GENOEG IS BETER 1

Genoeg is beterHet ledenblad van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond November 2018 Nummer 10 26ste jaargang

GENOEG IS BETER 1

Vanaf 2021 komt er een nieuw GLB (gemeen-schappelijk Landbouw Beleid) in de Europe-se Unie. De contouren zijn geschetst: min-der geld, minder denken vanuit regels en meer vanuit doelen, meer voorwaarden voor boeren op het gebied van klimaat en milieu. NAV-voorzitter Teun de Jong heeft deelge-nomen aan een rondetafelgesprek met de Vaste Commissie voor Landbouw in de Tweede Kamer en de NAV heeft daarvoor haar stand-punten uiteengezet in een ‘position paper’. We vatten het hieronder voor u samen.

Visie NAVDe NAV heeft als missie een goed inkomen voor akkerbouwers d.m.v. economisch en maat-schappelijk duurzame akkerbouw. Akkerbouwers moeten in Nederland een fatsoenlijk inkomen uit de markt kunnen halen en zo volwaardig onaf-hankelijk ondernemer zijn, niet meer in meer of mindere mate afhankelijk van diverse vormen van nationale of Europese inkomensondersteu-ning. Om dat te bereiken moet worden voldaan aan een aantal voorwaarden. Er moet markt- en prijsbeleid komen, waarbij voedsel buiten de vrij-handelsverdragen blijft en we aan importvoedsel dezelfde eisen stellen aan product én productie-methode als aan Nederlands/Europees voedsel. Ook moet er meer ruimte komen voor boeren om zich te organiseren in de markt, tot hetzelf-de niveau als afnemers. Boeren moeten ook een sterkere positie krijgen in de keten en er moet meer aandacht zijn voor risicomanagement, zo-als verbetering van de Brede Weersverzekering. Positieve ontwikkelingen zijn recente politieke besluiten om oneerlijke handelspraktijken te-gen te gaan en de aangenomen motie om de assurantiebelasting op de BWV af te schaffen.

Plannen GLB na 2020Oorspronkelijk was het GLB opgericht, om er voor te zorgen dat er nooit meer honger zou zijn in Europa én dat de landbouwondernemers vol-doende inkomen zouden hebben. In de loop der jaren is dit veranderd van gegarandeerde prijzen via inkomensondersteuning naar bedrijfstoe-slagen met zogenaamde ‘cross-compliance’. In het huidige GLB (2014-2020) is er een ba-sis-bedrijfstoeslag en een vergroeningspremie. Dus ook boeren die niet aan de vergroeningsei-sen voldoen krijgen een basis-inkomensonder-steuning. In het nieuwe GLB lijkt dit te worden

vervangen door één totaalbedrag, waarbij aan verschillende milieu- en klimaatdoelen moet worden voldaan. De NAV vindt het essentieel, dat deze doelen zo worden geformuleerd dat zij daadwerkelijk haalbaar zijn voor alle boeren, omdat veel boeren immers tot op heden de be-drijfstoeslagen echt nodig hebben. Eigenlijk zou eerst moeten worden bereikt dat boeren de mo-gelijkheid hebben om een goed inkomen uit de markt te halen, voordat zoals nu de bedoeling is de gehele bedrijfstoeslag gekoppeld wordt aan milieu- en klimaatdoelen. Dat laat overigens onverlet, dat de NAV zeker voorstander is van duurzame productiemethoden.Die opzet voor het nieuwe GLB met koppeling van de totale toeslag aan milieu- en klimaatdoe-len, terwijl tegelijkertijd deze doelen en de mid-delen veel meer dan nu aan de lidstaten worden overgelaten, heeft voor- en nadelen. Dat er meer wordt gestuurd op bereiken van doelen dan op naleven van regels, heeft de steun van de NAV. Immers, met de huidige vergroeningsregels is met name een hogere regeldruk ontstaan en worden niet noodzakelijkerwijs de doelen van de vergroening behaald. De vraag is natuurlijk of sommige doelen wel per bedrijf zijn te halen. Waar dat niet het geval is zou regionale samen-werking moeten worden gefaciliteerd. Zoals het er nu naar uit ziet komt er bovenop de basistoe-slag de mogelijkheid voor boeren om een extra toeslag te verkrijgen bij nog meer inspanning richting milieu- en klimaatdoelen. Dit vindt de NAV terecht: extra bovenwettelijke inspanningen dienen te worden betaald. Het is dan de keuze van de individuele boer om deze inspanning wel of niet te leveren.Nadeel van de gekozen weg waarbij de lidsta-ten vrijer zijn om doelen en middelen te kiezen is het grote risico van een ongelijk speelveld binnen de EU. De NAV vindt, dat binnen de EU een gelijk speelveld essentieel is voor draagvlak in de achterban. De Nederlandse landbouw zet voor een belangrijk deel haar producten af op een internationale markt (waarvan veel binnen Europa). Landen krijgen in de plannen voor het GLB na 2020 steeds meer vrijheid om een deel van het GLB zelf in te vullen. Naar verwachting zal Nederland, mede gelet op de landbouwvisie van onze minister, daarin zeker niet achterblijven maar eerder daarin voorop lopen. Het grote ge-vaar is nu dat daardoor onze concurrentiepositie op de internationale markt gaat verslechteren.

Dat zou een bom leggen onder de Nederlandse landbouw. De NAV vindt het essentieel dat de gekozen milieu- en klimaatdoelen gelijkwaardig zijn in alle lidstaten.

Gekoppelde steunOok belangrijk is de mogelijkheid van gekoppel-de steun in het nieuwe GLB. De lidstaten worden hierin redelijk vrij gelaten. De Nederlandse rege-ring is geen voorstander van gekoppelde steun, terwijl in andere landen deze steun wel wordt gegeven. Ook dit creëert een ongelijk speelveld. Bovendien laat de Nederlandse overheid daar-mee kansen liggen om bepaalde doelen te halen. Zo zou gekoppelde steun voor eiwitgewassen een instrument kunnen zijn om een grotere Eu-ropese zelfvoorziening op het gebied van plant-aardig eiwit te bereiken, zoals geformuleerd in de Soy Declaration uit 2017. De NAV vindt dan ook dat Nederland niet in zou moeten gaan tegen de mogelijkheid van gekoppelde steun in het nieu-we GLB maar deze mogelijkheid juist zou moe-ten toepassen.

Samen met boerenDe NAV is voorstander van een duurzame ak-kerbouw en onderschrijft in het algemeen de genoemde doelen op het gebied van milieu, tegengaan van klimaatverandering en bevorde-ring van de biodiversiteit. Veel van de maatre-gelen om deze doelen te bereiken, zoals minder grondbewerking en beter bodembeheer hebben al de aandacht van de akkerbouwsector, zoals ook blijkt uit de inbreng in de klimaattafels en het Actieplan Plantgezondheid van de Brancheorga-nisatie Akkerbouw. Echter, de NAV vindt het es-sentieel dat de EU én de Nederlandse overheid oog houden voor de praktische haalbaarheid van maatregelen. De NAV vindt het daarom belang-rijk dat zowel het strategisch plan wat Nederland moet opstellen als de toe te passen maatregelen in nauw overleg met de boeren worden bepaald en dat daarbij voldoende oog is voor praktische aspecten en inpassing in de bedrijfsvoering.

RondetafelgesprekIn het rondetafelgesprek met de Landbouwcom-missie waren drie rondes: een met wetenschap en fi nanciers (o.a. Rabobank en Unie van Wa-terschappen), een met maatschappelijke orga-nisaties (o.a. Vewin, Wereldnatuurfonds en Slow Food Youth Movement) en een met boerenorga-nisaties. In de eerste twee ronden werd steeds Lees verder op pagina 2

Volop discussie over het GLB na 2020

25 jaar

Nederlandse Akkerbouw Vakbond

De Commissie Aanpassing Belasting (CAB) van de Unie van Waterschappen (UvW) heeft eind mei 2018 het rapport ‘Een stevige basis voor de toekomst: de nieuwe waterschapsbelastin-gen’ uitgebracht. Hierbij is men uitgegaan van een drietal principes: profijtbeginsel voor de systeemheffing, de kostenveroorzaker betaalt voor de zuiveringsheffing en de vervuiler betaalt voor de verontreinigingsheffing om de huidige en toekomstige te maken kosten evenwichtiger te kunnen omslaan. Voor het toekennen van de systeemheffing heeft men de waardering van de gebouwen, gronden enz. verlaten en vervangen door het gebiedsmodel waarin gebiedskenmer-ken en taakuitoefening beter tot uiting komen. Daarnaast is de formule aangepast waarop de zuiverings- en vervuilingsheffing gebaseerd zijn. De NAV heeft in februari dit jaar een zienswij-ze ingebracht en aangegeven dat het huidige heffingssysteem gehandhaafd dient te worden, waarbij de kostenbijdrage van wegen, spoorwe-gen en natuur een aanpassing verdient in het ka-der van het profijtbeginsel. Daarnaast is de NAV

tegen het invoeren van de voorgestelde wijzigin-gen voor de zuiverings- en vervuilingsheffing. Te-vens dienen belangrijke zaken als medicijnresten en zware metalen meegenomen te worden in de zuiverings- en vervuilingsheffing. Ook hebben we aangegeven dat de introductie van het nieu-we heffingsstelsel zal leiden tot een onevenre-dige kostenverhoging voor de landbouw. Voor een landbouwbedrijf van 40 hectare kan dit ver-hoging van 15%-300% betekenen (afhankelijk van het waterschap) hetgeen onacceptabel is. In september heeft LTO aan de UvW aangegeven ook tegen de introductie van het voorgestelde nieuwe stelsel te zijn (met deels overeenkomsti-ge argumenten als NAV).De waterschappen hebben in het derde kwartaal van 2018 het nieuwe stelsel uitvoerig bestudeerd en doorgerekend. Er kwamen veel onduidelijk-heden en ongelijkheden naar boven. De water-schappen hebben op 12 oktober de voorstellen van het UvW dan ook niet goedgekeurd. De UvW zal in december een aangepast voorstel ter goedkeuring voorleggen waarin ondermeer na-

der onderzoek nodig is naar het gebiedsmodel (2018-medio 2019) en hoe natuur dient te wor-den gecategoriseerd (2018-medio 2019).Alles beschouwend heeft de CAB drie jaar in-tensief gewerkt aan de voorstellen en zijn er (concept) rapporten gepresenteerd met vele onduidelijkheden. De UvW wilde komen tot een nivellering van de tarieven van de diverse waterschappen, maar men heeft verzuimd een goed bijbehorend verhaal te presenteren. Dit heeft geleid tot onbegrip en vragen bij belan-genbehartigers en waterschappen. Alleen al de uitgevoerde werkzaamheden in het kader van een nieuw belastingstelsel door de CAB, UvW en waterschappen zal een verhoging van enkele euro’s kunnen betekenen voor de ingezetenen, eigenaren gebouwd en ongebouwd. Kortom, het doorlopen traject van CAB en UvW verdient geen schoonheidsprijs. Mogelijk dat de komen-de tijd andere en beter onderbouwde inzichten worden gepresenteerd.

De weersomstandigheden deze herfst blijven maar zeer uitzonderlijk van aard. Ik denk dat we het ons tot in lengte van jaren zullen blijven herinneren dat medio oktober 2018 bepaalde wortelgewassen en consumptieaardappelen beregend moesten worden alvorens er geoogst

kon worden. Ook zie je dat het zaai-en van wintertarwe nu eens niet stag-neerde vanwege de regen, maar dat er gewacht moest worden op regen al-vorens er kans was om te ontkiemen... Naast de zeer wis-

selende gewasopbrengsten over Nederland zijn er ook weer een aantal dompers te note-ren: zo is de lage suikerprijs op de wereldmarkt absoluut een tegenvaller voor de Nederlandse akkerbouw. Net nu de suikermarktordening door de EU opzij is gezet doet de pijn zich voor

de Europese suikerbietenboeren extra voelen. Ook al heeft de Europese suikerproductie het overschot op de wereldmarkt niet veroorzaakt, het gedwongen opheffen van de genoemde marktordening bepaalt nu wel dat de suiker-bietenteelt in Europa en daarmee op termijn de zelfvoorzieningsgraad onder druk staat. Een tweede tegenvaller is dat er in de aardappel-sector toch weer sprake is van een bruinrotbe-smetting. Niets wijst er echter op dat deze be-smetting in het lopende oogstjaar is ontstaan, maar getroffen bedrijven en gezinnen worden weer zwaar op de proef gesteld. Gelukkig han-teert de NVWA hier een adequaat bestrijdings-regime, waardoor handelsschade voor de rest van Nederland beperkt blijft.Het Nederlandse Ministerie van Landbouw blijft volharden in afzijdigheid voor wat betreft de droogteproblematiek die zich in delen van Nederland afspeelt. Daar waar landen als Zwe-den, Duitsland en recent ook de Vlaamse rege-ring een hulpprogramma hebben afgekondigd heeft minister Schouten in een Kamerbrief per

8 oktober het standpunt herhaald dat Neder-land de rampenwet niet van stal gaat halen. Het is ook teleurstellend dat collega-belan-genbehartigers in Nederland ons hierin niet ondersteund hebben. De problematiek in Oost- en Noordoost Nederland, alsmede delen van het Zuidwesten zijn echt schrijnend en vallen ‘buiten de boot’ bij de huidige verzekerings-voorwaarden, waar de minister zich wel ach-ter verschuilt! Tegelijkertijd werkt de NAV ook mee aan verbetering van de Brede Weerverze-kering zoals die hopelijk in 2019 door verze-keraars aangeboden kan worden. Ook de wa-terproblematiek is hierbij een item, waarbij de in 2003 opgestelde verdringingsreeks, waarbij een prioritering in oppervlaktewatergebruik is vastgesteld, opnieuw tegen het licht moet worden gehouden. Blijvende opbrengstschade aan voedselgewassen zal hierin toch een pro-minentere plek moeten krijgen ten opzichte van bijvoorbeeld sportvelden en golfbanen. Teun de Jong

2 GENOEG IS BETER

Van de Voorzitter Uitzonderlijk

Goedkeuring nieuwe waterschapsbelasting vertraagd

Vorige maand hebben we bericht over de ont-wikkelingen over oneerlijke handelspraktijken in de EU. De NAV heeft begin oktober gelob-byd bij de Nederlandse Europarlementariërs in de Landbouwcommissie in het Europarlement om te stemmen voor voorstellen die de richtlijn oneerlijke handelspraktijken ook geldig maken voor producenten buiten de EU. We zijn ver-heugd dat deze voorstellen zijn gesteund in de Landbouwcommissie, omdat zo wordt voorko-men dat er een ongelijk speelveld ontstaat tus-sen boeren binnen en buiten de EU. Inmiddels

is de richtlijn ook in het gehele Europarlement aangenomen. Hiermee worden oneerlijke han-delspraktijken eindelijk serieus genomen! Er is dus geen vrijwillige gedragscode meer, maar een richtlijn tegen oneerlijke handelspraktijken. Gezien de houding van o.a. Minister Kamp een aantal jaar geleden ‘dat er niets aan de hand is in de agro-food keten’ een grote omslag waar de NAV zich zeer actief voor heeft ingezet.

Oneerlijke handelspraktijken vervolg van pagina 1 Volop discussie over het GLB na 2020

genoemd, dat de inkomenspositie van boeren moet worden verbeterd. Opvallend was, dat bijna iedereen de visie van de minister richting kring-looplandbouw koppelde aan het nieuwe GLB. Hoopgevend uit de gesprekken was de aandacht voor boereninkomens en de waardering die werd uitgesproken voor de boerensector, maar het GLB blijft natuurlijk een grote som geld waar velen uit willen putten. De NAV blijft zich inzetten voor haar standpunten zoals hierboven beschreven. De hele position paper kunt u lezen op www.nav.nl.

GENOEG IS BETER 3

Elke maand laten we onder de titel ‘NAV-er in beeld’

een NAV-lid aan het woord. Deze keer een betrok-

ken lid uit de regio Zuid/Zuidwest, Piet Hermus.

Piet is actief met het thema klimaat bezig en lid van

de NAV-werkgroep Klimaat.

InleidingPiet Hermus boert op een akkerbouwbedrijf van 55 ha in de Groote Zonzeelsche Polder bij Zeven-bergschen Hoek. Piet is zich heel erg bewust dat hij op grond boert die bijna vijfhonderd jaar gele-den in cultuur is gebracht. ‘Dit is cultureel erfgoed en dat verplicht mij om er zo goed mogelijk mee om te gaan. Niet goed met deze grond omgaan is in mijn ogen een vorm van vandalisme. Ik vind het leuk om me in die historie te verdiepen, als ik geen boer was geworden was ik misschien wel geschiedenis gaan studeren.’

KlimaatveranderingOp de vraag of die betrokkenheid bij de bodem ook zijn grote betrokkenheid bij de klimaatproble-matiek bepaalt antwoordt Piet: ‘Jazeker! Wij boe-ren ervaren als één van de eersten de gevolgen van de klimaatveranderingen. Twintig jaar geleden, in 1998, werden we als eerste hier in het zuidwes-ten en later ook in de rest van Nederland gecon-fronteerd met een extreem nat jaar en vooral die herfst zullen velen van ons nooit vergeten. Sinds dat jaar was er eigenlijk ieder jaar wel ergens in ons land schade door extreme klimaatomstan-digheden. In ’98 en ‘02 schoot de overheid nog te hulp met schade-uitkeringen en daarna heeft de overheid dat afgekocht met de Brede Weersver-zekering via een premiesubsidie. Ik maak daar ook gebruik van. Voor mijn bedrijf van 55 ha en mijn bouwplan is de premie ongeveer 2500 euro. Dat vind ik geen fi ks bedrag in het licht van de schade die je kunt oplopen als het echt een keer mis gaat. Premiesubsidie is wel het minimale wat de over-heid behoort te doen. Die 21% assurantiebelasting maakt het daarmee een absurd politiek spel. Er zit ook een principiële kant aan: volgens de Grondwet heeft de overheid de taak om te zorgen voor de veiligheid van het land en de bevolking. En die kan je niet afkopen met een BWV.´

Rol akkerbouwPiet is actief bezig met wat boeren zelf kunnen doen aan de klimaatverandering. ‘We moeten in ieder geval wel rekening houden met de weers-verandering. Ik probeer in de herfst mijn oogst op tijd van het land te hebben. Ik zal dus geen extreem laat aardappelras als Markies nemen. We moeten naar een robuuster systeem. Ook in ons eigen denken. Daarnaast verkeren wij boeren

in de gelukkige omstandigheid dat we ook kool-stof in de bodem zouden kunnen vastleggen. En daarmee kunnen we de CO2-emissie van anderen compenseren. We zijn hier in de buurt met een aantal boeren samen met ZLTO, het Louis Bolk Instituut en Bionext aan het kijken of hier voor de boeren ook een verdienmodel in zit. Het zou na-tuurlijk mooi zijn dat bijvoorbeeld een plaatselijke ondernemer zijn CO2-uitstoot kan compenseren door CO2-rechten te kopen bij ons boeren, omdat we in potentie CO2 kunnen vastleggen. De kring-loopmaatschappij in optima forma!’

Piet geeft toe dat het nog lastig is om dat con-creet te maken. ‘Op dit moment zijn we bezig met de Cool Farm Tool en daarmee kan je goed zien welke maatregelen de CO2-emissie bij de teelt van een gewas kunnen verminderen, doordat er meer CO2 in de bodem wordt vastgelegd. Maar het is nog de vraag of die cijfers hard genoeg zijn om er euro’s aan te kunnen koppelen. Het is op zich al wel heel stimulerend en verbindend om daar in een regio mee bezig te zijn. Er moet een soort van CO2-bonus-malus beurs komen met een relevante CO2 prijs per ton.’

Proces UrgendaPiet is er juist door de klimaateffecten met ge-wassen sinds twee decennia van overtuigd dat we met zijn allen onvoldoende beseffen wat de klimaatverandering voor gevolgen heeft en nog gaat hebben en dat we onvoldoende doen om het tij te keren. ´We sluiten onze ogen liever voor het probleem en schuiven het nemen van maatregelen voor ons uit. Ik denk dat er substantiëlere maatre-gelen nodig zijn. Onze overheid moet hier de lijnen uitzetten, dit lossen we niet meer op met ‘polde-ren’. Een klimaattafel waar o.a. ook Shell bij zit, is net zoiets als een kalkoen mee laten beslissen over het menu bij het Kerstdiner. Dat is onzinnig. Ik ben aanwezig geweest bij de uitspraak in ho-ger beroep op 9 oktober jl. van de rechtszaak die Urgenda tegen de staat heeft aangespannen. Ur-genda vindt dat de overheid haar taak ontloopt en zich niet aan de afspraken houdt die de overheid zelf heeft gemaakt. En de rechter gaf Urgenda ook in hoger beroep op alle fronten gelijk. Dat er een boer bij was vond ik belangrijk, omdat ik deel wil uitmaken van de gehele samenleving. Daar horen boeren bij. Juist met het klimaat, waar wij schade

en oplossingen hebben. 1Vandaag volgde mij die dag en zond dat die avond uit op NPO1. Ik wil to-nen dat wij akkerbouwers midden in de samenle-ving staan en proactief kunnen reageren.’

De reactie van minister Wiebes op die rechtszaak was vrij vertaald: waar bemoeit die rechter zich eigenlijk mee? Piet: ‘Ja, we hebben in ons land natuurlijk een Trias Politica en daarmee een dui-delijke scheiding tussen de wetgevende, de uit-voerende en de rechtsprekende macht. De rechter zei in de uitspraak dat als de wetgevende en de uitvoerende macht onvoldoende doen aan hun Grondwettelijke taak om te zorgen voor de veilig-heid van de bevolking en het land, de rechter hen op die verantwoordelijkheid mag wijzen. Dit is de kerntaak van de Staat. Veilige dijken, defensie, po-litie en ook veiligheid m.b.t. klimaat horen hier bij.’ Piet ziet een duidelijke link tussen de uitspraak in de Urgenda-zaak en de akkerbouw. ‘Omdat wij, zoals ik al eerder zei, de directe gevolgen van de klimaatverandering ondervinden, is die zorg voor de veiligheid voor ons van groot belang. En om-dat wij ook in de beperking van de opwarming van de aarde een rol kunnen spelen, is een stevig klimaatbeleid voor ons belangrijk. Daarmee is de bedreiging van de opwarming voor ons als akker-bouw ook weer een kans. We moeten nu niet meer afwachten, maar zelf met ideeën komen.’

NAV´Ik ben dubbellid van NAV en ZLTO en schrijf re-gelmatig in mijn column in Nieuwe Oogst van LTO dat LTO wel wat meer NAV kan gebruiken, zoals het NAV-standpunt dat voedsel buiten de vrijhan-delsverdragen moet blijven en het pleidooi voor productiebeheersing volgens Genoeg is Beter. Ik ben actief in beide organisaties en snap de inte-graliteit tussen sectoren. Bij kringlooplandbouw hebben plant en dier elkaar nodig. Onze gewas-sen hebben goede hoogwaardige mest nodig, naast andere hoogwaardige reststromen uit de kringloop. De tijd van zo veel mogelijk produceren en overschotten creëren is voorbij.’

Bouwplan:55 ha10 ha consumptieaardappelen, 10 ha uien,11 suikerbieten, 18 ha graan-graszaad,1 ha akkerrand, 5 ha knolselderij

4 GENOEG IS BETER

De gas- en zoutwinning in de Noordelijke provin-cies veroorzaakt veel schade aan gebouwen en landerijen van onze leden waarbij de schadever-goeding veelal minimaal is danwel uitblijft. De NAV is van mening dat hierin verandering dient te ko-men en heeft begin 2018 i.s.m. de NMV diverse activiteiten uitgevoerd: bijeenkomst te Delfzijl voor gedupeerden (inventarisatie en plan van aanpak), demonstratie op het Binnenhof (problematiek agrarieërs onder de aandacht brengen van de Tweede Kamer), oprichting Stichting Boerenbelang Mijnbouwschade ter ondersteuning en advisering.In 2018 heeft het Ministerie van Economische zaken en Klimaat ingegrepen in het mijnbouwschadepro-ces. De NAM expertanalyse is veelal een aanfl uiting en het aangeboden schadebedrag een aalmoes (ca. 1% van het onderbouwde opgegeven schadebe-drag). De schadeafhandeling door de NAM kan jaren gaan duren. De NAM is uit het schadeafhandelings-proces gehaald en er is een Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG) ingesteld. Doel van de TCGM is middels onafhankelijkheid, voort-varendheid, ruimhartigheid en rechtvaardigheid het schadeafhandelingsproces te verbeteren. Een mooi voornemen maar er is hiervan nog weinig zichtbaar. Vraag rijst hoe de onafhankelijkheid is vastgelegd en hoe deze in de praktijk wordt uitgevoerd . De voort-varendheid blijkt tot nu toe niet uit de het aantal af-gewerkte meldingen, er is een stuwmeer ontstaan.

De ingestelde ‘expertise’ die dient te oordelen over de gemelde schade is onvoldoende ingericht, dos-siers zijn onvolledig. De ruimhartigheid waar telkens sprake van is betekent in de praktijk dat gedupeer-den niet tot overeenstemming komen, schade bij agrariers is veelal complex. Belangrijke wijziging in het schadeafhandelingsproces is het verlaten van het civielrecht en dit te vervangen door het bestuursrecht. In de praktijk worden gedupeerden via het bestuursrecht aanzienlijk benadeeld; diver-se vergoedingen, zoals o.a. voor het inhuren van expertise, zijn vervallen. Men dient zelf veel voor te fi nancieren. Daarnaast vergoedt de rechtsbij-standverzekering veelal niet bij processen tegen de Staat. Kortom, de gedupeerde akkerbouwer wordt op ‘achterstand’ gezet: er is sprake van een ont-moedigingsbeleid en ongelijk speelveld. De Tweede Kamer heeft ingestemd met wetswijzigingen waarbij het Instituut Mijnbouwschade (een zelfstandig be-stuursorgaan en een vervolg op de TCMG) wordt opgericht voor alle mijnbouwkundige schades (gas-/zoutwinning enz.) en landelijk gaat opereren. Er is nog veel onduidelijkheid welke schades ver-goed worden. De NAV heeft medio 2018 overleg gevoerd met diverse Kamerfracties over de nu nog niet erkende schade bij landbouwers , het op-richten van een agro-overlegtafel en een schade-fonds. Tevens heeft de NAV deelgenomen aan een hoorzitting van de Tweede Kamer. Inmiddels is de motie Bisschop (SGP) aangenomen die vraagt om alle schades bij landbouwers in kaart te brengen en om het inrichten van een overlegorgaan en schadefonds. De agrotafel is opgericht en het eer-ste gesprek heeft plaatsgevonden. De komende maanden zal de NAV actief deelnemen aan de uit-voering van de motie Bisschop.

Op 8 oktober heeft de NAV een gesprek gehad met Europarlementariër voor de VVD Jan Huitema. Het gesprek ging met name over nieuwe verede-lingstechnieken. Deze zijn zoals bekend door het Europese Hof geschaard onder genetische modi-fi catie met bijbehorende veiligheidsmaatregelen, waardoor voor kleinere veredelingsbedrijven deze technieken onbereikbaar worden. Jan Huitema is één van de Nederlandse Europarlementariërs die

zich wil inzetten om deze technieken toch toege-laten te krijgen. Er zijn ideeën uitgewisseld hoe dit zou kunnen worden bereikt.Ook is gesproken over de soja-deal van de EU met de Verenigde Staten. Over deze deal is nog het no-dige te doen in het Europarlement. Het was goed te merken dat Huitema zich meer dan Mark Rutte bewust is van de gevolgen van deze deal voor de Europese zelfvoorziening in plantaardig eiwit.

Moeizame afhandeling mijnbouwschade

Voordelig kennismaken met de NAV!Nog geen lid van de enige echte, onafhankelijke en sectorale vakbond van en voor akkerbouwers, de NAV?

Word dan nu lid. Dat is nu heel aantrekkelijk: tot 1 januari 2019 betaalt u € 25,-. Of: u bent al lid maar uw buurman of vriend nog niet? Help de NAV versterken en over-tuig uw collega van het goede en nuttige werk van de NAV. Ook voor uw collega geldt: tot 1 januari 2019 is de contributie € 25,-.In 2018 betalen de eerste 25 nieuwe leden maar € 25,- tot 1 januari 2019!

De NAV is puur sectoraal voor het akker-bouwbelang en stelt het inkomen van akker-bouwers centraal. Belangenbehartiging kan plaatsvinden zonder concessies te doen aan andere sectoren. De NAV zet zich in voor faire opbrengstprijzen, dat wil zeggen integrale kostprijs (dus inclusief vergoeding voor eigen arbeid en eigen vermogen) plus ondernemersmarge. De vakbond strijdt voor betere toekomstkansen dan degenen die de akkerbouw willen overleveren aan de grillen van de (wereld)markt. U ziet het: de NAV is uniek. Lid worden kan via het inschrijfformulier.Dit kunt u vinden op www.nav.nl of pak de telefoon ( 06-15 62 44 60).

NederlandseAkkerbouw Vakbond

Postbus 3188250 AH Dronten

tel 06-15 62 44 60

e-mail info@nav.nlwebsite www.nav.nl

@NAV_AkkerBouwer

Nederlandse.Akkerbouw.Vakbond

Nederlandse Akkerbouw Vakbond

Contactpersonen

VoorzitterTeun de Jong0518 - 400 081

Regio NoordYtzen Pieter van der Werff06 - 20 40 42 66

Regio NoordoostBerend Jansema0599 - 326 308

Regio FlevolandKeimpe van der Heide0320 - 213 611

Regio Noord-HollandTom Koenraadt06 - 11 47 21 39

Regio Zuid/ZuidwestKees van Dijk0167 - 502 211

Het eerstvolgende ledenblad verschijnt op 1 december.

En wat deed de NAV nog meer in oktober?• De NAV heeft als panellid deelgenomen aan de Dag van de Duurzaamheid. Daarin kon Keimpe

van der Heide ruimschoots de boerenbelangen en praktische problemen aankaarten.• De NAV heeft deelgenomen aan twee workshops van de Voedselkaravaan, een over plantaardig

eiwit en een over vrijhandelsverdragen. In beide workshops heeft Keimpe van der Heide een lezing gegeven om de NAV-standpunten uiteen te zetten.

• De NAV heeft twee keer een lezing gehouden over de Cool Farm Tool, een keer op de bijeen-komst ‘Agrifood meets Geo’ en een keer voor adviseurs van Veldleeuwerik.

oktober

21 november 2018: Bestuursvergadering14 februari 2019: ALV en jaarcongres

Agenda

Foto voorpagina: Kees van Dijk

Bezoek aan Jan Huitema