3/2015 Cema en Fay 9 Hart van Afrika · vinden. Ze bewegen zich schuifelend over de grond via hun...
Transcript of 3/2015 Cema en Fay 9 Hart van Afrika · vinden. Ze bewegen zich schuifelend over de grond via hun...
Nieuws 3
Vriendennieuws
3/2015 Cema en Fay 9 Hart van Afrika 14
2 | Vriendennieuws 3 | 2015
Vriendennieuws 3/2015
Beste Vrienden en Vriendinnen,
Hopelijk heeft u plezier van de heerlijke zomer. Met een beetje geluk kunnen we ook dit
jaar tot begin oktober van het lekkere weer genieten. Desalniettemin presenteren we in
dit nummer alweer het winterlezingenprogramma. Hopelijk zit er iets voor u bij.
In maart openden we het okapiverblijf, ons tweede geschenk in het gebied ‘Hart van
Afrika’. Daarvoor schonken we al het gemengde verblijf voor bosbuffels en penseel-
zwijnen. Hoogste tijd om eens te kijken of alle verwachtingen ook zijn uitgekomen.
Verder blikken we terug op de fantastische reis naar Oost-Duitsland en vooruit richting
de reis naar Krefeld. Voor de leden die de reizen al vooruit in de agenda hebben geschre-
ven heb ik een spijtige mededeling. Aquazoo Düsseldorf is in november nog niet klaar
met de verbouwing. Hoezo ‘gründliche Duitsers’.... Ons reisteam is druk doende om een
mooi alternatief te bieden. Hou onze website in de gaten: www.vriendenvanblijdorp.nl
Velen van u hebben David Verhagen, onze nieuwe secretaris, al in actie gezien. Tijdens
de Algemene Ledenvergadering, via de vriendenmail met actuele weetjes, of bij een
opening of reis. Of natuurlijk via telefoon of mail. Eén van de belangrijkste taken van
de secretaris is immers het verzorgen van het contact met de leden. In dit nummer
kunt u nader met hem kennismaken.
Afijn, weer een nummer boordevol nieuwtjes en weetjes, voor u samengesteld door het
onvolprezen redactieteam dat in haar vrije tijd telkens voor u op pad gaat.
Ik wens u nog een fijne (na)zomer en hoop u te mogen begroeten op de lezingen
of reizen, of gewoon in ‘onze’ Diergaarde.
Marcel Kreuger,
voorzitter.
Even bijpraten 2
Sommige klanten van onze winkels zijn wel erg tevreden 2
Nieuws uit Blijdorp 3
Cema en Fay 9
Diamond ThemePark Award 2015 voor Vrienden van Blijdorp 10
Lijn 1: Bokitogedrag 12
Nieuwe kleding voor ons promotieteam 12
Anecdotes uit de Vriendenwinkel 13
Zoo’n Boek: Een aap op de wc 13
Hart van Afrika: niet alles pais en vree…. 14
Cadeaubonnen! 17
Een zonnige meerdaagse in Duitsland 18
De nieuwe secretaris van de Vrienden: David Verhagen 20
Najaarsexcursie naar Zoo Krefeld 22
Mutaties in de Diergaarde tweede kwartaal 2015 23
Agenda 24
E V E N B I J P R A T E N
Jonge ijsbeer - foto: Peter van Norde
I N H O U D
SOMMIGE KLANTEN VANONZE WINKELS ZIJN WELERG TEVREDEN...WIST U DAT LEDEN 10% KORTING KRIJGEN?
Voor dit nieuwsbulletin voor de Vrienden
heb ik maar liefst drie primeurs. Edoch,
eerst loop ik even langs de ‘gewone’
nieuwtjes van dit seizoen. De leeuwen zit-
ten in hun nieuwe, ruime verblijf. Het
heeft allemaal wat langer geduurd, maar
dan heb je ook wat! Het ziet er fantastisch
uit. Shantee en dochter Benthe hebben
zich heerlijk gesetteld. Nu eens met de
kop in een lekker zonnetje, dan weer uit-
puffend op een lommerrijke plek. Na een
periode in het tijgerverblijf zijn ze in juni
overgebracht naar hun riante nieuwe on-
derkomen. Aapel laat zich ten tijde dat ik
dit schrijf, nog niet bewonderen. Hij is op
dit moment niet fit genoeg om de dames
de baas te kunnen. hij wordt nog behan-
deld door de dierenarts. Hij zit op de plek
die het kraamhol moet worden met een
eigen perkje. Deze plekken zijn niet voor
het publiek toegankelijk. Hopelijk is hij,
als u dit leest, volledig hersteld en heeft
hij kennis kunnen maken met zijn twee
lady’s.
De monumentale boog met de giraffen op
de top is in volle glorie gerenoveerd. Wer-
kelijk een lust voor het oog; zeker voor
hen (zoals ikzelf) die de boog ook nog uit
vroeger tijden kennen. De mooie roest-
bruine grassen wuiven in de zomerbries.
Vanaf wel zes verschillende plekken kun-
nen bezoekers op zoek gaan naar de ko-
ning met zijn twee koninginnen.
De buren zijn nog niet ingetrokken. Al-
thans, de kudde Mohrgazellen staat nog
op zijn oude plek naast de okapi’s. Eerst
moeten de twee jonge mannetjes uitver-
huisd zijn. Dan gaan de moeders met jon-
gen en de hengsten over. Er zijn twee
jongen. Op 2 maart kwam José ter wereld
en op 8 april kreeg ze er een speelkame-
raadje bij. Ze noemen hem Sven. Het
nieuwe verblijf, waar wij bezoekers ze
beter in zicht hebben, is vele malen groter
dan het oude en beter aan hun behoeftes
aangepast. Met voldoende zon- en scha-
duwplekken en bosjes om zich terug te
trekken. Hun toekomstige stal is al eerder
gerenoveerd en nu weer een waardig on-
derkomen voor de koude winterperiode.
3 | Vriendennieuws 3 | 2015
Blijdorp N I E U W S
Aziatische leeuw - foto: Peter van Norde
Tekst: Gerda Nijssen
Aandacht voor vogelsDe verzorgers waren niet geheel tevreden
over het broedsucces van de rode ibissen
vorig jaar. Er werd over nagedacht en ge-
brainstormd. Met als resultaat dat de
nestgelegenheden verder uit elkaar ge-
plaatst zijn. Meer en grotere takken zor-
gen voor meer ruimte tussen de nesten en
tegen de achterwand van het binnenver-
blijf zijn twee broedbakjes geplaatst. Dit
leverde dit jaar zeven broedpaartjes op. En
tot nog toe vier kuikens bij drie paren. En
er is meer op komst.
De kuifhoenderkoeten kijken de kunst van
dit broedse gedrag af. Ze wijken niet van
elkaars zijden en pikken vertederd in el-
kaars nekken. Maar of dit geflirt tot eitjes
leidt, daar heb ik zo mijn twijfels bij. Al die
jaren heb ik geen kuikens bij hen mogen
ontdekken. Maar je weet maar nooit. Het
zou wel een extra primeur voor Blijdorp
zijn, voor zover ik althans geïnformeerd
ben.
Primeur éénDan hebben de maraboes het beter beke-
ken. Eigenlijk, zo is de verwachting, neste-
len ze in onze winter. Nee, dan in Blijdorp.
Daar kiezen ze in het ‘verkeerde’ jaarge-
tijde een boom uit en brengen daar hun
jongen groot. Vorig jaar koos één paar een
boom naast een gierenverblijf als broed-
plaats. Dit jaar doet daar nog een paar
aan mee. De boom bezwijkt bijna onder
het gewicht van twee paar maraboes en
maar liefst vier kuikens. Die rap groeien.
De vorig jaar in de boom geboren mara-
boe moest bijna met geweld uit de boom
verjaagd worden. Op een gegeven mo-
ment moest hij echt het winterverblijf in
om bevriezing te voorkomen. Ik ben be-
nieuwd of deze vier kuikens ook zo nest-
vast zijn. Deze manier van nestelen is een
Europese primeur binnen het fokken met
maraboes in dierentuinen. Een advies aan
de verzorgers: plant er nog maar een
boom bij, want volgend jaar willen er vast
meer paartjes een boom opzetten.
Ook bij de gieren zijn kuikens uit de eieren
gekropen. Zowel bij de kapgieren en de
Rüppelsgieren. Een koppeltje witkopgie-
ren hebben een mooi nest gebouwd. Dus
dat belooft wat. De hamerkoppen mogen
niet meer. De stamboekhouder is op zoek
naar een niet-verwante nieuwe man. Jam-
mer, maar even geen gepiep uit de mans-
hoge nesten in de nok van de
bezoekerspost. De kroonkraanvogels heb-
ben plaatsgemaakt voor een stel paradijs-
kraanvogels. Ze laten zich evenmin als
hun voorgangers intimideren door de ma-
raboes.
CongoDe kroonkraanvogels zijn ingetrokken
bij de okapi’s. Ze lieten er geen gras over
groeien en hebben inmiddels alweer drie
eieren gelegd. Beide vogels blijken uitste-
kende ouders in spe. Er wordt met takken
geshuffeld, de eieren worden bebroed.
Ook op hun plek bij de gieren vertoonden
ze dit zorgzame gedrag, maar zonder re-
sultaat. Dit jaar, op deze nieuwe heerlijke
plek, hopelijk wel.
De bijeneters zijn erg blij met hun nesten-
wand. Binnen is de ellende met teveel
regen, hagel, verzakkingen over. Er wordt
druk gebruik van de broedwand gemaakt
en met goede resultaten. De verzorgers
horen flink veel gepiep vanuit die kant.
Buiten staan, in het midden, enigszins aan
het oog ontrokken, bijenkasten om ge-
noeg voedsel te bieden voor deze
kleurige, roze vogels. Inmiddels
zijn er al vijf bijeneters uitgevlo-
gen en er is een nieuw nest
geproduceerd
Maraboejongen - foto: Peter van Norde
OOK VRIEND WORDEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL
4 | Vriendennieuws 3 | 2015
Eindelijk heb ik het woudaapje gespot!
Kijk vooral eens aan de oever van het
stroompje aan de kant van de Oewanja
lodge. Het is een kleine roerdompachtige
reiger. Hij (of zij) kan evenals de roerdomp
een stokstijve houding aannemen als het
zich bedreigd voelt. Snavel rechtop in de
lucht. Met zijn donkere strepen op de
borst is hij moeilijk te ontdekken tussen
het riet.
De grijze toerako’s vormen al sinds 2008
een koppel in Blijdorp. In hun nieuwe ver-
blijf zijn ze wellicht geïnspireerd door de
medebewoners, want dit keer hebben ze
een nest gebouwd. We wachten met span-
ning op nakomelingen. De boerenzwalu-
wen, overblijfsel van de weidevogelvolière,
hebben ook voor jongen gezorgd. De rood-
pootpatrijzen hebben een nieuw onderko-
men gevonden bij de grote textorwevers.
De hoofdbewoners, de okapi’s, gedijen
goed. Kamina is hersteld van haar traan-
oog en ook de schrammen op haar been
zijn volledig hersteld. Ze heeft inmiddels
kennisgemaakt met de nieuwe aanwinst:
okapi Rob. Kamina gedroeg zich wat domi-
nant, maar verder verliep de kennismaking
goed.
Nieuw: KnordonderpadjesIn het Oceanium zitten een paar nieuwe
bewoners. De knordonderpadjes (Rampho-
cottus richardsonii) zijn een primeur voor
Blijdorp. Deze padjes lijken op kiezelste-
nen. Alhoewel, padjes zijn het eigenlijk
niet. Het zijn kleine visjes, denk aan 3 cm.,
lichtbruin van kleur met een spits bekje.
Hun camouflage is goed uitgewerkt. Het is
flink zoeken voor je er één vindt. De twaalf
visjes zijn verdeeld over twee aquaria.
De Vancouverbak, om het hoekje naast
de Zee van Cortez tegenover het kelp-
woud. Plus een aantal in de bak daar weer
tegenover bij de zeesterren. Ze hebben
bovendien de gewoonte om zich te ver-
schuilen in een schelp. Dus ga er maar
aan staan. Het is wel de moeite van het
speuren waard. Zwemmend zul je ze niet
vinden. Ze bewegen zich schuifelend over
de grond via hun vinnen! Zoekt en gij zult
vinden.
Primeur tweeIn samenwerking met het Wereld Natuur
Fonds, Sportvisserij Nederland en ARK na-
tuurontwikkeling werkt de diergaarde
mee aan een project om de Europese steu-
ren terug te krijgen in de Rijn. De laatste
steur werd in de jaren 50 van de vorige
eeuw gevangen en gedood. Een aantal van
de in 2010 uitgezette steuren heeft inmid-
dels de Nieuwe Waterweg bereikt. In juni
zijn er nogmaals tientallen steuren uitge-
zet in het kader van Natuurherstel Haring-
vliet. Blijdorp heeft er drie bij gekregen. Nu
zwemmen er vier in het Oceanium. U vindt
ze onder de haringen. Dit is een primeur
voor Nederland.
De mooie grote groene murene is helaas
overleden. Nu zitten er nog vier in het
aquarium. Drie groene plus een goud-
staart murene. Twee van de vier heb ik
nooit kunnen ontdekken, twee andere wel.
Bovenin zit een groene tussen de takken
van een koraal. Een jongedame maakte me
attent op de kleine groene murene. Die zit
op de bodem tussen drie wat kleinere ste-
nen. Goed kijken, want ook deze laat zich
Kroonkraanvogel- foto: Gerda NijssenN I E U W S
5 | Vriendennieuws 3 | 2015
met moeite spotten. Weet u waar num-
mer drie en vier zitten?
In de Cortez bak zit nog een zebra murene.
Eén van de vrijwilligers wist me te vertel-
len hoe het zit met de mangrovekwallen.
U weet wel die kwallen in het publiekslab
op de middelste tafel. Deze kwallen liggen
de meeste tijd ondersteboven op de grond.
In hun natuurlijke habitat is het water
waar ze inzitten maar een dun laagje, de
tropische zon fel en de temperatuur hoog.
Op hun buik leven eencellige algen. De
kwallen leven in symbiose met deze algen.
Door ondersteboven te liggen exposeren
de kwallen de algen naar het licht die
daardoor optimaal aan fotosynthese kun-
nen doen. Zij leveren de kwal zuurstof en
voedingsstoffen, terwijl de kwal hen voor-
ziet van een veilige plek. Engelsen noemen
ze dan ook ‘upside down jelly fish’.
Deze kwallen hebben geen mond. Op hun
buik zit een aantal tentakels met aan de
uiteinden mondopeningen die recht-
streeks met de maag verbonden zijn.
Door pompende bewegingen te maken
wordt zooplankton naar de mondopenin-
gen getrokken. De wetenschappelijke
naam van de mangrovekwallen Cassiopeia
xamachan verwijst naar de Griekse godin
Cassiopeia en is door de ontdekker van
deze kwal Henry Bigelow aan deze
zeedieren toegekend.
Aziatische neushoornsZwatra is verhuisd. Moeder Namaste miste
haar dochter, maar niet voor lang. Er is
een logé aangekomen uit Planckendael.
Zijn naam is Gujarat en hij heeft een
6 | Vriendennieuws 3 | 2015
Amazonia - foto: Gerda Nijssen
Struisvogeleieren- foto: Gerda Nijssen
N I E U W S
goede reputatie als het gaat om nage-
slacht. Ze staan nu nog apart in hun bui-
tenperken, maar al bijna neus aan neus.
En Nammie zoals zij liefkozend genoemd
wordt, heeft ons al een aantal keer met
een jonge neushoorn verrast. Na gedane
zaken gaat Gujarat terug naar België. Voor
drie van die kolossen is in het binnenver-
blijf geen geschikte ruimte en de Belgen
willen hem uiteraard graag terug. Sinds
kort lopen er nog andere dieren op hun
perk. Een groepje Visaya zwijnen deelt de
vlakte. Zij kunnen kiezen of apart of bij de
grote buren. Een goede match zo te zien.
Jonge tapir?Eindelijk was de kogel door kerk. Pooh en
Vazan kunnen met en bij elkaar. Na veel
mislukte pogingen om dit stel met elkaar
te verzoenen, is het tenslotte gelukt. Ze
zijn nu acht poten op een buik. De verzor-
gers wachten op de volgende cyclus van
Pooh..
De struisvogels legden maar liefst 22 ei-
eren. Ze liggen op een hoop op een open
plek. De zebra’s lopen er keurig omheen.
De bedoeling is dat het mannetje ze gaat
bebroeden. Helaas heeft deze daar voorlo-
pig nog geen trek in. Maar wat niet is, kan
nog komen, toch?
Bangka is hoogzwanger. Je ziet er niet veel
van, dik is ze altijd al. Zij zou ongeveer eind
augustus kunnen bevallen. Maar een oli-
fant kijkt niet op een paar weken meer of
minder. De draagtijd is circa 22 maanden.
De verzorgers zijn druk bezig om de
‘kraamkamer’ in gereedheid te brengen. Er
komt weer een webcam, zodat wij met z’n
allen getuige kunnen zijn van deze hoogst
bijzondere gebeurtenis.
Morpho’sIn Amazonica vliegen sinds enige tijd
naast de blauwe morpho’s, u weet wel die
grote fladderaars, witte soortgenoten
(Morpho polyphemus). Een primeur is dat
verzorger Louwerens-Jan denkt ontdekt te
hebben welke waardplant geschikt is voor
deze vlinders. In het midden staat de Perzi-
sche slaapboom (Calliandra). U herkent
deze boom aan de roze pluimen. Middels
onderzoek hoopt de verzorger uit te wijzen
dat dit de boom is waar de vlinder zijn ei-
tjes op afzet. Het wachten is op de eerste
rupsen en dan hebben we alweer een pri-
meur, want dit is niet eerder ontdekt. De
rupsen zijn harig, tweekleurig, rood en
geelgroen, met een soort kwastje aan de
achterkant. Zet u ze voor ons op de foto?
Tegen de wand van de rupsenopkweek-
ruimte zit een glazen kastje waar eerst de
zijdemotten in zaten. In dat kastje zit een
vogelspin (Avicularia Metallica). Het is een
zwarte spin met flink veel haren op poten
en lijf. Niet zo groot maar wel indrukwek-
kend.
Er zitten nu maar liefst vier planten van de
reuzenwaterlelie in de grote vijver; twee
Amazonica’s en twee van de kruising Cru-
ziana. Ze staan volop in bloei met prach-
tige paarse bloemen. Verderop staan de
rubberbomen (Hevea brasiliensis). Er
waren er vijf, helaas heeft een het niet
gered. Twee bomen zijn in bloei gegaan.
Aan de boom zitten zowel de mannelijke
als de vrouwelijke bloemen. De bloemen,
lichtgroen van kleur, zijn goed van elkaar
te onderscheiden. Het wachten is nu op de
doosvormige vruchten. Deze bomen wor-
den gebruikt voor de rubber, maar ook het
hout is in trek voor meubels vanwege de
mooie nerf en lichtbruine kleur.
En de laatste primeur De Bengaalse oehoes legden een ei en
brengen een schattig kuiken groot. Ze
wonen in het Aziatische moeras naast de
opgang naar het Longhouse.
Met dank aan de Nieuwsbrief van de rondleiders van Blijdorp
Witte morpho - foto: Gerda Nijssen
7 | Vriendennieuws 3 | 2015
Onze bijdrage aan het OkapiConservation Project (OCP) inde Democratische Republiek
Congo wordt bijzonder gewaardeerd!
8 | Vriendennieuws 3| 2015
Bogan, Nouska, Abus en Cleopatra
Sinds 1993 heeft Blijdorp Amoerpanters:
prachtige en zeer bedreigde katachtigen.
Bogan was een van de eerste bewoners.
Hij was een van de laatste raszuivere
Amoerpanters in gevangenschap en daar-
door van enorm genetische waarde voor
het fokprogramma. Er zijn maar weinig
raszuivere dieren over, omdat er veel ge-
fokt is met Amoerpanters en Chinese pan-
ters. Kruisingen tussen deze diersoorten
worden hybride panters genoemd. Het in-
ternationaal fokpropramma ziet er op toe
dat er alleen gefokt wordt met raszuivere
panters en met panters die niet meer dan
12,5 procent hybride zijn.
Het eerste vrouwtje dat in aanmerking
kwam voor het fokprogramma was
Nouska. Het contact tussen Bogan en
Nouska verliep agressief. Een natuurlijke
dekking is dan te risicovol. Nouska is wel
tweemaal geïnsemineerd, zonder het ge-
wenste effect helaas.
In 2006 arriveerden Abus en zijn zus in
Blijdorp. Vlak daarna voltrok zich een
drama: Abus beet zijn zus dood. Gezien de
waarde van Bogan kreeg Blijdorp nog een
kans om te fokken. Cleopatra kwam in het
najaar van 2006 vanuit Kopenhagen naar
Rotterdam. Dit was de situatie in 2007.
Hoe is het gegaan met Bogan en Cleopatra
en Abus?
Cleopatra is niet drachtig geraakt van
Bogan. Geen jonge Amoerpanters helaas.
Voor Bogan en Cleopatra gold ook dat de
bevruchting via kunstmatige inseminatie
moest plaatsvinden. Bogan had zich eer-
der bij Nouschka van een agressieve kant
laten zien en daarom was het geen optie
om Bogan en Cleopatra bij elkaar te zet-
ten. Voor een kunstmatige inseminatie
moet heel wat op touw gezet worden. Al-
lereerst moet er inzicht zijn in de cyclus
van Cleopatra. De inseminatie moet name-
lijk vlak voor de eisprong gebeuren. Hoe
kun je dit moment nu precies bepalen?
De panter begint krols gedrag te vertonen.
Ze mauwt, sproeit en rolt. Bij de ene pan-
ter is krolsheid veel makkelijker te zien dan
bij de andere. Bij Cleopatra was het krolse
gedrag wat subtieler, waardoor de verzor-
gers haar nauwlettend in de gaten moes-
ten houden om het waar te kunnen
nemen. Het exacte moment van de ei-
sprong wordt bepaald door urineonder-
zoek. Als het moment daar is, worden
zowel het mannetje als het vrouwtje
onder narcose gebracht. Een team dat ge-
specialiseerd is in kunstmatige insemina-
tie komt speciaal over uit Duitsland om de
inseminatie te doen. Eerst wordt sperma
bij het mannetje afgenomen en dit wordt
ingebracht bij het vrouwtje.
Eén keer was een bevruchting heel dicht-
bij, de inseminatie gebeurde maar zo’n dag
voor de eisprong. Het is heel lastig om
alles precies zó samen te laten komen dat
het vrouwtje ook inderdaad drachtig
wordt. Bovendien heeft de ingreep een be-
hoorlijke impact op de dieren zelf. Bij Cleo-
patra traden fysieke complicaties op
waaraan ze uiteindelijk is overleden.
Bogan was al best op leeftijd en de dieren-
arts heeft hem moeten laten inslapen. Zijn
lichaam en organen zijn gebruikt voor on-
derzoek en hij wordt opgezet. De geneti-
sche waarde van Bogan blijft bestaan,
want zijn sperma is ingevroren. Dit kan in
de toekomst mogelijk zelfs nog voor nage-
slacht zorgen.
Zo hield Blijdorp alleen Abus over. Abus
staat niet hoog in de genetische rangorde
en het feit dat hij zijn zus doodgebeten
heeft, zijn redenen om niet met hem te
fokken. Hij is verhuisd naar Bellewaerde in
België. Daar kon hij een heel nieuw verblijf
betreden. Hoewel de genetische waarde
dan niet zo groot is, is hij hoe dan ook een
schitterend mooie panter die door het pu-
bliek bewonderd moet kunnen worden.
Cema en FayVerzorgster Linda Rijfkogel heeft de ont-
wikkelingen bij de Amoerpanters van
dichtbij meegemaakt. Ze vertelt me wat er
sinds 2007 allemaal gebeurd is.
9 | Vriendennieuws 3 | 2015
Amoerpanter - foto: Peter van Norde
CEMA EN FAYEr zijn twee nieuwe Amoerpanters in Blijdorp: Cema en Fay. Acht jaargeleden schreef ik ook over de Amoerpanters. Toen was alle hoop noggericht op Bogan en Cleopatra. Wat is er gebeurd sinds die tijd en hoe ishet met de hoofdrolspelers van toen? In een paar jaar tijd kan er veelgebeuren, dat zal snel duidelijk worden. En al is het bijpraten niet al-leen maar goed nieuws, gelukkig is de toekomst van de Amoerpantersin Blijdorp met recht hoopvol te noemen. Ik neem u graag even meeterug in de tijd om daarna de blik op de toekomst te richten.
Tekst: Trix Vermeulen
Voor Blijdorp stond al een nieuwe man in
de wacht: Cema. Eerst moest de rotswand
in het verblijf worden opgeknapt. Cema is
geboren op 16 september 2010, een heel
jong dier nog zonder ervaring met soort-
genoten van het andere geslacht. Uit Ber-
lijn is het nieuwe vrouwtje ‘Vatne’, op z’n
Rotterdams gewoon Fay, gekomen. Zij is
vijf jaar ouder dan Cema en daardoor meer
ervaren. Ook heeft ze heeft al eens jongen
gehad.
Beide dieren zijn eerst dertig dagen
in quarantaine geweest. Hun mest
wordt dan steeds onderzocht en als
deze drie keer schoon is, worden de
dieren vrij verklaard.
Het buitenverblijf is in tweeën ver-
deeld: het grote perk is voor het pu-
bliek te zien, daarnaast ligt nog een
verblijf dat iets kleiner is. Fay werd
op het grote perk gezet, Cema aan
de zijkant. Een bewuste keuze, zo
zou Cema het grote verblijf eerder
als Fay’s terrein beschouwen. Gezien
de fokervaringen met de Amoerpan-
ters is voorzichtigheid geboden en
worden risico’s bij voorkeur uitgeslo-
ten. Het liefst zou je de dieren pas
bij elkaar laten als je zeker weet dat
ze elkaar geen kwaad zullen doen,
maar probleem is dat je dat nooit
zeker weet. Het enige wat je kunt
doen is de dieren zorgvuldig obser-
veren, de beschikbare voorzorgs-
maatregelen nemen en dan
‘fingers crossed’.Voor de verzorgers zijn de
kennismaking en de verdere loop van het
traject dan ook erg spannend.
Langs de rand van de verblijven kunnen de
panters elkaar zien en zo al een beetje aan
elkaar wennen. De verzorgers kunnen al
een beeld krijgen of er sprake is van we-
derzijdse interesse. Zodra de dieren ge-
wend zijn, beginnen de verzorgers met het
peilen van de krolsheid van Fay. Tijdens
haar krolsheid worden de dieren overdag
bij elkaar gelaten in de hoop dat ze paren.
Bij Fay is het niet moeilijk om de krolsheid
te constateren, ze gaat compleet los! Ze
sproeit, ze brult, ze rolt en ze wil ’s avonds
niet meer naar binnen komen om langer
in zijn buurt te kunnen zijn. De panters
leken goed op elkaar te reageren. Dan is
het grote moment daar: de panters wor-
den bij elkaar gelaten. Aan elke kant van
het verblijf staat een verzorger op wacht
en op het verblijf ligt uit voorzorg een
brandslang klaar, dan kun je nog iets doen
mocht het mis gaan. Het verblijf ingaan
om de dieren uit elkaar te houden is dui-
delijk geen optie.
Bij de eerste echte ontmoeting was Fay
direct zeer geïnteresseerd in Cema, maar
hij was vooral druk met het verkennen van
haar deel van het verblijf. Lekker ruim! Fay
deed haar uiterste best om zijn aandacht
te trekken, hij leek zich geen raad te weten
met de situatie.
Bij de volgende krolse periode hadden de
panters duidelijk interesse in elkaar. Cema
probeerde Fay op de grond te krijgen door
haar achterpoot te haken. Fay toonde zich
gewillig, maar tot een echte dekking
kwam het niet. Ook al was het van een
paring nog niet gekomen, de dieren
hadden interesse en ze reageerden niet
agressief naar elkaar.
DIAMONDTHEMEPARKAWARD 2015 VOOR VRIENDENVAN BLIJDORP
10 | Vriendennieuws 3| 2015
De vereniging Vrienden van Blijdorp heeft de Diamond ThemePark Award 2015
gewonnen voor de ‘Beste Fanactie’: steun aan project Hart van Afrika. Op 16
mei 2015 namen de bestuursleden Martin van Brenen en Bart Noordegraaf de
award in ontvangst. Diergaarde Blijdorp verdiende de Diamond ThemePark
Award 2015 voor Beste dierentuin van Nederland. Gefeliciteerd!
Amoerpanter - foto: Joost Hubeek
Na de tweede poging zorgden omstandig-
heden dat een derde poging voorlopig
moest uitblijven. Het leeuwenverblijf
moest leeg. De leeuwen verhuisden tijde-
lijk naar de Tijgerkreek in afwachting van
hun nieuwe verblijf. Tijgerin Alia werd
daarom achter de Amoerpanters gezet.
Cema was duidelijk niet blij met de
nieuwe buurvrouw. Hij werd erg onrustig.
Toch bleef Alia er drieënhalve maand
wonen, er was geen andere optie. De ver-
huizing zorgden ook dat Fay en Alia uit
hun gewone ritme waren, want hun cycli
bleven uit.
Gelukkig lijkt de rust nu wedergekeerd:
de leeuwen liggen in hun nieuwe onder-
komen en de tijger is terug naar haar
vertrouwde stek. Voor de Amoerpanters
kunnen de observatielijsten weer te voor-
schijn gehaald worden om de krolsheid te
bepalen, te kijken of de panters nog steeds
geïnteresseerd zijn in elkaar en samen
kunnen als Fay krols is. Het blijft span-
nend. maar de toekomst lijkt hoopvol.
Fay is een ervaren vrouw en Cema is de af-
gelopen maanden een stuk volwassener
geworden. Na alle gebeurtenissen met de
Amoerpanters is het nu toch de hoogste
tijd voor het allerbeste nieuws: welpjes!
Dus, fingers crossed!
11 | Vriendennieuws 3 | 2015
Belgische en Nederlandse dierentuin/pret-
parkfans (45.000 fans!) hebben hun stem
uitgebracht voor deze jaarlijkse awards. Ie-
dereen bedankt voor het stemmen!
De Diamond ThemePark Awards werden
vijf jaar geleden opgestart door Patrick
Joossens en Vincent De Vriendt, twee fer-
vente parkbezoekers uit het Antwerpse die
zelf een eigen fan-website hebben (respec-
tievelijk Parkworld.be-Zoo.be en Pretpark-
beest.be).
Een vakjury, bestaande uit fans en profes-
sionals van verschillende toeristische at-
tracties, nomineerden in 19 categorieën
diverse kandidaat-winnaars.
Met dank aan: Linda Rijfkogel, Ben Westerveld
EEN LIDMAATSCHAP CADEAU GEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL
Amoerpanter - foto: Koos Net
12 | Vriendennieuws 3 | 2015
Sinds zijn ontsnapping in 2007
staat Bokito model voor opge-
wonden en dominante mannen.
U heeft vast wel eens iemand
horen zeggen “ik ken iemand, dat
is een echte Bokito” of “mijn di-
recteur is een echte Bokito”.
Maar wat bedoelen die mensen
daar eigenlijk mee? Ik ging op on-
derzoek. Zo was ik onlangs in Blij-
dorp. Bij het gorilla-eiland heb ik staan
luisteren naar de gesprekken tussen
bezoekers. Bokito staat blijkbaar nog steeds synoniem voor
machtsvertoon en dominantie. Ik merkte dat het gedrag soms
wordt verward met agressie. Ten onrechte. Gorilla’s zijn vredelie-
vende dieren. Iemand legt een medebezoeker uit: “Bokito heeft
zeven jaar dicht in de buurt van mensen geleefd en begrijpt men-
selijk gedrag. Hij ging vroeger in bad, dus bang voor het water in
de gracht was hij niet”. Het verhaal van toen blijft de mensen
blijkbaar lang bij. Maar wat was nou de reden voor de ontsnap-
ping? Voor mij en andere gedragsbiologen is de verklaring een
logisch gevolg van het type organisatie dat gorilla’s kennen.
Gorilla’s leven in harems. Daarbij is de zilverrug de onbetwiste
leider en bestaat de groep verder uit vrouwen en kinderen.
Zodra de jonge mannen oud genoeg zijn om het leiderschap over
te nemen, volgt een machtsstrijd op leven en dood. In dierentui-
nen wordt een dergelijke situatie uiteraard liever voorkomen.
De gorilla’s kunnen immers nergens naartoe vluchten. In het wild
kunnen ze dat wel.
Als er sprake is van agressie, dan is dat dus veelal rond een even-
tuele troonswisseling. De vrouw die acht jaar geleden het ‘slacht-
offer’ werd, zou in Bokito’s ogen hoogstwaarschijnlijk tot zijn
harem moeten gaan behoren. Zij hadden een jarenlange band op-
gebouwd. Het enige dat nog tussen hen in stond was het glas en
de gracht om het eiland. Toen de drang op zijn hoogtepunt kwam
heeft Bokito zijn kans gegrepen en haar zich proberen toe te eige-
nen. Een echt gorillavrouwtje zou deze avance fysiek wel hebben
aangekund. Een mens legt het helaas af tegen de enorme kracht
van een gorilla. Er was hier eerder sprake van dominant gedrag
dan van agressie. We mogen vaststellen dat gorilla’s zich nu een-
maal zo gedragen wanneer ze hun zinnen ergens op hebben
gezet. Zou dat ook zo kunnen zijn voor alle mensen die met
Bokito worden vergeleken? Denk er nog eens aan wanneer u
iemand ‘betrapt’ op Bokito-gedrag.
Daniël Seesink
Gorilla Bokito - foto: Alex Schouten
Lijn 1BOKITO GEDRAG?
NIEUWE KLEDING VOOR DE VRIJWILLIGERS VAN DEVRIENDENWINKELEN VRIENDENSHOP
V R I E N D E N
In het ruim honderd pagina’s dikke boek
worden leuke, korte anekdotes over en-
kele dieren die een soort hoofdrol hebben,
afgewisseld met algemene beschrijvingen
over de dierentuin en de oorlog in het al-
gemeen. Het boek is onderverdeeld in drie
delen. In het eerste deel wordt de oude
Rotterdamsche Diergaarde uitgebreid
beschreven, waarbij wordt uitgelegd
waarom de dierentuin in 1940 zou verhui-
zen naar een ander deel van de stad.
In het middelste deel gaat het over de eer-
ste dagen van de oorlog, met de diverse
bombardementen op Rotterdam. De bom-
men die ook op de dierentuin vielen, de
verwoesting van de stad door de brand,
het moeten afmaken van diverse roofdie-
ren omdat er ontsnappingsgevaar was,
het komt allemaal ter sprake. In het
laatste deel wordt behandeld hoe de
dierentuin weer opkrabbelt en hoe de
Rotterdammers de Diergaarde zagen als
een plek om even niet aan de oorlog te
hoeven denken. Het ‘vergeten bombarde-
ment’, de bommen die de geallieerden in
maart 1943 op Rotterdam lieten vallen,
wordt in dit deel niet vergeten. Het is een
heel informatief boek over de oorlog, ge-
zien vanuit een vernieuwend perspectief.
De gebeurtenissen die beschreven wor-
den in het boek zijn veelal waargebeurd.
Alleen enkele losse eindjes zijn aan elkaar
geschreven. Enkele leuke, grappige, opval-
lende of bijzondere gebeur-
tenissen met individuele
dieren worden in losse
hoofdstukjes beschreven,
waardoor je mee gaat leven
met de dieren in de dieren-
tuin. De korte stukjes zijn
vaak een leuke onderbre-
king van de spannende
oorlogsverhalen. In één van
deze hoofdstukjes wordt
uiteraard ook duidelijk waar
de opvallende titel van het
boek vandaan komt.
De vormgeving van het
boek herinnert je er aan dat
het boek als kinderboek be-
doeld is. Het is geschikt
voor kinderen vanaf een
jaar of vier. Illustrator
Martijn van der Linden
heeft zowel grote gekleurde
tekeningen gemaakt, die
een gebeurtenis uit het
verhaal uitbeelden, als
kleine schetsen van vele verschillende
diersoorten die even bij naam genoemd
worden.
Voor iedere Diergaarde-liefhebber die zich
interesseert in de laatste jaren van de
oude Diergaarde en de eerste jaren van
Diergaarde Blijdorp gedurende de Tweede
Wereldoorlog en voor iedere vader, moe-
der, opa of oma die zijn (klein)kinderen
een spannend verhaal wil voorlezen, is
‘Een aap op de wc’ een leuke toevoeging
voor in de boekenkast!
Tekst: Karin van Leeuwen
ANEKDOTES UIT DE VRIENDENWINKEL“Heeft u ook een ongeknuffeld konijn?”
**Ouders met drie kinderen in de shop. Pa met de jongste moesten naar de speeltuin en de
twee andere sloten met mama een complot. Die twee zochten papa en broertje op met de mededeling dat mama verdwaald was. Werkelijkheid was dat mama bij ons knuffels kocht
voor de kids en de jongste nog in Sinterklaas gelooft.**
Een van de scholieren vandaag vroeg waar hij de revalidatiehal kon vinden in de dierentuin.
Met dank aan de vrijwilligers die de anekdotes hebben opgetekend.
13 | Vriendennieuws 3 | 2015
Z O O ’ N B O E K
EEN AAP OP DE WCEEN DIERENTUIN IN OORLOGSTIJD
Hoe zag de Rotterdamsche Diergaarde er voor de Tweede Wereldoorloguit? Wat gebeurde er in de dierentuin tijdens het bombardement van10 mei 1940? Wat voor gevolgen had de grote brand in Rotterdam, alsgevolg van een volgend bombardement, op de dierentuin? Hoe verginghet Diergaarde Blijdorp tijdens de vijf oorlogsjaren? Wie zich dat alle-maal wel eens heeft afgevraagd, kan dat nu lezen in het spannendekinderboek ‘Een aap op de wc’, geschreven door Joukje Akveld.
Ruzie in de tent…Als u regelmatig in Blijdorp bent, zal één
ding zijn opgevallen. De bosbuffels en de
penseelzwijnen kunnen niet bij elkaar
komen, er staat een hek tussen beide
delen van het verblijf. Maar het was toch
de bedoeling dat de penseelzwijnen van-
uit hun deel van het verblijf naar het deel
van de bosbuffels konden lopen? Klopt.
Maar waarom gebeurt dat niet? Het
antwoord is simpel: één van de dames
bosbuffel heeft het niet zo op met de
penseelzwijnen. Vrij snel na de opening
van het verblijf is voor het eerst gepro-
beerd beide soorten bij elkaar te laten.
De penseelzwijnen hebben dat moedig
opgepakt, maar kwamen van een koude
kermis thuis. Ze werden aangevallen door
één van de dames bosbuffel, maar zijn er
gelukkig heelhuids vanaf gekomen. Ver-
volgens is er gaas tussen beide delen van
het verblijf aangebracht, zodat ze aan el-
kaar konden wennen. Maar toen dat gaas
is weggehaald en de zwijnen met open
vizier naar de bosbuffels liepen, werden ze
weer belaagd. Blijdorp heeft toen langs de
rand van het perk een extra hek neerge-
zet. De penseelzwijnen konden het deel
tussen het buitenste hek en het iets naar
HART VAN AFRIKANIET ALLES PAIS EN VREE….
De Vrienden hebben vorig jaar het verblijf voor de bosbuffels en penseelzwijnen geschonken aan de Diergaarde. Op 19 april 2014 is het verblijf feestelijk geopend. Dus wordt het wel eens tijd om na te vragen hoe het gaat met het verblijf en hun bewoners!
14 | Vriendennieuws 3 | 2015
Tekst en foto’s: Alex Schouten
binnen geplaatste extra hek gebruiken als
vluchtruimte: zij kunnen immers onder de
balken van het hek doorlopen en de bos-
buffels niet. Maar helaas hadden de pen-
seelzwijnen niet door dat ze daar konden
schuilen. Ook de derde poging milukte
jammerlijk. En telkens is het dezelfde bos-
buffelkoe (met inderdaad een opvliegend
karakter) die het op de penseelzwijnen
voorzien heeft. Besloten is om voorlopig
geen nieuwe poging te wagen om de twee
soorten ‘aan elkaar te koppelen’. De beide
diersoorten blijven voorlopig op hun eigen
deel van het perk…..
Hebben wij weer….Zoals eerder al is vermeld in Vrienden-
nieuws wordt het buitenperk van de
penseelzwijnen in de richting van het
okapi-verblijf uitgebreid (fase 2).
Bovendien krijgen de penseelzwijnen een
nieuw binnenverblijf in de koedoestal in
plaats van hun huidige stal die ze (geheel
gescheiden) delen met de bosbuffels.
Als de verbouwing van de koedoestal
gerealiseerd is ontstaat er in de huidige
stal van de bosbuffels/penseelzwijnen
meer ruimte en is er plek voor een bosbuf-
felstier in Blijdorp. De wens van Blijdorp is
om tegelijkertijd de ‘agressieve’ koe te rui-
len voor een andere koe. In andere dieren-
tuinen lukt het namelijk wél om
bosbuffels en penseelzwijnen in één ver-
blijf te huisvesten. Daar liggen ze gemoe-
delijk tegen elkaar aan een dutje te doen.
Dus dat moet in de Diergaarde toch ook
lukken. ‘Hebben wij weer’ is dan ook een
veel gehoorde uitroep….
Boompjes zijn lekker!Uiteindelijk is het de bedoeling dat het
bosbuffelverblijf een echt bosbiotoop
wordt. Dat gaat helaas nog wel even
duren. De bosbuffels vinden het namelijk
geen enkel probleem zich te goed te doen
aan bast en takken van een levende boom.
Bij de opening van het verblijf waren er
daarom een paar kleine (goedkope) boom-
pjes in het verblijf gezet, waar geen hek-
werk omheen stond. Die boompjes waren
al opgegeten door de bosbuffels voordat
de Vrienden van de hapjes en drankjes tij-
dens de opening konden genieten….
De verzorgers wisten dat de kans hierop
groot was, maar er zijn ook voorbeelden
van verblijven met bomen waar de dieren
vanaf blijven! Mede vanwege de beperkte
kosten van de boompjes was het dus te
proberen. Inmiddels staan er grotere
bomen in het perk die voorzien zijn van
een hekwerk om te voorkomen dat de bos-
buffels zich tegoed doen aan de bomen.
Die bomen komen overigens uit het voor-
malige okapi-verblijf en zijn dus ‘herge-
bruikt’. In andere dierentuinen (zoals
Safaripark Beekse Bergen) laten de bosbuf-
fels de bast van grote(re) bomen met rust,
dus wie weet kunnen de hekwerken rond
de bomen over een paar jaar verwijderd
worden. Hoewel……. Hopelijk hebben we
dan niet opnieuw ‘hebben wij weer’ bos-
buffels…
Zonde….Wat vooralsnog écht jammer is, is de in-
vestering in de food dispenser. Die hangt
in het bosbuffelverblijf en de bedoeling
was dat daar af en toe eten uit zou komen
voor de penseelzwijnen in de hoop dat ze
lekker rondlopen op het deel van de bos-
Koedoestal
15 | Vriendennieuws 3 | 2015
Shingles worden vervangendoor monumentale pannetjes
Deel voorkoedoes
Deel voorpenseelzwijnenToekomstige doorgang
voor bezoekers
buffels. Maar ja, u weet inmiddels dat de
geschiedenis een ander verloop heeft ge-
kregen dan verwacht. Hopelijk kan de food
dispenser alsnog gebruikt gaan worden
als Blijdorp twee rustige koeien heeft….
HeidemattenTenslotte nog een laatste opmerking over
het verblijf. Ik verbaasde me over de heide-
matten die zijn aangebracht aan de bui-
tenzijde van het bosbuffelverblijf, tussen
de uitkijkpunten. Die heidematten bevin-
den zich alleen aan de zijde van de neus-
hoorns. Waarom de heidematten er staan?
Niet omdat de bosbuffels schrikken van
mensen. Wél omdat de bezoeker al
lopende van het ene uitkijkpunt naar het
andere uitkijkpunt ongemerkt ‘gedwon-
gen’ wordt om naar de zwarte neushoorns
te kijken. Bovendien wordt de bosbuffel-
stal dan aan het zicht onttrokken.
Een cosmetische keuze dus!
Vervolg Hart van AfrikaVrienden die de bouwplannen rondom het
Hart van Afrika nog in hun geheugen heb-
ben weten dat het Hart uit meer bestaat
dan alleen de bosbuffels en penseelzwij-
nen. Op 28 maart dit jaar is het fraaie en
revolutionaire verblijf van de okapi’s ge-
opend en daarmee toegevoegd aan het
Hart van Afrika. Het is dus slechts een paar
maanden in gebruik en we zullen u vol-
gend jaar laten weten hoe dat bevalt.
Maar…. daarmee is het Hart van Afrika nog
niet af. Zoals hierboven al gezegd krijgen
de penseelzwijnen een andere stal en
wordt hun buitenverblijf uitgebreid.
Voor de uitbreiding van het buitenverblijf
zal het huidige perk van de Mhor-gazelles
worden aangepast voor de komst van de
penseelzwijnen. Dit houdt met name in
dat er veel meer bomen worden geplant
omdat het een echt bosbiotoop moet
gaan worden.
Monument aanpassen….De penseelzwijnen gaan verhuizen naar de
koedoestal, maar die moet daarvoor eerst
een metamorfose ondergaan. U kunt zich
er nu nog niks bij voorstellen, maar straks
gaat u als bezoeker dwars door de nieuwe
stal lopen! Vanaf de lelievijver komt een
pad in de richting van de wevervolière en
dat pad gaat dus door de stal heen.
De koedoestal is ontworpen door Van
Ravesteyn en dus was het de vraag of er
wel een doorgang door de (monumentale)
stal gemaakt mocht worden. Immers, voor
iedere verbouwing van een monument is
toestemming nodig van de monumenten-
commissie van de gemeente Rotterdam
en dat gaat niet altijd van een leien dak…..
Blijdorp heeft voor het ontwerp van de
verbouwing en de begeleiding van de
vergunningaanvraag een architect
(Kees Rouw) in de arm genomen, die
gespecialiseerd is in de architectuur van
Van Ravesteyn. De vergunning is inmiddels
door de gemeente verstrekt en als de
aannemer is gekozen kunnen de werk-
zaamheden in september beginnen!
Verbouwing koedoestalEr komt aan beide kanten van de stal een
doorgang met een draaideur, die in feite
altijd open staat. Als de deuren dicht zijn,
dan is het aanzicht van de stal hersteld.
Op de sfeerimpressie is te zien hoe de
doorgang door de stal er uit komt te zien.
Behalve de doorgang wordt ook de bin-
nenkant van de stal uiteraard aangepakt.
16 | Vriendennieuws 3 | 2015
Panorama verblijf bosbuffels
Buitenhek metheidematten
Extra hek(zie tekst)
Aan de ene kant van de doorgang komt
het binnenverblijf voor de penseelzwijnen
en aan de andere kant die van de koedoes.
De huidige zolder gaat eruit en de kap
wordt geïsoleerd. Vroeger werden de zol-
ders gebruikt voor hooi-opslag, een betere
isolatie kun je je niet voorstellen. Dat doet
Blijdorp al heel lang niet meer, dus was de
isolatie al minder geworden. Nu de zolder
er helemaal uit gaat is er eigenlijk niet
meer tegenaan te stoken en moet isolatie
worden aangebracht. Die isolatie kan niet
van binnenuit gebeuren en dus moeten
ook de huidige rode shingles eraf om het
dak van buitenaf te isoleren. Nadat de
isolatie is aangebracht, komen de shingles
niet terug, maar worden er monumentale
dakpannetjes op het dak gelegd.
De werkzaamheden zouden oorspronkelijk
in november starten, maar toen waren de
isolatie van de kap en het vervangen van
de dakbedekking niet in de planning opge-
nomen. Om die werkzaamheden niet in
hartje winter te hoeven uitvoeren, is de
start van de werkzaamheden nu vervroegd
naar september. Vóór het seizoen 2016 is
alles klaar!
Beetje overlastU zult als bezoeker wel iets merken van de
werkzaamheden omdat het pad langs de
stokstaartjes en de wevervogeltjes tijdens
werkdagen gesloten zal zijn. Bovendien
zullen de koedoes tijdelijk moeten verhui-
zen omdat de koedoestel tijdens de ver-
bouwing uiteraard niet bewoond kan
worden. De koedoes gaan naar de Bongo-
stal (tegenover het nieuwe leeuwenperk)
en de bongo’s gaan tijdelijk achter de
schermen. De stal achter de schermen is
namelijk wel geschikt voor de bongo’s
maar is eigenlijk te laag voor een grote
koedoebok.
Dus als alles meezit kunnen we vanaf het
voorjaar 2016 genieten van het complete
Hart van Afrika!
17 | Vriendennieuws 3 | 2015
€ 10,-CADEAUBONVRIENDENWINKEL
OP ZOEK NAAR EEN LEUK CADEAUVOOR VRIENDEN OF FAMILIE?
Maar u kunt geen keuze maken? Dan hebben we vanaf nu een
oplossing voor dit probleem! In de Vriendenwinkel en de Vrien-
denshop kunt u cadeaubonnen met een waarde van € 10,-
kopen. De ontvanger van de cadeaubon kan vervolgens zelf
bepalen wat hij of zij uit ons grote assortiment aan dierentuin-
artikelen wil hebben.
Niet in de gelegenheid om naar de Vriendenwinkel of –shop
te gaan? U kunt deze cadeaubon ook bestellen. Daar komt dan
wel € 1,- administratiekosten bij. Bestellen kunt u doen door
een mailtje te sturen met uw naam en adres naar
[email protected] en tegelijk € 11,-
over te maken op bankrekeningnr. NL16 INGB 0006 2179 17.
V R I E N D E N
Met dank aan: Ben Westerveld, Gerard Visser en René Reusen (allen Diergaarde Blijdorp)
Zoopark ErfurtIn Erfurt is vorig jaar een nieuw olifanten-
verblijf geopend. Een groot betonnen ge-
bouw, waarover de meningen verdeeld
waren. Er leven nu twee vrouwelijke
Afrikaanse olifanten, die alleen nog
binnen te zien waren. Het is de bedoeling
dat er binnenkort een man bij komt.
Een ander hoogtepunt in Erfurt is het ge-
bied direct na de ingang, waar een leeu-
wenverblijf en diverse verblijven voor
kleinere Afrikaanse zoogdieren gemaakt
zijn. Hier waren twee jonge stokstaartjes
van acht dagen oud te zien. Normaal ge-
sproken komen ze pas boven de grond als
ze tweeënhalf tot drie weken oud zijn,
maar nu met het mooie weer kwamen ze
al eerder te voorschijn, tot genoegen van
de toekijkende Vrienden.
De twee laatste nilgiri-langoeren van
Europa waren voor sommigen ook een
leuke bezienswaardigheid. Verder heeft
Erfurt opvallend veel doorloopverblijven,
voor veel verschillende diersoorten, zoals
berberapen, damherten, kaalkopibissen,
ringstaartmaki’s, bennettwallabies en
kea’s.
Zoo LeipzigZoo Leipzig was het hoofddoel van deze
meerdaagse reis, één van de mooiste tui-
nen van Europa. Verschillende Vrienden
waren hier al eerder geweest, maar voor
iedereen was er wel weer iets nieuws te
zien. In het jaar 2000 is er begonnen met
een groots masterplan genaamd ‘Zoo der
Zukunft’ en sindsdien worden er regel-
matig nieuwe verblijven geopend.
Een week voor ons bezoek was het
‘Kiwara-kopje’ geopend, bestaande uit
enkele verblijven voor zwarte neushoorns,
waarvan er eentje gedeeld kan worden
met savannedieren en een ander met
cheeta’s en huzaarapen! Een spectacu-
laire, unieke combinatie, die helaas nog
niet te zien was. De dieren moesten
namelijk nog wennen aan hun nieuwe
verblijf. In het oude neushoornverblijf was
nog een jong vrouwtje (van ruim ander-
half jaar) te zien, een halfzusje van Naima,
die in 2013 vanuit dit park naar Blijdorp
kwam!
De amoerpanters hebben sinds vorig jaar
een nieuw verblijf, prachtig groen aange-
legd met een waterstroompje er door-
heen. De vrouwelijke Amoerpanter van
Blijdorp heeft ook in Leipzig geleefd, maar
dan nog in de oude kooien voor katachti-
gen, die ook nog te zien waren. Daar heeft
zij een keer succesvol een jong groot ge-
bracht, laten we hopen dat ze dat kunstje
in Blijdorp weet te herhalen!
Eén van de hoogtepunten van Leipzig is
Pongoland, een groot complex voor vier
soorten mensapen. Het is geopend in
2001, maar nog steeds ongeëvenaard.
De binnenverblijven zien er mooier en
soms zelfs groter uit dan menig buiten-
verblijf in andere parken! Eén van de
vier gorilla’s is de in 1999 in Rotterdam
geboren Abeeku. Deze man is inmiddels
uitgegroeid tot een mooie zilverrug!
Een ander hoogtepunt van Leipzig is het
ruim anderhalf hectare grote Gondwana-
land, een tropische hal waar de tropische
werelddelen Azië, Afrika en Zuid-Amerika
terug te vinden zijn. Bij een temperatuur
van rond de 25 graden leven niet alleen
rond de honderd diersoorten, maar ook
nog eens ruim 24.000 tropische planten.
In deze prachtig ingerichte hal hebben we
de avond voor ons daadwerkelijke bezoek
aan Zoo Leipzig al een heerlijk Aziatisch
dinerbuffet kunnen nuttigen.
Bergzoo HalleBergzoo Halle, een facultatieve excursie
tijdens deze reis, doet zijn naam eer aan.
Voor een aantal verblijven is het namelijk
een eindje klimmen. Voor enkele verblij-
ven wordt er leuk gebruik gemaakt van
het feit dat er zo’n helling in het park aan-
wezig is. Voor manenschapen en Kaukasi-
sche toers is het een mooie natuurlijke
leefomgeving. Hun verblijven zijn er al
sinds het begin van de vorige eeuw en
sinds die tijd zijn ze ook niet meer groot-
schalig aangepast!
De nieuwere verblijven liggen voorname-
lijk onderaan de heuvel vlakbij de ingang.
EEN ZONNIGE MEERDAAGSE IN DUITSLAND
Mooie parken, bijzondere diersoorten en leuke jonge dieren. Met dezehighlights kon de meerdaagse reis naar Duitsland eigenlijk al nietmeer stuk. 42 Vrienden gingen mee met deze reis, waarvan maar liefst11 nieuwe deelnemers. In zes dagen tijd werden vijf Oost-Duitse dierentuinen bezocht.
Aziatische olifant - Zoo Leipzig
Tekst: Karin van Leeuwen Foto’s: David Verhagen
18 | Vriendennieuws 3 | 2015
De meeste verblijven zijn aan de kleine
kant, maar wel op een leuke manier inge-
richt. Zo waren er verblijven voor bijvoor-
beeld chimpansees, dwergnijlpaarden en
een mannengroepje Zuid-Amerikaanse
zeeberen. De groep Afrikaanse olifanten
verwacht uitbreiding, maar liefst drie
olifanten zijn drachtig! De berenverblijven
zijn verouderd. De laatste kraagbeer was
al verhuisd en kort na ons bezoek is ook
de laatste bruine beer vertrokken.
Een aantal Vrienden heeft in Halle genoten
van de eerste onhandige stapjes van een
net geboren zeboe.
Zoo MagdeburgZoo Magdeburg is zich de laatste jaren
flink aan het ontwikkelen. Met een klein
budget zijn er toch enkele erg mooie ver-
blijven neergezet. Ook hier is men bezig
met de bouw van een nieuw olifanten-
verblijf voor Afrikaanse olifanten. Op dit
moment leven er een Aziatische en een
Afrikaanse olifant, die straks samen hun
oude dag mogen uitzitten in het nieuwe
verblijf. Daarnaast is het de bedoeling om
een groep Afrikaanse olifanten te gaan
houden, het liefst een fokgroep. In dit
gebied zullen onder andere ook Afrikaanse
wilde honden, zebramangoesten en di-
verse Afrikaanse vogelsoorten gehuisvest
worden. Tijdens een rondleiding is er een
kijkje genomen op het bouwterrein, dat
net iets buiten het huidige park ligt.
Nieuwigheden die in de afgelopen jaren
gerealiseerd zijn, zijn bijvoorbeeld een
doorloopvolière met Australische parkie-
ten en parmawallabies, een doorloopver-
blijf met diverse soorten lemuren en de
grootste toevoeging van de afgelopen
jaren is het vorig jaar geopende nieuwe
verblijf voor chimpansees. Er worden twee
groepen chimpansees gehuisvest.
Wat het bezoek aan Zoo Magdeburg ook
heel leuk maakte, waren de vele jonge die-
ren. Zo waren er onder andere een maand
oude roodvoorhoofdmaki, een kleine pade-
melon (een soort kangoeroe), een jonge
roodhandtamarin en een speels angola-
franjeaapje te zien. Als echte hoogtepun-
ten waren er een zwarte neushoorn van
anderhalve maand oud en een nest Aziati-
sche rode honden van diezelfde leeftijd.
Hiermee heb ik meteen een aantal dier-
soorten genoemd die je zelden in Europese
dierentuinen tegenkomt, want ook daar-
voor is Zoo Magdeburg een must-see. Het
park is zich echt aan het ontwikkelen als
een rariteiten-zoo! Zo is Magdeburg mo-
menteel de enige plek in Europa waar je
grote gevlekte boomeekhoorns en rood-
buikchacalaca’s kunt zien, en gevlekte
bunzings leven ook slechts in enkele Euro-
pese dierentuinen, om maar enkele leuke
voorbeelden te noemen voor liefhebbers
van bijzondere diersoorten.
Zoo AscherslebenAls toetje brachten we op de laatste dag,
voor we aan de terugweg begonnen, eerst
nog een bezoek aan het kleine dierenpark
van Aschersleben. Een soort hobbyisten-
tuin, zonder spectaculaire verblijven.
Er wordt vooral een verzameling van grote
en kleine katten, en ook nog meerkatten,
gehouden. Er leven maar liefst vijf soorten
meerkatten, apen dus. Bij de echte katach-
tigen werd de aandacht vooral getrokken
door drie hele jonge amoerkatten, een elf
dagen oude jaguar en een moeder witte
tijger met vier jongen van vorig jaar. Het
was een soort bonus op de terugreisdag,
die verder voorspoedig verliep. Ondanks
enkele files waren we toch volgens
planning om tien uur ‘s avonds terug
op de plek van vertrek.
In alle vijf de parken werden we zeer har-
telijk ontvangen. In alle parken werden
rondleidingen gegeven, zeer verschillend,
maar allemaal heel enthousiast. Het weer
was de hele week heerlijk dierentuinweer.
Niet te warm, maar wel droog en veelal
zonnig. Het moge duidelijk zijn; het was
weer een goed georganiseerde en zeer
geslaagde reis! We kijken met z’n allen
alweer uit naar de reis van volgend jaar!
19 | Vriendennieuws 3 | 2015
Vrienden in Zoo LeipzigAziatische rode hond met jongen - Zoo Magdeburg
Pasgeboren zeboe - Bergzoo Halle
V R I E N D E N
Wie is David?Wonend in Voorburg, samen met een an-
dere enthousiaste Blijdorpvriend en tevens
redacteur van Vriendennieuws, Karin van
Leeuwen, houdt David zich graag bezig
met het verwerken en ordenen van data-
stromen. “Ik vind het erg leuk om gege-
vens bij te houden en te analyseren. Ik doe
dit niet alleen voor mijn werk, maar ook
hobbymatig. Zo houd ik onder andere ver-
schillende gegevens bij van zeezoogdieren
in dierenparken. Daarvoor heb ik diverse
eigen databases ontwikkeld.” Beroepsma-
tig is David verbonden aan de rechtbank in
Rotterdam. Daar is hij verantwoordelijk
voor een groot deel van de management-
informatie. Het ontwikkelen van en wer-
ken met databases zal David ook nu, als
secretaris van de Vrienden, weer goed van
pas komen. Om de administratie van ruim
5000 leden in goede banen te leiden, is
een praktisch werkende database immers
erg belangrijk. David heeft kwaliteit hoog
in het vaandel staan. Daarnaast is zijn glas
eerder half vol dan half leeg. Twee eigen-
schappen die hem bij zijn taak als secreta-
ris vast en zeker goed van pas komen.
David en dierentuinenDavid en Karin zijn wekelijks te vinden in
dierenparken in binnen- en buitenland.
Ze hebben op het moment van schrijven
bijna tweehonderd verschillende dieren-
parken (!!) bezocht. Zij zien de dieren (en
natuur) veelal door ‘het oog’ van de foto-
en videocamera en zijn op die manier ook
thuis altijd nog veel met hun reizen bezig.
Heerlijk nagenieten bij het bekijken van de
zelfgemaakte beelden, die overigens regel-
matig te vinden zijn in de edities van
Vriendennieuws. Let er maar eens op.
De afgelopen jaren hebben David en Karin
naast diverse Europese landen ook dieren-
tuinreizen in de Verenigde Staten (met de
Vrienden) en Japan gemaakt. “Naast het
bezoeken van dierenparken vinden wij het
ook leuk om wilde dieren in de vrije natuur
te spotten.” Het spotten van wilde dieren
doen zij van het strand in Scheveningen
(bruinvissen) tot aan de savannes en de re-
genwouden in Afrika. Vermoedelijk be-
schikken zij dan ook over een paspoort vol
stempels en visa van de meest exotische
en interessante bestemmingen.
“Als kind vond ik dierentuinen altijd leuk.
Toen ik een jaar of 18 was ben ik steeds
meer dierentuinen gaan bezoeken (samen
met Karin). Hoe meer bezoeken ik aan een
dierentuin bracht en hoe meer verschil-
lende dierentuinen ik bezocht, des te inte-
ressanter het voor mij werd. Er zitten voor
mij veel interessante aspecten aan dieren-
tuinen. Uiteraard de verschillende dier-
soorten en verblijven. Daarnaast de
geschiedenis van een dierentuin en hun
toekomstplannen. Ook de organisatori-
sche kanten van dierentuinen hebben mijn
interesse; hoe worden ze geleid, hoe staan
ze er financieel voor, hoeveel bezoekers
ontvangen ze per jaar, zijn allemaal aspec-
ten die mij in de loop van de jaren zijn
gaan interesseren”, aldus David.
Wanneer je David vraagt naar de meest
bijzondere dierentuin in de wereld, geeft
hij het volgende antwoord: “Vrijwel elke
tuin heeft zijn eigen ‘charme’. Ik krijg deze
vraag regelmatig gesteld en eigenlijk geef
ik daar dan ook nooit een echt antwoord
op, omdat ik daarin geen keus kan maken.
Maar als ik denk aan een bijzonder park,
dan denk ik zeker aan Monterey Bay Aqua-
rium (Californië, Verenigde Staten). Het is
een aquarium met mooie verblijven en
goede
educatie. Daar-
naast kun je vanuit het aqua-
rium - op het buitenterrein – o.a.
zeeotters spotten in de vrije na-
tuur! Dat is ontzettend gaaf!”
David en Diergaarde Blijdorp“Als kind kwam ik al regelmatig
in Blijdorp. Later werd dat een
jaarlijks bezoekje met Karin, maar na een
paar jaar hadden we de smaak te pakken
en besloten we een abonnement te
nemen. Een paar maanden later zijn we
ook meteen Vriend van Blijdorp gewor-
den.” En nog steeds zijn David en Karin
zeer regelmatig in Blijdorp te vinden. Per
jaar brengen zij in totaal 80 tot 100 bezoe-
ken aan verschillende dierenparken, waar-
van ongeveer een kwart aan Blijdorp.
“Blijdorp is een dierentuin met mooie ver-
blijven, niet alleen voor het oog, maar ook
voor de dieren die er in leven. Educatie en
dierenwelzijn staan echt voorop. Daar-
naast is Blijdorp een dierentuin die altijd in
beweging is, en dat maakt het ontzettend
boeiend om te volgen.”
David en de VriendenDavid en Karin zijn sinds januari 2010
abonnementhouders van Blijdorp. “Het
leuke van Blijdorp is, dat er - ook al kom je
er (zeer) regelmatig - altijd iets nieuws te
ontdekken valt. Vrienden van ons waren al
lid van de Vrienden van Blijdorp en via hen
kwamen we in april 2010 ‘stiekem’ bij de
20 | Vriendennieuws 3 | 2015
DE NIEUWE SECRETARIS VAN DE VRIENDEN
DAVID VERHAGEN
Het afscheid van secretaris Koos van Leeuwen is niet onopgemerkt gebleven.Tijdens de Algemene Ledenvergadering is hij uitgebreid in het zonnetje gezet.Koos geniet nu van zijn ‘pensioen’ bij de vereniging. Zijn taken zijn inmiddelsnaadloos overgenomen door de nieuwe secretaris David (spreek uit: Deevid)Verhagen. In dit interview maken we nader kennis met deze gedreven dieren(tuin)liefhebber en trouwe vriend van Blijdorp.
Tekst: Daniël Seesink
David in Congo-biotoop - foto: Karin van Leeuwen
opening van het
servalverblijf terecht. Wij voelden ons
eigenlijk illegaal aanwezig tijdens deze
opening. Dat wilden we niet meer, dus
de volgende dag hebben we ons meteen
via internet aangemeld bij de Vrienden
van Blijdorp.”
“De Vrienden heb ik de afgelopen jaren
leren kennen als een gezellige vereniging
die ontzettend veel betekent voor de
Diergaarde. Met elkaar zorgen we dat we
Blijdorp steeds opnieuw nog mooier kun-
nen maken. Met projecten als Amazonica,
het Congo-biotoop (okapiverblijf) en de
gierenvolière heeft Blijdorp dankzij de
Vrienden mooie publiekstrekkers kunnen
neerzetten. Daarnaast is Blijdorp met dit
soort verblijven trendsetter in de dieren-
tuinwereld!” Gezien zijn enthousiasme
voor Blijdorp en de Vrienden wil David
graag zijn steentje daaraan bijdragen.
Gelet op zijn zowel hobby- als beroeps-
matige achtergrond passen de taken van
de secretaris helemaal in zijn straatje.
David alssecretaris
Waar houdt de secretaris van onze ver-
eniging zich vooral mee bezig? “Mijn be-
langrijkste taak is het bijhouden van de
ledenadministratie. Daarnaast verwerk ik
ook alle binnenkomende contributiebeta-
lingen en extra giften. Tot voor kort moes-
ten alle betalingen handmatig worden
verwerkt. Hulde aan Koos (van Leeuwen,
red.) die dat zo lang heeft gedaan! Eén van
de grootste uitdagingen heb ik dus al
gehad, door met ‘behulp van de techniek’
het verwerken van de betalingen meer
automatisch te laten verlopen. Verder heb
ik de e-mailnieuwsbrief ‘Vriendenmail’ in
een nieuw jasje gestoken.”
Boodschap aan de VriendenOp de vraag ‘Wat zou je de Vrienden willen
meegeven?’ gaf David een verrassend ant-
woord: “Puur praktisch, bij betalingen
graag het opgegeven betalingskenmerk
gebruiken. Dat scheelt mij heel veel werk.”
Daarnaast: “We kunnen met elkaar ontzet-
tend trots zijn op wat wij met de Vrienden
hebben kunnen schenken in de afgelopen
ruim vijftig jaar. We moeten echter met z’n
allen ook blijven zorgen voor nieuwe
leden, zodat we nog heel veel mooie
dingen kunnen gaan schenken in de toe-
komst!” Schroom daarom niet om in uw
omgeving op zoek te gaan naar nieuwe
enthousiaste Vrienden van Blijdorp en
deze zich te laten aanmelden bij onze
nieuwe secretaris. Er is nog voldoende
ruimte in zijn database.
Tot slot“Blijdorp is één van de top dierentuinen in
Europa en eigenlijk ook in de wereld. Als
lid en nu als bestuurslid kijk ik vol trots
terug op alles wat de Vrienden van Blij-
dorp hebben kunnen schenken en kijk ik
uit naar alles wat wij met z’n allen nog
zullen gaan schenken in de toekomst”.
Het mag duidelijk zijn dat na het vertrek
van Koos in David een minstens zo en-
thousiaste opvolger is gevonden. Namens
alle Vrienden van Blijdorp wensen we
David veel plezier als nieuwe secretaris.
Leeuw met jong - foto: David Verhagen
Zeedraak - foto: David Verhagen
21 | Vriendennieuws 3 | 2015
We vroegen David naar een diersoortdie hij in Blijdorp zou introducerenwanneer hij directeur zou zijn. “Eendiersoort die ik ontzettend bijzondervind zijn ‘bladerige zeedraakjes’ (ziefoto). Toen ik deze vissen voor heteerst zag, had ik echt het idee “dit isniet echt!”. Ze zien er ontzettend bij-zonder uit, heel mooi!”
Zoo KrefeldMet 13,5 ha en 500.000 bezoekers is Zoo
Krefeld een middelgrote klassieke Duitse
stadstuin. Welgelegen in een mooi park-
landschap en met een behoorlijk com-
plete collectie.
Krefeld is sinds 2010 de trotse bezitter
van ‘Schmetterlings-Dchungel’. Deze 145
m2 grote vlinderhal is net als in Blijdorp
gefinancierd door de ‘Vrienden’. In dit
geval door de ‘ZooFreunde Krefeld’. Zo
heeft ook Zoo Krefeld haar eigen door
Vrienden gefinancierde ‘Amazonica’.
De nieuwste attractie is ‘PinquinPool’.
Een in 2014 geopend Zuid-Amerikaans
kustlandschap voor Humboldtpinguïns,
Incasterns en Zuid-Amerikaanse eenden.
Een bijzonder charmant doorloopverblijf
compleet met een brug. Om alles ‘binnen’
te houden is, net als bij onze gieren, het
verblijf ‘overnet’! De Vrienden (van Krefeld
natuurlijk) hebben € 550.000 geschonken
om dit mogelijk te maken. Het resultaat is
dusdanig origineel dat onze speciale gast
op de Vriendendag, Anthony Sheridan, dit
verblijf uitriep tot één van Europa’s mooi-
ste nieuwe verblijven van 2014! Op 3
oktober kunt u zelf een oordeel vellen.
Of is het hoogtepunt misschien toch de in
mei dit jaar geboren gorillababy en de
sneeuwluipaardentweeling?
Bent u iets minder goed ter been? Geen
probleem! Zoo Krefeld is de makkelijkste
Duitse dagtocht die wij organiseren. Com-
pact, volledig vlak en voor een Duitse dag-
tocht relatief dichtbij. Een dagtocht
geschikt voor bijna iedereen.
Niet te missen in Zoo Krefeld:- ‘Südamerika Regenwaldhaus’ met o.a.
vrij levende luiaards, witgezichtsaki’s
en tamandua’s;
- Het vogelhuis met vijf themavolières
met harpdraadafscheiding;
- Het ‘Affentropenhaus’ met de in 2012
geopende ‘GorillaGarten’;
- De grote kattenverblijven voor
jaguars en tijgers.
Bij aankomst in de tuin worden we ont-
vangen met een woord van welkom. Aan-
sluitend krijgen wij een korte rondleiding
door de tuin. Daarna vrij.
Zoals bij alle verre dagtochten is ook deze
reis bijna geheel inclusief. Wij maken op
de heenweg een stop bij ‘Restaurant de
Hooikar’ in Gilze voor koffie met gebak.
Op de terugweg dineren we in ‘Restaurant
Kruidenlucht’ in Casteren. Vegetarisch is
ook mogelijk. Wel graag van tevoren op-
geven. Dit zijn voor de Vrienden weer
twee nieuwe restaurants.
Wat is verder van belang
Vertrek: 8.00 uur vanaf metrostation
Capelsebrug in Capelle aan den IJssel.
Aanwezig 7.45 uur. U kunt hier (tot nu
toe) gratis parkeren. Vergeet niet uw
paspoort of ID-kaart mee te nemen
Aankomsttijd in Krefeld ca. 11.45 uur.
Geplande aankomsttijd in Rotterdam
ca. 21.45 uur.
Kosten voor leden bedragen: € 55,-
Niet leden betalen € 57,50.
In de reissom zijn inbegrepen:- de busreis Rotterdam – Zoo Krefeld
v.v;
- toegang tot de dierentuin;
- (korte) rondleiding;
- koffie/thee met gebak op
de heenweg;
- op de terugweg een 3-gangendiner
inclusief één drankje;
- fooi voor de chauffeur.
Aanmelden voor deze reisMaak voor 20 september 2015 het ver-
schuldigde bedrag over op ING-rekening
NL22INGB0002071059 t.n.v. Vereniging
Vrienden van Blijdorp te Honselersdijk
onder vermelding van ‘Krefeld’, uw tele-
foonnummer en e-mailadres. Het is niet
mogelijk het betaalde bedrag te restitue-
ren voor afmeldingen die na 20 septem-
ber 2015 worden ontvangen. Eventuele
restituties vinden plaats onder inhouding
van € 2,50 administratiekosten. U ont-
vangt geen verdere bescheiden of mede-
delingen, tenzij de bussen vol zijn. Hiervan
krijgt u dan zo snel mogelijk bericht. Het
volledige bedrag wordt in dat geval wel
teruggestort.
NAJAARSEXCURSIE‘KLEIN, ABER FEIN. SCHMETTERLINGS-DSCHUNGEL AM NIEDERRHEIN’
Op zaterdag 3 oktober 2015 organiseert de Vereniging Vrienden van Blijdorp de najaarsexcursie naar de dierentuin van Krefeldin Duitsland.
Reageer snel,
want vol=vol
22 | Vriendennieuws 3 | 2015
Geboren
4 apr/1.0.0 Mhorr gazelle, 8 apr/1.0.0
bizon, 10 apr/0.0.1 koeneusrog, 10
apr/0.0.1 kapgier, 16 apr/0.0.2 Bengaalse
oehoe, 12 apr/0.1.0 giraf, 18 apr/0.0.1 ha-
merkop, 18 apr/1.0.0 gorilla, 18 apr/0.0.4
Visaya wrattenzwijn, 20 apr/0.0.1 kroes-
koppelikaan, 21 apr/0.1.0 Balabacdwerg-
hert , 28 apr-11 jun/0.0.6 Kaapse
grondeekhoorn, 17 mei/0.0.1 witkruin-
mangabey, 4-29 jun/0.0.11 klipdas, 5 +6
jun/1.1.0 Californische zeeleeuw, 15-24
jun/0.0.4 maraboe, 16 jun/0.0.2 ezelspin-
guïn
Gestorven
5 apr/0.1.0 Europese wolf (plm 9 jaar), 9
apr/1.0.0 Manoelkat (plm 7 jaar), 21
apr/0.1.0 zwartstaartprairiehond (plm 5
jaar), 22 apr/0.1.0 Kaaimanteju (plm 7
jaar), 7 mei/0.1.0 Françoislangoer (plm 29
jaar), 18 mei/1.0.0 gilamonster (plm 33
jaar)
Gearriveerd
14 apr/1.0.0 gevlekte hyena (uit Safaripark
Beekse Bergen), 14 apr/0.0.3 steur, 14
apr/0.0.1 neerkijker (uit Sea Life Scheve-
ningen), 30 apr/1.0.0 Indische neushoorn
(uit Plankendael, België), 26 jun/1.0.0
okapi (uit Safari Beekse Bergen)
Verzonden
10 apr/1.0.0 gevlekte hyena (naar Zoo
Leipzig, Duitsland), 10 apr/0.3.0 klipdas
(naar Zoo Leipzig, Duitsland), 10 apr/5.0.0
klipdas (naar ZieZoo Dierenpark, Volkel),
12 apr/1.0.0 Solomon-reuzenskink (naar
Dierenpark Amersfoort), 13 apr/0.1.0 Indi-
sche neushoorn (naar Parc Animalier et
Botanique de Branfere, Le Guerno , Frank-
rijk), 30 apr/2.2.0 grote textorwever (naar
Artis), 12 mei/0.0.4 longvis (naar La Ferme
aux Crocodiles, Pierrelatte, Frankrijk), 12
mei/1.0.0 Balabacdwerghert (naar Zoo
Wroclaw, Polen), 12 mei/0.2.0 Nieuw-Gui-
nese tweeklauwschildpad (naar La Ferme
aux Crocodiles, Pierrelatte, Frankrijk), 15
mei/1.1.0 geelvleugelara (naar Gaia Zoo),
19 + 20 mei/1.3.0 witneusmeerkat (naar
Zoo Dvur Králové, Tsjechië), 19 + 22 mei
3.2.0 Thomson gazelle (naar Zoo Dvur Krá-
lové, Tsjechië), 20 mei/0.1.0 gorilla (naar
Howlett’s Wild Animal Park, Engeland),24
mei/2.2.0 drieteenmeeuw (naar Paignton
Zoo, Engeland), 26 mei/0.4.0 zandwallaby
(naar Tierpark Berlin, Duitsland), 1
jun/3.0.0.0 violette toerako (naar Dieren-
park Emmen), 16 jun/1.2.0 groene honds-
kopboa (naar Zoo Beauval, Frankrijk),
18 jun/1.0.0 zandwallaby (naar Tierpark
Berlin, Duitsland), 22 jun/2.2.0 Indische
antiloop (naar Parc Animalier et Botanique
de Branfere, Le Guerno , Frankrijk), 26
jun/1.0.0 kroonparelhoen (naar Safari
Beekse Bergen), 29 jun/2.0.0 Afrikaanse
pannenkoekschildpad (naar Parqe Oasys,
Tabernas, Spanje)
Geboren
Gestorven
Gearriveerd
TWEEDE KWARTAAL 2015M U T A T I E S
In deze rubriek vindt u een selectie uit de mutatielijst van de Diergaarde. Er kan tussentijds het een en ander zijn veranderd. Ook kunnen dieren zich (niet zichtbaar voor publiek) achter de schermen bevinden. Waar bekend wordt aangegeven of het een mannetje (het eerste cijfer) of een vrouwtje (het tweede cijfer) be-treft, of dat het geslacht nog niet bekend is (het derde cijfer). Voor-beeld: 1.1.0 Leeuw = Twee leeuwen, één mannetje en één vrouwtje.
Verzonden
Kaaimanteju - foto: Joost Hubeek
Zeeleeuwen - foto: Peter van Norde
Klipdassen - foto: Peter van Norde
23 | Vriendennieuws 3 | 2015
c o l o f o n
Diergaarde Blijdorp, Blijdorplaan 8, Rotterdam Bezoekersinformatie: 010 - 443 14 95 Postadres: Postbus 532, 3000 AM RotterdamOpeningstijden: Het gehele jaar, iedere dag geopend! Wintertijd: 09.00 tot 17.00 uur. Zomertijd: 09.00 tot 18.00 uur
37e jaargang, nummer 3, oplage: 6500
Vereniging Vrienden van Blijdorpp/a David Verhagen, secretarisPopulierendreef 287, 2272 RG Voorburg
Vriendennieuws is een uitgave van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en verschijnt vier maal per jaar.
De Vereniging Vrienden van Blijdorp stelt zich ten doel: “Het in zo breed mogelijke zin ondersteunen van DiergaardeBlijdorp”. De jaarlijkse minimale contributie bedraagt € 44,-,waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsorgaanVriendennieuws ontvangen, alsmede 2 gratis toegangsbe-wijzen voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Bovendienworden de leden in staat gesteld deel te nemen aan diverseactiviteiten, die speciaal voor hen georganiseerd worden,zoals excursies en lezingen.
Secretariaat:p/a David Verhagen, Populierendreef 2872272 RG Voorburg - Telefoon 06-55012705Email: [email protected]/SEPA: NL39INGB 0001 3578 03BIC: INGBNL2AFiscaal nummer: 0071.88.869
Reizen:Peter Biesta, Van Poeljestraat 4, 2675 TB HonselersdijkTelefoon: 06-48808538Email: [email protected]
Promotieteam:Email: [email protected]
Redactie-adres Vriendennieuws:Marcel Kreuger, hoofdredacteur Goudsesingel 235d, 3031 EL Rotterdam Email: [email protected]
Redactie-medewerkers: Karin van Leeuwen, Angeline Peters, Alex Schouten, Gerda Nijssen, Trix Vermeulen, Daniël Seesink
Vriendennieuws ontvangt regelmatig foto’s van Rob Doolaard, Joost Hubeek, Koos Net, Aart Pijl, Greet en Peter van Norde en Fred van Tiel
Vormgeving en druk: Argus werkt in Beeld
Vrienden van Blijdorp op Internet:Website: http://www.vriendenvanblijdorp.nl
Samenstelling Verenigingsbestuur:Voorzitter Marcel KreugerSecretaris David VerhagenTweede secretaris Inge MatheijPenningmeester / Vice-voorzitter Arie BosLeden Peter Biesta - Reizen Bart Noordegraaf - Ext. comm. / PR Martin van Brenen - Promotieteam
ISSN: 1568-3400Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen
de mening van de auteur en niet noodzakelijkerwijs die van de re-
dactie. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te kor-
ten of te weigeren.
Toegezonden foto’s kunnen met vermelding van de naam van de
fotograaf rechtenvrij gebruikt worden ten behoeve van activitei-
ten zonder winstoogmerk van de Vereniging Vrienden van
Blijdorp. Tenzij schriftelijk anders wordt aangegeven worden toe-
gezonden foto’s opgenomen in het fotoarchief van de Vereniging
Vrienden van Blijdorp en aldus niet geretourneerd.
a g e n d a
TWITTER@BLIJDORPVRIEND
a d r e s B l i j d o r p
www.facebook.com/vriendenvanblijdorp BEZOEK EN LIKE OOK DE FACEBOOKPAGINA
Denkt u na over een (periodieke) schenking aan onze vereniging?Kijk dan op www.vriendenvanblijdorp.nl en klik op ‘giften en schenkingen’.Onze huisnotaris kan u helpen!
Vrijdag 28, zaterdag 29 en zondag 30 augustus 2015Weekendexcursie naar Parijs, Frankrijk
Zaterdag 3 oktober 2015Najaarsexcursie naar Zoo Krefeld, Duitsland (zie blz. 22)
Zondag 8 november 2015Winterlezing van Janno Weerman over de kleine panda’s: het wereldfokprogrammaen de stand van zaken in Blijdorp
Zondag 13 december 2015Winterlezing van Stefan Timmermans over één jaar ijsberen Sizzel enTodz
Zondag 10 januari 2016Nieuwjaarslezing van Blijdorpdirecteur Marc Damen
Zondag 14 februari 2016Winterlezing van Bartjan Bakker: Blijdorp kleurt groen... en rood, blauw, geel... (‘botanisch Blijdorp’)
Zondag 13 maart 2016Winterlezing van Harald Schmidt over flamingo’s in Diergaarde Blijdorp
De lezingen worden gehouden in het Eauditorium in het Oceanium. Vrienden hebbenop de genoemde data gratis toegang tot de Diergaarde tot aanvang van de bijeen-komst en op vertoon van hun lidmaatschapskaart voor het betreffende jaar. Er is nietmeer dan één introducé per lid toegestaan. U kunt in het Eauditorium uitrijkaartenkopen.
NB. De zaal gaat al om 9.30 uur open. U heeft dan alle tijd om onder het genot vaneen kopje koffie of een andere versnapering bij te praten met collega-leden of te kijken of u iets interessants vindt op de Zootjesmarkt.
NB. De aangekondigde Winterexcursie naar AquaZoo/Löbbecke Museum in Düsseldorf op 28 no-vember 2015 GAAT NIET DOOR. De verbouwing iseind november nog niet klaar. Ons reisteam isbezig met een alternatieve reis.
Hou de website in de gaten!