15 mythes rondom harde schijven Waar, onwaar of plausibel?

De harde schijf is een van de meest fragiele onderdelen van onze computer. Toch vertrouwen we gedachteloos en zonder paniekaanvallen onze belangrijkste documenten, foto’s en andere bestanden aan het kastje toe. Rondom harde schijven en SSD’s bestaan veel mythes die betrekking hebben op opslagruimte, crashgevoeligheid en herstelmogelijkheden. In dit artikel geven we antwoord op vijftien vragen.

Inleiding

01 “Verwijderde bestanden zijn

eenvoudig terug te halen” - WAAR

Zodra je een bestand verwijdert via Windows Verkenner en vervolgens de prullenbak

leegt, is het bestand eenvoudig terug te halen. Het enige dat je nodig hebt, is het juiste

gereedschap, bijvoorbeeld Recuva (www.piriform.com) of Undelete 360

(www.undelete360.com).

Wat gebeurt er? Zodra je een bestand verwijdert, wordt het daadwerkelijke bestand niet

gewist. De schijfruimte wordt vrijgegeven om opnieuw te gebruiken. Bij een schijf met

een aanzienlijke opslagcapaciteit is de kans klein dat de bestandsruimte (snel)

daadwerkelijk wordt overgeschreven.

Om een bestand echt te vernietigen, heb je een hulpprogramma nodig als Hard Wipe

(www.hardwipe.com). Hierbij wordt het bestand meerdere keren grondig overschreven.

02 “Een RAID-oplossing is altijd veiliger dan

één harde schijf” – NIET WAAR Bij RAID worden meerdere schijven gebruikt. Veiligheid en snelheid zijn afhankelijk van

het type RAID-opstelling. RAID-0 (striping) en RAID-1 (mirroring) zijn bekend voor

thuisgebruik. RAID-0 geeft de beste prestaties omdat een bestand wordt verdeeld over

twee schijven. De totale opslagcapaciteit is gelijk aan de optelsom van de schijven.

Een groot nadeel van RAID-0: bij een defect aan één van de schijven ben je alles kwijt.

Bij RAID-1 wordt een bestand gelijktijdig op twee schijven bewaard. Hierbij ben je veilig

tegen uitval van één van de harde schijven. De schijfruimte van een RAID-1 oplossing is

gelijk aan de kleinste schijf die je gebruikt.

03 “Formatteren is beter dan snel

formatteren” - WAAR Tijdens het formatteren van een opslagmedium krijg je vaak de keuze uit ‘formatteren’ of

‘snel formatteren’. De eerste optie duurt aanzienlijk langer, maar heeft wel de voorkeur.

Beschadigde stukjes opslagcapaciteit (bad sectors) worden beter in kaart gebracht.

Beschadigingen kunnen ook naderhand optreden door fysieke- of softwarematige

storingen.

Bij vage computerproblemen is het aan te raden om de schijf te onderzoeken. Open

Windows Verkenner, klik met de rechtermuisknop op de schijf die je wilt controleren en

kies Eigenschappen / Extra / Nu controleren. Plaats een vinkje bij Beschadigde

sectoren zoeken en repareren en bevestig met Starten.

04 “Mijn harde schijf bestaat uit

één schijf” – NIET WAAR

De fysieke afmetingen van de behuizing van je harde schijven voldoet aan een

standaard (bijvoorbeeld 2,5- en 3,5-inch), maar intern zijn niet alle merken/typen

hetzelfde. Een harde schijf wordt soms vergeleken met een LP op een platenspeler.

Hierbij is de LP het opslagmedium (platter genoemd) en de platenspeler-naald de

lees/schrijfkop (head genoemd). Die vergelijking gaat gedeeltelijk op. De meeste harde

schijven bestaan namelijk uit meerdere platters die boven elkaar draaien met dezelfde

snelheid, bijvoorbeeld 5400 rpm of 7200 rpm (omwentelingen per minuut, hoger is

sneller). Een arm beweegt de heads langs beide kanten van de platters, terwijl de heads

gegevens opzoeken of juist wegschrijven.

05 “Een harde schijf is meestal kleiner

dan verwacht” - WAAR Er zijn veel redenen waarom een harde schijf een kleinere omvang aangeeft dan

verwacht. Een gedeelte van de oorzaak ligt bij verschillende interpretaties van

eenheden/grootheden (MB’s, GB’s en TB’s).

In de praktijk is een schijf vaak onderverdeeld in meerdere stukken (partities). Laptop- en

pc-fabrikanten installeren een alternatieve opstartpartitie om het systeem te herstellen en

een grotere herstelpartitie. Hierop staat een image van het besturingssysteem waarmee

je de computer kunt terugbrengen naar de fabrieksinstellingen.

Een derde boosdoener die stilletjes schijfruimte verbruikt heet ‘overhead’. Veel kleine

bestanden nemen in praktijk net wat meer ruimte in, waardoor er minder schijfruimte

beschikbaar is/lijkt.

06 “Een laptopschijf is volledig

schokbestendig” – NIET WAAR

Een laptopschijf is fysiek kleiner dan een gewone harde schijf en hebben de reputatie

dat ze beter tegen een stootje kunnen. De veiligheidsmechanismes van een laptopschijf

kunnen de lees/schrijfkoppen snel parkeren, bijvoorbeeld als er een onverwachte

beweging wordt geconstateerd, maar het blijft fragiel opslagmedium.

Bij een snelle harde schijf (7200 rpm) draait het opslagmedium met een snelheid van

meer dan 100 kilometer per uur. Tel hierbij op dat de lees/schrijfkop met een voor het

oog nauwelijks waarneembare afstand boven deze draaiende delen zweeft. Vooral in

ingeschakelde toestand is een harde schijf dus zeer kwetsbaar voor invloeden van

buitenaf.

07 “Een externe usb2.0-schijf kan sneller zijn

dan een externe usb3.0-schijf” - WAAR De snelheid van een externe harde schijf is slechts gedeeltelijk afhankelijk van de

interface waarmee de schijf verbonden wordt met de computer. Bekende

aansluitmethoden zijn usb 2.0, usb 3.0, Firewire en Thunderbolt.

De snelheid van de harde schijf in de behuizing van de externe schijf overschaduwt in

veel gevallen de snelheid van de interface. Hierdoor kan in de praktijk een harde schijf

op 7200 rpm via usb 2.0 sneller werken dan een harde schijf op 5400 rpm via usb 3.0.

Benieuwd naar de prestaties van jouw (externe) schijf of ander opslagmedium? Probeer

DiskMark (http://ct.link.idg.nl/dmk) of HD Tune (www.hdtune.com).

08 “Windows start niet meer op, dus ik

ben alles kwijt” – NIET WAAR Als Windows niet meer opstart, kan je jouw bestanden vaak nog veiligstellen. Het is

belangrijk dat de harde schijf niet fysiek beschadigd is en je Windows niet opnieuw

installeert. Je hebt een tweede computer nodig om de bestanden naartoe te kopiëren en

het liefst ook een schijf-dockingstation met usb-aansluiting (vanaf twintig euro

verkrijgbaar).

Demonteer de harde schijf voorzichtig uit het systeem en plaats deze in het dock. Sluit

deze aan op de tweede computer. Tijdens het openen/kopiëren van bestanden kan je

problemen met bestandsrechten tegenkomen. Gebruik hiervoor Reset File Permissions

(http://ct.link.idg.nl/rfp). Voor het kopiëren van grote hoeveelheden bestanden biedt

Unstoppable Copier (http://ct.link.idg.nl/unc) het juiste gereedschap.

09 “Defragmenteren maakt Windows 7/8

sneller” - PLAUSIBEL De vraag of het zinvol is om te defragmenteren maakt nog steeds veel discussie los. Het

antwoord luidt: “Ja en Nee”. Na het defragmenteren van een Windows XP-computer met

FAT32-schijfindeling is de kans groot dat je een prestatieverbetering merkt.

Onder Windows 7/8 zijn de gevolgen van fragmentatie minder merkbaar en dus is het

voordeel van defragmenteren klein. Dit geldt in het bijzonder voor externe schijven

waarbij de interface naar het opslagmedium een grotere bottleneck is dan fragmentatie.

Heb je een SSD? Dan is defragmenteren zinloos en zelfs af te raden omdat de vele

lees/schrijfacties de ‘gezondheid’ van de SSD kunnen aantasten.

10 “Ik kan een head crash zelf

repareren” – NIET WAAR Dankzij YouTube zijn we allemaal automonteur, EHBO-specialist en keukenprins(es),

maar er zijn grenzen. Er circuleren ook veel filmpjes over het vervangen van een

lees/schrijf-kop na een head crash. De praktijk leert dat dit vrijwel altijd gedoemd is te

mislukken.

Allereerst is er de aanschaf van een identieke harde schijf voor reserve onderdelen.

Identiek betekent niet hetzelfde merk- en typenummer. Er zijn meerdere revisies,

jaartallen van fabricage en andere verborgen variabelen. Dan komt de ‘operatie’, want

daar is de reparatie het beste mee te vergelijken. In de praktijk is dit voor de meest

handige knutselaar een brug te ver. Is jouw data echt onmisbaar? Neem contact op met

een dataherstelbedrijf voor professioneel herstel.

11 “Een externe schijf is een veilig

opslagmedium voor back-ups” – PLAUSIBEL

Een externe harde schijf is voor thuisgebruik een ideaal opslagmedium vanwege de

zeeën aan opslagruimte, hoge snelheid en lage aanschafprijs. De manier hoe we

omspringen met de externe opslag maakt een externe schijf kwetsbaar. Een goede

back-up wordt bewaard op een ándere locatie dan de computer. Dit om dataverlies door

brand, elektronische storingen of diefstal te voorkomen.

Ook vergeten we weleens dat een externe harde schijf een mechanisch apparaat is

(gevoelig is voor beweging, schokken en vallen). Toch blijft het een goed opslagmedium

voor back-ups, mits je er zorgvuldig mee omgaat. Gebruik de externe schijf nooit als

hoofdopslag, want dat is Russische roulette met je onvervangbare foto’s en andere

bestanden.

12 “Een groene harde schijf is altijd

energiezuinig” – NIET WAAR

Eco- en groene harde schijven verbruiken minder energie dan harde schijven die

geoptimaliseerd zijn voor hoge prestaties, maar hierbij hoort een kanttekening die meer

van belang is: energiebeheer. Het gaat om het totale energieplaatje. Met Windows

Energiebeheer kan je eenvoudig meer besparen door de time-out van harde schijf,

beeldscherm en slaapstand naar jouw wensen aan te passen.

Energiebeheer is bijzonder zinvol voor een NAS. Controleer de energie-instellingen en

zorg er voor dat de netwerkopslag zichzelf bijvoorbeeld om 23:00 uur uitschakelt en om

8:00 uur weer inschakelt. Dit scheelt al snel 37% dat het apparaat niet aan staat.

13 “Windows en Mac kunnen probleemloos

samenwerken met dezelfde externe harde

schijf” - WAAR

Het bestandssysteem van een externe harde schijf is bepalend wat je er mee kunt doen

en op welk apparaat je de schijf kunt gebruiken. Het standaard bestandssysteem van

Windows heet NTFS en kan niet beschreven worden op een Mac. Het standaard

bestandssysteem van een Mac heet HFS en wordt zonder hulpprogramma’s niet

herkend in Windows.

FAT32 werkt wel op beide besturingssystemen, maar bestanden mogen niet groter zijn

dat 4 GB. Door de schijf opnieuw te formatteren (let op: de schijf wordt hiermee gewist!)

in de exFAT-indeling, doorbreek je deze beperkingen. Open Windows Verkenner, klik

rechts op je harde schijf, kies Formatteren en verander Bestandssysteem naar exFAT.

14 “Een geformeerde schijf

is leeg” – NIET WAAR

Formatteren wordt gezien als iets desastreus: de schijf is leeg en gegevens zijn weg.

Net als het verwijderen via de Windows Prullenbak niet hetzelfde is als bestanden

vernietigen, geldt dit ook voor formatteren. Dit is goed nieuws als je bijvoorbeeld Linux

Ubuntu probeert te installeren als multiboot en per ongeluk je Windows-schijf

overschrijft.

Voor nog geen twintig euro heb je met Lazesoft Data Recovery (www.lazesoft.com) een

goede kans om bestanden te herstellen van een geformatteerde schijf. Wil je juist de

complete schijfinhoud vernietigen? Maak een opstartbare cd/usb-stick met DBAN

(www.dban.org) of Active KillDisk (www.killdisk.com) en veeg elk bitje van de schijf.

15 “SSD vervangt de harde schijf in

de toekomst” - PLAUSIBEL Met de lage prijs per GB en reusachtige opslagcapaciteit van harde schijven hebben

SSD’s nog een flinke inhaalslag te maken om de ‘ouderwetse’ opslagtechniek te

vervangen. Het ligt meer voor de hand dat de harde schijf uit onze thuisapparatuur zal

verdwijnen. We slaan belangrijke gegevens steeds vaker op bij clouddiensten als

Dropbox, SkyDrive, iCloud en SugarSync. Ook programma’s als Office 365, Spotify en e-

mail verplaatsen naar de cloud.

Als we de stormachtige opkomst van smartphones, tablets en laptops bekijken, wordt

duidelijk dat de zeeën aan schijfruimte steeds minder belangrijk worden. De harde schijf

is nog lang niet dood, maar toch roepen we voorzichtig: lang leve de SSD!

www.computertotaal.nl/abonneren

www.facebook.com/computertotaal

www.twitter.com/computertotaal

Deze presentatie wordt je aangeboden in samenwerking met de redactie van

Computer!Totaal, het grootste computermagazine van de Benelux. Kijk voor meer

informatie over abonnementen op onderstaande url.