtmakende documentai-res als Bowling for Columbine en Fahrenheit 9/11.Na het wapenbezit in de Verenigde Staten en deoorlog in Irak stelt Moore in Sicko de wantoestan-den in de Amerikaanse gezondheidszorg aan dekaak. Niet alleen zijn naar schatting zo’n 50 miljoenAmerikanen onverzekerd omdat de verzekering zeweigert te accepteren, maar ook de 250 miljoengelukkigen die wel verzekerd zijn moeten maarafwachten of hun verzekeraar betaalt als ze in hetziekenhuis belanden. Moore laat zien hoe zorgverze-keraars alles in het werk stellen om claims niet uit tebetalen en mensen die ziek worden alsnog uit deverzekering gooien. Sicko vertelt schrijnende verha-len van mensen die door ziekte huis en haard verlie-zen of gewoon dood gaan omdat ze niet of niettijdig behandeld worden. Zelfs reddingswerkers dieernstige gezondheidsklachten opliepen bij de aan-

slagen van 11 september worden aan hun lotovergelaten.In de film doet Moore ook vergelijkend warenonder-zoek in Canada, Engeland en Frankrijk.Tot zijnverbazing is daar iedereen verzekerd tegen ziekte-kosten via een op solidariteit gebaseerd nationaalzorgsysteem. Een zorgstelsel dat Amerikanen afkeerinboezemt omdat het een ‘socialistisch’ systeem zouzijn dat toch niet goed werkt en vrije keuze onmoge-lijk maakt. Overvolle wachtkamers, wachtlijsten enwantoestanden zoals in de VS treft Moore er echterniet aan. De film krijgt een onverwachte en voor deVS haast vernederende wending als Moore met eenaantal onverzekerden uit de film in kleine bootjesnaar Cuba vaart. Zelfs daar, bij de zo verfoeide maarook zo armlastige communistische vijand, blijkt degezondheidszorg superieur aan die in het rijksteland ter wereld en worden Moore’s onverzekerdengratis en goed behandeld.

V.l.n.r. het forum: Dirk-JanWesterwoudt, Martha vanBiene, Hans van Santen en Eric Verkaar.

Vraag aan bod 4 • december 2007 5

premie. Volgens CZ-man Westerwoudt hebben de Nederlandse zorgverzekeraars vorig jaar 300 miljoen euro verlies geleden. Daarnaaststijgen de kosten in de zorg jaarlijks. Van Santen:‘De grote vraag voor de toekomst is: hoeveelwillen we betalen voor onze zorg? En wat vergoe-den we wel en wat vergoeden we niet?’ Volgensgezondheidswetenschapper Martha van Biene(Hogeschool Arnhem-Nijmegen) moet er veelmeer gedaan worden aan preventie om degezondheidszorg nog betaalbaar te houden.Vanuit het publiek kwamen veel klachten oververgoedingen voor medicijnen. Patiënten metADHD of concentratiestoornissen zijn aangewe-zen op het goedkope middel Ritalin, omdat hetdoor artsen voorgeschreven maar veel duurdereConcerta niet vergoed wordt. De 13-jarige BasKoning schreef er een brief over naar ministerKlink van Volksgezondheid, die hij tijdens deforumdiscussie voorlas. Bas: ‘Ik vind het raar datveel kinderen geen goede medicijnen kunnenkrijgen. Een ziektekostenverzekering hoortvolgens mij de medicijnen te betalen die je nodighebt.’ Westerwoudt: ‘Niet de zorgverzekeraar maarde Tweede Kamer heeft bepaald dat alleen Ritalinvergoed wordt. Wie dat betere geneesmiddel wilslikken moet dat maar zelf betalen.’

Vrije keuze in gedrangVeel zorg is er ook over de contracten die zorg-verzekeraars met zorgaanbieders afsluiten.Directeur Eric Verkaar van Zorgbelang Gelderland:‘Mijn angstbeeld is dat je via je zorgverzekeraaralleen nog maar bij een bepaald ziekenhuisterecht kunt.’ Keuzevrijheid moet er volgensWesterwoudt van CZ wel blijven, maar hij vindtook dat ‘er niets op tegen is om verzekerden deweg te wijzen naar goede zorg die daarnaast ooknog betaalbaar is’. Dat de gezondheidszorg inAmerika voor de zorgverzekeraars niet alleen eenschrikbeeld maar ook een inspiratiebron is, bleekuit het relaas van iemand uit de zaal die net terugwas van een studiereis in de Verenigde Staten,waaraan ook veel vertegenwoordigers van Neder-landse zorgverzekeraars deelnamen. Die toondenzich volgens haar opvallend gecharmeerd van deaanpak van Kaiser Permanente, een Amerikaansezorgverzekeraar die volgens Sicko grossiert inkwalijke praktijken. ‘Alles gebeurt bij hen in huneigen klinieken, bij hun eigen artsen. Zij bepalenwie ziek is en wie niet, en niet de arts.’

Doel SickotourZorgbelang Nederland en de provinciale Zorg-belangorganisaties willen de film Sicko benuttenvoor het aanjagen van een maatschappelijke

discussie over het Nederlandse gezondheidszorg-systeem en met name de (toekomstige) rol vanverzekeraars daarin. Ter gelegenheid van de Sicko-tour bracht Zorgbelang Nederland een Brandboekuit met verontrustende signalen over de zorgver-zekering die bij de dertien Zorgbelangorganisatiesin Nederland binnenkwamen. In het brandboekworden twaalf casussen beschreven die een beeldschetsen van de zorgverzekering in Nederlandanno 2007. Een hot item? Oordeel zelf en vraaghet brandboek op bij Zorgbelang Gelderland.Uitgebreide verslagen van de landelijke pers-voorstelling in Amsterdam en van de regionalevoorpremière in Nijmegen zijn ook te vinden opwww.zorgbelanggelderland.nl.

Eric Verkaar: ‘Het kan bij ons ook die kant opgaan.’‘Het lijken extreme voorbeelden in Sicko, maar het is wel de realiteit in éénvan de welvarendste landen ter wereld. En het kan bij ons ook die kant opgaan.’ Met acht voorpremières waaronder eentje in Nijmegen wisten deZorgbelangorganisaties volle zalen en veel aandacht in de media te trekkenvoor een discussie over de Nederlandse zorgverzekering.

Het idee kwam van Eric Verkaar, directeur van Zorgbelang Gelderland, ‘Ik denk datde film goed bekeken zal worden. Iedereen praat erover. Ik wist dat we hiermeeaandacht konden krijgen voor de Nederlandse problematiek. Ons verzekerings-stelsel is namelijk afgeleid van het Amerikaanse systeem. De essentie is hetzelfde:de zorg is een risico- en een kostenpost. Dat betekent dat we sommige mensen dezorgmiddelen ontzeggen die ze nodig hebben, bijvoorbeeld medicijnen. Dat we de toegankelijkheid van zorg beperken. Het meeste indruk op mij maakte de scènemet die vrouw die met haar doodzieke kind geweigerd werd bij de spoedeisendehulp, omdat ze van haar verzekering naar een ander ziekenhuis moest. Dat is hetultieme horrorscenario! Zover is het nog lang niet, dat weet ik ook wel. Maar kijkeens naar de nieuwe zorgverzekering van Univé, waarbij je nog maar in elf zieken-huizen geholpen wordt. Dat is al een stap in die richting. Vijftien jaar geleden waseen eigen risico nog ondenkbaar. Volgend jaar heeft iedereen een eigen risico van€ 150. Ik weet zeker dat we steeds verder gaan met prijsconcurrentie en gedwon-gen winkelnering. Marktwerking was ooit bedoeld voor meer kwaliteit. Maar het isnu alleen maar een verzekeringsmarkt waarin vooral de prijs belangrijk wordt.Mensen worden niet met meer kwaliteit van zorg gelokt, maar met minder hogepremies in ruil voor een hoger eigen risico of minder keuzevrijheid. Ik ben ervanovertuigd dat we als Zorgbelang over vijf jaar veel meer klachten ontvangen. Wehebben met de discussie rondom de film weer iets op de kaart gezet, dat weg-gezakt was na de invoering van de nieuwe zorgverzekeringswet. Vaak hoorde je:waar maak je eigenlijk druk om, het loopt toch lekker? Maar er kleven risico’s aan

ons systeem en dat geven mensennu ook toe. Ook de zorgverzeke-raars zijn gevoelig voor onzeargumenten bij de keuze van hunaanbod.’

Eric Verkaar beantwoordt eenvraag van Astrid joosten tijdens de landelijke persvoorstelling op 19 oktober jl. in Amsterdam.

Vraag aan bod 4 • december 2007 6

Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) nog redelijk onbekend bij Gelders E-panel

21% van de deelnemers vraagt: ‘Wmo... wat is dat?’339 van de 505 leden van het E-panel van Zorgbelang Gelderland hebben in oktober 2007 deenquête over de Wmo ingevuld.De Wmo is op 1 januari 2007 in werking getreden. De basisgedachte van de Wmo is datgemeenten de taak hebben ervoor te zorgen dat iedere burger volwaardig kan deelnemen aan de samenleving. Een aantal zorg- en ondersteuningstaken is van het Rijk overgeheveld naar degemeenten, omdat de gemeente de bestuurslaag is die het dichtst bij de burger staat. Maarervaren de burgers de gemeente ook echt zo ‘dichtbij’?

Iets meer dan de helft van de deelnemers geeftaan vorig jaar al van de Wmo te hebben gehoord.Maar als er gevraagd wordt naar veranderingenals gevolg van de invoering van de Wmo,antwoordt 21 procent daar nog niet over te zijngeïnformeerd. Is de onbekendheid van de Wmote wijten aan de gemeente of aan de burgers zelf,die meestal pas geïnteresseerd in iets rakenwanneer ze er zelf mee geconfronteerd worden?

Gevolgen van de WmoEr worden nauwelijks gevolgen genoemd doorde invoering van de Wmo voor het Persoons-gebonden Budget (PGB). Of de herindicatie totproblemen leidt, daar kan op dit moment nogweinig over gezegd worden, omdat tot nu toepas negen procent is geherindiceerd.De overgang van de huishoudelijke verzorgingnaar de Wmo is niet helemaal soepel verlopen.Voor vier tot zeven procent van de deelnemersheeft dit gevolgen gehad en voor drie tot vijfprocent zijn de veranderingen zelfs zeer ingrij-pend geweest.

Meer informatieOm mee te doen methet E-panel vanZorgbelang Gelderlandgaat u naar www.zorgbelanggelderland.nl/e-panel.Daar vindt u ook deNieuwsbrief met eenuitgebreid verslag vande uitkomsten van deenquête over de Wmo.

Mantelzorg en vrijwilligerszorg Gezien de grote onbekendheid met de gemeen-telijke ondersteuning voor mantelzorg en vrij-willigerszorg zoals steunpunten mantelzorg enlogeermogelijkheden, wekt het geen verbazingdat twee van de drie deelnemers geen oordeelgeven over het ondersteuningsaanbod. Van dege-nen die het aanbod in de gemeente wél (kunnen)beoordelen houden de meesten zich op de vlak-te: neutraal, is het oordeel van 43 à 44 procent.De weegschaal is verder in evenwicht: ongeveereven veel mensen zitten aan de negatieve als aande positieve kant van het midden.

Enquête over apotheken Inmiddels heeft Zorgbelang Gelderland de vol-gende enquête aan de E-panelleden gestuurd.Deze enquête gaat over apotheken. In decemberworden de resultaten hiervan bekend gemaakt.

Vraag aan bod 4 • december 2007 7

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is behoorlijk complex. Veel allochtone burgers zijnnog niet goed bekend met de Wmo. Met behulp van de DVD ‘Wmo Ooh!’, die door ZorgbelangNederland is gemaakt, wil Zorgbelang Gelderland deze informatieachterstand verkleinen.

Op de DVD ‘Wmo Ooh!’ wordt ingegaan op eenaantal onderwerpen uit de nieuwe wet die op 1 januari van dit jaar in werking trad. Wat is debetekenis van de wet? Hoe regelt de gemeentede uitvoering ervan en hoe betrekt de gemeentehaar allochtone burgers bij deze wet? Onder-werpen die aan bod komen zijn: huishoudelijkehulp, het Persoons Gebonden Budget (PGB),mantelzorg en hulpmiddelen.Op de DVD wordt Nederlands gesproken, maar eris ook ingesproken in zeven andere talen waaron-der Marokkaans-Arabisch, Turks en Papiamento.

Allochtonen betrekken bij de WmoHet perspectief van allochtone burgers wordt viade DVD door de Gelderse Werkgroep Belangen-behartiging Allochtone Zorgvragers van Zorg-belang Gelderland ingebracht bij gemeenten enzorg- en welzijnsorganisaties. De leden van dewerkgroep beschikken over veel ervaring op hetgebied van cultuurgebonden zorg- en welzijns-problematiek.

De DVD is geschikt als voorlichtingsmateriaal enzet aan tot een gesprek over de Wmo. Zorg-belang Gelderland streeft naar bewustwording bijgemeenten en zorgaanbieders over de noodzaak

Voor meer informatieover de bijeenkomstenkunt u terecht bij KarinKalthoff via telefoon-nummer 026 384 28 22of e-mail karinkalthoff@zorgbelanggelderland.nl.

om allochtonen te betrekken bij de uitwerkingvan de Wmo. ‘Wmo Ooh!’ levert daartoe eenbijdrage en een aantal wethouders heeft de DVDtijdens speciaal daarvoor georganiseerde bijeen-komsten in ontvangst genomen. In diverseGelderse gemeenten is inmiddels samen metallochtone burgers een notitie geschreven overknelpunten op het gebied van zorg, wonen enwelzijn.

Tijdens de bijeenkomst hebben leden vanpatiëntenorganisaties uit Nederland en ledenvan zelfhulpgroepen uit Duitsland de wensenop het gebied van de grensoverschrijdendegezondheidszorg geïnventariseerd. Deze varieer-den van specifieke vragen van de Duitse kanttot gemeenschappelijke wensen van beide zij-den van de grens.Naar aanleiding van de inventarisatie zijn er in

Grenzeloos GezondIn het voorjaar van 2007 organiseerden Zorgbelang Gelderland en het Euregionale Zelf-hulpbureau in Kleef een succesvolle bijeenkomst over grensoverschrijdende zorg met alsthema ‘Grenzeloos Gezond’. Uit dit initiatief is een aantal vervolgactiviteiten voortgekomen.

Duitsland al informatiebijeenkomsten gehoudenmet als doel de Duitse leden van zelfhulp-groepen te informeren over ‘De Nederlandse(keten)zorg’ en over de cliëntenraden. Er staannog gemeenschappelijke bijeenkomsten op hetprogramma over de onderwerpen pijnbestrij-ding, thuismonitoring van chronisch zieken enrevalidatiemogelijkheden. Alle betrokken lid-organisaties krijgen hier een uitnodiging voor.

‘Wmo ooh!’ Zit dat zo...

Zorgbelang Gelderland overhandigt DVD aanwethouders gemeenten

Voor meer informatiekunt u contact opnemenmet Marjorie Hollants via telefoonnummer026 384 22 28 of e-mailmarjoriehollants@zorgbelanggelderland.nl

Wethouder Berkhoff van de gemeente Epe neemt de DVD ‘Wmo Ooh!’ in ontvangst.

Vraag aan bod 4 • december 2007 8

Zorgbelang Gelderland werkt voor gebruikers van zorg en welzijn. Het is dé consumenten-organisatie die vanuit het perspectief van zorgvragers opkomt voor vraaggestuurde zorg- enwelzijnsvoorzieningen voor de Gelderse burgers. Per jaar stelt Zorgbelang Gelderland eenactiviteitenplan op. Voor het komende jaar is onlangs het Activiteitenplan 2008 vastgesteld.Na ruggespraak met de achterban, keurde het bestuur van Zorgbelang Gelderland de grote lijnengoed waaraan in het nieuwe jaar hard gewerkt gaat worden. De werkwijze blijft in 2008onveranderd: Zorgbelang Gelderland behartigt collectieve belangen, ondersteunt individuelezorgvragers, lidorganisaties en vrijwilligers en biedt ondersteunende diensten aan.

Activiteitenplan Zorgbelang Gelderland

Zorgvragersperspectief speelt ook in 2008 een centrale rol

Van de bestuurstafel

Het uitgewerkteActiviteitenplan 2008 iste vinden op de websitewww.zorgbelanggelderland.nl. Een papierenversie kunt u aanvragenbij Anne-Kirsten Westra,telefoon 026 384 28 22.

De verbetering van dienstverlening aan consu-menten door zorginstellingen en organisaties ophet gebied van zorg en welzijn, kan niet plaatsvinden zonder betrokkenheid van deze zorg-organisaties zelf. Zorgbelang Gelderland heeftdan ook talloze werkrelaties met een breed scalaaan instellingen. Sinds enkele jaren neemt ook desamenwerking met zorgverzekeraars toe.

Iedereen is (ooit) zorgvragerDe herkenning en erkenning van het feit datzorgvragers een eigen perspectief hebben, is dereden voor het bestaan van honderden Geldersepatiënten- en consumentenorganisaties endaarmee ook van Zorgbelang Gelderland. ElkeGelderse burger is een (potentiële) zorgvrager.Het zorgvragersperspectief dient daarom

permanent een rol te spelen bij de verdereontwikkelingen van het aanbod van zorg- enwelzijnsvoorzieningen. Overheden (provincie,gemeenten), zorgaanbieders en zorgverzekeraarsstreven, net als zorgvragers, naar een optimalekwaliteit van zorg- en welzijnsvoorzieningentegen aanvaardbare kosten. Feit is echter dat zijals ‘partijen’ ieder een ander belang hebben. InNederland is sinds enkele decennia het besefgegroeid dat een vraaggericht, kwalitatief hoog-waardig aanbod van zorg- en welzijnsvoorzienin-gen (tegen maatschappelijk aanvaardbarekosten), niet tot stand kan komen zonder deinbreng van kennis en ervaringen vanuit hetzorgvragersperspectief.

Kwaliteit van levenZorgbelang Gelderland heeft een nauwe relatiemet de Provincie Gelderland en voert met haaractiviteiten het provinciale zorgvragersbeleid uit.De Provincie Gelderland is de belangrijkstestructurele financier van Zorgbelang Gelderland.Daarmee is een belangrijke provinciale ‘sturing’van Zorgbelang Gelderland een feit. Dat laatechter onverlet dat Zorgbelang Gelderland eenonafhankelijke maatschappelijke organisatie is – gebouwd op ruim 418 lidorganisaties – die haareigen koers bepaalt. Zorgbelang Gelderland kentnaar verwachting in 2008 een ‘omzet’ vanongeveer 3,1 miljoen euro. Ongeveer de helft (1,5 miljoen euro) van deze middelen bestaat uit een structurele subsidie van de ProvincieGelderland. Overige bronnen van inkomsten zijngelegen in het lokaal en regionaal werken, dejeugdzorg en in het verrichten van aanvullendediensten voor bijvoorbeeld zorgverzekeraars,gemeenten en (zorg)instellingen.

Op 17 november werd als start van de Week vande Jeugdzorg in het Triavium in Nijmegen hetGelders Jeugd Event 2007 gehouden. De optre-dens van bekende Nederlanders zorgden vooreen spetterende dag. Diverse workshops ensportactiviteiten werden goed bezocht. Natuurlijkwas er ook informatie te vinden over de Jeugd-zorg en de instellingen die te maken hebben metzorg voor jeugd. Deze presenteerden zichzelf ineen Kennisplein Opvoeden en Opgroeien. Maarde uitreiking van de Gelderse Jeugdzorg Awardwas natuurlijk het hoogtepunt van het GeldersJeugd Event.

Gelderse Jeugdzorg Award 2007De Gelderse Jeugdzorg Award is in het levengeroepen door onder andere de ProvincieGelderland en Zorgbelang Gelderland om demedewerkers binnen de jeugdzorg in hetzonnetje te zetten en om anderen te stimuleren.Gedeputeerde Hans Esmeijer: ‘’Deze medewerkershebben het niet gemakkelijk. Zij werken met harten ziel in een lastige situatie met een kwetsbaredoelgroep. Voortdurend moeten zij inschattingenmaken, want mensenwerk is persoonlijk maat-werk. Het is dan ook niet meer dan terecht dat zeeen keer positief in het nieuws komen.’’

Bert Wolbrink werd de trotse winnaar van deeerste Gelderse Jeugdzorg Award. Hij ontving deprijs uit handen van Hans Esmeijer. Wolbrinkwerkt bij jeugdzorginstelling Lindenhout. Uit dedrie genomineerden koos de jury uiteindelijkhem omdat hij zich niet alleen als persoon meerdan volledig geeft, maar ook omdat hij eenproject van de grond heeft getild dat op meerplekken toegepast kan worden. Het gaat om hetproject Bewust Actief Leren, waarbij via sport- enspelsituaties de kinderen en jongeren meer overzichzelf en anderen leren. Bovendien ervaren zijdaarbij hoe ze kunnen omgaan met voor henlastige situaties. Bij de prijs hoort een bedrag van€ 2.500.- dat ingezet kan worden voor eenproject of activiteit binnen de jeugdzorg.

Vraag aan bod 4 • december 2007 9

Week van de Jeugdzorg

Uitreiking Gelderse Jeugdzorg Award en interactieve bustour hoogtepunten Van 17 t/m 24 november 2007 was het de Week van de Jeugdzorg. In heel Nederland vond eengroot aantal activiteiten plaats waarbij de jeugd en de jeugdzorg centraal stonden. Ook in deprovincie Gelderland werd van alles georganiseerd. Zoals het Gelders Jeugd Event, een awardvoor hulpverleners en een bustour langs scholen.

Meer weten over hetproject Beeldvormingvan jongeren die temaken hebben met dejeugdzorg? Bel of mailHellen Houterman.Telefoonnummer 026 384 28 22, e-mailhellenhouterman@zorgbelanggelderland.nl

Bert Wolbrink (midden) heeft net de Gelderse Jeugdzorg Award in ontvangst genomen.

Interactieve informatiebus bezoekt scholen inGelderlandTijdens de week van de jeugdzorg reed eenspeciale jeugdzorgbus kriskras door de ProvincieGelderland en deed vele basisscholen aan. Dekinderen op die scholen kregen daarmee de kansom kennis te maken met de wereld van dejeugdzorg.Naast medewerkers van de Kindertelefoonverzorgden ook de jongeren van het projectBeeldvorming van Zorgbelang Gelderland gast-lessen op een aantal scholen met behulp van huneigen DVD ‘Wie ben jij?’’. Met deze DVD willen zijde soms negatieve beeldvorming die over henbestaat, ombuigen naar een positiever beeld. Erwerden ook allemaal leuke dingen georganiseerdzoals workshops sociale weerbaarheid, theater-sport en hiphop.

Vraag aan bod 4 • december 2007 1010

Verzorgingshuis Mooi-Land sluit haar deuren

Mooi-land geen droomland meerVerzorgingshuis Mooi-Land in het Gelderse Doorwerth gaat per 1 februari 2008 haar deurensluiten. Dat heeft de directie van Vilente, eigenaar van acht woonzorgcentra en verpleeghuizen inde regio waaronder Mooi-Land, in augustus 2007 bekend gemaakt. Een aantal bewoners van hetverzorgingshuis en hun familieleden hebben contact gezocht met de afdeling Informatie enKlachtenopvang van Zorgbelang Gelderland om hun zorgen over de plotselinge sluiting kenbaarte maken. Uit contacten van Zorgbelang Gelderland met de cliëntenraad van Mooi-Land blijkt datde communicatie van de directie richting de bewoners te wensen over laat waardoor er veelonduidelijkheid is ontstaan.

Reden genoeg voor Zorgbelang Gelderland omop basis van deze signalen het proces vansluiting op de voet te volgen, in het belang vande hoogbejaarde en kwetsbare bewonersgroepvan het huis.

De cliëntenraad van Mooi-Land is pas in een laatstadium door de directie van de sluitingsplannenop de hoogte gebracht. De sluiting van Mooi-Land gaat in tegen eerder gemaakte afspraken.Sinds 1999 is het uitgangspunt steeds geweestdat de bewoners in Mooi-Land zouden kunnenblijven wonen tot het moment van verhuizingnaar het nieuw te bouwen Sonnenberg in Ooster-beek. Door de plotselinge wijziging van dit beleidvraagt de cliëntenraad zich af wat de ware redenvoor de sluiting is en of sluiting van het pandecht de enig mogelijke optie is. Ook de bewonershebben niet de indruk volledig over de achter-gronden van de sluiting geïnformeerd te zijn.

Bewoners vroegtijdig informerenZorgbelang Gelderland is begin september ingesprek gegaan met de directie van Vilente.Tijdens dit gesprek is om nadere informatiegevraagd over de sluiting van Mooi-Land. Ook isde directie verzocht naar alternatieve huis-vestingsmogelijkheden te zoeken. Geadviseerd isom de bewoners vroegtijdig te betrekken bijvolgende stappen in het proces. Juist omdat ersprake is van een zeer bejaarde en kwetsbare

groep bewoners.Zorgbelang Gelderland heeft ook het zorgkan-toor benaderd over de sluiting van Mooi-Land.Duidelijk werd dat het zorgkantoor niet blij is met de situatie en reeds in overleg is met Vilenteom te zoeken naar een alternatieve oplossing.

Sluitingsdatum opschortenDe leden van de cliëntenraad hebben zich deafgelopen periode steeds ingezet voor hetopschorten van de sluitingsdatum tot hetmoment dat de Sonnenberg opgeleverd wordt.Naast de cliëntenraad is er inmiddels eenBelangengroep Mooi-Land opgericht, bestaandeuit bewoners en familieleden, die streven naarhetzelfde doel.

Einde niet in zicht; onzekerheid blijftInmiddels is nog steeds geen definitief besluitgevallen over de datum van sluiting van Mooi-Land. De huidige situatie brengt veel onzekerheidmet zich mee. In eerste instantie voor de bewo-ners die nog steeds niet weten waar zij volgendjaar zullen wonen: in het vertrouwde Mooi-Landof ergens anders. Maar ook het personeel gaat inreactie op de onzekere situatie op zoek naar eenandere baan. Sommigen zijn daar al in geslaagden hebben ontslag genomen. Het mag niet zozijn dat door het uitblijven van een besluit hetopen houden van Mooi-Land praktisch onmoge-lijk wordt.

Zorgbelang Gelderland volgt de voortgang vandeze zaak kritisch en blijft alert op nieuweontwikkelingen. In de toekomst zal het steedsvaker gebeuren dat een verzorgingshuis haardeuren sluit. Ook het beleid van extramuralise-ring, waarbij verzorgingshuizen gesloten wordenen ouderen weer in een aangepaste woning in dewijk worden gehuisvest vraagt om een zorg-vuldige voorbereiding en heldere communicatieom onrust en ziekte, of erger: overlijden vanbewoners, te voorkomen.

Wilt u meer weten overdit onderwerp? Neemdan contact op metHans Verhaar viatelefoonnummer 026 384 28 22 of e-mailhansverhaar@zorgbelanggelderland.nl

Vraag aan bod 4 • december 2007 1111

Kort nieuws

Zorgbelang Gelderland geeft voorlichting over domoticaOp 6 november 2007 organiseerde Zorgbelang Gelderland in Bronbeek te Arnhem een bijeen-komst voor belangenbehartigers van ouderen, chronisch zieken en mensen met een lichamelijkebeperking. Het thema van de middag was domotica.Domotica is de naam voor alle denkbare techniek die het mensen mogelijk maakt langerzelfstandig te blijven wonen. Zoals een voordeur die opengaat wanneer er een pasje voor wordtgehouden en een gasleiding die na tienen ‘s avonds automatisch sluit.

Mevrouw van Dam van ILSE Adviesgroep enmevrouw Scholten van zorginstelling De Lichten-voorde gaven beiden een inspirerende presen-tatie. Mevrouw van Dam heeft de domoticatoetsmede ontwikkeld. Op de site www.domoticatoets.nl is het mogelijk om deze toets te doen,waarna men een persoonlijk advies krijgt over demogelijkheden en kosten van domotica.

Domotica promotenEen kort onderzoek onder de aanwezigen toondeaan dat 80% van hen al voor de bijeenkomst wistwat domotica is. Het merendeel van de aan-wezigen promoot domotica ook daadwerkelijkbinnen de eigen organisatie en bij gemeenten enwoningcorporaties via folders, persoonlijke en/oftelefonische gesprekken. Zij geven aan dat hierbijondersteuning van Zorgbelang Gelderland is

gewenst in de vorm van informatie en voorlich-ting. Daarnaast vinden ze het belangrijk datZorgbelang Gelderland hen ondersteunt bij hetinvloed uitoefenen op beleid van gemeenten enwoningcorporaties. Deze taken neemtZorgbelang Gelderland graag op zich.

Voor veel mensen met een chronische ziekte, zoals Parkinson of MS, is een gewone vakantievaak niet haalbaar. Het is te vermoeiend, de zorg is te ver weg en er is behoefte aan eenvertrouwde omgeving met deskundige mensen. En toch is het juist in geval van ziekte fijn omeven te ontspannen, weg van alle drukte. In een rustige omgeving genieten van de natuur envan vrienden en familie.

Vakantie met zorg aan de Zeeuwse kust

Voor meer informatiekunt u contactopnemen met Leonie Wiekamp ofMaaike van der Saagvia telefoonnummer026 384 28 22 of e-mailleoniewiekamp@zorgbelanggelderland.nl,maaikevandersaag@zorgbelanggelderland.nl

Landgoed Rijckholt ligtop vijf minuten afstandvan het Veerse Meer entien minuten van hetstrand. De omgeving isgoed toegankelijk vooreen rolstoel of rollator.Voor meer informatiekunt u contact opne-men met Aly Wisse,telefoonnummer 06-51993871.Of kijk op de websitewww.zorghotelzeeland.nl.

In mei 2007 is De Résidence op LandgoedRijckholt op het Zeeuwse Noord-Bevelandgeopend. Het gaat hierbij om kleinschaligeparticuliere zorg, persoonlijk en gericht opindividuele wensen. Tot aan verpleeghuiszorgen terminale zorg toe. De Résidence biedt demogelijkheid tot permanente bewoning, maarheeft ook een zorghotel functie. In het Zorg-hotel is er de mogelijkheid voor een vakantie,maar ook voor herstel na een operatie of eentijdelijk verblijf om de mantelzorger(s) teontlasten.

Alle zorg die nodig isOmdat de woonzorgfunctie gecombineerdwordt met het zorghotel is er 24 uur per dagdeskundig personeel aanwezig. De Résidencetelt verschillende luxe 1- en 2- persoonsapparte-menten met de nodige voorzieningen.

Tegemoetkoming in de zorgkostenSommige zorgverzekeringspolissen kennen dezorghotelfunctie en vergoeden geheel ofgedeeltelijk het verblijf in het zorghotel. Indiener een indicatie wordt aangevraagd bij het CIZ(voor thuiszorg in natura) wordt de zorg geheelvergoed vanuit de AWBZ.

Vraag aan bod 4 • december 2007 12

Mevrouw A. belt met de afdeling Informatie enKlachtenopvang van Zorgbelang Gelderland omhaar ervaringen met de Wmo te melden. Zij heeftsinds 1996 al thuiszorg vanwege een bindweefsel-ziekte. Deze ziekte zorgt er onder andere voor dathaar gewrichten gemakkelijk uit de kom schietenen ook is mevrouw erg moe. Ze is hierdoor volle-dig afgekeurd, kan niets zelf in huis, alleen zeerlichte werkzaamheden. Boodschappen wordendoor een vriendin gedaan. Iets dat zwaarder is daneen pakje boter kan zij niet optillen. Tot 2004 hadzij drie uur huishoudelijke hulp per week. Toen zijook nog een hernia kreeg werd dit vijf en een halfuur. In maart 2007 kreeg ze een herindicatie viahet Centrum Indicatie Zorg (CIZ) en had ze rechtop zes uur per week hulp. Deze hulp is van hettype 2, wat inhoudt dat er naast huishoudelijketaken ook aandacht is voor de geestelijke enfysieke gesteldheid van de cliënt.

Geen antwoordenMevrouw had altijd een vaste hulp. Die is in junivertrokken door omstandigheden. Daarna begonde ellende. Ze belde de thuiszorgorganisatie metde vraag of ze een kennismakingsgesprek konvoeren met haar nieuwe kracht. De leidinggeven-de kon daarop geen antwoord geven. Want waar-schijnlijk zou ze alphahulp krijgen. Een alphahulpvoert enkel huishoudelijke taken uit en wordt nietvervangen in vakanties. In de zomer volgdenenkele vakantiekrachten. Daarna kwam mevrouwop een wachtlijst. Ze ging naar het Wmo-loket vande gemeente, om te vragen waarom ze nu ineensalphahulp krijgt. Dat wisten ze daar ook niet, zijmoest zich maar tot de thuiszorgorganisatie wen-den.

Type 1 zorg niet genoegMevrouw A. vindt het vervelend dat ze nu metalphahulpen te maken heeft. Zij vindt dat ze nietmet type 1 hulp kan volstaan, omdat ze somsslechte weken heeft, waarin ook wat extra moetgebeuren zoals een boodschapje of naar de

apotheek gaan. Zij is dan ook niet in staat om dehulp aan te sturen, heeft behoefte aan een zelf-standige hulp die haar situatie kent. De gemeentegeeft aan dat nu nog maar 10% van de mensentype 2 zorg krijgt.

Emotioneel belastendMevrouw A. heeft bij de thuiszorgorganisatiealtijd goede hulpen gehad. Ze had daar een vastecontactpersoon, op dit moment niet meer. Ookbij de gemeente had zij vroeger een vaste con-tactpersoon en nu niet meer. Als zij belt, krijgt zesteeds een andere medewerker aan de telefoonen moet ze steeds opnieuw haar verhaal vertel-len. Door het tekort ervaart mevrouw A. dat erminder eisen worden gesteld aan alphahulpen: zijlijken onervaren. Mevrouw A. vindt het emotio-neel zeer belastend: wie komt er, hoe werkt die-gene, er steeds weer achteraan zitten. ‘Je bent ertoch van afhankelijk’.

Meld uw ervaring met de Wmo!Wilt u ook uw ervaringen melden met de Wmo?Kent u ook iemand die bovengenoemde pro-blemen ondervindt? Bel dan met de afdelingInformatie en Klachtenopvang van ZorgbelangGelderland. Alle ervaringen worden gebundeld en tot aanbevelingen verwerkt. Daarnaast kunt unatuurlijk altijd met uw vragen of meldingen over de gezondheidszorg bij de afdeling terecht.

Het verschil tussen huishoudelijke verzorgingtype 1 en huishoudelijke verzorging type 2Bij de indicatie huishoudelijke verzorging type 1komt er een goedkopere alphahulp, die schoon-maakt en verder weinig tijd en ruimte heeft, enook geen opleiding, om te bezien wat verdernodig is. Bij huishoudelijke verzorging type 2gaat het om de meer gekwalificeerde huishoude-lijke hulp die niet alleen de boel op orde brengt,maar ook snel overziet waar de cliënt mogelijknog meer behoefte aan heeft, om (zo lang moge-lijk) zelfstandig te kunnen blijven wonen.

Casus Informatie en Klachtenopvang

Van het (schoonmaak)kastje naar de muur! Thuiszorgorganisaties worden met de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning(Wmo) geconfronteerd met meer indicaties voor type 1 zorg (alphahulpen) en minder type 2 zorg(coördineren van het huishouden). Dit heeft ingrijpende gevolgen voor hun organisatie en zijknokken voor hun plek op de ‘markt’. Voor klanten betekent dit dat zij vaak afscheid moetennemen van hun vertrouwde hulp of plotseling met twee hulpen worden geconfronteerd. Verderweten mensen niet goed meer bij wie ze voor wat moeten zijn. Onderstaande casus geeft hiervaneen praktijkvoorbeeld.

De afdeling Informatie enKlachtenopvangvan ZorgbelangGelderland is op alle werk-dagen te bereikenvan 9.00 tot16.30 uur viatelefoonnummer026 384 28 22 of e-mailikg@zorgbelanggelderland.nl.

Info