2010.05 - Doorbraak

[buitenland]Turkse premier Erdogan voor

Turkse apartheid in Duitsland

[politiek]Wonen in eigen streek?

Weg ermee!

[interview]Carl Devos: ‘geen tegenspraak

tussen nationalisme en sociaaldemocratie’

Afgiftekantoor 8000 Brugge • V.U. Pieter Bauwens M. De Smetstraat 12 9308 Hofstade • Redactieadres: Passendalestraat 1A 2600 Berchem • www.doorbraak.org

mei 2010 - 5DOORBRAAK v r i j m o e d i g m a a n d b l a d

De koffer van toegevingen

Indoor Karting Antwerpen Noorderlaan 95a2030 Antwerpen tel 03 541 43 43fax 03 541 05 25

piet.ronsijn@indoorkartingantwerpen.bewww.indoorkartingantwerpen.be

Doorbraak mei 2010 3

[Editoriaal]

De Belgische kramp

Is de regering gevallen? Kan best zijn. Gaan we naar verkiezingen of vertoe-ven we nog altijd in het doodlopend straatje van Yves Leterme? Kan ook. Op het moment dat dit stukje wordt geschreven, zijn zowat alle Vlaamse partijen nog even een ‘klapke’ komen doen in De Zevende Dag (25 april). Wat er rond de zoveelste deadlines ondertussen ook mag zijn gebeurd, wat de Vlaamse democratie wil (Resoluties Vlaams Parlement 1999 en Vlaams regeerak-koord 2009) is nog veraf. Door het onzindelijke gedrag van Leterme en zijn Vlaamse minderheid werd een staatshervorming (zijn wipplank in 2004 en 2007) zelfs bemoeilijkt.

Stijn Streuvels en Herman Teirlinck deden al in 1959 een oproep om het ver-fransende kiesarrondissement BHV te splitsen. Zonder succes. De Vlamingen in de drie toen nog grote traditionele partijen misten begin de jaren 1960 de kans om duidelijkheid te creëren. De helft van Vlaams-Brabant bleef aan Brussel vastgekleefd.

Toen dit blad in 1999 grondig werd vernieuwd, was Guy Verhofstadt in de oppositie op jacht naar Vlaamsgezinde stemmen voor zijn VLD. Zijn partij kwam, zag en overwon, maar kreeg de Belgische kramp, terwijl de politieke en economische kloof tussen Vlamingen en Franstaligen almaar groeide. Guy Verhofstadt, vervreemd van die realiteit, werd een ‘flamingante Belg’ en Open Vld verloor een derde van haar kiezers. Exit Guy.

CD&V had dat wel gesnapt, dachten velen. De partij trok in Kortrijk de confede-rale kaart, lijmde een – toen nog kleine – bondgenoot, kwam, zag en overwon, eerst Vlaams (2004), dan federaal (2007). Yves Leterme, vervreemd van de realiteit, kreeg de Belgische kramp. Als ‘samenwerkingsfederalist’ doofde hij in zijn partij het Vlaamse vuur. Bedwelmd door zijn ambt cirkelt hij rond vorst en vaderland, verliest hij het inzicht dat dit de humus was onder de Vlaamsgezinde V-partijen, die hun gestage klim voortzetten. Exit Yves? Niet onwaarschijnlijk.

Verbazend toch hoe CD&V blijkbaar op zoek is naar een patat zoals Verhofstadt er een kreeg. Anciens met een B-Plus-truitje (Eyskens, Martens) voeren er het hoge woord. Marianne Thyssen, ooit zo fel-Vlaams in Plopsaland, verma-gert nog van miserie. De ringbaarden van de partij, Luc Cortebeeck (ACV) en Jan Renders (ACW), mentaal versteend in hogere kringen, zetten de lijnen uit. Ook de baronnen en VBO-knarren stromen weer uit hun salons met een aan-doenlijk schietgebed: laat Yves en Herman nog wat Europese glorie. Vanop die trampoline van publiciteit hopen ze in het oog van de kiezer te mogen springen.

DimarsoHelaas zijn de liberalen nu ook weer niet zo naïef. De jonge en beslist char-mante Alexander kent de cijfers van het jongste TNS/Dimarso-onderzoek:

mooie score voor Open Vld. Lang liet zijn eerste BHV-waarschuwing niet op zich wachten (1 april). Tijd dus om aan de kassa van de kiezer te trekken ... Hij weet dat N-VA met veel blauw gaat lopen. Dedecker – wiens deur voor De Croo nog altijd open staat – idem. Hij weet dat een Vlaamser profiel echt wel nodig is, al was het maar omdat er in een bad waar ook de PS-haai zwemt, geen vissen te vangen zijn. De Croo nam CD&V in snelheid. Die laatste partij had na de Euro-pese kermis ongetwijfeld liever zelf de boeken dichtgegooid. Maar helaas.

Euforisch hoeven we niet te worden. Het establishment gooit nog eens alle troepen in de strijd. En gewillig volgen de grote Vlaamse kranten. Commen-taarschrijvers strijken hun stukjes in de siroop van behoudsgezinde gedach-ten. Druk van de échte bazen, jongens?

Zelden of nooit hoor je ze wijzen op de argumenten voor een splitsing, los van toegevingen, op de noodzaak van een verregaande staatshervorming, de Vlaamse minderheid van Leterme, het feit dat in een democratie een meer-derheid moet kunnen beslissen en niet omgekeerd, de vaststelling dat in de koffer van Dehaene de facto niets anders zat dan Vlaamse toegevingen. ‘Geen uitbreiding van Brussel’ bijvoorbeeld verkopen ze mee als ‘Vlaamse overwinning’, maar het is een status-quo. De uitvoering van een arrest van een Grondwettelijk Hof wordt verkocht als een francofone toegeving, maar is niet meer dan juridische logica. Gek.

Bovendien mogen we vernemen dat de gruwelijke crisis neerdaalt over het vlakke Vlaanderen als we over verkiezingen durven spreken. Neen toch! Dan zijn ze wég, die bedrijven die ons willen overspoelen, en alleman hier werk-loos. Beef! Onderhandelen moeten we doen! Solidair moeten we zijn! Tjonge, Buyse, Leysen, Eyskens, de exorcisten zijn onder ons, met hun spel op de grens van de politieke clownerie. Die stembusgang, die komt er hoe dan ook. Veel grotere problemen dan verkiezingen teisteren al jaren dit land. Maar we verkletsen onze tijd. De werkloosheidskloof (en dus de transfers) is in jaren niet kleiner geworden.

Snappen ze daar na zoveel verkiezingen nu echt niet dat de Vlaming wel weet dat het verhaal van communautaire pais tot in de eeuwigheid niet meer klopt? Dit land werkt gewoon niet meer. BHV is niet dé crisis. De kloof is de crisis. De kloof tussen twee verschillende culturele, politieke en economi-sche realiteiten. De redactie van dit blad zal nu ook op een hoger trapje haar best doen om de lezer hier-over te informeren.

JAN VAN DE CASTEELE

hoofdredacteur

mei 2010

wim van de velden in de tijd, 23 april: ‘Gelukkig valt een

economie niet als een regering valt’.

jan renders (aCw-voor-zitter) in de standaard, 29 maart: ‘Het zou geen goed teken

zijn mochten we verplicht zijn meer

in de openbaarheid te treden. Be-

halve die ene keer, toen ik kritiek gaf

op N-VA dat net Jean-Marie Dedecker

had aangetrokken. Daar heb ik een

duidelijke stempel op gedrukt. ... Dat

het cordon sanitaire rond het Vlaams

Belang al die jaren heeft standge-

houden, daar hebben wij ook mee

voor gezorgd.’

bart de wever in trouw, 14 april: ‘De Franstaligen willen

open grenzen, de Vlamingen kiezen

voor een strikt migratiebeleid. Eco-

nomisch zijn de Franstaligen ’ou-

derwets links’, de Vlamingen denken

rechtser. Die verschillen leiden tot

een blokkade. Een permanente po-

litieke crisis is de normale toestand

geworden in België.’

bart sturtewagen in de standaard, 20 maart: ‘Het is

een beetje grappig dat professoren

wel uitgebreid nadenken over de ver-

diensten van een federale kieskring,

waardoor toppolitici zich in het hele

land verkiesbaar zouden stellen,

maar nooit op het idee komen om

een nationale president op die ma-

nier te laten verkiezen’.

johan vande lanotte in de standaard, 24 april: ‘CD&V en

N-VA haalden meer dan 30 procent

bij de verkiezingen. Het kartel stond

sterker dan ooit. Zij hadden moeten

zeggen: we willen eerst een commu-

nautair akkoord. Zonder dat had CD&V

nooit aan tafel mogen gaan zitten.’

eriC donCkier in belang van limburg, 23 april: ‘De koning

wil géén nieuwe verkiezingen. En

[Perswijs] Yves Leterme ook niet, maar dat

hadden we al gedacht. Of de ko-

ning als hulpje van eerste minis-

ter Yves Leterme.’

louis tobbaCk in het laatste nieuws, 24 april: ‘Wat te den-

ken over de kopman van een staats-

dragende partij als de CD&V die zich

eerst, in 2007, even radicaal opstelt

als De Wever, en nu, in 2010, is ver-

veld tot grote Belg? Ik zal het blijven

herhalen: Leterme is een politieke

charlatan. Ofwel is hij uiterst dom,

ofwel is hij al jaren bezig de kluit te

belazeren.’

viC anCiaux in de morgen, 30 maart: ‘Minister van Begro-

ting Guy Vanhengel verklaarde dat

de BHV-kwestie absoluut van de

baan moet. Hij heeft gelijk, maar ik

heb de onaangename indruk dat de

waarschuwende vinger hoofdzake-

lijk naar de Vlamingen gericht was.

En dit is angstaanjagend.’

thomas mels in de morgen, 19 maart: ‘De Congopolitiek die

ons land voert, lijkt op die manier

steeds vaker communautair getint.

Zegt het merendeel van de Fransta-

lige partijen ‘A’, dan protesteert men

aan Vlaamse kant met ‘B’.

marianne thyssen in de standaard, 20 maart: ‘Er is

de theorie en er zijn de grondwette-

lijke gewoontes. Je moet niet de hele

grondwet letterlijk nemen.’

hendrik vuye, hoogleraar namen, in de morgen, 14 april: ‘Het is onaanvaardbaar

steeds weer te moeten horen dat

het territorialiteitsbeginsel een ver-

zinsel is van de ‘Vlaamse kamer’ van

de Raad van State.Dat is bovendien

onjuist, want dit beginsel werd even-

zeer aanvaard door de tweetalige

kamer en ook het taalkundig paritair

samengestelde Grondwettelijk Hof.’

de kloof: wegenvignet of kilometerheffingVlamingen moeten nog geen

wegenvignet kopen als ze door

Wallonië rijden. Maar de Waalse

minister van Financiën sluit niet

uit dat het er snel komt. Eenzijdig

indien nodig. Vlaanderen koos

in 2007 (bezoek Leterme aan

Balkenende) voor een ‘slimme

kilometerheffing’. Hilde Crevits

(Vlaamse minister van Mobiliteit,

CD&V) blijft bij die keuze. Federaal

staatssecretaris voor Mobiliteit

Etienne Schouppe (CD&V) wil dat de

gewesten dezelfde keuze maken.

Maar tussen wil en daad gaapt ook

in deze een communautaire kloof.

(DS, 2 maart)

D r i e h o n d e r d v i j f t i g

miljoen euro. Dat is volgens Bob Pleysier (ex-directeur Fedasil) het jaarbud-get voor asielopvang. Pleysier ziet de opvangcrisis uit de hand lopen wegens flagrant machtsmisbruik van Marie Arena (PS) en haar opvolgers, minister Dupont en staatssecretaris Philippe Courard, die door bestuurlijke laksheid het aantal nieuwe asielaanvragen onrustwekkend lieten stijgen. Het asiel-beleid, ontsporend in dwangsommen aan asielzoekers en hotelrekeningen, is volgens hem ‘ingekleurd als privéterrein voor PS en cdH’. (DM, 3 april)

350

Doorbraak 4

[Kortjes]

de minderheid van letermeHoe dan ook, volgens de peiling

van DS/VRT zijn CD&V en Open

Vld, de twee Vlaamse partijen die

Leterme steunen, nog amper goed

voor 40 % van de Vlaamse stem-

men. Volgens La Libre/TVI (peiling

van IPSOS) zelfs maar voor 33,8 %.

Peilingen zijn wat ze zijn, maar

ze versterken nog het beeld dat

Leterme met een Vlaamse minder-

heid moet kampen tegen een veel

sterkere meerderheid aan de kant

van de Franstaligen. In het BHV-

overleg met Dehaene zelfs tegen

een front van alle Franstaligen (- 1

zetel FN).

werklozenControleOnder invloed van de economi-

sche crisis en onder druk van de

Waalse vakbond FGTB wil minister

van Werk Joëlle Milquet de con-

troles van allerlei (sub)groepen

nu ‘bijsturen’ (onder meer minder

strenge opvolging en evaluatie).

Als bewijs van sollicitatie volstaat

een ‘verklaring op eer’. Vlaamse

partijen zijn onder meer tegen het

vrijstellen van zoeken naar een

voltijdse baan voor deeltijds werk-

lozen. Haar ‘intentie’ om de controle

te verleggen van het federale (RVA)

naar het gewestelijke niveau (VDAB

e.a.), maar de financiering niet, lijkt

dan ook een schijntoegeving. CD&V

spreekt van een mooie vorm van

‘samenwerkingsfederalisme’. (DM

en DS, 10, 17 maart). Beslissing

te nemen in de kamercommissie

Sociale Zaken.


VRT LLB uitslag LLB VRT

verkiezingen DS RTL TVI Vl. Parl. RTL TVI DS

peilingen 2009 mei/juni 2009 mei 2009 juni 2010 maart 2010 maart

CD&V 22,4 21,6 22,9 20 22,2

N-VA 10 9,2 13,1 17,9 14,8

Open Vld 16,7 17,2 15 13,8 17,6

Vlaams Belang 14 16,2 15,3 17,3 14

sp.a 14,3 14,3 15,3 15,5 15,9

Lijst Dedecker 11,7 11,9 7,6 5,5 7,4

Groen! 8,3 6,3 6,8 8,1 8,1

UF 1,2

SLP 1 1,3 1,1

peilingen 2009 en 2010 en verkiezingen 2009

ZIEN JULLIE DAT??!!HIJ TREKT AAN HET

DEKEN!

>>Van Mol

[Kortjes]

peilingen en afsCheid van belgiëVooral La Libre Belgique/TVI en De

Standaard/VRT zorgen nog regelmatig

voor peilingen, respectievelijk

uitgevoerd door IPSOS en TNS Media/

Dimarso. In maart vielen beide

ongeveer samen (zie tabel). De score

van de drie V-partijen (VB, N-VA en LDD

samen resp.: 40,7 % of 36,7 %) is een

duidelijk politiek signaal. Deze drie

partijen hebben mentaal min of meer

afscheid genomen van België.

de kloofEven interessant in het onderzoek

is het maatschappelijke profiel van

de partijen. Vlaanderen stemt voor

30 % links en voor 70 % rechts tot

zeer rechts. Het is meer dan ooit het

spiegelbeeld van Wallonië.

Vanwaar verschil? TNS/Media peilt

via telefoon/gsm, IPSOS via een

internetpanel. Dat laatste is goedkoper,

maar wellicht minder nauwkeurig,

aldus Filip Van Laenen (www.politiek.

net), maar ook Dimarso ‘herweegt’ de

resultaten op een niet doorzichtige

manier. Een vergelijking van peilingen

kort voor verkiezingen en de reële

uitslag van die verkiezingen is relevant

(zie tabel): IPSOS peilde in 2009

(regionale verkiezingen) N-VA op

9,2 %, de partij haalde enkele dagen

later 13,1 %. Omgekeerd zou LDD dan

goed geweest zijn voor 11,9 %, maar

Jean-Marie Dedecker strandde op

7,6 %. Kleinere, maar toch opmerkelijke

afwijkingen waren er bij de peiling

van VRT/DS, waarin Dedecker ook in

de buurt van de 12 % werd geplaatst,

Groen! werd overschat, Vlaams Belang

onderschat.

de extrapolatieProfessor Herman Matthijs (VUB) en

professor en Doorbraak-medewerker

Bart Maddens (KU Leuven) zetten

de kiesintenties van de peiling om

in aantal zetels, met eenzelfde re-

sultaat (e-zine Apache). Conclusie:

zelfs een tripartiete regering (PS-

sp.a, MR-Open Vld en cdH-CD&V) zou

niet meer volstaan voor de tweeder-

demeerderheid die nodig is voor een

staatshervorming.

de kloof: vertrouwen in politiekVolgens onderzoeksbureau GfK

(1000 deelnemers) heeft nog amper

17,2 % van de Belgen vertrouwen in

de politiek. Ook hier een duidelijke

kloof: in Vlaanderen is dat nog 19,5 %,

in Wallonië nog amper 9,9 %.

Doorbraak 6 mei 2010

[Interview]

Tussen Vlaams-nationalisme en socialisme bestaat geen Berlijnse Muur1 mei is de dag van de rode roos. Socialisten hebben op het eerste gezicht geen flamingantische schutkleur. Doorbraak sprak met professor Carl Devos van de Universiteit Gent. Devos is politicoloog, schrijft pittige columns en is een veelgevraagde gast op radio en televisie. Hij omschrijft zichzelf als sociaaldemocraat en haalde zich daarmee ooit de woede van zijn grootvader op de hals. Als lid van het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog vond deze het immers onvoorstelbaar dat zijn bloedeigen kleinzoon een socialistische krant als De Morgen in huis haalde. Hitler was immers een socialist, zei die opa. Carl Devos vond dit zo’n bizarre opmerking dat hij politieke wetenschappen ging studeren. Wat hem meer dan aardig is gelukt.

WART VAN SCHEL

Carl Devos (UGent)

wvs - met het boek rood zonder roest heeft u zowat een programma voor de sp.a gemaakt. was dat uw bedoeling?Carl devos: ‘Absoluut niet. Ik heb nooit een partijboek willen maken. De verhoudingen tus-sen de partij en mezelf zijn trouwens niet zeer harmonisch. Ik weet wel dat het boek door heel wat mensen van de studiedienst van de sp.a en rond de partij druk is gelezen.’

de sp.a heeft eleCtoraal geen voor-deel kunnen halen uit de finanCiële en eConomisChe Crisis. heeft u hier een verklaring voor?‘De sociaaldemocratie wordt voor een stuk verantwoordelijk gesteld voor de falende wel-vaartstaat. Mensen zijn geschrokken van het feit dat de sociale zekerheid blijkbaar eindig is en ze zich steeds vaker privé moeten bijverze-keren. In heel wat landen in Europa is de soci-aaldemocratie voor wat betreft haar kernpro-gramma ook ver mee gegaan met de liberale en soms conservatieve partijen, waardoor ze nu vaak met een identiteitsprobleem te kam-pen hebben. De sociaaldemocratie in Europa heeft daarnaast een aantal debatten gewoon gemist. Hoe omgaan met sociaal-culturele en multiculturele uitdagingen? Het identiteits-debat waaraan in deze kosmopolitische en

geglobaliseerde wereld heel veel mensen be-hoefte hebben. Los van de Europese context zijn er ook verklaringen die toe te schrijven zijn aan de sp.a zelf. Er zijn de ongelukkige communi-catie, slechte campagnes, een gebrek aan politiek personeel en aan geschikte leiders. Er waren ook een aantal pijnlijke incidenten. Denk aan de discussie over de partijnaam na de komst van Bert Anciaux en de heisa rond Frank Vandenbroucke.’

wim van rooy, een vlaamse progressieve intelleCtueel, stelt in zijn boek malaise van de multiCulturaliteit (aCCo) dat men door de moslimmigratie zonder meer te slikken, is afgeweken van de prinCipes van de verliChting zoals de sCheiding van kerk en staat en de gelijkheid van man en vrouw. hoe denkt u hierover?‘Ik vind het zeer goed tot fantastisch dat steeds meer progressieve intellectuelen dat thema naar voor brengen. De sociaaldemocra-

tie en links in het algemeen zijn in het verle-den bijzonder ongemakkelijk omgegaan met migratie- en multiculturele vraagstukken. Zo werd in de jaren negentig binnen de sp.a be-slist om te zwijgen over die thema’s en over de islam. Men was bang om de vijand wakker te maken of te sterken. Ik denk dat zoiets een gigantische vergissing was.’

wat met het hoofddoekendebat?‘Toen Patrick Janssens net partijvoorzitter was geworden, zei hij me dat hij in het bedrijfsle-ven had geleerd dat er een aantal markten zijn waar je niet in tussen moet komen omdat het schadelijk is. Hij wilde daarom met de partij uit elke discussie blijven die met multicultu-rele thema’s te maken kon hebben, omdat de klanten, de leden, daarover verdeeld zijn. Alles moest worden afgeleid naar de gelijke kansen. Ook onder de voorzitters die na hem kwamen, is dat blijven voortduren. Ik denk nochtans dat de sociaaldemocratie er niet omheen kan dat het over dat belangrijke maatschappelijke punt beslissingen moet nemen. Ze zijn echter

hopeloos verdeeld en indien de sp.a zou kie-zen voor een hoofddoekenverbod, dan zouden andere socialisten hen zeker verwijten rechts-populistisch te zijn en het Vlaams Belang ach-terna te lopen. Ik vind dat jammer, maar het verklaart mee waarom dezelfde partij in Gent en Antwerpen telkens een ander standpunt inneemt.’

hoe denkt u over een hoofddoekenverbod?‘Persoonlijk ben ik er geen voorstander van.

’In de jaren 1990 besliste sp.a om te zwijgen over migratie en de islam omdat dat enkel de vijand zou wakker maken en hem zou

sterken. Dat is een gigantische vergissing geweest.’


Ik heb bijvoorbeeld nog nooit een overtuigend antwoord gekregen op de vraag waarom een overheid wel hoofddoeken in zichtbare func-ties mag verbieden en een werkgever niet. De Antwerpenaars willen burgers niet afschrik-ken door een vrouw met hoofddoek achter het loket, maar een zelfstandige met een publiek gaande van Arabieren tot Joden moet die vrouw met hoofddoek wel aanwerven. Die zelf-standige heeft gelijk als hij dat niet begrijpt. De overheid moet in deze het goede voorbeeld geven en dus moet je zeggen dat er niet mag worden gediscrimineerd.’

kan een soCialist volgens u nationalist zijn en omgekeerd?‘Bart De Wever zei me ooit dat nationalisme geen ideologie is en ik denk dat hij gelijk heeft. Het is een strijd om natie en staat te doen sa-menvallen, maar over de keuzes die in de sa-menleving worden gemaakt, zegt het niets. Ik denk dan ook dat er niets op tegen kan zijn om als socialist ook nationalist te zijn. Ik begrijp niet waarom men daar zo moeilijk over doet en ik vind het onterecht dat men aan de linker-zijde elke nationalistische partij of beweging

afschildert als per definitie asociaal en niet solidair. Ik vind net als Eric Defoort, de vorige voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging, dat een oplossing voor dit perceptieprobleem no-dig is en er een brug moet worden gemaakt.’

als het nationalisme geen ideologie is, heeft het dan nog een toekomst in een onafhankelijk vlaanderen?‘Eens de natie een staat heeft, is het voor de nationalistische bewegingen over en moet er druk worden gediscussieerd over hoe die staat eruit moet zien. Op dat ogenblik heeft het na-tionalisme iets anders nodig en dan wordt het interessant. Bart De Wever is wat dat betreft, denk ik heel goed bezig. Hij bewandelt twee lijnen en vult zijn nationalisme in met wat hij een soort conservatief weldenkend gezond verstand noemt. Ik heb het ooit “compassio-nate conservatism” genoemd. Conservatie-ven met een hart voor ecologie en sociale soli-dariteit. Niet dat koude, rechts-extremistische conservatieve.’

hoe sChat u de vlaamse beweging en het vlaams-nationalisme in?‘Globaal genomen is het kwantitatieve aandeel Vlaams-nationalisten in de bevolking relatief beperkt. Er zijn veel kiezers die meer Vlaande-ren willen, maar daarom nog geen nationalis-ten zijn. De groep van nationalisten is echter

zeer actief. Ze komt veel in het publieke debat en is zeer gemotiveerd, maar er zit ook een pu-bliek bij waar ik het soms lastig mee heb. Wat ik soms vanuit de Vlaamse Beweging over me heen krijg ...’

wat is de oorzaak van de klaarblijke-lijke afkeer van links voor de vlaamse beweging? ‘Er was lang een theoretisch argument om argwanend tegenover nationalistische be-wegingen te zijn. Al wat de arbeidersklasse kon verdelen, moest worden ondergronds gehouden. Enkel de spanning tussen arbeid en kapitaal, de fundamentele motor van een samenleving, deed er toe. Nationalisme kon bijgevolg niet worden getolereerd. Na de Eerste en vooral na de Tweede Wereldoorlog werd nationalisme geassocieerd met rechts en extreemrechts en bijgevolg bestond de overtuiging dat nationalisme theoretisch en ideologisch niet bij de eigen ideologie paste. De natuurlijke positieve vooringenomenheid

ten aanzien van emancipatiebewegingen verviel zo. In Vlaanderen komt daar nog eens bovenop dat het nationalisme gezien wordt als een afscheidingsbeweging waarbij een rijkere regio zich wil ontdoen van een armere regio. Dat vloekt natuurlijk helemaal met de basisprincipes van het socialisme.’‘Omgekeerd moet ook worden gezegd dat men in Vlaams-nationalistische partijen nooit echt positief en open stond ten aanzien van linkse mensen. Het is dus van twee kan-ten gekomen. Intellectueel vind ik dat com-pleet fout. Ik zie absoluut geen tegenspraak tussen aan de ene kant een nationalistische beweging of partij en aan de andere kant een sociaaldemocratische beweging of partij.’

ziet u in frank vandenbrouCke een bondgenoot van het vlaams-nationa-lisme?‘Frank Vandenbroucke heeft een aantal keer zijn ontslag aangeboden op het partijbu-reau en een paar keer had dat te maken met de communautaire koers van de partij. Ik denk dat Vandenbroucke op communautair vlak ver in de voorste linies staat, maar niet wordt gevolgd door het gros van zijn partij. Hij is echter zeker niet een soort paus van de Vlaams-nationale gedachte binnen de socia-listische familie. Bovendien is het verkeerd te denken dat de hele sp.a weigerachtig of vijandig staat tegenover een Vlaams pro-gramma.’

CARL DEVOS:

‘Ik kan heel veel argumenten en wensen van het

Vlaams-nationalisme goed verstaan en onder-

schrijven.’

‘Nationalisme is geen ideologie.’

[Fot

o ©

Doo

rbra

ak -

War

t Van

Sch

el]


[Interview] het is dus niet zwart-wit?‘Inderdaad. Ik wil afstand nemen van de idee als zouden er twee gescheiden werelden be-staan, namelijk een Vlaams-nationalistische en een socialistische. Tussen die twee brede families bestaat er geen Berlijnse muur. Er is veel meer harmonie en symbiose dan we den-ken op basis van de prototypes en de intellec-tueel oneerlijke karikaturen die ervan worden gemaakt. Wanneer men als sociaaldemocraat een Vlaams standpunt inneemt, krijgt men he-laas vaak zeer snel soms infantiele commen-taren over zich heen.’

op 1 mei presenteert het vlaams belang ziCh sedert jaren als de partij van de ar-beider. een realistisCh alternatief voor de sp.a?‘Met Zwarte Zondag maakten vooral SP-kiezers de overstap naar het Vlaams Blok. Het appel-

leren van Vlaams Belang aan 1 mei roept voor de socialisten dus telkens pijnlijke herinnerin-gen op. Uit kiezersonderzoek weten we echter dat niemand in het Vlaams Belang echt de partij van de arbeider ziet. Mensen die zulke problemen prioritair vinden, komen niet bij het Vlaams Belang terecht.’

hoe kijkt u zelf als analist en soCiaal-demoCraat aan tegen het vlaams natio-nalisme?‘Vroeger vond ik dat er al voldoende cynisme, antipolitiek en wantrouwen was en ik daar niet nog eens toe moest bijdragen door harde kritiek op het Belgisch model. Ik ben daar van afgestapt en hou me niet langer in. Ik heb geen model te beschermen of aan te vallen, maar ik verzet me wel tegen simplismen. Zo-als dat elke regionalisering leidt tot separa-tisme of dat op federaal niveau nu eenmaal geen enkele bevoegdheid goed kan worden uitgeoefend of op haar plaats is. Ik ben niet emotioneel gehecht aan het federale of aan het regionale niveau. Waar de bevoegdheden

precies worden uitgeoefend, vind ik niet het belangrijkst. Wel hoe dat gebeurt, met welke beleidseffecten. Als men grote veranderingen, zoals een staatshervorming, voorstelt, moe-ten die een duidelijk voordeel opleveren. Ver-anderen om te veranderen vanuit een emotio-nele verontwaardiging of dogmatisch denken lijkt me niet verstandig. Maar ik vind ook dat er dringend nood is aan een grote staatsher-vorming én een grondige aanpassing van de financieringswet. Niet alleen omdat sommige bevoegdheden efficiënter door de regio’s kun-nen worden uitgeoefend, maar ook omdat de uiteenlopende visies van Vlamingen en Frans-taligen op federaal vlak daar in sommige – en helaas steeds meer – beleidsdomeinen elk doortastend beleid onmogelijk maken. De fe-derale staat zit niet enkel in een budgettair keurslijf, ook politiek zit de federatie in een wurggreep zodat die niet fatsoenlijk kan func-

tioneren. Ik kan dus heel veel argumenten en wensen van het Vlaams-nationalisme goed verstaan en onderschrijven. Ik zeg wel niet dat alles simpelweg uit principe geregionaliseerd moet worden.’

werkt de belgisChe federatie nog volgens u?‘Ik maak me daar dus ook grote zorgen over en denk dat het huidige model niet meer functio-neert. Er is iets mis en er moeten drastische veranderingen worden doorgevoerd. Ik vind mezelf geen nationalist, maar als men vindt dat ik het wel ben, dan is dat maar zo.’

welke rol ziet u weggelegd voor linkse vlaams-nationalistisChe bewegingen zo-als de vlaams-soCialistisChe beweging, meervoud enzovoort?‘Ze kunnen niet wegen op het regeerakkoord en zelfs niet op het programma van een par-tij, maar ze kunnen wel de geesten van leden, militanten en mandatarissen kneden. Op die manier kunnen ze helpen om aan de linkerzij-de de vrees voor alles wat naar nationalisme ruikt weg te werken en ze doen dat niet onaar-dig. Wat betreft de opmaak van hun brieven en teksten is er wel nog werk aan de winkel, maar dat is veeleer een kwestie van middelen.’

[] Carl Devos (red.), Rood zonder roest. Een

sociaaldemocratie voor de 21ste eeuw. Van Hale-

wyck, 2009.

‘Linkse Vlaams-nationalistische bewegingen helpen om aan de linkerzijde de vrees voor

alles wat naar nationalisme ruikt weg te werken.’

CARL DEVOS:

‘Ik zie absoluut geen tegenspraak tussen aan de ene kant een nationalistische beweging of partij

en aan de andere kant een sociaaldemocratische beweging of partij.’

[Fot

o ©

Doo

rbra

ak -

War

t Van

Sch

el]


[Actualiteit]

‘Zegt Vlaanderen Brussel adieu?’. De vraag waarmee Knack dezer dagen breed uitpakt in de bladpromotie was alvast ook de poli-tieke vraag waarrond de Vlaamse Volksbeweging (VVB) op 24 april in Elsene een Brusselcongres organiseerde. De VVB beantwoordt ze met een voorwaardelijke boodschap: ja, liefst mét Brussel, maar we laten er ons niet door chanteren.

Vlaamse staatsvorming prioritair,met Brussel als het kan

Boeiend en vinnig VVB-congres in Etterbeek

JAN VAN DE CASTEELE

De VVB vond het tijd om de standpunten en besluiten van een Brusselcongres in 1994 (http://www.vvb.org/congres/brussel.htm) te actualiseren. Dat gebeurde in Elsene met vijf resoluties, waarrond een stevig, maar hoffelijk debat werd gevoerd. Het congres was voorafgegaan door dertien vergaderin-gen. Peter De Roover, politiek secretaris van de VVB, zat het congres voor. Hieronder een beknopt overzicht.

Ja, maar ...Voor de VVB is de Vlaamse onafhankelijkheid prioritair. Brussel blijft een deel van Vlaande-ren (resolutie 1). Een amendement om Brussel los te laten, werd verworpen. De VVB zegt de Brus-selse Vlamingen dus vooralsnog geen ‘adieu’.Misschien wel de belangrijkste accentverschui-ving van het congres zat in de tweede resolu-tie: Het zogenaamde ‘probleem Brussel’ mag de Vlaamse staatsvorming niet hinderen. Sommige sprekers wezen op een mogelijke tegenstrijdigheid tussen deze en voorgaande resolutie. Vooral Brusselse VVB’ers vonden die resolutie te ver gaan. Zonder Brussel zouden we wel eens ‘een afschuwelijk gat’ in Vlaanderen kunnen snijden. ‘Brussel kan Vlaanderen niet chanteren’, is echter voortaan het uitgangspunt. De congresvoorzitter vergeleek met Ierland, dat onafhankelijk werd zonder te wachten op Ulster. ‘Als Brussel (19) aan het einde van het onafhan-kelijkheidsproces niet voor het Vlaamse project kiest, mag dit ons doel – dat Vlaanderen volledige zeggenschap krijgt over essentiële zaken als economie en politieke besluitvorming – niet in de weg staan.’

Brussel, hoofdstadDe stad Brussel blijft de hoofdstad van de staat Vlaanderen (res.3.1). Opnieuw volgde een vinnig debat over het vasthouden aan Brussel. ‘Vlaan-deren moet die hoofdstadkeuze later zelf kunnen bepalen’, klonk het ook. De resolutie werd toch goedgekeurd, weliswaar met een kleinere meer-derheid (60 %). Voor de VVB blijven inwoners van de 19 Brusselse ge-meenten, ook diegene die administratief kiezen voor de Franse taalrol, Vlaamse burgers (res. 3.2). De taal die inwoners van de Vlaamse staat in hun persoon-lijke levenssfeer spreken, doet er niet toe. Vlaming en Franstalig, het een sluit het ander niet uit. Brussel (19) krijgt een gewaarborgd tweetalig statuut, dat – veel strikter dan nu het geval is – zal worden toegepast (res. 3.3). Sommige con-gresgangers wezen op mogelijk nefaste gevolgen (tweetalig Vlaams Parlement, verdere verfransing rond Brussel, problemen met het minderheden-verdrag, kortom: ‘brandstof’ voor de francofonen). De Roover deelde dat pessimisme niet omdat de context er helemaal anders zal uitzien binnen een

Vlaamse staat. De Franstaligen krijgen in Brussel een eigen structuur met bevoegdheden inzake onder-wijs, cultuur, welzijn (persoonsgebonden materies), onder gezag van de Vlaamse overheid (res.3.4).Ook hier een aantal kritische vragen (creëert dat geen ‘nieuw soort politiek college’? Moet het Vlaams Parlement in deze niet bevoegd zijn/blijven?). Repliek van de congrescom-missie: het gaat om ‘resoluties die slaan op een totaal andere situatie, waar we niet meer gevangen zitten in een Belgische context’.

AssertiviteitHet VVB-congres roept de Vlaamse overheid op om intussen een assertieve en aanwezigheids- en communicatiepolitiek te voeren, met een duidelijk herkenbare Vlaamse dienstverlening (res.4). Veel applaus was er voor een oproep voor een stevi-ger repliek tegen instellingen als de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS), ‘waar met Vlaamse subsidies ronduit een anti-Vlaams beleid wordt gevoerd.’ Ten slotte wil de VVB dat Vlaanderen, ook als Brus-sel geen deel zou uitmaken van de Vlaamse staat, alle inwoners van Brussel het Vlaamse staatsbur-gerschap aanbieden. Brusselaars spraken van ‘een zoethoudertje’ voor de Brusselse Vlamingen. Uiteindelijk werd ook die resolutie aangenomen.Slotsom: de VVB heeft haar Brusseldebat (o.m. door Frans Crols en Johan Van den Driessche recent weer geactiveerd) rustig afgewerkt. Het was na 16 jaar een actualisering, vast geen eindpunt.

[] www.vvb.org/actueel


[Politiek]

Hoe stevig zijn de argumenten voor een Vlaamse staatsvorming? De politieke, sociaaleconomische en culturele verschillen tus-sen noord en zuid in dit land zijn gekend. Hierover schreef Marc Platel naar aanleiding van de publicatie van Marc Reynebeaus Geschiedenis van België: ‘Reynebeau weet dat wel, maar doet er niets mee’. Stof voor een kop-tegen-kopgesprek, einde maart in Gent. Een van de opiniemakers van De Standaard zit er tegenover Peter De Roover, politiek secretaris van de Vlaamse Volksbewe-ging. We peperen de vis met het potje ‘België, splitsen dat ding. Genoeg verschil, genoeg identiteit.’ Of niet, Marc?

Genoeg verschil, genoeg identiteit?Marc Reynebeau en Peter De Roover in debat

JAN VAN DE CASTEELE

reynebeau (mr): ‘Ja, er zijn verschillen, maar die bestaan ook tussen de stad en het platteland, of tus-sen Gent en Sint-Martens-Latem. En dan? Bepalen die het arbeidsmarktbeleid, dat zo vaak naar voor ge-schoven wordt als argument voor een economische opdeling? Ik zie rond grote steden een tendens naar meer samenwerking in stadsgewesten bijvoorbeeld. Nog meer splitsen, dat is de andere richting uitrijden toch?’

de roover (pdr): ‘Dat komt erop neer dat je met je ‘stadsgewesten’ aan de besluitvorming nog maar eens een niveautje wil toevoegen, tussen ge-meenten, provincies, Vlaanderen, België en Europa in? Dat lijkt me geen goed idee. Tussen steden en gemeenten en het hogere Europese niveau volstaat één niveau. Een Vlaams met zes miljoen of een Bel-gisch met tien miljoen. Eén van beide is overbodig. Het Belgische, dat vierkant draait. Ontmantel dat en je elimineert veel complexiteit, touwtrekkerij, negatieve concurrentie.’

MR: ‘Dat is een post factumredenering, waarin je de verschillen binnen Vlaanderen verdoezelt. Een stads-gebied als Gent en de buitengebieden hebben ook wel andere prioriteiten, noden, behoeften. Ga je die dan ook splitsen?’

PDR: ‘Natuurlijk zijn er binnen Vlaanderen verschil-len, en binnen Gent ook. Maar je hebt een hoger be-leidsniveau nodig, bij voorbeeld voor een efficiënte sociale zekerheid.Vlaanderen en Wallonië hebben – onder meer daar – andere prioriteiten.’

MR: ‘En wat doe je dan met Brussel? Als de Vlamin-gen daar niet worden ‘achtergelaten’, is dat onoplos-baar. Dan bots je op absoluut inefficiënte systemen,

PETER DE ROOVER: De Vlamingen kiezen zelf hoe ze de problemen aanpakken, vanuit het motto ‘Wat we zelf doen, doen we zelf’.

[Fot

o ©

Rep

orte

rs]


zoals dat van de subnationaliteit’

PDR: ‘In ons Vlaams project kiezen de Vlamingen zelf hoe ze de problemen aanpakken, vanuit het motto “Wat we zelf doen, doen we zelf”.’

MR: ‘Mij gaat het niet om voor of tegen Vlaanderen of België. Dat is een kinderachtige vorm van politiek. Verschillen tussen de deelstaten zijn evident, maar de democratie en het federalisme dienen om net daarmee om te gaan. Waarom een kleine staat als België nog eens splitsen als we internationaal in een context zitten waarin samenwerking, bijvoorbeeld naar meer Europa, primeert?’

PDR: ‘Precies wegens statistisch aantoonbare ver-schillen. Doorbreek de wurggreep waarin Vlamingen en Walen/Franstaligen elkaar houden. Stop de ob-structie.’

MR: ‘Vreemd toch, dat jullie er blijkbaar van uitgaan dat élk probleem kan worden weggewerkt door te splitsen. Van Franstalige dominantie is vandaag toch geen sprake meer? De Vlamingen zijn van hun minderwaardigheid verlost. Het gaat heel erg kort door de bocht om te doen alsof er slechts één grote breuklijn in het land bestaat, dat dit met een splitsing zal worden opgelost en dat aan beide kanten van de taalgrens homogene, onderling fundamenteel ver-schillende publieke opinies bestaan. Dat is niet zo, de samenleving is daar veel te complex voor. En je krijgt het zelfs om de zeer weinig heroïsche reden Brussel niet opgelost.’

PDR: ‘Er zijn in de maatschappij nu eenmaal ver-schillen: mannen versus vrouwen, stad versus plat-teland, jong versus oud, gelovig versus ongelovig, Vlaanderen versus Wallonië ... Die laatste kloof is ook fundamenteel. We kunnen, als we dat al zouden willen, geen land maken van mannen en een van

vrouwen, geen land maken van stad en een van plat-teland, maar wel een van Vlamingen en een van Wa-len. Welke zin heeft het permanente conflict tussen Vlamingen en Walen in het democratische werkhuis overeind te willen houden? Laat beiden hun eigen be-leid voeren, dan is er alvast één politiek probleem van de baan. En extra tijd voor andere maatschappelijke vraagstukken.’

MR: ‘Gaat een splitsing dan om bestuurlijke effici-ëntie of om specifieke ideologische doelstellingen? Separatisten doen daar zeer dubbelzinnig over, vooral door over het tweede niet te spreken. Politieke con-flicten zal je altijd hebben. Je beheert de diversiteit tussen mensen niet goed als je die uit de weg gaat door altijd maar verder te splitsen, wel door te zoeken naar een redelijke consensus. Van voor 1970 zitten we in een traag evoluerende federalisering om de context voor die consensus te reorganiseren. Daar-om ben ik ook voor een verdere staatshervorming. De natiestaten – en dat geldt net zo goed voor België als voor een Vlaamse staat – hebben hun tijd gehad. Wie mondiaal nog wat wil betekenen, moet zich ook op die schaal organiseren, bijvoorbeeld in de Europese context.’

PDR: ‘Je bent er dus voorstander van dat de macht naar boven wordt weggezogen?’

MR: ‘Europeanisering sluit de lokale democratie toch niet uit? Het is net door de democratie niet grootschaliger te organiseren, dat er geen politiek tegengewicht bestaat tegen bijvoorbeeld het wilde kapitalisme dat de bankencrisis heeft veroorzaakt.’

PDR: ‘In Europa kunnen we efficiënt dingen orga-niseren die boven burger, stad of gemeente en ge-meenschap uitgaan, maar precies het Belgische ni-veau daartussen is overbodig. Het gaat over de vraag: wat zijn de bouwstenen van Europa? De natiestaten

verdwijnen, lees ik ook in uw geschriften. Helaas voor u: die verdwijnen niet, er komen er nog bij.’

MR: ‘Maar die verliezen duidelijk aan belang.’

PDR: ‘Vlaanderen kan perfect meedraaien in Europa. Wij hinderen de Walen en de Walen hinderen ons, zo simpel is dat. Los dat probleem al op ...’

Doorbraak: ‘Terug naar die verschillen: die zijn merkbaar in zowat elke maatschappelijk discussie. De ‘gesplitste’ keuze voor ‘De grootste Belg’ is sym-bolisch, maar relevant: Vlamingen en Walen kiezen in hun toptien maar drie ‘gemeenschappelijke’ figuren (Merckx, Damiaan, Brel). Taal, media, cultuur, politie-ke landschap, economische ontwikkeling, de ‘kloof’ is groot ...’

MR: ‘Als je voor die Grootste Belg rekening houdt met de zeer uiteenlopende manier waarop de Vlaam-se en Franstalige lijstjes tot stand kwamen, vielen die verschillen nog erg mee. Natuurlijk bestaan er verschillen, maar alleen daar de klemtoon op leggen, is werken met grove abstracties en negeren dat er overeenkomsten zijn. En je draait jezelf een rad voor de ogen als je daarbij suggereert dat er in Vlaande-ren een homogene publieke opinie zou bestaan. Het verschil in werkloosheid is er, maar is dat een ‘gene-tische trek’ van de Walen? Het bestaat net zo goed in Oostende.’

PDR: ‘Maar die economische kloof is wel erg meet-baar. En het verschil in politieke voorkeur ook. Uw probleem is dat ik die verschillen waar u mee wilt vergelijken niet ontken. De publieke opinie kiest voor andere partijen, andere meerderheden in Vlaanderen en in Wallonië, dat is geen ‘genetisch gegeven’ – we zijn niet gek – maar een realiteit, punt. De verschillen bewijzen manifest dat we hier leven met een gelaagde identiteit: ik ben ‘ook’ een Vlaming.

[Politiek]

Doorbraak: ‘Voorstanders van federalisme en voorstanders van staats(her)vorming

zijn het al lang oneens over de aanpassing van de kieswet. Met name in federale kieskrin-

gen zou de vervreemding tussen Vlamingen en Franstaligen minder groot worden.’

MR: ‘Wellicht is dat inderdaad een goede oplossing: de federatie zo beter doen

werken. Of dat een succes zal worden, weet ik niet. Grote kanonnen als Michel,

Verhofstadt, Dehaene zouden wellicht goed scoren over de taalgrens. Alvast

zou dat een manier zijn om de politici en partijen ertoe te verplichten om meer

rekening te houden met de totaliteit van de federatie.’

PDR: ‘Dat lijkt me vooral een utopie. Trouwens, de PS mag hier in Vlaanderen nu al opko-

men. Ik wens ze veel succes. Bovendien: de technische voorstellen daarover rammelen

aan alle kanten en de essentie is niet de twee kieskringen, maar de splitsing van de po-

litieke partijen. De Franstaligen hebben daar overigens zelf voor gezorgd. Zij hebben de

stop uit de fles getrokken, omdat ze de indruk hadden dat ze in unitaire partijen werden

gedomineerd door de talrijker Vlaamse vleugel.’

Federale kieskring


Een Waal is dat niet. En mijn doen en laten wordt mee gevormd door een Vlaamse culturele, economische en politieke context.’

MR: ‘Over welke identiteit heb je het? Over toch maar een heel beperkt deel daarvan: het linguïstisch-territoriale deel daarvan. En dan nog verbindt wat jij ‘mijn groep’ noemt, daar heel diverse politieke conclu-sies aan. Vergeet niet dat het separatisme nog altijd,

Johan Leman wil niet dat het onderzoek het Vlaamse daglicht ziet.

politiek en democratisch, een minderheidsstroming is en dat de meerderheid, waartoe ik mij reken, voor-stander blijft van een verfijning van het federalisme. Laten we met geduld de communautaire problemen oplossen. Hierin verschil ik van jullie. Ik wil overbodige stappen vermijden. Een Vlaamse onafhankelijkheid als tussendoortje lijkt me verspilde energie.’

PDR: ‘Een zelfstandig Vlaanderen kan een efficiën-

MARC REYNEBEAU: Het is een illusie te denken dat elk probleem is opgelost door het communautair te splitsen.

Even liep het gesprek tussen Reynebeau en De Roover ook via concrete politieke gegevens. Tonen de recente verkiezingsuitslagen en het groeiend succes van de V-partijen (VB, N-VA en LDD) aan dat de Vlaamse kiezer meer Vlaanderen wil?

PDR: ‘Ja, en ook een onderzoek van Dimarso bevestigt dat.’

MR: ‘Een van het ISPO van de KU Leuven niet.’ PDR: ‘Het is de essentie van een democratie dat de uitslag van verkiezingen niet ter discussie wordt gesteld. Ik vind het behoorlijk brutaal om de keuze van de kiezer te negeren.’

MR: ‘De kiezer duidt aan wie hem in het parlement vertegenwoordigt. Hiermee is niet gezegd om welke motieven precies hij zijn keuze maakte.’

PDR: ‘Jij beweert graag dat partijen Vlaamsgezind zijn uit populisme, maar te-gelijkertijd interesseert het geen hond. Hoe vallen die twee dogma’s te rijmen?’

MR: ‘Alle partijen visten in dezelfde vijver, op zoek naar de talrijke stemmen bij de grote middenklasse en moesten dus heel gematigd en kleurloos blijven. Het communautaire thema is het enige waarvoor je nog iets radicaal kan zeggen in een campagne, om je te onderscheiden van de concurrentie. Dat was het geval met de VLD in 1999 en met CD&V in 2007 ... Veel gedoe rond de Vlaamse Resolu-ties, of over vijf minuten politieke moed, veel radicaal discours zonder precies te zeggen wat je gaat doen ...’

PDR: ‘Maar ze hebben ook wel gezegd: we willen meer Vlaanderen.’

MR: ‘Gezegd wel, inderdaad. Maar het enige wat hiermee duidelijk moest wor-den, is dat ze zich radicaal opstelden tegen Guy Verhofstadt. Maar wat ze precies wilden bereiken en vooral hoe, dat bleef allemaal erg algemeen.’

ter beleid voeren, op werkelijk alle terreinen: arbeids-markt, justitie, veiligheid, pensioenen. Want neem die ene, overbodige tegenstelling weg, dan wordt besturen – in dit geval op Vlaams niveau – een stuk makkelijker.’

MR: ‘O ja? En hoe weet jij dat? Bestaat daarover een consensus in Vlaanderen? Ik betwijfel dat ten stel-ligste. Het is een illusie te denken dat elk probleem is opgelost door het communautair te splitsen.’

PDR: ‘Neen, maar we kunnen er dan wel in hogere versnelling aan werken. Niemand zegt dat een split-sing alle problemen zou oplossen. België en Vlaan-deren zijn vandaag per definitie concurrenten. Schaf dus het Belgische niveau af.’

MR: ‘Waar staat gebeiteld dat bij afschaffing van een van de niveaus het Belgische en niet het Vlaamse moet afgeschaft?’

PDR: ‘Als pragmaticus weet je dat een niveau van zes miljoen inwoners niet moet onderdoen voor een van tien, elf miljoen.’

PDR: ‘Je vergist je. Guy Verhofstadt, die zijn Vlaamse standpunten achter zich liet en zich almaar meer en bovendien dubbelzinnig profileerde als de ‘flamingan-te Belg’, heeft zijn positie met dit meer Belgisch-behoudend profiel niet meteen versterkt, integendeel. Hij kon met dat profiel geen verkiezing meer winnen.’

MR: ‘Ik betwijfel of dat een grote rol speelde. Dat is in 2007 ook uit de campagne niet gebleken.’

PDR: ‘Jaja, en de sprong vooruit van N-VA had er zeker ook niets mee te maken dat die partij meer Vlaanderen wou? Jouw stelling is een geforceerde paradox, een zeer ingewikkelde redenering die een evidente conclusie moet wegmasse-ren ...’

MR (kwaad): ‘Je ridiculiseert nu iets wat je niet kent. En wat is dat, ‘meer Vlaan-deren’? Een verdere staatshervorming die het federalisme efficiënter moet ma-ken? Daar ben ik ook voor.’

PDR: ‘Waarom wint niemand verkiezingen met meer België? Als je de evidentie van de communautaire impact van de verkiezingen in 2007 (en 2009) wilt ont-kennen, dan moet je de verkiezingen maar meteen beter afschaffen.’

MR: ‘Het gaat niet om wat dan ook te ontkennen, maar om de realiteit achter de grove cijfers. De kiezers van die zogenaamde V-partijen, dat zijn lang niet al-lemaal separatisten. Er zitten bijvoorbeeld veel Belgischgezinden en royalisten bij Vlaams Belang.’

PDR: ‘Nu heb je het wel over een recent onderzoek dat ik erg goed ken. Het grootste deel van de separatisten zat precies bij Vlaams Belang. En wie beweert dat kiezers van Vlaams Belang of N-VA geen weet hebben van hun Vlaamse standpunten, verslijt de kiezer toch wel voor heel dom.’

De V-partijen: winst of geen winst?

[Fot

o ©

Rep

orte

rs]


De kans is groot dat u er niet veel over hebt vernomen, want de media bleven overwegend stom over het doc-toraat van Jogchum Vrielink (KU Leuven). Het onder-werp was nochtans van maatschappelijk belang en de conclusies waren veelzeggend.Rechtsantropoloog Jogchum Vrielink maakte een uit-gebreide studie over de manier waarop de Belgische antiracismewet van 1981 en de negationismewet van 1995 worden toegepast. Hij analyseerde rechtspraak en rechtsleer en ging ook spreken met aangeklaagden en klagers. Hij formuleert in zijn doctoraat aanbevelin-gen om de wet te hervormen en vindt dat de rol van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racisme-bestrijding (CGKR) moet worden geherdefinieerd.Dat laatste was er misschien te veel aan. Kritische bedenkingen over de rol van het CGKR plaatst men blijkbaar nog steeds graag in een verdachte hoek. Toch zweeg niet iedereen. John De Wit, journalist van Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg, plaatste een uitgebreide en uitstekende bespreking van het doctoraat op zijn expertenpagina op de webstek van Gazet van Antwerpen (1). Nog een uitzondering: radiomaker Jean-Pierre Rondas had met Vrielink een gesprek van een uur in zijn zon-dagsprogramma op de VRT-zender Klara (2). Maar voor de rest bleef het heel stil in de media. Ze gebruikten nog

niet eens het summiere Belga-bericht.Dat belette niet dat Johan Leman, gewezen di-recteur van het Centrum, meteen in de pen klom. Hij schreef op de website van de Foyer: ‘Wat de betrokkene, Jogchum Vrielink en zijn promotor, prof. M.-C. Foblets, ook mogen bedoeld hebben ... uiteraard dragen ze een flink stuk verantwoorde-lijkheid in de resumé die over dit onderzoek ge-meengoed zal worden in Vlaanderen’ (3). Daaruit concludeerde Rondas: ‘Blijkbaar wil Johan Leman niet dat resumés van dit onderzoek het Vlaamse daglicht zien’. Hoe dan ook, gemeengoed werd het zeker niet, want er volgde een opmerkelijke mediastilte. Misschien ver-andert dat nog, want er is al aangekondigd dat het doc-toraat Van haat gesproken? binnenkort in boekvorm verschijnt bij Maklu.

Hoe schokkend?Wat was er dan zo schokkend aan de studie van Vrielink?Volgens de onderzoeker wordt de antiracismewet veel te ruim en vaak ongrondwettig toegepast. Het Hof van Cassatie en het Grondwettelijk Hof interpre-teren de antiracismewet van 1981 erg verschillend. Het Grondwettelijk Hof meent dat er bij misdrijven zoals het ‘aanzetten tot haat’ een aantoonbaar opzet moet zijn. Het Hof van Cassatie en de meeste correc-tionele rechters houden daar geen rekening mee. Zij vermoeden de kwaadwilligheid, maar tonen ze niet aan. Vrielink verkiest duidelijk de visie van het Grond-wettelijk Hof.Ook in het beruchte Vlaams Blok-arrest van het Gentse Hof van Beroep werd een massa aan citaten opgesomd en alle citaten werden strafbaar geacht. Zo werd het voor de veroordeelden wel heel gemak-kelijk om te verklaren dat ze veroordeeld zijn voor futiliteiten. In het grootste deel van de straffen (80 %) gaat het om de beteugeling van uitspraken en slechts in be-

perkte mate om discriminerend gedrag. Terwijl de wet vooral was bedoeld om de daden te beteugelen, niet de meningen.Vrielink vindt ook dat het CGKR duidelijk moet maken waarom het zich in een zaak burgerlijke partij stelt en in een andere zaak niet. De onderzoeker zou het zelfs beter vinden dat het CGKR die bevoegdheid niet meer opneemt en zich concentreert op de andere belang-rijke taken die het heeft. Vrielink is zeker niet de vijand van het Centrum.

Niemand tevredenUit gesprekken met klagers en aangeklaagden blijkt ook dat vrijwel niemand tevreden is. De klagers zijn teleurgesteld over wat met hun klacht is gebeurd. Vele klagers, ook zij die zelf slachtoffer waren, hadden liever een of andere vorm van bemiddeling gewild. Maar dat wordt in racismezaken nauwelijks toegepast .Vrielink deelt de aangeklaagden in in drie groepen: ‘overtuigingsdaders’, die vaak nazistisch of religieus geïnspireerd zijn; de ‘instrumentalisten’ die de grens van de wet aftasten, en de ‘incidentalisten’, mensen die slechts eenmalig betrokken zijn bij racistische uit-latingen.Voor de eerste groep haalt de antiracismewet niets uit. Een veroordeling werkt zelfs versterkend. Ook de twee-de groep verandert niet van mentaliteit. Voor de derde groep is de ervaring traumatiserend. De gevolgen voor deze mensen staan vaak buiten proportie. Sommige veroordeelden werden ontslagen of gingen failliet of zagen hun relatie gebroken. Hun ervaringen met het CGKR, dat hen ook niet hoorde, zijn zeer negatief. Het effect is dus ontgoochelend.

[](1) www.gva.be/dekrant/experts/johndewit(2)http://radio.klara.be/radio/10_herbeluisteren.

php?code=RON(3) www.foyer.be/spip.php?page=article&id_article=

7862&recherche=Vrielink&lang=nl&id_rubrique=6

ROGER VAN HOUTTE

Een wet die meningen beteugelt CGKR ontevreden met kritische doctoraatsverhandeling

De Vlaamse overheid en de bedrijven, allebei zitten ze om geld verlegen. Minister-president Kris Peeters kondigde onlangs aan dat de Vlaamse regering 800 miljoen euro gaat lenren via een rondetafelconferentie. Het nieuwe Agentschap Ondernemen moet die taak verder afwerken

[Politiek]

Johan Leman wil niet dat het onderzoek het Vlaamse daglicht ziet.[F

oto

© R

epor

ters

]


Blauwhelmen, nu!Nog recent getuige geweest van een frisse caféruzie? Nog viswijven elkaar horen uitschelden de laatste tijd?Ik niet, maar aan mijn behoefte aan primair gekrijs werd meer dan vol-daan op wat als een hoger echelon mag worden beschouwd. We hebben het over kamerleden, een functie in Nederland graag met de aanspre-king ‘geacht’ voorafgegaan. Over de heer Maingain bijvoorbeeld die de niet-benoeming van weerbarstige kandidaat-burgemeesters in drie fa-ciliteitengemeenten fijnzinnig vergeleek met de Duitse bezetting. Vari-atie op het Brüssel Jamais-thema.We hebben het over journalisten bij Franstalige kwaliteitskranten. Over Christian Laporte bijvoorbeeld, pennenvoerder voor het gerespecteer-de La Libre Belgique, die de houding van de Vlaams-Brabantse burge-meesters vergeleek met het optreden van Israël tegen de Palestijnen. We hebben het over Franstalige kwaliteitskranten als zodanig. Zoals Le Soir dat een prent van een Nigeriaans massagraf een passende illustra-tie vond bij een commentaar over het Vlaamse woonbeleid, van de hand van een mensenrechtenspecialist nota bene.Deze voorbeelden mogen volstaan om vast te stellen dat de waarden van de Verlichting bij onze francofone land(sic)genoten(resic) ook vandaag nog hoogtij vieren. Wie mocht menen dat de beschaving helemaal aan het Vlaamse boe-renland voorbij is gegaan, vergist zich. Douglas De Coninck, journa-list bij De Morgen, bracht een door nuance en inlevingsvermogen gekenmerkt stuk onder de titel De correcte term is broodroof. Daarin

noemt hij Vlaams-Brabantse burgemeesters die het Vlaamse karak-ter van hun gemeente willen bewaren ‘maffiabazen’. Wat weerhoudt de Académie Française ervan De Coninck van De Morgen op te nemen in haar rangen? Waaraan maken de onverlaten die genoemde negorijen leiden zich schuldig? Ze vragen dat nieuwe inwoners de bereidheid te kennen geven Nederlands te leren. Die wordt weliswaar nooit getoetst, het engagement volstaat. Pure maffiapraktijken. Men herbekijke de The Godfather-films, waar Marlon Brando gestalte geeft aan zo’n Michel Doomst-type. Of Hoffa, met Jack Nicholson in de rol van Dirk Brankaer. Hoelang nog voor kalasjnikovs van Kuregem naar Vilvoorde worden ver-sast door gemeentearbeiders tijdens een operatie bij regen en ontij?Tegen die verfijnde benadering staan de brutaliteiten waaraan de Vlaamse Beweging zich schuldig maakt in haar aangeboren zucht tot extremisme. We kunnen verwijzen naar persmededelingen, pamflet-ten en zowaar nu en dan een spandoek. Er lopen in dat onfrisse biotoop zelfs ongure figuren rond die erop aandringen dat een parlementaire meerderheid een wet goedkeurt over de splitsing van BHV!Hoe geloofwaardig is een internationale gemeenschap die troepen stuurt naar Afghanistan, maar weigert blauwhelmen te zenden naar de vergaderingen van het Halle-Vilvoorde Komitee? Wat een aanfluiting dat Obama, winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede, geen resolutie in-dient tegen de Vlaamse regering in de VN-Veiligheidsraad.La lutte continue.

PETER DE ROOVER

‘Moesten jullie nu een keer als journalist jullie werk doen (...) en zelf onder-zoeken dan moet ik mijn werk niet doen’, snauwde Jean-Marie Dedecker vorig jaar in april naar Marc Vandelooverbosch in De Zevende Dag toen die laatste de LDD-voorzitter in volle uitzending koud pakte in het privédetec-tivedossier.En kijk, nog geen jaar later krijgt Vandelooverbosch lik op stuk van LDD-parlementslid Jurgen Verstrepen en ex-Open Vld-parlementslid Margriet

Hermans in de vorm van het gloednieuwe televisieprogramma Verstrepen & Hermans. Je zal het toch maar meemaken: terwijl Indra Dewitte zich in De Zevende Dag bezig houdt met het kaasgehalte van de kaaskroketten en promotie van de nieuwe cd’s van het Vlaamse artiestendom en Alain Coninx de ma-crobiotische keuken uittest, kapen twee politici De Zevende Dag met de dui-delijke ambitie om de strijd aan te binden met het kwakkelende programma

[Vrijspraak]

BHV: Beroepsjournalisten, Hermans & Verstrepen

FRANK THEVISSEN

[Mediawatcher]


Over muren gesproken

dat ooit als gedegen actualiteitsprogramma in de steigers werd gezet. Het is zowel opmerkelijk, cynisch als veelbetekenend dat een actief par-lementslid, met een uitgesproken partijpolitiek etiket – zonder noemens-waardig geloofwaardigheidsprobleem – zich nadrukkelijk op het journalis-tieke terrein begeeft. Zo tracht hij een buffer op te werpen tegen de tanende geloofwaardigheid van de politieke journalistiek, waar een ongezonde net-werkcultuur, verkrampte politieke correctheid, groezelige afspraken, ver-borgen agenda’s en voorgekauwde items de dienst uitmaken, samen met een slepende stoet van uitgemolken opiniemakers en sufgecommuniceer-de politici.‘Het is belangrijk dat iedereen bij zijn leest blijft’, reageerde Pol Deltour van de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) prompt. Hij noemde het initiatief zelfs ‘gevaarlijk’ en riep meteen op tot reglementering om journalistiek en politiek duidelijk te splitsen. Dat geeft meteen aan hoe-zeer het initiatief vanuit journalistieke hoek wel degelijk als bedreigend werd ervaren.Deltour zou een punt hebben, had hij zijn uitspraak bijvoorbeeld gedaan naar

[Sprekershoek]JACqUES CLAES

In muren zijn er soorten. Sommige kunnen nog net, de allermeeste zijn niet te pruimen. Je hebt natuurlijk de Chinese Muur: een enorm litteken van verweer, over en weer, toen, op de gave oostelijke kaak van de wereld. Zelfs astronauten kunnen er niet meer naast kijken. Maar goed, die muur is geen muur meer, maar een monument.De muur in Berlijn is een ander paar mouwen. Men heeft hem gesloopt. Wie had daar niet bij willen zijn, die negende november 1989 (precies tweehonderd jaar na het openbreken van de Bastille in Parijs)? Maar in onze verbeelding blijft hij overeind als wurgend symbool voor stervende vrijheid.En wat te zeggen over de onbeschaamde muur die wordt neergekwakt, loodzware betonsegmenten van acht meter hoog, tussen Israël en de Westelijke Jordaanoever? Zelfs wie in dezen zwijgt, ontkomt niet aan hui-vering over deze wurggreep.Om kort te zijn: de moderne en postmoderne, om vrijheid zuchtende ge-ëmancipeerde mens houdt niet van muren. Muren beklemmen, vermin-ken, houden weg van het ruime sop. Je raakt het zeegat niet uit.En dan de paukenslag: in dat ongelooflijke, zeg maar buiten-gewone Vlaan-deren van ons huldigen, koesteren wij muren. Of tenminste één muur: die van Geraardsbergen. Wij moeten de Pyreneeën niet meer over naar Com-postela. Wij hebben de net genoemde muur op weg naar Meerbeke. Het gaat daar niet meer te voet, maar op pedalen: liggen overigens op dezelfde hoogte. Strenge muren hebben altijd torens voor bewakers. De muur van Geraarsbergen kan toch niet achterblijven, heeft ook een torentje, dat van

het kapelletje van O.-L.-Vrouw van Zeven Weeën. Een muur beklimmen is geen sinecure. Men kan hier nauwelijks nog spre-ken van een uitje of een rit. Dit is een kreunende bedevaart geworden: met zijn negentienduizend waren we daar. Een tsunami van muur-huldigers.‘By the way’, is dit nog normaal? Ik weet het: zich identificeren met iemand of iets is een niet te stelpen drang in de mens. Maar zich vereenzelvigen met iemand – een held? – die de muur aankan, is vreemd. Voor hier of daar een zonderling, oké. Maar met zijn negentienduizend, kom nou. Individu-eel kan men hysterisch worden, daar heeft Freud het uitvoerig over. Maar met zijn allen samen ook?Nee, voor Vlaanderen geldt een speciale uitleg. Andere volkeren slopen muren of laten ze staan als overbodig monument. Wij huldigen muren omdat muren symbool zijn voor weerstand die moet worden overwonnen. Gedroomd decor voor het fenomeen dat flandrien heet. Er worden daar nu weer documentaires over gemaakt: wanneer ze hun mond open doen, versta je ze niet altijd, maar van hun gezichten – of zijn het van stof en strijd gemerkte tronies? – worden we trots en sterk. Die gezichten – je gaat bijna denken aan het zweetdoek van Veronica – zijn even doorgroefd als de kouters waarop hun vaders zwoegden.Hebben wij nog echte flandriens? Zwitsers weten jammer genoeg ook wat muren van bergen zijn. Heer, gun ons, geef ons tenminste nog politieke flandriens, die onverzettelijk zijn in het overwinnen van politieke en con-stitutionele bergen: veto’s, alarmbellen (een hele beiaard) en alles over-stemmende non-aria’s.

aanleiding van de uitzending van Mezzo, waarbij mediaminister Ingrid Lieten begin maart bij wijze van gimmick de presentatie van het Radio 1-programma overnam en op schabouwelijke wijze het hoofdredacteurstrio Thomas Siffer (Story), Peter Vandermeersch (Corelio) en Kris Hoflack (VRT) inter-viewde – al was het woord ‘tutoyeren’ hier beter op z’n plaats.In ruil mocht Mezzo-presentatrice Ruth Joos voor één dag de job van mi-nister Lieten overnemen. Het werd een jobruil in mineur: ‘Het Vlaams Par-lement is geen poppentheater’, wees parlementsvoorzitter Jan Peumans (N-VA) de radio-omroepster kordaat de deur. Dat de openbare omroep daarentegen zich de misplaatste journalistieke frivoliteit van Ingrid Lieten liet welgevallen, is symbolisch eveneens veelbetekend. Net zozeer als de VVJ geen krimp gaf toen eind 2008 Gazet van Antwerpen-journalist Roger Van Houtte door Concentra zonder aanleiding of motivatie aan de deur werd gezet.

[] V&H, discussieprogramma is elke zondagochtend tussen 11 en 12 uur

live te bekijken op GUNKtv via Telenet Digitaal.


Een recente uitzending van Panorama (VRT) leidde tot heel wat verbijstering in Franstalige kringen. Vlaamse burgemeesters uit Vilvoorde, Gooik en Overijse maken afspraken met bouwpromotoren opdat zij hun nieuwe huizen vooral aan Nederlands-kundigen zouden verkopen.

De taalbereidheidsregel in de socialehuursector is een dode mus. Het arrest van het Grondwettelijk Hof (10 juli 2008): ‘.. de huurder kan geen enkele re-sultaatsverbintenis worden opgelegd, zodat noch de effectieve taalkennis, noch het gebruik van de taal, nadat lessen werden gevolgd of een andere leervorm werd gebruikt, door de verhuurder kunnen worden geëist of gecontroleerd.’ (Arrest, B.34.2). De huurder moet dus geen jota Nederlands kennen. Ex-minister Marino Keulen, Vlaams Parlement, 10 maart 2010, over die ‘taalbereidheid’: ‘Het moet gaan over een inspanningsverbintenis, geen resultaats-verbintenis. Dat was de basis waarop wij de Raad van State én het Grondwettelijk Hof én alle juridische instanties konden trotseren.’ De instanties ‘getrot-seerd’, met een symboolmaatregel, die alleen de toets van het Grondwettelijk Hof overleefde, als hij geen enkel gevolg heeft. Waar zijn we mee bezig?‘Wonen in eigen streek’, met provinciale commissies, extra notariswerk en -kosten, lijsten van gemeenten waar de maatregel van toepassing is en die om de drie jaar kunnen wijzigen ... Voor hoop en al, van sep-

tember 2009 tot maart 2010, de behandeling van 169 dossiers voor een woning of perceel in woonuit-breidingsgebied in 69 gemeenten. Dat worden er nog veel minder als het decreet wordt ‘gerepareerd’, en het daar nog alleen om nieuwe bouwgronden gaat. (Alweer slordig decretaal werk. Bedoeld was blijkbaar alleen ‘nieuw ontsloten gronden’, maar de decreet-

tekst spreekt van ‘gronden en daarop opgerichte constructies’. Leest daar dan niemand de teksten die ze goedkeuren?). Er zijn in dit land jaarlijks honderd-duizenden immobiliëntransacties. Moet men nu ook al decreten maken die per jaar op enkele tientallen personen van toepassing zijn?

Centralistische overheid‘Taalbereidheidsregel’ in de wooncode, ‘Wonen in eigen streek’: weg ermee. Voor efficiënter bestuur. Het zijn keizer-kosterregels van een centralistische overheid. Er is hier geen Vlaamse regelgeving voor nodig, evenmin als voor de sociale koopsector. Za-ventem paste in 2007 een gemeentereglement toe waarbij aan kopers van sociale kavels een zoge-naamde ‘taalvereiste’ werd gesteld. Als tegenpres-

tatie voor het ter beschikking stellen van kavels tegen de helft van de marktprijs vroeg de gemeente een minimale kennis van de streektaal ‘om in deze sociale verkaveling de sociale cohesie en de inte-gratie te bevorderen’. Het kan echter wettelijk alleen om een ‘inspanningsverbintenis’ gaan, zoals in de wooncode; ‘taalbereidheid’ dus, geen taalkennis.Als gemeenten grond willen verkopen tegen de helft van de marktprijs, dat ze dit dan doen uit hun bud-get. En als ze de stoerste Vlaming willen uithangen, kunnen ze een ‘taalbereidheidsclausule’ opnemen, ook bij verhuur door hun sociale huisvestingsmaat-schappij. Maar laat keizer-koster Vlaanderen dat niet allemaal in decreten en uitvoeringsbesluiten (zonder uitwerking) bepalen.Le Soir publiceerde recent een opiniestuk waarin het Vlaamse woonbeleid in één adem wordt genoemd met etnische zuiveringen in Nigeria en met het ver-drijven van priesters uit Marokko (16 maart 2010). De auteur van het stuk schreef over de wooncode, terwijl hij eigenlijk ‘wonen in eigen streek’ wilde he-kelen. Hieraan is echter geen enkele taalvereiste gekoppeld. Een Franstalige inwoner uit Oostduin-kerke maakt kans er een perceel te kunnen kopen in woonuitbreidingsgebied, een Nederlandstalige inwoner van Oostende niet. Franstalige heethoofden blijven beide reglementen

] V r i je T r i b u n e [Vlaanderen, stop uw keizer-kosterbestuur

PHILIPPE VAN DEN ABEELE

uitgever Nieuw Pierke – Forum over democratie

Waar zijn we mee bezig?

voortdurend door elkaar halen om te bewijzen hoe fascistisch Vlaanderen wel is. Bij tienduizenden vastgoedtransacties per jaar alleen al in Vlaams-Brabant kan elke anderstalige er een woning of een appartement kopen of huren op de vrije markt, zonder ‘taalbereidheidsclausule’. Men zal dus de

verfransing niet tegenhouden door ‘taalbereidheid’ te eisen voor 150 sociale kavels (Zaventem), voor een vijftigtal woningen (Gooik) of vijftien sociale woningen per jaar (Vilvoorde). Als we die rommel-wetgeving afschaffen, krijgen we er als premie bo-venop dat ze niet meer kan worden misbruikt om de Vlamingen voor ‘geweldloze fascisten’ uit te maken.

[] www.nieuwpierke.be/forum_voor_democratie

‘Wonen in eigen streek’? Weg ermee!

[Fot

o ©

Rep

orte

rs]


Vandaar dat Vlaanderen pleit voor het voeren van een beleid gericht op de activering van oudere werklozen. Aan Franstalige kant ligt dan weer de na-druk op jongerenbanenplannen. Franstalige politici wekken vaak de indruk dat ouderenwerkloosheid bij hen geen probleem is.Ze gaan zelfs nog een stap verder: omdat vooral in Vlaanderen 55-plussers vervroegd uittreden, betekent dit dat Vlamingen in de toekomst steeds meer een beroep zullen doen op brugpensioen en andere vormen van ver-vroegde uittreding. En dat betekent dus dat Vlaanderen een groter deel van de RVA-uitgaven zal binnenrijven. ‘Een vorm van Waals-Vlaamse solidari-teit’, hoort men dan aan Franstalige kant zeggen, ‘want de Walen maken veel minder gebruik van bijvoorbeeld brugpensioen.’

VergissingHet klopt dat er in Vlaanderen 80 000 bruggepensioneerden zijn die zich niet meer moeten aanbieden op de arbeidsmarkt, tegenover 32 000 in Wal-lonië. En ook halftijds of viervijfde tijdskrediet is vooral in Vlaanderen een succes. 88 000 Vlamingen doen er een beroep op tegenover 30 000 Walen. Daarin zitten veel oudere werknemers die tijdskrediet beschouwen als een uitlopen naar het pensioen.Maar de situatie is in Wallonië even erg, zo niet erger dan in Vlaanderen. De werkgelegenheidsgraad voor ouderen (55-64-jarigen) steeg in België van 26 % in 2000 tot 34,4 % in 2007 en tot 34,5 % vandaag. Slechts eenderde van die leeftijdsgroep is aan het werk, of ongeveer 10 % minder dan het EU-gemiddelde van 45,6 %. De EU-doelstelling van 50 % ligt nog verder af. De situatie is relatief gunstiger in Brussel (39,7 % werkend in

[Economie]

FAH

Wallonië zit met een dubbel probleemOok ouderenwerkloosheid groter probleem in Wallonië dan in Vlaanderen

Het is een klassieke vaststelling: Wallonië kampt vooral met een hoge jongerenwerkloosheid, Vlaanderen heeft vooral een probleem met 55-plussers die zeer moeilijk aan de slag geraken. Is hiermee de balans in evenwicht? Geenszins. Verhoudingsgewijs heeft Wallonië niet meer werkende 55-plussers die bijdragen tot de sociale zekerheid dan Vlaanderen. Wallonië zit dus met een dubbel probleem.

2008, tegen 38,3 % het jaar voordien). In Vlaanderen en Wallonië bedraagt dat aandeel ongeveer 34 %, wat onveranderd is ten opzichte van 2007 (zie grafiek).De ouderenwerkloosheid is in Wallonië procentueel dus even groot als in Vlaanderen. Verhoudingsgewijs heeft Wallonië niet meer werkende 55-plussers die bijdragen tot de sociale zekerheid dan Vlaanderen. Toch vin-den de Waalse politici dat niet zo’n groot probleem.

HertewerkstellingskansenEn dat is nog niet alles. De hertewerkstellingskansen van Waalse en Brus-selse werknemers liggen veel lager dan de Vlaamse. Dat blijkt dan weer uit een recente studie van het Vlaamse Steunpunt Werk en Sociale Economie (WSE). In dat onderzoek wordt onder meer nagegaan wat de kansen zijn van een 50- of een 55-plusser om vanuit inactiviteit of werkloosheid op-nieuw een intrede te maken op de arbeidsmarkt. Die kansen worden in in-ternationaal perspectief geplaatst. Het steunpunt WSE vergeleek de hertewerkstellingskansen van 50-plus-

sers in diverse EU-landen met die in ons land. Hoeveel 50-plussers maken hun intrede op de arbeidsmarkt? Uit die berekeningen blijkt dat de herte-werkstellingskans in de meeste landen twee keer hoger ligt dan in Vlaande-ren. Enkel in Slovenië, Griekenland en Luxemburg en ... in Wallonië en Brus-sel is die nog kleiner dan in Vlaanderen.Vlaanderen moet dus dringend werk maken van een activering van 50-plussers. Maatregelen om die leeftijdsgroep aan te slag te houden of aan te werven (zoals lagere loonkosten) mogen zeker niet worden afgebouwd. Maar dat geldt dus nog meer voor Wallonië en Brussel. Daar is de situatie echt dramatisch. Het Steunpunt WSE berekende ook wat de herintredekansen zijn van de werkloze 50-plussers, dus enkel zij die worden geacht actief op zoek te zijn naar een job (en dus niet bijvoorbeeld bruggepensioneerden). Die cij-fers zijn nog dramatischer. Enkel Waalse, Brusselse en Sloveense werkloze 50-plussers hebben een lagere hertewerkstellingskans dan hun Vlaamse leeftijdsgenoten. Opnieuw het bewijs dat activering een absolute noodzaak is, niet alleen in Vlaanderen, maar nog meer in Wallonië en Brussel.

werkgelegenheidsgraad 55-plussers

bron: hoge raad voor de werkgelegenheid

Van Waalse ‘solidariteit’ is nog niet meteen sprake

05

101520253035404550

2000

2008


Waals minister-president Rudy Demotte (PS) wil het Waals gewest, dat zijn dertigste verjaardag viert, omdopen tot ‘Wallonië’ en het weer een positieve identiteit geven. Een beetje in navolging van Frankrijk wil Demotte dat er wordt gedebatteerd over de Waalse identiteit en wat dit anno 2010 kan betekenen.

Voorbij de taalgrens: Waal of Belg?

De Waalse minister-president deed zijn oproep be-gin maart en sindsdien is er eigenlijk niet veel meer van gehoord. We kunnen gerust stellen dat het hier om een non-event gaat. In de praktijk wordt ‘Waals gewest’ omgedoopt tot ‘Wallonië’. Namen wordt voor eens en altijd de officiële hoofdstad van Wallo-nië en de Walen krijgen een lijfspreuk ‘Wallonie, terre d’acceuil’. Op het briefpapier van de Waalse regering zal voortaan het woord ‘Wallonie’ prijken in plaats van ’Waals Gewest’, maar voor de rest verandert er weinig of niets. In de officiële akten moet trouwens nog altijd de term ‘Waals Gewest’ worden gebruikt. Daar kan Demotte weinig aan doen.

Om twee redenen is het identiteitsdebat in Wallonië nooit echt op gang gekomen. Ten eerste was het duidelijk dat Demotte hier een poging heeft onder-nomen om Wallonië tegenover Vlaanderen te plaat-sen. Wallonië is een land waar iedereen welkom is (‘Wallonie, terre d’acceuil’) in tegenstelling tot ‘een op zichzelf gekeerd Vlaanderen’. Tijdens de Frans-talige televisiedebatten wordt de Waalse lijfspreuk steevast vergeleken met de slogan ‘Dilbeek, waar Vlamingen thuis zijn’.

Wallo-BruxDe tweede reden waarom het debat niet van de grond is gekomen, heeft te maken met de Waalse identiteit zelf: die bestaat anno 2010 nog amper. Daar heeft Demotte zelf schuld aan, want zeer snel benadrukte hij dat de solidariteit met Brussel zeker niet zou worden vergeten. Waarmee we opnieuw zeer dicht bij het voor de Franstaligen o zo belang-rijke Wallo-Brux zitten.Ver weg is trouwens de tijd dat de Waalse voorman Jules Destrée – weliswaar in tempore non suspecto – verklaarde dat de Brusselaars eigenlijk maar een minderwaardig mengras waren. Ver weg ook de grote discussies over Wallonië dat zich laat meedrijven in de vaart der volkeren.Het Waalse identiteitsbesef heeft zijn glorieperiode gekend in de eerste helft van de 20ste eeuw tot ergens begin jaren 1970, met een heropflakkering in de jaren 1980. De Waalse identiteit werd tegen-over de Vlaamse geplaatst. Vlaanderen wist door zijn toenemend demografische en economische gewicht een steeds sterkere positie in te nemen in het toenmalige België. Wallonië vreesde voor een blijvende minorisatie.Het is dan ook in Wallonië dat de eerste pleidooien

opdoken voor een verregaand federalisme. Dat federalisme zou ervoor zorgen dat Wallonië het lot in eigen handen kon nemen en niet meer hoefde afhankelijk te zijn van de goodwill van de Vlaamse meerderheid. De Koningskwestie, de stakingen rond de Eenheidswet en de vastlegging van de taal-grens versterkten dat gevoelen. Onder invloed van de charismatische vakbondsleider André Renard en de steeds invloedrijker wordende Mouvement Populaire Wallon (MPW) beleefde het Waalse iden-titeitsbesef zijn glorieperiode. Het debat rond de Waalse identiteit verwaterde na de staatshervor-mingen van 1970 en 1980. De Waalse autonomie met een eigen gewest werd een feit.Het is pas met Guy Spitaels, de zaak-Happart en de regeringscrisis van 1991 rond Waalse wa-penleveringen dat het Waalse nationalisme in de jaren 1980 een opstoot kreeg. Daarna lag de na-druk meer en meer op de band tussen Wallonië en Brussel. Die band benadrukken was noodzakelijk om voor het armlastige Franstalige onderwijs geld binnen te halen (via de ‘overkoepelende’ Franse Gemeenschap). Ook volgden de Waalse liefdesverklaringen aan de federale en dus Belgische sociale zekerheid elkaar in snel tempo op. Het Waalse identiteits-gevoel verdween ten voordele van een Belgisch. In de politiek werden de overtuigde regionalisten (Jean-Claude Vancauwenberghe, Jean-Maurice Dehousse ...) een verwaarloosbare minderheid. Wallonië werd jaloers op de Vlamingen met hun sterk nationaal gevoel.Walen weten nog altijd niet of ze zich in de eerste plaats Belg of Waal moeten noemen. De oproep van Demotte tot een identiteitsdebat heeft hen ook niet veel wijzer gemaakt.

PCR

Rudy Demotte wil Wallonië profileren als een plek waar iedereen welkom is.

[Francofonië][F

oto

© R

epor

ters

]


[Buitenland]

De geuren van Klein-AziëWie is er bang van de islam? Joachim Hermann, de minister van Binnenlandse Zaken van Beieren misschien? Hij verweet de Turkse premier Erdogan in Duitsland ‘een nieuw Turks imperialisme aan de dag te leggen’.

Erdogan had in een interview met Die Zeit in maart 2010 een lans gebroken voor de oprichting van Turkse middelbare scholen in Duitsland. Ziet Her-mann daarin misschien de voorhoede van een isla-mitische golf? Van een Beierse christendemocraat verrast het ons niet dat hij de verdediging van het christelijke Avondland op zich neemt. Maar met zijn kritiek op Erdogan stond hij niet alleen, verre van. Duitse poli-tici van rechts en van links, onder hen verschillende van Turkse komaf, namen de Turkse premier op de korrel. Groot was hun verbazing dat Erdogan ideeën op-warmde die hij twee jaar geleden al in de sportarena van Keulen voor een massa Duitse Turken had ver-kondigd. Namelijk dat Turkse kinderen in Duitsland onderwijs zouden moeten krijgen in het Turks, in eigen Turkse scholen welteverstaan. ‘Ik kan de geuren van Klein-Azië tot in Centraal-Europa ruiken’, verwoordde de charismatische ‘lider’ het bloem-rijk. Vreemd aan zijn demarche was zeker niet het bezoek dat bondskanselier Merkel eind maart zou brengen aan Ankara.In het Turkse denken over volwaardig EU-lidmaat-schap spelen de miljoenen Turken in Duitsland een grote rol als ‘nationale reserve’. Daarin past ook de vraag van Erdogan aan de Duitse regering om het dubbele staatsburgerschap in te voeren. Zelfs wan-neer een Duitse Turk als meerderjarige koos voor het staatsburgerschap van de Bondsrepubliek, zou dat niets veranderen aan zijn etnische afkomst.

Misdaad en gettovorming In zijn toespraak in Keulen in 2008 had Erdogan assimilatie (van Duitse Turken) als ‘misdaad tegen de menselijkheid’ bestempeld. Ook toen al kreeg hij bakken kritiek over zich heen van het Duitse esta-blishment. Met zijn uitspraken zou hij de integratie van hier geboren Turken in de Duitse maatschappij

juist dwarsbomen. Maar aan kritiek laat Erdogan zich niet veel gelegen liggen. Integendeel, hij hamerde op-nieuw op de nagel van een apart Turks onderwijsnet en pleitte zelfs voor afschaffing van de visumplicht voor Turkse staatsburgers. Samen met de voorstelling dat de Duitse Turken de voorpost van de Turkse natie zijn, zou dit de angstdroom van genoemde Joachim Hermann kunnen verklaren. De verontwaardiging over Erdogan betrof zijn ideeën over taal en inte-gratie. Aparte Turkse scholen zouden een ‘Parallelgesellschaft’ in het leven roepen en de integratie van in Duits-land geboren en opgroeiende Turkse jongeren fnuiken.

VergelijkingDe vergelijking van Erdogan met Duitse scholen in Turkije snijdt geen hout, want daar gaat het om dure elitescholen voor kinderen van diplomaten en welgestelde Turken. Jongeren dus die maar tijdelijk in Turkije verblijven of aan carrièreplanning doen. In Duitsland gaat het om allochtone jongeren van wie de toekomst ligt in een land dat al lang niet meer gastland kan worden genoemd. Ook Turkse ouders beseffen dat hun kinderen de Duitse taal moeten beheersen om op de maatschappelijke ladder te kunnen klimmen. Maria Böhmer, als federaal staatssecretaris verant-woordelijk voor het integratiebeleid, vatte de proble-matiek kernachtig samen: ‘Geen toekomst zonder een gemeenschappelijke taal!’ De Duitsers staan al veel verder dan heel wat van onze politici: als een bepaalde groep van mensen de taal niet wil leren van de regio, slaagt ze er nooit

in zich te integreren of een gevoel van samenhorig-heid met de buren op te bouwen. Erdogan beseft niet hoe inconsequent en contra-productief zijn voorstellen zijn. De Gesellschaft für bedrohte Völker (Vereniging voor Bedreigde Volken) herinnerde aan de miljoenen Koerdische kinderen in Turkije die van jongs af aan op de schoolbank in het Turks – een vreemde taal – worden onderwe-zen. Het Turkse streven naar lidmaatschap van de EU zelf is ook niet gediend met de culturele apartheid waarvan Erdogan voor de Duitse Turken droomt. Hoe minder goed deze mensen geïntegreerd zijn in de Bondsrepubliek, des te meer weerstand groeit er in deze EU-lidstaat tegen toetreding van Turkije als ‘stamland’ van de eigen allochtone bevolkings-groep.

DIRK ROCHTUS

Erdogan: culturele apartheid voor Duitse Turken

Erdogan hamerde op de nagel van een apart Turks onderwijsnet in Duitsland.

[Fot

o ©

Rep

orte

rs]


[Cultuur]

Over irritaal en leedvermaak‘Nederlands is geen taal, dat is een verkoudheid.’ Deze woorden zouden uit de mond van Jacques Brel zijn opgetekend. Je zou ze bijna geloven als je vandaag de (tussen)taal van veel BV’s en po-litici observeert. Of ziet hoe snel onze maatschappij en vooral het hoger onderwijs aan het verengelsen zijn. Gelukkig is er vandaag heel wat aandacht van allerlei actoren voor allerlei vormen van ‘talige’ bedreigingen van het Nederlands.

AN DE MOOR

‘Nederlands is geen taal, dat is een verkoudheid.’ Deze woorden zouden uit de mond van Jacques Brel zijn opgetekend. Je zou ze bijna geloven als je vandaag de (tussen)taal van veel BV’s en politici observeert. Of ziet hoe snel onze maatschappij en vooral het hoger onderwijs aan het verengelsen zijn. Gelukkig is er vandaag heel wat aandacht van allerlei actoren voor allerlei vormen van ‘talige’ bedreigingen van het Nederlands.Onlangs hoorde ik in een vergadering met een internationaal gezelschap de voorzitter uitroepen: ‘Now I am completely in the war. What is the constatation?’(1) Alleen de Vla-mingen begrepen de man. Er heerste een complete verwar-ring. Ik maakte dankbaar van dit voorbeeld gebruik bij de inleiding van het symposium Beter Engels of be-ter Nederlands? dat de Beweging Vlaanderen-Europa, Marnixring, Stichting Nederlands, Verbond der Vlaamse Academici en Vormingsinstituut Wiens Moens op 13 maart jl. organiseerden. Aanleiding was het recente voorstel van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) om het decreet op de taalre-geling in het hoger onderwijs(2) te versoepelen, wat op 5 mei voor het eerst op de agenda van het Vlaams Parlement komt. Op het symposium illustreerde prof. Frank Fleerackers (HUB) in zijn gebrui-kelijke welsprekendheid dat je het wezen van een taal het duidelijkst kunt zien in onvertaalbare uitdrukkingen. Een mooi voorbeeld daarvan is ‘leed-vermaak’. Dit woord bestaat wel in het Duits (‘Schadenfreude’), maar niet in het Engels, dat moet grijpen naar een omschrijving als vertaling: ‘the plea-sure of seeing other people in pain’.

Enennesengels Het is pijnlijk om vast te stellen dat het Engels van sommige docenten op niets lijkt. Het kent intussen heel wat omschrijvingen zoals Steenkolen-engels, ‘broken English’, ‘enennesengels’ (ananas – pineapple). Een ele-mentaire kwaliteitscontrole op de kennis van vreemde talen is hoogdrin-gend. Daarom moet er, in navolging van het Nederlandse systeem, een verplichte TOEFL-proef (Test of English as a Foreign Language) komen voor alle docenten die in het Engels willen doceren, was een van de be-sluiten op deze discussienamiddag in de Antwerpse Universiteit.

Professor Jozef Devreese benadrukte ook: ‘Het invoeren van nog “meer En-gels” om buitenlandse studenten aan te trekken, is de verkeerde medicatie op basis van een foute diagnose. Het juiste medicijn is het opdrijven van de wetenschappelijke excellentie’. De slotsom was duidelijk: wanneer we het Nederlands loslaten als taal van de wetenschap en onderwijs, dan betekent dit een verlies van status en van functie. Engels zal op de duur associaties oproepen met echte wetenschap en toponderzoek. Nederlands zal staan voor populair, journalistiek, tweede keuze. Dit moeten we absoluut vermijden. Bovendien moeten we eerst zor-gen voor beter Nederlands, dan pas beter Engels.Wie meer over dit thema wil lezen, moet zeker uitkijken naar het Manifest dat de organisatoren hierover begin mei lanceren. Er is bovendien het vlot geschreven en recentelijk verschenen boek Nederlands in hoger onderwijs en wetenschap naar aanleiding van een congres dat in 2008 in het Vlaams Parlement plaatsvond. Eind april verscheen een ander lezenswaardig boek Ik zeg: doen! Pak je ir-ritaalmomentje van Ben Van Balen. Daarin verzamelde hij taalergernissen die de lezer tot nadenken stemmen.

Dit laatste geldt zeker ook voor de mededeling van EU-parlements-lid Marianne Thyssen dat Europa het wil mogelijk maken dat in Bel-

gië producten op de markt kunnen worden gebracht met de consumenten-informatie alleen in het Engels. We hebben al te lang onze mond vol gehad over vierhonderd jaar verdruk-king en taalstrijd. We werden onder de voet gelopen door zenuwzieke Span-jaarden en megalomane franskiljons. Maar op het moment suprême dat de zelfverzekerde Vlaming de wereld de baas kan, doet hij dat in een irritante taal – zij het Globish of Verkavelingsvlaams – waarbij je nekharen overeind gaan staan. Daarom bij wijze van slot een warme oproep voor meer taallief-de, meer taalfierheid, meer taalzorg en meer taalwaakzaamheid.

(1) Gelijkaardige voorbeelden zijn te vinden in het hilarische boekje I always get my

sin van Maarten H.Rijkens, BZZTôH, 2006.(2) Decreet van 3 maart 2004 betreffende de herstructurering van het hoger onder-

wijs in Vlaanderen, art. 90 en 91.

[] http://vva.vvb.org

www.vlaandereneuropa.net

[] Maarten H. Rijkens, I always get my sin, BZZTôH, 2006.

A. Oosterhof, W. Martin e.a., Nederlands in hoger onderwijs en

wetenschap. Academia Press, 2010.

Ben van Balen, Ik zeg: doen! Pak je irritaalmomentje. Sirene, 2010.

Beter eerst Nederlands, dan beter Engels

We moeten absoluut vermijden dat Nederlands staat voor tweede keuze


Een eerste steen van wat ooit een weten-schappelijk kritische biografie moet wor-den van Maurits Coppieters. Zo kan men Het laatste jaar van de klaproos – Denkend aan Maurits Coppieters het best omschrij-ven. Een indrukwekkende eerste steen, maar toch nog maar het begin van het werk. Het is historicus Frans Jos Verdoodt die het gelukkig initiatief nam om anderhalf dozijn vrienden van Maurits Coppieters, stuk voor stuk mensen die van zeer dicht-bij Coppieters bij leven hebben gekend, te vragen om hun persoonlijke herinneringen aan de man neer te pennen. Een traditioneel liber amicorum werd het gelukkig niet, ook geen hagiografie, hier en daar staan er zelfs opvallend kritische zinnen over het doen en laten van Coppieters.Afgezien daarvan werd het een boeiende eerste schets van een Vlaams leven dat bruiste van intellectuele vitaliteit, maat-schappelijke belangstelling die in veel ge-vallen ver vooruit was op de samenleving van zijn tijd, een leven vol telkens nieuwe uitdagingen dat in die eerste naoorlogse decennia van de tweede helft van de vo-rige eeuw een sterk spoor trok doorheen de ontwikkeling van de Vlaamse Beweging. In het levensverhaal van Coppieters zoals nu samengevat in dit boek, liggen inderdaad niet alleen de kiemen voor een sterk ge-wenste Coppieters-biografie maar voor nog een tweede goed boek over de Vlaamse maatschappelijke ontwikkeling in de twee-de helft van de vorige eeuw. (MP)

Leuvens historicus Henk De Smaele beweert dat de Vlaming niet houdt van nieuwlichterij, en trouw vast-hangt aan vaste, traditionele waarden ... en partijen. Ook in een studie over de sp.a-leden vorige maand, kwam nog eens naar boven dat Vlaanderen au fond centrumrechts is. De Smaele doctoreerde op deze stelling en legde de link tussen godsdienstbeleving, verstedelijking en stemgedrag. Om tot de vaststelling te komen dat de synergie Vlaams-katholiek-rechts haast van alle tijden is. Vlaanderen heeft veeleer uit onwetendheid, traditie, gewoonte het bolletje rood gekleurd achter de ‘zwarte’ partij, dan wel uit bewuste overtuiging. De katholieke partij, dat was de partij van het platteland, van de kerk. Onbewust, irrationeel en in feite onmeetbaar.Zeker in de 19de eeuw haalde de Vlaming zijn neus op voor vernieuwing – de nalatenschap van Pius IX was nochtans weinig bekend. Maar de verzuiling werkte. Op het Vlaamse, katholieke platteland, klonk er maar één klok – die van de kerk. De atheïstische, geïndus-trialiseerde stem-uit-de-stad was erg marginaal in een nog relatief arm en vooral ruraal Vlaanderen (te-genover een meer geïndustrialiseerd Wallonië).Met heel wat bronnenonderzoek achter de rug en talrijke kaarten en diagrammen in de hand, toont De Smaele aan hoe de nogal populaire veronder-stelling dat Vlaanderen tot honderd jaar terug ka-tholiek en rechts was helemaal geen vooroordeel is. Wie trouwens bekend is met het verdere ver-loop van de geschiedenis – het interbellum, de Koningskwestie – weet dat de veronderstelling duidt op stevige grondvesten. Zelfs op een poli-tiek-geografische schets vandaag zie je duidelijk hoe ‘oranje’ plattelandsgemeenten zich aftekenen naast rode/bruine steden. (KDr)

Denkend aan Maurits Coppieters

Angst voor vernieuwing

• F.J. Verdoodt, Het laatste jaar van de klaproos, Van

Halewyck, Leuven, 243 blz., € 25,00, isbn 978 90

5617 944 1

• Henk De Smaele, Rechts Vlaanderen. Religie en stem-

gedrag in negentiende-eeuws België. Universitaire Pers

Leuven, 480 blz., €39,50, isbn 978 90 5867 767 9

Hun boekje verscheen toen wij nog konden vre-zen dat meester-loodgieter Dehaene deze keer een Belgische mouw zou kunnen passen aan BHV. Dat moet ons niet beletten het boekje Oui, Une autre Belgique est possible toch nog met een positieve ingesteldheid te willen lezen. B Plus heeft inderdaad zijn Belgische waarhe-den samengevat in een minuscuul pocketje van amper 140 kleine bladzijden. Een wat slordig geschreven samenvatting van alle mo-gelijke en andere ideetjes die men zou kunnen invoeren om toch maar dat ‘andere Belgique’ op gang te brengen. We schrijven met opzet ‘Bel-gique’ omdat het B Plus-verhaal alleen in het Frans beschikbaar is.B Plus wil uiteraard niet weten van scheiding tussen Noord en Zuid, zelfs niet van confede-ralisme. Een verder uitbouwen van het unionis-tisch federalisme, dat misschien wel. De wet-ten van de deelstaten moeten dan wel worden ondergeschikt aan de federale wetgeving. Een federale kieskring, een Belgische sociale ze-kerheid, een senaat van de gemeenschappen maar ook de splitsing van BHV. In ruil stellen de Franstaligen geen nieuwe gebiedseisen meer. Brussel moet een volwaardig derde gewest worden, ingekapseld binnen een Brussels Me-tropolitan Region. Weg met de omzendbrieven, leve de niet benoemde burgemeesters. Een verhaal dat zeker niet druipt van FDF-agressiviteit. Het leest soms zelfs welwil-lend tegenover Vlaanderen. Alleen is het zo hopeloos ver weg van de Belgische realiteit dat men zich bij het lezen van het boekje niet eens meer ergert. (MP)

Op naar ander België

• Gilles Vanden Burre, Oui, Une autre Belgique est pos-

sible, Ed. Pire, Brussel, 141 blz., €12,00, isbn 978 2 507

22485 9

[Boeken]


[Portret] Erik Buyst met jonge denktank

[COLOFON]

Erik Buyst is hoogleraar aan de facul-teit Economie en Bedrijfswetenschap-pen van de KU Leuven en directeur van VIVES, het Vlaams Instituut voor Economie en Samenleving. VIVES is een nieuwe naam in de kleine we-reld van de Vlaamse denktanks. Een eerste serie van interessante studies is geschreven, onder meer een boei-ende tekst over de verankering van ondernemingen in Vlaanderen.Buyst: ‘Doordat ik economische ge-schiedenis studeerde, ben ik mij er goed van bewust dat het bekende Centrum voor Economische Studiën (CES) van de KU Leuven een grote regionale bekommernis had. In de jaren 1950, bij de geboorte van het Centrum, was Vlaanderen nog het ar-mere gewest. Er heerste grote werk-loosheid en veel Vlamingen pendel-den dagelijks naar Wallonië. Leuvens hoogleraar Gaston Eyskens, later eerste minister en vader van Mark, en enkele van zijn oud-studenten zagen in de regionale economie een hefboom voor Vlaanderen. Enige tijd later, in de jaren 1970, verschenen CES-studies over de omvang en de al of niet rechtvaardiging van de massale transferten vanuit Vlaan-

deren naar Brussel en Wallonië. Dat onderzoek kende een bloei, maar heeft dan, zoals de aandacht voor de regionale economie, aan belang verloren door het relatieve succes van Vlaanderen. Er kwam bovendien een generatiewissel en mensen met meer belgicistische of unitaire opvat-tingen verschenen op het academi-sche toneel. Zo ontstond er in de jaren 1990 aan de universiteit van Namen een zeer verdienstelijke denktank onder leiding van econoom Robert Deschamps, terwijl er in Vlaanderen een vinnig initiatief ontbrak.’Er loopt momenteel een Europees on-derzoekprogramma over historische regionale rekeningen, dat Buyst op de voet volgt: ‘Regionale rekeningen zijn nationale rekeningen op regio-naal vlak. Voor België beschikken wij officieel over die rekeningen sinds 1955. Op vraag van het Europees onderzoeksprogramma koppelen wij daar een historisch perspectief aan. We kunnen teruggaan tot in de 19de eeuw en brengen zo het inhaalma-noeuvre van Vlaanderen in kaart: dus de evolutie van een arm naar rijk gewest. We meten dan waar het goed of fout is gelopen. In de jaren 1950 is er in Vlaanderen goed werk geleverd door het lokken van buitenlandse investeringen. Vandaag kennen die toenmalige nieuwelingen problemen. Kijk naar Opel in Antwerpen.’

LevenscyclusBuyst ziet dat als een soort levens-cyclus: ‘Industrietakken bloeien naar een hoogtepunt toe en takelen vervol-gens af. Wallonië kende de val van de ijzer- en staalindustrie, wij worstelen met de vernieuwing van de metaal-verwerkende industrie, de chemische industrie en de duurzame consump-tiegoederen. In de transformatie naar

biotechnologie, micro-elektronica en informatica heeft Vlaanderen suc-cesvolle jonge bedrijven. Maar men weet dat zulke sectoren starten met veel kleine ondernemingen en dat er na een bloeitijd slechts enkele grote namen overblijven. Denk aan de au-tonijverheid die interessante starters kende in België maar nadien werd opgevolgd door de internationale as-semblagebedrijven in Antwerpen, Limburg en Brussel.’Kortom, Erik Buyst brengt met VIVES een academische reflectie-groep die de ombouw van België evalueert en tracht die in goede banen te leiden.

[] www.econ.kuleuven.be/vives

Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Uitgeversgroep (VLUG). Doorbraak is lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

redaCtiePassendalestraat 1A, 2600 [email protected] 03 320 06 30 - F 03 366 60 45 ISSN 0012-5474

abonnementenJaarabonnement 11 nummers (verschijnt niet in juli)Abonnement € 21 Internetabonnement € 10 Studentenabonnement € 10www.doorbraak.org/abonnerenIBAN BE 91 736001271976 BIC KREDBEBB

tussendoorGratis tweewekelijkse e-zine met actualiteit en commentaarwww.doorbraak.org/tussendoor

hoofdredaCteur: Jan Van De Casteele

eindredaCtie: Karl Drabbe, Marc Van de Woestyne

kernredaCtie: Pieter Bauwens, Frans Crols, Peter De Roover, Karl Drabbe, Dirk Rochtus, Jan Van de Casteele, Marc Van de Woestyne, Roger Van Houtte

voorzitter redaCtie-adviesraad: Frans Crols

vormgeving: Lut Lambert

medewerkers: Ludo Abicht, Jacques Claes, An De Moor, Vincent De Roeck, Herman Deweerdt, Koenraad Elst, Marc Gevaert, KMP, Bart Maddens, Theo Lansloot, Barry Maertens, Guido Naets, Marc Platel, PCR, Eric Ponette, Jean-Pierre Rondas, Matthias E. Storme, Frank Thevissen, Luc Van Braekel, Katleen Van den Heuvel, Jan Van Doren, Wart Van Schel, Pieter-Jan Verstraete, Jef Vuchelen

Cartoons: Erwin Van Mol

foto’s: Doorbraak, Reporters

verantwoordelijk uitgever: Pieter Bauwens Maurits De Smetstraat 129308 Hofstade

VIVES

Het Vlaams Instituut voor Eco-nomie en Samenleving (VIVES) heeft als missie een onafhan-kelijke denktank te zijn die via fundamenteel en toegepast onderzoek wil bijdragen tot het maatschappelijk debat inzake de economische en maatschap-pelijke ontwikkeling van regio’s, in het bijzonder van Vlaanderen. VIVES is ontstaan in 2008 als in-terfacultair onderzoekscentrum wetenschappelijk en juridisch geïntegreerd binnen de KU Leu-ven. De onderzoeksactiviteiten hebben betrekking op een brede waaier aan beleidstopics, zoals onder meer fiscaal federalisme, regionaal arbeidsmarktbeleid, ondernemerschap, regionale transfers en financiën en de optimale omvang van naties en regionale ontwikkeling in het algemeen.

BARRY MAERTENS

Heeft u geld teveel?Euphony helpt u besparen op diensten

die u iedere dag gebruikt.

Zelfstandige Consultant Tom Haemels

Wenst u meer informatie ?

U kan ons per e-mail contacterenvia [email protected]

Mobieletelefonie

Internet Vastetelefonie

Energie

40

38

35 37

3639

17

14

13

16

12

11

10

9

856

7

4

3

21

15

41

42

43

44

45

46

48

47

49

50

51

52 5

3

31

28 27

29

26

23 2

2

20

19

18

30

32

34

54

55

57

58

56

25

21

33

24

Pope

ring

e (W

atou

) Ie

per

Brug

ge

Torh

out

Roes

elar

e Iz

egem

In

gelm

unst

er

Men

en

Kort

rijk

H

eule

Ku

urne

W

areg

em

Ant

wer

pen

Deu

rne

Hob

oken

M

erks

em

Kape

llen

Wom

mel

gem

Bo

echo

ut

Rans

t (Br

oech

em)

Zand

hove

n Li

er

Nijl

en

Berl

aar

Hei

st-o

p-de

n-Be

rg

Hei

st (W

ieke

vors

t)

Her

enth

out

Her

enta

ls

Ole

n W

este

rlo

Her

selt

(Ram

sel)

Turn

hout

M

ol

Will

ebro

ek

Mec

hele

n M

eche

len

Aal

ter

Gen

t M

erel

beke

Br

akel

Si

nt-N

ikla

as

Has

selt

Goo

ik

Ass

e Br

usse

l Si

nt-G

enes

ius-

Rode

O

veri

jse

Terv

uren

Vi

lvoo

rde

Kape

lle-o

p-de

n-Bo

s Ko

rten

berg

H

eren

t*

Haa

cht

Leuv

en*

Tien

en

Aar

scho

t D

iest

(Mol

enst

ede)

Kr

aain

em

geel

: kan

tore

ngr

ijs: b

rieve

nbus

sen

* : k

anto

or v

an e

en a

nder

Vla

ams N

eutr

aal Z

ieke

nfon

ds

Zet V

laan

dere

n op

de

kaar

t ...

wor

d lid

van

het

Vla

ams

& N

eutr

aal Z

ieke

nfon

ds !

Vla

ande

ren

is g

root

gen

oeg

voor

een

eig

en s

ocia

le z

eker

heid

.H

et t

egen

over

gest

elde

bew

eren

is la

rie

en a

peko

ol. S

olid

arite

it is

bel

angr

ijkm

aar

kent

zijn

gre

nzen

... d

ie v

an V

laan

dere

n. D

oor

lid t

e w

orde

n va

n he

t V

laam

s &

Neu

traa

l Zie

kenf

onds

gee

ft u

dat

sig

naal

en

geni

et u

van

al o

nze

voor

dele

n en

die

nste

n.

Vera

nder

en v

an z

ieke

nfon

ds is

hee

l een

voud

ig.

Bel g

ratis

0800-1

79 7

5 o

f sur

f naa

r w

ww

.vn

z.b

e e

n w

ij do

en d

e re

st!

Hoof

dzet

el: H

oogs

trat

enpl

ein

1 -

2800

Mec

hele

n -

info

@vn

z.be

- 0

15-2

8 90

90

ww

w.v

nz.b

e m

ét o

nlin

e ka

ntoo

r

2010.05 - Doorbraak

Documents

Transcript of 2010.05 - Doorbraak