115 jun 2013 VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

Het Purkinje effect ( bij waarnemingen van Mira sterren)

15 jun 2013 2VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

Fysiologie

• Het purkinje-effect (ook wel purkinjeverschuiving genoemd), is het verschijnsel dat de maximale lichtgevoeligheid van het menselijk oog bij lage verlichtingssterkte naar de blauwe kant van het spectrum verschuift. Het verschijnsel is genoemd naar de Tsjechische anatoom Jan .E. Purkyné.

315 jun 2013 VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

Purkyné vond al wandelend in de

schemering dat de rode bloemen veel donkerder

leken dan over dag .

15 jun 2013 4VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

• Dat de staafjes ongevoelig zijn voor lange golflengtes, is de reden voor het gebruik van rode lichten in bepaalde situaties, zoals in controlekamers in onderzeeërs, in laboratoria, of in de blote-oog-astronomie. Het effect ontstaat doordat de kleurgevoelige kegeltjes in het netvlies het gevoeligst zijn voor geel licht, terwijl de staafjes, die meer lichtgevoelig zijn (en dus belangrijker zijn bij lage verlichtingssterkte) maar geen kleuren kunnen onderscheiden, het gevoeligst zijn voor groen-blauw licht Hierdoor worden we in feite kleurenblind bij lage verlichtingssterkte, bijvoorbeeld in het maanlicht.

15 jun 2013 5VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

Het oog !

• De kleurgevoeligheid van het netvlies centreert zich om de Macula, of de gele vlek.

• De perifere delen zijn gevoeliger bij weinig licht maar quasi kleurenblind.

• Men zou bij direct ( fotopisch) kijken scherper kijken. *

15 jun 2013 6VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

De ster.

• Mira sterren zijn over het algemeen roder dan hun vergelijksterren.

• Wanneer wij direct kijken naar deze sterren schakelen we de kleurgevoeligheid in.

• De ster komt helderder uit de schatting dan wanneer we de perifere delen gebruiken.

715 jun 2013 VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

15 jun 2013 8VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

Het probleem ?

• Variabelisten vermijden echter deze methode . (?)

• Wanneer men de direct methode aanhoud komen de schattingen helderder uit dan de gemiddelden. (proef)

• Het probleem van het purkinje effect zou positief kunnen geïnterpreteerd worden daar men bij direct kijken de variabele beter kan zien. *

15 jun 2013 9VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

• Sinds de jaren 70 deed ik af en toe , niet systematisch direct - waarnemingen aan een paar Mira sterren.

• Deze zijn nooit naar een database verzonden en moesten uit de logboeken terug worden opgezocht.

• De lijst bevat 86 waarnemingen.

• Van een paar sterren kon het resultaat vergeleken worden met de “normaal” waarnemingen.

De proeven door de jaren heen…

15 jun 2013 10VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

[Item 2]

15 jun 2013 11VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

Het vergelijk.

15 jun 2013 12VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

[Item 2]

15 jun 2013 13VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

15 jun 2013 14VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

15 jun 2013 15VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

Conclusie.

• Een mix van methodes kan de lichtcurve nadelig beïnvloeden.

• De vraag is in hoeverre de spreidding in de normaal waarnemingen (AAVSO, e.a.) te wijten is aan het systeem.

• Vermoedelijk kan de Q van visuele waarnemingen beter.

• In de getoonde en bekomen resultaten liggen de direct schattingen systematisch boven de normaalwaarden.

15 jun 2013 16VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

Vervolg ?

• Een aantal sterren volgen van verschillende klasse. M, s en C .

• Kijken of een correlatie tussen de P - afwijking en klasse mogelijk is.

• (Er waren te weinig waarnemingen om dit na te gaan)

15 jun 2013 17VVS Werkgroep Veranderlijke Sterren - Auteur : F.R. van Loo

Last night !