200909 - underweis

10e jaargang nr. 8 — september 2009 1 ûnderweis

V an de redactie

Start

Voor velen is de vakantie achter de rug, de kin-

deren weer naar school en voor ons geldt dat

het nieuwe seizoen aanbreekt als het eerste

nummer van ‘ûnderweis’ na het dubbelnummer

van de zomer in de steigers moet.

Zulks is thans het geval, zoals u zult begrijpen

en hierbij zult kunnen zien. Het nieuwe kerke-

lijk seizoen staat voor de deur: ambtsdragers

zijn gepolst en hebben toegezegd, de pastorale

staf zit te popelen en wij, ach we doen ons best.

De osteopathie leert evenals de kerkelijke prak-

tijk dat alles beweeglijk is, alles kan bewegen

en alles moet bewegen! Zo is het maar net.

Vakantie houden komt voort uit een zucht naar

avontuur en verandering, maar we kunnen ook

slecht tegen onzekerheid. Daarom hing er bij

ons thuis, denk ik, een bordje aan de muur:

‘Oeral thús, mar thús it bêste’. U moet weten

wij waren met z'n drieën tegelijkertijd soldaat.

Ook de dreigingen die ons boven het hoofd

hingen konden we thuis tot rust brengen, in de

vertrouwde omgeving: klimaatverandering,

Mexicaanse griep, stagnatie in de economie, de

hebzucht en mateloosheid die we om ons heen

zien. Na alle lessen die we hebben kunnen leren

in het recente verleden steekt toch weer de

geest van ongebreideld kapitalisme de kop op,

nadat die terug in de fles leek. De

bonussendraak is onverslaanbaar naar het lijkt.

Mocht u (onverhoopt) thuis gebleven zijn dan

kunt u de wereld inkijken door in Google Earth

naar de Kelt Wadi in

Palestina te 'vliegen'. U

komt dan uit bij het

klooster van St.

George dat in de 5e

eeuw door monniken

werd gebouwd die op

zoek waren naar de

woestijnervaringen van

Jezus en Johannes. Het

klooster ligt langs de

weg van Jericho naar

Jeruzalem.

U weet wel waar Jezus het verhaal van de

Barmhartige Samaritaan situeerde en waarlangs

hele volksstammen optrokken om opwaarts

naar Jeruzalem te gaan op pelgimstocht, lees

Psalm 121.

Hoewel de Nieuwe Bijbelvertaling deze maand

vijf jaar geleden in gebruik werd genomen, haal

ik de pelgrimspsalm uit de Statenvertaling:

Een lied Hammaälôth.

1 Ik hef mijn ogen op naar de bergen, van waar

mijn hulp komen zal.

2 Mijn hulp is van

den HEERE, Die

hemel en aarde

gemaakt heeft.

3 Hij zal uw voet niet

laten wankelen; uw

Bewaarder zal niet

sluimeren.

4 Ziet, de Bewaarder

Israëls zal niet slui-

meren, noch slapen.

5 De HEERE is uw Bewaarder, de HEERE is

uw Schaduw, aan uw rechterhand.

6 De zon zal u des daags niet steken, noch de

maan des nachts.

7 De HEERE zal u bewaren van alle kwaad; uw

ziel zal Hij bewaren.

We gaan er weer tegenaan met z'n allen: in

deze ‘ûnderweis’ zult u kunnen lezen wat er

staat te gebeuren in de komende maand: dopen,

bevestiging van ambtsdragers, zondagse vie-

ringen, startzondag: het kan niet op!

Allemaal de hartelijke groeten,

uw redactie

Pieter Zeldenrust

Rina van der Werf

Yde Jan van de Lageweg

Inleveren kopij Kerkblad ‘ûnderweis’

voor het oktober nr.:

� zondag 20 september 2009

bij Rina van der Werf,

De Timpe 14, 8561 EB Balk.

Nieuw:

e-mail: [email protected]


M editatie

Hoe een klein rotgodje God vermoordde

Dit is de titel van een opmerkelijk boekje (166

blz.) van de hand van Guus Kuijer (Amsterdam

2006, ISBN 90253 2759 1). Nu is Guus Kuijer

vooral bekend van een grote reeks prachtige

kinderboeken, maar hij heeft wel degelijk ook

ander werk op zijn naam staan. Zo heeft hij ooit

een verrassende roman geschreven over de be-

ruchte Izebel (I Koningen 16–21 en II Konin-

gen 9; ‘Inderdaad, niemand heeft zich er meer

dan Achab op toegelegd te doen wat slecht is in

de ogen van de HEER. En het was zijn vrouw

Izebel die hem daartoe aanzette.’) Guus Kuijer

maakt van Izebel een vrouw met karakter die

zich verzet tegen godsdienstfanatisme. (Izebel

van Tyrus, 1988, ISBN: 90-295-2743-9). Be-

paald geen kinderboek.

Uit dit boek blijkt dat

Guus Kuijer een

buitengewone belang-

stelling heeft voor de

verhalen van de

Bijbel.

Dit heeft veel te

maken met zijn protes-

tantse opvoeding. Als

kind beleefde hij veel

plezier aan de verha-

len van de Bijbel. Hij

had het gevoel dat

God plezier had in zijn

plezier, totdat het ver-

haal van de kruisiging voorgoed een einde

maakte aan zijn onbevangen manier van

geloven.

Voorgoed, want Kuijer beschouwt God nu als

een menselijk bedenksel. Dit is echter voor

hem geen enkele reden om neer te kijken op

godsdienst. ‘De muziek van Bach is eveneens

een menselijk bedenksel, dat, zoals iedereen

weet, goddelijk is. Voor Kuijer bestaat God dus

zoals de muziek van Bach bestaat. Het is een

menselijk idee, maar het is ook een groots idee.

Kuijer heeft er dan ook de grootst mogelijke

moeite mee dat dit grootse idee belasterd

wordt. Hij is van mening dat de fundamentalis-

tische gelovige precies dit doet: God lasteren.

‘Hij heeft net zolang met zijn cirkelzaag op

God ingezaagd tot Hij is geworden tot het

kleinzielige, naargeestige mannetje dat hij in

hun ogen is.’ Voor Kuijer is dit ‘de moord op

God’.

Vanuit dit perspectief gaat Kuijer op een volko-

men onbevangen manier en dus ook zonder

veel theologische ballast, verschillende lastige

Bijbelverhalen bij langs. Een verademing om te

lezen. Dit ondanks het gegeven dat ik het niet

altijd met hem eens ben of dat hij m.i. soms wel

erg kort door de bocht gaat. Wat mij aanspreekt

is dat een ‘ongelovige’ op zo’n respectvolle, en

tegelijk onbevangen en humoristische, manier

opkomt voor ‘God’. De vragen die hij stelt kun

je verwachten van mensen die kritisch, maar

zonder een spoor van frustratie, vragen hebben

bij klassieke Bijbeluitleg en dogma’s.

Zo stelt Hij ergens een voor hem kenmerkende

vraag: ‘zou Jezus de kruisdood hebben aan-

vaard als Hij naar zijn moeder had geluisterd?’

Wie in staat is deze vraag als echte vraag te

horen beseft dat het voor de kerk wel eens heel

belangrijk zou kunnen zijn hier niet een

dogmatisch antwoord op te geven. Het zou

zomaar een vraag van jongeren bij het geloof

kunnen zijn. En het boekje van Kuijer zou

zomaar een goede manier kunnen zijn om

allerlei lastige verhalen uit de Bijbel op een

andere, ongecompliceerde manier aan de orde

te stellen.

Kortom een boekje wat u zo even tussendoor

(hoeft niet eens allemaal achter elkaar) kunt le-

zen. Een boekje wat aanzet om eens op een an-

dere manier over eeuwenoude vragen na te den-

ken en verder te praten. Een inspirerend en hu-

moristisch boekje over geloven van de hand

van een ‘ongelovige’, als warming-up voor het

nieuwe seizoen. Met voor mij wel de branden-

de vraag: hebben wij als gelovigen en als kerk

nog een helder antwoord op de vragen van dit

originele boekje?

Of zijn we in ieder geval bereid, omwille van

onze jongeren, deze vragen open en onbevan-

gen aan de orde te laten komen?

Ik wens u alvast een heel boeiend seizoen toe,

het toerustingaanbod (zie: It GRIENE Boekje

2009-2010) biedt daartoe alle mogelijkheden.

ds. Peter van Commenee


K erkdiensten in de kerkgebouwen:

It Breahûs, Van Swinderenstraat 6, Balk

Paadwizer, Siemen de Jongstraat 2, Balk

zondag 6 september Paadwizer 9.30 uur pastor A. Adema

er is kindernevendienst en JOK

collecte: 1. Missionair werk 2. kerk

Talma Hiem 10.30 uur pastor J. Smit, Lemmer

zondag 13 september Paadwizer startzondag & bevestiging ambtsdragers 9.30 uur ds. S.T. Bergsma en ds. P.R. van Commenee

er is kindernevendienst

collecte: 1. JOP 2. kerk

zondag 20 september Paadwizer doopdienst 9.30 uur ds. S.T. Bergsma


collecte: 1. diaconie 2. kerk

19.15 uur It Breahûs special

zondag 27 september Paadwizer kerk, school en gezin 9.30 uur ds. P.R. van Commenee

er is kindernevendienst


zondag 4 oktober Paadwizer 9.30 uur mw. A. Adema



Talma Hiem 10.30 uur mw. T. Bergsma

Doopsgezinde kerk Raad van Kerken 19.15 uur Vesper / avondgebed

Schrift Gemeenteleden kunnen hun gebedsintenties

kenbaar maken in een schrift op de tafel in de

hal van de kerk. Ze worden in de dienst voor

het aangezicht van God door de voorganger

verwoord.

Bij de diensten, zondag 13 september:

Bevestiging en afscheid ambtsdragers. Tevens is dit de startzondag voor ’t komend

winterseizoen. Onze eigen predikanten gaan

voor in de dienst. De startzondag wordt gehou-

den i.s.m. de katholieken en de doopsgezinden.

Pastor M. schrijft:

Sinds enkele jaren kennen we in Balk een start-

zondag waar alle drie kerkgenootschappen aan

meedoen. Dit is een mooie traditie aan het wor-

den die de onderlinge band versterkt. Lag de

organisatie van deze zondag altijd bij de Protes-

tantse Gemeente, dit jaar heeft de Ludgerus-

parochie aangeboden het voortouw te nemen.

De reden hiervan is dat het jaar 2009 een bij-

zonder jaar is voor de parochie, omdat het nu

precies 1200 jaar geleden is dat Ludgerus stierf.


Het gehele jaar zijn er

activiteiten die met

deze heilige te maken

hebben.

Wie was Ludgerus ei-

genlijk? Hij was een

van de eersten die het

christelijk geloof hier

in deze streken heeft

verkondigd en vorm

heeft gegeven.

Hij was een tijdge-

noot van Bonifatius,

Willibrordus en Odulphus. Hij was een man die

in een wereld vol angst, onzekerheid en strijd

het geloof verkondigde in de God van liefde.

Niet Wodan, Donar en Frija, maar de God van

Jezus Christus bracht redding en bevrijding.

Nog steeds heeft Ludgerus ons met zijn levens-

keuze iets te zeggen.

Heel vaak zijn er ganzen te zien bij afbeeldin-

gen van deze heilige. Waarom? Een legende

vertelt van Ludgerus, die een eenvoudige boer

tegenkwam en die diep bedroefd naar zijn land

stond te kijken. Ludgerus kreeg medelijden en

vroeg hem naar de oorzaak van zijn verdriet.

‘Ach heer’, zo klaagde de boer, ‘de wilde

ganzen veroorzaken veel schade aan onze ak-

kers en ons koren; alles wat ik heb gezaaid

wordt door deze ganzen vernield’. Ludgerus

gaf hem de raad: ‘Vang de vogels en houdt ze

vast in de schuur totdat ze je hebben beloofd

geen schade meer te zullen aanrichten’. De een-

voudige boer nam deze woorden ernstig op. Hij

ging meteen naar de akker, waarop de wilde

ganzen zich bevonden en riep hen toe: ‘Kom

hier vogels, komt bij elkaar, onze bisschop eist

het.’ En zie, heel gehoorzaam en volgzaam

kwamen de ganzen naar de boer toe en zij lie-

ten zich in zijn schuur drijven. Toen de heilige

bisschop de volgende dag terugkwam en zag

wat er was gebeurd, verbaasde hij zich over de

eenvoud van de man, die aan de uitwerking van

zijn woorden zo’n groot geloof had gehecht.

Hij zegende de boer en zegende ook de ganzen

en beval hen voortaan geen schade meer toe te

brengen aan de akkers. En zijn gebod werd

sedertdien door de wilde ganzen opgevolgd.

Wel, het verhaal van Ludgerus en de ganzen

bracht ons ertoe het aloude ganzenbordspel te

kiezen als thema van de startzondag. Het gan-

zenbord met brug, herberg, put, doolhof, ge-

vangenis en dood, ligt

langs de Luts. Op ver-

schillende velden

zullen groepen van de

drie kerken presentaties

verzorgen. Ook voor de

kinderen zijn er

spelletjes te doen.

De opzet is dat we, na

de diensten in de eigen

kerk, ons verzamelen

voor de Ludgeruskerk.

Hier drinken we dan koffie en

vanaf ongeveer half twaalf gaan

we in groepen het ganzenbord

lopen. In It Breahûs is soep met

broodjes en aansluitend, om on-

geveer half twee, zal de vesper zijn.

We hopen op een mooie start van het nieuwe

seizoen. Hopelijk is het weer goed en de deel-

name groot. Het eerste kunnen we niet veel aan

doen, het tweede wel.

Komt allen!

Zondag 20 september: doopdienst

Je bent al een tijdje bij de m ensen Je naam is bij ons al vertrouw d E n dus is het tijd om te vieren D at G od die je kent van je houdt Je bent een begrip aan het w orden Steeds m eer m ensen noem en je naam O ok G od begint jouw naam te roepen E n dus zijn w ij hier nu tesaam ’ N u m ag je gaan leven m et m ensen V erbonden in liefde en trouw O m dat zij vandaag bij dit dopen G ods naam legden naast die van jou


SPECIAL

Onder de titel "Een stralend licht" heeft Gos-

pelkoor Signalen een uurvullende themadienst

samengesteld. Een themadienst waarin door het

koor gezongen liederen worden afgewisseld

met beelden, verhalen, gedichten, samenzang

en gebeden.

Dit thema laat ons zien en horen hoe wij voor

elkaar, onze naasten en alle mensen om ons

heen, een stralend licht kunnen zijn. Dit kan al

beginnen met een glimlach of een omhelzing,

maar ook door vriendschap en naastenliefde.

In donkere tijden wil God ook een stralend licht

voor ons zijn en ons steunen, terwijl we dat

vaak niet eens als zodanig ervaren.

Een verhaal met een lach, verdriet en hoop,

vriendschap en een stralend licht.

P astoraat

Talma Hiem

Pastoraat ‘In en om Talma’

pastor A. Adema, Joure, tel. 06-50868890

[email protected]

Kerkdiensten om 10.30 uur:

6 sept. pastor Jenny Smit, Lemmer

4 okt. mw. T. Bergsma

Bijbellezing woensdagmiddag om 15.00 uur

Tuinzaal 2 sept.: RK W. Mulder/Y. de Kroon

9 sept.: DG C. Duinkerken/ T. Bergsma

16 sept.: PKN A. Adema

Koepel:

23 sept.: PKN S. Bergsma/P.v. Commenee

Tuinzaal:

30 sept.: RK W. Mulder/Y. De Kroon

7 okt.: DG C. Duinkerken/ T. Bergsma

Eens.. Eens legde ik de namen van mijn kinderen

in Zijn handen

Hij graveerde ze daarin met onuitwisbaar

schrift

Niets of niemand heeft ze er ooit uit

kunnen branden

Ook satan niet, die mensen als tarwe zift

Ik vroeg Hem mijn kinderen vast te houden

als ik ze los moest laten

En dat Zijn kracht boven hun zwakheid

zou mogen staan

Omdat Hij wist hoe de wereld hen zou haten

Als zij niet in het schema van de wereld

zouden gaan

Ik heb Hem niet gevraagd mijn kinderen

elk verdriet te besparen

Wel, hun Troost te zijn, als ze eenzaam waren

of bang

En ze altijd in Zijn verbond te bewaren

En ze niet van Hem te laten vervreemden,

nooit, hun leven lang

Eens legde ik alleen de namen

van mijn kinderen

in Zijn handen


Cursus Theologische vorming

Sneek, seizoen 2009/2010

Deze cursus voor geïnte-

resseerden wordt in Sneek

gehouden op dinsdag-

avond, gedurende drie jaar.

De cursus gaat in september van start. Oud-

cursistsen en belangstellende kunnen zich

inschrijven voor:

- 5 lessen filosofie van 29 sep. t/m 3 nov.

docent ds. H.G. Roozendal

- 5 lessen spiritualiteit van 10 nov. t/m 8 dec.,

docent drs. G. Schievink-van Randen

- 5 lessen Jodendom van 19 jan. t/m 16 feb.,

docent mw. H. Hein-van der Hoek

Voor informatie over de cursus kunt u terecht

bij ds. H.G. Roozendal, tel. 0515-414038.

Aanmelden voor de cursus bij:

M. Meijer-Torenstra, tel. 058-2157231

e-mail [email protected]

J eugd en Jongeren

Kindernevendienst zondag 6 september

Marcus 8:27-9:1 Schaam je niet!

Nadat Jezus met zijn leerlingen gepraat heeft

over wie Hij is, zegt Hij dat zij zich niet voor

Hem moeten schamen.

Jezus schaamt zich niet voor Zijn leerlingen, zo

moeten zij zich ook niet schamen.

zondag 13 september Marcus 9:14-29 Als je gelooft kan alles!

De leerlingen van Jezus proberen een zieke jon-

gen te genezen, maar het lukt niet.

Jezus leert hen dat alles mogelijk is voor wie

gelooft.

zondag 20 september Marcus 9:30-37 Reusachtig klein

De leerlingen maken ruzie over de vraag wie

het belangrijkst is.

Voor God ben je belangrijk als je jezelf klein

durft te maken.

zondag 27 september Marcus 9:38-50 Hoor je er bij?

Er is een man die mensen geneest en het evan-

gelie verkondigt, maar zich niet wil aansluiten

bij de leerlingen van Jezus. Jezus zegt dat het

goed is wat de man doet: ‘Wie niet tegen ons is,

is voor ons.’

A lgemene informatie

525 jaar Protestantse gemeente Balk vervolg 28,

door Y.J. van de Lageweg

Op 26 juni 1904 was ds. Reitze Jaarsma naar

Maasland vertrokken. Meer dan 20 jaar had hij

de gemeente gediend. Hij was na zijn huwelijk

met de dochter van het hoofd der school aan

een nieuwe uitdaging toe.

De Hervormde gemeente bleef niet lang vacant,

want op 20 november van datzelfde jaar werd

ds. Gerrit Lukas Cazemier uit Zwartsluis beves-

tigd. Hij was gehuwd met Foktje Knottnerus en

met drie jongens betrokken zij de pastorie aan

de Luts. Hij stond bekend om zijn

vriendelijkheid. Hij was trouw in het pastoraat,

vooral onder de zieken. Zending,

evangelisatie en bijbelversprei-

ding hadden zijn hart. In het gezin

werd in de zendingsweek heel

sober geleefd om geld te sparen

voor de zending.

Hij was bekend met Fryslân en haar taal, want

hij begon zijn predikantenloopbaan in Eks-

moarre en Allingawier. In zijn studietijd maak-

te hij de kerkscheuring van de Doleantie mee.

Hij heeft prof. P.J. Hoedemaker (1839-1910)

die in de Hervormde kerk bleef in zijn denken

gevolgd. Die zei: ‘Heel de kerk is ziek, heel de

kerk moet weer gezond worden.’ Hij was

confessioneel en de orthodoxie ging hem ter

harte. Gerrit Casemier werd als zoon van

landbouwer Lukas Jan Cazemier en Geeske

Gerrits Appelhof te Lettelbert op 20 juni 1864

geboren. Hij studeerde in Groningen en werd

als Hervormd proponent beroepen te Eksmoarre


en Allingawier. Toen dat in het dorp bekend

geworden was, kreeg hij een brief van de

Dolerende kerkenraad met het dringende

verzoek om het beroep van de kerkenraad niet

in beraad te nemen. ‘’t Is toch geen wettige

roeping, geen roeping des Heeren, die tot u

komt door mannen, die zich verzetten tegen de

wettige kerkenraad, die de gemeente wenscht te

houden bij Gods Woord.’ Deze brief gaf juist

de doorslag om het beroep naar Eksmoarre wel

aan te nemen.

Nog geen week voordat hij als proponent be-

vestigd zou worden als predikant trouwde hij

op 16 februari 1891 te Midwolda met de boe-

rendochter Foktje Knottnerus. Zij, hoewel Gro-

ninger van geboorte, had een halfjaar op de

kostschool in Spannum gezeten. Wellicht be-

heerste zij het Frysk passief. Op deze school,

gesticht door de plaatselijke predikant, werden

de meisjes onderricht gegeven ‘in het naaien en

al die werkzaamheden, die tot eene goede huis-

houding behoren!’ Ook was het mogelijk om

een vreemde taal te leren zoals Frans, Hoog-

duits of Engels. ‘Men stelt zich voor zooveel

mogelijk eene degelijke, Christelijke en prakti-

sche opleiding aan de meisjes te geven.’

‘Allen die wenschen dat hunne dochters eene

beschaafde opvoeding krijgen, of voor hulp-

onderwijzeres opgeleid worden, voor weinig

geld daartoe in de gelegenheid stellen.’ Voor

deze plaatselijke kostschool moest de kerk-

voogdij Van Spannum diep in de buidel tasten.

De predikant was van oordeel, ‘dat er van de

aardse goederen best wat verkocht mocht wor-

den ten einde er goede werken mee te verrich-

ten.’ In 1876 werd er begonnen met lesgeven

en er was plaats voor een 20-tal meisjes.

Opvallend is dat veel Groninger boerendochters

deze school bezocht hebben. Boer Otto Samuël

Knottenrus uit Midwolda stuurde niet alleen

zijn dochter Foktje, maar ook haar vijf zussen

naar Spannum. De meeste bleven daar een half

jaar tot een jaar.

Het gezin had hulp in de huishouding nodig en

d.m.v. een advertentie in de krant vroeg het

echtpaar Cazemier ‘eene meid met de wasch

bekend’.

Uit het huwelijk werd in april 1893 een zoon

geboren, die na vier maanden overleed. Caze-

mier kreeg diverse beroepen. Er was keus ge-

noeg. Ook Harich-Rûgehuzen bracht een be-

roep op hem uit, maar hij ging naar Zwartsluis.

Daar zou hij 10 jaar blijven. Hier werden nog

drie zonen geboren: Lukas Jan op 1 september

1899, Otto Samuel op 17 februari 1902 en

Hedde Wiebe op 11 oktober 1903. Alle drie

zonen zouden later predikant worden. De beide

eersten zijn vernoemd naar de grootvaders en

de jongste naar zijn beide ooms.

Lang zou Gerrit Lukas Cazemier niet in Balk

blijven, want in juni 1908 kreeg hij een beroep

uit Easterbierrum, hij nam dat aan en vertrok op

9 augustus van datzelfde jaar.

Hier was hij de rest van zijn leven werkzaam.

Door ziekte kon hij de laatste jaren het werk

niet meer doen. In juni 1925 heeft hij nog

eenmaal de kansel beklommen. Hij koos als

tekst voor deze dienst Psalm 31

vers 16a: ‘Mijn tijden zijn in Uwe

hand’. Hij sprak over ’s mensen

levenslot in Gods hand.

Een maand later op 22 juli 1925

overleed hij op 61-jarige leeftijd.

Op het kerkhof van Easterbierrum

werd hij begraven. Voor deze steen ligt een

steen met het opschrift: ‘Aan de nagedachtenis

van onzen getrouwen leeraar wordt deze steen

toegewijd door zijn dankbare gemeente. De

kerkvoogden’ Zijn vrouw verliet de pastorie en

vertrok naar Groningen waar twee van haar

zonen studeerden. Zij overleed daar op 6 april

1928 op 64-jarige leeftijd en werd eveneens in

Easterbierrum begraven. Wellicht is de

fam.naam in 1811 aangenomen uit stil protest

tegen het Franse bewind. Deze familienaam

was duidelijk een herinnering aan de Friese

stadhouders Ernst Casimir en Hendrik Casimir.

A genda, september:

zo 13 Startzondag &

bevestiging ambtsdragers

vr 18 Muziek aan de Luts,

om 20.30 uur in It Breahûs

vocaal mannenensemble SANMAN &

SIKKE, met een gevarieerde mix van

stijlen; toegang vrij, collecte bij uitgang

wo 23 PCOB bijeenkomst,

om 14.00 uur in Talma Hiem,

spreker ds. Hinne Wagenaar,

onderwerp: kleasters yn Fryslân

di 29 Vrouwenvereniging ‘Bidt en Werkt’,

om 19.30 uur in de Paadwizer


Start repetities Cantorij Donderdag 3 september start de Cantorij weer

met de wekelijkse repetities in It Breahûs om

19.30 uur. Er staan weer een aantal diensten op

het rooster waaraan de Cantorij haar mede

werking verleend, zoals in de Fryske tsjinst op

11 oktober met ds. Johan Heegsma; in de

Gedachtenisdienst op 22 november en in de

Adventstijd het Kerstoratorium ‘Nieuw Begin’

van Johan Bredewoud. In februari wordt

meegewerkt aan een avond die de Taakgroep

Gemeenteopbouw organiseert, waarin kennis

gemaakt wordt met het Nieuwe Liedboek.

Nieuwe leden, vooral alten en sopranen, zijn

van harte welkom.

Boeken- en kaartenverkoop in It Breahûs Dit jaar zijn er tijdens de Balkster marktdagen

en tijdens de opening van It Breahûs in het

kader van Tsjerkepaad boeken en zelfgemaakte

kaarten aan de man gebracht. De opbrengst was

lager dan vorig jaar, maar nog altijd mooi

meegenomen. We gaan hiermee door tot Open

Monumentendag op zat. 12 september.

Bazaar / fancyfair / kledingbeurs Evenals vorig jaar wordt de bazaar op vrijdag-

avond en zaterdag gehouden. Door omstandig-

heden is dit een week vervroegd.

Vrijdagavond 23 oktober gaan de deuren los

om 19 uur en zaterdag 24 oktober ’s morgens

om half tien. Om 12 uur: Snert-verkoop!

Gelukkig is ons weer dezelfde opslagruimte

toegezegd. We kunnen daar

terecht vanaf donderdag 3

sept. Heeft u spullen die u

kwijt wilt dan kunt u bellen

tel. 602989.

Tentoonstelling over Papoea in de kerk van

Goaiïngea Het zal velen van u bekend zijn, dat er vroeger

vanuit kerk en zending in Nederland intensieve

contacten waren met het voormalige Neder-

lands Nieuw-Guinea, nu Papoea. Niet alleen de

naam van de voormalige Nederlandse kolonie

is in de loop der jaren verschillende keren ver-

anderd, ook de omstandigheden. Velen die er

hebben gewerkt, maar ook vele anderen zijn

begaan met het lot van de Papoea’s. Zij leven

nu onder de regering van het immens grote

eilandenrijk Indonesië, en worden min of meer

platgewalst door de bevolkingspolitiek. Er is al

jaren een migratie op grote schaal gaande naar

Papoea, vooral vanuit het overbevolkte Java.

Op dit op één na grootste eiland ter wereld

wonen nu al meer migranten dan Papoea’s.

In de loop van meer dan een eeuw hebben ook

vele Friezen in Papoea gewerkt, als bestuurs-

ambtenaar, onderwijzer, landbouwkundige, mi-

litair, maar ook als missionaris of zendeling.

Zo werden ooit missionaris Sibbele Hylkema

uit Blauhûs uitgezonden, pater Andringa uit

Boalswert en zendeling Freark Kamma uit

Wierum.

Recenter werkte daar de nu in Leeuwarden

woonachtige Trijntje Huistra. Zij was er ong.

veertig jaar werkzaam als onderwijzeres en als

vroedvrouw. Wat bij alle genoemde namen

opvalt, is de grote belangstelling die ze aan de

dag legden voor de cultuur van de Papoea’s, die

ook nu nog oneindig gevarieerd is. Vooral

Hylkema en Kamma hebben daar veel over

gepubliceerd.

Nog steeds houdt de PKN, maar ook de missie,

contact met de kerken aldaar en worden pro-

jecten vanuit Nederland gesteund. De zeer ge-

slaagde conferentie in januari jl. in Gau, over

het onderwijs op Papoea en de verheugend

grote belangstelling voor de afsluiting daarvan

in de Martinikerk te Snits, deed bij het Friese

organiserende comité de hoop ontstaan, dat er

ooit een interactief contact van de classis Snits

met Papoea zou kunnen ontstaan. Door het

werk van Marijke Werimon zijn reeds intensie-

ve contacten van onze classis met Papoea ont-

staan. De betrokkenheid van de ZWO-commis-

sie van de Legeaën, Skearnegoutum en Snits

was hoopvol. Gevoed door die hoop, is er in de

kerk van Goaiïngea op 29 augustus jl. een

expositie geopend die is gewijd aan Papoea.

Er is een indrukwekkende hoeveelheid hand-

werk uit Papoea te zien.

U bent van harte uitgenodigd in de weekeinden

t/m 27 september de expositie te bezichtigen,

op alle zaterdagen en zondagen van half twee

tot vijf. Op de erven van de inwoners van

Goaiïngea is tevens een tentoonstelling te zien

van een dertig kunstwerken van voornamelijk

Friese kunstenaars. Zie: www.tsjerkepaad.nl

- 0 -

Tot zover,

(deels) kerkblad ‘ûnderweis’ september 2009.

200909 - underweis

Documents

Transcript of 200909 - underweis