'Het project Noordoostpolder als doorbraak voor het nieuwe groene milieurecht'?

Stibbe Symposium 25 jaar milieurecht

Hans Rijntalder, 22 juni 2017

Pondera en Stibbe

• Samenwerking gaat zeker 10 jaar terug

• Startte met ADC Emmapolder• Meest intensief: project Windpark

Noordoostpolder, drie keer bij de Raad van State• Gevolgd door windparken Wieringermeer, N33,

Drentse Monden, Zeewolde, Fryslân, Delfzijl Zuid uitbreiding, Westfrisia en anderen

• Sluit goed aan• Succesvol• “Better safe than sorry” aanpak past bij projecten

van bepaalde omvang en cliënten

Windpark Noordoostpolder

Windpark Noordoostpolder

Grootste Europese Windpark “op land”

• Zowel op land als in meer uniek– Technisch– Landschappelijk– Juridisch (bijvoorbeeld geluid (Lden 47)

• 86 turbines, 429 MW opgesteld vermogen• 1,4 miljard kWh per jaar• Equivalent van 400.000 huishoudens • Drie projecten en een natuurvoorziening• Investering iets meer dan een miljard euro

Alles is groot, hoog… en zwaar

Op het water andere uitdagingen

Natuur inclusief ontwerp (i.p.v. compensatie via ADC)

Rest effecten op vogels – vooral duikeenden –en vleermuizen gemitigeerd door een gebied van 25 hectare ondiep water geschikt om waterplanten, vis en zebramosselen te laten groeien

Niet zonder slag of stoot …

• Gemeenten Urk en Lemsterland Oppositie

• Natuurorganisaties Bezorgd, zienswijzen, maar geen beroep

• Beroepsvissers en recreatievaart Geen issues

• Omwonenden (Urkbriest) Behoorlijke oppositie door een kleine groep

De eerste uitspraak

• Uitspraak Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (ABRS) 8 februari 2012, nr. 201100875/1/R2

• 688 zienswijzen, 66 uniek, 23 beroepen• Eerste Rijkscoördinatieregeling Windpark

– Rijksinpassingsplan ELI en I&M– 33 uitvoeringsbesluiten: 1 besluit, 1 uitspraak

• Crisis- en Herstelwet– Lagere overheden– Relativiteitsvereiste

• Nieuwe werkwijze Afdeling bestuursrechtspraak– Direct vragen– Q en A’s

Groene issues

• Bouwen in Natura 2000-gebied ‘IJsselmeer’• Toets van ORNIS 1%- Natuurlijke sterfte criterium• Harde instandhoudingsdoelen (gevolgen sterfte), hoe

doe je dat?• Toets Natuur-inclusief ontwerp• Monitoring m.n. zeldzame vleermuizen (ivm

waarneming laatste moment)• Flora en Faunawet ontheffing voor doden van vogels en

vleermuizen toch vereist en verkregen (belangen vogelrichtlijn: openbare orde, volksgezondheid, in belang flora en fauna en dwingende reden groot openbaar belang)

• Verassing Zeearend…zeer incidentele slachtoffer, geen ontheffing

10

Lessons learned

• Serieus overleg met groene belanghebbenden, bereidheid om plannen aan te passen

• Onderzoek eerder te veel dan te weinig: veel veldonderzoek

• Effect blijkt tot nu toe minder dan aangenomen

• Neem de tijd hiervoor

• Flora en Fauna: zoveel mogelijk aanvragen (vogelsoorten en dieren)

Tot slot: toekomstige groene uitdagingen

• Veranderingen klimaatverandering voor gebieden en soorten gaan sneller dan aanpassen van wetten: instandhoudingsdoelen veel te star

• Oppassen dat traagheid aanpassing regels aanpak klimaatverandering niet verhinderen

• Risico: cumulatie van windparken op zee, maar ook op land: gaat groei windenergie belemmeren

• Pleidooi voor lichtere afwegingskaders (ADC light) en toetsing