Kadastraal minuutplan 1811 - 1832

Atlas Eekhoff 1849 - 1859

Topografische Militaire Kaart 1830 - 1850

Topografische Militaire Kaart 1854

Type Park L-XL

Adres van Sijtzamaweg, Driesum

Architect huis Thomas Romein (1843)

Architect park Vermoedelijk L.P. Roodbaard

Jaar 1843

Opdrachtgever Douwe Jan Vincent baron van Sytzama

Uitvoering Wybren Krijns uit Joure

Betaling -

Huidige eigenaar -

Reconstructie NoordPeil (2003)

Tekening geen

Literatuur - Aa, van der, A.J., Het aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden

- Elward, R., Karstkarel, P., Stinsen en States. Adellijk wonen in Friesland,

1990

- Hoop, de, L.L., Bosker, F., Rinsma State. Van Sytzama tot Scheringa,

2008

- NoordPeil, Reconstructieplan Rinsma State te Driesum, 2003

- Wieling, R.J., Langs stinsen, states en andere voorname huizen in

Friesland, 1979

Lijst van Afbeeldingen - Tresoar: G111, 1915

- Tresoar: 107727, 1930

- Tresoar: 107726, 1e helft 20e eeuw

- Tresoar: 25398, 1899

- Tresoar: 17114, 1970 (fotograaf F. Stienstra)

- Tresoar: 25396, 1899

- Hoop, de, L.L., Bosker, F., Rinsma State. Van Sytzama tot Scheringa,

2008, p 93

- Google Streetview

RINSMA STATE

Historie

De Rinsma State kent een lange geschiedenis. De vroege geschiedenis loopt parallel aan de

ontwikkeling van dit noord Friese gebied. Rond de tweede helft van de achttiende eeuw komt de

state in het bezit van de familie Van Sytzama. Tot 1886 blijft de Rinsma state in handen van deze

familie. In deze tijd wijzigde het huis en de tuin enkele malen naar de heersende smaakopvattingen.

Uit een verkoopakte aan het begin van de achttiende eeuw komt het beeld van een formele

tuinaanleg naar voren. Het geheel is door singels omgeven en wordt ingesloten door heggen,

waartussen perken ontstonden. Het kadastraal minuutplan 1811-1832 toont eveneens een

geometrische indeling. Zij lieten het geheel aan de tijd en hun eigen wensen aanpassen. De

tuin werd heringericht tot de landschappelijke stijl. Helaas is niet bekend wie de opdracht heeft

gekregen, ook de ontwerptekening is niet bewaard gebleven. Het is echter goed mogelijk dat

Roodbaard de aanleg heeft ontworpen.

Roodbaard was op dat moment een gevestigde naam. Hij had in opdracht van zowel stadsbesturen

als van de adel en notabelen al veel tuinen en parken aangelegd. Ook als we naar de kenmerken

kijken, kunnen we invloeden van Roodbaard vermoeden.

Ontwerp Jan Vroom 1942 (niet uitgevoerd) (R.M.R.)

Interpretatie van het ontwerp

De negentiende-eeuwse aanleg is zowel een heringerichting als een vergroting van de bestaande

aanleg. Aan westelijke zijde is het perceel met een smalle strook uitgebreid. Daarnaast is het

driehoekige perceel aan de voorzijde van het huis – dat dienst deed als weiland – ook bij het park

betrokken.

Het geometrische grachtenstelsel uit de formele aanleg is vergraven. Hiervoor in de plaats zijn in

de voor en achtertuin slingerende de waterpartijen ontstaan. Een smalle waterstroom begeleidt

bovendien nog het verloop van het perceel. De waterpartijen tonen de voor Roodbaard kenmerkende

kronkelende vormentaal.

De voor- en achtertuin worden met elkaar verbonden middels het verloop van paden. In het

oorspronkelijke perceel is vanuit het huis nog een middenas te trekken die dit perceel in tweeën

opdeelt. Tussen deze delen is sprake van een verschil in karakter. In het oostelijk deel is sprake van

een redelijk kleinschalig karakter. Bovendien liggen hier veel perken, rondom slingerende paden en

de twee vijverpartijen. Het westelijk deel heeft daarentegen een meer grootschalig karakter. Dit is

het resultaat van de langgerekte kronkelende paden. In de nieuw aangelegde westelijke strook is

dit langgerekte lineaire karakter nog sterker aanwezig,

Beplanting

Uit een advertentie van Rinsma State in de Leeuwarder Courant (15-12-1899) kunnen we informatie

over beplanting halen. In deze advertentie voor de verkoop van op stam staand houtgewas op

het landgoed Rinsma-State worden de volgende bomen genoemd: eiken, iepen, beuken, essen,

populieren, acacia’s, linden, dennen, notenbomen, berken, een gouden regen, kastanjebomen,

esdoorns, elzen, “en verder hakhout”. Deze genoemde bomen komen overeen met de door

Roodbaard veel gebruikte bomen.

In de landschappelijke herinrichting is de uit de formele laag overgebleven groenstructuur

gedeeltelijk gebruikt. Dit zien we met name terugkomen in de laanstructuur. In de herinrichting is

langs de flanken dichte bebossing aangelegd. Op strategische plekken zijn solitaire bomen geplant.

Deze zien we bijvoorbeeld op beginpunten van perken, of langs de vijverpartijen. Ook bomenrijen

komen terug als ontwerpmiddel. Ze worden gebruikt om bochtige structuren te benadrukken.

Reconstructie tekening N0.0RDPEIL (2003)