CreativiteitIn de Stipo-aanpak

Creativiteit in de Stipo-aanpak

1. Waarom in Florence de creativiteit uitbarstte2. Betekenis voor ons werk: de driehoeksrelatie

tussen kennisgebied, poortwachters en creatieve persoon

3. Vijf mythes over creativiteit4. Hoe kun je je eigen creativiteit ontwikkelen5. Het creatieve proces: divergeren en convergeren

• Divergentiemethodes in de Stipo-aanpak• Convergentiemethodes: de COCD-box

6. Flow en het creëren van een creatief proces7. Weerstand bij creatieve processen tijdig

herkennen:de NAVEL-techniek

8. Wat is analogiedenken? De tuinkaboutermethode.9. De twaalf voorwaarden voor een creatieve stad.

Invloeden

1.Mihályi Csikszentmihályi2.Charles Landry en 3.COCD

Competentieprofiel creativiteit en innovatiekracht

In Stipo competentieprofiel over creativiteit en innovatiekracht:

1.Kijkt gemakkelijk van verschillende kanten naar een vraagstuk.2.Komt tot originele, inspirerende en vernieuwende gedachten en oplossingen en is vindingrijk.3.Heeft het vermogen om zich snel uitwerkingen of consequenties van een oplossing voor de geest te halen en voor elke consequentie een oplossingsrichting open te houden.4.Denkt bij oplossingsalternatieven niet direct in geijkte lijnen, maar gebruikt bijzondere en originele benaderingen.

Florence 1400-1425: renaissance wordt geboren

1. Brunelleschi – koepel kathedraal

2. Ghiberti – Poorten Paradijs Doopkapel

3. Donatello – Beelden kapel Orsanmichele

4. Masaccio – Fresco’s Brancacci Kapel

5. Fabriano – Drie Wijzen uit het Oosten

Pantheon, Rome, 126 v.c.

Pantheon, de koepel

Csikszentmihályi

Wat is creatief?

Drie schaalniveaus:1. Totaal nieuw2. Nieuwe combinatie3. Vernieuwing binnen de kaders

Drie andere schaalniveaus:4. Op wereldschaal5. Op lokale schaal6. Op persoonlijke schaal

Wat is creatief?

niet maar

bepaalde activiteit resultaat

onbekende kracht hard werken

magische incubatie ijver en lange adem

toevalstreffer systematisch, aanpak

genetisch bepaald cultureel bepaald

voor de leuk essentieel voor goed oplossingsproces

Wie is creatief?

1. niet persoon met ongebruikelijke gedachte(dat noemen we briljant)

2. niet persoon die de wereld op oorspronkelijke wijze ervaart(dat noemen we persoonlijke creativiteit)

3. niet de getalenteerde(je kunt getalenteerd zijn zonder ooit iets te bereiken)

4. niet de geniale (idem)

5. maar: persoon die een daadwerkelijke verschuiving in de cultuur teweeg brengt

Wat zijn eigenschappen van creatieve personen?

1. Veel energie2. Slim èn naïef (convergent/divergent)3. Speelsheid èn discipline4. Verbeelding èn realiteitszin5. Introvert èn extravert6. Opvallend bescheiden èn trots7. Doorbreken mannelijk – vrouwelijk8. Traditioneel èn opstandig9. Gedreven en objectief10. Ervaren veel pijn èn veel genot

Kun je creativiteit leren?

Ja.

De een doet het sneller uit zichzelf dan de ander, maar iedereen kan met de juiste inzichten en methoden een creatief proces in zichzelf en in zijn stedelijk ontwikkelingsproject op gang brengen.

De relevantere vraag is, als je in (project)organisaties om je heen kijkt:

Kun je creativiteit doden?

De benodigde driehoeksrelatie voor creativiteit

kennis-gebied

poort-wachters

creatievepersoon

omstandigheden

Ontwikkel wat je mist

Conserverende vs expansieve neiging

De creatieve attitude: alles is een voordeel!

Het creatieve proces

Divergentiemethodes in de Stipo-aanpak

1. Perspectieven veranderen en mixen

2. Afstand creëren, bijvoorbeeld:• je verplaatsen naar over 20 jaar;• het meest onwaarschijnlijke scenario kiezen

3. Ideeenrijkdom vergroten: de schouwmethode

4. Analogieën opzoeken, zoals de eigenschappen van één onderwerp overzetten naar je project

5. Nuloptie: laten zien wat er gebeurt als we zonder creatief scenario doorgaan

Convergentiemethodes en selectie

Selectiemethodes: de COCD-box

“Blauwe ideeën”:- eenvoudig te realiseren- laag risico- aanvaardbaarheid hoog- bestaande voorbeelden

“Rode ideeën”:- innovatieve ideeën- doorbraak ideeën- opwindende ideeën- zijn te realiseren

“Gele ideeën”:- ideeën voor de toekomst- dromen- geestelijk stimulerend- rode ideeën voor morgen

Bron: COCD-box, www.cocd.org / http://www.cocd.org/NewSite/boekenplank/cocdbox.html

zeer onhaalbaar

zeer haalbaar

bestaand nieuw

Het creatieve proces: flow

Condities voor flow vs reguliere vergaderingenDagelijks: Flow:

• afleiding • helder doel

• resultaat niet meteen bekend • meteen feedback

• te hoog gegrepen • evenwicht uitdaging en vaardigheid

• gedachten zijn elders • actie en bewustzijn één

• zorgen / materiële wereld • diepe concentratie op heden

• gedachten aan falen • door flow geen faalangst

• steeds bezig met hoe we op anderen overkomen

• tijdens flow: geen zelfbewustzijn• na flow: positiever zelfbeeld

• lineair besef van tijd, of zelfs vertraging

• geen lineair besef van tijd

• alles staat in het teken van het doel dat verderop ligt

• activiteit = doel op zich (of wordt dat tijdelijk)

Weerstand herkennen: de NAVEL-techniek

Het

NatuurlijkAfwijzend reageren opVerandering doorElk idee voor verandering van een negatiefLabel te voorzien

Weerstand herkennen: de NAVEL-techniek

Het

Nattigheid-tactiekAnticipatietactiekVertragingstactiekErvaringstactiekLas-tactiek

Creative Commons licentie Stipo

Creative Commons

Stipo is als “kennisteam voor stedelijke ontwikkeling” opgericht om de stedelijke ontwikkelingspraktijk sterker te maken. Stipo hanteert hierbij als principe “kennis is vrij”: de kennis, aanpak, inzichten en inspiratie die we verzamelen willen we ook zo breed en zo diep mogelijk doorgeven, zodat zoveel mogelijk mensen er bij hun werken aan de stedelijke praktijk hun voordeel mee kunnen doen. Dit verspreiden doen we met publicaties, praktijkprojecten, conceptontwikkeling, het bijeen brengen van mensen, trainingen en via www.stipo.nl.

Om de vrije doorgave van kennis te regelen valt het werk van Stipo niet onder copyright maar onder de Creative Commons Licentie “Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland”. Dit garandeert dat de gebruiker het mag werk kopiëren, verspreiden en doorgeven en afgeleide werken mag maken, onder twee eenvoudige voorwaarden:

1. Naamsvermelding. De gebruiker dient bij het werk de naam Stipo te vermelden.2. Gelijk delen. Indien de gebruiker het werk bewerkt kan het daaruit ontstane werk uitsluitend worden verspreid krachtens dezelfde licentie als de onderhavige licentie, een gelijksoortige of een compatible licentie.

De tweede voorwaarde heeft als doel om te garanderen dat ook bewerkingen weer vrij worden aangeboden, ter versterking van de stedelijke ontwikkelingspraktijk.

De uitgebreidere versie van de licentie is te vinden op http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/nl/.

Stipo RotterdamGroothandelsgebouw Unit E7.188Stationsplein 453013 AP Rotterdam

Telefoon 010 - 204 1590 E-mail contact@stipo.nlWebsite www.stipo.nl

Stipo AmsterdamBroedplaats WesterdokWinthontstraat 71013 BR Amsterdam